juillet

Ali e nu Jexóva nɔ gbɛ́ nǔ nú mɛ kpó wǎnyíyí kpó ɖe é ɖokpó wɛ mɛ ɖiɖe sín agun mɛ nyí. Énɛ́ nɔ wa ɖagbe nú mɛ lɛ́ bǐ tawun, káká jɛ nǔwanyidotɔ́ ɔ jí. Mɛ e ɖo agun ɔ mɛ é ɖé lɛ́ sixú ɖɔ ɖɔ ɖe e è ɖe mɛɖé sín agun mɛ é ɔ, é kún nyí gbeta ɖagbe ɔ kɔn nɛ́ è wá nɛ́ ó. Amɔ̌, flín ɖɔ hwɛhwɛ ɔ, mɛ e nɔ ɖɔ mɔ̌ lɛ́ é kún nɔ ba ná ɖɔ nǔ nyanya e hwɛhutɔ́ ɔ wa lɛ́ é ɖě ó. Mǐ ɖó kúnnuɖenú lɛ́ bǐ ǎ kpowun bɔ xó fó. Énɛ́ wú ɔ, nǔnywɛ́nú wɛ é nyí ɖɔ è ní ɖeji dó mɛxó agun tɔn ɖěɖěe nɔ wěɖegbɛ́ hwɛɖiɖɔ tɔn mɛ lɛ́ é wú. Ðó mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ wa nǔ e wú yě kpé lɛ́ é bǐ, bó nɔ xwedó nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́, lobo nɔ ɖɔ hwɛ ‘ɖo Jexóva nyǐkɔ mɛ.’ (2 Tan 19:6) Ényí a nɔ nɔ gǔdo nú gbeta e kɔn mɛxó agun lɛ́ wá, bó ɖe mɛvívɛ́ towe ɖé sín agun mɛ é ɔ, a sixú d’alɔ ɛ nǔgbó nǔgbó bɔ é ná lɛ́ kɔ wá Jexóva gɔ́n. Elizabeth ɖɔ: “Kancícá ɖěbǔ e mǐ ma sɔ́ nɔ ɖó xá vǐ mǐtɔn ǎ é vɛ́ wǔ nú mǐ tawun. Amɔ̌, ée é lɛ́ kɔ wá Jexóva gɔ́n gúdo é ɔ, é yí gbe ɖɔ gbeta ɖagbe kɔn wɛ è wá, bó ɖe émí sín agun mɛ. Nukɔnmɛ ɔ, é ɖɔ ɖɔ émí kplɔ́n nǔ ɖagbe gěgé.” w21.09 28-29 akpá. 11-12

Lin tamɛ dó asúkúsi ɔ jí. É ɖo wɛn ɖɔ, é ná ko jló ná ná nǔ Jexóva hú nǔ e é ná é. Nǔ ɖo mɔ̌ có, é wa nǔ e wú é kpé é; é ná nǔ ɖagbe hú gǎn e é ɖó é Jexóva. Bɔ Jezu tuun ɖɔ nǔ e é ná é xɔ akwɛ́ ɖo Tɔ́ émítɔn nukúnmɛ. Nǔ tají e énɛ́ kplɔ́n mǐ é ɖíe: Ényí mǐ ná nǔ e wú mǐ kpé é bǐ Jexóva ɔ, é nɔ su nukún tɔn mɛ. Énɛ́ wɛ nyí sɛn e mǐ nɔ sɛn ɛ kpó ayi mǐtɔn bǐ kpó, kpódó lǐndɔ̌n mǐtɔn bǐ kpan é. (Mat. 22:37; Koló. 3:23) Ényí Jexóva mɔ bɔ mǐ ɖo nǔ e wú mǐ kpé é bǐ wa wɛ ɔ, xomɛ nɔ hun i. Nǔgbódodó énɛ́ kúnkplá táan kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó e mǐ nɔ zán dó sɛn ɛ é, káká jɛ alɔ e mǐ nɔ ɖó ɖo wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ mɛ é kpó kplé e mǐ nɔ yi lɛ́ é kpó jí. Nɛ̌ a ka sixú zán nǔkplɔ́nmɛ e ɖo tan e kúnkplá asúkúsi ɔ mɛ é dó d’alɔ mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn? Tɛ́n kpɔ́n bó lin tamɛ dó mɛ ɖěɖěe é sixú byɔ́ ɖɔ è ní vɔ́ gǎnjɛwú ná ɖɔ gǎn e dó wɛ yě ɖe lɛ́ é su Jexóva nukúnmɛ é jí. É sixú nyí nɔví nyɔ̌nu mɛxómɔ ɖé, bɔ vlafo ɔ, é nɔ dó hwɛ éɖée, alǒ nɔ mɔ ɖɔ émí kún sɔ́ hwɛ́n nǔɖé ó, ɖó lanmɛ tɔn lɔn nǔ, alǒ é sɔ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n bó ná wa nǔ gěgé ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ǎ. w21.04 6-7 akpá. 17, 19-20

Jexóva tuun hwenu e nyɔ́ hú gǎn, b’ɛ ná sú kún dó nú gbɛ nyanya élɔ́ é. Suúlu e Jexóva ɖó é zɔ́n bɔ mɛ gěgé ko kpé wú bo wá tuun i, bɔ din ɔ, mɛ wɔ̌búwɔ́bú e mɛ gbɛtɔ́ lǐvi mɔ̌kpán ɖe é ɖé ɖo sinsɛn ɛ wɛ. Yě bǐ wɛ xomɛ nɔ hun ɖɔ Jexóva ko dɛ káká bɔ yě wá gbɛ, bó kplɔ́n bó yí wǎn n’i, lobo lɛ́ sɔ́ yěɖée jó n’i. Hwenu e Jexóva ná d’ajɔ gbɛtɔ́ lǐvi mɔ̌kpán e ko dɛ káká jɛ vivɔnu lɛ́ é ɔ, é ná wá ɖo wɛn lo ɖɔ suúlu e Jexóva ɖó é ɔ, gbeta ɖagbe ɖé kɔn wɛ é wá! Jexóva kplɔ́n mǐ lěe è nɔ dɛ kpó awǎjijɛ kpó gbɔn é. Satáan dɔn nǔ baɖabaɖa kpó wǔvɛ́ kpó nyi ayǐ kpɔ́ có, Jexóva kpo ɖo “Mawu awǎjijɛnɔ ɔ” nyí wɛ. (1 Tim. 1:11, nwt) Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, mǐ sixú kpo ɖo awǎ jɛ wɛ, ée mǐ ná ɖó suúlu bó ná ɖo te kpɔ́n Jexóva bɔ é ná wa nǔ élɔ́ lɛ́ é: klɔ́ cí sín nyǐkɔ tɔn wú, ɖe Nǔbǐwúkpétɔ́ e é nyí é xlɛ́, sú kún dó nú nǔ nyanya lɛ́ bǐ, bó ɖeɖɛ tagba e mɔ wɛ mǐ ɖe din lɛ́ é bǐ mlɛ́mlɛ́. Mi nú mǐ ní kán ɖ’é jí bó ná dɛ kpó awǎjijɛ kpó, lobo tuun ɖɔ Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ lɔ ɖo didɛ wɛ. w21.07 13 akpá. 18-19

Mɛ e nɔ gbɛ ɖo xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ lɛ́ é gěgé ɖi nǔ nú Jezu ǎ. Nú yědɛɛ lɛ́ ɔ, wamamɔnɔ e nyí xwlɛkpatɔ́ é ɖé sín vǐ wɛ n’i. Nazalɛ́ti wɛ é gosín. Toxo ɖé wɛ bɔ mɛ gěgé sixú nɔ mɔ ɖɔ é kún hun nukún sɔmɔ̌ ó. Natanayɛ́li lɔ tlɛ ɖɔ nǔ élɔ́ dó Jezu wú cóbó wá húzú ahwanvú tɔn: “Nǔ ɖagbe ɖě ka sixú tɔ́n sín Nazalɛ́ti a?” Nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖo Micée 5:1 mɛ é sixú ko ɖo ayi tɔn mɛ. È ɖɔ ɖ’ayǐ ɖo fínɛ́ ɖɔ è ná ji Mɛsíya ɔ ɖo Bɛteleyɛ́mu, é kún nyí Nazalɛ́ti ó. Gbeyíɖɔ Ezayíi ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ kɛntɔ́ Jezu tɔn lɛ́ kún ná ké ya nú “gǒflɛ́mɛ ɖěɖěe kúnkplá jijimɛ [Mɛsíya ɔ] tɔn lɛ́ é” ó. (Eza. 53:8, nwt) Ényí mɛ énɛ́ sixú lɛ́ ko ba hwenu bó gbéjé nǔgbó énɛ́ lɛ́ bǐ kpɔ́n wɛ nyí ɔ, yě ná ko mɔ ɖɔ Bɛteleyɛ́mu wɛ è ji Jezu ɖe, b’ɛ lɛ́ jɔ ɖo kúnkan axɔ́sú Davídi tɔn mɛ. (Luk. 2:4-7) Énɛ́ wú ɔ, fí e è ji Jezu ɖe é sɔgbe xá nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖo Micée 5:1 mɛ é. Bɔ fítɛ́ xó ɔ ka ɖe? Mɛ lɛ́ hwlɛ́ndó bo yá wǔ wá gbeta ɖé kɔn. Yě ɖó kúnnuɖenú lɛ́ bǐ ǎ. Énɛ́ wú ɔ, yě gbɛ́ Jezu. w21.05 2-3 akpá. 4-6

