Octobre

Nú mǐ tɛ́n bo tuùn Jezu ɔ, mǐ na nɔ lin nǔ, bo na nɔ lɛ́ wà nǔ éɖɔhun. Bɔ bǎ e mɛ mǐ tuùn Jezu, bo nɔ lin nǔ éɖɔhun ɖó é ɔ, bǎ enɛ mɛ wɛ xɔ́ntɔn mǐ kpo é kpo tɔn na vɛ́ ɖó. Nɛ̌ mǐ ka sixu wà nǔ Jezu ɖɔhun gbɔn? Kpɔ́ndéwú ɖokpo kpowun ɖíe. Jezu nɔ lin na d’alɔ mɛ ɖevo lɛ hugǎn ayi sísɔ́ dó éɖée jí. (Mat. 20:28; Hlɔ. 15:1-3) Ðó é ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn enɛ wutu ɔ, é nɔ sɔ́ éɖée dó savɔ̌, bo nɔ sɔ́ hwɛ kɛ mɛ. Nǔ e è ɖɔ dó wǔ tɔn lɛ é nɔ ɖó akpɔ n’i ǎ. (Jaan 1:46, 47) É nɔ lɛ́ lɔn nú nǔ e mɛ lɛ wà nyi dò, bɔ é ko lín lɛ é ni wà nǔ dó linlin e é nɔ ɖó dó ye wu é wu ǎ. (1 Tim. 1:12-14) Jezu ɖɔ: “Wanyiyi e mi na ɖó nú miɖée ɔ, wɛ na ɖexlɛ́ mɛ lɛ bǐ ɖɔ mi nyí ahwanvu ce nǔgbo.” (Jaan 13:35) Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ, “Un ka ɖò nǔ wà wɛ Jezu ɖɔhun, bo nɔ dó gǎn lɛ bǐ bá nɔ fífá mɛ xá nɔví ce lɛ à?” w20.04 24 akpá. 11

Mɛ e nɔ kɔn cí dó nyikɔ Mawu tɔn wu, bo nɔ lɛ́ nyla nu d’ewu lɛ é wɛ gɔ́ gbɛ̀ ɔ mɛ có, ali hun nú we bɔ a na zunfan nǔgbo ɔ bo lɛ́ ɖɔ nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ Jehovah nyí mɛ mímɛ́, nǔjlɔjlɔwatɔ́, ɖagbewatɔ́, kpo wanyiyinɔ kpo. A sixu nɔ gudo nú acɛkpikpa tɔn. A sixu jlá ɖɔ acɛkpikpa tɔn kɛɖɛ wɛ sɔgbe hugǎn, bɔ é na bló bɔ fífá kpo awǎjijɛ kpo na tíìn nú nǔɖiɖó lɛ bǐ. (Ðɛh. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.) Enyi mǐ ɖò nǔgbo Biblu tɔn lɛ kplɔ́n mɛ lɛ wɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ mǐ nɔ tɛɖɛ̌ Nǔbǐwukpétɔ́ e Mawu nyí é jí, ɖɔ Jehovah wɛ ɖ’acɛ bo na kp’acɛ dó wɛkɛ ɔ jí, enɛ ka sɔgbe tawun. Nǔgbo wɛ ɖɔ é ɖò taji ɖɔ mǐ ni kplɔ́n sɛ́n Mawu tɔn lɛ mɛ lɛ, amɔ̌, nǔ taji e gbé nya wɛ mǐ ɖè é wɛ nyí ɖɔ mǐ ni d’alɔ ye bonu ye ni yí wǎn nú Tɔ́ mǐtɔn Jehovah bo nɔ gbeji n’i. Enɛ wu ɔ, enyi mǐ na tɛɖɛ̌ Mɛ alɔkpa e Jehovah nyí é jí ɔ, mǐ ɖó na nɔ ɖè jijɔ Tɔn e dɔn mɛ lɛ é xlɛ́. (Eza. 63:7) Enyi mǐ nɔ kplɔ́n nǔ mɛ lɛ gbɔn mɔ̌ ɔ, mǐ na d’alɔ ye bɔ ye na yí wǎn nú Jehovah bo na lɛ́ setónú n’i, ɖó ye jló na nɔ gbeji n’i wutu. w20.06 6 akpá. 16; 7 akpá. 19

Jehovah bló tamɛfɔn gbɛtɔ́ tɔn ɖò ali jiwǔ ɖé nu. Hwenu e a kpò ɖò nɔ towe sín adɔ mɛ é wɛ tamɛfɔn towe ko ɖò susu wɛ kpo tuto kpo, bɔ ɖò cɛju ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, nǔvikún tamɛfɔn ɔ tɔn yɔyɔ̌ afatɔ́n mɔkpan nɔ jɔ! Dobanúnǔtɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ nǔvikún bǔnɔ ɖěɖee è nɔ ylɔ́ ɖɔ neurone lɛ é liva 100 mɔ̌ wɛ nɔ nɔ tamɛfɔn mɛ e ko nyí mɛxo é ɖé tɔn mɛ, bɔ xokplé yetɔn nɔ da kilóo ɖokpo adaɖé mɔ̌. Nǔwukpíkpé jiwǔ e tamɛfɔn ɔ ɖó lɛ é xó ɖiɖɔ. Dǒ nukún nǔ e nɔ jɛ hwenu e mǐ nɔ ɖò xó ɖɔ wɛ é mɛ kpɔ́n kpɛɖé. Cobonu xókwín ɖokpo na tɔ́n sín nu towe mɛ ɔ, tamɛfɔn towe ɖó na xlɛ́ ali kan 100 mɔ̌ ɖò ɖɛ̌, vɛ̌go, nufló, aglanká, kpo akɔ́nnú towe kpo mɛ. Enyi xó e ɖɔ wɛ mɛɖé ɖè é na zawě ɔ, kan enɛ lɛ bǐ ɖó na sɛ̀ tɛn lyɛ̌ngbelyɛ̌ngbe. Dobanúnǔ ɖé tɔ́n ɖò 2019 bo xlɛ́ ɖɔ vǐ yɛyɛ̌ lɛ sixu tuùn xókwín ɖě ɖó vo nú ɖě. Enɛ nɔ gudo nú nǔ e dobanúnǔtɔ́ gegě ɖi nǔ na é, é wɛ nyí ɖɔ è jì mǐ bɔ mǐ ɖó nǔwukpíkpé bá tuùn gbè ɖé lobo lɛ́ kplɔ́n gbè enɛ. É ɖò wɛn ɖɔ nǔwukpíkpé e mǐ ɖó bo nɔ ɖɔ xó é ɔ, nǔɖe wɛ bɔ Mawu na mǐ. w20.05 22-23 akpá. 8-9

Ablaxamu sɔ́ jlǒ dó jó vivomɛninɔ gbɛ̀ e ɖò toxo Wúu tɔn mɛ é dó. Aniwu? Ðó é ɖò te kpɔ́n “toxo ɖaxó e ɖó dodó syɛnsyɛn” é. (Eblée lɛ 11:8-10, 16) Axɔ́suɖuto Mawu tɔn wɛ nyí toxo ɖaxó e nɔte kpɔ́n wɛ Ablaxamu ɖè é. Jezu Klisu kpo Klisanwun yí ami dó ɖè 144 000 lɛ kpo wɛ ɖò Axɔ́suɖuto enɛ nu. Pɔlu ylɔ́ Axɔ́suɖuto enɛ ɖɔ “Jeluzalɛmu [jixwé] tɔn, ee nyí toxo Mawu gbɛɖe ɔ tɔn é.” (Ebl. 12:22; Nǔɖe. 5:8-10; 14:1) Jezu kplɔ́n ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni nɔ xoɖɛ bo byɔ ɖɔ Axɔ́suɖuto enɛ ni wá bonu jlǒ Mawu tɔn ni nyí wiwa ɖò ayikúngban jí jixwé ɖɔhun. (Mat. 6:10) Ablaxamu ka tuùn doyidoslɔ́ lee nǔ lɛ na yì gbɔn ɖò Axɔ́suɖuto Mawu tɔn mɛ é tɔn à? Eǒ. Nú xwè kanweko mɔ̌kpan ɔ, doyidoslɔ́ enɛ lɛ nyí “nǔbudo” ɖé. (Efɛ. 1:8-10; Kolo. 1:26, 27) Amɔ̌, Ablaxamu tuùn ɖɔ kúnkan emitɔn ɖé lɛ na wá nyí axɔ́su. Jehovah dó akpá enɛ tɔn n’i tlɔlɔ.—Bǐbɛ̌mɛ 17:1, 2, 6. w20.08 2-3 akpá. 2-4

