juin

Gbɛ bɔkun nú asúkúsi ɔ ɖěbǔ ǎ; b’ɛ cí ɖɔ gǎn wɛ é nɔ lɛ́ dó tawun cóbó nɔ mɔ dandannú gbɛ mɛ tɔn lɛ́ yǎyánɔ. É ɖo mɔ̌ có, é zɔn lɛ́ɛ́ bo yi akwɛ́gbá lɛ́ ɖokpó kɔn, bo zé gankwɛ́ kpɛví kpɛví we d’é mɛ. Vlafo wɛ yě ɖɔ nǔ, hwenu e yě jɛ gbǎ ɔ mɛ é. Jezu tuun nǔ e é zé dó gbǎ ɔ mɛ é. Akwɛ́ kpɛví kpɛví we wɛ é sɔ́ d’é mɛ; akwɛ́ kpɛví hú gǎn e è nɔ zán ɖo hwe ɔ nu é wɛ. È tlɛ sixú sɔ́ akwɛ́ énɛ́ dó xɔ gboli ɖokpó vɔ́vɔ́ ǎ; xɛ e kpɔ hú gǎn bɔ è nɔ ɖu ɖo hwe ɔ nu lɛ́ é ɖokpó wɛ. Nǔ e asúkúsi ɔ wa é jí wǔ ɖo Jezu sín nukúnmɛ tawun. Énɛ́ wú ɔ, é ylɔ́ ahwanvú tɔn lɛ́, bo dɔn ayi yětɔn wá nǔ e asúkúsi ɔ wa é jí, bo ɖɔ: “Akwɛ́ e asúkúsi wamamɔnɔ énɛ́ ɔ ná din ɔ hú gǎn mɛ ɖě lɛ́ bǐ tɔn.” Énɛ́ gúdo ɔ, é tínmɛ ɖɔ: “Mɛ ɖě lɛ́ bǐ sésé [tají ɔ, dɔkunnɔ lɛ́] ɔ, nǔ e kpé yě kpo ɔ wɛ yě wá ná dó akwɛ́gbá ɔ mɛ. Éyɛ ɔ, akwɛ́ e é ɖó bo ná dó xɔ nǔ ɖu, bo ná nɔ gbɛ ɔ, bǐ sésé wɛ é sɔ́ wá dó gbǎ ɔ mɛ.” (Mak. 12:43, 44) Ée asúkúsi wamamɔnɔ ɔ ná akwɛ́ e kpo ɖo gǒ tɔn mɛ é bǐ gbe nɛ́ gbe é ɔ, é ɖeji ɖɔ Jexóva ná kpé nukún dó émí wú.—Ðɛh. 26:3. w21.04 6 akpá. 17-18

Jezu ɖó linlin e sɔgbe é ɖo sinsɛnzɔ́ e é wa ɖo ayǐkúngban jí é bǐ hwenu, b’ɛ lɛ́ jló ɖɔ ahwanvú émítɔn lɛ́ lɔ ní kpo ɖo linlin e sɔgbe é ɖó dó sinsɛnzɔ́ ɔ wú wɛ. (Jaan 4:35, 36) Hwenu e Jezu kpó ahwanvú tɔn lɛ́ kpó ɖo kpɔ́ é ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ yě dó wɛnjíjlázɔ́ ɔ wú. (Luk. 10:1, 5-11, 17) Amɔ̌, wlǐ e è wlí Jezu bo hu i é zɔ́n bɔ jlǒ e ahwanvú lɛ́ ɖó, bo ná jlá wɛn ɔ é bú nú táan ɖé. (Jaan 16:32) Ðo fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn gúdo ɔ, é dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě ɖɔ yě ní sɔ́ ayi ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ jí. Bɔ hwenu e é lɛ́ kɔ yi jǐxwé gúdo é ɔ, yě jlá wɛn ɔ kpó kanɖódónǔwú kpó sɔmɔ̌ bɔ kɛntɔ́ yětɔn lɛ́ klán gbe xá yě, bo ɖɔ xó e ɖo tɛ́si égbé tɔn mɛ é. Jezu nɔ gǔdo nú azɔ̌ e klisánwun xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́ wa é, bɔ Jexóva kɔn nyɔ̌ná dó yě jí, lobɔ mɛ gěgé yí wɛn yětɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo Pantekótu xwe 33 H.M. tɔn ɔ, mɛ 3000 bló batɛ́mu. (Mɛ. 2:41) Bɔ kɛ́n ahwanvú lɛ́ tɔn lɛ́ jɛjí ɖo ali jí wǔ ɖé nu. (Mɛ. 6:7) É ɖo mɔ̌ có, Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ mɛ gěgé ná yí wɛn ɖagbe ɔ, ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ.—Jaan 14:12; Mɛ. 1:8. w21.05 14 akpá. 1-2

A ka flín azɔn nukɔntɔn e a mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ émí mɔ nǔgbó ɔ é a? A mɔ ɖɔ mɛ lɛ́ bǐ ná ba ná yí gbe nú nǔ ɖěɖěe a wá ɖi nǔ ná lɛ́ é. A kú d’é jí ɖɔ wɛn e ɖo Biblu mɛ é ná zɔ́n bɔ gbɛ yětɔn ná ɖó nu din, bɔ yě ná lɛ́ ɖó nukúnɖíɖó sɔgúdo tɔn jí wǔ ɖé. (Ðɛh. 119:105) Énɛ́ wú ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ we tawun dó nǔgbó ɖěɖěe a mɔ lɛ́ é mímá xá xɔ́ntɔn towe lɛ́ kpó hɛ̌nnumɔ towe lɛ́ kpó bǐ wú. Amɔ̌, étɛ́ ka jɛ? É kpácá we ɖɔ mɛ gěgé gbɛ́ nǔ ɖěɖěe a nɔ ɖɔ nú yě lɛ́ é. Ényí mɛ ɖěvo lɛ́ gbɛ́ wɛn e jlá wɛ mǐ ɖe é ɔ, é nɔ kpácá mǐ mɛ ɖě ǎ. Jezu bló nǔjíwǔ ɖěɖěe xlɛ́ ɖɔ Mawu ɖo gǔdo tɔn lɛ́ é có, mɛ gěgé ka gbɛ́ ɛ ɖo hwetɔnnu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é fɔ́n Lazáa sín kú. Nǔjíwǔ ɖé wɛ bɔ mɛ ɖěɖěe ɖo gbe klán xá ɛ wɛ lɛ́ é sixú dɔn ǎ. É ɖo mɔ̌ có, nukɔntɔ́ Jwifu lɛ́ tɔn lɛ́ ɖi ɖɔ Jezu wɛ nyí Mɛsíya ɔ ǎ. Yě tlɛ jló ná hu Jezu kpó Lazáa kpó bǐ.—Jaan 11:47, 48, 53; 12:9-11. w21.05 2 akpá. 1-2

Tɛ́n kpɔ́n bo nɔ yi kplé agun tɔn lɛ́ ɖo gbesisɔmɛ. Tuto lɛ́ ná dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú we, bɔ a sixú lɛ́ kpé wú bo lɛ́ tuun nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó towe lɛ́. Ba xɔ́ntɔn e sixú kplɔ́n nǔ we ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é, ényí xwe yětɔn kpó aca yětɔn lɛ́ kpó ná bo tlɛ gbɔn vo nú towe ɔ nɛ́. Biblu kplɔ́n mǐ ɖɔ nǔnywɛ́ ɔ, ‘degénɔ lɛ́ gɔ́n wɛ è nɔ mɔ ɖe.’ (Jɔb. 12:12) Mɛxómɔ lɛ́ sixú kplɔ́n nǔ gěgé ɖo mɛ wínnyáwínnyá e nyí gbejínɔtɔ́ lɛ́ é lɔ gɔ́n. Jonatáan wa ɖaxó Davídi tawun có, énɛ́ ka zɔ́n bɔ yě gɔn xɔ́ntɔn vívɛ́ sín vǐví ɖu ǎ. (1 Sam. 18:1) Davídi kpó Jonatáan kpó mɔ wǔvɛ́ syɛ́nsyɛ́n gěgé có, yě ka d’alɔ yěɖée dó sɛn Jexóva. (1 Sam. 23:16-18) Nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nyí Irina, bo dó gǎn lobo zun xɔ́ntɔn xá klisánwun hǎtɔ́ lɛ́. Alɔnu din ɔ, éɖokpónɔ wɛ nyí Kúnnuɖetɔ́ ɖo xwédo tɔn mɛ. É ɖɔ: “Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ sixú húzú mɛjitɔ́ mǐtɔn lɛ́ kpó hɛ̌nnumɔ mǐtɔn lɛ́ kpó ɖo gbigbɔ lixo. Jexóva sixú zán yě dó sú hudó mǐtɔn lɛ́ sín do.” Xɔ́ntɔn towe lɛ́ jló ná dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú we, bo lɛ́ jló ná nɔ gǔdo nú we, amɔ̌, é byɔ́ ɖɔ a ní ɖɔ ali e nu yě sixú wa mɔ̌ ɖe lɛ́ é nú yě. w21.06 10-11 akpá. 9-11

