Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • es20 bf. 37-47
  • April

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • April
  • Ŋmalɛi Lɛ Amli Ni Wɔɔkwɛ Daa—2020
  • Saneyitsei Bibii
  • Shɔ, April 1
  • Soo, April 2
  • Sohaa, April 3
  • Hɔɔ, April 4
  • Hɔgbaa, April 5
  • Ju, April 6
  • Kaimɔ Gbi Lɛ
    Be Ni Hulu Enyɔ Shi
    Jufɔ, April 7
  • Shɔ, April 8
  • Soo, April 9
  • Sohaa, April 10
  • Hɔɔ, April 11
  • Hɔgbaa, April 12
  • Ju, April 13
  • Jufɔ, April 14
  • Shɔ, April 15
  • Soo, April 16
  • Sohaa, April 17
  • Hɔɔ, April 18
  • Hɔgbaa, April 19
  • Ju, April 20
  • Jufɔ, April 21
  • Shɔ, April 22
  • Soo, April 23
  • Sohaa, April 24
  • Hɔɔ, April 25
  • Hɔgbaa, April 26
  • Ju, April 27
  • Jufɔ, April 28
  • Shɔ, April 29
  • Soo, April 30
Ŋmalɛi Lɛ Amli Ni Wɔɔkwɛ Daa—2020
es20 bf. 37-47

April

Shɔ, April 1

[Yesu kɛɛ] Petro akɛ: “Ho misɛɛ, Satan! . . . Ojwɛŋŋ Nyɔŋmɔ jwɛŋmɔi shi moŋ gbɔmɛi ajwɛŋmɔi ojwɛŋɔ.”—Mat. 16:23.

Ni wɔ hu? Ani susumɔ ni wɔhiɛ yɛ saji ahe lɛ kɛ Nyɔŋmɔ nɔ lɛ kpãa gbee, aloo ekɛ je lɛ nɔ lɛ moŋ ni kpãa gbee? Akɛ Kristofoi lɛ, wɔbɔɔ mɔdɛŋ waa koni wɔfee nibii ni sa Nyɔŋmɔ hiɛ. Shi ani wɔsusumɔi hu sa ehiɛ? Ani wɔmiifee bɔ fɛɛ bɔ ni wɔbaanyɛ koni wɔna nibii tamɔ bɔ ni Yehowa naa amɛ lɛ? Ebiɔ ni wɔmia wɔhiɛ waa dani susumɔ ni wɔhiɛ yɛ saji ahe lɛ kɛ Yehowa nɔ lɛ baakpã gbee. Shi ewaaa kwraa akɛ je lɛ susumɔ lɛ baaná wɔnɔ hewalɛ, ejaakɛ je lɛ mumɔ lɛ yɛ he fɛɛ he. (Efe. 2:2) Agbɛnɛ hu, akɛni bei pii lɛ, nibii ni mɛi ni yɔɔ je lɛ mli lɛ woɔ wɔ hewalɛ ni wɔfee lɛ ji nibii ni wɔtsui shweɔ hewɔ lɛ, ewaaa akɛ wɔbaabo amɛ toi. Anɔkwa, ewaaa akɛ wɔbaakpɛlɛ susumɔi ni je lɛ hiɛ lɛ anɔ, shi ebɛ mlɛo akɛ wɔbaana nibii tamɔ bɔ ni Yehowa naa amɛ lɛ. Kɛ́ wɔhã susumɔ ni je lɛ hiɛ yɛ saji ahe lɛ ná wɔnɔ hewalɛ lɛ, ekolɛ wɔbaaye wɔtsui naa sane loo wɔbaanu he akɛ Nyɔŋmɔ bɛ hegbɛ ni etsɔɔ wɔ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa. (Mar. 7:21, 22) Enɛ hewɔ lɛ, ehe miihia waa ni ‘wɔjwɛŋ Nyɔŋmɔ jwɛŋmɔi’ shi jeee “gbɔmɛi ajwɛŋmɔi.” w18.11 18 kk. 1; 19 kk. 3-4

Soo, April 2

Mɔ nɛ ji mi-Bi ni misumɔɔ lɛ lɛ, mɔ ni miná ehe miishɛɛ lɛ.​—Mat. 3:17.

Yehowa diɛŋtsɛ jɛ ŋwɛi ewie shii etɛ, ni no hã Yesu na akɛ esane kã e-Tsɛ tsui nɔ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, enɛ wo Yesu hewalɛ waa! Be ni abaptisi Yesu yɛ Yordan Faa lɛ mli lɛ sɛɛ lɛ, Yehowa wie wiemɔi ni yɔɔ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ. Etamɔ nɔ ni yɛ Yesu sɛɛ lɛ, Yohane Baptisilɔ lɛ pɛ nu wiemɔi nɛɛ. Be ni eshwɛ aaafee afi ni Yesu baagbo lɛ, ebɔfoi etɛ nu ni Yehowa miiwie yɛ Yesu he akɛ: “Mɔ nɛ ji mi-Bi ni misumɔɔ lɛ lɛ, mɔ ni miná ehe miishɛɛ lɛ. Nyɛboa lɛ toi.” (Mat. 17:5) Naagbee kwraa lɛ, be ni eshwɛ gbii fioo ko pɛ ni Yesu baagbo lɛ, Yehowa kɛ e-Bi lɛ wie ekoŋŋ kɛjɛ ŋwɛi. (Yoh. 12:28) Yesu le akɛ mɛi baatsɛ lɛ musubɔlɔ, ni gbɛ ni ebaatsɔ nɔ egbo lɛ yɛ hiɛgbele. Fɛɛ sɛɛ lɛ, esɔle ni afee nɔ ni Yehowa sumɔɔ, shi jeee nɔ ni lɛ esumɔɔ. (Mat. 26:39, 42) “Edamɔ piŋmɔ ni epiŋ yɛ piŋmɔ tso lɛ nɔ lɛ naa, ni ebuuu hiɛgbele,” ejaakɛ jeee gbɔmɛi ahiɛ etaoɔ ni ehiɛ aba nyam yɛ, shi moŋ e-Tsɛ lɛ hiɛ.​—Heb. 12:2. w18.07 10-11 kk. 15-16

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ hulushinyɔɔ sɛɛ: Nisan 9) Marko 14:3-9

Sohaa, April 3

Ataa, kɛ́ oosumɔ lɛ, jiemɔ kɔɔpoo nɛɛ kɛje minɔ.—Luka 22:42.

Be ni Yesu to Nuŋtsɔ lɛ Gbɛkɛ Niyeli lɛ shishi lɛ sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, efee nɔ ko ni hãa wɔnaa akɛ eyɛ ekãa waa. Mɛni efee? Efee e-Tsɛ lɛ suɔmɔnaa nii, eyɛ mli akɛ ele akɛ no baahã afolɔ enaa akɛ ewie wiemɔ fɔŋ eshi Nyɔŋmɔ, ashwie ehiɛ shi, ni agbe lɛ. (Mat. 26:65, 66) Yesu ye Yehowa anɔkwa kɛtee gbele mli, ni enɛ ni efee lɛ wo Yehowa gbɛ́i lɛ hiɛ nyam, ehã ana akɛ Yehowa pɛ ji mɔ ni sa akɛ eyeɔ jeŋ muu lɛ fɛɛ nɔ, ni ehã adesai fɛɛ ni tsakeɔ amɛtsui lɛ ná hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaanyɛ amɛhi shi kɛya naanɔ. Agbɛnɛ hu, anɔkwa ni eye lɛ wo ekaselɔi lɛ hewalɛ ní amɛ hu amɛfi shi yɛ naagbai ni etsɛŋ amɛkɛbaakpe lɛ amli. Nɔ kroko ni Yesu fee ni tsɔɔ akɛ eyɛ ekãa ji, yɛ nɔ najiaŋ ni ebaaye etsui yɛ nibii ni kã ehiɛ lɛ ahe lɛ, esusu nɔ ni ebaanyɛ efee kɛye ebua ebɔfoi anɔkwafoi lɛ he moŋ. Nifeemɔ ni bɛ haŋtsii ni eto shishi be ni eshwie Yuda lɛ sɛɛ lɛ baakai esɛɛnyiɛlɔi lɛ ateŋ mɛi ni akɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ baafɔ amɛ mu lɛ bɔ ni amɛnáa Yesu lá ni efɔse eshwie shi lɛ kɛ kpaŋmɔ hee lɛ mli ni amɛbaahi lɛ he sɛɛ.​—1 Kor. 10:16, 17. w19.01 22 kk. 7-8

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 9) Marko 11:1-11

Hɔɔ, April 4

Ataa, wo ogbɛ́i lɛ hiɛ nyam.—Yoh. 12:28.