Kpɔ́ndéwú ɖagbe mɛ ɖěɖěe yí gbe nú wěɖexámɛ bɔ è kɔn nyɔ̌ná dó yě jí lɛ́ é tɔn ɖé lɛ́ ɖo Biblu mɛ. Ð’ayǐ kpɔ́ndéwú Jɔbu tɔn wú. É yí wǎn nú Mawu, bó lɛ́ ba ɖɔ nǔ émítɔn ní nyɔ́ nukún tɔn mɛ có, é ka nyí mɛ maɖóblɔ̌ ǎ. Hwenu e è ɖo kɔ gbídí n’i wɛ syɛ́nsyɛ́n é ɔ, é ɖɔ xó e ma sɔgbe ǎ é ɖé lɛ́. Wǎgbɔ tɔn ɔ, Elihu kpó Jexóva kpó bǐ ɖe wě e ɖo tlɔlɔ lɛ́ é xá ɛ. Nɛ̌ Jɔbu ka wa nǔ gbɔn? É ɖɔ: “Un ɖɔ xó dó nǔ e wú un ma mɔ nukúnnú jɛ ǎ lɛ́ wú. . . . Un jó xó e ɖɔ wɛ un ɖe ɔ dó, un jínjɔ́n kɔ́gúdu kpó afín kpó mɛ.” (Jɔb. 42:3-6, 12-17) É nyí mɛxó nú Elihu tawun có, é yí gbe nú wě e é ɖe xá ɛ é, dó ɖe xlɛ́ ɖɔ émí nɔ sɔ́ émíɖée hwe. (Jɔb. 32:6, 7) Mɔ̌ ɖokpó ɔ, mɛɖéesɔ́hwe ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná zán wě e è ɖe xá mǐ é, ényí mǐ ná bó tlɛ mɔ ɖɔ mǐ kún ɖó hudó wě énɛ́ e è ɖe xá mǐ é tɔn ó, alǒ mǐ ná bó tlɛ nyí mɛxó nú mɛ e ɖe wě ɔ xá mǐ é ɔ nɛ́. Mǐ mɛ bǐ wɛ ɖó ná kpo ɖo nǔ e gbigbɔ mímɛ́ nɔ ná mɛ lɛ́ é sɔ́ nǔ ná wɛ, bá húzú wɛnɖagbejlátɔ́ kpó nǔkplɔ́nmɛtɔ́ kpó ɖagbe ɖé. w22.02 11 akpá. 8; 12 akpá. 12

Mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é bǐ ɖó ná bló bɔ wǎnyíyí kpó fífá kpó na nɔ agun ɔ mɛ, bónú mɛ ɖěbǔ ma mɔ ɖɔ émí ɖo émíɖokpó ó. Nǔ e mǐ nɔ wa lɛ́ é kpó nǔ e mǐ nɔ ɖɔ lɛ́ é kpó sixú dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́ tawun! Étɛ́ a ka sixú wa dó d’alɔ mɛ ɖěɖěe mɛ e ɖo xwédo yětɔn mɛ lɛ́ é ɖě ma ɖo nǔgbó ɔ mɛ ǎ é, bɔ yě ná mɔ ɖɔ nɔví e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é yí wǎn nú émí? Tɛ́n kpɔ́n bó zun xɔ́ntɔn xá mɛ yɔ̌yɔ́ lɛ́. Bó ná dó bɛ́ ɔ, mǐ sixú nɔ dó kúabɔ nú mɛ yɔ̌yɔ́ e wá agun ɔ mɛ lɛ́ é kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó. (Hlɔ̌. 15:7) Amɔ̌, mǐ ɖó ná wa nǔ hú gbe didó mɛ lɛ́ kpowun. Nú hwenu ɖo yiyi wɛ ɔ, mǐ ɖó ná bló bɔ xɔ́ntɔn e mǐ zun lɛ́ é ná vɛ́ ganjí. Énɛ́ wú ɔ, nɔ nyɔ́ xomɛ bó nɔ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ mɛ yɔ̌yɔ́ lɛ́ sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ nú we. Ma nɔ kan nǔ e ná cí kliwun nú yě lɛ́ é byɔ́ yě ó. É nyɔ́ wa hǔn, tɛ́n kpɔ́n bó mɔ nǔ jɛ nǔ e mɛ gbɔn dín wɛ yě ɖe lɛ́ é wú. É sixú vɛ́ wǔ nú mɛɖé lɛ́ bɔ yě ná nɔ ɖɔ lěe nǔ cí nú yě é, énɛ́ wú ɔ, ma nɔ hɛn yě gǎnnúgánnú bónú yě ná ɖɔ xó ó. É nyɔ́ wa hǔn, nɔ kan xó byɔ́ yě kpó xomɛnyínyɔ́ kpó, bó ɖótó xósin yětɔn lɛ́ kpó sɔxwixwe kpó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, a sixú kan lěe yě wá nǔgbó ɔ mɛ gbɔn é byɔ́ yě. w21.06 11 akpá. 13-14

É su nukún mǐtɔn mɛ tawun ɖɔ mǐ ɖo Jexóva sɛn wɛ ɖó kpɔ́, bó nyí ‘lɛ̌ngbɔ́hwan ɖokpó’ ɖo ‘lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́ ɖokpó’ sín acɛ mɛ. Wěma Tutoblónúnǔ éé nɔ wa jlǒ Jexóva tɔn é ɖɔ ɖo wěxwɛ 165gɔ́ ɔ jí ɖɔ: “Ðó a ɖo bǔninɔ mɔ̌hun sín le ɖu wɛ wútu ɔ, hwi lɔ ɖó ná bló b’ɛ ná kpo ɖo te.” Énɛ́ wú ɔ, mǐ ɖó ná “dó gǎn bó nɔ kpɔ́n nɔví súnnu mǐtɔn lɛ́ kpó nɔví nyɔ̌nu mǐtɔn lɛ́ kpó lěe Jexóva nɔ wa gbɔn é.” Nú Jexóva ɔ, mǐ mɛ bǐ wɛ nyí “yɔkpɔ́vú” ɖěɖěe xɔ akwɛ́ lɛ́ é. Nukún e a ka nɔ sɔ́ dó kpɔ́n nɔví towe lɛ́ ná é nɛ́ a? Jexóva nɔ ɖ’ayi nǔ e a nɔ wa dó d’alɔ yě, lobo lɛ́ kpé nukún dó yě wú lɛ́ é bǐ wú, bɔ yě nɔ xɔ akwɛ́ n’i. (Mat. 10:42) Mǐ yí wǎn nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́. Énɛ́ wú ɔ, “mǐ ní ma wa nǔ e ná zɔ́n bɔ nɔví mǐtɔn ná klɛ́n afɔ, abǐ é ná jɛ hwɛ mɛ é ɖěbǔ ó.” (Hlɔ̌. 14:13) Mǐ nɔ mɔ ɖɔ nɔví mǐtɔn lɛ́ hú gǎn mǐ, bó nɔ ba ná sɔ́ hwɛ kɛ yě kpó ayi bǐ kpó. Mi nú mǐ ní ma lɔn nú nǔ ɖěbǔ ní zɔ́n bónú mǐ ná nyí afɔklɛ́nnú nú mɛ ɖěvo lɛ́ ó. É nyɔ́ wa hǔn, mi nú mǐ ní nɔ “ba nǔ e nɔ dɔn fífá wá, bó ná zɔ́n bɔ mǐ ná dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐɖée ɖo nǔɖiɖi mɛ é.”—Hlɔ̌. 14:19. w21.06 24 akpá. 16-17

