Août

Mɛ e nyí xɔ́ntɔn vívɛ́ Jezu tɔn lɛ é kɛɖɛ wɛ na ɖu vɔsisa gbɛxɔnúmɛ tɔn tɔn sín lè. Jezu ɖɔ ɖɔ emi na ‘sɔ́ gbɛ̀ emitɔn dó savɔ̌ dó xɔ́ntɔn emitɔn lɛ tamɛ.’ (Jaan 15:13) É na byɔ ɖɔ gbejinɔtɔ́ e ko nɔ gbɛ̀ cobɔ Jezu wá ayikúngban jí lɛ é ni kplɔ́n nǔ dó wǔ tɔn, bo yí wǎn n’i. È na fɔ́n sunnu kpo nyɔnu kpo enɛ lɛ sín kú; amɔ̌, Jehovah sɛntɔ́ hwɛjijɔnɔ enɛ lɛ lɔ tlɛ ɖó na zun xɔ́ntɔn xá Jezu, cobo mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ. (Jaan 17:3; Mɛ. 24:15; Ebl. 11:8-12, 24-26, 31) Mǐ nɔ j’awǎ dó w’azɔ̌ xá Jezu ɖò wɛnɖagbe Axɔ́suɖuto ɔ tɔn jijla kpo nǔ kplɔnkplɔn mɛ ɖevo lɛ kpo mɛ. Hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, mɛ̌si ɖé wɛ n’i. Bɔ sín hwenu e é lɛkɔ yì jixwé, bo nyí gǎn nú agun ɔ é ɔ, é kpó ɖò ali xlɛ́ mǐ wɛ ɖò wɛnjijlazɔ́ ɔ kpo nǔkplɔnkplɔn mɛ lɛ sín azɔ̌ ɔ kpo mɛ. Gǎn e a nɔ dó, bo na d’alɔ mɛ gegě lee a kpéwú gbɔn é, bonu ye na tuùn é kpo Tɔ́ tɔn kpo é nɔ xɔ akwɛ n’i. Nǔgbo ɔ, ali ɖokpo e nu mǐ sixu kpé azɔ̌ enɛ wu bo wà ɖè é wɛ nyí ɖɔ Jehovah kpo Jezu kpo ni d’alɔ mǐ.—Jaan 15:4. w20.04 22 akpá. 7-8

Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, “axɔ́su totaligbé tɔn ɔ” nɔ dó gesí gǎn e xɔ tò ɖò totaligbé Izlayɛli tɔn é bɔ “axɔ́su tofɔligbé tɔn ɔ” nɔ dó gesí gǎn e xɔ tò ɖò tofɔligbé Izlayɛli tɔn é. (Dan. 10:14) Kaka jɛ Pantekotu xwè 33 H.M. tɔn ɔ, akɔta Izlayɛli tɔn wɛ nyí togun Mawu tɔn. Amɔ̌, bɛ́sín hwenɛnu ɖidó ɔ, Jehovah xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ ahwanvu Jezu tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ wɛ nyí togun emitɔn. Enɛ wu ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖò Daniyɛli wemata 11gɔ́ ɔ mɛ lɛ é gegě kan akɔta Izlayɛli tɔn jɔnwun ɔ ǎ, loɔ, ahwanvu Klisu tɔn lɛ wɛ ye kan. (Mɛ. 2:1-4; Hlɔ. 9:6-8; Ga. 6:15, 16) Gɔ́ na ɔ, axɔ́su totaligbé tɔn ɔ kpo axɔ́su tofɔligbé tɔn ɔ kpo nɔ ɖyɔ ɖò xwè lɛ gblamɛ. Nǔ ka ɖò mɔ̌ có, axɔ́su vovo enɛ lɛ ɖó nǔɖe ɖò bǔ. Nukɔntɔn ɔ, axɔ́su enɛ lɛ nɔ tɔ́n ahwan togun Jehovah tɔn. Wegɔ́ ɔ, lee ye nɔ wà nǔ xá togun Mawu tɔn gbɔn é nɔ xlɛ́ ɖɔ ye gbɛ́ wǎn nú Mawu nǔgbo ɔ, Jehovah. Atɔngɔ́ ɔ, axɔ́su we enɛ lɛ nɔ hwlɛn agba xá yeɖée. w20.05 3 akpá. 3-4

Jehovah nɔ huzu nǔ ɖebǔ e é byɔ bonu linlin tɔn na dó jɛ jlɔ́ é. Jehovah sixu lɛ́ bló bɔ mɛsɛntɔ́ tɔn hwɛhutɔ́ lɛ na huzu nǔ ɖebǔ e ɖò dandan bonu ye na sɛn ɛ bɔ linlin tɔn na jɛnu é. (Eza. 64:7) Ðò ali enɛ lɛ nu ɔ, Jehovah nɔ bló bɔ jlǒ tɔn nɔ nyí wiwa. É na bló bɔ linlin tɔn lɛ na jɛnu; nǔ ɖebǔ sixu ɖó è te ɖò mɔ̌ wiwa kɔn ǎ. (Eza. 46:10, 11) Enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔ e Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ ko wà lɛ é kpo nǔ e é ko d’alɔ mǐ bɔ mǐ wà lɛ é kpo jí ɔ, nǔ tɔn na nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔɖiɖó jiwǔ lɛ jí ɔ, nǔ e Jehovah ko wà lɛ é, alǒ nǔ e é ko dá lɛ é nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é n’i. (Ðɛh. 8:4, 5) Enyi mǐ nɔ lɛ́ lin tamɛ dó nǔ e Jehovah ko bló bɔ mǐ huzu bo na dó wà jlǒ tɔn é jí ɔ, enɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é n’i. Nyikɔ Jehovah ɔ jiwǔ tawun! Nǔ e Tɔ́ mǐtɔn nyí é bǐ, nǔ e é ko wà é bǐ, kpo nǔ e é na wá wà é bǐ kpo wɛ é nɔ dó gesí.—Ðɛh. 89:8, 9. w20.06 9-10 akpá. 6-7

Gbɛtɔ́ kpo kanlin kpo ɖó hudo jɔhɔn tɔn bá nɔ gbɛ̀. È ɖɔ ɖɔ nǔɖogbɛ lɛ nɔ gbɔ́n jɔhɔn tɔ́nu liva kanweko ɖò xwè ɖokpo mɛ. Nǔɖogbɛ enɛ lɛ ɖokpo ɔ nɔ tún jɔhɔn kwijikwiji e nɔ nyí dioxyde de carbone é. Nǔ ɖò mɔ̌ có, nǔɖogbɛ enɛ lɛ nɔ gbɔ́n jɔhɔn xwíxwí ɔ bǐ gbeɖé ǎ, mɔ̌ jɛn jɔhɔn kwijikwiji e ye nɔ tún é ma nɔ wà nǔ dó jɔhɔn xwíxwí ɔ wu ǎ é nɛ. Etɛwu? Ðó Jehovah lɛ́ dá atín kpo gbehan kpo tɛnmɛ tɛnmɛ lɛ, bɔ ye nɔ gbɔ́n jɔhɔn kwijikwiji ɔ bo nɔ tún jɔhɔn ɖagbe ɔ. Huzuhuzu sín tuto enɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ mɔ jɔhɔn bo nɔ gbɔ́n. Enɛ dó zǒgbe nǔ e tɛ́si égbé tɔn ɖɔ é jí. Nɛ̌ mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ planɛti mǐtɔn e è bló ɖò ali jiwǔ ɖé nu é kpo nǔ e ɖ’eji lɛ é kpo sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn? (Ðɛh. 115:16.) Ali e nu mǐ sixu wà mɔ̌ ɖè é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ mǐ ni nɔ lin tamɛ dó nǔ e Jehovah bló lɛ é jí. Enɛ na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na nɔ dókú nú Jehovah ɖò azǎn ɖokpo ɖokpo jí, ɖó nǔ ɖagbe e na mǐ wɛ é ɖè lɛ é wu. Mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ ayikúngban e jí mǐ ɖè é sù nukún mǐtɔn mɛ, gbɔn xá e mɛ mǐ ɖè é hinhɛn ɖó mimɛ̌ jí lee mǐ kpéwú gbɔn é gblamɛ. w20.05 22 akpá. 5, 7

