iVakatawa Era ‘iVakaraitaki Vei Ira na Qelenisipi’

“Vakatawa na qelenisipi ni Kalou e lesi mo dou qarava, . . . ena yalo ni via veiqaravi; . . . , ena yalogu . . . , mo dou ivakaraitaki ga vei ira na qelenisipi.”​​—1 PITA 5:​2, 3, NW.

1, 2. (a) Na ilesilesi bibi cava a vakacolata o Jisu vei Pita, na cava eda kaya kina ni a sega ni vakanuinuikara o Jisu? (b) Cava na rai i Jiova baleti ira na ivakatawa e lesi ira?

ENA dua na mataka, ni bera na Penitiko 33 S.K., eratou a vakayagataka toka o Pita kei na ono tale na tisaipeli e dua na ikatalau a vakarautaka o Jisu, ena baravi ni Wasawasa o Kalili. E macala ni na marautaka o Pita na nona sa bula tale o Jisu, e dina ni sega ni qai imatai ni gauna oqo me raici Jisu kina ni sa vakaturi oti. Ia, de dua e lomaleqa tale tiko ga o Pita. Vakauasivi ni vica ga na siga yani i muri a vakaraitaka raraba kina ni sega sara ga ni kilai Jisu. (Luke 22:​55-​60; 24:34; Joni 18:​25-​27; 21:​1-​14) A vosataki Pita beka vakaukaua o Jisu ena lailai ni nona vakabauta, e dina ni sa veivutuni? Sega. Kena veibasai nona solia vei Pita na itavi dokai ni nodra vakani kei na nodra vakatawani na ‘nona sipi.’ (Joni 21:​15-​17) Eda na vakadinadinataka ena itukutuku ni nodra cakacaka na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri ni a sega ni vakanuinuikara o Jisu. A qarava vinaka o Pita kei ira na vo ni qase e Jerusalemi na nodra vakatawani na lewe ni ivavakoso vakarisito ena loma ni dua na gauna dredre sara ni veivakatovolei, tubu tale ga vakalevu na ivavakoso ena nodratou veiqaravi.​​—Cakacaka 1:​15-​26; 2:​14; 15:​6-9, VV.

² Ena veidusimaki i Jiova, e sa lesia ena gauna oqo o Jisu Karisito e so na tagane matua mera ivakatawa vakayalo, mera liutaki ira na sipi i Jiova ena gauna dredre duadua oqo ena itukutuku ni bula ni kawatamata. (Efeso 4:​11, 12; 2 Timoci 3:​1, VV) E vakanuinuikara beka o Jiova? Sega sara. Eda vakadinadinataka oqo ena nodra tiko veiyaloni na lotu Vakarisito dina ena veiyasa i vuravura. Era sega ni bula uasivi na ivakatawa oqo me vakataki Pita ga. (Kalatia 2:​11-​14; Jemesa 3:2) Ia, e nuitaki ira o Jiova mera qaravi ira na sipi e “voli ira ena dra i Luvena dina.” (Cakacaka 20:​28, NW) E kauaitaki ira dina na tagane oqo o Jiova, e raica o koya ni ganita mera “dokai vakalevu.”​​—1 Timoci 5:​17.

3. E rawa vakacava ni tiko vei ira na ivakatawa na yalo ni via veiqaravi kei na yalogu?

³ E rawa vakacava ni tiko vei ira na ivakatawa na yalo ni via veiqaravi kei na yalogu, mera ivakaraitaki kina vei ira na qelenisipi? Me vakataki Pita kei ira na ivakatawa ena imatai ni senitiuri, era vakararavi ena yalo tabu ni Kalou me solia vei ira na kaukaua era gadreva mera tomana tiko kina nodra itavi ni veiqaravi. (2 Korinica 4:7) E sobuti ira na yalo tabu, era vuataka kina na vua ni yalo tabu​​—na loloma, marau, vakacegu, na vosota vakadede, na yalololoma, na yalovinaka, na vakabauta, na yalomalua, kei na lewa matau. (Kalatia 5:​22, 23, NW) Meda raica mada oqo e so na sala e rawa nira ivakaraitaki kina na ivakatawa ena nodra vuataka na vua ni yalo tabu ena nodra vakatawa tiko na qelenisipi ni Kalou.

