Lěe ɖɛ towe lɛ́ sixú kpɔ́n te d’é jí gbɔn é

1-2. (a) Étɛ́ ka sixú zɔ́n bɔ mǐ ná gɔn nǔ e ɖo ayi mǐtɔn mɛ é ɖɔ nú Jexóva? (b) Nɛ̌ mǐ ka wa gbɔn bo tuun ɖɔ Jexóva nɔ ɖótó ɖɛ mǐtɔn lɛ́ kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó?

É KA nɔ cí nú we hwɛhwɛ ɖɔ a nɔ ɖɔ nǔ ɖokpó ɔ lɛ́ ɖo ɖɛ towe lɛ́ mɛ bo kún nɔ ɖɔ lěe nǔ cí nú we tawun é nú Jexóva ó wɛ a? Ényí mɔ̌ wɛ hǔn, hwiɖokpónɔ wɛ nǔ nɔ cí mɔ̌ ná ǎ. Ðó mǐ bǐ sín alɔnu wɛ nɔ ján tawun wútu ɔ, mǐ sixú nɔ kplakpla jí ɖo ɖɛ mǐtɔn lɛ́ mɛ. Alǒ, é tlɛ sixú vɛ́ wǔ nú mǐ bɔ mǐ ná ɖɔ lěe nǔ cí nú mǐ tawun é nú Jexóva, ɖó mǐ mɔ ɖɔ mǐ kún jɛxá bo ná sɛkpɔ́ ɛ ó.

² Biblu ná gǎnjɛwú mǐ ɖɔ nǔ e ɖo tají nú Jexóva é kún nyí lěe mǐ to xókwín lɛ́ ganjí gbɔn ɖo ɖɛ mǐtɔn lɛ́ mɛ é ó, loɔ, ɖɛ mǐtɔn lɛ́ ní gosín ayi gɔngɔn mǐtɔn mɛ. É nɔ se ‘mɛmaɖómɛɖé lɛ́ sín ɖɛ.’ (Ðɛh. 10:17) É nɔ ɖótó nǔ e mǐ nɔ ɖɔ lɛ́ é bǐ kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó, ɖó nǔ mǐtɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun.—Ðɛh. 139:1-3.

3. Nǔkanbyɔ́ tɛ́ lɛ́ mǐ ka ná gbéjé kpɔ́n ɖo xóta élɔ́ mɛ?

³ Din ɔ, mǐ sixú kanbyɔ́ ɖɔ: Étɛ́wú mǐ ka hɛn ɔ, mǐ ná xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva kpó jiɖiɖe kpó? Nɛ̌ mǐ ka sixú bló gbɔn bɔ ɖɛ mǐtɔn lɛ́ ná dɔn mǐ sɛkpɔ́ Jexóva hú gǎn? Nɛ̌ tamɛ linlin dó ɖɛ e è xo sín ayi mɛ bɔ yě ɖo Biblu mɛ lɛ́ é jí ka sixú d’alɔ mǐ bɔ ɖɛ mǐtɔn lɛ́ ná kpɔ́n te d’é jí gbɔn? Gɔ́ ná ɔ, ényí lěe nǔ cí nú mǐ tawun é ɖiɖɔ nɔ vɛ́ wǔ nú mǐ ɔ, étɛ́ mǐ ka sixú wa? Mi nú mǐ ní gbéjé xósin nǔkanbyɔ́ énɛ́ lɛ́ tɔn kpɔ́n.