Jehovah ɖeɖɛ tagba e Satáan fɔ́n nyite é kpo nǔnywɛ, suúlu gɔ́ nú hwɛjijɔ kpo. É lɛ́ ɖè hlɔnhlɔn tɔn aditi ɔ xlɛ́ ɖò ali gegě nu. Taji bǐ ɔ, wanyiyi tɔn nɔ tɔ́n ɖò nǔ e é nɔ bló lɛ é bǐ mɛ. (1 Jaan 4:8) Jehovah ɖò azɔ̌ wà wɛ magbokɔ, bonu nyikɔ tɔn na dó nyí nǔ mímɛ́. Satáan kpò ɖò cí kɔn dó Mawu sín nyikɔ wu wɛ égbé. É nɔ blɛ́ mɛ lɛ bɔ ye nɔ xò nǔ kpɔ́n ɖɔ Mawu ka nyí hlɔnhlɔnnɔ, hwɛjijɔnɔ, nǔnywɛtɔ́ kpo wanyiyinɔ kpo à jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Satáan nɔ tɛ́n kpɔ́n bo na bló bɔ mɛ lɛ na kúdeji ɖɔ Jehovah kún nyí Gbɛɖotɔ́ ɔ ó. Enyi mɛ lɛ yí gbè ɖɔ Mawu tíìn ɔ, Satáan nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ bló bɔ ye na ɖi ɖɔ Mawu syɛn nukún lobɔ nǔgbododó Tɔn lɛ syɛn dín, bɔ xó ɖò ye wu. É tlɛ nɔ kplɔ́n mɛ lɛ ɖɔ Jehovah kún nɔ kú nǔblawu nú mɛ ó, bo nɔ sɔ́ mɛ dó zojimací mɛ. Enyi ye ɖi nǔ nú jidómɛ enɛ ɔ, é nɔ bɔwǔ nú ye bonu ye na gbɛ́ acɛkpikpa jlɔjlɔ Jehovah tɔn. Enyi Jehovah ma ko sú kún dó nú Satáan ǎ jɛn wɛ ɔ, é na nya gbě hwi lɔ tɔn. É na ɖu ɖò jǐ we wɛ à? w20.06 5-6 akpá. 13-15

Nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo gegě wɛ ɖò agun gegě mɛ bo ɖò gǎn dó wɛ bo na kplɔ́n gbè yɔyɔ̌ ɖé. É sixu vɛwǔ nú ye bonu ye na ɖɔ linlin yetɔn lɛ. É ɖò mɔ̌ có, enyi mǐ kpɔ́n nǔ zɛ gbè e ye ma nyɔ́ dó ganji ǎ é wu ɔ, mǐ na mɔ wanyiyi e ye ɖó nú Jehovah é kpo jlǒ e ye ɖó bo na sɛn ɛ é kpo. Enyi mǐ mɔ jijɔ ɖaaɖagbe enɛ lɛ ɔ, ye na xɔ akwɛ nú mǐ bɔ mǐ na lɛ́ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú ye. Mǐ na kpɔ́n dó gbè mǐtɔn e ye ma sè ganji ǎ é wutu kpowun bo ɖɔ dó ye wu ɖɔ, ‘Nǔ yetɔn kún hudo mǐ ó’ ǎ. (1 Kɔ. 12:21) Jehovah jɔwǔ mǐ ɖò ali jiwǔ ɖé nu, bo sɔ́ mǐ dó tɛn ɖé mɛ ɖò agun tɔn mɛ. Sunnu wɛ mǐ nyí à alǒ nyɔnu, tlɛnnɔ wɛ mǐ nyí à alǒ mǐ ko wlí alɔ, mɛ winnyawinnya wɛ mǐ nyí à alǒ mɛxo, mǐ nyɔ́ gbè ɖé dó ganji wɛ à alǒ ɖɛ̌ wɛ mǐ nɔ fán dó ɔ, mǐ xɔ akwɛ nú Jehovah bo lɛ́ xɔ akwɛ nú mǐɖée. (Hlɔ. 12:4, 5; Kolo. 3:10) Mǐ ni bo nɔ ba ali e na hun nú mǐ lɛ é bǐ hwebǐnu dó xlɛ́ ɖɔ tɛn e mɛ mǐ kpo mɛ ɖevo lɛ kpo ɖè ɖò agun ɔ mɛ é xɔ akwɛ nú mǐ. w20.08 31 akpá. 20-22

Vodunsinsɛn, nǔbliblíwiwa kpo tamɛ-núkplɔnmɛ kpo wɛ gɔ́ toxo Atɛni tɔn mɛ có, mɛsɛ́dó Pɔlu ka jó gbè dó toxo ɔ mɛ nu lɛ wu ǎ; mɔ̌ jɛn mɛzunzun yetɔn lɛ ma lɛ́ kú awakanmɛ n’i ǎ é nɛ. Pɔlu ɖesu ko “nyla nu dó wǔtu [Jezu] tɔn, bo ko dóya n’i, bo ɖɔ alǎnnú n’i kpɔ́n” cobo ka huzu Klisanwun ɖé. (1 Tim. 1:13) Jezu kpɔ́n Pɔlu dó mɔ ahwanvu sɔ tɔn, enɛ wu ɔ, Pɔlu wà nǔ ɖokpo ɔ nu Atɛninu lɛ. Ye mɛ ɖé lɛ ka huzu ahwanvu nǔgbo. (Mɛ. 9:13-15) Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, mɛ e gosin ninɔmɛ vovo mɛ lɛ é huzu ahwanvu Jezu tɔn. Hwenu e Pɔlu wlán wema sɛ́dó Klisanwun e nɔ nɔ toxo Glɛki tɔn e nyí Kɔlɛnti é mɛ lɛ é ɔ, é ɖɔ ɖɔ mɛ e ɖò agun enɛ mɛ é ɖé lɛ ko nyí dakaxotɔ́ alǒ ko nɔ zán gbɛ̀ bliblí e xyɔwǔ é ɖ’ayǐ. É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Nǔ e mɛɖé lɛ ɖò mi mɛ, bo ko nyí ɖ’ayǐ ɔ nɛ. Amɔ̌, è ko lɛ̀ mi wé sín hwɛ mɛ.” (1 Kɔ. 6:9-11) Hwɛ ka na ko mɔ ɖɔ mɛ enɛ lɛ sixu wá bló huzuhuzu bo nyí ahwanvu à? w20.04 12 akpá. 15-16

Mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na nɔ yawǔ ɖó hwɛ nú mɛ e jɛ nǔ xò kpɔ́n jí ɖɔ lè ɖé ka ɖò Jehovah sinsɛn mɛ à jí lɛ é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, mɛxo lɛ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ jɛ nǔ e wu ye nɔ ɖɔ xó bo nɔ wà nǔ gbɔn mɔ̌ é mɛ. Enɛ gudo jɛn mɛxo lɛ sixu zán Biblu dó dó wusyɛn lanmɛ nú ye. Gbeyiɖɔ Elíi hɔn nú Axɔ́si Jezabɛli. (1 Axɔ́. 19:1-3) É mɔ ɖɔ azɔ̌ emitɔn kún nyí nǔɖewanú ó, bo jló na kú. (1 Axɔ́. 19:10) Jehovah dóhwɛ Elíi ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é na ɛ ganjɛwu ɖɔ é kún ɖò éɖokpo ó, lé é sixu ɖeji dó hlɔnhlɔn emitɔn wu, ɖɔ azɔ̌ gegě lɛ́ kpò bɔ é na wà. Jehovah ɖótó nǔ e ɖò ayi mɛ ɖu nú Elíi wɛ lɛ é kpo xomɛnyínyɔ́ kpo, bo lɛ́ sɔ́ azɔ̌ yɔyɔ̌ ɖevo lɛ d’así n’i. (1 Axɔ́. 19:11-16, 18) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Mǐ bǐ, ɖò taji ɔ, mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na nɔ wà nǔ xá lɛngbɔ̌ Jehovah tɔn lɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. Enyi mɛɖé ɖò nǔ e dó xomɛsin n’i é ɖɔ wɛ, alǒ é lin ɖɔ emi kún sɔ́ jɛxa nǔblawukúnúmɛ Jehovah tɔn ó ɔ, mɛxo lɛ ɖó na ɖótó è hwenu e é ɖò lee nǔ cí n’i é ɖɔ wɛ é. Enɛ gudo ɔ, ye na tɛ́n kpɔ́n bo na ganjɛwu lɛngbɔ̌ e bú é ɖɔ é xɔ akwɛ nú Jehovah. w20.06 21-22 akpá. 13-14