Lomani ni Qelenisipi Taucoko kei na Sipi Yadua

4, 5. (a) Rau vakaraitaka vakacava o Jiova kei Jisu na nodrau lomana na qelenisipi? (b) Sala cava era vakaraitaka kina na ivakatawa vakayalo na nodra lomana na qelenisipi?

⁴ Na vua ni yalo tabu vakasakiti duadua ni Kalou na loloma. E vakaraitaka o Jiova na nona lomana nona qelenisipi ena nona vakarautaka na kedra kakana vakayalo. (Aisea 65:​13, 14; Maciu 24:​45-​47, VV) Ia, e sega ni vakania wale ga na qelenisipi. E kauaitaka o koya na sipi yadua era lewe ni qelenisipi oqori. (1 Pita 5:​6, 7) O Jisu tale ga e lomani ira na qelenisipi. E solia sara ga na nona bula ena vukudra, e kila tale ga “na yacadra” na sipi yadua.​​—Joni 10:​3, 14-16.

⁵ O ira na ivakatawa vakayalo era vakatotomuri Jiova kei Jisu. Era vakaraitaka na nodra lomana na qelenisipi ni Kalou ena nodra “gumatua e na . . . veivakavulici” ena ivavakoso. Na nodra vunau vakaivolatabu e vakamamautaki kina na qelenisipi, e taqomaki tale ga kina. E laurai votu na nodra gumatua na ivakatawa ena nodra qarava na itavi oqo. (1 Timoci 4:​13, 16, VV) Ia, e so na nodra itavi e sega ni laurai votu me vaka na gauna era vakayagataka ena nodra vakalewena na ivolatukutuku ni ivavakoso, vola ivola, vakarautaki ni ituvatuva, kei na qaravi ni vuqa tale na itavi me vakadeitaki kina ni sa ‘caka sara vakavinaka na ka kece ga qai tuvalaki vakamatau.’ (1 Korinica 14:​40, VV) Vakalevu meda sega ni dau vakacaucautaki ira na qase era oga ena cakacaka oqo baleta nida sega ni raica na ka era cakava se kila na veika e okati kina. Ia, na nodra cakava tiko ga na itavi kece oqo na qase e sa ivakaraitaki vinaka dina ni nodra lomani keda.​​—Kalatia 5:​13.

6, 7. (a) Cava e dua na sala ena kilai ira vinaka kina na sipi na ivakatawa? (b) Cava e vinaka kina ena so na gauna meda vakaraitaka vua e dua na qase na veika e tara na noda bula?

⁶ Era dau saga na ivakatawa vakarisito dau loloma mera vakaraitaka na nodra kauaitaka na sipi yadua ena ivavakoso. (Filipai 2:4) Dua na sala era na veikilai vinaka kina na ivakatawa kei ira yadua na sipi na nodra dau vakaitavi vata ena cakacaka vakavunau. O Jisu e dau vakaitavi ena cakacaka vakavunau vata kei ira nona imuri, qai dau vakayagataka na gauna vaka oqo me veivakayaloqaqataki kina. (Luke 8:1) E kaya e dua na ivakatawa lotu Vakarisito matua: “Au raica ni sala vinaka duadua au rawa ni kila vinaka kina e dua na taciqu se ganequ meu tomani koya ena cakacaka vakavunau. Oqo e gauna vinaka tale ga meu vakayaloqaqataki koya kina.” Ke o se bera ni veitomani kei na dua na qase ena cakacaka vakavunau ena dua na gauna wale tiko ga oqo, vakacava mo tuvanaka mo vakayacora oqori ena dua na gauna totolo e rawa?