ADO NÍ MA HU WE DÓ ÐƐ XIXO SƐ́DÓ JEXÓVA WÚ GBEÐÉ Ó

4. Étɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná nɔ xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva kpó jiɖiɖe kpó? (Ðɛhan 119:145)

⁴ Ényí mǐ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ xɔ́ntɔn e ɖo gbejí é ɖé wɛ Jexóva nyí bo ɖo ɖagbe mǐtɔn ba wɛ ɔ, mǐ ná vo bo ná xo ɖɛ sɛ́dó è bo ɖɔ linlin mǐtɔn lɛ́ kpó lěe nǔ cí nú mǐ é kpó n’i. Mɛ e wlán Ðɛhan 119​gɔ́ ɔ é tɛ́n kpɔ́n bo zun xɔ́ntɔn ɖagbe mɔ̌hun xá Jexóva. Wǔvɛ́ hán ɖo gbɛzán tɔn mɛ ǎ. Mɛ ɖé lɛ́ ɖó adingban baɖabaɖa lɛ́ dó kɔ n’i. (Ðɛh. 119:23, 69, 78) É ɖó ná lɛ́ ɖí xwi xá nǔwanyido éɖésúnɔ tɔn lɛ́. (Ðɛh. 119:5) É ɖo mɔ̌ có, ado hu i dó nǔ e ɖo ayi tɔn mɛ é ɖiɖɔ nú Jexóva wú ǎ.—Xa Ðɛhan 119:145.

5. Étɛ́wú mǐ ma ka ɖó ná lɔn nú linlin nyanya lɛ́ ná zɔ́n bónú mǐ ná gɔn ɖɛ xo ǎ? Jlɛ̌ dó nǔɖé wú.

⁵ Jexóva tlɛ ba ɖɔ mɛ ɖěɖěe ko hu hwɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ é ní xo ɖɛ sɛ́dó émí. (Eza. 55:6, 7) Énɛ́ wú ɔ, mǐ ɖó ná lɔn nú linlin masɔgbe lɛ́ ná zɔ́n bónú mǐ ná gɔn ɖɛ xo ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, jɔmɛhúnkuntɔ́ ɖé tuun ɖɔ ényí émí ɖó hudó alɔdó tɔn ɔ, émí sixú ɖɔ xó xá mɛ ɖěɖěe nɔ xlɛ́ ali jɔmɛhún lɛ́ é. É ɖó ná xo nǔ kpɔ́n dó yě ylɔ́ylɔ́ wú ɖó é bú ali, alǒ é wa nǔɖé nyi do bɔ wínnyá ɖo huhu i wɛ wútu wɛ a? É ɖo wɛn ɖɔ é kún ná wa mɔ̌ ó! Mɔ̌ ɖokpó ɔ, ényí é tlɛ cí nú mǐ hweɖélɛ́nu ɖɔ mǐ bú ali, alǒ mǐ hu hwɛ ɔ, mǐ sixú xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva kpó jiɖiɖe kpó.—Ðɛh. 119:25, 176.

LĚE A NÁ BLÓ GBƆN BƆ ÐƐ TOWE LƐ́ NÁ ZƆ́N BƆ A NÁ LƐ́ SƐKPƆ́ JEXÓVA D’É JÍ É

6-7. Nɛ̌ tamɛ linlin dó jijɔ Jexóva tɔn lɛ́ jí ka sixú zɔ́n bɔ ɖɛ mǐtɔn lɛ́ ná bló bɔ mǐ ná sɛkpɔ́ ɛ d’é jí gbɔn? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé. (Kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é lɔmɔ̌.)

⁶ Ényí mǐ nɔ ɖɔ xomɛ nú Jexóva gbɔn linlin mǐtɔn lɛ́ kpó lěe nǔ nɔ cí nú mǐ nǔgbó nǔgbó é kpó ɖiɖɔ n’i gblamɛ ɔ, ɖɛ mǐtɔn lɛ́ ná zɔ́n bɔ mǐ ná sɛkpɔ́ ɛ d’é jí. Énɛ́ wú ɔ, étɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná nɔ xo ɖɛ gbɔn mɔ̌?