Mǐ ɖó na nyi alɔ nú nǔkplɔnmɛ gǔfɔndómawujitɔ́ lɛ tɔn. Sín bǐbɛ̌mɛ agun Klisanwun tɔn tɔn wɛ Awoví ko ɖò adingbannɔ gegě zán wɛ, bonu ye na bló bɔ mɛsɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ Mawu tɔn lɛ na xò nǔ kpɔ́n. Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na tuùn lee è sixu tuùn vogbingbɔn e ɖò xó jɔ xó lɛ kpo adingbanxó lɛ kpo tɛntin é gbɔn é. Kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ sixu zán tɛn Ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè lɛ é dó bló bɔ nǔɖiɖi e mǐ ɖó nú Jehovah é kpo wǎn e mǐ yí nú nɔví mǐtɔn lɛ é kpo na vɔ́da. Nɔ flín mɛ e ɖò gudo nú nǔjlajla enɛ lɛ é, bo nɔ nyi alɔ nú nǔjlajla enɛ lɛ! (1 Jaan 4:1, 6; Nǔɖe. 12:9) Bo na dó gbí dɔn ɖò ahwantɔ́nmɛ Satáan tɔn lɛ nukɔn ɔ, mǐ ɖó na bló bɔ jiɖiɖe e mǐ ɖó dó Jezu kpo azɔ̌ e wà wɛ é ɖè nú linlin Mawu tɔn sín jijɛnu wu é kpo na syɛn d’eji. Mǐ ɖó na lɛ́ ɖeji dó deví gbejinɔtɔ́ e zán wɛ Jehovah ɖè ɖò égbé é wu. (Mat. 24:45-47) Xó Mawu tɔn kplɔnkplɔn ɖò gbesisɔmɛ nɔ zɔ́n bɔ jiɖiɖe mǐtɔn nɔ syɛn. Enɛ ɔ, nǔɖiɖi mǐtɔn na cí atín e ɖò ɖɔ dó dò wɛ ganji é ɖé ɖɔhun. Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ nǔ mɔ̌hun ɖé hwenu e é wlán nǔ e ɖò tɛ́si égbé tɔn ɔ mɛ lɛ é. w20.07 23-24 akpá. 11-12

Ðó mǐ nyí gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ wutu ɔ, mǐ bǐ wɛ nɔ ba na zɔn dó nǔ e ɖò wěxo é jí dó dá hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ. (Jaan 7:24, nwt) Amɔ̌, nǔ kpɛví ɖé jɛn nǔ e nukún mǐtɔn mɔ lɛ é nɔ xlɛ́ dó mɛɖé wu. Nǔjlɛdonǔwu ɖé ɖíe, nú dotóogán azɔ̌tuùntɔ́ e tlɛ ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé kpɔ́n azinzɔnnɔ ɖé kpo nukún kpo kpowun ɔ, é sixu tuùn nǔ kaka ɖé dó azɔn ɔ wu ǎ. Cobonu dotóogán ɔ na tuùn azɔn e ko dóya nú mɛ ɔ kpɔ́n lɛ é, lee nǔ nɔ cí n’i é alǒ azɔn e jɛ wɛ é ɖè é sín wuntun ɖebǔ ɔ, é ɖó na ɖótó azinzɔnnɔ ɔ kpo sɔxwixwe kpo. Dotóogán ɔ tlɛ sixu byɔ ɖɔ è na gbéjé azinzɔnnɔ ɔ sín lanmɛ kpɔ́n. Nú dotóogán ɔ ma wà mɔ̌ ǎ ɔ, é sixu kpé nukún dó azɔn ɔ wu gbɔ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, nú mǐ nɔ kpɔ́n nǔ e ɖò wěxo lɛ é kɛɖɛ ɔ, mǐ sixu mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ nɔví mǐtɔn lɛ tɔn mɛ bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ. Mǐ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo mɔ nǔ zɛ nǔ e ɖò wěxo lɛ é wu, bo mɔ nǔ e ye nyí ɖò xomɛ é. Mǐ sixu tuùn nǔ e ɖò ayi mɛ ɖevo lɛ tɔn mɛ é ǎ. Amɔ̌, mǐ sixu wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo wà nǔ Jehovah ɖɔhun. É nɔ ɖótó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ. É nɔ mɔ nǔ jɛ ninɔmɛ yetɔn lɛ bǐ mɛ. Bo nɔ sè wuvɛ̌ xá ye. w20.04 14-15 akpá. 1-3

Mǐ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo na nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, ɖó goyitɔ́ lɛ sín linlin “nɔ nɔ jlɛ̌mɛ” ǎ. Goyitɔ́ lɛ nɔ dɔn nǔ, bo lɛ́ nyí cejɛnnabinɔ. Hwɛhwɛ wɛ linlin yetɔn lɛ kpo nǔwiwa yetɔn lɛ kpo nɔ zɔ́n bɔ yeɖesunɔ kpo mɛ ɖevo lɛ kpo nɔ mɔ wuvɛ̌. Nú ye ma cɔ́ yeɖée ǎ ɔ, Satáan na va nukún nú ayixa yetɔn, bo na hɛn blí. (2 Kɔ. 4:4; 11:3) Mɛɖéesɔ́hwetɔ́ ɖé sín linlin nɔ nɔ jlɛ̌mɛ. É nɔ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó éɖée wu, bo nɔ tuùn ɖɔ mɛ ɖevo lɛ hugǎn emi ɖò ali gegě nu. (Fili. 2:3) É nɔ lɛ́ tuùn ɖɔ “Mawu nɔ ɖè kɔ dó goyitɔ́ lɛ; loɔ, é nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée hwe lɛ wu.” (1 Pi. 5:5) Mɛ ɖěɖee sín linlin nɔ nɔ jlɛ̌mɛ lɛ é nɔ ba ɖɔ Jehovah ni nyí kɛntɔ́ emitɔn ǎ. Bonu mǐ na nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, mǐ ɖó na xwedó wěɖexámɛ Biblu tɔn, bo na “ɖè gbɛtɔ́ xóxó e [mǐ] nyí ɖ’ayǐ ɔ kpodo walɔ tɔn lɛ bǐ kpan nyi ayǐ; [bo na] sɔ́ ninɔmɛ yɔyɔ̌ ɔ dó.” Mǐ ɖó na kplɔ́n nǔ dó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn wu, bo na tɛ́n kpɔ́n bo xwedó télélé lee é nyɔ́ bló gbɔn é.—Kolo. 3:9, 10; 1 Pi. 2:21. w20.07 7 akpá. 16-17

Wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ é nyí ɖɔ mǐ ɖò agun Jehovah tɔn mɛ! Mǐ ɖò palaɖisi gbigbɔ tɔn e mɛ fífá kpo gbɛtɔ́ awǎjijɛnɔ lɛ kpo ɖè é ɖé mɛ. Tɛn tɛ mɛ a ka ɖè ɖò agun ɔ mɛ? Mɛsɛ́dó Pɔlu jlɛ́ agun ɔ dó agbaza gbɛtɔ́ tɔn wu. É lɛ́ sɔ́ mɛ e ɖò agun ɔ mɛ lɛ é ɖokpo ɖokpo jlɛ́ dó wǔjɔnú agbaza tɔn lɛ wu. (Hlɔ. 12:4-8; 1 Kɔ. 12:12-27; Efɛ. 4:16) Nǔ e nǔjlɛdonǔwu Pɔlu tɔn sixu kplɔ́n mǐ é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó tɛn taji ɖé ɖò xwédo Jehovah tɔn mɛ. Pɔlu bɛ́ nǔjlɛdonǔwu tɔn gbɔn lě: “Wǔjɔnú gegě wɛ ɖò agbaza mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn wu, bɔ ye bǐ ɖó azɔ̌ vovo bo nɔ wà. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, lě dò e mǐ sukpɔ́ sɔ ɔ, agbaza ɖokpo géé wɛ mǐ nyí ɖò bǔ e mǐ ɖè xá Klisu é mɛ, bɔ mǐ bǐ cá dó mǐɖée wu wǔjɔnú e ɖò agbaza ɖokpo wu lɛ ɖɔhun.” (Hlɔ. 12:4, 5) Etɛ ɖɔ gbé Pɔlu ka ja? Mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ɖó azɔ̌ vovo ɖò agun ɔ mɛ có, mǐ bǐ wɛ ka xɔ akwɛ. w20.08 20 akpá. 1-2; 21 akpá. 4

