septembre

Mɛ e nɔ gbɛ ɖo Jezu sín hwenu lɛ́ é ɖé lɛ́ mɔ ɖɔ nǔ e kplɔ́n mɛ wɛ é ɖe é kún ko kpé ó. Yě lɛ́ ɖo nǔ ba hú mɔ̌ wɛ. Amɔ̌, ée é gbɛ́ ɖɔ émí kún ná jlɛ́ nǔɖé lěe ba gbɔn wɛ yě ɖe é ó é ɔ, yě gbɛ́ ɛ. (Mat. 16:4) Étɛ́ Biblu ka ɖɔ? Gbeyíɖɔ Ezayíi wlán dó Mɛsíya ɔ wú ɖɔ: “É ná sú xó ǎ, é ná zé gbe yi jǐ ǎ; è ná se gbe tɔn ɖo toligbó lɛ́ xo ǎ.” (Eza. 42:1, 2) Jezu dɔn ayi mɛ lɛ́ tɔn wá éɖée jí hwenu e é ɖo sinsɛnzɔ́ tɔn wa wɛ é ǎ. É gbá tɛ́npli ɖě ǎ. É nɔ dó sinsɛn sín awu e ná ɖe è ɖó vo nú mɛ ɖěvo lɛ́ é ǎ; mɔ̌ jɛ́n é ma nɔ lɛ́ byɔ́ mɛ lɛ́ ɖɔ yě ní zán tɛnmɛ-nyíkɔ e xɔ susu nú mɛ lɛ́ é dó ylɔ́ émí ǎ é nɛ́. Hwenu e Jezu ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n lɛ́ mɛ gbɔn dín wɛ é ɔ, é gbɛ́ ɖɔ émí kún ná bló nǔjíwǔ ɖé dó nyɔ́ ɖo axɔ́sú Elódu nukúnmɛ ó. (Luk. 23:8-11) Jezu ko bló nǔjíwǔ ɖé lɛ́ wá yi, amɔ̌, nǔ tají e jí é sɔ́ ayi tɔn ɖó é wɛ nyí wɛn ɖagbe ɔ jíjlá. “Nǔ e wú wɛ è sɛ́ mì dó ɔ nɛ́” wɛ é ɖɔ nú ahwanvú tɔn lɛ́.—Luk. 4:43. w21.05 4 akpá. 9-10

Mǐ nɔ ba mɛ ɖěɖěe “ɖó ninɔmɛ ayi mɛ tɔn e jɛxá gbɛ mavɔmavɔ lɛ́ é.” (Mɛ. 13:48, nwt) bo ná dó d’alɔ mɛ énɛ́ lɛ́ bónú yě ná húzú ahwanvú ɔ, mǐ ɖó ná d’alɔ yě bɔ yě ná (1) mɔ nukúnnú jɛ nǔ e kplɔ́n wɛ yě ɖe ɖo Biblu mɛ lɛ́ é mɛ, (2) yí gbe nú nǔ énɛ́ lɛ́, (3) zán yě. (Koló. 2:6, 7; 1 Tɛ. 2:13) Ényí Biblu kplɔ́ntɔ́ yɔ̌yɔ́ énɛ́ lɛ́ wá kplé lɛ́ ɔ, mɛ e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é bǐ sixú ɖe wǎnyíyí xlɛ́ yě, bo lɛ́ yí yě ganjí dó sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ. (Jaan 13:35) É sixú lɛ́ byɔ́ ɖɔ mɛ e ɖo nukún kpé dó nǔkplɔ́nkplɔ́n ɖé wú wɛ é ní zán hwenu gěgé ɖó kpɔ́ xá nǔkplɔ́ntɔ́ ɔ, bo lɛ́ dó gǎn lobo d’alɔ ɛ bónú é ná lɛ́ kɔ sín nǔ e é ko ɖi nǔ ná lɛ́ é kpó nǔwalɔ kpó éé cí “ahohó” ɖɔhun lɛ́ é gúdo. (2 Kɔ. 10:4, 5) É sixú byɔ́ ɖɔ è ní xlɛ́ ali mɛɖé nú sun gěgé cóbɔ é ná ɖe afɔ énɛ́ lɛ́, bo ná dó wá kpé wú lobo bló batɛ́mu. Amɔ̌, gǎndídó énɛ́ lɛ́ nyí sin kɔn nyi kpákpá nɛgbé ǎ. w21.07 3 akpá. 6

Mǐ ka kúdéjí ɖɔ mǐ mɛ Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wɛ nɔ kplɔ́n nǔgbó ɔ mɛ, bɔ lěe mǐ nɔ sɛn Jexóva gbɔn é wɛ nyí ali ɖokpó e nu mǐ sixú sɛn ɛ ɖe b’ɛ ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ é a? Mɛsɛ́dó Pɔ́lu gán jɛ nǔgbó ɔ wú syɛ́nsyɛ́n. (1 Tɛ. 1:5) Gǎnjɛwú énɛ́ jínjɔ́n lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é jí ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, Pɔ́lu nɔ xwe sɔ dó kplɔ́n Mawuxó ɔ ganjí. É ɖi nǔ ɖɔ, “nǔ e è wlán dó Mawuxówéma ɔ mɛ ɔ, Mawu wɛ sɔ́ bǐ dó ayi mɛ nú mɛ lɛ́.” (2 Tim. 3:16) Étɛ́ lɛ́ é ka kplɔ́n? Ðo Mawuxówéma ɔ mɛ ɔ, Pɔ́lu mɔ kúnnuɖenú ɖejidéwú e xlɛ́ ɖɔ Jezu wɛ nyí Mɛsíya e sín akpá è dó é; kúnnuɖenú énɛ́ wɛ sinsɛngán Jwifu lɛ́ tɔn ka xo nyi kɛ́n. Sinsɛngán yɛmɛnúwatɔ́ énɛ́ lɛ́ nɔ yí nugo ɖɔ émí sɔ́ Mawu sín afɔ ɖó te, amɔ̌, nǔ e Mawu gbɛ́ wǎn ná lɛ́ é wɛ yě nɔ wa. (Ti. 1:16) Pɔ́lu cí yěɖɔhun ǎ; é nɔ cyán kɛ́n nú nǔ ɖěɖěe é ná ɖi nǔ ná ɖoɖo Xó Mawu tɔn mɛ lɛ́ é ǎ. É ɖo gbesisɔmɛ, bo “jlá tito Mawu tɔn ɔ bǐ” mɛ, bo lɛ́ zán gbɛ sɔgbe xá.—Mɛ. 20:27. w21.10 18 akpá. 1-2

Nǔgbó wɛ ɖɔ mǐ nɔ tun atín, bo nɔ lɛ́ hú sin ná, amɔ̌, mǐ ɖó ná nɔ flín ɖɔ Mawu wɛ nɔ bló b’ɛ nɔ su. (1 Kɔ. 3:6, 7) Gbɛ gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ tɔn wɛ xɔ akwɛ́ ɖo Jexóva nukúnmɛ. É jɔ wǔ mǐ bónú mǐ ná w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá Vǐ tɔn, bo ná xo gbɛtɔ́ e gosín akɔta lɛ́ bǐ mɛ lɛ́ é kplé cóbónú gbɛ ɔ ná vɔ. (Ajée 2:7) Wɛnɖagbejíjlázɔ́ mǐtɔn cí gbɛhwlɛ́ngán sín azɔ̌ ɖé ɖɔhun. Mǐ cí mɛ e ɖo gbɛ̌ta gbɛhwlɛ́ngán tɔn ɖé mɛ lɛ́ é ɖɔhun, bɔ è sɛ́ mǐ dó bónú mǐ ná yi hwlɛ́n mɛ ɖěɖěe ɖo tɔjihun e ɖo syɔ́syɔ́ wɛ é mɛ lɛ́ é. Mɛ e ɖo gbɛ̌ta gbɛhwlɛ́ngán tɔn énɛ́ mɛ lɛ́ é kléwún ɖé jɛ́n sixú mɔ mɛɖé bo hwlɛ́n gán có, yě bǐ wɛ ka w’azɔ̌ titewungbe ɖé. Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nyí nú azɔ̌ e mǐ nɔ wa ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é. Mǐ tuun mɛ nabí e kpo bɔ è ná lɛ́ hwlɛ́n ɖo gbɛ Satáan tɔn mɛ é ǎ. Jexóva ka sixú zán mǐ mɛ ɖěbǔ bɔ mǐ ná d’alɔ yě. Andreas e nɔ nɔ Bolivie é ɖɔ, “Ényí mɛɖé kplɔ́n nǔgbó Biblu tɔn lɛ́, bo bló batɛ́mu ɔ, un nɔ mɔ ɖɔ é kún nyí mɛ ɖokpó wɛ wa azɔ̌ ɔ ó.” Mi nú mǐ ní kpo ɖo linlin e sɔgbe é mɔ̌hun ɖó dó sinsɛnzɔ́ mǐtɔn wú wɛ. Ényí mǐ nɔ wa mɔ̌ ɔ, Jexóva ná kɔn nyɔ̌ná dó mǐ jí, bɔ sinsɛnzɔ́ mǐtɔn ná ná mǐ awǎjijɛ tawun. w21.05 19 akpá. 19-20