Jehovah bló mǐ, bonu mǐ na ɖu vivǐ gbɛ̌didó xá xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ kpo xwédo mǐtɔn kpo tɔn. (Ðɛh. 133:1) Jezu ɖó xɔ́ntɔn ɖagbe lɛ. (Jaan 15:15) Biblu tinmɛ lè ɖěɖee ɖò xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn lɛ zunzun mɛ é. (Nǔx. 18:24) É ɖɔ nú mǐ ɖɔ é kún sɔgbe bonu mǐ na ɖó wǔ zɔ nú mɛ lɛ ó. (Nǔx. 18:1) Mɛ gegě nɔ lin ɖɔ è sixu gbɔn tɛn Ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè lɛ é sín yɛkan mɛ, bo ɖó xɔ́ntɔn gegě. É ɖò mɔ̌ có, mǐ ɖó na cɔ́ mǐɖée dó wlɛnwín xóɖɔɖókpɔ́ tɔn enɛ zinzan wu. Dobanúnǔ lɛ xlɛ́ ɖɔ mɛ ɖěɖee nɔ zán hwenu gegě, bo nɔ ɖò nǔ e mɛ lɛ sɔ́ ɖó tɛn Ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè lɛ é jí é kíjé wɛ lɛ é sixu wá mɔ ɖɔ emi ɖò emiɖokpo, bo byɔ linkpɔ́n mɛ. Aniwu? Nǔ e sixu zɔ́n é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ hwɛhwɛ wɛ mɛ lɛ nɔ cyan fɔtóo ɖagbe hugǎn ɖěɖee xlɛ́ yeɖesunɔ, xɔ́ntɔn yetɔn lɛ, kpo fí ɖɛkpɛɖɛkpɛ e ye gbɔn lɛ é kpo é, bo nɔ sɔ́ ɖó tɛn enɛ lɛ jí. Nú mɛɖé kpɔ́n fɔtóo enɛ lɛ ɔ, é sixu sɔ́ jlɛ́ dó gbɛzán tɔn wu, bo mɔ ɖɔ emilɛ ɖò gudo tawun. w20.07 5-6 akpá. 12-13

Atɔxwɛ (Flansegbe) 1^er octobre 1988 ɖɔ: “Mɛxo agun tɔn lɛ ɖó na tuùn ɖɔ Klisu sixu zán gbigbɔ mímɛ́ dó xlɛ́ ali mɛxo agun tɔn e ɖò kplékplé mɛxo lɛ tɔn mɛ é ɖebǔ, bonu é na ɖɔ nǔgbododó Biblu tɔn e sín hudo ye ɖó bo na ɖeɖɛ ninɔmɛ ɖé alǒ wá gbeta taji ɖé kɔn é.” (Mɛ. 15:7-15) Mɛxo agun tɔn ɖě jí wɛ gbigbɔ mímɛ́ nɔ nɔ ɖò kplékplé mɛxo lɛ tɔn mɛ ǎ. Mɛxo agun e nɔ ɖó sísí nú mɛxo gbɛ̌ tɔn lɛ é nɔ tɛ́n kpɔ́n bo na nɔ ɖɔ xó jɛ nukɔn hwebǐnu ɖò kplé mɛxo lɛ tɔn jí ǎ. É nɔ ɖò xó ɖɔ wɛ gbɛmɛ, bo nɔ mɔ ɖɔ linlin emitɔn jɛn sɔgbe hwebǐnu ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é nɔ ɖɔ linlin tɔn kpo mɛɖéesɔ́hwe kpo. É nɔ ɖótó xó mɛ ɖevo lɛ tɔn kpo sɔxwixwe kpo. Taji bǐ ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ ɛ dó nǔgbododó Biblu tɔn lɛ mímá, kpo alixlɛ́mɛ “[deví] gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ” ɔ tɔn lɛ xwixwedó kpo wu. (Mat. 24:45-47) Enyi mɛxo agun tɔn lɛ ɖè wanyiyi kpo sísí kpo xlɛ́ yeɖée, hwenu e ye kplé bo ɖò xó ɖɔ ɖó kpɔ́ wɛ é ɔ, gbigbɔ mímɛ́ na nɔ kpɔ́ xá ye, bo xlɛ́ ali ye bɔ ye na wá gbeta e sɔgbe lɛ é kɔn.—Ja. 3:17, 18. w20.08 27-28 akpá. 5-6

Kɛntɔ́ mɛsɛ́dó Pɔlu tɔn lɛ ɖó hlɔnhlɔn hú i tawun. Hwɛhwɛ wɛ ye nɔ xò è bo nɔ sú i dó ganmɛ. Gɔ́ na ɔ, mɛ e ɖó na ko nyí xɔ́ntɔn Pɔlu tɔn lɛ é wɛ nɔ lɛ́ wà nǔ agɔ xá ɛ. Mɛ e ɖò agun Klisanwun tɔn mɛ é ɖé lɛ tlɛ klán gbè xá ɛ. (2 Kɔ. 12:11; Fili. 3:18) Amɔ̌, Pɔlu ɖu ɖò mɛ e klán gbè xá ɛ lɛ é bǐ jí. Gbɔn nɛ̌ é? Gbeklánxámɛ lɛ ɖò finɛ có, é kpò ɖò wɛn ɔ jlá wɛ. É nɔ gbeji nú nɔví tɔn lɛ hwenu e ye tlɛ flú i é. Taji bǐ ɔ, é nɔ gbeji nú Mawu kaka yì kú. (2 Tim. 4:8) É ɖó hlɔnhlɔn wɛ zɔ́n bɔ é ɖu ɖò wuvɛ̌ ɖaxó enɛ lɛ jí ǎ, loɔ, é ganjɛ Jehovah wu wɛ zɔ́n. Mɛzunzun alǒ yadonúmɛ ɖí xwi xá wɛ a ɖè à? Nǔ e gbé a na nya é wɛ nyí ɖɔ a na tɛ́n kpɔ́n bo na d’alɔ mɛ lɛ bonu ye na kplɔ́n nǔ dó Jehovah wu. Bonu é na kpa we hǔn, nɔ ganjɛ Biblu wu bo na dó na xósin nú nǔkanbyɔ mɛ lɛ tɔn, nɔ ɖè sísí xlɛ́ bo nyɔ́ xomɛ dó mɛ e wà nǔ agɔ xá we lɛ é wu, bo nɔ wà ɖagbe nú mɛ bǐ kaka jɛ kɛntɔ́ towe lɛ jí.—Mat. 5:44; 1 Pi. 3:15-17. w20.07 17-18 akpá. 14-15

Mǐ ka sixu ɖɔ nǔgbo nǔgbo ɖɔ Jehovah nyí mɛɖéesɔ́hwetɔ́ à? Ganji, lee Davidi yí gbè tɔn gbɔn ɖò aga é. (Ðɛh. 18:35, nwt) Vlafo, Davidi sixu ko ɖò gbè e gbè gbeyiɖɔ Samuwɛli wá tɔ́ tɔn xwé, bo na sɔ́ ami dó ɖè Axɔ́su Izlayɛli tɔn sɔgudo tɔn ɔ é flín wɛ. Davidi wɛ nyí mɛ kpɛví ɔ ɖò vǐ sunnu tantɔn lɛ mɛ có, éyɛ wɛ Jehovah ka sɔ́ bɔ é na ɖyɔ Axɔ́su Sawulu. (1 Sam. 16:1, 10-13) É ɖò wɛn ɖɔ Davidi na yí gbè nú lee nǔ cí nú ɖɛhan-wlantɔ́ e ɖɔ xó elɔ dó Jehovah wu é: “É nɔ nya bo nɔ kpɔ́n jixwé kpo ayikúngban kpo sɛ́dó. É nɔ sɔ́ wamamɔnɔ site sín kɔ́gudu mɛ, é nɔ sɔ́ lelenɔ . . . jinjɔn mɛjɔmɛ lɛ kpá.” (Ðɛh. 113:6-8) Jehovah nɔ gbɔn lee é nɔ wà nǔ xá mɛsɛntɔ́ tɔn hwɛhutɔ́ lɛ gbɔn é gblamɛ dó xlɛ́ ɖɔ emi nyí mɛɖéesɔ́hwetɔ́. É yí gbè bɔ mǐ nɔ sɛn ɛ, bo nɔ lɛ́ kpɔ́n mǐ dó mɔ xɔ́ntɔn tɔn lɛ. (Ja. 4:8) Bo na dó bló bɔ mǐ na nyí xɔ́ntɔn tɔn ɔ, Jehovah ɖè afɔ nukɔntɔn ɔ, bo sɔ́ Vǐ tɔn dó savɔ̌ dó hwɛ mǐtɔn lɛ tamɛ. Nǔblawukúnúmɛ kpo wuvɛ̌sexámɛ kpo tɛ ɖíe é ɖexlɛ́ mǐ è! w20.08 8 akpá. 1-3