Mɛjitɔ́ lɛ mi, nɛ̌ mi ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú mɛɖéesɔ́hwe Jehovah tɔn tɔn gbɔn? Ðò hwenu e é jɛxa dó é ɔ, kanbyɔ vǐ towe ɖɔ, linlin tɛ é ka ɖó dó lee è na wà azɔ̌ lě gbɔn é wu à jí. Enyi linlin tɔn sɔgbe hǔn, xwedó. Jehovah lɛ́ sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ ɖò lee é wá nǔ kpo suúlu kpo, hwenu e mɛ ɖěɖee nɔ sɛn ɛ lɛ é tlɛ kan nǔ byɔ ɛ dó gbeta e kɔn é wá lɛ é wu é mɛ. Hwenu e Ablaxamu ɖò lee nǔ cí n’i dó kún súsú dó nú Sodɔmu kpo Gomɔ́ɔ kpo wu é xó ɖɔ wɛ é ɔ, É ɖótó è. (Bǐb. 18:22-33) Lɛ̌ flín lee Jehovah wà nǔ xá Ablaxamu sín asì Sala gbɔn é. Hwenu e Sala sè akpá e Mawu dó ɖɔ é na mɔ xò ɖò kpikpoxɔmɛ é ɔ, é ko nǔ, é ɖò mɔ̌ có, xomɛ ka sin Jehovah ǎ. (Bǐb. 18:10-14) É nyɔ́ wà ɔ, é wlí yɛ̌yi nú Sala. Mɛjitɔ́ lɛ kpo mɛxo agun tɔn lɛ kpo è mi, etɛ lɛ kpɔ́ndéwú Jehovah tɔn ka sixu kplɔ́n mi? Lin tamɛ dó lee a nɔ wà nǔ gbɔn hwenu e mɛ ɖěɖee ɖò acɛ towe glɔ́ lɛ é kan nǔ byɔ we dó gbeta e kɔn a wá lɛ é wu é jí. A nɔ ba na gbɛ́ nǔ nú ye tlolo wɛ à? Alǒ, a nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ mɔ nǔ jɛ linlin yetɔn mɛ? É ɖò wɛn ɖɔ enyi mɛ ɖěɖee ɖò tɛn acɛkpikpa tɔn mɛ lɛ é nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Jehovah tɔn ɔ, xwédo lɛ kpo agun lɛ kpo nɔ ɖu lè tɔn. w20.08 10 akpá. 7-9

Etɛ kpɔ́ndéwú Pɔlu tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ? Hwenu e mǐ jɛ gbɛ̌ dó xá togun Jehovah tɔn jí tlolo é ɔ, kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo wɛ mǐ sixu ko yí gbè nú alɔdó mɛ ɖevo lɛ tɔn, ɖó mǐ tuùn ɖɔ nǔ gegě kpò bɔ mǐ ɖó na kplɔ́n wutu. (1 Kɔ. 3:1, 2) Amɔ̌, nɛ̌ nǔ lɛ ka ɖè gbɔn dìn? Enyi mǐ ko ɖò Jehovah sɛn wɛ sín xwè mɔ̌kpan ɖíe bo ko mɔ nǔ gegě kpɔ́n ɔ, é sixu vɛwǔ nú mǐ bɔ mǐ na yí gbè nú alɔdó mɛ ɖevo lɛ tɔn, ɖò taji ɔ, mɛ e mɔ nǔgbo ɔ b’ɛ ma lín ǎ é ɖé tɔn. É ɖò mɔ̌ có, hwɛhwɛ wɛ Jehovah nɔ zán nɔví mǐtɔn lɛ dó dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ. (Hlɔ. 1:11, 12) Enyi mǐ jló na mɔ hlɔnhlɔn e Jehovah nɔ na mɛ é ɔ, mǐ ɖó na yí gbè nú alɔ e nɔví lɛ nɔ dó mǐ é. Nukɔnyiyi nɔ sín hlɔnhlɔn agbaza mɛ tɔn, wema sise, dɔkun alǒ fí e è sù ɖè é wu ǎ, loɔ, mɛɖéesɔ́hwe kpo Jehovah wu ginganjɛ kpo wu wɛ é nɔ sín. Mi nú mǐ bǐ ni nɔ ɖò gǎn dó wɛ gbɔn (1) Jehovah wu ginganjɛ, (2) kpɔ́ndéwú Biblu tɔn lɛ jijodó nú ye ni kplɔ́n nǔ mǐ kpo (3) gbeyiyi nú alɔdó nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ tɔn kpo gblamɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, nú mǐ na bo mɔ ɖɔ mǐ kún ɖó gǎn ɖě ó gbɔn ɖebǔ ɔ, Jehovah na na mǐ hlɔnhlɔn! w20.07 14 akpá. 2; 19 akpá. 18-19

É sixu vɛwǔ nú mǐ bɔ mǐ na ɖó suúlu hwenu e mǐ ɖò kúnnu ɖè nú hɛ̌nnumɔ mǐtɔn e ma nyí Kúnnuɖetɔ́ ǎ lɛ é wɛ é. Nǔgbododó e ɖò Nǔnywɛtɔ́xó 3:1, 7 mɛ é sixu d’alɔ mǐ. É ɖɔ: “Hwenu e è na nɔ abwɛ dó ɔ ɖè, bɔ hwenu e è na ɖɔ xó dó é ɖè.” Mǐ sixu jó walɔ ɖagbe mǐtɔn lɛ dó bɔ ye na ɖekúnnu ɖó tɛn mǐtɔn mɛ, amɔ̌, mǐ ɖó na ɖò acéjí hwebǐnu dó ali e na hun nú mǐ bɔ mǐ na ɖɔ xó dó nǔgbo ɔ jí nú ye lɛ é wu. (1 Pi. 3:1, 2) Mǐ ɖó na jlá wɛn ɔ lobo kplɔ́n nǔ mɛ kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo, amɔ̌, mǐ ɖó na nɔ ɖó suúlu dó mɛ lɛ bǐ wu hwebǐnu kaka jɛ hɛ̌nnumɔ mǐtɔn lɛ jí. Kpɔ́ndéwú gbejinɔtɔ́ hwexónu tɔn kpo azǎn mǐtɔn gbè kpo tɔn lɛ sixu kplɔ́n nǔ mǐ dó suúluɖiɖó wu. Xabakuku ɖò nukún ɖó wɛ ɖɔ nǔnyanyawiwa ni wá vivɔnu, amɔ̌ é ɖɔ kpo jiɖiɖe kpo ɖɔ: “Nyɛ Xabakuku ɔ, un na ɖò te ɖò azɔ̌ ce jí.” (Xab. 2:1) Mɛsɛ́dó Pɔlu jló tawun bo na “wà” sinsɛnzɔ́ tɔn “yì fó,” bá mɔ ajɔ tɔn jixwé tɔn ɔ yí. Amɔ̌, é ɖó suúlu, bo kpò ɖò “Wɛnɖagbe e ɖɔ xó dó fɛ́nú Mawu tɔn wu é [jlá] wɛ.”—Mɛ. 20:24. w20.09 12 akpá. 12-14