⁷ Nɔ lin tamɛ dó jijɔ Jexóva tɔn lɛ́ jí.a Lě do mǐ nɔ lin tamɛ dó jijɔ tɔn lɛ́ jí sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ mǐ ná kpé wú bo ɖɔ linlin mǐtɔn lɛ́ n’i nyi wɛn sɔ. (Ðɛh. 145:8, 9, 18) Lin tamɛ dó nɔví nyɔ̌nu e nɔ nyí Kristine bɔ tɔ́ tɔn nylá hun tawun é sín kpɔ́ndéwú jí. É tínmɛ ɖɔ: “Xó ɖiɖɔ nú Jexóva Tɔ́ ɖé ɖɔhun bɔ wǔ nú mì ɖěbǔ ǎ. Un nɔ lin ɖɔ nǔwanyido ce lɛ́ ná zɔ́n bɔ é ná jó mì dó.” Jijɔ Jexóva tɔn tɛ́ ka d’alɔ ɛ? É ɖɔ: “Wǎnyíyí Jexóva tɔn e ma nɔ sɛ do ǎ é zɔ́n bɔ un mɔ ɖɔ un ɖo ayijayǐ mɛ. Un tuun ɖɔ é kún ná jó mì dó ó. Ényí un na bo tlɛ jɛ ayǐ ɔ, é ná sɔ́ mì sí te kpó wǎnyíyí kpó. Énɛ́ d’alɔ mì bɔ un nɔ ɖɔ awǎjijɛ e ɖo ayi gɔngɔn ce mɛ lɛ́ é kpó aluwɛ e ɖo ayi gɔngɔn ce mɛ lɛ́ é kpó n’i.”

8-9. Ényí a nɔ lin tamɛ dó nǔ e ɖɔ gbé a ja é jí hwɛ̌ cóbó nɔ xo ɖɛ ɔ, le tɛ́ lɛ́ é ka sixú hɛn wá nú we? Jlɛ̌ dó nǔɖé wú.

⁸ Lin tamɛ dó nǔ e ɖɔ gbé a ja é jí. Cóbónú a ná xo ɖɛ ɔ, a sixú kan nǔ ɖé lɛ́ byɔ́ hwiɖée. Ði kpɔ́ndéwú ɔ: ‘Tagba tɛ́ lɛ́ ɖí xwi xá wɛ un ka ɖe ɖo alɔnu din tawun? Un ɖó ná sɔ́ hwɛ kɛ mɛɖé wɛ a? Un ka ɖo tagba yɔ̌yɔ́ ɖé ɖí xwi xá wɛ bo ɖó hudó alɔdó Jexóva tɔn tɔn bá dó ɖu ɖ’é jí wɛ a?’ (2 Axɔ́. 19:15-19) Mǐ sixú lɛ́ xwedó kpɔ́ndéwú e Jezu sɔ́ ɖ’ayǐ é gbɔn tamɛ linlin dó nǔ e mǐ sixú byɔ́ Jexóva dó nyǐkɔ Tɔn, Axɔ́súɖuto Tɔn kpó jlǒ Tɔn kpó takúnmɛ lɛ́ é jí gblamɛ.—Mat. 6:9, 10.

⁹ Hwenu e nɔví nyɔ̌nu e nɔ nyí Aliska é se ɖɔ asú émítɔn ɖo kansɛ́ɛzɔn taglomɛ tɔn e è ma sɔ́ sixú gbɔ ǎ é ɖé jɛ wɛ é ɔ, é vɛ́ wǔ n’i bɔ é ná xo ɖɛ. É flín ɖɔ: “Linkpɔ́n vun blá mì sɔmɔ̌ bɔ un sɔ́ ɖɛ bo ná xo ɔ, un nɔ tuun nǔ e un ná ɖɔ é ǎ.” Étɛ́ ka d’alɔ ɛ? É tínmɛ ɖɔ: “Cóbónú un ná xo ɖɛ ɔ, un nɔ zán hwenu kléwún ɖé dó lin tamɛ dó nǔ e ɖɔ gbé un ja lɛ́ é jí, bɔ énɛ́ d’alɔ mì bɔ un sɔ́ nɔ sɔ́ ayi ɖó nyiɖokpónɔ jí ɖo ɖɛ ce lɛ́ mɛ ǎ. Ényí un wa mɔ̌ ɔ, agbɔ̌n ce nɔ jɛ do hú gǎn bɔ un nɔ kpé wú bo nɔ xó ɖɛ sɛ́dó Jexóva dó nǔ vovo lɛ́ jí.”