Nǔ ɖokpó géé gbé wɛ gběnyatɔ́ ɖé nɔ nya; énɛ́ wɛ nyí ɖɔ é ná wlí kanlin ɖé alǒ hu. É sixú zán mɔ vovo lɛ́ káká jɛ éé xó gbɔdónúmɛtɔ́ enyíi Jɔbu tɔn lɛ́ ɖokpó ɖɔ é jí. (Jɔb. 18:8-10) Nɛ̌ gběnyatɔ́ ɖé ka sixú bló gbɔn káká bɔ kanlin ɖé ná jɛ mɔ tɔn mɛ? É nɔ kpɔ́n kanlin ɔ tlítlí. Fítɛ́ é ka nɔ yi? Étɛ́ é ka nɔ yí wǎn ná? Mɔ ɖagbe hú gǎn tɛ́ è ka sixú ɖó n’i? Satáan cí gběnyatɔ́ énɛ́ ɖɔhun. É nɔ ba do nú mǐ. É nɔ ɖ’ayi fí e mǐ nɔ yi lɛ́ é, kpó nǔ e mǐ nɔ yí wǎn ná lɛ́ é kpó wú. Énɛ́ gúdo ɔ, é nɔ ɖó mɔ e é lin ɖɔ mǐ ná jɛ mɛ ɖo manywɛ́ mɛ é ɖé nú mǐ. É ɖo mɔ̌ có, Biblu ná gǎnjɛwú mǐ ɖɔ ényí mǐ jɛ mɔ tɔn lɛ́ mɛ ɔ, mǐ sixú kpé wú bo tɔ́n sín mɛ. É lɛ́ kplɔ́n mǐ lěe mǐ sixú nyi alɔ nú mɔ énɛ́ lɛ́ gbɔn é. Satáan sín mɔ e nɔ w’azɔ̌ ganjí lɛ́ é we wɛ nyí goyíyí kpó nukúnkɛ́ndídó kpó. Nú xwe afatɔ́n mɔ̌kpán ɔ, Satáan zán wlɛnwín baɖabaɖa énɛ́ lɛ́ b’ɛ kpa ɛ. É cí xɛgbényatɔ́ e nɔ hɛn ayi dó dɔn xɛ ɖé dó mɔ, alǒ aja mɛ é ɖé ɖɔhun. (Jel. 5:26) Amɔ̌, mǐ ɖó ná lɔn bɔ Satáan ná wlí mǐ dó mɔ tɔn mɛ ǎ. Étɛ́wú? Ðó Jexóva ɖe wlɛnwín e Satáan nɔ zán lɛ́ é xlɛ́ mǐ wútu.—2 Kɔ. 2:11. w21.06 14 akpá. 1-2

Mɛxómɔ gbejínɔtɔ́ mǐtɔn lɛ́ cí diamáa énɛ́ lɛ́ ɖɔhun; dɔkun xɔ akwɛ́ lɛ́ wɛ yě nyí. Xó Mawu tɔn jlɛ́ hwa yětɔn lɛ́ dó jɛ̌gbakún ɖé wú. (Nǔx. 20:29) É ɖo mɔ̌ có, bléwún jɛ́n è sixú wɔn ya nú dɔkun énɛ́ lɛ́. Mɛ wínnyáwínnyá ɖěɖěe mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ mɛxómɔ lɛ́ xɔ akwɛ́ lɛ́ é sixú ɖu le nǔ e xɔ akwɛ́ hú gǎn dɔkun gbɛ mɛ tɔn lɛ́ é ɖé tɔn. Mɛxómɔ gbejínɔtɔ́ lɛ́ xɔ akwɛ́ nú Jexóva Mawu. É tuun mɛ alɔkpa e yě nyí tawun ɖo xomɛ é, bo lɛ́ tuun jijɔ ɖaaɖagbe yětɔn lɛ́ bɔ yě nɔ xɔ akwɛ́ n’i. Ényí mɛxómɔ lɛ́ má nǔnywɛ́ e sinsɛnzɔ́ e yě wa kpó gbejíninɔ kpó ɖo gbɛzán yětɔn mɛ é zɔ́n bɔ yě ɖó é xá mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ ɔ, é nɔ su nukún tɔn mɛ. (Jɔb. 12:12; Nǔx. 1:1-4) Didɛ yětɔn lɔ nɔ xɔ akwɛ́ n’i. (Mal. 3:16) Yě mɔ wǔvɛ́ gěgé ɖo gbɛzán yětɔn mɛ có, nǔɖiɖi e yě ɖó nú Jexóva é sɛ do kpɔ́n ǎ. Nukúnɖíɖó sɔgúdo tɔn e yě ɖó din é lɛ́ syɛ́n hú gǎn nukúnɖíɖó e yě ɖó hwenu e yě mɔ nǔgbó ɔ tlóló é. Gɔ́ ná ɔ, Jexóva yí wǎn nú yě, ɖó yě “ko kpo” có, yě kpo ɖo nyǐkɔ tɔn jlá wɛ.—Ðɛh. 92:13-16. w21.09 2-3 akpá. 2-3

É nyɔ́ ɖɔ sín hweɖénu jɛ hweɖénu ɔ, mǐ ní nɔ gbéjé nǔ ɖěɖěe sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ɖo Jexóva sɛn wɛ lɛ́ é kpɔ́n. Mǐ sixú kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ: ‘Bó ná dó kpɔ́n ɖɔ un xɔ akwɛ́ a jí ɔ, un nɔ jlɛ́ nyiɖée dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú wɛ à? Un nɔ dó gǎn syɛ́nsyɛ́n ɖo agun ɔ mɛ, ɖó un ba ná nyɔ́ hú mɛ bǐ, alǒ kpɔ́n te hú mɛɖé lɛ́ wɛ à? Alǒ, biba wɛ un ɖe kpowun bo ná ná nǔ ɖagbe hú gǎn e un ɖó é Jexóva wú wɛ un ɖo mɔ̌ wa wɛ a?’ Biblu byɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ní ma nɔ jlɛ́ mǐɖée dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú ó. Etɛ́wú? Nǔ e wú wɛ é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ ényí mǐ lin ɖɔ mǐ kpɔ́n te hú mɛ ɖěvo lɛ́ ɔ, mǐ sixú húzú goyítɔ́. Ðo alɔ ɖěvo mɛ ɔ, ényí mǐ nɔ jlɛ́ mǐɖée dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú ɖo ali e ma sɔgbe ǎ é nu ɔ, awakanmɛ ná ɖibla kú mǐ. (Hlɔ̌. 12:3) Mǐ ɖó ná flín ɖɔ é kún nyí ɖɛkpɛ e mǐ nyɔ́ é, xó e mǐ nyɔ́ ɖɔ ganjí é, alǒ tuun e mɛ gěgé tuun mǐ é wɛ zɔ́n bɔ Jexóva dɔn mǐ ó, loɔ, jlǒ e mǐ ɖó bo yí wǎn n’i, bo nɔ lɛ́ ɖótó Vǐ tɔn é wú wɛ é dɔn mǐ.—Jaan 6:44; 1 Kɔ. 1:26-31. w21.07 14-15 akpá. 3-4