Jehovah ko sɔ́ azǎn e jí é na ɖó nǔ gbɛ̀ xóxó elɔ nu é kpo gan e mɛ é na wà mɔ̌ é kpo. (Mat. 24:36) É na nɔ kplakpla jí bo wà nǔ jɛ nukɔn nú azǎn enɛ ǎ. Akpakpa ɖò sísɔ́ ɛ wɛ bonu é na fɔ́n mɛkúkú lɛ, amɔ̌ é ɖó suúlu. (Jɔb. 14:14, 15) É ɖò te kaka nú hwenu e jɛxa dó é ni sù bonu é na fɔ́n ye wá gbɛ̀. (Jaan 5:28) Mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖagbe gegě, bɔ suúluɖiɖó Jehovah tɔn na sù nukún mǐtɔn mɛ. Lin tamɛ dó nǔ elɔ jí: Ðó Jehovah ɖó suúlu wutu ɔ, mɛ gegě kaka jɛ mǐ lɔ jí mɔ hwenu e kpé é bo na “lɛkɔ sín nǔnyanyawiwa gudo.” Jehovah jló ɖɔ ali ni hun nú mɛ gegě lee é nyɔ́ bló gbɔn é bonu ye ni mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni xlɛ́ ɖɔ suúluɖiɖó tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ. Gbɔn nɛ̌ é? Gbɔn nǔ e wu mǐ kpé é bǐ wiwa dó ba “mɛ e ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxa gbɛ̀ mavɔmavɔ lɛ é” bo lɛ́ d’alɔ ye bonu ye na yí wǎn nú Jehovah lobo sɛn ɛ gblamɛ. (Mɛ. 13:48, nwt) Mɔ̌ mɛ ɔ, ye na ɖu suúlu Jehovah tɔn sín lè mǐ ɖɔhun. w20.08 18-19 akpá. 17

Biblu kplɔntɔ́ ɖé ɖó na ɖó mɔjɛmɛ nǔ e kplɔ́n wɛ é ɖè lɛ é tɔn kɛɖɛ ǎ, loɔ, ye ɖó na lɛ́ byɔ ayi tɔn mɛ. Etɛwu? Ayi mǐtɔn ee mɛ jlǒ mǐtɔn, linlin mǐtɔn, kpo lee nǔ nɔ cí nú mǐ é kpo ɖè é wɛ nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wà nǔ. Jezu kplɔ́n nǔ gegě mɛ lɛ, bɔ ye yí wǎn nú nǔ kplɔnkplɔn ɖò gɔ̌n tɔn. Amɔ̌, mɛ lɛ xwedó è, ɖó nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ lɔ nɔ byɔ ayi yetɔn mɛ. (Luk. 24:15, 27, 32) Nǔkplɔntɔ́ towe ɖó na tuùn ɖɔ Jehovah tíìn nǔgbo, bɔ é sixu ɖó kancica ɖé xá ɛ lobo na lɛ́ kpɔ́n ɛ dó mɔ Tɔ́ tɔn, Mawu tɔn, kpo Xɔ́ntɔn tɔn kpo. (Ðɛh. 25:5) Ðò nǔkplɔnkplɔn lɛ hwenu hǔn, nɔ dɔn ayi nǔkplɔntɔ́ ɔ tɔn wá jijɔ ɖaaɖagbe Mawu mǐtɔn tɔn lɛ jí. (Tín. 34:5, 6; 1 Pi. 5:6, 7) Mi na bo tlɛ ɖò xó ɖɔ wɛ dó xóta ɖebǔ jí hǔn, zě ayi ɖó Mɛ alɔkpa e Jehovah nyí é jí. D’alɔ nǔkplɔntɔ́ ɔ bonu jujɔ ɖaaɖagbe Jehovah tɔn lɛ ni nɔ sù nukún tɔn mɛ, ɖi wanyiyi tɔn, xomɛnyínyɔ́ tɔn, kpo wuvɛ̌sexámɛ tɔn kpo. Jezu ɖɔ ɖɔ “sɛ́n ɖaxó e jɛ nukɔn nú sɛ́n lɛ bǐ ɔ” wɛ nyí: “[Yǐ] wǎn nú Aklunɔ Mawu towe.” (Mat. 22:37, 38) Tɛ́n kpɔ́n bo d’alɔ nǔkplɔntɔ́ ɔ bonu é ni yí wǎn nú Jehovah. w20.10 10 akpá. 12

Jezu wà nǔ xá nyɔnu lɛ bǐ kpo sísí. (Jaan 4:27) Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, Jezu tlɛ nɔ ɖó sísí ɖaxó nú nyɔnu ɖěɖee nɔ wà jlǒ Tɔ́ tɔn tɔn lɛ é. È na ɖɔ ɔ, é ylɔ́ ye ɖɔ nɔví nyɔnu emitɔn lɛ, bo xwè ye dó sunnu ɖěɖee é mɔ ɖɔ ye ɖò xwédo gbigbɔ tɔn emitɔn mɛ lɛ é sín ahwan mɛ. (Mat. 12:50) Jezu lɛ́ nyí xɔ́ntɔn ɖagbe ɖé nú ye. Ð’ayi xɔ́ntɔn e é zun xá Mali kpo Mata kpo é wu; é lɛ́ cí ɖɔ ye mɛ we lɛ bǐ wɛ nyí tlɛnnɔ. (Luk. 10:38-42) É ɖò wɛn ɖɔ xóɖiɖɔ Jezu tɔn lɛ kpo nǔwiwa tɔn lɛ kpo zɔ́n bɔ ye nɔ vo. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Mali vo bo junjɔn ayǐ ɖò afɔ tɔn lɛ kɔn ahwanvu ɖé ɖɔhun. Gɔ́ na ɔ, Mata vo bo ɖɔ nǔ e ɖò ayi mɛ n’i é nú Jezu, hwenu e alɔ e Mali ma ɖò didó è wɛ ǎ é vɛ́ wǔ tɔn é. Ðò kpɔ́ninɔ enɛ hwenu ɔ, Jezu d’alɔ nyɔnu we lɛ bǐ bɔ ye kplɔ́n nǔ xɔ akwɛ gegě. É lɛ́ xlɛ́ ɖɔ nǔ nyɔnu enɛ lɛ kpo nɔví sunnu yetɔn Lazáa kpo tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú emi, ɖó é nɔ yì ba ye kpɔ́n ayǐvɔ̌gbe. (Jaan 12:1-3) Enɛ wu ɔ, hwenu e Lazáa bɛ́ azɔn syɛnsyɛn ɖé é ɔ, Mali kpo Mata kpo tuùn ɖɔ emi sixu byɔ alɔdó Jezu tɔn.—Jaan 11:3. w20.09 20 akpá. 3; 21 akpá. 6