10. Étɛ́wú mǐ ma ka ɖó ná nɔ zɔn kplakpla jí hwenu e mǐ ɖo ɖɛ xo wɛ é ǎ? (Kpɔ́n ɖiɖe lɛ́ lɔmɔ̌.)

¹⁰ Ma nɔ zɔn kplakpla jí hwenu e a ɖo ɖɛ xo wɛ é ó. Nǔgbó wɛ ɖɔ ɖɛ kléwún kléwún lɛ́ sixú zɔ́n bɔ mǐ sɛkpɔ́ Jexóva, amɔ̌, ényí mǐ ma nɔ zɔn kplakpla jí ɖo ɖɛ mǐtɔn lɛ́ mɛ ǎ ɔ, mǐ ná ɖibla ɖɔ nǔ e ɖo ayi mǐtɔn mɛ lɛ́ é hú gǎn.b Aliska sín asú Elijah ɖɔ: “Un nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ xo ɖɛ azɔn gěgé ɖo kéze ɔ mɛ, bɔ kplakpla jí ma nɔ hwenu e un ɖo ɖɛ xo wɛ é d’alɔ mǐ bɔ un sɛkpɔ́ Jexóva hú gǎn. Jexóva nɔ ɖo hwlɛndó jí ɖɔ nyi ní yá wǔ fó ɖɛ ce lɛ́ ǎ, énɛ́ wú ɔ, un sixú vo bo ɖɔ xó n’i.” Tɛ́n nǔ élɔ́ kpɔ́n: Ba hwenu kpó fí kpó e ná zɔ́n bɔ a ná xo ɖɛ, bo tlɛ sixú xo dó jí, bɔ nǔ ɖěbǔ ma ná fɛ́ ayi towe ǎ é ɖé, bo sɔ́ kplakpla jí ma nɔ hwenu e a ɖo ɖɛ xo wɛ é dó walɔ towe mɛ.

NƆ LIN TAMƐ DÓ ÐƐ ÐĚÐĚE È XO KPÓ AYI BǏ KPÓ BƆ YĚ ÐO BIBLU MƐ LƐ́ É JÍ

11. Nɛ̌ tamɛ linlin dó ɖɛ ɖěɖěe è xo kpó ayi bǐ kpó bɔ yě ɖo Biblu mɛ lɛ́ é jí ka nɔ hɛn le wá nú mǐ gbɔn? (Kpɔ́n gbǎví “A ka mɔ nǔ jɛ lěe nǔ cí nú yě é mɛ a?” ɔ lɔmɔ̌.)

¹¹ Tamɛ linlin dó ɖɛ ɖěɖěe è xo kpó ayi bǐ kpó lɛ́ é kpó han mímɛ́ alǒ ɖɛhan kpó éé ɖo Biblu mɛ lɛ́ é jí, sixú hɛn le wá nú we. Ényí a nɔ lin tamɛ dó lěe mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ ɖɔ nǔ e ɖo ayi gɔngɔn yětɔn mɛ lɛ́ é tɔ́n gbɔn é jí ɔ, é ná sísɛ́ we bɔ a ná nɔ ɖɔ xomɛ nú Jexóva. Ðɛ yětɔn lɛ́ sixú d’alɔ we bɔ a ná mɔ xógbe yɔ̌yɔ́ ɖěɖěe a ná sɔ́ dó ɖɛ towe lɛ́ mɛ lɛ́ é. Gɔ́ ná ɔ, a sixú mɔ ɖɛ ɖěɖěe sɔgbe xá ninɔmɛ towe lɛ́ é.