⁷ Nona lomani ira nona imuri o Jisu e dau solia kina nona gauna me marau vata kei ira, e dau duavata tale ga kei ira ena nodra rarawa. Me kena ivakaraitaki, ni ratou suka mai na vunau na 70 nona tisaipeli ratou qai marautaka nodratou cakacaka, e “vakasinaiti . . . e na reki” o Jisu. (Luke 10:​17-​21, VV) Ia, ni raica o Jisu na rarawa nei Meri, iratou na wekana, kei ira nona itokani ena vuku ni mate i Lasarusa, e sega tale ni tarovi koya ena nona “sa tagi.” (Joni 11:​33-​35) O ira tale ga na ivakatawa nikua e dau tarai ira na nodra marau se nodra rarawa na qelenisipi. Nodra lomani ira e dau vakavuna mera “reki vata kei ira era sa reki, ka tagi vata kei ira era sa tagi.” (Roma 12:15) Ni o marau se rarawa, kua ni tu vakasuka mo vakaraitaka na veika e tarai iko vei ira na ivakatawa lotu Vakarisito. Ena vakayaloqaqataki ira nodra rogoca na veika marautaki o sotava. (Roma 1:​11, 12) Nira kila na veika dredre o sotava, sa na qai rawa nira vakayaloqaqataki iko, se vakacegui iko.​​—1 Cesalonaika 1:6; 3:​1-3.

8, 9. (a) E vakaraitaka vakacava e dua na qase ni ivavakoso na nona lomani watina? (b) Na cava e bibi kina vua na ivakatawa me dau lomana na nona vuvale?

⁸ Nona lomana na qelenisipi na ivakatawa ena vakilai ena ivakarau ni nona qarava nona vuvale. (1 Timoci 3:​1, 4) Ke sa vakawati, na nona lomani watina kei na nona dokai koya e ivakaraitaki vei ira na vo ni tagane vakawati mera vakatotomuria. (Efeso 5:​25; 1 Pita 3:7) Vakasamataka mada na nona ivakamacala e dua na yalewa lotu Vakarisito o Linda. E ivakatawa voli ena ivavakoso o watina me 20 vakacaca na yabaki ni bera ni qai leqa. E kaya o Linda: “E dau osooso vakalevu o watiqu ena nona qarava na ivavakoso. Ia, e dau okati au meu nona itokani e veigauna kece. E dau vakaraitaka nona vakavinavinakataka na noqu veitokoni, ena nona gauna galala tale ga e dau tomani au me keirau dau cakava vata e so na ka. E sega kina ni ca vei au nona vakayagataka e levu na gauna me qarava na ivavakoso.”

⁹ Ke vakaluveni e dua na ivakatawa lotu Vakarisito, ena kilikili mera muria na nona ivakaraitaki na vo ni itubutubu ena ivakarau ni nona vakavulica vakayalololoma na luvena kei na nona dau vakacaucautaki koya. (Efeso 6:4) Na nona lomani iratou na nona lewe ni vuvale e sa ivakadinadina votu ni kena sa ganiti koya dina ga na itavi vakaivakatawa e lesi koya kina na yalo tabu.​​—1 Timoci 3:​4, 5.

Bibi na Veivosaki ni na Kune Kina na Marau, Duavata, kei na Vakacegu

10. (a) Na cava e rawa ni vakaleqa na marau kei na duavata ni ivavakoso? (b) Na cava a via vakaleqa na duavata ena ivavakoso ena imatai ni senitiuri, a qai wali vakacava na leqa oqo?

¹⁰ Na yalo tabu e rawa ni vakatubura na marau kei na vakacegu e lomana e dua na lotu Vakarisito, vakavuna tale ga na duavata ena kedra maliwa na ilawalawa qase, vaka kina ena loma ni ivavakoso. Ia, ena rawa ni vakaleqai na marau kei na duavata oqo ke sega na veivosaki vakadodonu. A kaya na Tui o Solomoni: “Ni sa sega na bose, sa sega ni yaco na ka e nanumi.” (Vosa Vakaibalebale 15:22) Ena yasana kadua, na veivosaki vakadodonu e yavutaki ena veidokai ena vakatubura na marau kei na duavata. Me kena ivakaraitaki, ni voleka ni vakaleqa na duavata ni ivavakoso ena imatai ni senitiuri na veibataki ni veicilivi, sa qai qara na ilawalawa dauvakatulewa mai Jerusalemi na veidusimaki ni yalo tabu. Era vakaraitaka tale ga na lewe ni ilawalawa oqo na nodra dui rai me baleta na veicilivi. E bula na nodra veivosaki, oti era sa qai duavata ena dua na vakatulewa. Nira vakasavuya ina veivavakoso na nodra vakatulewa, “era sa sinai e na marau” na mataveitacini “e na vuku ni vosa ni veivakayaloqaqataki e koto kina.” (Cakacaka 15:​6-23, 25, 31, VV; 16:​4, 5) E vakilai sara ga na marau kei na duavata.