È mɔ Jehovah ɔ, Jezu jɛn nɔ jɛ finɛ tlolo có, Jezu ka nɔ mɔ éɖée zɛ nǔ e é nyí é wu ǎ. Jehovah sɛntɔ́ mɛɖéesɔ́hwetɔ́ lɛ nɔ wà nǔ Jezu ɖɔhun, bo nɔ gɔ́ sò nú ninɔmɛ wanyiyi tɔn e è sɔ́ dó tuùn tutoblonunu tɔn na é. (Luk. 9:48; Jaan 13:35) Nú é cí ɖɔ tagba ɖé lɛ ɖò agun ɔ mɛ, bɔ a mɔ ɖɔ è kún kpé nukún dó ye wu ganji ó ɔ ka ló? Ma hunhún nǔɖɔ ó, é nyɔ́ wà hǔn, sɔ́ hwiɖée hwe, bo nɔ gudo nú nukúnkpénuwutɔ́ lɛ. (Ebl. 13:17) Bo na dó d’alɔ we bonu a na wà mɔ̌ ɔ, kan nǔ elɔ lɛ byɔ hwiɖée: ‘Tagba e wu un ɖó ayi lɛ é ka syɛn sɔmɔ̌ dóo, b’ɛ byɔ ɖɔ è ni ɖeɖɛ à? Dìn jɛn é ka jɛxa ɖɔ è ni ɖeɖɛ à? Nyɛ jɛn ka na ɖeɖɛ à? Nú un na ɖɔ xó jɔ xó ɔ, un ɖò tintɛnkpɔn wɛ dóo bo na xò bǔninɔ kan à, alǒ un ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na sɔ́ nyiɖée sù?’ Mɛɖéesɔ́hwe nɔ xɔ akwɛ nú Jehovah hú nǔwukpíkpé, bɔ bǔninɔ nɔ xɔ akwɛ n’i hú nǔ lɛ wiwa ganji. Enɛ wu ɔ, wà nǔ e wu a kpé é bǐ, bo sɛn Jehovah kpo mɛɖéesɔ́hwe kpo. Nú a nɔ wà mɔ̌ ɔ, a na xò bǔninɔ agun ɔ tɔn sín kan.—Efɛ. 4:2, 3. w20.07 4-5 akpá. 9-11

Nyɔnu gbejinɔtɔ́ ɖé lɛ sɔ́ “nǔ e ye ɖó lɛ” é dó d’alɔ Jezu, bɔ enɛ sù nukún tɔn mɛ tawun. (Luk. 8:1-3) É ɖè nǔgbo gbigbɔ tɔn e gɔ́ngɔ́n lɛ é xlɛ́ ye. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é ɖɔ nú ye ɖɔ emi na kú, bɔ è na fɔ́n emi sín kú. (Luk. 24:5-8) É sɔnǔ nú nyɔnu enɛ lɛ, lee é bló gbɔn nú mɛsɛ́dó lɛ é bonu ye na ɖí xwi xá mɛtɛnkpɔn e ye na mɔ lɛ é. (Mak. 9:30-32; 10:32-34) Mɛsɛ́dó lɛ tlɛ hɔn hwenu e è wlí Jezu é có, nyɔnu enɛ lɛ ɖé lɛ nɔ gudo n’i, bo jó è dó ǎ kaka jɛ hwenu e é kú ɖò yatín jí é. (Mat. 26:56; Mak. 15:40, 41) Nyɔnu ɖěɖee nɔ ɖó sísí nú Mawu lɛ é wɛ nyí kúnnuɖetɔ́ nukɔntɔn fínfɔ́n sín kú tɔn tɔn. É byɔ nyɔnu enɛ lɛ ɖɔ ye ni ɖɔ nú mɛsɛ́dó lɛ ɖɔ è ko fɔ́n emi sín kú. (Mat. 28:5, 9, 10) Gɔ́ na ɔ, ɖò Pantekotu 33 H.M. tɔn ɔ, nyɔnu lɛ sixu ko ɖò finɛ hwenu e gbigbɔ mímɛ́ jɛte dó ahwanvu lɛ jí é, bɔ è na nǔwukpíkpé xóɖiɖɔ dó gbè ɖevo lɛ mɛ tɔn ye bǐ, lobɔ ye nɔ ɖɔ xó nú mɛ ɖevo lɛ dó “azɔ̌ ɖagbeɖagbe e Mawu wà lɛ” é wu.—Mɛ. 1:14; 2:2-4, 11. w20.09 23 akpá. 11-12

Azɔ̌ gbɛhwlɛngán tɔn ɖé wɛ nǔkplɔnkplɔn mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu sín azɔ̌ ɔ nyí. Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn mɔ̌? Hwenu e Jezu ɖegbe e ɖò Matie 28:19, 20 mɛ é ɔ, é ɖɔ: ‘Mi yì bo kplɔ́n nǔ mɛ lɛ bǐ, bonu ye ni huzu ahwanvu ce, bo bló baptɛm nú ye.’ Nɛ̌ baptɛm blobló ka ɖò taji sɔ? Mɛ ɖěɖee ɖò hwlɛngán ba wɛ lɛ é ɖó na wà mɔ̌. Mɛ ɖěɖee jló na bló baptɛm lɛ é ɖó na ɖi nǔ ɖɔ nǔ ɖokpo e wu ye na gán é wɛ nyí kú e Jezu kú, bo fɔ́n é. Nǔ e wu mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖɔ xó elɔ lɛ nú Klisanwun hatɔ́ tɔn lɛ é nɛ: ‘Baptɛm, ɖò mi lɔ hwlɛngán wɛ dìn gbɔn fínfɔ́n sín kú Jezu Klisu tɔn gblamɛ.’ (1 Pi. 3:21, nwt) Enɛ wu ɔ, nú mɛɖé bló baptɛm, bo huzu ahwanvu yɔyɔ̌ ɔ, é nɔ wlí hwlɛngánli ɔ. Nú mǐ na kplɔ́n nǔ mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu ɔ, mǐ ɖó na bló bɔ “nǔwukpíkpé mɛkplɔnkplɔn tɔn” mǐtɔn na kpɔ́n te. (2 Tim. 4:1, 2, nwt) Aniwu? Ðó Jezu ɖegbe ɖɔ: ‘Mi yì bo kplɔ́n nǔ mɛ lɛ bǐ, bonu ye ni huzu ahwanvu ce.’ Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ ɖɔ a ni “ɖǒkan dó” azɔ̌ enɛ wu, “ɖó nú a ɖò nǔ wà gbɔn mɔ̌ wɛ ɔ, a na hwlɛn hwiɖée gán, bo na hwlɛn mɛ e ɖò tó ɖó we wɛ lɛ bǐ gán.” w20.10 14 akpá. 1-2

Piyɛ́ɛ kplɔ́n bo yí wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ dindɔn hweví ɖɔhun. Kpo alɔdó Jehovah tɔn kpo ɔ, alɔ sè kpɛ́n nú Piyɛ́ɛ tawun ɖò azɔ̌ enɛ kɔn. (Mɛ. 2:14, 41) Mǐ nɔ jlá wɛn ɔ ɖó mǐ yí wǎn nú Jehovah wu; nǔ nukɔntɔn e nɔ sísɛ́ mǐ dó azɔ̌ enɛ kɔn é nɛ. Wǎn e mǐ yí nú Jehovah é sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ɖu ɖò linlin ɖebǔ e mǐ sixu ɖó ɖɔ mǐ kún jɛxa azɔ̌ ɔ ó é jí. Hwenu e Jezu ylɔ́ Piyɛ́ɛ bonu é na nɔ dɔn gbɛtɔ́ lɛ hweví ɖɔhun é ɔ, é ɖɔ n’i ɖɔ: “Ado ma hu we ó.” (Luk. 5:8-11) Nǔ e sixu jɛ hwenu e Piyɛ́ɛ na huzu ahwanvu é wɛ dó xɛsi i ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, lee Jezu d’alɔ ye gbɔn bɔ ye wlí hweví gegě é wɛ jiwǔ nú Piyɛ́ɛ, bɔ é mɔ ɖɔ emi kún jɛxa bo na wà azɔ̌ xá Jezu ó. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, enyi a mɔ nǔ jɛ nǔ e ahwanvu Klisu tɔn nyínyí byɔ é mɛ ɔ, xɛsi sixu ɖi we. Enɛ wu ɔ, nǎ hlɔnhlɔn wǎn e a yí nú Jehovah, Jezu kpo nɔzo towe lɛ kpo é, enɛ ɔ, akpakpa na sɔ́ we bɔ a na sɔ ylɔ̌ Jezu tɔn bo na nɔ dɔn gbɛtɔ́ lɛ hweví ɖɔhun.—Mat. 22:37, 39; Jaan 14:15. w20.09 3-4 akpá. 4-5