É ɖo wɛn ɖɔ, bónú mǐ ná kpé wú bo húzú linlin mǐtɔn ɔ, mǐ ɖó ná nɔ xo ɖɛ, nɔ kplɔ́n Xó Mawu tɔn, lobo nɔ lɛ́ lin tamɛ d’é jí. Jǒ hwiɖée dó nú nǔ énɛ́ lɛ́, bo byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní ná we hlɔ̌nhlɔ́n. Gbigbɔ mímɛ́ tɔn ná d’alɔ we, bɔ a sɔ́ ná nɔ sɔ́ hwiɖée jlɛ́ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú ǎ. Ényí mɛnújlójló, alǒ goyíyí jɛ nǔ wa dó wǔ we jí ɔ, Jexóva ná lɛ́ d’alɔ we bɔ a ná ɖ’ayi wú, lobo yá wǔ wa nǔɖé. (2 Tan 6:29, 30) Jexóva nɔ mɔ nǔ jɛ ayi mǐtɔn mɛ. É lɛ́ tuun ɖɔ mǐ ɖo xwi ɖí xá gbigbɔ gbɛ ɔ tɔn kpó nǔwanyido mǐɖésúnɔ tɔn lɛ́ kpó wɛ. Ényí Jexóva ɖo gǎn e dó wɛ mǐ ɖe bá ɖí xwi xá linlin nyanya énɛ́ lɛ́ é mɔ wɛ ɔ, wǎn e é yí nú mǐ é nɔ jɛjí tawun. Jexóva zán kancícá e ɖo nɔ ɖé kpó vǐ tɔn kpó tɛ́ntin é dó ɖe lěe nǔ nɔ cí n’i dó mǐ wú é xlɛ́. (Eza. 49:15) Ényí Jexóva mɔ bɔ mǐ ɖo gǎn dó wɛ bo ná sɛn ɛ kpó ayi bǐ kpó ɔ, é nɔ ɖó wǎnyíyí e gɔ́ngɔ́n é mɔ̌hun nú mǐ. Énɛ́ nɔ dó gbɔ nú mǐ tawun! w21.07 24-25 akpá. 17-19

Ényí mǐ nɔ zé mǐɖée bǐ jó nú azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú mǐ ɖo sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn mɛ é ɔ, awǎjijɛ mǐtɔn sixú jɛjí. ‘Jǒ hwiɖée nú’ mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ, bo nɔ lɛ́ wa agunzɔ́ ɖěvo lɛ́ bǐ mlɛ́mlɛ́. (Mɛ. 18:5; Ebl. 10:24, 25) Nɔ sɔ́ nǔ ganjí nú kplé lɛ́, énɛ́ ɔ, a sixú ná xósin e dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ lɛ́ é. Nɔ wlíbo nú azɔ̌ ɖěbǔ e è sɔ́ d’así nú we ɖo kplé aklúnɔzángbla tɛ́ntin tɔn hwenu lɛ́ é ganjí. Ényí è byɔ́ we ɖɔ a ní kpé nukún dó azɔ̌ ɖěbǔ wú ɖo agun ɔ mɛ hǔn, nɔ nɔ ganmɛ jí, bo lɛ́ nyí mɛ ɖejidéwú. È sɔ́ azɔ̌ ɖěbǔ d’así nú we hǔn, ma nɔ mɔ ɖɔ azɔ̌ énɛ́ kún nyí azɔ̌ bɔ émí ná gú hwenu ɖ’é kɔn ó ó. Tɛ́n kpɔ́n bo bló bónú nǔwúkpíkpé towe lɛ́ ní kpɔ́n te d’é jí. (Nǔx. 22:29) Ényí a nɔ kpé nukún dó azɔ̌ gbigbɔ tɔn e è sɔ́ d’así nú we lɛ́ é wú ganjí ɔ, bléwún jɛ́n a ná yi nukɔn, bɔ awǎjijɛ towe ná lɛ́ jɛjí tawun. (Ga. 6:4) A ná lɛ́ mɔ ɖɔ awǎjijɛ xá mɛ ɖěvo lɛ́ hwenu e yě ɖó wǔjɔmɛ e ba wɛ hwɛ ɖe bo ná ɖó, bo ma ka ko ɖó ǎ é ná bɔ wǔ nú we tawun.—Ga. 5:26. w21.08 22-23 akpá. 11

Mǐ dó ná nyi alɔ nú goyíyí, bo ná nɔ ɖo gbesisɔmɛ bónú Jexóva ná kplɔ́n nǔ mǐ. Lěe azɔn ɖé sixú zɔ́n bɔ é ná vɛ́ wǔ nú hǔn mǐtɔn tawun bɔ é ná xo gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ goyíyí sixú wa nǔ dó hǔn nǔjlɛ́dónǔwú tɔn mǐtɔn wú, b’ɛ ná zɔ́n bɔ mǐ sɔ́ ná nɔ wlí tó alixlɛ́mɛ Jexóva tɔn lɛ́ wú ǎ gbɔn é nɛ́. Goyíyí zɔ́n bɔ Falizyɛn lɛ́ gbɛ́ ɖɔ émí kún ná ɖi nǔ nú kúnnuɖenú ɖěɖěe jɛ wě bo xlɛ́ ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn wɛ ɖo ali xlɛ́ Jezu wɛ, bɔ é lɛ́ nyí Vǐ Mawu tɔn é ó. (Jaan 12:37-40) Ali nyanya ɖé wɛ nyí énɛ́ bɔ yě mlɛ́, ɖó é zɔ́n bɔ yě ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ ǎ. (Mat. 23:13, 33) É ɖo tají tawun ɖɔ mǐ ní nɔ ná tɛn Xó Mawu tɔn kpó gbigbɔ mímɛ́ tɔn kpó bónú yě ní nɔ húzú mɛ alɔkpa e mǐ nyí é, bo nɔ d’alɔ mǐ ɖo nǔ e mǐ nɔ lin lɛ́ é kpó gbeta e kɔn mǐ nɔ wá lɛ́ é kpó kɔn. Ðó Jaki nɔ sɔ́ éɖée hwe wútu ɔ, é yí gbe bɔ Jexóva kplɔ́n nǔ i. Gɔ́ ná ɔ, mɛɖéesɔ́hwe tɔn wɛ zɔ́n bɔ é húzú nǔkplɔ́nmɛtɔ́ alɔsekpɛ́nnánɔ ɖé. w22.01 10 akpá. 7

Ényí mǐ nɔ “xo ɖɛ hwɛhwɛ” ɔ, mǐ sixú kú ɖ’é jí ɖɔ Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ ná ɖótó mǐ. (Koló. 4:2) Nǔgbó wɛ ɖɔ sinkɔn níná nú ɖɛ ɖé sixú lín ɖo nukún mǐtɔn mɛ, amɔ̌, Jexóva d’akpá ɖɔ émí ná ná sinkɔn nú ɖɛ mǐtɔn lɛ́ “ɖo hwetɔnnu.” (Ebl. 4:16) Nǔ e wú ényí mǐ ma mɔ sinkɔn ɖɛ e mǐ xo é ɖé tɔn ɖo hwenu e ba dó wɛ mǐ ɖe é ǎ ɔ, mǐ ma ɖó ná dó hwɛ Jexóva gbeɖé ǎ é nɛ́. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛ gěgé ko ɖo ɖɛ xo wɛ sín xwe mɔ̌kpán ɖíe bo ná mɔ bɔ Axɔ́súɖuto Mawu tɔn ná sú kún dó nú gbɛ nyanya élɔ́. Jezu ɖésú tlɛ ɖɔ ɖɔ mǐ ɖó ná nɔ xo ɖɛ dó énɛ́ takúnmɛ. (Mat. 6:10) Amɔ̌, ényí mɛɖé yí gbe bɔ nǔɖiɖi e é ɖó nú Mawu é vɔ́ da, ɖó gbɛ élɔ́ e ma vɔ hwenu e gbɛtɔ́ lɛ́ ba dó é ǎ wútu ɔ, kpɔ́n lěe énɛ́ ná nyí xlonɔnú sɔ é! (Xab. 2:3; Mat. 24:44) Te e nɔ kpɔ́n Jexóva wɛ mǐ ɖe, bo ɖo ɖɛ xo sɛ́dó è wɛ kpó nǔɖiɖi kpó é ɔ, nǔnywɛ́nú wɛ. Gbɛ ɔ ná vɔ ɖo hwenu e Jexóva ɖó dó é pɛ́ɛ, ɖó é ko sɔ́ “azǎn” e gbe nǔ ná nyí mɔ̌ é kpó “gan ɔ” mɛ kpó wútu. Bɔ hwe énɛ́ nu wɛ ka ná nyí hwenu ɖagbe hú gǎn ɔ nú mɛ bǐ.—Mat. 24:36; 2 Pi. 3:15. w21.08 10 akpá. 10-11