Jezu dó lǒ ɖé dó axɔ́sú ɖé kpó mɛsɛntɔ́ tɔn kpó wú. Axɔ́sú ɔ dɔn nǔ gbɔn axɔ́ ɖaxó e mɛsɛntɔ́ ɔ ɖu dó è bo ma sixú sú gbeɖé ǎ é jí. Nukɔnmɛ ɔ, mɛsɛntɔ́ ɖokpó énɛ́ ɔ gbɛ́ ɖɔ émí kún ná dɔn nǔ gbɔn axɔ́ kpɛ e mɛsɛntɔ́ hǎtɔ́ émítɔn ɖé ɖu dó émí é jí ó. Wǎgbɔ tɔn ɔ, axɔ́sú ɔ sɔ́ mɛsɛntɔ́ énɛ́ e ma nyɔ́ xomɛ ǎ é dó ganmɛ. Nǔ e mɛsɛntɔ́ ɔ wa é hɛn nǔ gblé dó éɖésúnɔ mɛtún ɔ kɛ́ɖɛ́ wú ǎ, loɔ, é lɛ́ hɛn nǔ gblé dó mɛ ɖěvo lɛ́ lɔ wú. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, é nyɔ́ xomɛ dó mɛsɛntɔ́ hǎtɔ́ tɔn wú ǎ, é ka lɛ́ kú nǔbláwǔ n’i ǎ, bo “kplá . . . [ɛ] yi dó gankpá mɛ, bɔ é ná nɔ fínɛ́ káká yi jɛ hwenu e é ná sú axɔ́ ɖěe é ɖu dó è ɔ bǐ vɔ é.” Wegɔ́ ɔ, é dó xomɛsin nú mɛsɛntɔ́ ɖěvo ɖěɖěe mɔ nǔ e é wa é é. “Azɔ̌gbɛ́ tɔn ɖě lɛ́ ka mɔ nǔ e jɛ nɛ́ ɔ bǐ bɔ é kú wǔ nú yě tlala.” (Mat. 18:30, 31) Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, nǔwalɔ mǐtɔn lɛ́ nɔ kúnkplá mɛ ɖěvo lɛ́. Ényí mɛɖé wa nǔ nyi do nú mǐ, bɔ mǐ gbɛ́ ɖɔ mǐ kún ná sɔ́ hwɛ kɛ ɛ ó ɔ, étɛ́ ka sixú jɛ? Nukɔntɔn ɔ, mǐ ná wa nǔ dó wǔ tɔn, ɖó mǐ gbɛ́ hwɛ sɔ́ kɛ ɛ, ké ya n’i ǎ, bo lɛ́ ɖe wǎnyíyí xlɛ́ ɛ ǎ. Wegɔ́ ɔ, ényí mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é ɖ’ayi wú ɖɔ mǐ kún sɔ́ ɖo fífá mɛ xá mɛ énɛ́ ó ɔ, é sixú cí kliwun nú yě. w21.06 22 akpá. 11-12

Satáan nɔ ba ná dɔn gbɛtɔ́ e Mawu dá ɖo akpajlɛ́ tɔn mɛ lɛ́ é dó nǔblíblíwiwa mɛ. Ée Mawu “mɔ ɖɔ dǎkaxixo gbɛtɔ́ tɔn sukpɔ́” ɖo Nɔwée hwenu é ɔ, “gbɛtɔ́ e é bló ɔ wá vɛ́ n’i, bɔ akpɔ ɖó è.” (Bǐb. 6:5, 6, 11) Sín hwenɛ́nu ɔ, ninɔmɛ lɛ́ ka kpɔ́n te a? Ðěbǔ ǎ! Ényí Awǒvi mɔ bɔ nǔblíblíwiwa alɔkpa alɔkpa lɛ́ ɖo kan vun wɛ ɖo gbɛtɔ́ lɛ́ tɛ́ntin ɔ, kpɔ́n lěe é ná víví n’i sɔ é! É sixú nyí nǔblíblíwiwa ɖo mɛ e ma ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ ǎ lɛ́ é tɛ́ntin, alǒ mɛ e ɖó mɛ̌ ɖokpó ɔ lɛ́ é tɛ́ntin. (Efɛ́. 4:18, 19) Ényí Satáan lɛ́ kpé wú, bo dɔn mɛ e ɖo Jexóva sɛn wɛ lɛ́ é dó hwɛhuhu mɛ ɔ, xomɛ nɔ lɛ́ hun i tawun. Ðo acɛkpikpa Satáan tɔn glɔ́ ɔ, gɔ́ nú ‘acɛ gannaganna e gbɛtɔ́ nɔ kpa nú nɔzo tɔn, bo nɔ wa nǔ dó wǔ tɔn’ é ɔ, gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ lɛ́ wlíbo nú ayǐkúngban ɔ kpó kanlin lɛ́ kpó e Mawu sɔ́ d’así nú yě é ǎ. (Nǔt. 8:9; Bǐb. 1:28) Tɛ́ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó? Nǔnywɛ́ xwítíxwítízɔ́watɔ́ ɖé lɛ́ ɖɔ ɖɔ ɖó gbɛtɔ́ lɛ́ ɖo nǔ wa gbɔn mɔ̌ wɛ wútu ɔ, ɖo xwe yɔywɛ ɖé lɛ́ gúdo din ɔ, gběhan, atín kpó kanlin kpó lǐvi ɖokpó jɛjí sín kún ná sú dó. w21.07 12 akpá. 13-14

Mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn ɖé lɛ́ nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo hwɛ dó yěɖée wɛ kpowun ɖó hwɛ e yě ko hu wá yi lɛ́ é wútu. Énɛ́ nɔ zɔ́n bɔ yě nɔ mɔ ɖɔ ényí émí ná bo tlɛ lɛ́ kɔ sín hwɛ émítɔn lɛ́ gúdo gbɔn ɖěbǔ ɔ, Jexóva kún sixú sɔ́ hwɛ émítɔn lɛ́ kɛ émí gbeɖé ó. Ényí mɔ̌ wɛ nǔ nɔ cí nú we hǔn, nǔ kplɔ́nkplɔ́n dó lěe Mawu ɖo gbesisɔmɛ bo nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ wú gbɔn é ná d’alɔ we bɔ a ná sɛn Jexóva kpó awǎjijɛ kpó, bɔ ayixa towe ná lɛ́ nɔ mǐmɛ́ jí. Nǔ sixú nyí mɔ̌, ɖó “Vǐ tɔn Jezu sín hun . . . lɛ mǐ wé sín hwɛ mǐtɔn lɛ́ bǐ mɛ.” (1 Jaan 1:7) Ényí a wa nǔɖé lɛ́ nyi do bɔ awakanmɛ ɖo kúkú we wɛ hǔn, flín ɖɔ Jexóva ɖo gbesisɔmɛ, ɛɛn, akpakpa ɖo sísɔ́ ɛ wɛ bónú é ná sɔ́ hwɛ kɛ mɛ e lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo é ɖé. Ð’ayi kancícá e xó ɖɛhanwlántɔ́ Davidi ɖɔ, b’ɛ ɖo xomɛnyínyɔ́ kpó hwɛsɔ́kɛmɛ kpó tɛ́ntin é wú. É ɖɔ: ‘Lě do jǐnukúnsin yi jǐ sɔ ɔ, mɔ̌ do wɛ xomɛ e Jexóva nyɔ́ dó mɛ e nɔ ɖó sísí n’i lɛ́ wú é yi jǐ sɔ é nɛ́. Lě do gbadahwejí lín dó zǎnzǎnhwejí sɔ ɔ, mɔ̌ do wɛ Jexóva nɔ sɛ nǔwanyido mǐtɔn lɛ́ dó zɔ nú mǐ sɔ.’—Ðɛh. 103:11, 12. w21.11 5-6 akpá. 12-13