Ahwanvu Jezu tɔn lɛ ɖó nukún ɖɔ ‘tlolo wɛ’ Axɔ́suɖuto Mawu tɔn na “bɛ́” azɔ̌, bo na hwlɛn ye sín yadonúmɛ Hlɔmanu lɛ tɔn sí. Kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo wɛ mǐ ɖò nukún ɖó hwenu e Axɔ́suɖuto Mawu tɔn na ɖè nǔnyanyawiwa lɛ bǐ síìn, bo na kplá mǐ byɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ e mɛ è na wà nǔ kpo hwɛjijɔ kpo ɖè é mɛ é wɛ. (2 Pi. 3:13) Amɔ̌, mǐ ɖó na ɖó suúlu bo nɔte kpɔ́n hwenu e Jehovah ɖó dó é. Jehovah na hwenu e kpé é Nɔwée, bɔ é bló tɔjihun ɔ, bo lɛ́ w’azɔ̌ ɖi “Mawuxóɖɔtɔ́ nǔjlɔjlɔwiwa tɔn ɖé.” (2 Pi. 2:5, nwt; 1 Pi. 3:20) Jehovah ɖótó Ablaxamu hwenu e é ɖò nǔ kanbyɔ ɛ wɛ magbokɔ dó gbeta e kɔn é wá bo na sú kún dó nú mɛdídá e ɖò toxo Sodɔmu kpo Gomɔ́ɔ kpo tɔn mɛ lɛ é wu é. (Bǐb. 18:20-33) Nú xwè kanweko mɔ̌kpan ɔ, Jehovah ɖó suúlu dó akɔta Izlayɛli tɔn gbejimanɔtɔ́ ɔ wu tawun. (Nɛɛ. 9:30, 31) Mǐ nɔ mɔ kúnnuɖenú suúluɖiɖó Jehovah tɔn tɔn égbé, ɖó é jó hwenu dó nú mɛ e é dɔn lɛ é bǐ bonu ye ni “lɛkɔ sín nǔnyanyawiwa gudo.” (2 Pi. 3:9; Jaan 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Kpɔ́ndéwú Jehovah tɔn na mǐ hwɛjijɔ ɖagbe e wu mǐ na ɖó suúlu, bo na kpò ɖò wɛn jlá mɛ lɛ wɛ, bo lɛ́ kpò ɖò nǔ kplɔ́n ye wɛ é. w20.09 10-11 akpá. 8-9

Enyi Jehovah fɔ́n mɛ lɛ ɔ, é na bló bɔ ye na nɔ flín nǔ e ye nɔ flín ɖ’ayǐ lɛ é, bo na lɛ́ nyí mɛ alɔkpa e ye nyí ɖ’ayǐ é. Lin tamɛ kpɛɖé kpɔ́n dó tinmɛ enɛ tɔn jí. Jehovah yí wǎn nú we sɔmɔ̌ bo nɔ ɖó ayi nǔ e a nɔ lin lɛ é, lee nǔ nɔ cí nú we é, nǔ e a nɔ ɖɔ lɛ é, kpo nǔ e a nɔ wà lɛ é kpo wu, lobo nɔ lɛ́ flín ye. Enɛ wu ɔ, enyi é fɔ́n we ɔ, é na bɔwǔ n’i bɔ é na bló bɔ a na cí lee a ɖè gbɔn ɖ’ayǐ é pɛ́pɛ́pɛ́. Axɔ́su Davidi tuùn lě dò nǔ mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah sɔ é. (Ðɛh. 139:1-4.) Enyi mǐ mɔ nǔ jɛ lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é mɛ ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú mǐ? Enyi mǐ lin tamɛ dó lě dò Jehovah tuùn mǐ sɔ é jí ɔ, ado ɖó na hu mǐ ǎ. Etɛwu? Flín ɖɔ Jehovah nɔ kpé nukún dó mǐ wu ɖesu. Mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo xɔ akwɛ n’i. É nɔ ɖó ayi nǔ e jɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ, bo zɔ́n bɔ mǐ nyí mɛ alɔkpa e mǐ nyí é wu céɖécéɖé. Linlin enɛ dó gbɔ nú mɛ tawun. Mǐ ɖó na lin gbeɖé ɖɔ mǐ ɖò mǐɖokpo ǎ. Ðò azǎn lɛ bǐ jí ɔ, Jehovah ɖò akpá mǐtɔn ɖò cɛju ɖokpo ɖokpo mɛ bo ɖò ali e nu é na d’alɔ mǐ ɖè é ba wɛ.—2 Tan 16:9. w20.08 17 akpá. 13-14

Jehovah yí wǎn nú nǔ kplɔnkplɔn togun tɔn. É ba ɖɔ mǐ ni tuùn emi, yí wǎn nú emi, bo lɛ́ nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi vǐ vívɛ́ná tɔn lɛ ɖɔhun. Nǔ e é nɔ kplɔ́n mǐ lɛ é mɛvo ɔ, nǔ enɛ lɛ ɖě sixu nyɔ́ bló ǎ. (Jaan 17:3) Jehovah zán agun Klisanwun bǐbɛ̌mɛ tɔn lɛ tɔn dó kplɔ́n togun tɔn. (Kolo. 1:9, 10) Gbigbɔ mímɛ́, “alɔdómɛtɔ́” e sín akpá Jezu dó é lɔmɔ̌ d’alɔ ahwanvu lɛ. (Jaan 14:16, nwt) É d’alɔ ahwanvu lɛ bɔ ye mɔ nukúnnú jɛ Xó Mawu tɔn mɛ d’eji, bo lɛ́ flín ye nǔ ɖěɖee Jezu ɖɔ, bo wà, bɔ è wá wlán ye dó Wɛnɖagbe-Wema lɛ mɛ ɖò nukɔnmɛ lɛ é. Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ enɛ na hlɔnhlɔn nǔɖiɖi Klisanwun nukɔntɔn lɛ tɔn, bɔ wǎn e ye yí nú Mawu, Vǐ tɔn, kpo yeɖée kpo é lɛ́ jɛji. Jehovah ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ “ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ” mɛ ɔ, gbɛtɔ́ e gosin akɔta lɛ bǐ mɛ é na wá “só” emitɔn jí, enɛ wɛ nyí ɖɔ ye na wá xò kpóɖó nú mɛsɛntɔ́ tɔn nǔgbo lɛ, bɔ è na kplɔ́n nǔ ye dó wǔtu tɔn. (Eza. 2:2, 3, nwt) Nǔɖɔɖ’ayǐ enɛ ɖò jijɛnu wɛ bɔ mǐ ɖò mimɔ wɛ. w20.10 24-25 akpá. 14-15

Etɛ ka sixu zɔ́n bɔ mɛɖé na gbɛ́ wě ɖagbe e xɔ́ntɔn wanyiyinɔ ɖé ɖè xá ɛ é? Goyiyi. Goyitɔ́ lɛ nɔ ba ɖɔ è ni nɔ ɖɔ “nǔ e nyɔ́ sè nú ye lɛ nú ye.” Ye “nɔ dó tókúse nǔgbo ɔ mɛ.” (2 Tim. 4:3, 4) Ye nɔ lin ɖɔ emi kún ɖó hudo wěɖexámɛ tɔn ó, ɖó emi nyɔ́nǔi, bo lɛ́ kpɔ́n te hú mɛ ɖevo lɛ. Amɔ̌, mɛsɛ́dó Pɔlu wlán ɖɔ: “Mɛ e nɔ mɔ éɖée dó mɔ nǔgɛ́n, bo ma ka nyí nǔɖe ǎ ɔ, éɖée blɛ́ wɛ é ɖè, ɖó é nyí nǔtí ǎ.” (Ga. 6:3) Axɔ́su Salomɔ́ɔ tinmɛ enɛ nyi wɛn. É wlán ɖɔ: “Yɔkpɔvu e nyí yatɔ́nɔ bo ka ɖó nǔnywɛ ɔ nyɔ́ hú axɔ́su e nyí mɛxo, bo ka jɔ xlo, bo ma sɔ́ nɔ ɖótó mɛɖé xó ǎ é.” (Nǔt. 4:13) Ð’ayi kpɔ́ndéwú e mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ zé ɖ’ayǐ, hwenu e mɛsɛ́dó Pɔlu gbɛ́ nǔ n’i ɖò togun mɛ é wu. (Ga. 2:11-14) Nú Piyɛ́ɛ ko sɔ́ ayi ɖó lee Pɔlu ɖɔ xó ɔ gbɔn é kpo fí e é ɖɔ ɖè é kpo jí wɛ nyí ɔ, xomɛ sixu ko sin i. Amɔ̌, Piyɛ́ɛ nyí nǔnywɛtɔ́. É yí gbè nú wěɖexámɛ ɔ, bo ka lɛ́ hɛn Pɔlu dó xomɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é wá ɖɔ dó Pɔlu wu ɖɔ é nyí ‘nɔví vívɛ́ná’ ɖé.—2 Pi. 3:15. w20.11 21 akpá. 9, 11-12