12. Ényí mǐ ɖo tamɛ lin dó nǔ ɖěɖěe ɖo ɖɛ ɖé mɛ lɛ́ é jí wɛ ɔ, nǔ tɛ́ lɛ́ mǐ ka sixú kanbyɔ́ mǐɖée?

¹² Ée a ná ɖo tamɛ lin dó ɖɛ e ɖo Mawuxówéma ɔ mɛ é ɖé jí wɛ é ɔ, kan nǔ élɔ́ lɛ́ byɔ́ hwiɖée: ‘Mɛ̌ ka ɖɔ xó élɔ́ lɛ́? Ninɔmɛ tɛ́ lɛ́ mɛ é ka ɖɔ yě ɖe? Un ka sixú mɔ nyiɖée ɖo xó ɖěɖěe ɖo ɖɛ élɔ́ mɛ lɛ́ é mɛ a? Nǔ tɛ́ lɛ́ é ka sixú kplɔ́n mì?’ É sixú byɔ́ ɖɔ a ní ba do nú nǔ gɔ́ ná bá dó mɔ xósin nú nǔkanbyɔ́ énɛ́ lɛ́, amɔ̌, gǎndídó towe lɛ́ ná nyí sin kɔn nyi kpákpá nɛgbé ǎ. Mǐ ní ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú ɖé lɛ́ jí.

13. Ðɔ nǔ e kpɔ́ndéwú Ana tɔn sixú kplɔ́n mǐ dó ɖɛ wú é ɖokpó. (1 Samuwɛ́li 1:10, 11) (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

¹³ Xa 1 Samuwɛ́li 1:10, 11. Hwenu e Ana xo ɖɛ énɛ́ é ɔ, tagba syɛ́nsyɛ́n we ɖí xwi xá wɛ é ɖe. Wɛnsinɔ wɛ n’i, bɔ asi ɖěvo e asú tɔn da é nɔ bló bɔ gbɛ nɔ vɛ́ wǔ n’i. (1 Sam. 1:4-7) Ényí a ɖo xwi ɖí xá tagba e gbɛ́ vivɔ é ɖé wɛ ɔ, nǔ tɛ́ ɖɛ e Ana xo é ka sixú kplɔ́n we? Ðɛ gaga e é xo é kpó xomɛ e é ɖɔ nú Mawu é kpó zɔ́n bɔ é mɔ kɔ dó sa fún. (1 Sam. 1:12, 18) Mǐ lɔ sixú mɔ kɔ dó sa fún hwenu e mǐ ‘sɔ́ nǔ linlin mǐtɔn d’alɔ mɛ nú Jexóva’ é, énɛ́ wɛ nyí ɖɔ mǐ ná ɖɔ tagba mǐtɔn lɛ́ bǐ kpó lěe nǔ cí nú mǐ dó yě wú é kpó n’i.—Ðɛh. 55:23.

14. (a) Nǔ ɖěvo tɛ́ kpɔ́ndéwú Ana tɔn ka kplɔ́n mǐ? (b) Nɛ̌ mǐ ka sixú nɔ dó jɛ̌ kɔ nú ɖɛ mǐtɔn lɛ́ gbɔn tamɛ linlin dó Mawuxówéma ɔ jí gblamɛ gbɔn? (Kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é.)