Asú e nyí klisánwun é ɖé ɖó ná nɔ wlí yɛ̌yi nú asi tɔn. (1 Pi. 3:7) È ní wlí yɛ̌yi nú mɛ sín tínmɛ wɛ nyí è ní nɔ ké ya nú mɛ ɖěvo lɛ́ ɖo ali bǔnɔ ɖé nu, bo nɔ lɛ́ ɖó sísí nú yě. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, asú ɖé nɔ wlí yɛ̌yi nú asi tɔn gbɔn nǔ e nɔ xlɛ́ ɖɔ é ɖó sísí n’i lɛ́ é wiwa gblamɛ. É nɔ byɔ́ ɛ ɖɔ é ní wa nǔ zɛ nǔwúkpíkpé tɔn lɛ́ wú ǎ. Mɔ̌ jɛ́n é ma ka nɔ lɛ́ sɔ́ ɛ jlɛ́ dó nyɔ̌nu ɖěvo lɛ́ wú ǎ é nɛ́. Ényí asú ɖé nɔ wa mɔ̌ ɔ, nɛ̌ nǔ ka ná cí nú asi tɔn? Nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nyí Rosa, bɔ asú tɔn nyí Kúnnuɖetɔ́ ǎ, lobɔ hwɛhwɛ ɔ, é nɔ sɔ́ ɛ jlɛ́ dó nyɔ̌nu ɖěvo lɛ́ wú. Alǎnnú e é nɔ ɖɔ kɔn nyi ayǐ é zɔ́n bɔ Rosa mɔ ɖɔ émí kún vó nǔɖé ó, bo nɔ lɛ́ xo nǔ kpɔ́n ɖɔ mɛɖé ka yí wǎn nú émí dóó a jí. É ɖɔ, “É byɔ́ ɖɔ è ní nɔ flín mì hwɛhwɛ ɖɔ un xɔ akwɛ́ ɖo Jexóva nukúnmɛ.” Asú klisánwun ɖé nɔ wa nǔ gbɔn mɔ̌ ǎ, yɛ̌yi wɛ é nɔ wlí nú asi tɔn. É tuun ɖɔ nǔ e wa wɛ émí ɖe lɛ́ é nɔ zɔ́n bɔ kancícá e ɖo émí kpó asì émítɔn kpó tɛ́ntin é, gɔ́ nú kancícá e ɖo émí kpó Jexóva kpó tɛ́ntin é nɔ lí dǒ. Asú e nɔ wlí yɛ̌yi nú asi tɔn é nɔ mlá ɛ, nɔ vɔ́ gǎnjɛwú ná ɛ ɖɔ émí yí wǎn n’i, bo nɔ lɛ́ kpa ɛ. w21.07 22 akpá. 7-8

A ná flú hwenu e agban e a ɖó hudó tɔn tawun é ɖé ma wá dó hwenu e ba dó wɛ a ɖe é ǎ cé? Amɔ̌, ényí a ka se ɖɔ hwɛjijɔ ɖagbe wú wɛ ɔ, a ná ɖibla ɖó suúlu, bo nɔ te kpɔ́n ǎ cé? Nǔnywɛ́xó 13:11 ná kpɔ́ndéwú e xlɛ́ ɖɔ è ɖó ná ɖó suúlu é ɖé. É ɖɔ: “Mɛ e nɔ jɛ dɔkun ma xo kan ɔ, dɔkun tɔn ɔ gba wɛ é nɔ gbadó; mɛ e ka nɔ jɛ́ dɔkun tɔn kpɛɖé kpɛɖé ɔ, dɔkun tɔn nɔ ɖoɖo jijɛjí wɛ.” A ka ɖ’ayi nǔgbódodó ɔ wú a? Mɛ e ɖó nǔnywɛ́ ɔ nɔ xwe sɔ, bo nɔ ɖó suúlu dó wa nǔ, lobo ka nɔ mɔ nu tɔn. Nǔnywɛ́xó 4:18 ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Mɛ e nɔ wa nǔ jlɔ́jlɔ́ lɛ́ sín ali cí wěziza zǎnzǎn tɔn ɖɔhun; é nɔ ɖoɖo hǐnhɔ́n wɛ, é nɔ ɖoɖo hǐnhɔ́n wɛ káká bo nɔ wá hɔ́n bǐ, bo nɔ cí wěziza hwemɛ tɔn ɖɔhun.” Xógbe énɛ́ lɛ́ kúnkplá lěe Jexóva nɔ ɖe linlin tɔn xlɛ́ togun tɔn gbɔn é tlɔlɔ, énɛ́ wɛ nyí kpɛɖé kpɛɖé. É ɖo mɔ̌ có, ɖo ali ɖěvo nu ɔ, wěmafɔ ɔ sixú lɛ́ kúnkplá lěe klisánwun ɖé nɔ yi nukɔn gbɔn ɖo gbigbɔ lixo ɖo gbɛzán tɔn mɛ é. Nukɔnyiyi ɖo gbigbɔ lixo nyí kplakpla sín nǔ ǎ. É nɔ byɔ́ hwenu. w21.08 8-9 akpá. 1, 3-4

Azɔ̌ gěgé wɛ mǐ ɖó bo ná wa din e vivɔnu gbɛ élɔ́ tɔn ko sɛkpɔ́ bǐ é. (Mat. 24:14; Luk. 10:2; 1 Pi. 5:2) Mǐ bǐ wɛ ba ná sɛn Jexóva lěe mǐ kpé wú gbɔn é. Mɛ gěgé ɖo kan vlɔ́n nú sinsɛnzɔ́ yětɔn wɛ. Mɛɖé lɛ́ ɖo linlin wɛ ná húzú gběxosín-alijítɔ́. Mɛ ɖěvo lɛ́ ɖo biba wɛ bo ná w’azɔ̌ ɖo Betɛ́li, alǒ ɖ’alɔ ɖo xɔ yɛhwexɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ gbígbá mɛ. Gɔ́ ná ɔ, nɔví súnnu gěgé ɖo gǎn dó wɛ bá jɛxá bo ná nyí devízɔ́watɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn, alǒ mɛxó agun tɔn. (1 Tim. 3:1, 8) Kpɔ́n lě do xomɛ ɖó ná ko hun Jexóva sɔ, ɖó jlǒ énɛ́ e togun tɔn nɔ ɖó é wú é! (Ðɛh. 110:3, nwt) Amɔ̌, awakanmɛ kú we ɖó a ko kpé nǔ e gbé nya wɛ a ɖe ɖo gbigbɔ lixo lɛ́ é ɖé lɛ́ wú ǎ wútu wɛ a? Ényí mɔ̌ hǔn, ɖɔ lěe nǔ cí nú we é nú Jexóva. (Ðɛh. 37:5-7) Gɔ́ ná ɔ, byɔ̌ nɔví súnnu e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ́ é ɖɔ yě ní ɖe wě xá we dó lěe a sixú bló gbɔn, bɔ lěe sɛn Mawu gbɔn wɛ a ɖe é ná lɛ́ kpɔ́n te d’é jí gbɔn é wú, énɛ́ gúdo hǔn, wa nǔ e wú a kpé é bǐ bo xwedó wěɖexámɛ yětɔn. Ényí a wa mɔ̌ ɔ, a sixú kpé wú bo ɖó wǔjɔmɛ énɛ́, alǒ jɛ nǔ énɛ́ e gbé nya wɛ a ɖe é kɔn. w21.08 20 akpá. 1; 21 akpá. 4

Ana e nyí asúkúsi, bo lɛ́ nyí gbeyíɖɔ nyɔ̌nu é ɖó xwe 84 có, é “nɔ [gɔn] sinsɛnxɔ mɛ” ǎ. Jexóva dó n’i ɖó tɛ́npli ɔ mɛ e é nɔ yi ɖo gbesisɔmɛ é wú, bo bló bɔ é mɔ Jezu hwenu e é ɖo vǔ é. (Luk. 2:36-38) Ðo hwe mǐtɔn nu ɔ, mɛxómɔ gbejínɔtɔ́ gěgé nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé nú mɛ wínnyáwínnyá lɛ́. Ényí mǐ nɔ ba hwenu bo nɔ kan nǔ byɔ́ yě, lobo nɔ lɛ́ ɖótó yě, hwenu e yě ɖo awǎjijɛ e yě mɔ ɖo tutoblónúnǔ Jexóva tɔn mɛ é xó ɖɔ nú mǐ wɛ é ɔ, mǐ ná mɔ le gěgé. Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ xɔ akwɛ́ tawun nú Jexóva kpó tutoblónúnǔ tɔn kpó. Yě ko mɔ lěe Jexóva dó nú tutoblónúnǔ tɔn kpó yěɖésúnɔ mɛtún ɔ kpó ɖo ali vovo gěgé nu gbɔn é. Nǔ e yě wa nyi do wá yi lɛ́ é ko kplɔ́n nǔ gěgé yě. Nɔ kpɔ́n yě dó mɔ “nǔnywɛ́ sín jɔtɛn,” bónú nǔ e yě ko mɔ kpɔ́n lɛ́ é ní kplɔ́n nǔ we. (Nǔx. 18:4) Ényí a ba hwenu bo tɛ́n kpɔ́n bo tuun yě ɔ, nǔɖiɖi towe sixú lí dǒ. w21.09 3 akpá. 4; 4 akpá. 7-8; 5 akpá. 11, 13