11. Era na saga vakacava na qase me kune na marau kei na duavata ena ivavakoso?

¹¹ Era saga tale ga nikua na ivakatawa me kune na marau kei na duavata ena loma ni ivavakoso ena nodra dau veivosaki. Ni basika e so na ituvaki e rawa ni vakaleqa na duavata ena ivavakoso, era dau bose vata sara mera soli vakasama. Era dau vakarorogo ena veidokai na vo ni qase ni dua vei ira e vakamacala. (Vosa Vakaibalebale 13:10; 18:13) Ni bera nira vakatulewataka na ka me caka, era dau masuta mada na veidusimaki ni yalo tabu, oti era sa qai yavutaka nodra vakatulewa ena yavu vakaivolatabu kei na idusidusi e vakarautaka na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 24:​45-​47, VV; 1 Korinica 4:6) Ni sa tauca oti na ilawalawa qase e dua na vakatulewa me salavata kei na idusidusi vakaivolatabu, ena vakamalumalumu na qase yadua ena veidusimaki ni yalo tabu ena nodra tokona na vakatulewa oya, e dina ni sega beka ni salavata kei na ka era a vakatura. Na yalomalumalumu vaka oqo ena kauta mai na marau, vakacegu, kei na duavata, ena ivakaraitaki vinaka vei ira na qelenisipi mera vakatotomuria. (Maika 6:8) Vakacava o iko? O dau yalomalumalumu ena nomu tokona na vakatulewa ni ilawalawa qase ena nomu ivavakoso, na vakatulewa e yavutaki ena iVolatabu?

Dau Vosota Vakadede, Dau Yalololoma

12. Cava e bibi kina me dau vosota vakadede o Jisu, me yalovinaka tale ga ni tiko vata kei iratou nona yapositolo?

¹² Dua na ka na nona dau vosota vakadede o Jisu kei na nona yalololoma ni tiko vata voli kei iratou nona yapositolo, e dina ni ratou dau malumalumu vakalevu. Kena ivakaraitaki, vakavica nona vakavulici iratou ena bibi ni yalomalumalumu. (Maciu 18:​1-4; 20:​25-​27) Ia, ena iotioti ni bogi ni bera ni vakamatei, ni se qai vakaraitaka oti ga vei iratou na ibalebale ni yalomalumalumu ena nona vuya na yavadratou, e “qai tubu e dua na veiba e na kedratou maliwa, se ko cei vei iratou me na okati me ka levu duadua.” (Luke 22:​24, VV; Joni 13:​1-5) A karalaki iratou beka na yapositolo o Jisu? Sega, a vosa vakayalololoma vei iratou ena nona kaya: “O cei vei rau e levu cake, ko koya e dabe me kana se ko koya e veiqaravi? E sega li ni ko koya e dabe me kana? Ia ko i au, au sa tiko vata ga kei kemudou me vaka e dua e dauveiqaravi.” (Luke 22:​27, VV) Na vosota vakadede i Jisu kei na nona yalololoma​​—salavata kei na nona ivakaraitaki vinaka​​—e sa qai tara sara ga na lomadratou na yapositolo.

13, 14. Gauna cava e bibi kina mera yalololoma na ivakatawa?