¹⁴ Ée Ana ji vǐ súnnu tɔn Samuwɛ́li b’ɛ ná ɖó xwe yɔywɛ ɖé gúdo é ɔ, é sɔ́ ɛ yi xwlé vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ ɖaxó Eli. (1 Sam. 1:24-28) Ðo ɖɛ e é xo kpó ayi bǐ kpó é ɖé mɛ ɔ, é ɖɔ kpó jiɖiɖe kpó ɖɔ Jexóva nɔ nya xɛ ɖo mɛsɛntɔ́ tɔn gbejínɔtɔ́ lɛ́ jí bo nɔ lɛ́ kpé nukún dó yě wú.c (1 Sam. 2:1, 8, 9) Tagba e mɔ wɛ Ana ɖe ɖo xwégbe lɛ́ é sixú ko nɔ ma gbo kɔ, amɔ̌, é sɔ́ ayi ɖó lěe Jexóva ko kɔn nyɔ̌ná dó jǐ tɔn gbɔn é jí. Étɛ́ énɛ́ ka sixú kplɔ́n mǐ? Ényí mǐ nɔ sɔ́ ayi ɖó lěe Jexóva ko nɔ gǔdo nú mǐ gbɔn káká jɛ din é jí ɔ, mǐ ná kpé wú hú gǎn bá ɖí xwi xá tagba e gbɛ́ kɔ gbo lɛ́ é.

15. Ényí mǐ ɖo nǔ agɔ ɖí xwi xá wɛ ɔ, étɛ́ ɖɛ gbeyíɖɔ Jelemíi tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ? (Jelemíi 12:1)

¹⁵ Xa Jelemíi 12:1. Ðo hweɖénu ɖo gbɛzán gbeyíɖɔ Jelemíi tɔn mɛ ɔ, nǔ e ɖo nyǐnyɔ́ nú mɛ nyanya lɛ́ wɛ bɔ é mɔ é dó ayimɛya n’i. Lěe Izlayɛ́li ví hǎtɔ́ tɔn lɛ́ wa nǔ xá ɛ gbɔn é lɔ wa nǔ dó wǔ tɔn. (Jel. 20:7, 8) Ényí mǐ mɔ mɛ nyanya lɛ́ bɔ nǔ ɖo nyǐnyɔ́ nú yě wɛ, alǒ è ɖo cícá nú mǐ wɛ ɔ, lěe nǔ cí n’i é hɛn ɔ, é ná cí nú mǐ lɔ. Jelemíi ɖɔ nǔ e ɖo akpɔ ɖó n’i wɛ é có, é ka xo nǔ kpɔ́n dó nǔjlɔ́jlɔ́wiwa Mawu tɔn wú ǎ. Ée é mɔ lěe Jexóva dɔn tó nú togun Tɔn gǔfɔ́ntɔ́ ɔ gbɔn é ɔ, jiɖe e é ɖó dó hwɛ jlɔ́jlɔ́ ɖiɖɔ Mawu tɔn wú é ná ko lɛ́ jɛjí. (Jel. 32:19) Mǐ lɔ sixú ɖɔ nǔ e ɖo akpɔ ɖó nú mǐ wɛ é ɖo ɖɛ mɛ faa, bo ɖeji ɖɔ Jexóva ná ɖe ɖɛ nǔagɔwaxámɛ ɖěbǔ e ɖí xwi xá wɛ mǐ ɖe din é ɖo hwetɔnnu.

16. Ényí mǐ mɔ ɖɔ ninɔmɛ mǐtɔn lɛ́ ɖó dogbó nú mǐ ɔ, étɛ́ Levíi ví e ɖo kannumɔgbénu é ɖé sín kpɔ́ndéwú ka sixú kplɔ́n mǐ? (Ðɛhan 42:2-5) (Kpɔ́n ɖiɖe lɛ́ lɔmɔ̌.)