Lěe Ezayíi ɖɔ gbɔn é ɔ, “anɔ̌sin akɔta lɛ́ tɔn” tíin nú togun Jexóva tɔn. (Eza. 60:5, 16, nwt) Kpó wlɛnwín vovo lɛ́ kpó ɔ súnnu kpó nyɔ̌nu kpó lɛ́ ɖo nǔgbó ɔ mɛ wá wɛ; è nɔ jlá wɛn ɖagbe ɔ gbɔn to 240 mɛ, bo nɔ lɛ́ ɖe wěma jínjɔ́n Biblu jí lɛ́ tɔ́n dó gbe 1000 jɛjí mɛ. Din e gbɛ élɔ́ ko ɖo vivɔnu wá wɛ é ɔ, wɛn ɖagbe ɔ jlájlá éé nyí akɔta lɛ́ hunhún húnhún é ɖo mɛ lɛ́ hɛn wɛ gǎnnugánnú bónú yě ní wá gbeta ɖé kɔn. Yě ná nɔ gǔdo nú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wɛ a, alǒ yě ná ɖeji dó acɛkpikpa gbɛ élɔ́ tɔn lɛ́ wú? Gbeta ɖé wɛ énɛ́ nyí bɔ mɛ bǐ ɖó ná wá kɔn. Togun Jexóva tɔn nɔ se tónú nú sɛ́n e acɛkpikpa e ɖo to e mɛ yě ɖe lɛ́ é dó nú yě lɛ́ é có, yě nɔ kpo ɖo wǔ ɖó zɔ nú toxóɖiɖɔ wɛ bǐ mlɛ́mlɛ́. (Hlɔ̌. 13:1-7) Yě tuun ɖɔ Axɔ́súɖuto ɔ kɛ́ɖɛ́ jɛ́n sixú ɖeɖɛ tagba gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn. Axɔ́súɖuto énɛ́ nyí gbɛ mɛ fí tɔn ǎ.—Jaan 18:36, 37. w21.09 17-18 akpá. 13-14

Ényí mɛvívɛ́ towe ɖé jó Jexóva dó ɔ, é ɖo tají tawun ɖɔ a ní kpo ɖo hlɔ̌nhlɔ́n na hwiɖée wɛ, bo ka lɛ́ kpo ɖo mɔ̌ wa nú mɛ ɖěvo e kpo ɖo xwédo ɔ mɛ lɛ́ é wɛ. Nɛ̌ a ka sixú wa mɔ̌ gbɔn? Nɔ xa Biblu ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe bo nɔ lɛ́ lin tamɛ d’é jí, lobo nɔ lɛ́ yi kplé klisánwun tɔn lɛ́ bá dó mɔ hlɔ̌nhlɔ́n e Jexóva nɔ ná mɛ é. Joanna e sín tɔ́ kpó nɔví nyɔ̌nu kpó jó nǔgbó ɔ dó é ɖɔ: “Ényí un xa tan mɛ ɖěɖěe xó Biblu ɖɔ lɛ́ é tɔn, ɖi Abigayílu, Ɛsitɛ́ɛ, Jɔbu, Jozɛ́fu kpó Jezu kpó tɔn ɔ, agbɔ̌n ce nɔ jɛ do tawun. Kpɔ́ndéwú yětɔn lɛ́ nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mì, bo nɔ lɛ́ d’alɔ mì bɔ un nɔ ɖó linlin e sɔgbe é hú gǎn.” Ényí wǔ kú we hǔn, ma nɔ gɔn ɖɛ xo sɛ́dó Jexóva ó. Sa vo nú Mawu wǎnyíyínɔ mǐtɔn ɖɔ é ní d’alɔ we, bónú a ní ɖó linlin ɖokpó ɔ e é nɔ ɖó dó nǔ lɛ́ wú é, bo lɛ́ sa vo n’i ɖɔ é ní ‘ná nukúnnúmɔjɛnǔmɛ we, bo lɛ́ xlɛ́ ali e a ɖó ná gbɔn é we.’ (Ðɛh. 32:6-8) É ɖo gaan ɖɔ lěe nǔ cí nú mɛ nǔgbó é ɖiɖɔ nú Jexóva sixú vɛ́ wǔ tawun. Amɔ̌, Jexóva mɔ nǔ jɛ wǔvɛ́ e se wɛ a ɖe ɖo ayi towe mɛ lɛ́ é bǐ mɛ dégbédégbé. É byɔ́ we ɖɔ a ní nɔ ɖɔ nǔ e ɖo ayi towe mɛ lɛ́ é bǐ nú émí.—Tín. 34:6; Ðɛh. 62:8. w21.09 27-28 akpá. 9-10

Ðo Dǐndínwáyixwe xwe 32 H.M. tɔn gúdo ɔ, Piyɛ́ɛ, Jaki kpó Jaan kpó éé nyí mɛsɛ́dó lɛ́ é mɔ nǔmimɔ jí wǔ ɖé. Ðo só ɖaxó ɖé jí ɔ, Jezu húzú agbaza ɖo nukún yětɔn mɛ; é sixú nyí fí ɖé ɖo Ɛmɔ́ɔ Só ɔ jí. “Nukún tɔn mɛ nɔ kɔ́n ɖi hwesivɔ́ ɖɔhun; bɔ awu tɔn lɛ́ wé pépé.” (Mat. 17:1-4) Mɛsɛ́dó lɛ́ se bɔ Mawu ɖɔ: “Vǐ ce vívɛ́ná wɛ mɛ élɔ́ nyí; xomɛ nɔ hun mì dó wǔtu tɔn; mi ɖótó è.” Mɛsɛ́dó atɔn lɛ́ ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖótó Jezu gbɔn gbɛ e yě zán é gblamɛ. Mǐ jló ná xwedó kpɔ́ndéwú yětɔn. É su nukún mǐtɔn mɛ tawun ɖɔ Jexóva nɔ ná mǐ alixlɛ́mɛ e wǎnyíyí kpé lɛ́ é gbɔn Jezu Klísu e “kpa acɛ nú agun” ɔ é jí. (Efɛ́. 5:23) Piyɛ́ɛ, Jaki kpó Jaan kpó e nyí mɛsɛ́dó lɛ́ é ɖɔhun ɔ, mi nú mǐ ní kánɖéjí bo ná nɔ “ɖótó è.” Mɔ̌ wiwa ná zɔ́n bɔ mǐ ná mɔ nyɔ̌ná gěgé din, bo ná lɛ́ mɔ awǎjijɛ mavɔmavɔ ɖo sɔgúdo. w21.12 22 akpá. 1; 27 akpá. 19

Klisánwun ɖé ɖo Kɔlɛ́nti, bo nɔ ɖóxó xá tɔ́ tɔn sín asi. Mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖɔ nú Kɔlɛ́ntinu lɛ́ ɖɔ yě ní ɖe è sín agun ɔ mɛ. Gbɛ blíblí e nya énɛ́ nɔ zán é wa nǔ dó mɛ ɖěvo e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é wú, bɔ yě mɛ ɖé lɛ́ tlɛ sɔ́ nɔ mɔ ɖɔ hwɛ syɛ́nsyɛ́n wɛ é hu ǎ! (1 Kɔ. 5:1, 2, 12, 13) Táan ɖé gúdo ɔ, Pɔ́lu se ɖɔ é lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó! Pɔ́lu ɖɔ nú mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖɔ: “Mi gbɔ bo sɔ́ hwɛ kɛ ɛ, bo dó gbɔ n’i.” Ð’ayi nǔ e wú Pɔ́lu ɖɔ ɖɔ yě ɖó ná wa mɔ̌ é wú: “Bónú é ma yi jɛ aluwɛ ɖaxó ɖé mɛ, bo ná mɔ ɖɔ nǔ bǐ ko vɔ ó.” Pɔ́lu kú nǔbláwǔ nú nya e lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo é. Mɛsɛ́dó ɔ ba ɖɔ aluwɛ e mɛ nya ɔ ɖe, ɖó nǔ e é wa nyi do é wútu é ní ɖi bǔ i káká bónú é gɔn hwɛsɔ́kɛmɛ ba ǎ. (2 Kɔ. 2:5-8, 11) Jexóva ɖɔhun ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ ba ná kú nǔbláwǔ nú mɛ. Ényí é ɖo dandan ɖɔ è ni dɔn tó nú nǔnyanyawatɔ́ ɖé syɛ́nsyɛ́n ɔ, yě nɔ wa mɔ̌; amɔ̌, ényí é nyɔ́ bló bɔ yě ɖó hwɛjijɔ e jí yě ná zɔn dó dó kú nǔbláwǔ n’i é ɔ, yě nɔ lɛ́ wa mɔ̌. Ényí é ka byɔ́ ɖɔ yě ní dɔn tó n’i bɔ yě ma wa mɔ̌ ǎ hǔn, yě kú nǔbláwǔ n’i ǎ, nukún kpɛví sɔ́ dó kpɔ́n hwɛ e é hu é wɛ yě ɖe nɛ́. w21.10 11-12 akpá. 12-15