Etɛ ka na d’alɔ Biblu kplɔntɔ́ lɛ hugǎn bɔ ye na yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo? Kplé Klisanwun tɔn mǐtɔn lɛ wiwá wɛ. Etɛwu? Nǔ e ye sè ɖò kplé lɛ jí lɛ é nɔ d’alɔ ye bɔ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ yetɔn nɔ gɔ́ngɔ́n, nɔ na hlɔnhlɔn nǔɖiɖi yetɔn, lobo nɔ lɛ́ bló bɔ wanyiyi e ye ɖó nú Mawu é nɔ jɛji. (Mɛ. 15:30-32) Gɔ́ na ɔ, wɛnjlatɔ́ ɖé sixu ɖɔ nú nǔkplɔntɔ́ ɔ ɖɔ, lee wanyiyi e emi ɖó nú Jehovah é ɖò jijɛ jí wɛ gbɔn é sísɛ́ emi bɔ emi setónú nú gbeɖiɖe Mawu tɔn lɛ. (2 Kɔ. 7:1; Fili. 4:13) Nú Biblu kplɔntɔ́ lɛ nɔ dó xɔ́ntɔn nɔví gegě ɔ, kpɔ́ndéwú nɔví enɛ lɛ tɔn na kplɔ́n ye lee ye na setónú nú gbeɖiɖe Klisu tɔn e ɖɔ ɖɔ è ni yí wǎn nú Mawu kpo nɔzo mɛtɔn kpo gbɔn é. (Jaan 13:35; 1 Tim. 4:12) Ye nɔ mɔ ɖɔ nɔví lɛ ɖò xwi ɖí xá ninɔmɛ emitɔn ɖɔhun lɛ wɛ, bo nɔ lɛ́ kplɔ́n ɖɔ emi ɖó na bló huzuhuzu lɛ cobo huzu ahwanvu Klisu tɔn. (Sɛ́n. 30:11) Mɛ e ɖò agun ɔ mɛ lɛ é ɖokpo ɖokpo sixu jɔ fún dó nukɔnyiyi ɖò gbigbɔ lixo Biblu kplɔntɔ́ lɛ tɔn mɛ ɖò ali vovo nu.—Mat. 5:16. w20.11 5 akpá. 10-12

Mɛsɛ́dó Pɔlu sixu ko ɖò xó ɖɔ dó ahwan e é fun xá gběkanlin lɛ ɖò nǔkpɔntɛn Efɛzi tɔn ɖé mɛ é wu wɛ. (2 Kɔ. 1:8; 4:10; 11:23) Alǒ, é sixu ko ɖò xó ɖɔ dó Jwifu gbeklánxámɛtɔ́ lɛ kpo mɛ ɖevo e cí “gběkanlin” ɖɔhun lɛ é kpo wu wɛ. (Mɛ. 19:26-34; 1 Kɔ. 16:9) Ðebǔ wɛ é na bo nyí ɔ, Pɔlu mɔ wuvɛ̌ syɛnsyɛn gegě. É ɖò mɔ̌ có, é kpò ɖò linlin e sɔgbe é ɖó wɛ dó sɔgudo wu.(1 Kɔ. 15:30, 31; 2 Kɔ. 4:16-18) Hwenu vɛwǔ lɛ mɛ nɔ gbɛ̀ ɖè wɛ mǐ ɖè. Wɔ̌nxixogbɛwu ko wà nǔ dó nɔví mǐtɔn ɖé lɛ wu. Mɛ ɖevo lɛ nɔ nɔ fí e è ɖò ahwan fun wɛ ɖè, bɔ ayijayǐ ma tíìn ɖè ǎ lɛ é. Mɛ ɖevo lɛ nɔ lɛ́ sɔ́ gbɛ̀ yetɔn, alǒ mɛɖesúsíninɔ yetɔn ɖó axɔ́ nu dó sɛn Jehovah ɖò fí ɖěɖee è ɖó dogbó nú azɔ̌ mǐtɔn, alǒ, gbɛ́ ɖè lɛ é. Amɔ̌, Jehovah e sɛn wɛ nɔví enɛ lɛ bǐ ɖè kpo kanɖodónǔwu kpo é nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe nú mǐ. Xɛsi ɖi ye ǎ, ɖó ye tuùn ɖɔ nú emi na bo tlɛ kú dìn ɔ, Jehovah d’akpá ɖɔ emi na na ye nǔ ɖagbe hugǎn ɖé ɖò sɔgudo. w20.12 9 akpá. 3-4

É ko jɛ kpɔ́n bɔ awakanmɛ kú we ɖó mɛ lɛ nɔ yí wɛn ɔ ɖò fí e a nɔ ɖekúnnu ɖè é ǎ alǒ mɛ kpɛɖé jɛn è nɔ mɔ ɖò xwégbe é wu à? Ðò ninɔmɛ mɔ̌hun mɛ ɔ, etɛ è ka sixu wà bo na kpò ɖò awǎjijɛ ɖó wɛ? É ɖò taji ɖɔ è ni ɖó linlin e sɔgbe é dó sinsɛnzɔ́ ɔ wu. Etɛ enɛ ka byɔ? Sɔ́ ayi towe ɖó nyikɔ Mawu tɔn kpo Axɔ́suɖuto ɔ kpo jijlá jí. Jezu ɖɔ nyi wɛn ɖɔ mɛ kpɛɖé kpowun wɛ na mɔ gbɛ̀ li ɔ. (Mat. 7:13, 14) Nú mǐ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ɔ, è jɔwǔ mǐ bɔ mǐ nɔ w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá Jehovah, Jezu kpo wɛnsagun lɛ kpo. (Mat. 28:19, 20; Nǔɖe. 14:6, 7) Jehovah nɔ dɔn mɛ ɖěɖee jló na sɛn ɛ lɛ é. (Jaan 6:44) Enɛ wu ɔ, enyi mɛɖé ma yí wɛn mǐtɔn ganji hweɖenu ǎ ɔ, é sixu yí hweɖevonu. Deborah e xó mǐ ɖɔ ɖò aga é ɖɔ ɖɔ, “Awakanmɛ kú mɛ nyí alyannú agbɔ̌nnɔ e Satáan sixu zán é ɖé.” Amɔ̌, Jehovah ɖ’agbɔ̌n tawun hú Satáan kpo alyannú tɔn lɛ bǐ kpo. w20.12 26 akpá. 18-19; 27 akpá. 21

Klisanwun gbejinɔtɔ́ gegě ɖó na wà agbazazɔ́ hwebǐnu, bo na dó sixu kpé nukún dó yeɖesunɔ kpo xwédo yetɔn lɛ kpo wu. Nǔ ɖò mɔ̌ có, ye nɔ nɔ gudo nú tutoblonunu Mawu tɔn ɖò ali e nu ye kpéwú ɖè é bǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛɖé lɛ kpéwú bo nɔ ɖ’alɔ ɖò sɔhɛnmɛzɔ́ ɔ mɛ, mɛ ɖevo lɛ nɔ ɖ’alɔ ɖò tuto xɔgbigbá tɔn lɛ mɛ, bɔ ali lɛ́ hun nú mɛ lɛ bǐ bonu ye na na nǔ dó nɔ gudo nú azɔ̌ e wà wɛ è ɖè gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é. Ye nɔ wà nǔ enɛ lɛ ɖó ye yí wǎn nú Mawu kpo nɔzo yetɔn lɛ kpo. Ðò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ gbɔn kplé agun tɔn lɛ yiyi kpo alɔɖiɖó ɖò ye mɛ kpo gblamɛ. Nǔ sixu cikɔ nú mǐ, có mǐ ka nɔ yì kplé enɛ lɛ. Hweɖelɛnu ɔ, xɛsi sixu ɖi mǐ, có mǐ ka nɔ na xósin. Mǐ bǐ wɛ ɖó tagba mǐɖesunɔ tɔn lɛ, có mǐ ka nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖevo lɛ, jɛ nukɔn nú kplé lɛ alǒ ɖò kplé lɛ gudo. (Ebl. 10:24, 25) Azɔ̌ e wà wɛ wɛnjlatɔ́ gbɛ̌ mǐtɔn lɛ ɖè é nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ tawun! w21.01 10-11 akpá. 11