¹³ So na gauna ena gadrevi tale ga vua na ivakatawa lotu Vakarisito me vakasalataka vakavica e dua ena vuku ni nona malumalumu. E rawa ni rarawa na ivakatawa ke sega tiko ga ni muri na nona ivakasala. Ia, na nona sega ni guilecava ni tiko tale ga na nona malumalumu ena uqeti koya me dau vosota vakadede qai yalololoma ni “vunauci ira” na tacina “era sa talaidredre.” Ena sala oqo, e sa vakatotomuri Jisu tiko kina kei Jiova ena nodrau dau vosoti keda na lotu Vakarisito kece.​​—1 Cesalonaika 5:​14; Jemesa 2:​13.

¹⁴ So na gauna, ena kaukaua na nodra veivunauci na ivakatawa vei koya e cala bibi. Ke sega ni veivutuni o koya oqo, e nodra itavi na ivakatawa mera vakatikitikitaki koya mai na ivavakoso. (1 Korinica 5:​11-13) Ia, nira cakava oqo, mera vakaraitaka nira cata na nona ivalavala ca, era sega ni cati koya. (Juta 23) Nodra vakayacora oqo na ivakatawa ena dela ni loloma e rawa ni vakarawarawataka nona saumaki mai na sipi e sa lakosese.​​—Luke 15:​11-​24.

Nodra Caka Vinaka e Vu mai na Nodra Vakabauta

15. Na cava e dua na sala era vakatotomuria kina na ivakatawa na vinaka i Jiova, kei na cava e uqeti ira mera vakayacora kina oqo?

¹⁵ E dau caka vinaka o Jiova vei keda kece, vei ira sara mada ga era sega ni kauaitaka na veika e cakava vei ira. (Same 145:9; Maciu 5:​45) E laurai votu na vinaka i Jiova ena nona talai ira yani na nona tamata mera vunautaka ‘na itukutuku vinaka ni nona matanitu.’ (Maciu 24:​14, VV) Era vakatotomuria tale ga na ivakatawa na vinaka oqo ni Kalou ena nodra liu sara tiko ga ena cakacaka vakavunau. Na cava era tabusoro kina ena nodra vakaitavi ena cakacaka bibi oqo? Na kaukaua ni nodra vakabauti Jiova kei na nona vosa ni yalayala.​​—Roma 10:​10, 13, 14.

16. Era na vakaraitaka vakacava na ivakatawa na nodra “caka vinaka” vei ira na sipi?

¹⁶ E bibi mera dau vakaitavi ena cakacaka vakavunau na ivakatawa, ni oqo na sala era “caka vinaka [kina] vei ira na tamata kecega.” Ia, na nodra caka vinaka e dodonu me qai “vakalevu [sara] vei ira era veitokani e na vakabauta.” (Kalatia 6:​10) Dua na sala era vakayacora kina oqo na nodra veivakauqeti ena nodra cakacaka ni veivakatawani. E kaya e dua na qase: “E dau ka marautaki dina vei au na noqu vakaitavi ena veivakatawani. E gauna vinaka meu vakacaucautaki ira kina na mataveitacini ena nodra sasaga, meu vukei ira tale ga mera kila ni marautaki vakalevu na itavi era qarava.” So na gauna era na vakatura na ivakatawa na ka e rawa ni cakava e dua me vakavinakataka kina nona qaravi Jiova. Ena nodra cakava oqo, era sa vakatotomuria tiko kina na ivakaraitaki i Paula. Dikeva mada oqo na nona vosa ni veivakauqeti vei ira na mataveitacini mai Cesalonaika: “Keitou sa yalodei tale ga vua na Turaga e na vukumuni, ni ko ni sa cakava tiko na veika keitou sa dau vakarota vei kemuni [“keitou nuidei tale ga ni o ni na tomana tiko ga,” NW].” (2 Cesalonaika 3:​4, VV) Na vosa ni veinuitaki vaka oya ena vakayaloqaqataki ira na qelenisipi, ena uqeti ira tale ga mera ‘talairawarawa vei ira na veiliutaki’ ena ivavakoso. (Iperiu 13:17) Ni o sikovi ena cakacaka ni veivakatawani, vakacava o dau vakavinavinakataka na veisiko vakayalololoma vaka oqo?