Ényí mǐ nɔ xwe sɔ dó kplɔ́n nǔ, bó nɔ lɛ́ zán wě e Xó Mawu tɔn kpó tutoblónúnǔ tɔn kpó nɔ ɖe xá mǐ lɛ́ é ɔ, mǐ ná sɔ́ nǔ nú jijɔ e Klísu ɖó lɛ́ é kpɛɖé kpɛɖé. Mǐ ná lɛ́ tuun Mawu hú gǎn. Mǐ ní kpɔ́n lěe Jezu tínmɛ énɛ́ gbɔn é. Jezu zán nǔjlɛ́dónǔwú ɖé dó tínmɛ lěe wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn e mǐ nɔ jlá é cí nǔkún kpɛví tíwúntíwún e nɔ su ɖo ayijlɔ́jlɔ́nɔ lɛ́ sín ayi mɛ kpɛɖé kpɛɖé é ɖɔhun gbɔn é. É ɖɔ: “Zǎn kú ɔ, nya énɛ́ ɔ nɔ dɔ́ amlɔ; ayǐ hɔ́n ɔ, é nɔ fɔ́n; lěe é ka nyí gbɔn káká bɔ nǔkún ɔ wú bó ɖo susu wɛ ɔ, é mɔ do ná ǎ. Ayǐkúngban ɔ ɖésú wɛ nɔ ná jinukún; ama ɔ wɛ nɔ zɔ́n jɛ nukɔn; énɛ́ gúdo ɔ, é nɔ gba sɛ́, bó nɔ fɔ vǐ hwɛ̌ cóbó nɔ wá ɖó kwín.” (Mak. 4:27, 28) Jezu ɖo tíntínmɛ wɛ ɖɔ lěe nǔkún ɖé nɔ su kpɛɖé kpɛɖé gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ mɛ e yí wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn é ɖé nɔ su ɖo gbigbɔ lixo kpɛɖé kpɛɖé gbɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí Biblu kplɔ́ntɔ́ mǐtɔn lɛ́ sɛkpɔ́ Jexóva ɔ, mǐ nɔ jɛ hǔzúhúzú ɖaaɖagbe vovo e bló wɛ yě ɖe lɛ́ é mɔ jí. (Efɛ́. 4:22-24) Amɔ̌, mǐ ɖó ná hɛn d’ayi mɛ ɖɔ Jexóva wɛ bló bɔ nǔkún kpɛví tíwúntíwún énɛ́ ɖo susu wɛ. w21.08 8-9 akpá. 4-5

Biblu tínmɛ nǔ e sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná ɖ’awǎjijɛ é. Mɛ e nukún tɔn ɖo ‘nǔ e é ɖó ɔ wú’ bɔ é víví n’i, ɖi nǔ e é ɖó din lɛ́ é ɔ, nǔ e é ɖó ɔ nɔ kpé è. Amɔ̌, mɛ e nukún tɔn nɔ ɖo nǔ e é jló ɔ wú é nɔ ɖo nǔ e wú é ma sixú kpé gbeɖé ǎ é ba wɛ. Étɛ́ énɛ́ ka sixú kplɔ́n mǐ? Bó ná dó ɖó awǎjijɛ ɔ, mǐ ɖó ná sɔ́ ayi ɖó nǔ e mǐ ɖó lɛ́ é kpó nǔ e mǐ sixú kánɖéjí ɖɔ mǐ ná ɖó lɛ́ é kpó jí. Nǔ e è ko ɖó lɛ́ é ka sixú kpé mɛ dóó a? Mɛ gěgé lin ɖɔ é kún sixú nyɔ́ bló ó. Ðó ɖo jɔwámɔ linu ɔ, ényí hwenu ɖo yiyi wɛ ɔ, mǐ nɔ ba ná kplɔ́n lěe è nɔ wa nǔ yɔ̌yɔ́ lɛ́ gbɔn é. Amɔ̌, é sixú nyɔ́ bló ganjí. Nǔ e mǐ ɖó din lɛ́ é sixú d’awǎjijɛ nú mǐ nǔgbó. Gbɔn nɛ̌ é? Kpɔ́n lěe nǔ sixú nyí mɔ̌ gbɔn é ɖo lǒ e Jezu dó dó sikágankwɛ́ wú, b’ɛ ɖo Matíe 25:14-30 mɛ é mɛ, bá mɔ nǔ e lǒ énɛ́ sixú kplɔ́n mǐ dó lěe nyɔ̌ná e mɔ wɛ mǐ ɖe din lɛ́ é sixú d’awǎjijɛ nú mǐ, bó tlɛ lɛ́ bló bɔ awǎjijɛ mǐtɔn ná jɛjí gbɔn é wú. w21.08 21 akpá. 5-6

“Mɛ e nǔ cikɔ ná lɛ́” é sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ nú Jexóva tawun. Mǐ mɛ bǐ sixú dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó vívɛ́ mǐtɔn lɛ́, ényí mɛxó agun tɔn lɛ́ kɛ́ɖɛ́ ǎ. Ali e nu mǐ sixú nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě ɖe é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ mǐ ní nɔ ɖe xlɛ́ yě ɖɔ nǔ yětɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ. Jexóva jló ɖɔ mǐ ní nɔ ɖe xlɛ́ lɛ̌ngbɔ́ xɔ akwɛ́ émítɔn lɛ́ ɖɔ Émí yí wǎn nú yě. (Efɛ́. 5:1, 2) Gɔ́ ná ɔ, ényí mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, bó nɔ lɛ́ nɔ jlɛ̌ jí ɔ, mǐ sixú nɔ d’alɔ nɔví mǐtɔn lɛ́. Mǐ nɔ jló ná dɔn ayi mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn wá mǐɖée jí, bɔ énɛ́ ná zɔ́n bɔ mɛ ɖěvo lɛ́ ná jɛ wǔ hwan mǐ jí ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, mǐ nɔ zán nǔwúkpíkpé mǐtɔn lɛ́, kpó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐtɔn kpó dó dó wǔsyɛn lanmɛ nú mǐɖée. (1 Pi. 4:10, 11) Lěe Jezu wa nǔ xá ahwanvú tɔn lɛ́ gbɔn é gbígbéjé kpɔ́n sixú kplɔ́n nǔ gěgé mǐ dó lěe mǐ ná nɔ wa nǔ gbɔn xá mɛ ɖěvo lɛ́ é wú. É wɛ nyí nya nukúnɖéjí hú gǎn e nɔ gbɛ kpɔ́n ɖo ayǐkúngban jí é. É ɖo mɔ̌ có, “mɛfífá wɛ [é] nyí, bó nyí xomɛnyɔ́tɔ́.” (Mat. 11:28-30) É nɔ zán xógbe e bɔkun, gɔ́ nú nǔjlɛ́dónǔwú e dɔn mɛ, bó nɔ byɔ́ mɛɖéesɔ́hwetɔ́ lɛ́ sín ayi mɛ lɛ́ é dó kplɔ́n nǔ mɛ. —Luk. 10:21. w21.07 23 akpá. 11-12

Nɔ ɖe afɔ nukɔntɔn ɔ, bó nɔ ɖɔ xó xá mɛxómɔ lɛ́. Nǔgbó wɛ ɖɔ yě sixú ko nɔ mɔ nǔ vlivli, ɖi zɔnlin dɛ̌dɛ̌, bó nɔ lɛ́ ɖɔ xó dɛ̌dɛ̌, amɔ̌, yě kpo ɖo jlǒ syɛ́nsyɛ́n ɖó wɛ bó ná w’azɔ̌. Gɔ́ ná ɔ, yě lɛ́ ɖó “nyǐkɔ ɖagbe” ɖo Jexóva nukɔn. (Nǔt. 7:1) Nɔ flín nǔ e wú yě xɔ akwɛ́ ɖo Jexóva nukúnmɛ é. Kpo ɖo yɛ̌yi wlí nú yě wɛ. Nɔ wa nǔ Elizée ɖɔhun. Ðo azǎn gǔdo tɔn e é kpó Elíi kpó ná nɔ kpɔ́ é gbe ɔ, é zyán vǎ d’é jí ɖɔ émí kún ná jó Elíi dó ó. Azɔn atɔn wɛ Elizée ɖɔ: “Un ɖo ná jó we dó wɛ ǎ.” (2 Axɔ́. 2:2, 4, 6) Nɔ ɖe xlɛ́ mɛxómɔ lɛ́ ɖɔ nǔ yětɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú émí nǔgbó nǔgbó, gbɔn nǔɖé lɛ́ kinkanbyɔ́ yě kpó xomɛnyínyɔ́ kpó gblamɛ. (Nǔx. 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Nɔ kan nǔ lěhun lɛ́ byɔ́: “Étɛ́ ka zɔ́n bɔ mi kú d’é jí ɖɔ émí mɔ nǔgbó ɔ?” “Nɛ̌ nǔ e mi mɔ kpɔ́n lɛ́ é ka zɔ́n bɔ mi kpó Jexóva kpó vɛ́ d’é jí gbɔn?” “Étɛ́ ka nɔ zɔ́n bɔ è nɔ kpo ɖo awǎjijɛ ɖó wɛ ɖo sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn mɛ bɔ mi lin?” (1 Tim. 6:6-8) Énɛ́ gúdo hǔn, ɖǒtó yě hwenu e yě ná ɖo tan yětɔn kpi wɛ é. w21.09 5-7 akpá. 14, 15