Kpo xomɛhunhun kpo wɛ mǐ nɔ zán hwenu, hlɔnhlɔn kpo akwɛ mǐtɔn kpo dó ba “mɛ e ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxa gbɛ̀ mavɔmavɔ lɛ é.” (Mɛ. 13:48, nwt) Enyi mǐ nɔ wà mɔ̌ hǔn, kpɔ́ndéwú Jezu tɔn xwedó wɛ mǐ ɖè nɛ. É ɖɔ: “Nǔɖuɖu ce wɛ nyí ɖɔ má bló jlǒ mɛ e sɛ́ mì dó ɔ tɔn, bo ka wà azɔ̌ e é zɔ́n mì ɔ yì kpé.” (Jaan 4:34; 17:4) Jlǒ mǐ lɔmɔ̌ tɔn nɛ. Mǐ jló na wà azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú mǐ é yì kpé. (Jaan 20:21) Mǐ ba ɖɔ mɛ ɖevo lɛ, kaka jɛ mɛ e awakanmɛ ko gbɔjɔ na lɛ é jí, kpo mǐ kpo ni dɛ ɖò azɔ̌ ɔ kɔn yì fó. (Mat. 24:13) Azɔ̌ e Jezu zɔ́n mǐ é bɔwǔ ǎ. É ɖò mɔ̌ có, mǐ ɖò mǐɖokpo ɖò azɔ̌ ɔ kɔn ǎ. Jezu d’akpá ɖɔ emi na ɖò kpɔ́ xá mǐ. Nú mǐ ɖò nǔ kplɔ́n mɛ lɛ wɛ bonu ye na huzu ahwanvu ɔ, “azɔ̌ wà ɖó kpɔ́ wɛ mǐ ɖè [xá] Mawu” kpo “Klisu” kpo. (1 Kɔ. 3:9; 2 Kɔ. 2:17) Hǔn, mǐ sixu wà azɔ̌ ɔ yì fó. Wǔjɔmɛ kpo awǎjijɛ kpo sín nǔɖe wɛ é nyí nú mǐ ɖɔ mǐ ni wà azɔ̌ enɛ, bo d’alɔ mɛ ɖevo lɛ bonu ye lɔ ni wà mɔ̌!—Fili. 4:13. w20.11 7 akpá. 19-20

Hwɛhwɛ ɔ, gbeta e kɔn mɛjitɔ́ lɛ nɔ wá lɛ é nɔ kúnkplá gbɛzán vǐ yetɔn lɛ tɔn nú hwenu línlín. Nú mɛjitɔ́ lɛ wá gbeta e nǔnywɛ ma kpé ǎ lɛ é kɔn ɔ, ye sixu dɔn tagba wá nú vǐ yetɔn lɛ. Amɔ̌, nú ye wá gbeta e nǔnywɛ kpé lɛ é kɔn ɔ, ye nɔ bló bɔ vǐ yetɔn lɛ nɔ ɖó awǎjijɛ kpo gbɛzán e ɖó nu é kpo. É ɖò mɔ̌ có, vǐ lɛ lɔ ɖó na wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn. Gbeta ɖagbe hugǎn e kɔn mɛɖé sixu wá é wɛ nyí ɖɔ é ni sɛn Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn wanyiyinɔ ɔ, Jehovah. (Ðɛh. 73:28) Mɛjitɔ́ Jezu tɔn lɛ kánɖeji bo na d’alɔ vǐ yetɔn lɛ bɔ ye na sɛn Jehovah, bɔ gbeta e kɔn ye wá lɛ é xlɛ́ ɖɔ Jehovah sinsɛn wɛ ɖò taji hugǎn ɖò gbɛzán yetɔn mɛ. (Luk. 2:40, 41, 52) Jezu lɔ wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn, b’ɛ d’alɔ ɛ bɔ é wà nǔ e Jehovah ba ɖɔ é ni wá é. (Mat. 4:1-10) Jezu wá huzu nya xomɛnyɔtɔ́, gbejinɔtɔ́ kpo akɔ́nkpantɔ́ ɖé kpo. Enyi mɛjitɔ́ e yí wǎn nú Mawu lɛ é ɖó vǐ Jezu ɖɔhun ɖé ɔ, ye bǐ wɛ na gó bo na lɛ́ ɖó awǎjijɛ ɖó enɛ wu. w20.10 26 akpá. 1-2

Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú atɔn elɔ lɛ jí. Nɔví nyɔnu mɛxomɔ ɖé lin tamɛ dó nǔ ɖagbe e jɛ wá yì ɖò gbɛzán tɔn mɛ é ɖé lɛ jí. É ɖò wuvɛ̌ gegě mɔ wɛ dìn có, é kpò ɖò nǔ e wu é kpé é bǐ wà nú Jehovah wɛ. (1 Kɔ. 15:58) Gbè bǐ gbè ɔ, é nɔ dó nukún mɛ kpɔ́n, bo nɔ mɔ éɖée, xwédo tɔn kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ. Nɔví nyɔnu ɖevo flín ɖɔ nǔɖitɔ́ hatɔ́ ɖé dó xomɛsin nú emi, amɔ̌, é wá gbeta ɔ kɔn bo na wɔn xó enɛ. (Kolo. 3:13) Nɔví sunnu ɖé flín nǔ e é wà nyi dò wá yì lɛ é, amɔ̌, é sɔ́ ayi tɔn ɖó nǔ e é sixu wà bo na nɔ gbeji nú Jehovah lɛ é jí. (Ðɛh. 51:12) Etɛ Klisanwun atɔn enɛ lɛ ka ɖó ɖò bǔ? Ye bǐ flín nǔ e jɛ wá yì ɖò gbɛzán yetɔn mɛ lɛ é, amɔ̌, ye sɔ́ ayi ɖ’eji ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye ‘sɔ́ nukún yetɔn lɛ ɖó nǔ e ɖò nukɔn’ ɖò sɔgudo lɛ é jí. Etɛwu enɛ ka ɖò taji? Mɛ e ɖò ali jlɔjlɔ ɖé jí gbɔn wɛ bo ɖò gudo kpɔ́n wɛ gbɛmɛ é sixu yì nukɔn ǎ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi mǐ nɔ ɖò nǔ e jɛ wá yì ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ lɛ é flín wɛ gbɛmɛ ɔ, mǐ sixu yì nukɔn ɖò sinsɛnzɔ́ e wà nú Jehovah wɛ mǐ ɖè é mɛ ǎ.—Luk. 9:62. w20.11 24 akpá. 1-3

Ahwanfuntɔ́ agbɔ̌nnɔ Goliyati kpɔ́n Davidi bo mɔ ɖɔ é kún ɖó gǎn ɖé ó. Goliyati nyí mɛ jinganjingan ɖé, bo sɔ́ ahwannú ganji, bɔ ahwanfunfun bí alɔ n’i tawun. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, Davidi mɔ nǔ kpɔ́n sɔmɔ̌ ǎ, b’ɛ lɛ́ cí ɖɔ é kún sɔ́ ahwannú sɔmɔ̌ ó ɖɔhun. Amɔ̌, é wá ɖó hlɔnhlɔn. Davidi ganjɛ Jehovah wu bo mɔ hlɔnhlɔn lobo ɖu ɖò kɛntɔ́ tɔn jí. (1 Sam. 17:41-45, 50) Davidi ɖó na lɛ́ ɖí xwi xá wuvɛ̌ ɖevo e sixu zɔ́n bɔ é mɔ ɖɔ emi kún ɖó gǎn ɖě ó é. Davidi wà devízɔ́ kpo gbejininɔ kpo nú Sawulu e Jehovah sɔ́ b’ɛ nyí axɔ́su Izlayɛli tɔn é. Axɔ́su Sawulu ɖó sísí nú Davidi ɖò bǐbɛ̌mɛ. Nukɔnmɛ ɔ, goyiyi zɔ́n bɔ Sawulu jɛ wǔ hwan Davidi jí. Sawulu wà nǔ xá Davidi dó daka mɛ, bo tlɛ tɛ́n kpɔ́n na hu i. (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11) Axɔ́su Sawulu wà nǔ agɔ xá Davidi có, Davidi kpò ɖò sísí ɖexlɛ́ axɔ́su enɛ e Jehovah sɔ́ é wɛ. (1 Sam. 24:6) Davidi ganjɛ Jehovah wu, bonu é na na ɛ hlɔnhlɔn e sín hudo é ɖó bo na dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn syɛnsyɛn enɛ nu é.—Ðɛh. 18:1, 2. w20.07 17 akpá. 11-13