È sixú jlɛ́ wǔvɛ́ e mɔ wɛ mɛ e è dó xomɛsin ná é ɖé ɖe é dó akpa e è nɔ jɛ dó wǔtu é ɖé wú. Ðé lɛ́ nɔ nyí akpa kléwún ɖé; ɖěvo lɛ́ ka nɔ nyí akpa manyamanya. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí mǐ ɖo fɛn kpa wɛ kpó lǎmu kpó ɔ, é sixú gbo mǐ. Énɛ́ ka sixú zɔ́n bɔ mǐ se wǔvɛ́ tawun, amɔ̌, é ná lín cóbónú wǔvɛ́ énɛ́ ná gbɔ, bɔ akpa ɔ ná kú ǎ. Ðo azǎn we, alǒ atɔn mɔ̌ gúdo ɔ, bɔ́yá wɛ mǐ ná kpo ɖo fí e mǐ jɛ akpa ɔ dó é flín wɛ. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, nǔ e è wa nyi do nú mǐ é ɖé lɛ́ nɔ ɖo tají sɔmɔ̌ ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xɔ́ntɔn mǐtɔn ɖé sixú ɖɔ nǔɖé, alǒ wa nǔɖé nú mǐ ma lin tamɛ, b’ɛ sixú dó xomɛsin nú mǐ, é ɖo mɔ̌ có, mǐ nɔ kpé wú bo nɔ sɔ́ hwɛ kɛ ɛ faa. Amɔ̌, ényí mǐ ɖó akpa manyamanya ɖé ɖo wǔ ɔ, dotóo ɖé sixú tɔ nú mǐ, lobo lɛ́ blá kpó akpablánú kpó. Ényí mǐɖésúnɔ jló bo zínzín akpa ɔ, mǐɖésúnɔ wú jɛ́n mǐ ná wa nǔ dó. É blá wǔ ɖɔ ényí è hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé dó mɛɖé ɔ, mɛ ɔ sixú nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo nǔ mɔ̌hun wa wɛ. É sixú nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo tamɛ lin dó nǔ e è wa dó wǔ tɔn é jí wɛ. É sixú nɔ lɛ́ ɖo tamɛ lin dó xomɛsin e è dó n’i é jí wɛ. Amɔ̌, mɛ ɖěɖěe nɔ hɛn mɛ dó xomɛ lɛ́ é ɔ, yěɖée wú jɛ́n yě nɔ wa nǔ dó. Wěɖexámɛ e ɖo tɛ́si égbé tɔn mɛ é xwixwedó ɖó le tawun! w21.12 12 akpá. 15

Mǐ ní ɖɔ ɖɔ lěe nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ ɖé nɔ sɔ́ nǔ, bó nɔ lɛ́ b’acɔ́ gbɔn é nɔ hu ado nú mɛxó agun tɔn ɖé. Mɛxó agun tɔn ɔ sixú kan nǔ élɔ́ byɔ́ éɖée: ‘Un ka ɖó hwɛjijɔ jínjɔ́n Biblu jí e jí un sixú zɔn dó dó kɛ nu é a?’ Ðó mɛxó agun tɔn ɔ ma ba ná ɖɔ linlin éɖésúnɔ tɔn ǎ wútu ɔ, é sixú kan linlin mɛxó agun tɔn ɖěvo, alǒ wɛnjlátɔ́ e ko zin é ɖěvo tɔn byɔ́. Yě sixú nɔ kpɔ́ bó vɔ́ wěɖexámɛ mɛsɛ́dó Pɔ́lu tɔn e ɖɔ xó dó nǔsísɔ́ kpó acɔ́biba kpó wú é gbéjé kpɔ́n. (1 Tim. 2:9, 10) Pɔ́lu tɛɖɛ̌ nǔgbódodó e è sixú zán ɖo kpaa mɛ é ɖé lɛ́ jí, bɔ yě sixú d’alɔ klisánwun ɖé bɔ nǔsísɔ́ tɔn ná ɖo jlɛ̌ jí. Amɔ̌, Pɔ́lu slɛ́ nǔ ɖěɖěe mɛɖé sixú dó lɛ́ é kpó nǔ e é ma sixú dó ǎ lɛ́ é kpó ǎ. É tuun ɖɔ klisánwun lɛ́ ɖ’acɛ bó ná ɖɔ nǔ e yě mɛ ɖokpó ɖokpó ná dó é sɔgbe xá dogbó e Mawuxówéma ɔ ɖó nú yě lɛ́ é. Énɛ́ wú ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖó ná tó gbéjé kpɔ́n hwɛ̌ ɖɔ nǔ e sín gbeta kɔn mɛ ɔ wá lɛ́ é ka ɖo jlɛ̌ jí, alǒ gbɔ a jí. É ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní tuun ɖɔ klisánwun e zin é we sixú wá gbeta vovo lɛ́ kɔn, bɔ bǐ ka ná sɔgbe. Mǐ ɖó ná hɛn nɔví mǐtɔn lɛ́ gǎnnugǎnnu bónú yě ná wa nǔ e mǐ lin ɖɔ é sɔgbe é ǎ. w22.02 16 akpá. 9-10

Hwɛjijɔ ɖagbe gěgé wú wɛ mǐ ɖó ná nyɔ́ xomɛ dó mǐɖée wú. Ðětɛ́ lɛ́ mɔ̌ ka wɛ? Ð’ayi lěe Nǔnywɛ́xó e bɔ d’é wú lɛ́ é ná xósin nú nǔkanbyɔ́ énɛ́ gbɔn é wú: “Ma gɔn xomɛ nyɔ́ gbeɖé ó, ma gɔn gbejí nɔ gbeɖé ó. . . . Énɛ́ ɔ, Mawu kpó gbɛtɔ́ lɛ́ kpó ná yí wǎn nú we, bo ná mɔ ɖɔ hwi nɔ lin tamɛ kpɔ́n ganjí.” “Mɛ e nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛ wú ɔ, éɖée wɛ é wa ɖagbe ná.” “Mɛ e nɔ ɖo hwɛjijɔ kpó xomɛnyínyɔ́ kpó gbé mɛ ɔ ná dɔ́ ji.” (Nǔx. 3:3, 4; 11:17; 21:21) Nǔnywɛ́xó énɛ́ lɛ́ ɖɔ hwɛjijɔ ɖěɖěe wú mǐ ɖó ná nyɔ́ xomɛ é atɔn. Nukɔntɔn, xomɛ nyínyɔ́ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ xɔ akwɛ́ ɖo Mawu nukúnmɛ. Wegɔ́, ényí mǐ nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú ɔ, mǐɖésúnɔ nɔ ɖu le tɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ nɔ zun xɔ́ntɔn e nɔ nɔ ayǐ káká sɔ́yi é xá mɛ ɖěvo lɛ́. Atɔngɔ́, xomɛ nyínyɔ́ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú ná zɔ́n bɔ mǐ ná mɔ nyɔ̌ná lɛ́ ɖo sɔgúdo, káká jɛ gbɛ mavɔmavɔ jí. Nǔgbo ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖaaɖagbe e wú mǐ ná se tónú nú nǔflínmɛ Jexóva tɔn élɔ́ é gěgé: “Mi yí wǎn nú miɖée, bo nyɔ́ xomɛ dó miɖée wú.” w21.11 8 akpá. 1-2

Ényí mɛtɛ́nkpɔ́n e a ko mɔ wá yi lɛ́ é, alǒ éé mɔ wɛ a ɖe din lɛ́ é zɔ́n bónú nǔɖiɖi towe vɔ́ da hǔn, awakanmɛ ní ma kú we ó. Nɔ sɔ́ mɛtɛ́nkpɔ́n énɛ́ lɛ́ dó mɔ ali e hun nú we bónú a ná hɛn nǔɖiɖi towe lí dǒ é ɖé. Nɔ xo ɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jexóva, tají ɔ, hwenu e a ɖo wǔvɛ́ syɛ́nsyɛ́n ɖé mɛ é. Tuun ɖɔ Jexóva sixú gbɔn xwédo towe, alǒ xɔ́ntɔn towe lɛ́ sín yɛkan mɛ dó sú hudó towe lɛ́ sín do. Ényí a yí gbe bɔ Jexóva d’alɔ we bɔ a xo mɛtɛ́nkpɔ́n e mɔ wɛ a ɖe din lɛ́ é zlɛ́ ɔ, a ná gán jɛ wú bǐ ɖɔ é ná d’alɔ we bɔ a ná dɛ ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n ɖěbǔ e sixú wá kpannukɔn we ɖo sɔ lɛ́ é nu. Jezu kɛ nu dó ninɔmɛ ɖěɖěe xlɛ́ ɖɔ ahwanvú émítɔn lɛ́ ɖó nǔɖiɖi ɖaxó sín hudó é wú; é ɖó gǎnjɛwú mlɛ́mlɛ́ ɖɔ kpó alɔdó Jexóva tɔn kpó ɔ, yě ná xo mɛtɛ́nkpɔ́n e ja ɖo nukɔn lɛ́ é zlɛ́ b’ɛ ná kpa yě. (Jaan 14:1; 16:33) É gán jɛ wú ɖɔ nǔɖiɖi syɛ́nsyɛ́n ná d’alɔ mɛ wɔ̌búwɔ́bú ɔ bɔ é ná xo ya ɖaxó e ja ɖo nukɔnmɛ é zlɛ́. (Nǔɖe. 7:9, 14) Hwɛ ná ɖo yě mɛ, ényí a nɔ gbɔn ali e hun nú we din lɛ́ é bǐ sín yɛkan mɛ dó hɛn nǔɖiɖi towe lí dǒ ɔ nɛ́.—Ebl. 10:39. w21.11 25 akpá. 18-19