Ényí a nɔ wa nǔ e wú a kpé é bǐ bó nɔ se tónú nú gbeɖiɖe e ɖɔ ɖɔ è ní jlá wɛn ɔ mɛ lɛ́, bó lɛ́ kplɔ́n nǔ yě bónú yě ní húzú ahwanvú é hǔn, xlɛ́xlɛ́ wɛ a ɖe ɖɔ émí yí wǎn nú Mawu nɛ́. (1 Jaan 5:3) Lin tamɛ dó nǔ élɔ́ jí: Wǎn e a yí nú Jexóva é wɛ nɔ sísɛ́ we bɔ a nɔ jlá wɛn ɔ gbɔn xwégbe xwégbe. Tónúsíse nú gbeɖiɖe énɛ́ ka nɔ bɔ wǔ a? Dóó ǎ. Azɔn nukɔntɔn e a yi mɛɖé sín hɔn nukɔn bó ná ɖekúnnu é ɔ, ado hu we wɛ a? É ɖo wɛn ɖɔ nǔ nyí mɔ̌. É ɖo mɔ̌ có, a ka tuun ganjí ɖɔ Jezu wɛ ba ɖɔ a ní wa azɔ̌ énɛ́, bɔ gbe e é ɖe é wɛ a se tónú ná. Hwenu ɖo yiyi wɛ é ɔ, alɔɖíɖó ɖo wɛnjíjlázɔ́ ɔ mɛ sixú ko wá bɔ wǔ nú we. Amɔ̌, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú we dó nukún kpíkpé dó Biblu kplɔ́nkplɔ́n ɖé wú wú? Nú a ɖo tamɛ lin d’é jí wɛ ɔ, akpɔ nɔ ɖó we wɛ a? Nǔ sixú nyí mɔ̌. É ɖo mɔ̌ có, ényí a nɔ byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní d’alɔ we bónú a ná ɖu ɖo akpɔ e nɔ ɖó we é jí, bó kpankɔ́n lobo xwlé Biblu kplɔ́nkplɔ́n mɛɖé ɔ, Jexóva sixú d’alɔ we bɔ jlǒ e a ɖó bó ná kplɔ́n nǔ mɛ lɛ́ bónú yě ná húzú ahwanvú é ná lɛ́ syɛ́n. w21.07 3 akpá. 7

Ðo hwexónu ɔ, è nɔ ɖó wuntun e ná nɔ kannumɔ lɛ́ wú káká sɔ́yi é ɖé yě dó xlɛ́ ɖɔ mɛ lě tɔn wɛ yě nyí. Mɔ̌ ɖokpó ɔ, ɖo égbé ɔ, mɛ lɛ́ nɔ ɖó nukún ɖɔ mɛ ɖokpó ɖokpó ní ɖɔ mɛ e jí é ɖe é. Yě nɔ ba ɖɔ linlin kpó nǔwalɔ kpó mɛ ɖokpó ɖokpó tɔn ní nɔ xlɛ́ ɖɔ é ɖo gǔdo nú tito toxóɖiɖɔ tɔn gbɛ élɔ́ tɔn lɛ́. Mǐ ná yí gbe bɔ è ná ɖó wuntun nǔjlɛ́dónǔwú tɔn énɛ́ mǐ, bɔ mǐ ná nɔ gǔdo nú acɛkpikpa e ɖo to nu lɛ́ é wɛ a? Mɛ ɖěɖěe ná gbɛ́, bɔ è ma ná ɖó wuntun ɔ yě ǎ lɛ́ é ná mɔ wǔvɛ́ lɛ́, bɔ gbɛ yětɔn ka ná lɛ́ nɔ axɔ́ nu. Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖɔ: “Ényí mɛɖé ma ɖó wuntun énɛ́ ɔ ǎ ɔ, é sixú xɔ nǔ ǎ; é ka sixú sa nǔ ǎ.” (Nǔɖe. 13:17) Amɔ̌, togun Mawu tɔn tuun nǔ e Mawu ná wá wa nú mɛ ɖěɖěe ɖó wuntun e xó è ɖɔ ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ 14:9, 10 mɛ lɛ́ é é. Énɛ́ wú ɔ, è ná ɖó wuntun énɛ́ togun Mawu tɔn ǎ; é nyɔ́ wa ɔ, è ná wlán dó alɔ yětɔn lɛ́ wú ɖɔ: ‘Jexóva tɔn wɛ un nyí.’ (Eza. 44:5) Din wɛ nyí hwenu ɔ bɔ mǐ ná wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ, bó ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔ e mǐ ɖi nú Jexóva é. Ényí mǐ wa mɔ̌ ɔ, kpó xomɛhunhun kpó wɛ Jexóva ná ɖɔ ɖɔ émítɔn wɛ mǐ nyí! w21.09 18 akpá. 15-16

Bó ná dó wa sinsɛnzɔ́ mǐtɔn ɔ, alɔdó mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn sixú hɛn le wá nú mǐ. Mɛsɛ́dó Pɔ́lu xlɛ́ wlɛnwín e é nɔ zán dó ɖɔ Mawuxó, bó nɔ lɛ́ kplɔ́n nǔ mɛ lɛ́ é Timɔtée, bó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú Timɔtée ɖɔ é ní zán wlɛnwín énɛ́ lɛ́ dó d’alɔ nɔví ɖěvo lɛ́. (1 Kɔ. 4:17) Timɔtée ɖɔhun ɔ, mǐ sixú ɖu le mɛ e ko mɔ nǔ kpɔ́n ɖo agun mǐtɔn mɛ lɛ́ é tɔn. Mǐ ɖó ná lɛ́ xo ɖɛ bó byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní d’alɔ mǐ. Nɔ ba alixlɛ́mɛ Jexóva tɔn hweɖěbǔnu e a ɖo wɛn ɖagbe ɔ jlá wɛ é. Gbigbɔ mímɛ́ tɔn agbɔ̌nnɔ ɔ mɛvo ɔ, mǐ ɖě sixú kpé nǔɖé wú bó wa ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ǎ. (Ðɛh. 127:1; Luk. 11:13) Ényí a ɖo alɔdó byɔ́ Jexóva ɖo ɖɛ mɛ wɛ hǔn, nɔ nɔ tlɔlɔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔ byɔ́ ɛ ɖɔ é ní xlɛ́ ali we yi mɛ ɖěɖěe ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxá, bó ɖo gbesisɔmɛ bó ná se xó ɔ lɛ́ é gɔ́n. Mǐ ɖó ná lɛ́vɔ́ ba hwenu nú nǔkplɔ́nkplɔ́n mǐɖésúnɔ tɔn. Xó Mawu tɔn ɖɔ: ‘Miɖésúnɔ ní tuun jlǒ Mawu tɔn: é wɛ nyí nǔ ɖagbe; nǔ e nɔ nyɔ́ nukún tɔn mɛ é; nǔ e sɔgbe bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é.’ (Hlɔ̌. 12:2) Lěe mǐ kán ɖ’é jí ɖɔ mǐ tuun nǔgbó ɔ sɔ é ɔ, mɔ̌ wɛ jiɖiɖe mǐtɔn nɔ syɛ́n sɔ hwenu e mǐ ɖo xó ɖɔ nú mɛ ɖěvo lɛ́ wɛ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é. w21.05 18 akpá. 14-16

Ényí a dó gǎn e wú a kpé lɛ́ é bǐ, bó lɛ́ xo ɖɛ vívɛ́ lɛ́ dó Biblu kplɔ́ntɔ́ ɖé sín takúnmɛ, b’ɛ ma yi nukɔn ǎ, b’ɛ byɔ́ ɖɔ a ní ɖó Biblu kplɔ́nkplɔ́n ɔ te ɔ ka ló? Alǒ, ényí a ma ko kplɔ́n Biblu xá mɛɖé tawun lě kpɔ́n káká b’ɛ yi nukɔn bó bló batɛ́mu ǎ ɔ ka ló? A ná dóhwɛ hwiɖée, bɔ́yá bó ná lin ɖɔ Jexóva kún kɔn nyɔ̌ná dó sinsɛnzɔ́ émítɔn jí ó wɛ a? Ð’ayi lěe Jexóva nɔ kpɔ́n nú sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpa mǐ alǒ, gbɔ a jí gbɔn é wú. Jexóva nɔ ɖ’ayi gǎn e dó wɛ mǐ ɖe lɛ́ é kpó dɛ e dɛ wɛ mǐ ɖe é kpó wú. Ðo nukún Jexóva tɔn mɛ ɔ, nú mɛ lɛ́ ná bó ma tlɛ yí wɛn e jlá wɛ mǐ ɖe é ǎ, bɔ mǐ ɖókan d’é wú bó jlá hǔn, azɔ̌ e é zɔ́n mǐ é ɖo mǐ kpa wɛ nɛ́. Pɔ́lu wlán ɖɔ: “Mawu nɔ dóhwɛ agɔ ǎ; é ná wɔn azɔ̌ e mi wa é ǎ; wǎnyíyí e mi ɖe xlɛ́ ɛ gbɔn alɔ e mi dó nɔví Klísu [tɔn] lɛ́ é gblamɛ, bó ka lɛ́ kpo ɖo didó yě wɛ ɔ, é ná wɔn ǎ.” (Ebl. 6:10) Ényí mǐ wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ có, azɔ̌ mǐtɔn ma ka ná sínsɛ́n e ɖó nukún wɛ mǐ ɖe é ǎ hǔn, awakanmɛ ní ma kú mǐ ó. Jexóva ná wɔn gǎn e dó wɛ mǐ ɖe é, kpó wǎnyíyí e mǐ nɔ ɖe xlɛ́ é kpó gbeɖé ǎ. Énɛ́ wú ɔ, a sixú hɛn xó e Pɔ́lu ɖɔ ɖo tɛ́si égbé tɔn mɛ lɛ́ é ayi mɛ. w21.10 25 akpá. 4-6