Mɛxómɔ ɖěɖěe nɔ sɔ́ yěɖée hwe lɛ́ é nɔ tuun ɖɔ ényí xwe émítɔn ɖo jijɛjí wɛ ɔ, émí kún sɔ́ sixú wa nǔ gěgé ɖ’ayǐ tɔn ɖɔhun ó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, lin tamɛ dó nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn mǐtɔn lɛ́ jí. Ényí yě ɖó xwe 70 ɔ, è nɔ byɔ́ yě ɖɔ yě ní bɛ́ sinsɛnzɔ́ alɔkpa ɖěvo. Énɛ́ sixú vɛ́ wǔ. Yě yí wǎn nú alɔdídó nɔví yětɔn lɛ́ tawun. Amɔ̌, yě mɔ nǔ jɛ mɛ ɖɔ è ɖó hudó mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ tɔn bónú yě ná wa azɔ̌ énɛ́. Mɔ̌ mɛ ɔ, yě nɔ wa nǔ Levíi ví e ɖo Izlayɛ́li hwexónu tɔn ɔ mɛ lɛ́ é ɖɔhun. Ényí Levíi ví énɛ́ lɛ́ ɖó xwe 50 ɔ, è nɔ byɔ́ yě ɖɔ yě ní ɖó sinsɛnzɔ́ e wa wɛ yě ɖe ɖo goxɔ ɔ mɛ é te. Awǎjijɛ Levíi ví mɛxómɔ énɛ́ lɛ́ tɔn nɔ sín wǔjɔmɛzɔ́ bǔnɔ ɖé wú ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó wɛ yě nɔ wa nǔ e wú yě kpé lɛ́ é bǐ, bo nɔ lɛ́ d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́. (Kɛ́n. 8:25, 26) Égbé ɔ, ényí nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn lɛ́ ɖó xwe 70 ɔ, yě sɔ́ nɔ yi ba agun gěgé kpɔ́n ǎ. Amɔ̌, yě nɔ wa nǔ gěgé dó d’alɔ nɔví ɖěɖěe ɖo agun yětɔn mɛ lɛ́ é. w21.09 8-9 akpá. 3-4

Jezu dó lǒ e dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ é ɖé dó vǐ ɖuvanɔ ɖé wú ɖo Luki 15:11-32 mɛ. Dɔ̌nkpɛvú ɖé fɔ́n gǔ dó tɔ́ tɔn jí, bo gosín xwégbe, lobo “yi to línlín ɖé mɛ.” É jɛ gbɛ blíblí zán jí ɖo fínɛ́. É ɖ’ayi wú ɖɔ hwenu e émí ɖo tɔ́ émítɔn kpá é ɔ, gbɛ émítɔn kpɔ́n te hú gǎn. Jezu ɖɔ ɖɔ nyaví ɔ “wá dó ayi do.” É wá gbeta ɔ kɔn bo ná lɛ́ kɔ yi xwé lobo byɔ́ hwɛsɔ́kɛ tɔ́ tɔn. É ɖo tají ɖɔ vǐ ɔ ní ɖ’ayi wú ɖɔ émí ko wá gbeta nyanya gěgé kɔn. É ɖó ná húzú walɔ tɔn! Vǐ ɖuvanɔ ɔ xlɛ́ ɖɔ émí lɛ́ kɔ sín nǔ e émí wa wá yi lɛ́ é gúdo nǔgbó nǔgbó. Tan élɔ́ sixú d’alɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ tawun. É sixú d’alɔ yě, hwenu e yě ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bá mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ mɛ e hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé é ka lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó a jí é. w21.10 5-6 akpá. 14-15

Étɛ́ ma ka ná húnhún, alǒ sɛ do ǎ? Mɛsɛ́dó Pɔ́lu wlán ɖɔ: “Mi nú mǐ ná tuun nǔ e Mawu wa nú mǐ ɔ n’i; ɖó é ɖo axɔ́súɖuto e ma sixú húnhún ǎ é ná mǐ wɛ. Mi nú mǐ ná sɛn ɛ . . . kpó sísí kpó, kpódó xɛsi kpó, bo ná dó ɖe xlɛ́ ɛ ɖɔ mǐ tuun nǔ e é wa nú mǐ ɔ n’i.” (Ebl. 12:28) Ðo nǔ hunhún húnhún gǔdo tɔn énɛ́ gúdo ɔ, Axɔ́súɖuto Mawu tɔn kɛ́ɖɛ́ wɛ ná kpo ɖo ayǐ. (Ðɛh. 110:5, 6; Da. 2:44) È sɔ́ ɖó ná gú hwenu ǎ! Gbɛtɔ́ lɛ́ ɖó ná wá gbeta ɖé kɔn: Yě ná kpo ɖo nǔ wa wɛ lěe gbɛ éyɛ nɔ ba ɖɔ è ní wa nǔ gbɔn é, bo ná yi dɔn wɛ a, alǒ yě ná dó gǎn bo ná zán gbɛ sɔgbe xá jló Mawu tɔn, bo ná mɔ gbɛ mavɔmavɔ? (Ebl. 12:25) Gbɔn Mawuxóɖiɖɔzɔ́ mǐtɔn gblamɛ ɔ, mǐ sixú d’alɔ mɛ lɛ́, bɔ yě ná wá gbeta tají énɛ́ kɔn. Gɔ́ ná ɔ, mi nú mǐ ní hɛn xó Aklúnɔ mǐtɔn Jezu tɔn élɔ́ ayi mɛ: “È ná jlá axɔ́súɖuɖu Mawu tɔn sín Wɛn ɖagbe gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ, bónú é ná nyí kúnnuɖiɖe nú gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ. Énɛ́ ɔ gúdo ɔ, gbɛ ɔ ná vɔ.”—Mat. 24:14. w21.09 19 akpá. 19-20

Mɛxó lɛ́ è mi, wǔjɔmɛ bǔnɔ ɖé wɛ mi ɖó bo ná ɖó alɔ akɔ́n jí nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ ɖěɖěe mɛvívɛ́ yětɔn ɖé jó Jexóva dó lɛ́ é. (1 Tɛ. 5:14) bo ná dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě hǔn, mi nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá yě jɛ nukɔn nú kplé lɛ́, kpó kplé lɛ́ gúdo kpó. Mi nɔ yi ba yě kpɔ́n, bo nɔ lɛ́ xo ɖɛ xá yě. Mi nɔ w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá yě ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. Alǒ, mi nɔ ylɔ́ yě hweɖélɛ́nu bónú yě ní wá gɔ́ nú xwédo mitɔn nú sinsɛn-bíbló xwédo tɔn mitɔn. Lɛ̌ngbɔ́nyitɔ́ gbigbɔ tɔn lɛ́ ɖó ná ɖe nǔbláwǔkúnúmɛ kpó wǎnyíyí kpó xlɛ́ lɛ̌ngbɔ́ Jexóva tɔn e ɖo aluwɛ mɛ lɛ́ é, bo lɛ́ ɖe xlɛ́ yě ɖɔ nǔ yětɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú émí. (1 Tɛ. 2:7, 8) Jexóva “jló ɖɔ mɛ ɖěbǔ ní dɔn ǎ; é nyɔ́ wa ɔ, é jló ɖɔ mɛ bǐ ní mɔ ali, bo lɛ́ kɔ sín nǔnyanyawiwa gúdo.” (2 Pi. 3:9) Mɛɖé sixú hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n có, gbɛ tɔn ka nɔ lɛ́ kpo ɖo akwɛ́ xɔ wɛ ɖo Mawu nukúnmɛ. Flín ɖɔ Jexóva sú axɔ́ ɖaxó ɖé nú mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó, énɛ́ wɛ nyí gbɛ Vǐ vívɛ́ná tɔn tɔn. Kpó wǎnyíyí kpó wɛ Jexóva ɖo gǎn dó wɛ, bo ná d’alɔ mɛ ɖěɖěe ko jó è dó lɛ́ é bónú yě ná lɛ́ kɔ wá gɔ̌n tɔn. É nɔ ɖó nukún ɖɔ yě ná wá gbeta ɔ kɔn bo ná lɛ́ kɔ wá, lěe mǐ mɔ gbɔn ɖo lǒ e Jezu dó dó vǐ ɖuvanɔ ɔ wú é mɛ é.—Luk. 15:11-32. w21.09 30-31 akpá. 17-19