Be ni Yesu wie wiemɔi ni yɔɔ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ, Yehowa here nɔ kɛjɛ ŋwɛi ekɛɛ: “Miwo ehiɛ nyam, ni mawo ehiɛ nyam ekoŋŋ.” Yesu hao waa be ni eshwɛ gbii fioo ni ebaagbo lɛ, ejaakɛ ele nɔ ni kã ehiɛ lɛ. Ele akɛ abaagwao lɛ musuŋshãa naa, ni abaapiŋ lɛ kɛya gbele mli, ni kɛ̃lɛ, ehe baahia waa ni emia ehiɛ eye Yehowa anɔkwa. (Mat. 26:38) Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, Yesu miishwe waa akɛ ewo e-Tsɛ gbɛ́i lɛ hiɛ nyam. Shi ele akɛ abaafolɔ enaa akɛ ewie wiemɔ fɔŋ, ni gbɛ ni abaatsɔ nɔ agbe lɛ lɛ baahã awo Nyɔŋmɔ gbɛ́i lɛ he muji, ni enɛ hu gba enaa waa. Wɔ hu egbaa wɔnaa akɛ aawo Yehowa gbɛ́i lɛ he muji, aloo jeee nakai? Ekolɛ aaye wɔ sane fɔŋ ko, loo henyɛlɔi miigbɛ wɔhe saji ni bɛ mli amɛmiishwã, ni edɔɔ wɔ waa akɛ nibii nɛɛ baahã awo Yehowa gbɛ́i lɛ he muji. Kɛ́ nakai ni lɛ, belɛ Yehowa wiemɔi lɛ baanyɛ ahã wɔtsɛ wɔtsui wɔŋmɛ wɔmli. Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, Yehowa baawo egbɛ́i lɛ hiɛ nyam.​—Lala 94:22, 23; Yes. 65:17. w19.03 11-12 kk. 14-16

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 10) Marko 11:12-19

Hɔgbaa, April 5

Yesu bɔi ekaselɔi lɛ tsɔɔmɔ akɛ [ebaana nɔ] babaoo . . . ni abaagbe lɛ.​—Mat. 16:21.

Yesu kaselɔi lɛ susu akɛ lɛ ebaasaa eto maŋtsɛyeli lɛ ema shi ehã Israel. No hewɔ lɛ, be ni ekɛɛ amɛ akɛ etsɛŋ ebaana nɔ ni abaagbe lɛ lɛ, amɛhiɛ fee amɛ yaa. Bɔfo Petro kɛɛ lɛ akɛ: “Nuŋtsɔ, kaatsɛ efɔŋ ohã ohe; enɛ baŋ onɔ kɔkɔɔkɔ.” Shi Yesu tse naa akɛ: “Ho misɛɛ, Satan! Ootɔ̃tɔ minane, ejaakɛ ojwɛŋŋ Nyɔŋmɔ jwɛŋmɔi shi moŋ gbɔmɛi ajwɛŋmɔi ojwɛŋɔ.” (Mat. 16:22, 23; Bɔf. 1:6) Hetoo ni Yesu hã lɛ hãa wɔnaa akɛ esoro bɔ ni Nyɔŋmɔ naa nibii ehãa, ni esoro bɔ ni je nɛɛ ni yɔɔ Satan kudɔmɔ shishi lɛ hu naa nibii ehãa. (1 Yoh. 5:19) Petro wo Yesu hewalɛ ni esusu lɛ pɛ ehe, tamɔ bɔ ni mɛi pii ni yɔɔ je lɛ mli lɛ susuɔ amɛ pɛ amɛhe lɛ. Shi Yesu le akɛ Yehowa sumɔŋ ni esusu lɛ pɛ ehe. Hetoo ni Yesu hã Petro lɛ hãa wɔnaa akɛ, Yesu na sane lɛ tamɔ bɔ ni Yehowa naa lɛ lɛ, ni ehãaa je lɛ susumɔ lɛ aná enɔ hewalɛ bibioo po. w18.11 18 kk. 1-2

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 11) Marko 11:20–12:27, 41-44

Ju, April 6

Nyɛmiijaje Nuŋtsɔ lɛ gbele lɛ nyɛmiitsɔɔ kɛyashi ebaaba.—1 Kor. 11:26.

Kɛ́ Yehowa kwɛ mɛi akpekpei abɔ ni buaa amɛhe naa daa afi kɛhã Nuŋtsɔ lɛ Gbɛkɛ Niyeli lɛ, mɛni enaa? Ekɛ ejwɛŋmɔ yaa aŋkroaŋkroi ni eba lɛ anɔ, ni esusuɔ amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ he. Enaa mɛi ni baa daa afi lɛ, kɛ bɔ ni amɛteŋ mɛi komɛi miaa amɛhiɛ amɛbaa yɛ amɛyi ni awaa lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ. Enaa mɛi ni efɔɔɔ asafoŋ kpeei baa, shi amɛnuɔ he akɛ Kaimɔ lɛ he miihia waa, ni no hewɔ lɛ, Kaimɔ ko Kaimɔ ko hooo amɛhe lɛ hu. Agbɛnɛ hu, enaa mɛi ni ekolɛ no ji be klɛŋklɛŋ ni amɛba Kaimɔ lɛ, ekolɛ koni amɛbakwɛ bɔ ni nifeemɔ lɛ baaya lɛ ehã lɛ. Yehowa náa miishɛɛ kɛ́ mɛi pii ba Kaimɔ lɛ. (Luka 22:19) Shi nɔ titri ni he hiaa lɛ ji nɔ hewɔ ni mɛi lɛ ba Kaimɔ lɛ. Wɔmiisumɔ ni Yehowa kɛ esafo lɛ atsɔɔ wɔ nii, aloo jeee nakai?​—Yes. 30:20; Yoh. 6:45. w19.01 26 kk. 1-3

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 12) Marko 14:1, 2, 10, 11; Mat. 26:1-5, 14-16

Kaimɔ Gbi Lɛ
Be Ni Hulu Enyɔ Shi
Jufɔ, April 7

Kristo gbo ehã wɔ.​—Rom. 5:8.

Yesu kɛ ewala shã afɔle yɛ ekaselɔi lɛ ahewɔ. Shi dani ebaafee nakai po lɛ, daa gbi lɛ, efeɔ nibii ni hãa anaa akɛ esusuɔ amɛhe klɛŋklɛŋ dani esusuɔ lɛ diɛŋtsɛ ehe. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni etɔ lɛ ni ehao waa po lɛ, ekɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ gba sane. (Luka 22:39-46) Yesu kwɛ nɔ ni ebaanyɛ efee ehã mɛi, shi jeee nɔ ni mɛi baanyɛ amɛfee amɛhã lɛ. (Mat. 20:28) Wɔle akɛ, wɔ pɛ wɔhiɛ anɔkwale lɛ, ni no hewɔ lɛ, wɔkɛ wɔbe pii shãa afɔle koni wɔkɛye wɔbua mɛi ni amɛbafata wɔhe. Shi mɛi titri ni esa akɛ wɔye wɔbua ji, “mɛi ni etsɔmɔ wɔwekumɛi yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli” shi amɛkpa shiɛmɔ yaa loo amɛkpa asafoŋ kpeei baa. (Gal. 6:10) Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee kɛtsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ mɛi nɛɛ asane? Wɔbaanyɛ wɔwo amɛ hewalɛ ni amɛba wɔkpeei lɛ, titri lɛ, Kaimɔ lɛ. Kɛ́ nyɛmi ko ni ekpa shiɛmɔ yaa loo asafoŋ kpeei baa lɛ ku esɛɛ kɛba Yehowa ŋɔɔ lɛ, Yehowa kɛ Yesu fɛɛ náa miishɛɛ waa, ni wɔ hu wɔnáa miishɛɛ.​—Mat. 18:14. w19.01 28 kk. 12; 29 kk. 14; 30 kk. 15

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 13) Marko 14:12-16; Mat. 26:17-19 (Nibii ni tee nɔ hulushinyɔɔ sɛɛ: Nisan 14) Marko 14:17-72

Shɔ, April 8

Enɛ damɔ shi kɛhã migbɔmɔtso lɛ. . . . Enɛ damɔ shi kɛhã milá ni ji ‘kpaŋmɔ lɛ nɔ lá’ [lɛ].—Mat. 26:26-28.