Xomɛnyínyɔ́ kpó wǎnyíyí kpó Jezu tɔn tɔ́n ɖo lěe é nɔ wa nǔ gbɔn xá ahwanvú tɔn lɛ́ é mɛ. É tuun ɖɔ nǔwúkpíkpé vovo lɛ́ wɛ yě ɖó, bó ka lɛ́ ɖo ninɔmɛ vovo lɛ́ mɛ. Énɛ́ wú ɔ, yě bǐ sixú wa nǔ ɖokpó ɔ lɛ́ ǎ, mɔ̌ jɛ́n sinsɛnzɔ́ yětɔn ma sixú ná sínsɛ́n ɖó bǎ ɖokpó ɔ mɛ ǎ é nɛ́. É ɖo mɔ̌ có, gǎn e yě mɛ ɖokpó ɖokpó nɔ dó kpó ayi bǐ kpó é nɔ su nukún tɔn mɛ. Jezu ɖe énɛ́ xlɛ́ ɖo lǒ e é dó dó sikágankwɛ́ wu é mɛ. Ðo lǒ ɔ mɛ ɔ, gǎn ɔ kpɔ́n lěe “ɖokpó ɖokpó yětɔn nɔ bí dó azɔ̌ wú” gbɔn é dó zɔ́n azɔ̌ yě. Mɛsɛntɔ́ kanɖódónǔwútɔ́ we lɛ́ ɖě ɖu le hú ɖě. É ɖo mɔ̌ có, gǎn ɔ kpa yě mɛ we lɛ́ bǐ kpó xógbe ɖokpó ɔ lɛ́ kpó: “A wa nǔ ɖó ganjí; mɛsɛntɔ́ ɖagbe gbejínɔtɔ́ wɛ nú we.” (Mat. 25:14-23) Hwebǐnu wɛ Jezu nɔ ɖe xomɛnyínyɔ́ kpó wǎnyíyí kpó xlɛ́ mǐ. É tuun ɖɔ nǔwúkpíkpé mǐtɔn lɛ́ kpó ninɔmɛ mǐtɔn lɛ́ kpó gbɔn vovo, bɔ ényí mǐ nɔ wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ ɔ, xomɛ nɔ hun i. Mǐ ɖó ná nɔ wa nǔ Jezu ɖɔhun. w21.07 23-24 akpá. 12-14

É su hweɖénu bɔ axɔ́sú Davídi kú nǔbláwǔ nú mɛ ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Nabálu e nyí nya hunnylámɔ́nɔ ɖé é zun Davídi, bó lɛ́ gbɛ́ ɖɔ émí kún ná ná nǔɖuɖu é kpó mɛ tɔn lɛ́ kpó ó é ɔ, Davídi sin xomɛ, bó wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ émí ná hu Nabálu kpó mɛ tɔn lɛ́ bǐ kpó. Amɔ̌, Nabálu sín asì Abigayílu nyɔ́ xomɛ, bó lɛ́ ɖó suúlu, lobo yá wǔ dó nǔɖuɖu sín agban yi jó nú Davídi, énɛ́ zɔ́n bɔ Davídi sɔ́ hu Nabálu kpó mɛ tɔn lɛ́ kpó ǎ. (1 Sam. 25:9-22, 32-35) Hwenu e xomɛ sin Davídi tawun é ɔ, é wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ émí na hu Nabálu kpó mɛ tɔn lɛ́ kpó. Gɔ́ ná ɔ, nukɔnmɛ ɔ, Davídi lɛ́ ɖɔ ɖɔ nya dɔkunnɔ e xó Natáan ɖɔ ɖo lǒ tɔn mɛ é ɔ, hu wɛ è ɖó ná hu i. Ðo kpɔ́ndéwú wegɔ́ ɔ mɛ ɔ, mǐ sixú kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ, aniwú Davídi e nyí nya xomɛnyɔtɔ́ ɖé é ka dá hwɛ syɛ́nsyɛ́n mɔ̌hun nú mɛ a jí. Lin tamɛ dó lěe nǔ cí nú Davídi é jí. Hwe ɔ nu ɔ, Davídi sín ayi ɖo hwɛ ɖó n’i wɛ. Nú mɛɖé nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́ syɛ́nsyɛ́n hǔn, énɛ́ xlɛ́ ɖɔ é kún ɖó kancícá ɖagbe ɖé xá Jexóva ó nɛ́. w21.10 12 akpá. 17-18; 13 akpá. 20

Xó e ɖo tɛ́si égbé tɔn mɛ lɛ́ é kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ sixú nyí mɛ mímɛ́ Jexóva e sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe hu gǎn ɔ ɖ’ayǐ ɖo ali énɛ́ nu é ɖɔhun. Mǐ ɖó ná nyí mɛ mímɛ́ ɖo nǔwiwa mǐtɔn lɛ́ mɛ. Ðó mǐ nyí hwɛhutɔ́ lɛ́ wútu ɔ, é sixú cí nǔ e ma sixú nyɔ́ bló ǎ é ɖɔhun. Mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖésúnɔ wa nǔ gěgé nyi do có, kpɔ́ndéwú tɔn xlɛ́ mǐ ɖɔ mǐ sixú nyí mɛ mímɛ́. Ðo xá ɖé lɛ́ mɛ ɔ, nú è ɖɔ mɛɖé nyí mɛ mímɛ́ ɔ, mɛ e ma nɔ ko nǔ gbeɖé ǎ, nɔ ɖo sinsɛn wú mɛ, lobo ma nɔ lɛ́ jɛ mɛɖé jí ǎ é wɛ mɛ gěgé nɔ lin. Amɔ̌, linlin énɛ́ sɔgbe ǎ. Jexóva e nyí mɛ mímɛ́ é ɔ, Biblu ɖɔ ɖɔ “Mawu nyɔ̌nábǐnɔ,” alǒ awǎjijɛnɔ wɛ n’i. (1 Tim. 1:11) Biblu lɛ́ ylɔ́ mɛ ɖěɖěe nɔ sɛn ɛ lɛ́ é ɖɔ “nǔnyɔ́nánɔ,” alǒ awǎjijɛnɔ. (Ðɛh. 144:15) Jezu dó hwɛ mɛ ɖěɖěe nɔ dó awu bǔnɔ lɛ́, lobo nɔ lɛ́ wa nǔ ɖaaɖagbe lɛ́ bá dó ɖe yěɖée xlɛ́ mɛ ɖěvo lɛ́ é. (Mat. 6:1; Mak. 12:38) Ðó mǐ nyí klisánwun lɛ́ wútu ɔ, nǔ e mǐ kplɔ́n ɖo Biblu mɛ lɛ́ é nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ tuun nǔ e è ní nyí mɛ mímɛ́ nyí tawun é. Mǐ kúdéjí ɖɔ Mawu mǐtɔn wǎnyíyínɔ ɔ kún sixú ɖe gbe e mǐ ma sixú xwedó gbeɖé ǎ é ɖé nú mǐ ó. w21.12 2-3 akpá. 1, 3

Ðo nǔ tootóbú e Mawu ná mǐ lɛ́ é bǐ mɛ ɔ, nǔwúkpíkpé e mǐ ɖó bó ná sɛn ɛ é ɖo éé d’agba hú bǐ lɛ́ é mɛ. Mǐ nɔ xlɛ́ Jexóva ɖɔ mǐ yí wǎn n’i gbɔn ‘sɛ́n tɔn lɛ́ nyinyi’ gblamɛ. (1 Jaan 5:3) Gbeɖiɖe e Jexóva ba ɖɔ mǐ ní se tónú ná lɛ́ é ɖokpó wɛ nyí gbe e Jezu ɖe nú mǐ ɖɔ mǐ ní kplɔ́n nǔ mɛ lɛ́ bónú yě ní húzú ahwanvú é. (Mat. 28:19) É lɛ́ ɖe gbe nú mǐ ɖɔ mǐ ní yí wǎn nú mǐɖée. (Jaan 13:35) Jexóva ná bló bɔ mɛ ɖěɖěe nɔ se tónú n’i lɛ́ é ná nɔ xwédo tɔn e mɛ mɛsɛntɔ́ tɔn e gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ lɛ́ é ɖe é mɛ. (Ðɛh. 15:1, 2) Nɔ ɖe wǎnyíyí xlɛ́ mɛ ɖěvo lɛ́. Jijɔ Jexóva tɔn tají hú gǎn ɔ wɛ nyí wǎnyíyí. (1 Jaan 4:8) Jexóva ko ɖe wǎnyíyí xlɛ́ mǐ, cóbɔ mǐ tlɛ wá tuun i. (1 Jaan 4:9, 10) Ényí mǐ nɔ ɖe wǎnyíyí xlɛ́ mɛ ɖěvo lɛ́ hǔn, kpɔ́ndéwú tɔn xwedó wɛ mǐ ɖe mɔ̌ nɛ́. (Efɛ́. 5:1) Ali ɖagbe hú gǎn e nu mǐ sixú ɖe wǎnyíyí xlɛ́ mɛ ɖěvo lɛ́ ɖe é ɖokpó wɛ nyí alɔdídó yě bónú yě ná kplɔ́n nǔ dó Jexóva wú din e ali tɔn kpo ɖo te é. (Mat. 9:36-38.) Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ nɔ hun ali nú yě bónú yě ní wá nɔ xwédo Mawu tɔn mɛ. w21.08 5-6 akpá. 13-14