Nú lanmɛ towe ma lɔn nǔ bónú a ná ɖ’alɔ ɖo nǔkplɔ́nkplɔ́n mɛ lɛ́ bónú yě ná húzú ahwanvú sín azɔ̌ ɔ mɛ ǎ ɔ ka ló? Nǔkúnyiyazɔ́ ɔ sixú kpo ɖo awǎjijɛ dó nú we wɛ. Ð’ayi kpɔ́ndéwú Davídi tɔn wu: É kpó mɛtɔn lɛ́ kpó yi hwlɛ́n xwédo yětɔn lɛ́ ɖo Amalɛ́kinu e wlí ahwankannumɔ yětɔn lɛ́ é sí. Mɛ afɔɖé ɖo yě mɛ bɔ nǔ cikɔ nú yě tawun bɔ yě sɔ́ sixú fun ahwan ǎ, énɛ́ wú ɔ, yědɛɛ lɛ́ cí agban lɛ́ kɔn bo ɖo cícɔ́ wɛ. Ée yě ɖu ɖo ahwan ɔ jí gúdo é ɔ, Davídi ɖe gbe ɖɔ è ní má nǔ e yě yí sín ahwangbénu lɛ́ é ɖó zɛ̌nzɛ̌n xá mɛ bǐ. (1 Sam. 30:21-25) Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nɔ nyí ɖo nǔ kplɔ́nkplɔ́n mɛ lɛ́ bónú yě ná húzú ahwanvú sín azɔ̌ e wa wɛ mǐ ɖe é kɔn. A sixú nɔ ma kpé wú, bo ɖ’alɔ ɖo wɛn ɔ jíjlá kpó nǔ kplɔ́nkplɔ́n mɛ lɛ́ bónú yě ná húzú ahwanvú sín azɔ̌ ɔ kpó mɛ lěe a lin gbɔn é. Amɔ̌, ényí a nɔ wa nǔ e wú a kpé é bǐ, hweɖěbǔnu bónú mɛ yɔ̌yɔ́ ɖé ní tuun Jexóva, bo bló batɛ́mu ɔ, a sixú kpo ɖo awǎjijɛ ɖaxó ɖó wɛ. Jexóva nɔ ɖ’ayi azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n e mǐ nɔ wa é kpó linlin ɖagbe e mǐ nɔ ɖó é kpó wú, bo nɔ d’ajɔ mǐ ɖ’é nu. Gɔ́ ná ɔ, é nɔ lɛ́ kplɔ́n nǔ mǐ dó lěe mǐ sixú wa nǔ gbɔn bɔ alɔ e ɖó wɛ mǐ ɖe ɖo nǔkúnyiyazɔ́ ɖaxó énɛ́ mɛ é ná lɛ́ d’awǎjijɛ nú mǐ gbɔn é wú. (Jaan 14:12) Mǐ sixú kúdéjí ɖɔ nú awakanmɛ ma kú mǐ ǎ ɔ, nǔ mǐtɔn ná kpo ɖo nukún Mawu tɔn mɛ nyɔ́ wɛ. w21.10 27-28 akpá. 15-17

Ényí mǐ ɖo mɛxó nyí wɛ ɔ, xɛsi sixú ɖi mǐ ɖɔ mǐ kún sɔ́ ná sixú nyɔ́ zán nú Jexóva ɖ’ayǐ tɔn ɖɔhun ó. Mǐ ná bo ma tlɛ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n ɖ’ayǐ tɔn ɖɔhun ǎ ɔ, mǐ sixú zán nǔnywɛ́ kpó nǔ e mǐ mɔ kpɔ́n lɛ́ é kpó dó d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ bɔ yě ná nyɔ́ zán nú tutoblónúnǔ Jexóva tɔn, bo lɛ́ dó kɔ azɔ̌ yɔ̌yɔ́ ɖěvo lɛ́ mɛ. Ényí mɛxómɔ lɛ́ ba ná d’alɔ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ ɔ, yě ɖó ná nɔ sɔ́ yěɖée hwe. Mɛɖéesɔ́hwetɔ́ ɖé nɔ mɔ ɖɔ mɛ ɖěvo lɛ́ hú gǎn émí. (Filí. 2:3, 4) Mɛxómɔ ɖěɖěe nɔ ɖe jijɔ mɔ̌hun xlɛ́ lɛ́ é nɔ tuun ɖɔ è sixú wa nǔɖé ɖo ali vovo nu bɔ é ná sɔgbe xá Biblu kpó nǔ e azɔ̌ ɔ byɔ́ lɛ́ é kpó. Mɔ̌ mɛ ɔ, yě nɔ ɖó nukún ɖɔ mɛ lɛ́ bǐ ní wa nǔ lɛ́ lěe yěɖésúnɔ wa gbɔn ɖ’ayǐ é ɖɔhun pɛ́ɛ́ ǎ. (Nǔt. 7:10) Yě ɖó nǔ xɔ akwɛ́ gěgé bo ná má xá mɛ wínnyáwínnyá lɛ́. É ɖo mɔ̌ có, yě tuun ɖɔ “tito gbɛ élɔ́ mɛ tɔn lɛ́ ɖo hǔzúhúzú wɛ,” bɔ énɛ́ sixú byɔ́ ɖɔ yě ní húzú sɔgbe xá ninɔmɛ yɔ̌yɔ́ lɛ́.—1 Kɔ. 7:31. w21.09 8-9 akpá. 1, 3

Jexóva ná byɔ́ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ ɖɔ yě ní wa nǔ e ná wa nǔ dó yě wú é gbeɖé ǎ. Jexóva mɛ́, bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú. Nǔ e è nɔ wlán dó gan gbajagbaja e è sɔ́ siká akú dó bló ná, b’ɛ nɔ ɖo ta vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ tɔn é wú é xlɛ́ énɛ́ nyi wɛn. Xógbe élɔ́ wɛ è wlán dó gan gbajagbaja énɛ́ wú: ‘Mɛɖeɖóvo Jexóva tɔn,’ alǒ Jexóva nyí mɛ mímɛ́. (Tín. 28:36-38) Ényí mɛ ɖěbǔ mɔ nǔwlanwlán énɛ́ ɖo gan énɛ́ jí ɔ, é ná kúdéjí ɖɔ Jexóva nyí mɛ mímɛ́ nǔgbó. Amɔ̌, ényí Izlayɛ́li-ví ɖé ma sixú sɛkpɔ́ vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ ǎ, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ é ma sixú mɔ gan gbajagbaja ǎ ɔ ka ló? Wɛn tají énɛ́ ná gbɔ wǔ tɔn wɛ a? Ðěbǔ ǎ! Ée è xa Sɛ́n ɔ ɖo súnnu, nyɔ̌nu, kpó yɔkpɔ́vú lɛ́ kpó nukɔn é ɔ, Izlayɛ́li-ví lɛ́ bǐ wɛ se wɛn énɛ́. (Sɛ́n. 31:9-12) Ényí a ɖo tɛn tɔn mɛ hwenɛ́nu ɔ, a ná ko se xó élɔ́: ‘Nyɛ wɛ nyí Jexóva, Mawu mitɔn, mi ɖó ná nyí mɛ mímɛ́, ɖó mǐmɛ́ wɛ un nyí.’ ‘Mi ɖó ná nyí mɛ mímɛ́, ɖó nyɛ Jexóva ɔ, mǐmɛ́ wɛ un nyí.’—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26. w21.12 3 akpá. 6-7

Hudó agbaza tɔn lɛ́ sín do súsú sixú ɖó linkpɔ́n nú mɛɖé lɛ́. Yě sixú nɔ nɔ to e mɛ wamamɔnɔ lɛ́ sukpɔ́, bɔ azɔ̌ mimɔ lɛ́ vɛ́ wǔ ɖe é ɖé mɛ. Akwɛ́ e ná kpé bɔ yě ná zán dó kpé nukún dó xwédo yětɔn wú é mimɔ sixú vɛ́ wǔ nú yě. Mɛ e nɔ w’azɔ̌ dó kpé nukún dó xwédo ɔ wú é sixú ko kú, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ yě sɔ́ nɔ mɔ akwɛ́ e yě ná zán dó sú hudó yětɔn lɛ́ sín do é ǎ. Ényí mǐ jó linkpɔ́n dó bo ɖeji dó Jexóva wú ɔ, énɛ́ ná hɛn le wá nú mǐ. Hɛn dó ayi mɛ ɖɔ Jexóva d’akpá nú mǐ ɖɔ, ényí mǐ sɔ́ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, émí ná sú hudó mǐtɔn lɛ́ sín do ɖo agbaza lixo. (Mat. 6:32, 33) É nɔ ɖe akpá tɔn énɛ́ jɛ́n wɛ. (Sɛ́n. 8:4, 15, 16; Ðɛh. 37:25) Ényí Jexóva nɔ ná nǔɖuɖu xɛ lɛ́, bo nɔ lɛ́ ba acɔ́ nú folówa lɛ́ ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ ado kún ɖó ná hu mǐ dó nǔ e mǐ ná ɖu, alǒ dó é wú ó! (Mat. 6:26-30; Filí. 4:6, 7) Lěe wǎnyíyí nɔ sísɛ́ mɛjitɔ́ lɛ́ bɔ yě nɔ kpé nukún dó vǐ yětɔn lɛ́ wú ɖo agbaza lixo gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ wǎnyíyí nɔ sísɛ́ Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ b’ɛ nɔ kpé nukún dó hudó togun tɔn tɔn wú ɖo agbaza lixo gbɔn é nɛ́. w21.12 16-17 akpá. 4-5; 18 akpá. 8

