O Bau Kila?

E dua vei ratou na 12 na yapositolo e wekai Jisu?

▪ E sega ni tukuna na iVolatabu na isau matata ni taro qo. Ia e vakaraitaka eso tale na ivakadinadina kei na itukutuku makawa ni so vei ratou na le 12 eratou wekai Jisu.

Eratou vakaraitaka na vola na Kosipeli na yacadra eso na marama era raici Jisu ni sa rube tu ena kaunirarawa. E tukuni ena Joni 19:25 na yacadratou e le va: “O [Meri na] tinana kei na taci tinana; o Meri na wati Kilopa kei Meri Makitala.” Ni laurai vata na ivakamacala qo kei na nodrau ivakamacala o Maciu kei Marika ena ituvaki vata ga oya, e rairai nanumi kina ni taci tinai Jisu o Salome. O Salome e rairai tinadrau na luvei Sepeti. (Maciu 27:​55, 56; Marika 15:40) Ena so tale na vanua erau vakatokai na luvei Salome me o Jemesa kei Joni, erau veitatacini kei Jisu. A kacivi rau na veitacini gonedau qo o Jisu me rau nona tisaipeli.​—Maciu 4:​21, 22.

E tukuna eso tale na itukutuku makawa ni o Kilopa se o Alifio, na watina e dua vei ratou na va na marama e cavuti ena Joni 19:​25, e taci Josefa na tamai Jisu vakacabecabe. Ke dina na itukutuku makawa qo, kena ibalebale e dua tale vei ratou na 12 na yapositolo e tavalei Jisu, o Jemesa na luvei Alifio.​—Maciu 10:3.

Erau veiwekani vakacava o Jisu kei Joni na Dauveipapitaisotaki?

▪ Eso era nanuma ni rau veiwekani voleka. E yavutaki na vakasama qori ni vakadewataki cala na Luke 1:36. Kena ivakaraitaki, na tikinivolatabu qori ena King James Version, e tukuna ni rau veitavaleni o Ilisapeci na tinai Joni kei Meri na tinai Jisu.

Na vosa e vakayagataki ena ivakadewa taumada vaKirisi ni tikinivolatabu qo e sega ni vakamatatataka se rau veiwekani vakacava. E tukuna ga ni rau veiwekani, e sega ni kena ibalebale ni rau veitavaleni. E kaya na Interpreter’s Dictionary of the Bible, “na ibalebale ni vosa qo sa rui rabailevu, e dredre gona meda vakadeitaka se rau veiwekani vakacava.” E yavutaki ga e vei na vakasama ni rau veitavaleni o Jisu kei Joni? Na Catholic Encyclopedia e tukuna: “Na itukutuku kece . . . me baleti rau na itubutubu i Meri . . . e vu mai na ivola e sega ni uqeti vakalou.”

Ke rau veiwekani mada ga o Jisu kei Joni, e sega ni kena ibalebale qori ni rau veiwekani voleka sara.