Jezu ɖe lěe é yí wǎn nú Jexóva gbɔn é xlɛ́ gbɔn vɔ̌ e é sá dó Tɔ́ tɔn kpó mǐ kpó sín takúnmɛ lɛ́ é gblamɛ. (Jaan 14:31) Jezu ɖe lě do é yí wǎn nú gbɛtɔ́ lɛ́ tawun sɔ é xlɛ́ gbɔn lěe é zán gbɛ tɔn gbɔn ɖo ayǐkúngban jí é gblamɛ. Gbe bǐ gbe wɛ Jezu nɔ ɖe wǎnyíyí kpó wǔvɛ́sexámɛ kpó xlɛ́, é ná bó tlɛ nyí hwenu e mɛɖé lɛ́ klán gbe xá ɛ é ɔ nɛ́. Ali tají e nu é ɖe wǎn e é yí nú gbɛtɔ́ lɛ́ é xlɛ́ ɖe é wɛ nyí gbɔn nǔ kplɔ́nkplɔ́n yě dó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wú gblamɛ. (Luk. 4:43, 44) Jezu lɛ́ ɖe wǎnyíyí mɛɖée sísɔ́ dó sá vɔ̌ tɔn xlɛ́ Mawu kpó gbɛtɔ́ lɛ́ kpó, gbɔn gbe e é yí bɔ hwɛhutɔ́ lɛ́ dó ya n’i, bó lɛ́ hu i é gblamɛ. Mɔ̌ e é wa é hun ali gbɛ mavɔmavɔ tɔn nú mǐ bǐ. Mǐ nɔ zé mǐɖée jó nú Jexóva, bó nɔ bló batɛ́mu, ɖó mǐ yí wǎn nú Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ wútu. Énɛ́ wú ɔ, Jezu ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó ná nɔ ɖe wǎnyíyí xlɛ́ Jexóva gbɔn lěe mǐ nɔ wa nǔ xá mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn é gblamɛ. Mɛsɛ́dó Jaan wlán ɖɔ: “Mɛ e ma yí wǎn nú nɔví tɔn e mɔ wɛ é ɖe ɔ ǎ ɔ, nɛ̌ é ka ná sixú yí wǎn nú Mawu e mɔ wɛ é ma ɖe ǎ é gbɔn?”—1 Jaan 4:20. w22.03 10 akpá. 8-9

Nǔgbó wɛ ɖɔ mǐ nɔ ɖu vǐví hwenu zínzán ɖó kpɔ́ xá Jexóva tɔn, amɔ̌, é ka nɔ bɔ wǔ hwebǐnu ǎ. Alɔnu mǐtɔn nɔ wá ján sɔmɔ̌, b’ɛ nɔ vɛ́ wǔ bɔ mǐ ná mɔ hwenu nú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́. Agbazazɔ́, xwédo kpó nǔ tawun tawun ɖěvo lɛ́ kpó sixú zɔ́n bɔ mǐ ná mɔ ɖɔ mǐ kún sɔ́ ɖó hwenu bó ná xo ɖɛ, kplɔ́n nǔ, alǒ lin tamɛ ó. Nǔ ɖěvo tíin bó sixú lɛ́ xo hwenu mǐtɔn yí. Nǔɖé lɛ́ tíin bó nylá ǎ, amɔ̌, ényí ayi mǐtɔn ma ɖo te ǎ ɔ, yě sixú xo hwenu e mǐ ná zán dó vɛ́ kpó Jexóva kpó é yí ɖo mǐ sí. Kpɔ́ndéwú tɔn ɖokpó nɛ́ nyí ayiɖeɖayǐ nɛ́. Mǐ mɛ bǐ wɛ nɔ ba ná ɖe ayi ɖ’ayǐ hweɖélɛ́nu. Amɔ̌, ayiɖeɖayǐ lɛ́ sixú nyí ɖagbe có, yě sixú ɖu hwenu mǐtɔn bǐ, bɔ hwenu kpɛɖé jɛ́n ná kpo nú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́. É byɔ́ ɖɔ mǐ ní zé ayiɖeɖayǐ ɖó tɛn e jɛxá é mɛ.—Nǔx. 25:27; 1 Tim. 4:8. w22.01 26 akpá. 2-3

Hwenu e Jexóva ɖe gbe nú Izlayɛ́li-ví lɛ́ ɖɔ yě ní yí wǎn nú nɔzo yětɔn lɛ́ é ɔ, ɖiɖɔ wɛ é ɖe ɖɔ yě ní yí wǎn nú Izlayɛ́li-ví gbɛ̌ yětɔn lɛ́ kɛ́ɖɛ́ ǎ; yě ɖó ná lɛ́ yí wǎn nú toɖévomɛnu e ɖo tɛ́ntin yětɔn lɛ́ é lɔ. Énɛ́ jɛ wě ɖo Levíi-ví lɛ́ 19:33, 34 mɛ. Yě ɖó ná wa nǔ xá toɖévomɛnu ɖé “to [yětɔn] mɛ nu” ɖɔhun, bó ɖó ná “yí wǎn n’i” yěɖésúnɔ ɖɔhun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, sɛ́n ɔ ɖɔ ɖɔ Izlayɛ́li-ví lɛ́ ɖó ná yí gbe bɔ toɖévomɛnu kpó wamamɔnɔ kpó e ɖo tɛ́ntin yětɔn lɛ́ é bǐ ná nɔ cyán nǔkún ɖo gle yětɔn mɛ. (Lev. 19:9, 10) Nǔgbódodó e kúnkplá wǎnyíyí nú toɖévomɛnu lɛ́ é lɛ́ kan klisánwun lɛ́ lɔ égbé. (Luk. 10:30-37) Gbɔn nɛ̌ é? Gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ ɔ, mɛ lǐvi mɔ̌kpán wɛ ko sɛ tɛn yi jɛ to ɖěvo mɛ, bɔ yě mɛ ɖé lɛ́ tlɛ sixú ko ɖo malínmálín dó we. É ɖo tají tawun ɖɔ mǐ ní nɔ wa nǔ xá súnnu, nyɔ̌nu, gɔ́ nú vǐ énɛ́ lɛ́ kpó sísí kpó. w21.12 12-13 akpá. 16

Lě do mǐ gán jɛ Jexóva wú ɖɔ é ní xlɛ́ ali mǐ din sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ mǐ ná gán jɛ wú ɖɔ é ná kpé wú bó ná hwlɛ́n mǐ gán ɖo sɔgúdo sɔ é nɛ́. Bó ná dó gán jɛ Jexóva wú, lobo byɔ́ azɔ̌gán mǐtɔn ɖɔ mǐ ná yí gbɔjɛ bó ná yi kpléɖókpɔ́ ɖé, alǒ byɔ́ ɛ ɖɔ é ní bló hǔzúhúzú ɖé lɛ́ ɖo ganmɛ e mǐ nɔ zán do w’azɔ̌ ná é sín ali nu, bónú mǐ ná dó sixú yi kplé lɛ́ bǐ, lobo lɛ́ zán hwenu gěgé d’é jí ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ɔ, énɛ́ nɔ byɔ́ nǔɖiɖi kpó jlǒ kpó ɖo mǐ sí. Mǐ ní ɖɔ ɖɔ gǎn mǐtɔn gbɛ́ nǔ e mǐ byɔ́ ɛ é, bɔ azɔ̌ gblé dó mǐ. Mǐ ka ɖó nǔɖiɖi ɖɔ Jexóva kún ná jó mǐ dó gbeɖé ó, bó ná lɛ́ sú dandannú gbɛ mɛ tɔn mǐtɔn lɛ́ sín do nú mǐ hwebǐnu a? (Ebl. 13:5) Mɛ ɖěɖěe ɖo sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ lɛ́ é gěgé sixú kpi lěe Jexóva d’alɔ yě gbɔn hwenu e yě ɖó hudó tɔn tawun é sín tan nú mǐ. Gbejínɔtɔ́ wɛ nú Jexóva. Kpó alɔdó Jexóva tɔn kpó ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖěbǔ bó ná ɖi xɛsi nú sɔgúdo ǎ. Ényí mǐ sɔ́ Axɔ́súɖuto ɔ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɖo gbɛzán mǐtɔn mɛ ɔ, Mawu mǐtɔn ná jó mǐ dó gbeɖé ǎ. w22.01 7 akpá. 16-17