Mɛɖé wa nǔ agɔ xá we kpɔ́n a? Mɛ ɔ tlɛ sixú nyí nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ ɖé. Ðo ayi Jozɛ́fu e fofó tɔn lɛ́ wa nǔ agɔ xá é sín kpɔ́ndéwú wú. É kpo ɖo ayi sɔ́ ɖó sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn jí wɛ, bɔ Jexóva ka d’ajɔ ɛ ɖó suúlu tɔn kpó didɛ tɔn kpó wú. Ée hwenu ɖo yiyi wɛ é ɔ, Jozɛ́fu kpé wú bo wɔn nǔ nyanya e è wa xá ɛ lɛ́ é, lobo sɔ́ ayi ɖó lěe Jexóva ko dó n’i gbɔn é jí. (Bǐb. 45:5) Jozɛ́fu ɖɔhun ɔ, ényí mǐ vɛ́ kpó Jexóva kpó bo jó xó lɛ́ d’alɔ mɛ n’i bónú é ná ɖeɖɛ ɔ, é nɔ dó gbɔ nú mǐ tawun. (Ðɛh. 7:18; 73:28) Ényí a ɖo didɛ wɛ ɖo nǔagɔwaxámɛ nu, alǒ mɛɖé wa nǔ nyi do nú we, b’ɛ vɛ́ nú we hǔn, flín ɖɔ Jexóva ɖo kpɔ́ xá “mɛ e ayi yětɔn gbadó lɛ́” é. (Ðɛh. 34:19) Suúlu e a nɔ ɖó é kpó nǔ linlin towe e a nɔ sɔ́ dó alɔ mɛ n’i é kpó zɔ́n bɔ é yí wǎn nú we. (Ðɛh. 55:23) É wɛ nyí Hwɛɖɔtɔ́ nú mɛ e ɖo ayǐkúngban ɔ jí lɛ́ é bǐ. Nǔ e ɖo jijɛ wɛ lɛ́ é bǐ wɛ é nɔ mɔ. (1 Pi. 3:12) Ényí wǔvɛ́ e a ma sixú ɖeɖɛ ǎ é mɔ wɛ a ɖe ɔ, a ka ɖo gbesisɔmɛ bo ná nɔ te kpɔ́n ɛ a? w21.08 12 akpá. 14, 16

Nǔnywɛ́nú wɛ é ná nyí ɖɔ mǐ ní zán gbɛ mǐtɔn ɖo ali ɖé nu, b’ɛ ná dó xomɛhunhun nú Jexóva. Mǐ ɖó ná nya nǔ e ɖo tají hú gǎn lɛ́ é gbé. Hweɖélɛ́nu ɔ, nǔ we e ɖě ma nylá ǎ é sixú wá jɛ nukɔn mǐtɔn, bɔ ényí mǐ jló ná zán hwenu mǐtɔn ganjí ɔ, mǐ ɖó ná sɔ́ ɖokpó ɖo yě mɛ. Tan e mǐ tuun ganjí, b’ɛ kúnkplá ba e Jezu yi ba Mali kpó Mata kpó kpɔ́n ɖo xwé yětɔn gbe é ɖe énɛ́ xlɛ́. Xomɛ hun Mata tawun ɖɔ Jezu wá ba yě kpɔ́n, énɛ́ wú ɔ, é ɖo nǔɖuɖu ɖaaɖagbe ɖé ɖa n’i wɛ. Amɔ̌, nɔví nyɔ̌nu tɔn Mali jínjɔ́n Aklúnɔ kpá, bo ɖo tó ɖó nǔkplɔ́nmɛ tɔn lɛ́ wɛ. Nǔgbó wɛ ɖɔ linlin ɖagbe e Mata ɖó é wɛ sísɛ́ ɛ bɔ é jɛ nǔ mɔ̌hun wa jí, amɔ̌, Mali “wɛ ka sɔ́ akpá ɖagbe ɔ.” (Luk. 10:38-42) Nukɔnmɛ ɔ, Mali sixú wá wɔn nǔɖuɖu e è xwlé mɛ gbe énɛ́ gbe é, amɔ̌, mǐ sixú kúdéjí ɖɔ é kún ná wɔn nǔ e é kplɔ́n ɖo Jezu gɔ́n lɛ́ é gbeɖé ó. Lěe Mali ma lɔn bɔ nǔɖé dín wǔ tɔn ɖo hwenu kléwún énɛ́ e Jezu nɔ kpɔ́ xá yě ná é mɛ ǎ é ɔ, mɔ̌ wɛ mǐ lɔ nɔ wlíbo nú hwenu e mǐ nɔ zán ɖó kpɔ́ xá Jexóva é gbɔn. w22.01 27 akpá. 5-6

Akábu sɔ́ éɖée hwe ɖo Jexóva nukɔn có, nǔ e é ka wá wa ɖo nukɔnmɛ lɛ́ é xlɛ́ ɖɔ é kún lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó ó. É tɛ́n kpɔ́n bo ná sú Baálu sinsɛn sín kún dó ɖo axɔ́súɖuto tɔn mɛ ǎ. Gɔ́ ná ɔ, é dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ lɛ́ bónú yě ná sɛn Jexóva ǎ. Ée Akábu kú gúdo é ɔ, Jexóva ɖe nǔ e é nɔ lin dó nya énɛ́ wu é xlɛ́. Gbeyíɖɔ Mawu tɔn Jehu ɖɔ ɖɔ “nǔnyanyawatɔ́” wɛ n’i. (2 Tan 19:1, 2) Din ɔ, lin tamɛ dó nǔ élɔ́ jí: Ényí Akábu ko lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó wɛ nyí ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ gbeyíɖɔ ɔ kún ná ɖɔ xó dó wǔ tɔn, bo ná ɖɔ ɖɔ é nyí mɛ nyanya bo gbɛ́ wǎn nú Jexóva ó. Nǔgbó wɛ ɖɔ Akábu xlɛ́ ɖɔ nǔ e émí wa nyi do lɛ́ é vɛ́ nú émí ɖó bǎ ɖé mɛ có, é ka lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ. Étɛ́ kpɔ́ndéwú Akábu tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ? Ée Akábu se ɖo Elíi nu ɖɔ awě ná xo xwédo émítɔn é ɔ, tlóló ɔ, é sɔ́ éɖée hwe. Nǔ ɖagbe ɖé wɛ énɛ́ nyí b’ɛ wa. Amɔ̌, nǔ e é wá wa ɖo nukɔnmɛ lɛ́ é xlɛ́ ɖɔ é kún lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó ó. Hǔn, kɔlílɛ́ sín hwɛ mɛtɔn lɛ́ gúdo ɖó ná byɔ́ nǔ hú ɖiɖɔ kpowun ɖɔ nǔ e è wa é vɛ́ nú mɛ. w21.10 3 akpá. 4-5, 7-8