Yesu kɛ nibii ni akɛye Hehoo lɛ eko nɔŋŋ ni to Kaimɔ lɛ shishi. Ekɛ blodo ni ashikishaŋ-sha bɛ mli kɛ wain ni amɛkɛye Hehoo lɛ eko nɔŋŋ tsu nii. Yesu kɛɛ ebɔfoi lɛ akɛ blodo ni ashikishaŋ-sha bɛ mli lɛ damɔ shi kɛhã egbɔmɔtso ni eye emuu lɛ, ni wain lɛ hu damɔ shi kɛhã elá lɛ, ni akɛ, etsɛŋ ekɛ fɛɛ baashã afɔle yɛ amɛhewɔ. Ani bɔfoi lɛ ahiɛ fee amɛ yaa akɛ nifeemɔ ni he hiaa waa nɛɛ bɛ haŋtsii? Etamɔ nɔ ni amɛhiɛ efeee amɛ yaa. Mɛni hewɔ? Eshɛko afi ni Yesu tee eyasara enanemɛi Lazaro, Marta, kɛ Maria yɛ amɛshĩa. Amɛhere lɛ hiɛmɛɛ, ni Yesu bɔi nitsɔɔmɔ. Marta shwe akɛ efee Yesu gbɔ waa. No hewɔ lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni ebaabo Yesu toi lɛ, ehã niyenii srɔtoisrɔtoi ahoomɔ he ejwɛŋmɔ fɛɛ. Be ni Yesu na nakai lɛ, ejɛ mlihilɛ mli ejaje lɛ, ni ehã ele akɛ jeee be fɛɛ be ehe miihia ni ehoo niyenii srɔtoisrɔtoi kɛfee mɛi gbɔ. (Luka 10:40-42) Yesu kɛ ŋaa nɛɛ ni lɛ diɛŋtsɛ ewo Marta lɛ tsu nii yɛ gbi gbɛkɛ ni enɔ jetsɛremɔ lɛ abaagbe lɛ lɛ nɔ. Efeee niyenii haŋtsii ko akɛ akɛye Kaimɔ lɛ. w19.01 20-21 kk. 3-4

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 14) Marko 15:1-47

Soo, April 9

Ataa, okɛ anunyam ni miyɔɔ yɛ omasɛi dani je lɛ yɔɔ lɛ awo mihiɛ nyam.​—Yoh. 17:5.

Yehowa wo Yesu hiɛ nyam yɛ gbɛ ni Yesu kpaaa gbɛ nɔ. Be ni etee lɛ shi lɛ, “ehã lɛ gbɛhe ni nɔ kwɔ.” Agbɛnɛ hu, ehã lɛ nɔ ko ni kɛbashi nakai beiaŋ lɛ, ehãko mɔ ko mɔ ko dã. No ji, ehã Yesu gbɔmɔtso ni gbooo! (Fip. 2:9; 1 Tim. 6:16) Anɔkwa, Yehowa wo Yesu hiɛ nyam waa diɛŋtsɛ yɛ anɔkwa ni Yesu ye lɛ hewɔ! Mɛni baaye abua wɔ ni wɔkatao gbɔmɛi ahiɛnyam? Esa akɛ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔŋ akɛ, Yehowa hiɛ kpaaa enɔkwa tsuji lɛ anɔ kɔkɔɔkɔ, ni akɛ, bei pii lɛ, ejwereɔ amɛ yɛ gbɛ ni amɛkpaaa gbɛ nɔ. Wɔjwɛŋmɔ nyɛŋ akpele gbɛ ni Yehowa baatsɔ nɔ ejɔɔ wɔ wɔsɛɛ lɛ he! Shi kɛyashi nakai be lɛ, nyɛhãa wɔfia shi yɛ kai kɛ naagbai ni wɔkɛkpeɔ yɛ jeŋ fɔŋ nɛɛ mli lɛ amli, ni wɔkai be fɛɛ be akɛ, je nɛɛ baaho aya. (1 Yoh. 2:17) Yehowa, wɔ-Tsɛ ni sumɔɔ wɔ lɛ, ‘jeee mɔ ni ejaaa ni ehiɛ baakpa wɔnitsumɔ lɛ kɛ suɔmɔ ni wɔjieɔ lɛ kpo yɛ egbɛ́i lɛ hewɔ lɛ nɔ.’—Heb. 6:10. w18.07 11 kk. 17-18

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 15) Mateo 27:62-66 (Nibii ni tee nɔ hulushinyɔɔ sɛɛ: Nisan 16) Marko 16:1

Sohaa, April 10

Miibi ni amɛ fɛɛ amɛfee ekome.—Yoh. 17:20, 21.

Sane kome ni kã Yesu tsui nɔ waa be ni ekɛ ebɔfoi lɛ yeɔ nii gbi gbɛkɛ ni enɔ jetsɛremɔ lɛ abaagbe lɛ lɛ ji ekomefeemɔ. Be ni ekɛ amɛ sɔleɔ lɛ, ekpa e-Tsɛ lɛ fai ni ehã ekaselɔi lɛ fɛɛ afee ekome tamɔ bɔ ni ekɛ lɛ efee ekome lɛ. Ekomefeemɔ nɛɛ baaye odase akɛ, Yehowa tsu Yesu kɛba shikpɔŋ lɛ nɔ koni ebafee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii. Suɔmɔ ni Yesu kaselɔi lɛ yɔɔ kɛhã amɛhe lɛ ji nɔ ni mɛi kɛbaale amɛ, ni no nɔŋŋ baahã amɛfee ekome. (Yoh. 13:34, 35) Yesu wie ekomefeemɔ he waa, ni enɛ bɛ naakpɛɛ ejaakɛ eyɔse akɛ ekomefeemɔ bɛ ebɔfoi lɛ ateŋ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, gbi gbɛkɛ ni enɔ jetsɛremɔ lɛ abaagbe lɛ lɛ, “ŋwanejee shɛii ko” te shi yɛ amɛteŋ ekoŋŋ “yɛ mɔ ni asusuɔ akɛ eji agbo fe fɛɛ yɛ amɛteŋ lɛ he.” (Luka 22:24-27; Mar. 9:33, 34) Be ko hu lɛ, Yakobo kɛ Yohane yabi Yesu koni ehã amɛtara hei ni yɔɔ nyam yɛ emasɛi tuuntu yɛ e-Maŋtsɛyeli lɛ mli.​—Mar. 10:35-40. w18.06 8 kk. 1-2

Kaimɔ lɛ he Biblia kanemɔ: (Nibii ni tee nɔ dani hulu nyɔ shi: Nisan 16) Marko 16:2-8

Hɔɔ, April 11

Nuu baashi epapa kɛ emami ni ebaakpɛtɛ eŋa he, ni amɛbaatsɔ heloo kome.​—1 Mo. 2:24.

Yehowa miisumɔ ni gbalashihilɛ mli bii asumɔ amɛhe waa bɔ ni gbele pɛ baanyɛ agbála amɛteŋ. (Mat. 19:3-6) Kɛ́ mɔ ko je ewu loo eŋa sɛɛ lɛ, efee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ, ni etsɔɔ faŋŋ akɛ esumɔɔɔ ehefatalɔ lɛ. No hewɔ lɛ, ehi waa akɛ Kitãi Nyɔŋma lɛ ateŋ ekome, ni ji kitã ni ji kpawo lɛ, kɛɔ akɛ: “Kaafite gbãla.” (5 Mo. 5:18) Kɛ́ mɔ ko fite gbãla lɛ, ‘efee esha eshi Nyɔŋmɔ’ ni eye ehefatalɔ lɛ awui waa. (1 Mo. 39:7-9) Gbalafitemɔ yɛ dɔlɛ aahu akɛ, bei komɛi lɛ eyeɔ afii abɔ dani mɔ ni aje esɛɛ lɛ nyɛɔ ejieɔ kɛjeɔ etsui mli. Gbekɛbii hu asane kã Yehowa tsui nɔ waa. Yehowa bi ni fɔlɔi ahã amɛbii niyenii, atade, kɛ heloonaa nibii krokomɛi, ni agbɛnɛ hu amɛtsɔɔ amɛ ehe nii. Ekpa gbɛ akɛ fɔlɔi baatsɔɔ amɛbii lɛ Mla lɛ be fɛɛ be ni amɛbaaná hegbɛ lɛ, ni amɛye amɛbua amɛ koni amɛnu shishi jogbaŋŋ ni amɛna akɛ ehe yɛ sɛɛnamɔ, koni amɛsumɔ Yehowa. (5 Mo. 6:6-9; 7:13) Yehowa bi ni fɔlɔi ana amɛbii lɛ akɛ gboshinii ko ni jara wa ni ekɛke amɛ, shi jeee tamɔ nɔ ko ni amɛyahé ni amɛbaanyɛ amɛhiɛ lɛ bɔ fɛɛ bɔ ni amɛsumɔɔ kɛkɛ.​—Lala 127:3. w19.02 21 kk. 5, 7

Hɔgbaa, April 12

[Nyɔŋmɔ baana] akɛ miyeɔ anɔkwa.​—Hiob 31:6.