Nɛ̌ jiɖe e mǐ ɖó dó mɛxó agun tɔn lɛ́ wú é ka sixú gbɔn tɛ́nkpɔ́n mɛ gbɔn? Mǐ ni ɖɔ ɖɔ mɛ e è ɖe sín agun mɛ é ɖé nyí xɔ́ntɔn vívɛ́ mǐtɔn. Mǐ sixú nɔ xo nǔ kpɔ́n ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ kún gbéjé kúnnuɖenú lɛ́ bǐ kpɔ́n ó, alǒ mǐ sixú jɛ kinkanbyɔ́ mǐɖée jí ɖɔ yě ka ɖɔ hwɛ lěe Jexóva ba gbɔn é dóó a jí. Étɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná kpo ɖo linlin e sɔgbe é ɖó dó gbeta e kɔn yě wá é wú wɛ? É nyɔ́ ɖɔ mǐ ní flín ɖɔ mɛ ɖiɖe sín agun mɛ ɔ, Jexóva wɛ bló tuto tɔn b’ɛ nɔ wa ɖagbe nú agun ɔ, bó sixú lɛ́ wa ɖagbe nú hwɛhutɔ́ ɔ lɔmɔ̌. Ényí è lɔn bɔ mɛ e ma lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo ǎ é ɖé kpo ɖo agun ɔ mɛ ɔ, é sixú wa nǔ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú bɔ yě lɔ ná hu hwɛ. (Ga. 5:9) Gɔ́ ná ɔ, é sixú gɔn nukúnnú mɔ jɛ lěe hwɛ e é hu é syɛ́n sɔ é wú, bó sixú gɔn hwɛjijɔ e wú é ná bló hǔzúhúzú lɛ́ ɖo linlin kpó nǔwalɔ tɔn lɛ́ kpó sín akpáxwé, bɔ énɛ́ ná zɔ́n bɔ nǔ tɔn ná lɛ́ nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ é wú mɔ nǔ jɛ. (Nǔt. 8:11) Mǐ sixú kú d’é jí ɖɔ ényí mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖo gbígbéjé kpɔ́n wɛ ɖɔ è ná ɖe mɛɖé sín agun mɛ alǒ gbɔ ɔ, yě kún nɔ sɔ́ azɔ̌ énɛ́ dó d’ayihún ó. w22.02 5-6 akpá. 13-14

Suúluɖíɖó kpó xomɛnyínyɔ́ kpó ɖo tají tawun hwenu e mɛɖé ma yá wǔ yí gbe nú wě e è ɖe xá ɛ, b’ɛ jínjɔ́n Mawuxówéma ɔ jí ǎ é. Ényí nɔví súnnu alǒ nɔví nyɔ̌nu ɖé ma yí gbe nú wě e mɛxó agun tɔn ɖé ɖe xá ɛ é ǎ ɔ, mɛxó agun tɔn ɔ ɖó ná sin xomɛ ǎ. Énɛ́ wú ɔ, ɖo ɖɛ nǔglɔ́ tɔn e mɛxó agun tɔn ɔ ná xo lɛ́ é mɛ ɔ, é sixú byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní kɔn nyɔ̌ná dó mɛ e ɖó hudó wěɖexámɛ tɔn é jí, lobo lɛ́ d’alɔ ɛ bónú é mɔ nukúnnú jɛ hwɛjijɔ e wú è ɖe wě ɔ xá ɛ é wú, bó lɛ́ zán. É sixú byɔ́ hwenu ɖo nɔví e è ɖe wě ɔ xá é sí, cóbɔ é ná lin tamɛ dó wě e è ɖe xá ɛ é jí. Ényí mɛxó agun tɔn ɔ ɖɔ xó kpó suúlu kpó, lobo lɛ́ ɖe xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ ɔ, é ná bɔwǔ nú nɔví ɔ tawun b’ɛ ná ɖótó wěɖexámɛ ɔ. Nǔgbó ɔ, wěɖexámɛ ɔ ɖó ná nɔ jínjɔ́n Xó Mawu tɔn jí hwebǐnu. Mǐ ba ná ɖe wě e nyɔ́ zán lɛ́ é xá mɛ kpowun ǎ, loɔ, mǐ ná lɛ́ bló bɔ “xomɛ [ná] nɔ hun mɛ.”—Nǔx. 27:9. w22.02 18 akpá. 17; 19 akpá. 19

Ényí mǐ xo ɖɛ bó byɔ́ hlɔ̌nhlɔ́n bá dó ɖí xwi xá mɛtɛ́nkpɔ́n ɖé, alǒ gǎnmaɖó ɖé ɔ, mǐ sixú mɔ ɖɔ alɔdó e ba wɛ mǐ ɖe é kún ɖo wiwa dó gan tɔn mɛ wɛ ó. Aniwú Jexóva ma ka nɔ ná sinkɔn nú ɖɛ mǐtɔn lɛ́ bǐ afɔjíafɔjí ǎ? É nɔ kpɔ́n ɖɛ e mǐ nɔ xó sɛ́dó è dó nǔjɔnǔ mɛ lɛ́ é dó mɔ nǔɖiɖi e mǐ ɖó n’i é sín xlɛ̌. (Ebl. 11:6) Gɔ́ ná ɔ, lěe mǐ kán ɖ’é jí bó ná wa nǔ sɔgbe xá ɖɛ e mǐ nɔ xo lɛ́ é, bó lɛ́ wa jlǒ tɔn gbɔn é mimɔ nɔ víví n’i. (1 Jaan 3:22) Énɛ́ wú ɔ, ényí mǐ ná bó tlɛ ɖo gǎn dó wɛ bó ná ɖu ɖo walɔ nyanya ɖé, alǒ gǎnmaɖó mǐtɔn ɖé jí ɔ, é sixú byɔ́ ɖɔ mǐ ní ɖó suúlu bó lɛ́ wa nǔ sɔgbe xá ɖɛ e mǐ nɔ xo lɛ́ é. Jezu ɖe xlɛ́ ɖɔ Jexóva sixú nɔ ma ná sinkɔn nú ɖɛ mǐtɔn ɖé lɛ́ afɔjíafɔjí. É ɖɔ: “Mi byɔ́ nǔ Mawu, é ná ná mi; mi ba, mi ná mɔ; mi xúxú hɔn, è ná hun nú mi. Ðó mɛ ɖěbǔ byɔ́ nǔ ɔ, è ná ná ɛ; mɛɖé ba ɔ, é ná mɔ; mɛɖé xúxú hɔn ɔ, è ná hun n’i.”—Mat. 7:7, 8. w21.08 8 akpá. 1; 10 akpá. 9-10

Bónú nǔɖiɖi e a ɖó ɖɔ Gbɛɖótɔ́ ɖé tíin é ná lí dǒ ɔ, a ɖó ná kpo ɖo Xó Mawu tɔn kplɔ́n wɛ. (Joz. 1:8) Lin tamɛ dó nǔɖɔɖ’ayǐ e ɖ’é mɛ lɛ́ é kpó lěe yě cá kan xá yěɖée gbɔn é kpó jí. Mɔ̌ wiwa ná ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi e a ɖó ɖɔ Gbɛɖótɔ́ wǎnyíyínɔ e ɖó nǔnywɛ́ é ɖé wɛ bló mǐ, bɔ Xó tɔn wɛ lɛ́ ɖo Biblu ɔ mɛ é. (2 Tim. 3:14; 2 Pi. 1:21) Ényí a ɖo Xó Mawu tɔn kplɔ́n wɛ hǔn, nɔ ɖ’ayi lě do wěɖexámɛ e ɖ’é mɛ lɛ́ é nyɔ́ zán sɔ é wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é ko bló xwe gěgé din bɔ Biblu gb’akpá nú mɛ ɖɔ wǎn yí nú akwɛ́ nɔ wa nǔ dó mɛ wú, bó nɔ zɔ́n bɔ è nɔ “dɔn nǔgbomɛ gěgé dó kɔ.” (1 Tim. 6:9, 10; Nǔx. 28:20, nwt; Mat. 6:24) Akpá e Biblu gba nú mɛ ɖɔ è kún ɖó ná yí wǎn nú akwɛ́ ó é d’alɔ mɛ tawun! A ka sixú lɛ́ lin tamɛ dó nǔgbódodó Biblu tɔn ɖěvo e d’alɔ we lɛ́ é jí a? Lě do wěɖexámɛ Biblu tɔn lɛ́ su nukún mǐtɔn mɛ sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ mǐ ná nɔ gán jɛ nǔnywɛ́ e nyɔ́ zán hwebǐnu bɔ Gbɛɖótɔ́ mǐtɔn ná mǐ lɛ́ é wú sɔ é nɛ́. (Ja. 1:5) Wǎgbɔ tɔn ɔ, mǐ ná lɛ́ ɖ’awǎjijɛ hú gǎn ɖo gbɛzán mǐtɔn mɛ.—Eza. 48:17, 18. w21.08 17-18 akpá. 12-13