Nǔɖɔɖ’ayǐ enɛ e ɖɔ xó dó axɔ́su totaligbé tɔn kpo axɔ́su tofɔligbé tɔn kpo wu é sín akpáxwé habǔ ko jɛnu, enɛ wu ɔ, mǐ sixu kúdeji ɖɔ akpáxwé e kpò é na jɛnu. Bo na dó mɔ nǔ jɛ nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖò Daniyɛli wemata 11gɔ́ ɔ mɛ é mɛ ɔ, mǐ ɖó na hɛn d’ayi mɛ ɖɔ axɔ́su kpo acɛkpikpa kpo ɖěɖee tɔ́n ahwan togun Mawu tɔn tlɔlɔ lɛ é kɛɖɛ dó gesí wɛ é ɖè. Mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ wɛ nyí mɛ e hwe hugǎn ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é có, hwɛhwɛ ɔ, ye wɛ acɛkpikpa enɛ lɛ nɔ tɔ́n ahwan hugǎn. Etɛwu? Ðó nǔ taji e gbé Satáan kpo tutoblonunu tɔn blebu kpo nɔ nya é wɛ nyí ɖɔ ye na sú kún dó nú mɛ e ɖò sinsɛnzɔ́ wà nú Jehovah kpo Jezu kpo wɛ lɛ é. (Bǐb. 3:15, nwt; Nǔɖe. 11:7; 12:17) Gɔ́ na ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ Daniyɛli tɔn ɖó na sɔgbe xá nǔɖɔɖ’ayǐ ɖevo e ɖò Mawuxówema ɔ mɛ lɛ é. Nǔgbo ɔ, cobonu mǐ na mɔ nǔ jɛ nǔɖɔɖ’ayǐ Daniyɛli tɔn mɛ ɔ, mǐ ɖó na sɔ́ ɛ jlɛ́ dó wemafɔ ɖevo lɛ wu hwɛ̌. w20.05 2 akpá. 1-2

Égbé ɔ, mɛ gegě nɔ ɖó linlin yetɔn yetɔn lɛ dó fínfɔ́n sín kú wu. Amɔ̌, etɛ Biblu ka kplɔ́n mǐ? Enyi mɛɖé kú ɔ, agbaza tɔn nɔ nyɔ. Amɔ̌, Mɛ e dá wɛkɛ ɔ é sixu fɔ́n ɛ sín kú, bo na ɛ agbaza e jɛxa ɛ é ɖé. (Bǐb. 1:1; 2:7) Mɛsɛ́dó Pɔlu zán nǔjlɛdonǔwu ɖé dó xlɛ́ ɖɔ é kún byɔ ɖɔ Mawu ni fɔ́n mɛ ɔ wá gbɛ̀ dó agbaza ɖokpo ɔ mɛ ó. Lin tamɛ dó jinukún “yayǎ ɖé” alǒ “jinukún” alɔkpa ɖevo wu. È sɔ́ nǔkún ɖé dó kɔ́ glɔ́ ɔ, é nɔ sù, bo nɔ na sínsɛ́n yɔyɔ̌ ɖé. Sínsɛ́n yɔyɔ̌ enɛ ɔ nɔ gbɔn vo nú nǔkún kpɛví e è dó é. Pɔlu zán nǔjlɛdonǔwu enɛ dó xlɛ́ ɖɔ Gbɛɖotɔ́ mǐtɔn sixu na “agbaza e jló è” é ɖé. Pɔlu lɛ́ ɖɔ ɖɔ ‘agbaza jixwé tɔn lɛ tíìn, bɔ ayikúngban jí tɔn lɛ lɔ tíìn.’ Gbɔn nɛ̌ é? Ðò ayikúngban jí ɔ, gbɛtɔ́gbáza wɛ mǐ ɖó, amɔ̌, agbaza gbigbɔ tɔn e wɛnsagun lɛ ɖó é ɖɔhun wɛ ɖò jixwé.—1 Kɔ. 15:36-41. w20.12 9-10 akpá. 7-9

Mǐ bǐ wɛ nɔ ba na vo, bo lɛ́ ɖó fífá ɖò gbɛ̀ mɛ. Mɛ ɖebǔ nɔ ba na nɔ adohu adohu jí ǎ. É ɖò mɔ̌ có, hweɖelɛnu ɔ, mǐ sixu ɖí xwi xá adohu adohu bo kan nǔ e Axɔ́su Davidi kanbyɔ ɖò tɛ́si égbé tɔn mɛ é ɖɔhun byɔ. Mǐ sixu ɖó acɛ kpɛɖé alǒ gɔn ɖebǔ ɖó dó ninɔmɛ ɖěɖee nɔ ɖó adohu adohu nú mǐ lɛ é jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ sixu ɖɔ nabi lě wɛ nǔɖuɖu, avɔ kpo xɔ kpo na nyí xwewu xwewu ǎ; mǐ ka sixu lɛ́ ɖɔ azɔn nabi e azɔ̌watɔ́gbɛ́ alǒ wemaxɔmɛvígbɛ́ mǐtɔn lɛ na tɛ́n kpɔ́n bá dɔn mǐ dó adingbanɖiɖó alǒ nǔbliblíwiwa mɛ é ǎ. Mǐ sixu lɛ́ ɖó nǔ nyanya e nɔ jɛ lɛlɛ̌ dó mǐ lɛ é te ǎ. Mǐ nɔ gbɔn wuvɛ̌ enɛ lɛ mɛ ɖó mǐ ɖò gbɛ̀ nɔ wɛ ɖò gbɛ̀ e mɛ linlin mɛ gegě tɔn ma nɔ jinjɔn nǔgbododó Biblu tɔn lɛ jí ǎ é mɛ wutu. Satáan, mawu gbɛ̀ elɔ tɔn tuùn ɖɔ mɛɖé lɛ na jó “gbɛ̀ mɛ fí sín tagba lɛ” dó bɔ ye na glɔ́n ali nú ye bonu ye na sɛn Jehovah. (Mat. 13:22; 1 Jaan 5:19) É kpaca mǐ ǎ ɖɔ gbɛ̀ ɔ gɔ́ nú ninɔmɛ e nɔ ɖó adohu adohu nú mɛ lɛ é sɔmɔ̌! w21.01 2-3 akpá. 1, 3

Mɛsɛ́dó Jaan dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni ma gbɛ́ wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ ó. Nú mǐ ma xwedó wěɖexámɛ enɛ ǎ hǔn, mǐɖesunɔ wɛ ɖò ali hun nú Satáan wɛ bonu é na kpé mǐ wu nɛ. (1 Jaan 2:11) Nǔ mɔ̌hun gbò mɛɖé lɛ ɖò xwè kanweko nukɔntɔn H.M. tɔn mɛ. Satáan ɖò nǔ e wu é kpé é bǐ wà wɛ bo na dó flɔ́ zo dó glɔ̌ nú wangbɛnúmɛ kpo kínklán kpo ɖò togun Mawu tɔn mɛ. Hwenu e Jaan wlán wema-sɛ́dó-mɛ tɔn lɛ é ɔ, mɛ e ɖó linlin ɖokpo ɔ Satáan ɖɔhun lɛ é ko lun byɔ agun ɔ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Diotlefɛsi ɖò kínklán dɔn byɔ agun ɔ mɛ wɛ baɖabaɖa. (3 Jaan 9, 10) É nɔ ɖó sísí ɖebǔ nú afɔsɔ́ɖótetɔ́ hagbɛ̌ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ tɔn lɛ ǎ. É tlɛ tɛ́n kpɔ́n bo na nya mɛ ɖěɖee nɔ yí jonɔ mɛ e é gbɛ́ wǎn na lɛ é tɔn lɛ é sín agun ɔ mɛ. Goyiyi tɛ ɖíe! Satáan kpò ɖò gǎn dó wɛ nukún myamya bo na dɔn kínklán byɔ togun Mawu tɔn mɛ égbé, lobo ɖu ɖò jǐ tɔn. Mi nú mǐ ni ma lɔn gbeɖé bonu wangbɛnúmɛ dɔn mǐ dó zɔ nú agun ɔ ó. w21.01 11-12 akpá. 14

Ðò wɛkɛ hwan nukɔntɔn ɔ hwenu ɔ acɛkpikpa Allemagne tɔn kpo Grande-Bretagne tɔn kpo dóya nú mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn e gbɛ́ ɖɔ emi kún na fun ahwan ó lɛ é. Gɔ́ na ɔ, acɛkpikpa États-Unis tɔn wlí mɛ ɖěɖee ɖò nukɔn nú wɛnjijlazɔ́ ɔ lɛ é dó ganmɛ; enɛ zɔ́n bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ 11:7-10 mɛ é jɛnu. Bɛ́sín 1933 ɖidó, ɖò taji ɔ, ɖò wɛkɛ hwan wegɔ́ ɔ hwenu ɔ, axɔ́su totaligbé tɔn ɔ tɔ́n ahwan togun Mawu tɔn syɛnsyɛn. Hitler kpo gbɛ̌ tɔn lɛ kpo gbɛ́ azɔ̌ togun Mawu tɔn tɔn. Gbeklánxámɛtɔ́ lɛ hu mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn kanweko mɔ̌kpan, bo bɛ́ ye mɛ afatɔ́n mɔkpan dó yadonúmɛkpá lɛ mɛ. Axɔ́su totaligbé tɔn ɔ kpéwú bo ‘ɖu sù nú ahohó mímɛ́ ɔ,’ bo ‘ɖó vɔ̌ e sá nú Mawu wɛ è nɔ ɖè ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ te’ ɖó é bló bɔ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ sɔ́ ɖó vivo ɖebǔ bo na kpa susu nú nyikɔ tɔn ɖò agbawungba ǎ. (Dan. 11:30b, 31a) Gǎn Allemagne tɔn Hitler tlɛ dó akpá ɖɔ emi na fó togun Jehovah tɔn sín xó ɖò Allemagne. w20.05 6 akpá.12-13

Enyi mǐ nɔ ɖè wanyiyi ɖaxó xlɛ́ ɖò agun ɔ mɛ ɔ, mǐ nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ kún kpɔ́n te hugǎn mɛ ɖevo lɛ ó. Flín ɖɔ Jonatáan kún hwlɛn agba xá Davidi ó. É ka lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bá huzu axɔ́su ɖó tɛn tɔn mɛ ǎ. (1 Sam. 20:42) Mǐ bǐ sixu wà nǔ Jonatáan ɖɔhun. Ma nú nǔwukpíkpé e nǔɖitɔ́ hatɔ́ towe lɛ ɖó lɛ é zɔ́n bonu a hwlɛn agba xá ye ó, ‘loɔ, nɔ sɔ́ hwiɖée hwe ɖò mɛ ɖě lɛ nukɔn, bo nɔ mɔ ɖɔ mɛ ɖě lɛ hugǎn emi.’ (Fili. 2:3) Flín ɖɔ mɛ e ɖò agun ɔ mɛ lɛ é bǐ wɛ sixu wà nǔɖe dó d’alɔ agun ɔ. Enyi mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, mǐ na kpéwú bo mɔ jijɔ ɖagbe e nɔví mǐtɔn lɛ ɖó lɛ é, lobo na xwedó kpɔ́ndéwú ɖagbe yetɔn. (1 Kɔ. 12:21-25) Enyi mǐ ɖè wanyiyi titewungbe ɔ xlɛ́ mǐɖée lɛ ɔ, mǐ nɔ bló bɔ bǔninɔ e ɖò togun Mawu tɔn mɛ é nɔ lidǒ. Mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ nyí ahwanvu Jezu tɔn lɛ, bɔ enɛ nɔ dɔn gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ, bɔ ye nɔ ba na sɛn Jehovah. Hugǎn bǐ ɔ, mǐ nɔ kpa susu nú “Tɔ́ nǔblawukúnúmɛtɔ́ . . . Mawu e nɔ dó gbɔ nú mɛ ɖò ali bǐ nu é,” Jehovah.—2 Kɔ. 1:3. w21.01 24 akpá. 14; 25 akpá. 16

Égbé ɔ, mɛɖé lɛ nɔ kéya nú togun Jehovah tɔn ǎ, bo nɔ lɛ́ cá ɛ ko, bo nɔ ɖɔ ɖɔ é kún bí ó, é kún ka lɛ́ ɖó gǎn ɖé ó. Etɛwu? Ðó mǐ nɔ zán walɔ ɖokpo ɔ xá mɛ e lɛlɛ̌ dó mǐ lɛ é ǎ wutu. Mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, fá xomɛ bo setónú. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, gbɛ̀ ɔ nɔ sɔ́ goyitɔ́ lɛ kpo gǔfɔntɔ́ lɛ kpo sù. Gɔ́ na ɔ, mǐ nɔ ɖ’alɔ ɖò toxóɖiɖɔ kpo ahwanfunfun kpo mɛ ɖò tò ɖebǔ mɛ ǎ. Mǐ nɔ wà nǔ gbɛ̀ ɔ ɖɔhun ǎ, enɛ wu ɔ, è nɔ kpɔ́n mǐ dó mɔ mɛ e ma hwɛ́n nǔɖe ǎ lɛ é (Hlɔ. 12:2) Gbɛ̀ ɔ na bo nɔ lin nǔ ɖebǔ dó mǐ wu ɔ, Jehovah nɔ gbɔn mǐ jí dó wà nǔ e jiwǔ lɛ é. É ɖò wɛnɖagbejijlazɔ́ e è ma ko wà kpɔ́n gbeɖé ɖò hwenuxó gbɛtɔ́ tɔn mɛ ǎ é wà wɛ. Mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖò xójlawema e è nɔ lilɛ dó gbè ɖevo mɛ hugǎn, bo nɔ lɛ́ má hugǎn ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é ɖetɔ́n wɛ ɖò égbé; ye nɔ lɛ́ zán Biblu dó d’alɔ gbɛtɔ́ livi mɔ̌kpan, bonu gbɛzán yetɔn ni kpɔ́n te. Jehovah wɛ mǐ na xɔ nǔ nukúnɖeji e wà wɛ è ɖè lɛ é bǐ sín susu na. w20.07 15 akpá. 5-6

Jezu nɔ hwíhwɛ́ éɖée dó Jehovah glɔ́, amɔ̌, é jɔ xlo alǒ kpé nǔ wu ǎ wutu wɛ é nɔ wà mɔ̌ ǎ. Lee nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ nɔ bɔkun, bo nɔ lɛ́ ɖò wɛn gbɔn é nɔ xlɛ́ ɖɔ é ɖó nǔnywɛ tawun. (Jaan 7:45, 46) Jehovah nɔ ɖó sísí nú nǔwukpíkpé e Jezu ɖó é sɔmɔ̌ bo yí gbè bɔ Jezu nɔ akpá tɔn hwenu e é ɖò wɛkɛ ɔ dá wɛ é. (Nǔx. 8:30, nwt; Ebl. 1:2-4) Hwenu e Jezu fɔ́n sín kú gudo é ɔ, Jehovah na ɛ “acɛ e ɖò jinukúnsin, kpodo ee ɖò ayikúngban jí ɔ kpo bǐ.” (Mat. 28:18) Alɔ sè kpɛ́n nú Jezu có, é kpò ɖò alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn lɛ wu ganjɛ wɛ. Etɛwu? Ðó é yí wǎn nú Tɔ́ tɔn. Asú lɛ ɖó na hɛn enɛ d’ayi mɛ. Jehovah nɔ kpɔ́n nyɔnu lɛ dó mɔ mɛ e hwe hú sunnu lɛ é wutu wɛ É byɔ asì lɛ ɖɔ ye ni nɔ hwíhwɛ́ yeɖée dó asú yetɔn lɛ glɔ́ ǎ. Jehovah ɖesunɔ sɔ́ nyɔnu lɛ kpo sunnu lɛ kpo bonu ye na kp’acɛ xá Jezu dó ɖè enɛ xlɛ́ nyi wɛn. (Ga. 3:26-29) Jehovah na acɛ Vǐ tɔn dó xlɛ́ ɖɔ emi ɖeji dó wǔ tɔn. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, asú e ɖó nǔnywɛ é ɖé na na acɛ asì tɔn ɖó bǎ ɖé mɛ. w21.02 10-11 akpá. 13-14

Xó Mawu tɔn cí nǔkpɛ́n ɖé ɖɔhun; é nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ mɔ nǔ e mǐ ɖó na jlaɖó é kpo lee mǐ sixu wà mɔ̌ gbɔn é kpo. (Ja. 1:23-25) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mǐ kplɔ́n Xó Mawu tɔn gudo ɔ, mǐ sixu ɖó ayi wu ɖɔ mǐ ɖó na ɖu ɖò lee nǔ nɔ cí nú mǐ é jí. Kpo alɔdó Jehovah tɔn kpo ɔ, mǐ kplɔ́n lee mǐ na fá xomɛ, hwenu e mɛɖé dó xomɛsin nú mǐ, alǒ tagba ɖé zɔ́n bɔ mǐ sin xomɛ é gbɔn é. Dìn ɔ, mǐ nɔ kpéwú bo nɔ lin tamɛ ganji, bo nɔ lɛ́ wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn. (Ja. 3:13) É ɖò taji ɖɔ mǐ ni tuùn Biblu ɔ ganji! Hweɖelɛnu ɔ, hwenu e mǐ wà nǔ nyi dò gudo é kɛɖɛ jɛn mǐ nɔ tuùn nǔ e mǐ ɖó na nyi alɔ na é. Ali ɖagbe hugǎn e nu mǐ sixu ɖó nǔnywɛ ɖè é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ nǔ ɖagbe e mɛ ɖevo lɛ wà lɛ é kpo nǔ nyanya e ye wà lɛ é kpo ni kplɔ́n nǔ mǐ. Enɛ wu wɛ Jaki dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ kpɔ́ndéwú mɛ e xó Biblu ɖɔ é ɖé lɛ tɔn ɖi Ablaxamu, Hlaxabu, Jɔbu, kpo Elíi kpo tɔn ni kplɔ́n nǔ mǐ. (Ja. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Mɛsɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ Jehovah tɔn enɛ lɛ kpéwú bo dɛ ɖò wuvɛ̌ e sixu ko xò awǎjijɛ yetɔn yí lɛ é nu. Kpɔ́ndéwú didɛ tɔn yetɔn lɛ xlɛ́ ɖɔ kpo alɔdó Jehovah tɔn kpo ɔ, mǐ sixu wà nǔ ɖokpo ɔ. w21.02 29-30 akpá. 12-13

Ðò Biblu kplɔnkplɔn ɖé domɛ ɔ, nǔkplɔnmɛtɔ́ ɔ wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e jɛxa bo na d’alɔ nǔkplɔntɔ́ ɔ b’ɛ na mɔ nǔ jɛ Xó Mawu tɔn mɛ é. Enyi nǔkplɔnmɛtɔ́ ɔ byɔ we ɖɔ hwi ni kplá emi hɛn yì ɔ, a ɖó na tuùn ɖɔ azɔ̌watɔ́gbɛ́ tɔn wɛ emi nyí. (Nǔt. 4:9, 10) Ðò Biblu kplɔnkplɔn ɖé domɛ ɔ, etɛ a ka sixu wà bo na nyí alɔdómɛtɔ́ ɖagbe ɖé? Sɔnǔ nú nǔkplɔnkplɔn ɔ. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, byɔ̌ nǔkplɔnmɛtɔ́ ɔ ɖɔ é ni tinmɛ nǔɖe lɛ nú we dó nǔkplɔntɔ́ ɔ wu. Etɛ a ka tuùn dó nǔkplɔntɔ́ ɔ wu? Etɛ jí na kplɔ́n nǔ dó wɛ mi ka ɖè? Etɛ mɛ a ka ba ɖɔ nǔkplɔntɔ́ ɔ ni mɔ nǔ jɛ ɖò nǔkplɔnkplɔn enɛ hwenu? Nǔɖe ka ɖè bɔ un na wà, alǒ gbɔ wiwa ɖò nǔkplɔnkplɔn ɔ hwenu à? Kabǐ nǔɖe ka ɖè bɔ un ɖó na ɖɔ abǐ gbɔ ɖiɖɔ à? Etɛ ka sixu dó wusyɛn lanmɛ nú nǔkplɔntɔ́ ɔ b’ɛ na yì nukɔn? É ɖò wɛn ɖɔ nǔkplɔnmɛtɔ́ ɔ kún na ɖɔ kpáxó Biblu kplɔntɔ́ ɔ tɔn lɛ nú we ó, amɔ̌, nǔ e sixu nyɔ́ zán nú we lɛ é wɛ é na ɖɔ nú we. Mɛsɛ́dó e nɔ nyí Joy é yí gbè ɖɔ: “Xóɖɔɖókpɔ́ enɛ lɛ nɔ d’alɔ mɛ e kpo nyi kpo zɔn é, b’ɛ nɔ ba na d’alɔ nǔkplɔntɔ́ ɔ, bo nɔ sɔnǔ nú nǔ ɖěɖee é jló na ɖɔ ɖò nǔkplɔnkplɔn ɔ domɛ lɛ é.” w21.03 9 akpá. 5-6

Hweɖelɛnu ɔ, è nɔ gbɛ́ wǎn nú mǐ ɖó mǐ nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó jlɔjlɔ Mawu tɔn lɛ. Nǔgbododó enɛ lɛ gbɔn vo tawun nú nǔ e gbɛ̀ ɔ nɔ ylɔ́ ɖɔ nǔ ɖagbe kpo nǔ nyanya kpo é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, égbé ɔ, mɛ gegě nɔ yí gbè nú nǔbliblíwiwa e xyɔwǔ bo cí Sodɔmu kpo Gomɔ́ɔ kpo tɔn e wu Mawu sú kún dó nú tò ɔ é ɖɔhun é! (Ju. 7, nwt) Ðó mǐ nɔ zunfan nǔgbododó Biblu tɔn ɖěɖee kúnkplá nǔwalɔ mɔ̌hun é wutu ɔ, mɛ gegě nɔ ko mǐ bo nɔ ɖɔ ɖɔ mǐ nɔ hɛn nǔ gángángán dín! (1 Pi. 4:3, 4) Enyi mɛ lɛ gbɛ́ wǎn nú mǐ bo nɔ lɛ́ zun mǐ ɔ, etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na dɛ? Mǐ ɖó na ɖó nǔɖiɖi syɛnsyɛn e na zɔ́n bɔ Jehovah na d’alɔ mǐ é. Gǎglónú ɖé ɖɔhun ɔ, nǔɖiɖi mǐtɔn sixu “xò gǎ myɔnɔ e kɛntɔ́ na da dó [mǐ] ɔ cí.” (Efɛ. 6:16) Amɔ̌, nǔɖiɖi kɛɖɛ sín hudo wɛ mǐ ɖó ǎ. Mǐ lɛ́ ɖó hudo wanyiyi tɔn. Etɛwu? Ðó wanyiyi ɔ, “nǔɖe nɔ sin xomɛ n’i ǎ.” É nɔ dɛ ɖò nǔ e nɔ dó xomɛsin nú mɛ lɛ é bǐ nu. (1 Kɔ. 13:4-7, 13) Wǎn yí nú Jehovah, wǎn yí nú nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ, kaka jɛ wǎn yí nú kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ jí na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na dɛ ɖò wangbɛnúmɛ nu. w21.03 21 akpá. 3-4

Hweɖelɛnu ɔ, mǐ nɔ ɖè wǎn e mǐ yí nú nɔví mǐtɔn lɛ é xlɛ́ gbɔn nǔ e mǐ ma nɔ wà ǎ lɛ é gblamɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xomɛ nɔ yawǔ sin mǐ ɖó nǔ e ye ɖɔ é wu ǎ. Lin tamɛ dó nǔ e jɛ ɖò ɖibla yì vivɔnu gbɛzán ayikúngban jí tɔn Jezu tɔn é jí. É ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ cobonu ye na mɔ gbɛ̀ ɔ, ye ɖó na ɖu agbaza emitɔn bo nu hun emitɔn. (Jaan 6:53-57) Xó enɛ cí ɖě nú ahwanvu tɔn lɛ kaka bɔ ye mɛ gegě jó è dó, amɔ̌, xɔ́ntɔn tɔn nǔgbo lɛ wà mɔ̌ ǎ. Ye tɛ́dó wǔ tɔn kpo gbejininɔ kpo. Ye mɔ nǔ jɛ nǔ e Jezu ɖɔ é mɛ ǎ, b’ɛ sixu ko kpaca ye. Amɔ̌, xɔ́ntɔn Jezu tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ nǔ e é ɖɔ é kún sɔgbe ó, bo bɛ́ xomɛsin ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye ɖeji dó wǔ tɔn, bo tuùn ɖɔ nǔgbo wɛ é nɔ ɖɔ. (Jaan 6:60, 66-69) É ɖò taji ɖɔ mǐ ni ma nɔ yawǔ sin xomɛ ɖó nǔ e xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ nɔ ɖɔ é wu ó! Loɔ, mǐ ni nɔ hun ali nú ye bonu ye ni nɔ tinmɛ nǔ e mǐ mɔ nukúnnú jɛ mɛ ɖó agɔ lɛ é.—Nǔx. 18:13. w21.01 11 akpá. 13