Hiob he eye akɛ Nyɔŋmɔ baajwere lɛ, ni hiɛnɔkamɔ nɛɛ ye ebua lɛ ni etee nɔ eye Nyɔŋmɔ anɔkwa. Hiob he eye akɛ Nyɔŋmɔ naa anɔkwa ni eyeɔ lɛ lɛ, ni ehiɛ sɔɔ. Yɛ kai kɛ naagbai ni ekɛkpe lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, ehe eye akɛ wɔsɛɛ ko lɛ, Yehowa baajwere lɛ. Ekã shi faŋŋ akɛ, enɛ ye ebua lɛ ni etee nɔ eye Nyɔŋmɔ anɔkwa. Yehowa ná anɔkwa ni Hiob ye lɛ lɛ he miishɛɛ waa aahu akɛ, ejɔɔ lɛ waa, eyɛ mli akɛ no mli lɛ Hiob kã he eji adesa ni yeee emuu. (Hiob 42:12-17; Yak. 5:11) Wɔsɛɛ lɛ, Yehowa baajɔɔ Hiob waa fe bɔ ni ejɔɔ lɛ yɛ blema lɛ po. Nyɔŋmɔ tsakeko. (Mal. 3:6) Kɛ́ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔŋ akɛ, ehiɛ sɔɔ wɔ waa yɛ anɔkwa ni wɔyeɔ lɛ lɛ hewɔ lɛ, no baahã hiɛnɔkamɔ ni mli wa ni wɔyɔɔ akɛ wɔsɛɛ lɛ ebaajwere wɔ lɛ mli awa daa. (1 Tes. 5:8, 9) Bei komɛi lɛ, ekolɛ obaanu he akɛ bo pɛ ji Yehowa tsulɔ anɔkwafo ni eshwɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. Shi kaimɔ akɛ, oyɛ nyɛmimɛi akpekpei abɔ yɛ jeŋ fɛɛ ni amɛ hu amɛmiiye Yehowa anɔkwa. Agbɛnɛ hu, kaahã ohiɛ kpa nɔ akɛ, kɛ́ oye Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ, belɛ ookase Nyɔŋmɔ tsuji pii ni hi shi yɛ blema ni tswa amɛfai shi akɛ, kɛ́ gbe abaagbe amɛ po lɛ, amɛbaaye Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ.​—Heb. 11:36-38; 12:1. w19.02 7 kk. 15-16

Ju, April 13

Nyɛnáa jwɛŋmɔ kome, nyɛnua he nyɛhãa nyɛhe, nyɛjiea nyɛmimɛi ateŋ suɔmɔ, kɛ musuŋtsɔlɛ, kɛ heshibaa kpo.​—1 Pet. 3:8.

Amrɔ nɛɛ ni aye Kaimɔ lɛ agbe naa lɛ, wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ abi ehe saji ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ: ‘Te mafee tɛŋŋ makase Yesu jogbaŋŋ fe bɔ ni mifeɔ bianɛ lɛ ni majie suɔmɔ kpo? Ani misusuɔ minyɛmimɛi Kristofoi lɛ ahe waa fe bɔ ni misusuɔ mi diɛŋtsɛ mihe? Ani mile nɔ ni minyɛmimɛi Kristofoi lɛ baanyɛ afee kɛ nɔ ni amɛnyɛŋ amɛfee, ni mihãa enɛ hiɔ mijwɛŋmɔ mli be fɛɛ be?’ Nyɛhãa wɔ fɛɛ wɔkasea Yesu be fɛɛ be ni ‘wɔnu he wɔhã’ wɔnyɛmimɛi lɛ. Etsɛŋ, wɔyeŋ Kristo gbele lɛ Kaimɔ lɛ dɔŋŋ. Kɛ́ Yesu ‘ba’ yɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ mli ni ebabua “ehalamɔbii lɛ” ateŋ mɛi ni eshwɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ anaa kɛtee ŋwɛi lɛ, wɔyeŋ Kaimɔ lɛ dɔŋŋ. (1 Kor. 11:26; Mat. 24:31) Ekã shi faŋŋ akɛ, be ni akpa Kaimɔ lɛ yeli po lɛ, Yehowa webii baakai nifeemɔ ni bɛ haŋtsii nɛɛ, kɛ bɔ ni ehã amɛna heshibaa kpele, ekãa ni sa kadimɔ, kɛ suɔmɔ ni mli wa ni Yesu jie lɛ kpo lɛ. w19.01 25 kk. 17-19

Jufɔ, April 14

Onáa anɔkwale ni yɔɔ tsui mli lɛ he miishɛɛ; tsɔɔmɔ mitsui nii ni ená hiɛshikamɔ diɛŋtsɛ.​—Lala 51:6.

Mɛni hewɔ ehe miihia waa ni wɔsusu wɔmligbɛ gbɔmɔ lɛ loo mɛi ni wɔji diɛŋtsɛ lɛ he lɛ? Nyɛhãa wɔkɛtoa wɔgbɔmɔtsoŋ hewalɛnamɔ he wɔkwɛa. Kɛ́ wɔmiitao wɔná gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa lɛ, esa akɛ wɔye niyenii kpakpa, ni wɔgbɔle wɔkpɔiaŋ daa. Nakai nɔŋŋ kɛ́ wɔmiitao wɔhe awa yɛ mumɔŋ lɛ, esa akɛ wɔye mumɔŋ niyenii daa, ni wɔfee nibii ni tsɔɔ akɛ wɔheɔ Yehowa nɔ wɔyeɔ. Nibii nɛɛ ekomɛi ji, ni wɔkɛ nibii ni wɔkaseɔ lɛ baatsu nii, ni agbɛnɛ hu wɔgba mɛi krokomɛi nibii ni wɔheɔ wɔyeɔ lɛ. (Rom. 10:8-10; Yak. 2:26) Bei komɛi lɛ, hela nyɛɔ eyeɔ wɔmli fɛɛ, shi akɛni ejeee kpo ni wɔbaana hewɔ lɛ, wɔsusuɔ akɛ wɔyɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa. Nakai nɔŋŋ ekolɛ wɔyaa shiɛmɔ daa, wɔyaa asafoŋ kpeei, ni wɔfeɔ nibii krokomɛi yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli, ni no hewɔ lɛ wɔsusuɔ akɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ mli wa. Shi ekolɛ akɔnɔi fɔji miihe shi yɛ wɔtsui mli. (1 Kor. 10:12; Yak. 1:14, 15) Esa akɛ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔ mli akɛ, Satan miisumɔ ni efite wɔjwɛŋmɔ koni wɔsusu nii ahe tamɔ lɛ. w19.01 15 kk. 4-5

Shɔ, April 15

Yaa, ni bo diɛŋtsɛ hu oyafee nakai nɔŋŋ.​—Luka 10:37.

Wɔbaanyɛ wɔbi wɔhe akɛ: ‘Ani miifee nakai nɔŋŋ? Ani miikase Samarianyo naanyo kpakpa lɛ? (Luka 10:30-35) Kɛ́ mina ni mɛi miipiŋ lɛ, ani minaa amɛ mɔbɔ? Ani nibii krokomɛi yɛ ni manyɛ mafee kɛye mabua mɛi ni miina nɔ lɛ? Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ani manyɛ mafee nɔ ko kɛye mabua nyɛmimɛi ni egbɔlɔ, okulafoi, kɛ nyɛmimɛi oblahii kɛ oblayei ni amɛfɔlɔi jeee Odasefoi lɛ? Ani manyɛ “mashɛje mɛi ni ehao lɛ amii”?’ (1 Tes. 5:14; Yak. 1:27) Kɛ́ wɔna mɛi mɔbɔ lɛ, wɔmiihã amɛ nɔ, ni Yesu wie akɛ nɔhãmɔ hãa mɔ náa miishɛɛ. Agbɛnɛ hu, kɛ́ wɔna mɛi mɔbɔ lɛ, wɔle akɛ wɔmiifee Yehowa suɔmɔnaa nii. (Bɔf. 20:35; Heb. 13:16) Maŋtsɛ David wie akɛ, mɔ fɛɛ mɔ ni naa mɛi mɔbɔ lɛ, “Yehowa baabu ehe ni ebaahã ehi wala mli. Abaabu lɛ mɔ ni yɔɔ miishɛɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.” (Lala 41:1, 2) Kɛ́ wɔmusuŋ tsɔ wɔ yɛ mɛi ahe ni wɔna amɛ mɔbɔ lɛ, Yehowa hu baana wɔ mɔbɔ ni wɔbaaná miishɛɛ kɛya naanɔ.​—Yak. 2:13. w18.09 19 kk. 11-12

Soo, April 16

Kaashe gbeyei, ejaakɛ mikɛ bo yɛ. Kaaye otsui, ejaakɛ miji o-Nyɔŋmɔ lɛ, mawaje bo, anɔkwa, maye mabua bo.​—Yes. 41:10.