¹⁶ Xa Ðɛhan 42:2-5. Levíi ví e ɖo kannumɔgbénu bo ma sixú nɔ kpɔ́ xá nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ tɔn lɛ́ ǎ é ɖé wɛ wlán han énɛ́. Ðɛhan tɔn ɖe lěe nǔ cí n’i é xlɛ́. Ényí è glɔ́n mǐ ɖó xwé mǐtɔn gbe alǒ ényí è sú mǐ dó gan mɛ ɖó nǔɖiɖi mǐtɔn wú ɔ, mǐ sixú mɔ nǔ jɛ lěe nǔ cí n’i é mɛ. Lěe nǔ nɔ cí nú mǐ é sixú nɔ húzú, amɔ̌, é ná nyɔ́ ɖɔ mǐ ní nɔ ɖɔ lěe nǔ cí nú mǐ é ɖo ɖɛ mɛ. Énɛ́ sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná gbéjé linlin mǐtɔn lɛ́ kpɔ́n bo kpɔ́n nǔ lɛ́ ɖo ali ɖěvo nu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Levíi ví ɔ mɔ ɖɔ ali yɔ̌yɔ́ lɛ́ ná wá hun nú émí bɔ émí ná kpa susu nú Jexóva. (Ðɛh. 42:6) É lɛ́ lin tamɛ dó lěe Jexóva ko ɖo nukún kpé dó wǔ tɔn wɛ gbɔn é jí. (Ðɛh. 42:9) Ðɛ vívɛ́ xixo sɛ́dó Mawu sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná mɔ nukúnnú jɛ lěe nǔ nɔ cí nú mǐ é wú hú gǎn, ɖó fífá, bo lɛ́ mɔ hlɔ̌nhlɔ́n dó dɛ.

17. (a) Étɛ́ ɖɛ e gbeyíɖɔ Jonási xo é ka sixú kplɔ́n mǐ? (Jonási 2:1, 2) (b) Nɛ̌ xógbe e ɖo Ðɛhan lɛ́ mɛ é ɖé lɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ hwenu e mǐ ɖo ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ mɛ é gbɔn? (Kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é.)

¹⁷ Xa Jonási 2:1, 2. Hweví ɖaxó ɖé xomɛ wɛ gbeyíɖɔ Jonási ɖe bo xo ɖɛ énɛ́. Jonási tlí tó nú Jexóva có, é kú d’é jí ɖɔ Mawu ná se gbe émítɔn. Jonási zán xógbe e ɖo Ðɛhan lɛ́ mɛ lɛ́ é gěgé ɖo ɖɛ tɔn mɛ.d É ɖo wɛn ɖɔ akpáxwé énɛ́ lɛ́ ko má ɛ. Tamɛ linlin dó yě jí zɔ́n bɔ é kú d’é jí ɖɔ Jexóva ná d’alɔ émí. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, ényí mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ kplɔ́n wěmafɔ Biblu tɔn ɖé lɛ́ dó tamɛ ɔ, yě sixú wá ayi mɛ nú mǐ bo lɛ́ dó gbɔ nú mǐ hwenu e mǐ xo ɖɛ sɛ́dó Jexóva ɖo ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ mɛ é.

KPO ÐO SISƐKPƆ́ JEXÓVA WƐ ÐO ÐƐ MƐ

18-19. Ényí hweɖélɛ́nu ɔ, é nɔ vɛ́ wǔ nú mǐ nú mǐ ná mɔ xókwín e mǐ ná dó ɖɔ lěe nǔ cí mǐ é tɔ́n ná é ɖo ɖɛ mɛ ɔ, gǎnjɛwú tɛ́ Hlɔ̌manu lɛ́ 8:26, 27 ka ná mǐ? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

¹⁸ Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 8:26, 27. Hweɖélɛ́nu ɔ, adohu adohu sixú vun blá mǐ sɔmɔ̌ bɔ mǐ ná kpé wú bo ná mɔ xógbe e mǐ ná dó ɖɔ lěe nǔ cí nú mǐ é ná lɛ́ é ǎ. Amɔ̌, mǐ ba alɔdó kpo ǎ. Ðo hwe mɔ̌hun lɛ́ nu ɔ, gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn nɔ “sa vo” dó ta mǐtɔn mɛ. Gbɔn nɛ̌ é? Jexóva gbɔn gbigbɔ tɔn gblamɛ bo bló bɔ è wlán ɖɛ gěgé ɖ’ayǐ ɖo Xó tɔn mɛ. Ényí mǐ ma sixú kpé wú bo ɖɔ lěe nǔ cí nú mǐ é ganjí ǎ ɔ, Jexóva hɛn ɔ é ná yí gbe nú xógbe e ɖo ɖɛ énɛ́ lɛ́ mɛ é ɖé lɛ́ bɔ yě ná nyí nǔ e mǐ ba ná byɔ́ lɛ́ é, bo ná ná sin nú yě.