Gbeyíɖɔ Ezayíi kpó asi tɔn kpó sɔ́ Jexóva sinsɛn dó ɖó nǔ e ɖo tají hú gǎn é ɖo gbɛzán yětɔn mɛ. Gbeyíɖɔ wɛ nú Ezayíi, b’ɛ cí ɖɔ asi tɔn lɔ ɖó gbeyíɖɔzɔ́ tɔn bo nɔ wa, ɖó è ylɔ́ ɛ ɖɔ “gbeyíɖɔ.” (Eza. 8:1-4) Asú kpó asi kpó ɖé ɖɔhun ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ Ezayíi kpó asi tɔn kpó sɔ́ ayi yětɔn bǐ ɖó Jexóva sinsɛn jí. Asú kpó asi kpó lɛ́ lɔ sixú wa nǔ e wú yě kpé lɛ́ é bǐ ɖo sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn mɛ, dó ɖe xlɛ́ ɖɔ Jexóva sinsɛn wɛ ɖo tají hú gǎn nú émí. Nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn lɛ́ kpínkplɔ́n ɖó kpɔ́, kpó ayi ɖíɖó lěe yě nɔ jɛnu gbɔn é kpó wú sixú zɔ́n bɔ jiɖe e yě nɔ ɖó dó Jexóva wú é ná lɛ́ jɛjí. (Ti. 1:2) Yě sixú nɔ lin tamɛ dó nǔ e yě hɛn ɔ yě ná wa dó d’alɔ bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn ɖé lɛ́ ná jɛnu é jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, yě sixú d’alɔ bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ Jezu tɔn e ɖɔ ɖɔ è na jlá wɛn ɖagbe ɔ gbɔn ayǐkúngban ɔ bǐ jí cóbɔ gbɛ ɔ ná vɔ é ná jɛnu. Lě do asú kpó asi kpó lɛ́ ɖó gǎnjɛwú ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn lɛ́ ɖo jijɛnu wɛ sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ yě ná kánɖéjí bo ná wa nǔ e wú yě kpé é bǐ nú Jexóva sɔ. w21.11 16-17 akpá. 9-10

Jezu jló ná kpé nukún dó nɔ tɔn e ná ko nyí asúkúsi hwenɛ́nu é wú. Ðó Jezu yí wǎn nú Mali, bɔ nǔ tɔn nɔ lɛ́ ɖu ayi mɛ n’i wú ɔ, é zé nukún kpíkpé dó wǔ tɔn sín azɔ̌ ɔ d’alɔ mɛ nú Jaan, lobo mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ é ná kpé nukún dó hudó tɔn gbigbɔ tɔn lɛ́ wú. Sín gbe nɛ́ gbe ɔ, Jaan cí vǐ ɖé ɖɔhun nú Mali, bo nɔ kpé nukún wǔ tɔn nɔ tɔn ɖɔhun. Wǎnyíyí ɖaxó wɛ nyí énɛ́ bɔ Jezu ɖe xlɛ́ nɔ tɔn e kpé nukún wǔ tɔn kpó wǎnyíyí kpó ɖo jiji hwenu, bo lɛ́ nɔ akpá tɔn hwenu e é kú é é. Étɛ́ xó Jezu tɔn lɛ́ ka sixú kplɔ́n mǐ? Kancícá e mǐ ɖó xá nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ é sixú syɛ́n hú kancícá e mǐ ɖó xá mɛ e ɖo xwédo mǐtɔn mɛ lɛ́ é. Hɛ̌nnumɔ mǐtɔn lɛ́ sixú klán gbe xá mǐ, alǒ, ɖe alɔ sín kan mǐtɔn mɛ, amɔ̌, lěe Jezu d’akpá tɔn gbɔn é ɔ, ényí mǐ tɛ́ dó Jexóva kpó tutoblónúnǔ Tɔn kpó wú ɔ, mǐ ná mɔ nǔ e mǐ hɛn bú lɛ́ é “donu kanweko.” Mɛ gěgé ná húzú vǐ súnnu, vǐ nyɔ̌nu, tɔ́, alǒ nɔ vívɛ́ nú mǐ. (Mak. 10:29, 30) Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú we dó xwédo gbigbɔ tɔn e mɛ a ɖe, bɔ nǔɖiɖi kpó wǎn e mǐ yí nú Jexóva kpódó mǐɖée kpó é kpó dɔn mǐ cá é wú?—Koló. 3:14; 1 Pi. 2:17. w21.04 9-11 akpá. 7-8

Xomɛnyínyɔ́ nɔ zɔ́n bɔ è nɔ wa nǔ zɛ nǔ e è ɖó nukún ɖo mɛ gɔ́n é wú. Lěe é nyí gbɔn ɖo hwexónu é ɔ, ɖo égbé ɔ, nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ gěgé wɛ nɔ sɔ́ jlǒ dó nyɔ́ xomɛ dó nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́ wú, káká jɛ mɛ ɖěɖěe yě ma tlɛ tuun ǎ lɛ́ é jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí adla j’ayǐ ɖo fí ɖé ɔ, afɔjíafɔjí wɛ yě nɔ ba ná tuun lěe yě sixú d’alɔ gbɔn é. Ényí adǎn gbo mɛ e ɖo agun ɔ mɛ é ɖé ɔ, yě nɔ yá wǔ nɔ gǔdo nú mɛ mɔ̌hun, bo nɔ d’alɔ ɛ ɖo ali tawun tawun lɛ́ nu. Lěe Masedwáninu lɛ́ wa nǔ gbɔn ɖo xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ é ɖɔhun ɔ, yě nɔ wa nǔ zɛ nǔ e ɖó nukún wɛ è ɖe ɖo yě sí é wú. Yě sá vɔ̌ ɖé lɛ́, bo “tlɛ lɛ́ ná [nǔ] hú lěe yě kpé wú gbɔn” é, bo ná dó d’alɔ nɔví yětɔn e ɖo hudó mɛ lɛ́ é. (2 Kɔ. 8:3) Ényí mɛxó agun tɔn lɛ́ ɖ’ayi lěe nɔví e ɖo agun ɔ mɛ lɛ́ é nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú gbɔn é wú ɔ, yě nɔ kpa yě. Wǔsyɛ́n dó lanmɛ nú mɛ énɛ́ lɛ́ e nɔ wá dó ganmɛ lɛ́ é ná ná hlɔ̌nhlɔ́n e sín hudó nɔví lɛ́ ɖó, bo ma ná jó gbe ǎ é yě.—Eza. 32:1, 2. w21.11 11 akpá. 14; 12 akpá. 21

Mǐ bǐ wɛ nɔ ɖó hudó wěɖexámɛ tɔn sín hweɖénu jɛ hweɖénu. Ðo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, mǐ sixú ɖe afɔ nukɔntɔn ɔ, bó byɔ́ mɛ e mǐ nɔ ɖó sísí ná é ɖé ɖɔ é ní ɖe wě xá mǐ. Ðo ninɔmɛ ɖěvo lɛ́ mɛ ɔ, nɔví e nǔ mǐtɔn nɔ ɖu ayi mɛ ná é ɖé sixú sɛkpɔ́ mǐ, bó ɖɔ nú mǐ ɖɔ é cí ɖɔ mǐ ja nǔ e ná wá vɛ́ nú mǐ é ɖé “wa nyi do” gbé ɖɔhun. (Ga. 6:1) Alǒ, ényí mǐ hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé ɔ, mɛɖé sixú ɖe wě xá mǐ dó gbɛ́ nǔ nú mǐ. É ná bó tlɛ nyí hwɛjijɔ ɖěbǔ wú wɛ è ɖe wě xá mǐ ɔ, mǐ ɖó ná ɖótó. Mɔ̌ wiwa ná wa ɖagbe nú mǐ, bó sixú lɛ́ xɔ gbɛ nú mǐ! (Nǔx. 6:23) Wěmafɔ e jí tɛ́si mǐtɔn égbé tɔn jínjɔ́n é dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ní nɔ “[ɖótó] te bó se nǔnywɛ́tɔ́ lɛ́ xó.” È nɔ tuun nǔ yi kpé ǎ; mɛɖé ná ɖe dandan bó tuun nǔ, alǒ mɔ nǔ kpɔ́n hú mǐ. (Nǔx. 12:15) Énɛ́ wú ɔ, wěɖexámɛ lɛ́ ɖíɖó tó nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe. É nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ tuun gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ́ céɖécéɖé, bó lɛ́ tuun ɖɔ mǐ ɖó hudó alɔdó tɔn bá mɔ tɛn dó kpé nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖe lɛ́ é wú. Axɔ́sú nǔnywɛ́tɔ́ Salomɔ́ɔ wlán ɖɔ: ‘Mɛ gěgé ɖe wě dó nǔɖé wú xá mɛ ɔ, è nɔ mɔ nu tɔn.’—Nǔx. 15:22. w22.02 8 akpá. 1-2