Nyɛmi yoo anɔkwafo ko ni atsɛɔ lɛ Yoshiko lɛ nu sane ko ni kumɔɔ mɔ tsui waa. Datrɛfonyo ni kwɛɔ lɛ lɛ kɛɛ lɛ akɛ eyɛ nyɔji fioo ko pɛ ni ekɛbaahi wala mli. Te Yoshiko fee enii ehã tɛŋŋ? Ekai ŋmalɛ ko ni esumɔɔ waa. No ji, ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ. No hewɔ lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni etsui baafã lɛ, ekɛɛ datrɛfonyo lɛ akɛ, esheee gbeyei, ejaakɛ Yehowa hiɛ enine mli kpɛŋŋ. Ŋmalɛ nɛɛ shɛje wɔnyɛmi yoo lɛ mii, ni eye ebua lɛ ni ekɛ ehiɛ fɔ̃ Yehowa nɔ kɛ etsui fɛɛ. Wɔ hu kɛ́ wɔkɛ shihilɛi ni jaraa kpe lɛ, ŋmalɛ kome too nɛɛ nɔŋŋ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔkaye wɔtsui tuutu. Yehowa hã Yesaia ŋma sane nɛɛ koni ekɛshɛje Yudafoi ni etsɛŋ abaaŋɔ amɛ nom kɛya Babilon lɛ amii. Shi jeee amɛ pɛ amɛhewɔ Yehowa hã aŋma. Ehã aŋma afɔ̃ shi koni ewebii fɛɛ ni ehi shi kɛjɛ nakai beiaŋ aahu kɛbashi ŋmɛnɛ lɛ aná he sɛɛ. (Yes. 40:8; Rom. 15:4) Ŋmɛnɛ lɛ, wɔyɛ “bei krɛdɛi ni mli shihilɛ wa” amli, ni hewalɛwoo ni yɔɔ Yesaia wolo lɛ mli lɛ he miihia wɔ fe bei fɛɛ ni eho.​—2 Tim. 3:1. w19.01 2 kk. 1-2

Sohaa, April 17

Kɛ́ mɔ ni heee yeee lɛ hala akɛ ebaashi lɛ, hã ni eshi.​—1 Kor. 7:15.

Kɛ́ mɔ ko tse ehe kɛje ehefatalɔ lɛ he akɛni enuɔ he akɛ ehefatalɔ lɛ ekpɛlɛɛɛ ni ekɛ lɛ hiɔ shi lɛ hewɔ lɛ, no etsɔɔɔ akɛ amɛjeee wu kɛ ŋa dɔŋŋ. Ni akɛni amɛkã he amɛji wu kɛ ŋa hewɔ lɛ, amɛ fɛɛ amɛkɛ naagbai baakpe. Naa nɔ kome hewɔ ni ehi akɛ gbalashihilɛ mli bii baahi he kome. Bɔfo Paulo wie akɛ: “Afee wu ni heee yeee lɛ krɔŋkrɔŋ yɛ eŋa lɛ hewɔ, ni ŋa ni heee yeee lɛ hu, afee lɛ krɔŋkrɔŋ yɛ nyɛmi nuu lɛ hewɔ; kɛjeee nakai kulɛ, nyɛbii lɛ baafee mɛi ni he tseee, shi amrɔ nɛɛ, amɛyɛ krɔŋkrɔŋ.” (1 Kor. 7:14) Kristofoi anɔkwafoi pii ni kɛ naagbai ni mli wala waa kpe yɛ amɛgbalashihilɛ mli shi amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ amɛbaaya nɔ amɛkɛ amɛhefatalɔi ni sɔmɔɔɔ Yehowa lɛ ahi shi lɛ, ená miishɛɛ waa akɛ amɛmia amɛhiɛ amɛfee nakai, ejaakɛ amɛhefatalɔi lɛ ebatsɔmɔ Yehowa tsuji. (1 Kor. 7:16; 1 Pet. 3:1, 2) Ŋmɛnɛ lɛ, wɔnaa gbalashihilɛ mli bii babaoo ni yɔɔ miishɛɛ yɛ Kristofoi asafo lɛ mli yɛ jeŋ fɛɛ, ni ekolɛ pii yɛ osafo lɛ mli. Nɔ ni hãa amɛnáa miishɛɛ lɛ ji akɛ, wumɛi lɛ yeɔ amɛŋamɛi lɛ anɔkwa ni amɛsumɔɔ amɛ, ni ŋamɛi lɛ hu sumɔɔ amɛwumɛi lɛ ni amɛbuɔ amɛ.​—Heb. 13:4. w18.12 14 kk. 18-19

Hɔɔ, April 18

Yehowa Nyɔŋmɔ fee abɔɔ ko yɛ Eden, . . . ni ekɛ gbɔmɔ lɛ ni eshɔ̃ lɛ yawo jɛmɛ.​—1 Mo. 2:8.

Wiemɔ “Eden” lɛ shishitsɔɔmɔ ji “Miishɛɛ,” ni akɛni abɔɔ lɛ ni Nyɔŋmɔ fee lɛ yɛ fɛo, niyenii ebu yɛ jɛmɛ, ni kooloi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ yeee gbɔmɔ lɛ awui hewɔ lɛ, gbɔmɔ lɛ ná miishɛɛ lɛɛlɛŋ. (1 Mo. 1:29-31) Hebri wiemɔ ni atsɔɔ shishi yɛ Ga mli akɛ “abɔɔ” lɛ shishitsɔɔmɔ yɛ Greek mli ji, pa·raʹdei·sos. Niiamlitaomɔ wolo ko wie akɛ, kɛ́ Greeknyo nu wiemɔ ni ji pa·raʹdei·sos lɛ, nɔ ni baa ejwɛŋmɔ mli ji, abɔɔ fɛfɛo ko ni da ni afo he koni nɔ ko nɔ ko akafite lɛ; abɔɔ kɛ emli aduawa tsei wujiwuji srɔtoisrɔtoi kɛ fai ni mli tse ni jwɛi yɛ amɛnaabunaabui bɔ ni adowai kɛ gwantɛŋi baanyɛ aye nii yɛ jɛmɛ. Enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnaa akɛ, no mli lɛ Eden abɔɔ lɛ ji paradeiso lɛɛlɛŋ. (Okɛto 1 Mose 2:15, 16 lɛ he.) Yehowa kɛ Adam kɛ Hawa wo paradeiso nɛɛ loo abɔɔ fɛfɛo nɛɛ mli. Shi akɛni amɛgbo enɔ toi hewɔ lɛ, hegbɛ ni amɛná akɛ amɛbaahi Paradeiso lɛ mli lɛ ŋmɛɛ amɛ kɛ amɛbii fɛɛ. (1 Mo. 3:23, 24) Be ni ashwie Adam kɛ Hawa kɛje Paradeiso lɛ mli lɛ, mɔ ko mɔ ko ehiii jɛmɛ. Shi eeenyɛ efee akɛ, abɔɔ lɛ hiɛ kpãtãaa aahu kɛyashi Noa Nu Afua lɛ ba. w18.12 3-4 kk. 3-5

Hɔgbaa, April 19

Mi Yehowa, miji . . . mɔ ni tsɔɔ bo nii koni oná he sɛɛ lɛ.​—Yes. 48:17.