Mǐ nɔ ɖó nukún ɖɔ è ná cyɔn alɔ mǐ jí ɖo ali jí wǔ nu ɖo égbé ǎ. Amɔ̌, mǐ tuun ɖɔ mɛ e ɖeji dó Jexóva wú lɛ́ é bǐ ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ, ényí yě ná bo tlɛ kú din ɔ nɛ́. Ðo malínmálín mɛ ɔ, jiɖe e mǐ ɖó ɖɔ Jexóva kpé wú bo ná nya xɛ ɖo mǐ jí é ná gbɔn tɛ́nkpɔ́n mɛ. Hwenu e Gɔ̌gu Magɔ́gi tɔn éé nyí kplékplé akɔta lɛ́ tɔn é ná tɔ́n ahwan togun Mawu tɔn é ɔ, mǐ sixú mɔ ɖɔ gbɛ mǐtɔn ɖo axɔ́ nu. É ná byɔ́ ɖɔ mǐ ní kúdéjí ɖɔ Jexóva kpé wú bo ná hwlɛ́n mǐ, bo ka ná wa mɔ̌. Ðo akɔta lɛ́ nukúnmɛ ɔ, mǐ ná cí lɛ̌ngbɔ́ e ma ɖó lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́ ǎ é ɖɔhun. (Ezek. 38:10-12) Mǐ ná ɖó ahwanfunnú ɖě ǎ, mǐ ka ná lɛ́ kplɔ́n ahwan ǎ, bɔ akɔta lɛ́ ná lin ɖɔ bléwún jɛ́n émí ná fó xó mǐtɔn. Yě tuun ɖɔ wɛnsagun Jexóva tɔn lɛ́ ɖo gbesisɔmɛ bo ná jɛ hun dó mǐ jí ǎ. Amɔ̌, nǔɖiɖi e mǐ ɖó é zɔ́n bɔ mǐdɛɛ lɛ́ tuun mɔ̌. Ðó yě ma ɖi nǔ nú Mawu ǎ wútu ɔ, yě sixú ɖo énɛ́ ná tuun wɛ ǎ. Hwenu e ahwankpá jǐxwé tɔn ɔ ná jɛ ahwan fun dó ta mǐtɔn mɛ jí é ɔ, agbɔ̌n wɛ ná kpé yě!—Nǔɖe. 19:11, 14, 15. w22.01 6 akpá. 12-13

Nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ bǐ wɛ xɔ akwɛ́ nú Jexóva, énɛ́ wɛ zɔ́n bɔ yě ɖó ná xɔ akwɛ́ nú mǐ lɔ. Ðó “mǐ bǐ cá dó mǐɖée wú wǔjɔnú e ɖo agbaza ɖokpó wú lɛ́ ɖɔhun” wútu ɔ, mǐ jló ná yí wǎn nú kplékplé nɔví lɛ́ bǐ tɔn, é ná nyí nú mɛɖé lɛ́ kpowun ǎ. Mǐ ɖó ná ɖo gbesisɔmɛ bo ná wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ dó cyɔ́n alɔ yě jí, bo lɛ́ kpé nukún dó yě wú. Ényí mǐ se ɖɔ mǐ wa nǔ nyi do nú mɛɖé ɔ, mǐ ɖó ná wa nǔ cí nǔ ɖɔ nǔɖé kún jɛ ó ɖɔhun, bo lin ɖɔ mɛ ɔ ɖó ná sɔ́ hwɛ kɛ mǐ, bo wɔn nǔ e mǐ wa nyi do n’i é ǎ. Étɛ́wú mɛɖé lɛ́ ka sixú sin xomɛ? Fí e nɔví ɖé lɛ́ su ɖe é sixú zɔ́n bɔ yě nɔ lin ɖɔ émí kún hwɛ́n nǔɖé ó. Mɛ ɖěvo lɛ́ wá nǔgbó ɔ mɛ yɔ̌yɔ́, bo ko kplɔ́n lěe yě ná ɖí xwi xá nǔwanyido mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn gbɔn é ǎ. Ðěbǔ wɛ é ná bo nyí ɔ, mǐ ɖó ná wa nǔ e wú mǐ kpé é, bo xo fífá kan. Gɔ́ ná ɔ, mɛ e xomɛ nɔ yá wǔ sin é ɖó ná tuun ɖɔ jijɔ énɛ́ kún sɔgbe ó, bo ɖó ná dó gǎn, lobo húzú. É ɖó ná wa mɔ̌ bá ɖó fífá ayi mɛ tɔn, lobo lɛ́ ɖó kancícá ɖagbe xá mɛ ɖěvo lɛ́. w21.06 21 akpá. 7

Jezu nɔ mɔ nǔ jɛ lěe nǔ nɔ cí nú we é wú. Ényí ado ɖo mǐ hu wɛ, bɔ mǐ ka ɖó xɔ́ntɔn e nɔ mɔ nǔ jɛ lěe nǔ nɔ cí nú mǐ é mɛ é ɖé, tají ɔ, b’ɛ ko gbɔn ninɔmɛ mǐtɔn ɖɔhun ɖé mɛ wá yi ɔ, xomɛ nɔ hun mǐ. Xɔ́ntɔn mɔ̌hun wɛ Jezu nyí. É tuun nǔ e gǎn vɔ ɖo mɛ wú kpó è ɖó hudó alɔdó tɔn kpó nyí é. É nɔ mɔ nǔ jɛ gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ́ wú, bo ka ná kúdéjí ɖɔ mǐ mɔ alɔdó e sín hudó mǐ ɖó é “ɖo hwetɔnnu.” (Ebl. 4:15, 16) Lěe Jezu yí gbe nú alɔdó wɛnsagun ɖé tɔn ɖo jikpá Jɛtisemaníi tɔn mɛ gbɔn é ɔ, mǐ lɔmɔ̌ ɖó ná ɖo gbesisɔmɛ, bo ná yí gbe nú alɔ e Jexóva nɔ dó mǐ vlafo gbɔn wěma ɖé, video ɖé, xóɖiɖɔ ɖé, alǒ ba e mɛxó agun tɔn ɖé kabǐ xɔ́ntɔn e zin é ɖé wá ba mǐ kpɔ́n bo dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ é gblamɛ é. (Luk. 22:39-44) Jexóva ná ná we ‘fífá tɔn,’ bo ná lɛ́ ná we hlɔ̌nhlɔ́n. Ényí mǐ xo ɖɛ ɔ, mǐ ná mɔ “fífá Mawu tɔn e hú gǎn nukúnnúmɔjɛnǔmɛ gbɛtɔ́ tɔn bǐ” é.—Filí. 4:6, 7. w22.01 18-19 akpá. 17-19

Hwebǐnu wɛ nǔ e Jexóva nɔ wa lɛ́ é nɔ sɔgbe. Amɔ̌, fí e wǔvɛ́ ɔ ɖe é wɛ nyí lěe mǐ sixú ɖeji dó mɛ e é sɔ́ ɖó nu mǐtɔn lɛ́ é wú gbɔn é. Mǐ sixú nɔ kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ mɛ énɛ́ lɛ́ e ɖ’acɛ ɖó bǎ ɖé mɛ ɖo tutoblónúnǔ Jexóva tɔn mɛ é ɔ, lěe Jexóva nɔ ba ɖɔ è ní wa nǔ lɛ́ gbɔn é jɛ́n yě nɔ wa gbɔn pɛ́pɛ́pɛ́ a jí, alǒ lěe yěɖésúnɔ jló gbɔn é. Jexóva ɖeji dó mɛ ɖěɖěe é sɔ́ bɔ yě ɖo nukɔn nú nǔ lɛ́ ɖo tutoblónúnǔ ɔ kpó agun lɛ́ kpó mɛ lɛ́ é wú. Énɛ́ wú ɔ, ényí mǐ ma ɖeji dó súnnu énɛ́ lɛ́ wú ǎ ɔ, mǐ sixú ɖɔ ɖɔ mǐ ɖeji dó Jexóva wú ǎ. “[Deví] gbejínɔtɔ́, ayiɖotenánɔ” ɔ jí wɛ Jexóva nɔ xlɛ́ ali tutoblónúnǔ tɔn sín akpáxwé e ɖo ayǐkúngban jí é gbɔn ɖo égbé. (Mat. 24:45) Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖɔhun ɔ, deví énɛ́ nɔ kpé nukún dó togun Mawu tɔn e gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ é wú, bó nɔ ná alixlɛ́mɛ lɛ́ mɛxó agun tɔn lɛ́. Énɛ́ gúdo ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ è xwedó alixlɛ́mɛ énɛ́ lɛ́ ɖo agun lɛ́ mɛ. Ényí mǐ nɔ se tónú nú alixlɛ́mɛ e tutoblónúnǔ ɔ kpó mɛxó agun tɔn lɛ́ kpó nɔ ná mǐ é hǔn, xlɛ́xlɛ́ wɛ mǐ ɖe ɖɔ mǐ ɖeji dó lěe Jexóva nɔ wa nǔ lɛ́ gbɔn é wú nɛ́. w22.02 4 akpá. 7-8