¹⁹ Nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nɔ Russie bo nɔ nyí Yelena bɔ linlin énɛ́ d’alɔ ɛ. È wlí i ɖó ɖɛ xixo kpó Biblu xixa kpó wú. Yelena ɖó linkpɔ́n sɔmɔ̌, bɔ ɖɛ xixo nyí kpɛtɛ n’i. É ɖɔ: “Un wá flín ɖɔ ényí nǔ lɛ́ wá hú agbɔ̌n mì bɔ un ma tuun nǔ e takúnmɛ un ná xo ɖɛ dó é ǎ ɔ, Jexóva ná zán ɖɛ mɛsɛntɔ́ tɔn hwexónu tɔn lɛ́ tɔn lɛ́ . . . bɔ yě ná nyí nǔ e un ba ná byɔ́ é. . . . Énɛ́ nɔ dó gbɔ nú mì ɖésú hwenu e un ɖo ninɔmɛ e syɛ́n tawun é ɖé mɛ é.”

20. Ényí mǐ ɖo linkpɔ́n mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixú sɔ́ nǔ nú ayi mǐtɔn cóbá xo ɖɛ gbɔn?

²⁰ Ényí mǐ ɖo linkpɔ́n mɛ ɔ, é sixú vɛ́ wǔ nú mǐ bɔ mǐ ná zé ayi ɖó fí ɖokpó hwenu e mǐ ɖo ɖɛ xo wɛ é. Bo ná dó sɔ́ nǔ nú ayi mǐtɔn ɔ, mǐ hɛn ɔ, mǐ ná ɖótó xóyídókanjí Ðɛhan lɛ́ tɔn. Mǐ hɛn ɔ, mǐ ná lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bo wlán lěe nǔ cí nú mǐ é ɖ’ayǐ axɔ́sú Davídi ɖɔhun. (Ðɛh. 18, 34, 142.) É ɖo wɛn ɖɔ sɛ́n tawun ɖé lě kún ɖe dó lěe mǐ ná nɔ sɔ́ nǔ nú mǐɖée cóbá xo ɖɛ gbɔn é wú ó. (Ðɛh. 141:2) Zǎn wlɛnwín e ná nyɔ́ nú we hú gǎn é.

21. Étɛ́wú mǐ ka sixú xo ɖɛ kpó ayi mǐtɔn bǐ kpó?

²¹ Tuuntuun ɖɔ Jexóva nɔ mɔ nukúnnú jɛ lěe nǔ cí nú mǐ é mɛ cóbɔ mǐ tlɛ nɔ ɖɔ nǔ ɖěbǔ, nɔ sɔ́ akpakpa mǐ. (Ðɛh. 139:4) Amɔ̌, é nɔ ba ɖɔ mǐ ní ɖɔ lěe nǔ cí nú mǐ é kpó lě do mǐ ɖeji dó wǔ tɔn sɔ é kpó n’i. Énɛ́ wú ɔ, ma nɔ xo nǔ kpɔ́n dó ɖɛ xixo sɛ́dó Tɔ́ towe jǐxwé tɔn ɔ wú ó. A sixú cyán nǔ ɖé lɛ́ sín ɖɛ ɖěɖěe ɖo Xó tɔn mɛ lɛ́ é mɛ. Nɔ xo ɖɛ kpó ayi bǐ kpó. Nɔ ɖɔ awǎjijɛ towe lɛ́ kpó aluwɛ towe lɛ́ kpó n’i. Ðó xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn wɛ Jexóva nyí nú we wútu ɔ, é ná ɖo fínɛ́ nú we hwebǐnu!