É nɔ vɛwǔ nú goyitɔ́ lɛ bɔ ye na kpa mɛ ɖevo lɛ; ye nɔ ba ɖɔ mɛ ɖevo lɛ wɛ na kpa emi. Ye nɔ yawǔ sɔ́ yeɖée jlɛ́ dó mɛ ɖevo lɛ wu, bo nɔ sɔ́ linlin agbahwlɛnhwlɛn tɔn ɖ’ajo. Ye nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖevo lɛ bo nɔ sɔ́ azɔ̌ d’así nú ye ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, ye nɔ ɖɔ, “Enyi è jló na wà azɔ̌ ɖé b’ɛ na nyɔ́ ganji lee è ba gbɔn é ɔ, mɛɖesu wɛ ɖó na wà.” Hwɛhwɛ ɔ, mɛ e nɔ yí gò é nɔ jló nǔ dingan, bo nɔ lɛ́ hwanwǔ. Enyi mǐ ɖ’ayi wu ɖɔ mǐ nɔ yí gò ɔ, mǐ ɖó na xoɖɛ sɛ́dó Jehovah dó nǔjɔnǔ mɛ ɖɔ é ni d’alɔ mǐ bonu mǐ na ‘huzu ayi mǐtɔn,’ enɛ ɔ, jijɔ nyanya enɛ na dó ɖɔ dò ɖò ayi mǐtɔn mɛ ǎ. (Hlɔ. 12:2) Jehovah sín kpɔ́ndéwú sù nukún mǐtɔn mɛ tawun! (Ðɛh. 18:35) Lee é nɔ wà nǔ xá mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ gbɔn é nɔ xlɛ́ ɖɔ é nɔ sɔ́ éɖée hwe, bɔ mǐ lɔ jló na nɔ wà nǔ gbɔn mɔ̌. Gɔ́ na ɔ, mǐ lɛ́ ba na xwedó kpɔ́ndéwú mɛ ɖěɖee sɛn Jehovah kpo mɛɖéesɔ́hwe kpo lɛ é tɔn. Mi nú mǐ ni nɔ sɔ́ susu kpo yɛ̌yi kpo e jɛxa Jehovah é n’i hwebǐnu.—Nǔɖe. 4:11. w20.08 13 akpá. 19-20

Alɔwliwli ɔ, nǔnina maɖóblɔ̌ ɖé wɛ é nyí bo gosin Mawu gɔ́n. Amɔ̌, hwɛhutɔ́ wɛ nú gbɛtɔ́ lɛ. (1 Jaan 1:8) Nǔ e wu Xó Mawu tɔn gb’akpá nú asú kpo asì kpo lɛ ɖɔ “ye na mɔ wuvɛ̌ ɖò gbɛ̀ e ye nɔ zán ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ mɛ” é nɛ. Jehovah nɔ ɖó nukún ɖɔ nɔví sunnu e ko wlí alɔ lɛ é ni sú hudo xwédo yetɔn lɛ tɔn sín dò ɖò gbigbɔ, lee nǔ nɔ cí nú mɛ é, kpo agbaza kpo lixo. (1 Tim. 5:8) É ɖò mɔ̌ có, nɔví nyɔnu ɖěɖee ko wlí alɔ lɛ é ɖó na nɔ ɖè hwenu ɖó vo gbè bǐ gbè bo na nɔ xà Xó Mawu tɔn, lin tamɛ d’eji, bo lɛ́vɔ xoɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jehovah. Enɛ sixu vɛwǔ. Nɔví nyɔnu lɛ sín alɔnu nɔ ján, amɔ̌, é ɖò taji ɖɔ ye ni nɔ ɖè hwenu ɖó vo bo wà mɔ̌. Etɛwu? Ðó Jehovah ba ɖɔ mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ni sɔnǔ nú kancica mɛɖesunɔ tɔn ɖé xá emi, bo lɛ́ wlíbo na. (Mɛ. 17:27) Nǔgbo ɔ, é sixu byɔ ɖɔ asì ɖé ni dó gǎn tawun cobo na hwíhwɛ́ éɖée dó asú tɔn e nyí hwɛhutɔ́ é glɔ́. Amɔ̌, enyi é mɔ nǔ jɛ hwɛjijɔ e wu Biblu ɖɔ ɖɔ é ni hwíhwɛ́ éɖée dó asú tɔn glɔ́ lɛ é mɛ, lobo yí gbè na ɔ, é na mɔ ɖɔ azɔ̌ e Jehovah zɔ́n emi é wiwa bɔwǔ. w21.02 8-9 akpá. 3, 6-7

È sixu sɔ́ mɛtɛnkpɔn lɛ jlɛ́ dó myɔ e è nɔ zé dó tun gan na é wu. Enyi è xò zo dó gan ɔ, bonu é wá fá ɔ, é nɔ syɛn. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi mǐ dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn lɛ nu ɔ, nǔɖiɖi mǐtɔn nɔ lidǒ. Enɛ wu wɛ Jaki wlán ɖɔ: “Mi nɔ acéjí bonu suúlu [alǒ didɛ] e mi na ɖó ɔ ni wà azɔ̌ kpíkpé, bonu mi na zin, bo na jɛ ayǐ ɖò nǔ ɖebǔ mɛ ǎ.” (Ja. 1:4) Enyi mǐ mɔ lee mɛtɛnkpɔn lɛ nɔ bló bɔ nǔɖiɖi mǐtɔn nɔ syɛn gbɔn é ɔ, mǐ sixu ɖí xwi xá ye kpo awǎjijɛ kpo. Jaki lɛ́ ɖɔ nǔ e na zɔ́n bɔ mǐ sixu ba awǎjijɛ kpò é ɖé lɛ ɖò wema-sɛ́dó-mɛ tɔn mɛ. Nǔ e sixu xò awǎjijɛ mǐtɔn yí lɛ é ɖokpo wɛ nyí hwenu e mǐ ma tuùn nǔ e mǐ na wà é ǎ é. Hwenu e mǐ ɖò wuvɛ̌ lɛ mɛ é ɔ, mǐ nɔ ba alɔdó Jehovah tɔn, bo na mɔ tɛn bo wá gbeta e na nyɔ́ nukún tɔn mɛ lɛ é, ee na hɛn lè wá nú nɔví mǐtɔn lɛ é, kpo ɖěɖee na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ gbeji lɛ é kpo kɔn. (Jel. 10:23) Mǐ ɖó nǔnywɛ sín hudo bo na tuùn nǔ e mǐ ɖó na wà é, kpo nǔ e mǐ ɖó na ɖɔ nú mɛ ɖěɖee klán gbè xá mǐ lɛ é kpo. Enyi mǐ ma tuùn nǔ e mǐ na wà é ǎ ɔ, awakanmɛ sixu kú mǐ, bɔ mǐ na yawǔ ba awǎjijɛ mǐtɔn kpò. w21.02 28 akpá. 7-9

Jehovah sɔ́ kpɔ́ndéwú ɔ ɖ’ayǐ nú mǐ. É yí wǎn nú mǐ sɔmɔ̌ bɔ nú mǐ kpò ɖò gbeji n’i jɛn wɛ ɔ, nǔ ɖebǔ sixu hɛn kancica enɛ gblé ǎ. (Hlɔ. 8:38, 39) Xókwín “ɖaxó” ɔ nɔ dó gesí gǎn syɛnsyɛn e mɛɖé nɔ dó bo na dó ɖè wanyiyi xlɛ́ é. Hweɖelɛnu ɔ, wanyiyi ɖiɖexlɛ́ nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo mǐtɔn lɛ nɔ bɔwǔ ǎ. Enyi mɛ ɖevo lɛ dó xomɛsin nú mǐ ɔ, mǐ ɖó na ‘nɔ mɔ mǐɖée gbɔ ɖò wanyiyi mɛ bo na dó gǎn, bo sɔ́ fífá e dɔn mǐ cá, bɔ mǐ nyí ɖokpo ɔ dó hɛn bǔteninɔ e gbigbɔ mímɛ́ na mǐ ɔ ɖó te.’ (Efɛ. 4:1-3) Mǐ na nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔwanyido nɔví mǐtɔn lɛ tɔn jí ǎ. Mǐ na nɔ dó gǎn e wu mǐ kpé é bǐ, bo na nɔ kpɔ́n nɔví mǐtɔn lɛ lee Jehovah nɔ kpɔ́n ye gbɔn é. (1 Sam. 16:7; Ðɛh. 130:3) Wanyiyi ɖiɖexlɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ nɔ bɔwǔ hwebǐnu ǎ, taji ɔ, hwenu e mǐ tuùn ɖɔ ye wà nǔɖe lɛ nyi dò é. É cí ɖɔ mɔ̌ wiwa vɛwǔ nú Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖé lɛ ɖɔhun, lee é nyí gbɔn nú Evodíi kpo Sɛntici kpo é. Mɛsɛ́dó Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú ye ɖɔ ye ni “ɖó gbè kpɔ́ nɔví ɖò Aklunɔ mɛ ɖɔhun.”—Fili. 4:2, 3. w21.01 22-23 akpá. 10-11