Fɔlɔi bɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaatsɔse amɛbii lɛ ni amɛná sui kpakpai. Kɛ́ gbekɛbii lɛ kpɛ amɛyiŋ akɛ amɛbaamɔ tsɔsemɔ kpakpa ni amɛfɔlɔi kɛhã amɛ lɛ mli lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ amɛnáŋ naagbai pii yɛ shihilɛ mli. Ejaakɛ yiŋ srɔtoi ni amɛbaakpɛ yɛ saji ahe lɛ pii baafee yiŋkpɛi kpakpai. Yehowa tamɔ fɔlɔ kpakpa. Eesumɔ ni ahi ahã wɔ, ni ji ebii lɛ, ni wɔná shihilɛ kpakpa. (Yes. 48:18) Enɛ hewɔ lɛ, etsɔɔ wɔ bɔ ni esa akɛ wɔba wɔjeŋ wɔhã kɛ bɔ ni esa akɛ wɔkɛ mɛi krokomɛi aye ahã. Eesumɔ ni wɔna nibii tamɔ bɔ ni enaa amɛ lɛ, ni wɔhi shi yɛ egbɛtsɔɔmɔi lɛ anaa. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, wɔhe fiŋ wɔ. Moŋ lɛ, wɔjwɛŋmɔ mli baagbele, ni wɔbaale nii. (Lala 92:5; Abɛi 2:1-5; Yes. 55:9) Agbɛnɛ hu, eyɛ mli akɛ wɔbaaná hegbɛ wɔfee nibii ni wɔsumɔɔ moŋ, shi fɛɛ mli lɛ, wɔbaakpɛ yiŋ kpakpai ni baahã wɔná miishɛɛ. (Lala 1:2, 3) No hewɔ lɛ, ehi ni sɛɛnamɔ yɛ he hu akɛ wɔbaana nibii tamɔ bɔ ni Yehowa naa amɛ lɛ. w18.11 19-20 kk. 7-8

Ju, April 20

Amɛwieɔ nyɛhe efɔŋ.​—1 Pet. 4:4.

Kɛ́ wɔmiitao wɔya nɔ wɔnyiɛ yɛ anɔkwale lɛ mli lɛ, belɛ esaaa akɛ wɔhãa mɛi ni sɔmɔɔɔ Yehowa lɛ náa wɔnɔ hewalɛ gbonyo. Eyɛ mli akɛ be ni wɔba anɔkwale lɛ mli ehee lɛ, ekolɛ wɔwekumɛi kɛ wɔnanemɛi ni jeee Odasefoi lɛ ateŋ mɛi komɛi ewieee amɛshiii wɔ moŋ, shi amɛteŋ mɛi komɛi hu te shi amɛwo wɔ waa. Anɔkwa, bɔ ni wɔ kɛ wɔwekumɛi kɛ wɔnanemɛi lɛ ateŋ yɔɔ be ni wɔbaleko anɔkwale lɛ, jeee nakai eyɔɔ bianɛ. Ekolɛ wɔwekumɛi, mɛi ni wɔkɛtsuɔ nii, kɛ mɛi ni wɔkɛyaa skul lɛ baasumɔ ni wɔfata amɛhe kɛhã amɛgbii juji lɛ kɛ nifeemɔi krokomɛi. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔkahã amɛnyɛ wɔnɔ ni wɔkɛ wɔhe wo nifeemɔi nɛɛ ni esaaa Yehowa hiɛ lɛ amli? No ji ni wɔbaahã yiŋtoi ahewɔ ni Yehowa sumɔɔɔ nifeemɔi nɛɛ ahi wɔjwɛŋmɔŋ. Nɔ kome ni baaye abua wɔ ni wɔfee nakai ji, ni wɔbaatao nii amli yɛ asafo lɛ woji lɛ amli koni wɔkɛkai wɔhe hei ni aná gbii juji nɛɛ ekomɛi yɛ. Agbɛnɛ hu, esa akɛ wɔjwɛŋ ŋmalɛi ni hãa wɔnaa nɔ hewɔ ni esaaa akɛ wɔyeɔ gbii juji nɛɛ anɔ, ejaakɛ no baahã wɔná nɔmimaa akɛ wɔmiifee “nɔ ni sa Nuŋtsɔ lɛ hiɛ.” (Efe. 5:10) Kɛ́ wɔkɛ wɔhiɛ fɔ̃ Yehowa kɛ e-Wiemɔ lɛ nɔ lɛ, ‘wɔsheŋ gbɔmɛi gbeyei.’​—Abɛi 29:25. w18.11 11 kk. 10, 12

Jufɔ, April 21

Yehowa kɛ Yosef yɛ, ni Yehowa hãa nɔ fɛɛ nɔ ni efeɔ lɛ yeɔ omanye.​—1 Mo. 39:23.

Kɛ́ wɔshihilɛ tsake trukaa lɛ, ebaanyɛ ehã wɔye wɔtsui aahu akɛ, wɔnaagbai lɛ baahe wɔjwɛŋmɔ fɛɛ. Shi susumɔ Yosef he okwɛ. Nɔ najiaŋ ni ebaahã enaagbai lɛ ahe ejwɛŋmɔ fɛɛ lɛ, ekwɛ nɔ ni ebaanyɛ etsu yɛ shihilɛ mli ni eyaje lɛ mli, ni ekɛ enyɛmɔ fɛɛ tsu. No hewɔ lɛ, eyɛ mli akɛ awo lɛ tsuŋ moŋ, shi ekɛ ehewalɛ fɛɛ tsu nitsumɔ fɛɛ nitsumɔ ni akɛhã lɛ lɛ, tamɔ bɔ ni efeɔ be ni eyɔɔ Potifar shĩa lɛ. Nɔ ni efee nɛɛ hewɔ lɛ, Yehowa jɔɔ lɛ. (1 Mo. 39:21, 22) Tamɔ bɔ ni eba lɛ yɛ Yosef gbɛfaŋ lɛ, ekolɛ wɔ hu wɔbaayaje shihilɛ ko ni wɔnyɛŋ he nɔ ko wɔfee lɛ mli. Shi kɛ́ wɔto wɔtsui shi, ni wɔmia wɔhiɛ wɔtsu nɔ ni wɔbaanyɛ yɛ shihilɛ mli ni wɔyaje lɛ mli lɛ, Yehowa baajɔɔ wɔ. (Lala 37:5) Kɛ́ wɔkɛ shihilɛi ni mli wawai kpe, ni ‘wɔyiŋ fee wɔ kɔshikɔshi’ po lɛ, ‘wɔnijiaŋ ejeŋ wui.’ (2 Kor. 4:8; shn.) Yehowa baaye ebua wɔ, titri lɛ, kɛ́ wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ ma shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ. w18.10 29 kk. 11, 13

Shɔ, April 22

Nyɔŋmɔ jeee mɔ ni ejaaa ni ehiɛ baakpa nyɛnitsumɔ lɛ kɛ suɔmɔ ni nyɛjie lɛ kpo yɛ egbɛ́i lɛ hewɔ lɛ nɔ.—Heb. 6:10.

Kɛ́ mɔ ko ni ole ni obuɔ lɛ waa lɛ kaiii ogbɛ́i aloo ekaiii bo po lɛ, te obaanu he ohã tɛŋŋ? Ekã shi faŋŋ akɛ, ebaadɔ bo waa. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ mɔ ko mɔ ko sumɔɔɔ ni mɛi ahiɛ kpaa enɔ. Jeee akɛ wɔmiisumɔ ni mɛi akai wɔ kɛkɛ, shi moŋ wɔmiisumɔ ni amɛfee nɔ ko kɛtsɔɔ akɛ, amɛle wɔ jogbaŋŋ ni amɛyɛ nibii ni wɔnyɛ wɔfee lɛ ahe miishɛɛ. (4 Mo. 11:16; Hiob 31:6) Jeŋ ni wɔyɔɔ mli ŋmɛnɛ lɛ woɔ mɛi hewalɛ ni amɛfee nibii ni baahã amɛhe gbɛ́i waa ni mɛi ana amɛ akɛ amɛhe miihia. Ni akɛni wɔyeee emuu hewɔ lɛ, kɛ́ wɔkwɛɛɛ ni ahi lɛ, shwelɛ ni wɔyɔɔ akɛ mɛi asumɔ wɔsane lɛ baahã je lɛ mumɔ lɛ aná wɔnɔ hewalɛ. Kɛ́ eba lɛ nakai lɛ, wɔbaajie wɔjwɛŋmɔ kɛje Yehowa Nyɔŋmɔ, wɔ-Tsɛ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ, mɔ ni sa woo kɛ jamɔ lɛ nɔ.​—Kpo. 4:11. w18.07 7 kk. 1-2

Soo, April 23

Jeŋ muu lɛ fɛɛ kã mɔ fɔŋ lɛ hewalɛ mli.—1 Yoh. 5:19.