Xomɛ nɔ hun mǐ tawun, bɔ mǐ nɔ lɛ́ gó ɖó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn e mǐ nyí é wú! Ényí mǐ kpé wú bo kplɔ́n nǔ “mɛ e ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxá gbɛ mavɔmavɔ” é ɖé bónú é húzú nǔɖitɔ́ ɔ, é nɔ dó xomɛhunhun nú mǐ. (Mɛ. 13:48, nwt) Lěe nǔ cí nú Jezu é wɛ é nɔ cí nú mǐ lɔmɔ̌; “[gbigbɔ mímɛ́] dó xomɛhunhun ɖaxó” n’i hwenu e ahwanvú tɔn lɛ́ wá ɖó lěe azɔ̌ Mawuxóɖiɖɔ tɔn yětɔn kpa yě gbɔn é sín gbe n’i é. (Luk. 10:1, 17, 21) Mɛsɛ́dó Pɔ́lu dó wǔsyɛ́n élɔ́ lanmɛ nú Timɔtée: “Hɛn ayixa dó hwiɖée wú, bo hɛn ayixa dó nǔ e kplɔ́n mɛ wɛ a ɖe ɔ wú.” É lɛ́ ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ: “Nú a ɖo nǔ wa gbɔn mɔ̌ wɛ ɔ, a ná hwlɛ́n hwiɖée gán, bo ná hwlɛ́n mɛ e ɖo tó ɖó we wɛ lɛ́ bǐ gán.” (1 Tim. 4:16) Hǔn, azɔ̌ Mawuxóɖiɖɔ tɔn mǐtɔn nɔ hwlɛ́n mɛ lɛ́ gán. Mǐ nɔ hɛn ayixa dó mǐɖée wú, ɖó toví Axɔ́súɖuto Mawu tɔn tɔn lɛ́ wɛ mǐ nyí. Hwe lɛ́ bǐ nu wɛ mǐ nɔ ba ná wa nǔ ɖo ali ɖé nu b’ɛ ná kpa susu nú Jexóva, bo lɛ́ sɔgbe xá wɛn ɖagbe e jlá mɛ lɛ́ wɛ mǐ ɖe é. (Filí. 1:27) Ényí mǐ nɔ sɔ́ nǔ nú sinsɛnzɔ́ mǐtɔn ganjí, bo nɔ lɛ́ byɔ́ alɔdó Jexóva tɔn cóbó nɔ yi jlá wɛn ɔ mɛ ɖěvo lɛ́ hǔn, xlɛ́xlɛ́ wɛ mǐ ɖe ɖɔ ‘mǐ nɔ hɛn ayixa dó nǔ e kplɔ́n mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ mǐ ɖe é wu’ nɛ́. w21.10 24 akpá. 1-2

Mɛ e sɔ́ “gbɛtɔ́ yɔ̌yɔ́” ɔ dó é nɔ wa nǔ Jexóva ɖɔhun. Mɛ e sɔ́ gbɛtɔ́ yɔ̌yɔ́ ɔ dó é nɔ ɖe jijɔ e gbigbɔ Mawu tɔn nɔ ná mɛ lɛ́ é xlɛ́, nɔ yí gbe bɔ gbigbɔ ɔ nɔ xlɛ́ ali linlin tɔn, lěe nǔ nɔ cí n’i é kpó nǔwiwa tɔn lɛ́ kpó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é nɔ yí wǎn nú Jexóva kpó togun Tɔn kpó. (Mat. 22:36-39) Mɛ mɔ̌hun ná bó tlɛ ɖo tagba lɛ́ ɖí xwi xá wɛ ɔ, é nɔ kpo ɖo awǎ jɛ wɛ. (Ja. 1:2-4) É nɔ xo fífá kan. (Mat. 5:9) É nɔ ɖó suúlu, bó nɔ lɛ́ nyɔ́ xomɛ hwenu e é ɖo nǔ wa ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ é. (Koló. 3:12, 13) É nɔ yí wǎn nú nǔ ɖagbe, bó nɔ lɛ́ wa ɖagbe. (Luk. 6:35) É nɔ ɖe xlɛ́ gbɔn nǔwiwa tɔn lɛ́ gblamɛ ɖɔ émí ɖó nǔɖiɖi adodwé nú Tɔ́ émítɔn jǐxwé tɔn ɔ. (Ja. 2:18) Ényí è ba nu tɔn ɔ, é nɔ kpo ɖo xomɛ fá wɛ; mɔ̌ jɛ́n è tɛ́n ɛ kpɔ́n ɔ, é nɔ lɛ́ kpo ɖo éɖée jí ɖu ɖe wɛ é nɛ́. (1 Kɔ. 9:25, 27; Ti. 3:2) Bó ná dó sɔ́ gbɛtɔ́ yɔ̌yɔ́ ɔ dó ɔ, mǐ ɖó ná sɔ́ nǔ nú jijɔ e xó è ɖɔ ɖo Galátinu lɛ́ 5:22, 23 mɛ lɛ́ é bǐ, bó lɛ́ sɔ́ nǔ nú éé xó è ɖɔ ɖo akpáxwé Biblu tɔn ɖěvo lɛ́ mɛ lɛ́ é. w22.03 8-9 akpá. 3-4

Mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú nɔ wa nǔ mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖɔhun, b’ɛ ná nɔ nyí ɖɔ yě ná jlá Mawuxó ɔ gbɔn xwégbe xwégbe kpowun ǎ, loɔ, yě ná nɔ lɛ́ ɖo gbesisɔmɛ bó ná jlá wɛn ɔ hweɖébǔnu e ali tɔn hun nú yě é kpó jlǒ kpó. (Efɛ́. 6:14, 15) Pɔ́lu ɖɔhun ɔ, hwenu e mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é ɔ, yě sixú nɔ zán hwenu énɛ́ lɛ́ dó kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěvo lɛ́, káká jɛ devízɔ́watɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn lɛ́ jí. (1 Pi. 5:1, 2) Amɔ̌, mɛxó agun tɔn lɛ́ sín alɔnu ɖó ná ján káká bɔ yě ná ba hwenu e yě ná dó nɔ ɖɔ Mawuxó ná é kpo ǎ. (Mat. 28:19, 20) Bónú yě ná mɔ hwenu, bó ná dó wa nǔ e yě nɔ wa lɛ́ é bǐ ɔ, hweɖélɛ́nu ɔ, yě ɖó ná gbɛ́ azɔ̌ ɖé lɛ́. Ényí yě lin tamɛ, bó xo ɖɛ dó xó ɔ wú gúdo ɔ, yě sixú mɔ ɖɔ ényí émí yí gbe nú azɔ̌ énɛ́ ɔ, émí kún ná kpé wú bó bló nǔ e ɖo tají hú gǎn lɛ́ é ó ɖi nukúnkpíkpé dó sinsɛn-bíbló xwédo tɔn wú, alɔ ɖíɖó ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ bǐ mlɛ́mlɛ́, alǒ wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ kpínkplɔ́n vǐ yětɔn lɛ́ ɖo nǔ tají énɛ́ lɛ́ mɛ. Yě sixú kú d’é jí ɖɔ Jexóva mɔ nǔ jɛ jlǒ e yě ɖó bó ná nɔ jlɛ̌ jí ɖo nǔ lɛ́ bǐ mɛ é wú. w22.03 27-28 akpá. 4, 7, 8