Ényí a ko ɖo kpikpo wɛ hǔn, gǎnjɛwú ɖɔ Jexóva nɔ flín azɔ̌ e a ko wa wá yi lɛ́ é. A ko nɔ gǔdo nú wɛnɖagbejíjlázɔ́ ɔ kpó kanɖódónǔwú kpó. A dɛ ɖo tagba lɛ́ nu, é ná bó tlɛ nyí éé zɔ́n bɔ a jɛ aluwɛ syɛ́nsyɛ́n mɛ lɛ́ é ɔ nɛ́. A se tónú nú nǔgbódodó jlɔ́jlɔ́ Biblu tɔn lɛ́, bó lɛ́ jɛhun dó yě jí. A w’azɔ̌ kpinkpɛn lɛ́ kpó gbejíninɔ kpó ɖo tutoblónúnǔ Jexóva tɔn mɛ, bó lɛ́ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěvo lɛ́. A wa nǔ e wú a kpé é bǐ bó nɔ xúsúxusu xá tutoblónúnǔ Jexóva tɔn e nɔ ɖo hǔzúhúzú lɛ́ bló wɛ é. A nɔ gǔdo nú mɛ ɖěvo e ɖo sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ lɛ́ é, bó lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě. Jexóva Mawu yí wǎn nú we tawun ɖó gbejíninɔ towe wú. Énɛ́ wú ɔ, é d’akpá ɖɔ ‘émí kún ná jó mɛ e nyí émítɔn lɛ́ é dó ó’! (Ðɛh. 37:28) É ná gǎnjɛwú élɔ́ we: “Un ná hɛn [we] káká bɔ ɖa [towe] ná wé.” (Eza. 46:4) É ɖo mɔ̌ có, ma lin ɖɔ ɖó xwe émítɔn ko sɛyi wútu ɔ, émí kún sɔ́ ɖó tɛn xɔ akwɛ́ ɖé ɖo tutoblónúnǔ Jexóva tɔn mɛ ó ó. A xɔ akwɛ́ tawun! w21.09 3 akpá. 4

Jexóva nɔ kú nǔbláwǔ nú mɛ ɖó nǔnywɛ́ tɔn d’agba tawun wútu. Biblu ɖɔ ɖɔ “nǔnywɛ́ e gosín Mawu gɔ́n ɔ,” nɔ “nyɔ́ xomɛ ɖésú, bó nɔ wa nǔ ɖagbe lɛ́.” (Ja. 3:17) Tɔ́ wǎnyíyínɔ ɖé ɖɔhun ɔ, Jexóva nɔ tuun ɖɔ nǔbláwǔ e émí nɔ kú nú vǐ émítɔn lɛ́ é nɔ wa ɖagbe nú yě. (Eza. 49:15) Yě nyí hwɛhutɔ́ có, nǔbláwǔ e Mawu nɔ kú nú yě é zɔ́n bɔ yě ɖó nukúnɖíɖó. Énɛ́ wu ɔ, nǔbláwǔkúnúmɛ Jexóva tɔn e ma ɖó dogbó ǎ é nɔ sísɛ́ ɛ, b’ɛ nɔ kú nǔbláwǔ nú mɛ hweɖěbǔnu e é ɖó hwɛjijɔ e wú é ná wa mɔ̌ é. Amɔ̌, ɖo hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, nǔbláwǔkúnúmɛ Jexóva tɔn lɛ́ ɖó dogbó. Nǔnywɛ́tɔ́ e é nyí é zɔ́n bɔ é nɔ kú nǔbláwǔ nú mɛ gbeɖé bó ná dó myɔ́ nukún dó hwɛhuhu ǎ. Mǐ ní ɖɔ ɖɔ Mawu sɛntɔ́ ɖé wá gbeta ɔ kɔn bó ná zán gbɛ blíblí. Étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa? Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú Pɔ́lu b’ɛ wlán ɖɔ: “Mi ní ma kpé nǔ ɖěbǔ xá mɛ” mɔ̌hun ó. (1 Kɔ. 5:11) È nɔ ɖe hwɛhutɔ́ ɖěɖěe gbɛ́ kɔ lɛ́ sín hwɛ yětɔn lɛ́ gúdo lɛ́ é sín agun ɔ mɛ. É ɖo dandan ɖɔ è ní wa mɔ̌, bó ná dó cyɔ́n alɔ nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn e ɖo gbejí lɛ́ é jí, lobo lɛ́ ɖe Mɛ mímɛ́ e Jexóva nyí é xlɛ́. w21.10 9-10 akpá. 7-8

Ényí mǐ nɔ ná nǔ dó nɔ gǔdo nú azɔ̌ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ hǔn, Jexóva sɛn wɛ mǐ ɖe nɛ́. Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖó ná zɔn asígbá-alɔgbá bó wá Jexóva nukɔn ǎ. (Sɛ́n. 16:16) Yě ɖó ná hɛn nǔ bó wá ná ɛ, lěe ninɔmɛ yětɔn yí gbe ná gbɔn é. Mɔ̌ mɛ ɔ, yě nɔ xlɛ́ ɖɔ tuto vovo e è bló bónú émí ná dó sixú ɖu le tɔn ɖo gbigbɔ lixo é su nukún émítɔn mɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixú xlɛ́ Jexóva ɖɔ mǐ yí wǎn n’i, bɔ nǔ e wa nú mǐ wɛ é ɖe lɛ́ é bǐ nɔ su nukún mǐtɔn mɛ gbɔn? Ali e nu mǐ sixú wa mɔ̌ ɖe é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ mǐ ní ná akwɛ́ lěe ninɔmɛ mǐtɔn yí gbe ná gbɔn é, dó nɔ gǔdo nú agun e mɛ mǐ ɖe é kpó azɔ̌ e è nɔ wa gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ é kpó. Mɛsɛ́dó Pɔ́lu ɖɔ xó dó énɛ́ wú gbɔn lě: “Nú è sɔ́ jlǒ ɖagbe dó ná nǔ mɛ ɔ, nǔ e ɖo mɛ sí ɔ wɛ Mawu nɔ kpɔ́n, bó nɔ yí nǔníná énɛ́; ényí nǔ e ma ɖo mɛ sí ǎ ɔ wɛ é nɔ kpɔ́n ǎ.” (2 Kɔ. 8:4, 12) Nǔ ɖěbǔ e mǐ ná kpó ayi bǐ kpó é nɔ su nukún Jexóva tɔn mɛ, nǔ ɔ ná bó tlɛ hwe gbɔn ɖěbǔ ɔ nɛ́.—Mak. 12:42-44. w22.03 24 akpá. 13

Mɛxó agun tɔn lɛ́ sixú ɖe ɖɛ wǔvɛ́ e mɔ wɛ togun Jexóva tɔn ɖe lɛ́ é bǐ ǎ. É ɖo mɔ̌ có, Jexóva ba ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ní wa nǔ e wú yě kpé é dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú lɛ̌ngbɔ́ émítɔn lɛ́, lobo lɛ́ cyɔ́n alɔ yě jí. Nɛ̌ mɛxó agun tɔn ɖěɖěe sín alɔnu ján tawun lɛ́ é ka sixú lɛ́ mɔ hwenu bó d’alɔ nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó ɖěɖěe ɖo hudó mɛ lɛ́ é gbɔn? Xwedó kpɔ́ndéwú Pɔ́lu tɔn. Pɔ́lu nɔ ba ali ɖěɖěe nu é ná kpa nɔví tɔn lɛ́ ɖe lɛ́ é, lobo nɔ lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě. É ná nyɔ́ ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ní wa nǔ éɖɔhun, bó nɔ yí wǎn nú nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó yětɔn lɛ́, lobo nɔ lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó yě wú. (1 Tɛ. 2:7) Pɔ́lu ná gǎnjɛwú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́ ɖɔ émí yí wǎn nú yě, bɔ Jexóva lɔmɔ̌ yí wǎn nú yě. (2 Kɔ. 2:4; Efɛ́. 2:4, 5) Pɔ́lu sɔ́ mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é dó ɖó xɔ́ntɔn, lobo nɔ zán hwenu ɖó kpɔ́ xá yě. É ɖe xlɛ́ ɖɔ émí ɖeji dó yě wú, ɖó é nɔ ɖɔ xó nú yě dó nǔ e nɔ ɖó adohu adohu n’i lɛ́ é kpó gǎnmaɖó tɔn lɛ́ kpó wú nyi wɛn. (2 Kɔ. 7:5; 1 Tim. 1:15) Amɔ̌, Pɔ́lu nɔ ba ná sɔ́ ayi ɖó tagba éɖésúnɔ tɔn lɛ́ jí ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é nɔ ba ná d’alɔ nɔví tɔn lɛ́. w22.03 28 akpá. 9-10