Kɔlílɛ́ sín hwɛ mɛtɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó nɔ byɔ́ nǔ hú ɖiɖɔ kpowun ɖɔ hwɛ e è hu é vɛ́ nú mɛ. É nɔ lɛ́ byɔ́ ɖɔ è ní ɖyɔ́ linlin, bo bló hǔzúhúzú ɖo ayi mɛ. Hwɛhutɔ́ ɔ ɖó ná ɖó gbɛ blíblí e zán wɛ é ɖe é te, bo lɛ́ jɛ tónú se nú nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ jí. (Ezek. 33:14-16) Nǔ tají hú gǎn e hwɛhutɔ́ ɖé ɖó ná wa é wɛ nyí ɖɔ é ná bló bɔ kancícá ɖagbe ɖé ná lɛ́ ɖo é kpó Jexóva kpó tɛ́ntin. Nú mǐ se ɖɔ xɔ́ntɔn vívɛ́ mǐtɔn ɖé hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n ɖé ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa? Ényí mǐ tɛ́n kpɔ́n bo ná bú nǔ dó hwɛ e xɔ́ntɔn mǐtɔn hu é ɔ, nǔ jɛ́n mǐ ná wa dó wǔ tɔn. Mǐ sixú kpé wú bo hwlá hwɛhuhu ɔ ǎ, ɖó Jexóva ɖo mimɔ wɛ. (Nǔx. 5:21, 22) Ényí a flín xɔ́ntɔn towe ɖɔ mɛxó agun tɔn lɛ́ ba ná d’alɔ ɛ ɔ, énɛ́ sixú wa ɖagbe n’i. Ényí xɔ́ntɔn towe gbɛ́ ɖɔ émí kún ná yi ɖɔ hwɛ e émí hu é nú mɛxó agun tɔn lɛ́ ó ɔ, a ɖó ná yi ɖɔ xó ɔ nú mɛxó agun tɔn lɛ́, énɛ́ ɔ, a ná xlɛ́ ɖɔ émí ba ná d’alɔ ɛ nǔgbó nǔgbó. w21.10 7 akpá. 19-21

Mǐ bǐ sixú kplɔ́n bó ná nɔ sɔ́ mǐɖée dó sá vɔ̌ Jezu ɖɔhun. Biblu ɖɔ ɖɔ é “zé ninɔmɛ mɛsɛntɔ́ tɔn.” (Filí. 2:7) Kannumɔ, alǒ mɛsɛntɔ́ e è nɔ wlíbo ná é ɖé ɖó ná ba ali e nu é ná wa nǔ bó ná nyɔ́ gǎn tɔn nukúnmɛ ɖe lɛ́ é. Ðó mǐ nyí mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn lɛ́, bó nɔ lɛ́ wa devízɔ́ nú nɔví lɛ́ wútu ɔ, mǐ ba ná nyɔ́ zán nú Jexóva kpó nɔví lɛ́ kpó d’é jí. Nɔ kan byɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Nɛ̌ do un ka ɖo gbesisɔmɛ bó ná sɔ́ nyiɖée dó sá vɔ̌ dó d’alɔ mɛ ɖěvo lɛ́ sɔ? Ényí è ɖó hudó mɛ e ná d’alɔ bɔ è ná jlá fí e è ná bló kpléɖókpɔ́ ɖe é ɖé, alǒ Kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn ɖé ɖó é tɔn ɔ, un ka nɔ ɖo gbesisɔmɛ bó nɔ sɔ́ nyiɖée jó a?’ Vlafo a mɔ ɖɔ é byɔ́ ɖɔ a ní sɔ́ hwiɖée dó sá vɔ̌ d’é jí, amɔ̌, a ka ɖó jlǒ e ná wa mɔ̌ é ǎ. Ényí ninɔmɛ énɛ́ mɛ wɛ a ɖe hǔn, xo ɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jexóva. Ðɔ lěe nǔ cí nú we é nú Jexóva, bó byɔ́ ɛ ɖɔ é ní bló bónú a ní ɖó “jlǒ [kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó, nwt] bó ná nɔ wa nǔ.”—Filí. 2:13. w22.02 23 akpá. 9-11

Jezu ná bó tlɛ nyí ɖo ninɔmɛ vɛ́ wǔ lɛ́ mɛ ɔ, é nɔ ɖe xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ gbɔn jlɛ̌ jí e é nɔ nɔ é gblamɛ. (Mat. 11:28-30) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e nyɔ̌nu Fenisíinu ɖé byɔ́ ɛ ɖɔ é ní gbɔ azɔn nú vǐ émítɔn é ɔ, é to gbɛ́ nǔbyɔ́byɔ́ nǎwe ɔ tɔn hwɛ̌; amɔ̌, hwenu e nǎwe ɔ ɖe nǔɖiɖi ɖaxó xlɛ́ é ɔ, é wa nǔ kpó xomɛnyínyɔ́ kpó, bó gbɔ azɔn nú vǐ tɔn. (Mat. 15:22-28) Jezu nyí xomɛnyɔ́tɔ́ có, é ka nɔ gɔn wě ɖe xá mɛ ǎ. Hweɖélɛ́nu ɔ, é nɔ gbɛ́ nǔ nú mɛ ɖěɖěe é yí wǎn ná lɛ́ é, dó ɖe xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ yě. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Piyɛ́ɛ tɛ́n kpɔ́n bó ná dó kpo awakanmɛ nú Jezu bónú é ma wa jlǒ Jexóva tɔn ó é ɔ, é gbɛ́ nǔ n’i ɖo mɛsɛ́dó ɖě lɛ́ bǐ nukɔn. (Mak. 8:32, 33) É bló mɔ̌ dó ɖe Piyɛ́ɛ kpo wɛ ǎ, loɔ, nǔ wɛ é kplɔ́n ɛ, bó lɛ́ ɖo akpá gba nú mɛsɛ́dó ɖě lɛ́ e kpo é wɛ ɖɔ yě ɖó ná nɔ nɔ gǔdo nú émí, bó kún ka ná nɔ glɔ́n ali nú émí bónú émí ná gɔn jlǒ Mawu tɔn wa ó. É ɖo wɛn ɖɔ xomɛ ná ko sin Piyɛ́ɛ kpɛɖé, amɔ̌, é ɖu le nǔgbɛ́númɛ ɔ tɔn. Bó ná dó ɖe xomɛnyínyɔ́ jɔ xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ mɛ ɖěɖěe a yí wǎn ná lɛ́ é ɔ, hweɖélɛ́nu ɔ, é sixú nɔ byɔ́ ɖɔ a ní ɖe wě xá yě. A ɖo mɔ̌ wa wɛ hǔn, nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn, bó nɔ zé wěɖexámɛ towe jínjɔ́n nǔgbódodó e ɖo Xó Mawu tɔn mɛ lɛ́ é jí. w22.03 11 akpá. 12-13

Ényí mǐ ɖo susu kpa nú Jexóva wɛ hǔn, sinsɛn ɛ wɛ mǐ ɖe nɛ́. (Ðɛh. 34:2) Ényí mǐ nɔ ɖɔ xó nú mɛ ɖěvo lɛ́ dó lěe mǐ yí wǎn nú Jexóva gbɔn é, gɔ́ nú lěe jijɔ tɔn ɖaaɖagbe lɛ́ kpó nǔ e é nɔ wa lɛ́ é kpó nɔ dɔn mǐ gbɔn é wú hǔn, susu kpa n’i wɛ mǐ ɖe nɛ́. Ényí nǔ e é nɔ wa nú mǐ lɛ́ é nɔ su nukún mǐtɔn mɛ ɔ, mǐ ná ɖó hwɛjijɔ ɖagbe e wú mǐ ná ɖɔ xó dó wǔ tɔn é gěgé. Ényí mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔ ɖagbe e Jexóva wa nú mǐ lɛ́ é bǐ jí ɔ, mǐ ná ɖó hwɛjijɔ e wú mǐ ná kpa susu n’i é gěgé. Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ nɔ hun ali bǔnɔ ɖé nú mǐ bónú “mǐ ná sɔ́ nu mǐtɔn dó kpa susu nú nyǐkɔ [Mawu] tɔn ɖo togun mɛ agbawungba.” Lěe é ɖo dandan ɖɔ mǐ ní nɔ xwe sɔ bó nɔ lin tamɛ dó nǔ e ná ɖɔ nú Jexóva wɛ mǐ ɖe ɖo ɖɛ mɛ lɛ́ é jí gbɔn é ɔ, é ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní nɔ lin tamɛ ganjí dó nǔ e ná ɖɔ nú mɛ lɛ́ wɛ mǐ ɖe ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é jí jɛ nukɔn. Mǐ ba ɖɔ lěe mǐ “nɔ kpa susu nú Mawu dó sá vɔ̌ n’i” gbɔn é ní nyí ɖagbe hú gǎn ɔ. Énɛ́ wú wɛ mǐ nɔ ɖɔ xó kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó hwenu e mǐ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é. w22.03 21-22 akpá. 8