A ka flín lě do xɛsi ɖi we sɔ hwenu e a jló ná húzú Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn ɖé é a? Bɔ́yá a nɔ mɔ ɖɔ émí kún ná kpé wú, bo ɖɔ Mawuxó gbɔn xwégbe xwégbe gbeɖé kpɔ́n ó. Alǒ, vlafo xɛsi nɔ ɖi we ɖɔ xwédo towe alǒ xɔ́ntɔn towe lɛ́ sixú klán gbe xá we. Ényí mɔ̌ wɛ hǔn, a sixú mɔ nǔ jɛ lěe nǔ cí nú Biblu kplɔ́ntɔ́ towe hwenu e nǔ ɖokpó ɔ xá é lɔmɔ̌ é wú. Jezu yí gbe ɖɔ xɛsi mɔ̌hun lɛ́ sixú ɖi mɛ. É ka ɖo mɔ̌ có, é gb’akpá nú ahwanvú tɔn lɛ́ ɖɔ yě ní ma lɔn nú xɛsi zɔ́n bónú yě gɔn Jexóva sɛn ó. (Mat. 10:16, 17, 27) D’alɔ Biblu kplɔ́ntɔ́ towe dɛ̌dɛ̌ dɛ̌dɛ̌ bónú é ní má nǔ e é ɖi nǔ ná lɛ́ é xá mɛ ɖěvo lɛ́. Hwenu e Jezu sɛ́ ahwanvú tɔn lɛ́ dó Mawuxó ɖɔ gbé é ɔ, ado sixú ko hu yě. Jezu ɖɔ fí e yě ná jlá Mawuxó ɔ ɖe lɛ́ é kpó wɛn e yě ná jlá é kpó nú yě dó d’alɔ yě. (Mat. 10:5-7) Nɛ̌ a ka sixú xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn gbɔn? D’alɔ nǔkplɔ́ntɔ́ towe bónú é ní tuun fí e é ná ɖɔ Mawuxó gbɔn lɛ́ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, kanbyɔ́ ɛ ɖɔ é ka tuun mɛɖé, bɔ nǔgbó Biblu tɔn tawun ɖé lě sixú d’alɔ ɛ a jí. Énɛ́ gúdo hǔn, d’alɔ ɛ bónú é ní sɔ́ nǔ nú nǔ e é ná ɖɔ é gbɔn lěe é ná má nǔgbó énɛ́ xá mɛɖé gbɔn ɖo ali e bɔkun é ɖé nu é xíxlɛ́ ɛ gblamɛ. w21.06 6 akpá. 15-16

“Ðo cɛ́jú yɔywɛ ɖé mɛ kpowun ɔ, cɔ́fu lɛ́ kpó xɔ e è gbá b’ɛ ko lín lɛ́ é kpó jɛ mumu jí.” “Xɛsi jɛ mɛ bǐ jí . . . Mɛ gěgé ɖɔ ɖɔ fí lɛ́ húnhún nú cɛ́jú we mɔ̌, amɔ̌, táan gěgé wɛ nǔ nyí mɔ̌ ná ɖɔhun wɛ é cí nú nyɛ.” Nǔ e yě mɛ e gán ɖo ayǐkúngban e dánwǔ ɖo Népal ɖo 2015 é mɛ é ɖé lɛ́ ɖɔ é nɛ́. É ɖo mɔ̌ có, fí lɛ́ ɖo hunhún húnhún wɛ ɖo alɔnu din, élɔ́ ka gbɔn vo; élɔ́ ɔ, akɔta lɛ́ bǐ wɛ ɖo hunhún húnhún wɛ. Gbeyíɖɔ Ajée wlán ɖɔ: ‘Nyɛ Jexóva Nǔbǐwukpétɔ́ ɔ, un ɖo ɖiɖɔ wɛ. Zaanɖé din ɔ, un ná húnhún jǐnukúnsin kpó ayǐkúngban kpó.’ (Ajée 2:6) Nǔ hunhún húnhún xó e Ajée ɖɔ é cí ayǐkúngban dánwǔ e nɔ hɛn nǔ kɛ́ɖɛ́ gblé é ɖé ɖɔhun ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, le wɛ é nɔ hɛn wá. Jexóva ɖésúnɔ ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Un ná dán togun ɖě lɛ́ bǐ, bɔ yě ná bɛ́ dɔkun yětɔn lɛ́ wá fí, bɔ un ná bɛ́ bo dó vɔ́ acɔ́ ɖó nú xwé ce, bɔ é ná nyɔ́ ɖɛkpɛ ɖésú.” w21.09 14 akpá. 1-3

Kancícá ɖagbe ɖé ɖíɖó xá mɛɖé nɔ jínjɔ́n xóɖɔɖókpɔ́ hwɛhwɛ xá mɛ ɔ kpó ayi bǐ kpó jí. Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nyí nú kancícá e mǐ ɖó xá Jexóva é. Ényí mǐ nɔ ɖɔ lěe nǔ nɔ cí nú mǐ é, linlin mǐtɔn kpó nǔ e nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ lɛ́ é kpó n’i ɖo ɖɛ mɛ ɔ, mǐ nɔ ɖe xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖeji dó wǔ tɔn, bo lɛ́ tuun ɖɔ é yí wǎn nú mǐ. (Ðɛh. 94:17-19; 1 Jaan 5:14, 15) Dǒ gbɛ̌ xá xɔ́ntɔn gbejínɔtɔ́ lɛ́; nǔníná Jexóva tɔn ɖé wɛ yě nyí. (Ja. 1:17) Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ ná mǐ xwédo gbigbɔ tɔn e mɛ nɔví súnnu lɛ́ kpó nɔví nyɔ̌nu lɛ́ kpó ɖe é ɖé, bo ná dó xlɛ́ mǐ ɖɔ nǔ mǐtɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú émí. Nɔví énɛ́ lɛ́ nɔ “ɖe wǎnyíyí xlɛ́ [mǐ] hwebǐnu.” (Nǔx. 17:17, nwt) Ðo wěma e mɛsɛ́dó Pɔ́lu sɛ́dó Kolósinu lɛ́ é mɛ ɔ, é ɖɔ klisánwun e nɔ gǔdo n’i é ɖé lɛ́ xó, bo ɖɔ ɖɔ yě “dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú émí ɖésú.” (Koló. 4:10, 11) Jezu ɖésúnɔ tlɛ ɖó hudó alɔdó tɔn, bɔ alɔ e xɔ́ntɔn tɔn lɛ́, énɛ́ wɛ nyí wɛnsagun lɛ́ kpó gbɛtɔ́ lɛ́ kpó dó è é su nukún tɔn mɛ. (Luk. 22:43) Nǔ e ɖo ayi mɛ ɖu nú we wɛ lɛ́ é ɖiɖɔ nú xɔ́ntɔn e zin é ɖé nyí wuntun gǎnmaɖó tɔn ǎ; é sixú hwlɛ́n we. w21.04 24-25 akpá. 14-16

Nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ ɖé ka wa nǔɖé b’ɛ dó xomɛsin nú we tawun ɔ, étɛ́ a ka ɖó ná wa? Wa nǔ e wú a kpé é bǐ, bo kpo ɖo fífá mɛ xá nɔví towe. Nɔ xo ɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jexóva. Byɔ̌ ɛ ɖɔ é ní kɔn nyɔ̌ná dó mɛ e wa nǔ nyi do nú we é jí, bo d’alɔ we nú a ná mɔ jijɔ ɖagbe e é ɖó lɛ́ é; énɛ́ wɛ nyí jijɔ ɖěɖěe Jexóva yí wǎn ná ɖo gɔ̌n tɔn lɛ́ é. (Luk. 6:28) Ényí a ma sixú wɔn nǔ e nɔví towe wa nyi do nú we é ǎ hǔn, lin tamɛ dó lěe a sixú ɖɔ xó xá ɛ gbɔn é jí. É ná nyɔ́ tawun ɖɔ hwebǐnu ɔ, mǐ ní nɔ mɔ ɖɔ nɔví ɔ kún ná sɔ́ jlǒ dó dó xomɛsin nú mǐ gbeɖé ó. (Mat. 5:23, 24) Ényí a ɖo xó ɖɔ xá ɛ wɛ hǔn, hɛn d’ayi mɛ ɖɔ é ɖó linlin ɖagbe lɛ́. Ényí é ma tlɛ ba ná jó xó dó ǎ hǔn, ‘kpo ɖo mimɔ ɛ gbɔ wɛ.’ Nɔví towe sín agbɔ̌n ní ma kpé we ó. (Koló 3:13) Tají hú bǐ ɔ, ma hɛn ɛ dó xomɛ gbeɖé ó, ɖó énɛ́ sixú wa nǔ dó kancícá e ɖo hwi kpó Jexóva kpó tɛ́ntin é wú. Ma ná tɛn nǔ ɖěbǔ bónú é zɔ́n nú a klɛ́n afɔ ó. Ényí a nɔ wa mɔ̌ hǔn, xlɛ́xlɛ́ wɛ a ɖe ɖɔ émí yí wǎn nú Jexóva hú nǔ ɖěvo ɖěbǔ.—Ðɛh. 119:165. w21.06 23-24 akpá. 15