Era Yalomalua Baleta Nira Dau Lewai Ira Vakamatau

17. Na cava e vulica o Pita vei Jisu?

¹⁷ Dau vakacudrui ena so na gauna o Jisu, ia e yalomalua tu ga. (Maciu 11:29) Ena gauna e dabui kina qai vesu, e vakasakiti na nona lewai koya vakamatau, rawa kina ni yalomalua tu ga. Ia, e sega ni bera na tubu ni dra nei Pita kei na nona ucuna mai nona iseleiwau. E qai kaya vua o Jisu: “Ko sa nanuma beka e sega ni rawarawa vei au me’u masuti Tamaqu, ka na solia sara mai vei au ko koya na agilose e tinikarua nai vavakoso ka mani vakacaca?” (Maciu 26:​51-​53; Joni 18:10) Ka ni vuli levu vei Pita na ka e yaco oya, e vakaroti ira kina e muri na lotu Vakarisito: “Sa vosota talega na Karisito na rarawa e na vukumudou, a sa laiva vei kemudou nai vakarau, mo dou muria na we ni yavana: . . . ni sa vakasewasewani ko koya, sa sega tale ni ia na veivakasewasewani; ni sa vakararawataki tiko, sa sega ni vosavakacudrucudru.”​​—1 Pita 2:​21-​23.

18, 19. (a) Gauna cava e bibi kina mera yalomalua na ivakatawa, mera lewai ira tale ga kina vakamatau? (b) Taro cava eda na dikeva ena ulutaga e tarava?

¹⁸ Me mana tale ga na nodra veivuke na ivakatawa, e dodonu mera dau yalomalua ni caka vei ira e so na ka e sega ni dodonu. Me kena ivakaraitaki, ena sega beka ni vinaka na ka era cakava e so na lewe ni ivavakoso, e dina ni a sagai mada yani mera vukei. Ke qai mavoa se tauvimate tu vakayalo o koya e sagai tiko me vukei, ena rawa ni tauca e so na vosa e “vaka sa suaka e nai seleiwau.” (Vosa Vakaibalebale 12:18) Ia, me vakataki Jisu ga, era na sega ni sauma lesu na veika oqo na qase se tauca e so na vosa kaukaua. Era na lewai ira vinaka ga, ena sega tale ga ni veisau na nodra kauai, oqo e rawa ni yaga dina vei koya e dodonu me vukei. (1 Pita 3:​8, 9) Ni o vunauci, o dau vuli ena nodra ivakaraitaki ni yalomalua na qase kei na nodra lewai ira vakamatau?

¹⁹ Sega ni vakabekataki ni rau marautaka dina o Jiova kei Jisu na nodra cakacaka vakaukaua na ivakatawa era qarava na sipi ni Kalou era tu e veiyasa i vuravura, ena yalo dina ni via veiqaravi. Erau marautaka tale ga o Jiova kei Jisu na nodra tokoni ira na qase ena nodra “qaravi ira na vakabauta,” na vicavata na udolu na dauveiqaravi ni ivavakoso. (Iperiu 6:​10, VV) Ia, na cava era sega kina ni via tadolova na “cakacaka vinaka” oqo e so na tacida tagane era sa papitaiso? (1 Timoci 3:1) E vakarautaki ira vakacava na ivakatawa ni nona qelenisipi o Jiova? Ena qai dikevi oqo ena ulutaga e tarava.

O Se Nanuma?

• Sala cava soti era vakaraitaka kina na ivakatawa ni sipi nodra lomana na qelenisipi?

• Cava mera cakava na lewe ni ivavakoso kece me kune kina na marau kei na duavata ena ivavakoso?

• Na cava mera vosota vakadede kina na ivakatawa, mera dau yalololoma tale ga nira veivakasalataki?

• Sala cava mera caka vinaka kina na qase, mera vakaraitaka tale ga ni qaqaco na nodra vakabauta?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Nodra loloma sara ga na qase era qarava tiko kina na ivavakoso

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Era tikica tale ga na gauna mera vakaitavi vata kina kei ira nodra lewe ni vuvale ena ka ni veivakamarautaki  . . .

. . . kei na cakacaka vakavunau

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Nodra veivosaki vinaka na qase ena kune kina na marau kei na duavata ena ivavakoso