Satan kɛ edaimonioi lɛ ehã mɛi ni yɔɔ gbɛhei wuji yɛ je lɛ mli lɛ etsɔmɔ “amalelɔi.” (1 Tim. 4:1, 2) Jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi ni maleɔ lɛ miiye mɛi awui waa, ejaakɛ kɛ́ mɔ ko he amalei ni amɛtsɔɔ lɛ eye ni efee nibii ni Nyɔŋmɔ sumɔɔɔ lɛ, naanɔ wala baanyɛ aŋmɛɛ lɛ. (Hos. 4:9) Be ni Yesu yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, ena akɛ jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ miilaka mɛi. No hewɔ lɛ, egba mli kpoo ekɛɛ amɛ akɛ: “Kpoo hã nyɛ, woloŋmalɔi kɛ Farisifoi, osatofoi! ejaakɛ nyɛfãa gbɛ kɛtsɔɔ ŋshɔ hiɛ kɛ shikpɔŋ gbiŋ nɔ kɛyatsakeɔ mɔ kome, ni kɛ́ etsake lɛ, nyɛhãa ebatsɔɔ mɔ ni sa kɛhã Gehena [naanɔ hiɛkpatamɔ] fe nyɛ toi enyɔ.” (Mat. 23:15; shn.) Yesu hã nakai jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi amalelɔi lɛ le akɛ amɛtamɔ ‘amɛtsɛ Abonsam gbɔmɔgbelɔ lɛ’ pɛpɛɛpɛ.​—Yoh. 8:44. w18.10 7 kk. 5-6

Sohaa, April 24

Kɛ́ mɛi jɛ nyɛ ni amɛwa nyɛ yi . . . yɛ mihewɔ lɛ, nyɛyɛ miishɛɛ.—Mat. 5:11.

Mɛni Yesu wiemɔi nɛɛ tsɔɔ? Nɔ ni ewie yɛ no sɛɛ lɛ baanyɛ aye abua wɔ. Ewie akɛ: “Nyɛnyaa ni nyɛmli afilia nyɛ, akɛni nyɛjweremɔnɔ lɛ fa babaoo yɛ ŋwɛi lɛ hewɔ, ejaakɛ nakai nɔŋŋ amɛwa gbalɔi ni tsɔ nyɛhiɛ lɛ ayi.” (Mat. 5:12) Be ni agwao bɔfoi lɛ ni afã amɛ akɛ amɛkashiɛ dɔŋŋ lɛ, “amɛshi Sanhedrin lɛ hiɛ amɛtee kɛ miishɛɛ babaoo.” Jeee kpãi ni ayi amɛ lɛ hewɔ amɛná miishɛɛ lɛ. Moŋ lɛ, amɛná miishɛɛ ejaakɛ Yesu gbɛ́i lɛ hewɔ lɛ, “abu amɛ akɛ mɛi ni sa akɛ ashwie amɛhiɛ shi.” (Bɔf. 5:41) Yɛ wɔbei nɛɛ amli hu lɛ, Yehowa webii fiɔ shi kɛ miishɛɛ kɛ́ awa amɛ yi loo amɛkɛ shihilɛi ni mli wawai kpe yɛ Yesu gbɛ́i lɛ hewɔ. (Yak. 1:2-4) Tamɔ bɔ ni eba lɛ yɛ bɔfoi lɛ agbɛfaŋ lɛ, eŋɔɔɔ wɔnaa akɛ aawa wɔ yi loo wɔmiipiŋ. Shi kɛ́ wɔye Yehowa anɔkwa lɛ, ebaahã wɔfee ekãa ni wɔnyɛ wɔfi shi. Kɛ́ Yehowa, “miishɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ,” ná wɔhe miishɛɛ lɛ, no lɛ kɛ́ aawa wɔ yi jio, wɔwekumɛi miite shi amɛmiiwo wɔ jio, wɔbaaná miishɛɛ.​—1 Tim. 1:11. w18.09 21 kk. 18-20

Hɔɔ, April 25

Amɛmli eyi kɛ haomɔ kɛ awerɛho.​—Lala 90:10.

Wɔyɛ “bei krɛdɛi ni mli shihilɛ wa” amli, ni “haomɔ kɛ awerɛho” eyi je lɛŋ obɔ. Mɛi pii miina nɔ waa, ni enɛ ehã shihilɛ eje amɛtsine. (2 Tim. 3:1-5) Akɔntaabuu tsɔɔ akɛ daa afi lɛ, mɛi fe 800,000 gbeɔ amɛhe. Enɛ tsɔɔ akɛ, sɛkɛnsi 40 fɛɛ sɛkɛnsi 40 lɛ, mɔ ko gbeɔ ehe. Dɔlɛ sane ji akɛ, wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi komɛi po enu he tamɔ bɔ ni mɛi nɛɛ nu he lɛ ni amɛ hu amɛgbe amɛhe. Eyɛ mli akɛ jeee wɔnyɛmimɛi lɛ fɛɛ shweɔ gbele moŋ, shi amɛteŋ mɛi pii kɛ naagbai ni naa wala miikpe, ni enɛ hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔjie suɔmɔ kpo wɔtsɔɔ amɛ ni wɔwo amɛ hewalɛ. Ayeɔ amɛteŋ mɛi komɛi ahe fɛo, ni awaa amɛ yi. Awieɔ amɛteŋ mɛi komɛi ahiɛ nyanyaanya loo anyiɛɔ amɛshishi yɛ amɛnitsumɔhei lɛ. Amɛteŋ mɛi komɛi hu kɛ ŋmɛlɛtswai pii tsuɔ nii loo ahãa amɛ nitsumɔi ni wa waa, ni enɛ hãa etɔɔ amɛ bliboo. Wɔnyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi komɛi hu kɛ weku mli naagbai miikpe, ni naagbai nɛɛ miisu amɛtsui waa diɛŋtsɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, nyɛmimɛi komɛi ahefatalɔi ni bɛ anɔkwale lɛ mli lɛ wieɔ amɛhiɛ be fɛɛ be. Naagbai nɛɛ kɛ ekrokomɛi ahewɔ lɛ, etɔɔ wɔnyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi babaoo ni amɛnuɔ he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ. w18.09 13 kk. 3, 5

Hɔgbaa, April 26

Mibɛ miishɛɛ ni da fe enɛ: akɛ manu akɛ mibii lɛ miiya nɔ amɛmiinyiɛ yɛ anɔkwale lɛ mli.​—3 Yoh. 4.

Kɛ́ fɔlɔi ni ji Kristofoi lɛ ye amɛbua amɛbii ni amɛkɛ otii mamɔ amɛhiɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli lɛ, belɛ fɔlɔi nɛɛ kɛ Yehowa efee ekome kɛmiitsu nii. Fɔlɔi pii efee nakai, ni ŋmɛnɛ lɛ, amɛteŋ mɛi komɛi abii miisɔmɔ akɛ be fɛɛ sɔɔlɔi. Bii nɛɛ ateŋ mɛi komɛi miisɔmɔ akɛ maŋsɛɛ sɔɔlɔi, mɛi komɛi hu miisɔmɔ akɛ gbɛgbalɔi yɛ hei ni hiamɔ lɛ da yɛ, mɛi komɛi hu miisɔmɔ yɛ Betel, loo yɛ hei krokomɛi ni kɛ amɛshĩa teŋ jekɛ. Ekolɛ akɛni hei ni bii nɛɛ sɔmɔɔ yɛ lɛ kɛ shĩa teŋ jekɛ hewɔ lɛ, amɛnyɛɛɛ amɛyasara amɛfɔlɔi kpitiokpitio tamɔ bɔ ni fɔlɔi lɛ baasumɔ ni amɛfee lɛ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, fɔlɔi nɛɛ woɔ amɛbii lɛ hewalɛ ni amɛya nɔ amɛsɔmɔ yɛ hei ni amɛyɔɔ lɛ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ amɛle akɛ amɛbii lɛ kɛ Maŋtsɛyeli lɛ miiye klɛŋklɛŋ gbɛhe, ni enɛ ni amɛle lɛ hãa amɛnáa miishɛɛ waa. Hana ni hi shi yɛ blema lɛ wie akɛ ekɛ ebinuu Samuel ‘efa’ Yehowa, ni nakai fɔlɔi nɛɛ ateŋ mɛi babaoo nuɔ he. Amɛbuɔ hegbɛ ni amɛná akɛ amɛ kɛ Yehowa baafee ekome kɛtsu nii yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ lɛ akɛ eji hegbɛ kpele diɛŋtsɛ. Ni amɛshwako amɛhe akɛ amɛfee nakai!​—1 Sam. 1:28. w18.08 24 kk. 4

Ju, April 27

Ebaawa kɛhã niiatsɛ akɛ eeebote ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ mli.—Mat. 19:23.