Mi nɔví sunnu winnyawinnya ɖěɖee ɖò Jehovah sɛn wɛ “alɔ ɖò alɔ mɛ” xá mɛxomɔ lɛ é ɔ, nǔ mitɔn nɔ sù nukún yetɔn mɛ tawun. (Sof. 3:9, nwt) Ye nɔ yí wǎn nú lee mi nɔ ɖókan dó azɔ̌ e è nɔ sɔ́ d’así nú mi lɛ é wu gbɔn é. Nǔ mitɔn nɔ nyɔ́ nukún yetɔn mɛ. Mi nɔví sunnu winnyawinnya lɛ mi, mi ma wɔn gbeɖé ɖɔ Jehovah yí wǎn nú mi, bo nɔ lɛ́ ɖeji dó mi wu ó. É ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ ɔ, gbɛ̌ta mɛ winnyawinnya lɛ tɔn ɖé na zé yeɖée jó kpo jlǒ kpo. (Ðɛh. 110:1-3, nwt) É tuùn ɖɔ mi yí wǎn nú emi bo jló na sɛn emi kpo nǔwukpíkpé ɖagbe hugǎn e mi ɖó lɛ é kpo. Enɛ wu ɔ, nɔ ɖó suúlu dó mɛ ɖevo lɛ wu, bo nɔ lɛ́ ɖó suúlu dó hwiɖesunɔ wu. Enyi a wà nǔ nyi dò hǔn, nɔ yí gbè nú wě e è ɖè xá we é kpo nǔ e è gbɛ́ nú we é kpo, bo nɔ mɔ ɖɔ Jehovah gɔ́n wɛ é gosin. (Ebl. 12:6) Nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn dó kpé nukún dó azɔ̌ ɖebǔ e è sɔ́ d’así nú we é wu. Taji hú bǐ ɔ, enyi a ɖò nǔ ɖebǔ wà wɛ hǔn, nɔ bló bonu Tɔ́ towe jixwé tɔn ɔ ni nɔ gó ɖó wǔ we.—Nǔx. 27:11. w21.03 7 akpá. 17-18

Nǔ gegě sixu dó awakanmɛ kú mǐ; è nɔ mɔ ɖé lɛ, bo ka nɔ mɔ ɖevo lɛ ǎ. Hwɛhutɔ́ e mǐ nyí é, gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ, kpo azɔn e mǐ nɔ jɛ lɛ é kpo ɖò nǔ e nɔ zɔ́n lɛ é mɛ. Awakanmɛ sixu lɛ́ kú mǐ ɖó è sɔ́ azɔ̌ e mǐ jló na wà ɖò sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ é ɖé d’así nú mǐ ǎ, alǒ mǐ ɖò wɛnɖagbe ɔ jlá wɛ ɖò fí e mɛ gegě ma nɔ ba na ɖótó wɛn mǐtɔn ɖè ǎ é ɖé wu. É bɔwǔ tawun ɖɔ mǐ ni jɛ linlin e ma ɖò jlɛ̌ jí ǎ é ɖó dó hwɛhuhu gbaza mǐtɔn kpo gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ kpo wu jí. Wǎgbɔ tɔn ɔ, mǐ sixu lin ɖɔ ɖó mǐ nɔ wà nǔ nyi dò wutu ɔ, Jehovah kún na hun gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ sín ali nú mǐ gbeɖé ó. Linlin mɔ̌hun ɖiɖó nyla tawun. Biblu ɖɔ ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ bǐ wɛ “hu hwɛ,” Jezu kɛɖɛ jɛn ma ɖ’emɛ ǎ. (Hlɔ. 3:23) Amɔ̌, Jehovah nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔwanyido mǐtɔn lɛ jí, alǒ nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ni nyí mɛ maɖóblɔ̌ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Tɔ́ wanyiyinɔ e jló na d’alɔ mǐ é ɖé wɛ n’i. É nɔ lɛ́ ɖó suúlu. É nɔ lɛ́ mɔ gǎn e dó wɛ mǐ mɛ gegě ɖè, bo na ɖí xwi xá gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ, bo lɛ́ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó mǐɖée wu é, bo ɖò gbesisɔmɛ bo na d’alɔ mǐ.—Hlɔ. 7:18, 19. w20.12 22 akpá. 1-3

Mǐ bǐ wɛ ɖò gbɛ̀ wezun ɖé kán wɛ. Nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè é wɛ nyí ɖɔ mǐ na nɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ e Jehovah na kp’acɛ d’enu kpo wanyiyi kpo é mɛ. Gbè bǐ gbè ɔ, mǐ nɔ dó gǎn bá gbɔn ali e kplá mɛ yì gbɛ̀ enɛ mɛ é jí. Amɔ̌, lee Jezu ɖɔ gbɔn é ɔ, ali ɔ sóbwé bo nɔ vɛ́ gbɔn hweɖelɛnu. (Mat. 7:13, 14.) Hwɛhutɔ́ wɛ nú mǐ, bɔ blewun jɛn afɔ mǐtɔn sixu jɛ gbě kplɔ́ jí (Ga. 6:1) Enyi mǐ na nɔ ali e sóbwé bo nɔ kplá mɛ yì gbɛ̀ mɛ é jí ɔ, mǐ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na nɔ jlá linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo ɖó. Mɛsɛ́dó Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni “nɔ ɖò miɖée jlaɖó wɛ.” Linlin kpo lee nǔ nɔ cí nú mǐ é kpo gbígbéjé kpɔ́n nɔ bɔwǔ ǎ. Etɛwu? Ðó ayi mǐtɔn hizi, bɔ é sixu vɛwǔ nú mǐ bɔ mǐ na tuùn nǔ e é sixu sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na wà lɛ é. (Jel. 17:9) Blewun jɛn mǐ sixu blɛ́ mǐɖée kpo “linlin masɔgbe lɛ” kpo. (Ja. 1:22, nwt) Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na nɔ zán Xó Mawu tɔn dó gbéjé mǐɖée kpɔ́n. Xó Mawu tɔn nɔ ɖè mɛ e mǐ nyí ɖò xomɛ é xlɛ́; enɛ wɛ nyí ‘jlǒ kpodo linlin e ɖò ayi mǐtɔn mɛ lɛ é kpan.’—Ebl. 4:12, 13. w20.11 18 akpá. 1-3

Enyi mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, bo nɔ nɔ jlɛ̌ jí ɔ, mǐ na ɖibla ɖó awǎjijɛ hugǎn. Etɛwu? Enyi mǐ tuùn dogbó mǐtɔn lɛ ɔ, alɔ e mɛ ɖevo lɛ nɔ dó mǐ lɛ é na nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ bo na nɔ lɛ́ víví nú mǐ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, lin tamɛ dó nǔ e jɛ hwenu e Jezu gbɔ azɔn nú gudunɔ wǒ é jí. Mɛ ɖokpo jɛn lɛkɔ bo wá dókú nú Jezu ɖó azɔn baɖabaɖa e é gbɔ n’i é wu; nya ɔ ɖesunɔ sixu gbɔ azɔn enɛ nú éɖée gbeɖé ǎ. Alɔ e è dó nya mɛɖéesɔ́hwetɔ́ kpo jlɛ̌jinɔtɔ́ kpo enɛ é sù nukún tɔn mɛ, bɔ é kpa susu nú Mawu ɖó enɛ wu. (Luk. 17:11-19) Mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée hwe, bo nɔ nɔ jlɛ̌ jí lɛ é nɔ kpéwú bo nɔ nɔ ayǐ xá mɛ ɖevo lɛ ganji, bo na lɛ́ ɖibla ɖó xɔ́ntɔn vívɛ́ gegě. Aniwu? Kpo xomɛhunhun kpo wɛ ye nɔ yí gbè ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ɖó jijɔ ɖagbe lɛ, bo nɔ lɛ́ ɖeji dó ye wu. Enyi è sɔ́ azɔ̌ ɖebǔ d’así nú mɛɖé bonu é wà azɔ̌ ɔ ganji ɔ, xomɛ nɔ hun mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée hwe, bo nɔ nɔ jlɛ̌ jí lɛ é bɔ ye nɔ yawǔ kpa ye, bo nɔ lɛ́ wlí yɛ̌yi nú ye. w20.08 12-13 akpá. 17-18