Nɔ ni Yesu wie nɛɛ etsɔɔɔ akɛ niiatsɛ ko kwraa nyɛŋ abote ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ mli. Yesu wie hu akɛ: “Nyɛ mɛi ni nyɛji ohiafoi lɛ, nyɛyɛ miishɛɛ ejaakɛ nyɛnɔ ji Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ.” (Luka 6:20) Shi enɛ hu etsɔɔɔ akɛ ohiafoi fɛɛ baabo Yesu toi ni abaajɔɔ amɛ fe niiatsɛmɛi. Ohiafoi pii booo Yesu toi. Sane lɛ nɔŋŋ kɛkɛ ji akɛ: Wɔnyɛŋ wɔdamɔ niiatsɛ loo ohiafo ni mɔ ko ji lɛ nɔ wɔtsɔɔ kɛji wekukpaa kpakpa yɛ ekɛ Yehowa teŋ aloo wekukpaa kpakpa bɛ ekɛ lɛ teŋ. Ŋmɛnɛ lɛ, niiatsɛmɛi kɛ ohiafoi fɛɛ yɛ Yehowa asafo lɛ mli. Amɛ fɛɛ amɛsumɔɔ Yehowa ni amɛjáa lɛ kɛ amɛtsui fɛɛ. Biblia lɛ woɔ niiatsɛmɛi ŋaa akɛ, “amɛkɛ amɛhiɛ akafɔ̃ ninámɔ ni baanyɛ afiliki kɛya lɛ nɔ, shi moŋ amɛkɛ amɛhiɛ afɔ̃ Nyɔŋmɔ” nɔ. (1 Tim. 6:17-19) Nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ bɔɔ Nyɔŋmɔ tsuji fɛɛ kɔkɔ ni amɛkasumɔ shika, ekɔɔɔ he eko kɛ́ amɛji niiatsɛmɛi loo ohiafoi. (1 Tim. 6:9, 10) Kɛ́ wɔna wɔnyɛmimɛi lɛ tamɔ bɔ ni Yehowa naa amɛ lɛ, wɔdamɔŋ niiatsɛmɛi loo ohiafoi ni amɛji lɛ nɔ wɔkojoŋ amɛ. w18.08 10-11 kk. 11-12

Jufɔ, April 28

Nyɛbaa nyɛhe shi nyɛwoa Nyɔŋmɔ shishi.​—Yak. 4:7.

Wɔmiisumɔ ni wɔhã Yehowa ana akɛ, wɔhiɛ sɔɔ hegbɛ ni ehã wɔ akɛ ewebii lɛ. Wɔle akɛ, nilee yɛ mli akɛ wɔjɛ wɔtsuiŋ wɔjɔɔ wɔhe nɔ wɔhã lɛ, ejaakɛ enii ji wɔ. Wɔtswa wɔfai shi akɛ wɔfeŋ nibii ni esaaa Yehowa hiɛ. Agbɛnɛ hu, wɔsumɔɔ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ni wɔjieɔ bulɛ kpo wɔtsɔɔ amɛ, ejaakɛ amɛ hu Yehowa nii ji amɛ. (Rom. 12:10) Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Yehowa shiŋ ewebii lɛ.” (Lala 94:14) Wɔle akɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, Yehowa baaye shiwoo nɛɛ nɔ, ni kɛ́ wɔgboi tete lɛ, ehiɛ kpaŋ wɔnɔ. (Rom. 8:38, 39) “Kɛ́ wɔhiɛ kã jio, wɔgboi jio, Yehowa nii ji wɔ.” (Rom. 14:8) Wɔkɛ miishɛɛ miikpa be ni Yehowa baatee enanemɛi anɔkwafoi ni egboi lɛ fɛɛ ashi kɛba wala mli ekoŋŋ lɛ gbɛ waa. (Mat. 22:32) Amrɔ nɛɛ po lɛ, Yehowa miijɔɔ wɔ waa. Nɔ ni Biblia lɛ wie lɛ ji anɔkwale, akɛ: “Jeŋmaŋ ni Yehowa ji e-Nyɔŋmɔ lɛ yɛ miishɛɛ, maŋ ni ehala akɛ lɛ diɛŋtsɛ enii lɛ.”​—Lala 33:12. w18.07 26 kk. 18-19

Shɔ, April 29

Mla ŋmɛɔ nibii fɛɛ gbɛ, shi jeee nibii fɛɛ he yɔɔ sɛɛnamɔ. Mla ŋmɛɔ nibii fɛɛ gbɛ, shi jeee nibii fɛɛ tswaa mɔ emaa shi.​—1 Kor. 10:23.

Mɛi komɛi nuɔ he akɛ, akɛni ashi saji tamɔ he ni wɔbaasumɔ ni wɔya skul kɛshɛ kɛ nitsumɔ ni wɔbaasumɔ ni wɔtsu lɛ ahã mɔ fɛɛ mɔ ni lɛ diɛŋtsɛ ekpɛ eyiŋ yɛ he hewɔ lɛ, amɛyɛ hegbɛ ni amɛkpɛɔ yiŋ ni amɛsumɔɔ kɛ́ no gbaaa amɛhenilee naa. Ekolɛ, amɛbaatsɛ nɔ ni Paulo wie yɛ niyenii he lɛ yisɛɛ, akɛ: “Mɛni hewɔ esa akɛ mɔ kroko henilee akojo hegbɛ ni miyɔɔ lɛ?” (1 Kor. 10:29) Eji anɔkwale akɛ wɔ fɛɛ wɔyɛ hegbɛ ni wɔkpɛɔ yiŋ ni wɔsumɔɔ yɛ saji nɛɛ ahe. Shi esa akɛ wɔkai akɛ, wɔnyɛŋ wɔfee nɔ fɛɛ nɔ ni wɔsumɔɔ kɛkɛ, ni yiŋ fɛɛ yiŋ ni wɔbaakpɛ lɛ, no mli yibii wɔbaakpa. No hewɔ ni dani Paulo baawie nɔ ni ewie yɛ 1 Korintobii 10:29 lɛ, ewie wiemɔi ni yɔɔ ŋmɛnɛ ŋmalɛ lɛ mli lɛ. Eyɛ mli akɛ wɔyɛ hegbɛ ni wɔkpɛɔ yiŋ ni wɔsumɔɔ moŋ, shi jeee nɔ ni wɔ wɔsumɔɔ lɛ ji nɔ ni he hiaa fe fɛɛ yɛ saji ni tamɔ nɛkɛ lɛ amli. w18.04 10 kk. 10

Soo, April 30

Nyɛkua nyɛsɛɛ kɛbaa miŋɔɔ, ni mi hu maku misɛɛ kɛba nyɛŋɔɔ.—Mal. 3:7.

Ŋmɛnɛ lɛ, Kristofoi komɛi kɛɔ akɛ amɛmiijá Yehowa, shi yɛ nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, amɛmiifee nibii ni Yehowa nyɛɔ. (Yuda 11) Ekolɛ amɛyaa shiɛmɔ kɛ asafoŋ kpeei daa, shi yɛ nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, akɔnɔi fɔji, hiɛkɔ̃ɔ, kɛ hetsɛ̃ eyi amɛtsuiŋ obɔ. (1 Yoh. 2:15-17; 3:15) Kɛ́ mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ ejieee susumɔi fɔji nɛɛ kɛjeee amɛtsuii amli lɛ, ebaanyɛ ehã amɛfee esha. Adesai krokomɛi enaaa wɔtsuiŋ, ni ekolɛ amɛleee nibii fɛɛ ni wɔfeɔ. Shi Yehowa le fɛɛ. Ele mɛi ni jɛɔ amɛtsuiŋ fɛɛ amɛjáa lɛ lɛ kɛ mɛi ni efeee nakai lɛ. (Yer. 17:9, 10) Kɛ́ wɔtɔ̃ po lɛ, Yehowa kpooo wɔjeŋ ehãaa wɔ oya nɔŋŋ. Moŋ lɛ, etoɔ etsui shi ehãa wɔ. Kɛ́ wɔkɔ gbɛ ko ni ehiii lɛ, Yehowa kɛɔ wɔ akɛ: “Nyɛkua nyɛsɛɛ kɛbaa miŋɔɔ.” Yehowa le akɛ wɔyɛ gbɔjɔmɔi ni esa akɛ wɔwu wɔshi, ni eesumɔ ni wɔnyɛ efɔŋ. (Yes. 55:7) Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, lɛ hu ebaahi wɔmasɛi. Ebaaye ebua wɔ ni ebaawaje wɔ yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ nɔ koni wɔnyɛ wɔye akɔnɔi fɔji anɔ.​—1 Mo. 4:7. w18.07 18 kk. 5-6

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje