Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • be nikasemɔ 1 bf. 83-bf. 85 kk. 3
  • Nikanemɔ ni Ja

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Nikanemɔ ni Ja
  • Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Kasemɔ Nikanemɔ
    Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Sɛ̃ŋ Nu Mii ni Sa
    Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
  • Daa Biblia Kanemɔ He Sɛɛ ni Aaana
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1995
  • Biblia Kanemɔ—Sɛɛnamɔ yɛ He ni Eŋɔɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2000
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Ná Teokrase Sɔɔmɔ Skul Tsɔsemɔ lɛ He Sɛɛ
be nikasemɔ 1 bf. 83-bf. 85 kk. 3

NIKASEMƆ 1

Nikanemɔ ni Ja

Mɛni ehe hiaa ni ofee?

Kanemɔ nɔ ni akala yɛ wolo lɛ nɔ lɛ waa. Kaaha onaa miitɛrɛ shi, ni ooshi wiemɔi fãi komɛi, loo okɛ wiemɔ ko miito ekroko najiaŋ. Tsɛ́ wiemɔi lɛ jogbaŋŋ. Kadimɔ niŋmaa mli okadii kɛ gbee nɔwomɔ kɛ shibaa he okadii ni jeɔ kpo yɛ niŋmaa lɛ mli.

Mɛni hewɔ ehe hiaa?

Nii ní aaakane jogbaŋŋ yɛ gbɛ ní ja nɔ lɛ ji Biblia mli anɔkwa nilee ni ja ni akɛhaa lɛ shishitoo taomɔ nii lɛ eko.

ŊMALƐI lɛ wieɔ akɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii ji akɛ gbɔmɛi srɔtoi fɛɛ ‘ashɛ anɔkwale lɛ lee mli.’ (1 Tim. 2:4) Yɛ enɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, kɛji wɔmiikane nii waa kɛmiijɛ Biblia lɛ mli lɛ, esa akɛ bɔ ni wɔsumɔɔ ni wɔkɛ anɔkwa nilee aha lɛ aná bɔ ni wɔkaneɔ nii lɛ wɔhaa lɛ nɔ hewalɛ.

Nyɛmɔ ni anyɛɔ akaneɔ nii waa kɛjɛɔ Biblia lɛ kɛ woji krokomɛi ni gbálaa Biblia lɛ mli lɛ amli lɛ he miihia oblahii kɛ oblayei kɛ mɛi ni edara fɛɛ. Ákɛ Yehowa Odasefoi lɛ, gbɛnaa nii kã wɔnɔ akɛ wɔgba mɛi krokomɛi Yehowa he nilee kɛ egbɛ̀i lɛ ahe sane. Bei pii lɛ, ebiɔ ni okane nii otsɔɔ mɔ kome loo kuu fioo ko. Wɔkaneɔ nii hu yɛ weku kɔkɔrɔɔ lɛ mli. Yɛ Teokrase Sɔɔmɔ Skul lɛ mli lɛ, nyɛmimɛi hii kɛ yei, gbekɛbii kɛ onukpai náa hegbɛi ni sa koni amɛnine ashɛ ŋaawoo nɔ kɛ yiŋtoo akɛ eeeha amɛya amɛhiɛ yɛ nii ni amɛkaneɔ waa lɛ mli.

Biblia lɛ ní aaakane yɛ mɛi ahiɛ, kɛha aŋkroaŋkroi loo asafo lɛ, ji nɔ ko ni esa akɛ asusu he. Biblia lɛ jɛ Nyɔŋmɔ mumɔ mli. Kɛfata he lɛ, “Nyɔŋmɔ wiemɔ hiɛ kã ni eyɛ hewalɛ . . . ni eji tsuiiaŋ susumɔi kɛ jwɛŋmɔi lɛ akojolɔ.” (Heb. 4:12) Nilee ni jara wa waa yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli ní anyɛŋ aná kɛjɛ he kroko. Ebaanyɛ eye ebua mɔ ní ele anɔkwa Nyɔŋmɔ koome lɛ ni ena ekɛ lɛ teŋ wekukpaa kpakpa, koni enyɛ ekpee shihilɛ mli naagbai hu anaa yɛ omanyeyeli mli. Etsɔɔ gbɛ ni kɛ mɔ yaa naanɔ wala mli yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee lɛ mli. Esa akɛ oti ni ma wɔhiɛ lɛ afee akɛ wɔbaakane Biblia lɛ jogbaŋŋ bɔ ni wɔɔnyɛ.—Lala 119:140; Yer. 26:2.

Bɔ ni Afeɔ Akaneɔ Nii Jogbaŋŋ. Nikanemɔ gbɛ̀i srɔtoi ni mɔɔ shi jogbaŋŋ yɛ, shi ekanemɔ jogbaŋŋ ji klɛŋklɛŋ nifeemɔ. No tsɔɔ mɔdɛŋ ní ooobɔ koni okane nɔ ni akala yɛ wolo lɛ mli lɛ pɛpɛɛpɛ. Kwɛmɔ jogbaŋŋ ni onaa akatɛrɛ shi, ni kaashi naagbee wiemɔi lɛ, loo otsɛ́ wiemɔi lɛ ekroko yɛ bɔ ni amɛje ekrokomɛi lɛ hewɔ.

Bɔni afee ni okane wiemɔi lɛ jogbaŋŋ lɛ, ehe miihia ni onu wiemɔi ni ekɔɔ he lɛ shishi. Enɛ baabi hesaamɔ jogbaŋŋ. Yɛ be ni sa mli lɛ, beni onáa hesaa ni akɛkwɛɔ nii kɛtsɔɔ hiɛ ni akɛsusuɔ bɔ ni otii lɛ ahesusumɔ lɛ tsaraa nɔ lɛ he lɛ, ebaaha onikanemɔ yɛ gbɛ ní ja nɔ lɛ aya hiɛ.

Niŋmaa mli okadii kɛ gbee nɔwomɔ kɛ shibaa he okadii ji wiemɔi amli nibii ni he hiaa. Niŋmaa mli okadii baanyɛ atsɔɔ he ni esa akɛ amɛ fioo yɛ, bei abɔ ni esa akɛ omɛ, kɛ bɔ ni ekolɛ ehe hiaa akɛ oba ogbee shi loo owó nɔ oha. Yɛ wiemɔi komɛi amli lɛ, kɛji atsakeee gbee mli beni niŋmaa mli okadii lɛ biɔ nakai feemɔ lɛ, ebaanyɛ etsake sanebimɔ ko ni efee wiemɔ, loo ebaanyɛ etsake eshishinumɔ kwraa. Shi, bei komɛi lɛ, nɔ ni niŋmaa mli okadii lɛ tsuɔ lɛ kɔɔ wiemɔ he mla he babaoo. Yɛ wiemɔi babaoo mli lɛ, ewa akɛ aaakane nii jogbaŋŋ ni asusuuu gbee nɔwomɔ kɛ eshibaa he okadii—nɔ ni aŋmala kɛ nɔ ni anuɔ shishi kɛjɛɔ emli sane lɛ mli lɛ he. Enɛɛmɛi náa bɔ ni niŋmaa okadii ní ekɔɔ amɛhe lɛ gbɛɛɔ haa lɛ nɔ hewalɛ. Kwɛmɔ jogbaŋŋ ni ole bɔ ni akɛ niŋmaa mli okadii kɛ gbee nɔwomɔ kɛ eshibaa he okadii tsuɔ nii yɛ owiemɔ lɛ mli. Enɛ ji gbɛ titri ni atsɔɔ nɔ akaneɔ nii ní anyɛɔ anuɔ shishi. Kaimɔ akɛ oti ni ma ohiɛ ji ni okɛ susumɔ ni hɔ sɛɛ lɛ aha, jeee ni otsɛ wiemɔi lɛ kɛkɛ.

Kɛ́ oosumɔ ni ohe asa kɛ nikanemɔ lɛ, no lɛ ebiɔ hesaamɔ. Kanemɔ kuku kome pɛ, ní okane ekoŋŋ shii abɔ kɛyashi obaanyɛ okane ni onaa tɛrɛŋ shi. Agbɛnɛ, yaa kuku ni nyiɛ sɛɛ lɛ nɔ. Naagbee lɛ, bɔɔ mɔdɛŋ ni okane wolo lɛ baafai babaoo ni onaa tɛrɛɛɛ shi, otĩii mli, loo otɔ̃ɔɔ yɛ wiemɔ ko tsɛmɔ mli. Beni otsu enɛɛmɛi ahe nii ogbe naa lɛ, ha mɔ ko akwɛ onikanemɔ lɛ nɔ ni etsɔɔ tɔmɔi ní ekolɛ otɔ̃ yɛ onikanemɔ lɛ mli.

Yɛ je lɛŋ hei komɛi lɛ, nii ni anaaa jogbaŋŋ kɛ kane ni kpɛɛɛ jogbaŋŋ lɛ haa nikanemɔ feɔ nɔ ni wa. Kɛ́ ooonyɛ okɛtsu shihilɛi nɛɛ ahe nii lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ obaaya ohiɛ yɛ nikanemɔ mli.

Yɛ be ni sa mli lɛ, abaanyɛ afɔ̃ nine atsɛ nyɛmimɛi hii ní kaneɔ nii jogbaŋŋ lɛ koni amɛkɛ amɛhe awo nikasemɔ woji ni akaneɔ yɛ Asafo Woloŋ Nikasemɔ kɛ Buu-Mɔɔ Nikasemɔ lɛ mli lɛ mli. Shi bɔni afee ni otsu hegbɛ nɛɛ he nii jogbaŋŋ lɛ, babaoo he miihia fe wiemɔi ní oootsɛ lɛ jogbaŋŋ kɛkɛ. Bɔni afee ni ohe asa akɛ mɔ ni kaneɔ nii yɛ mɛi ahiɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ, ehe baahia ni oná sui kpakpai yɛ oteemɔŋ nikanemɔ mli. Enɛ biɔ le ni ooole akɛ wiemɔ fɛɛ wiemɔ ni yɔɔ wiemɔ muu ko mli lɛ tsuɔ gbɛfaŋnɔ ko he nii. Onyɛŋ oshi ekomɛi ni onu nɔ ni akɛɔ lɛ shishi jogbaŋŋ. Kɛ́ okaneee wiemɔi komɛi jogbaŋŋ, beni okaneɔ ohaa bo diɛŋtsɛ ohe po lɛ, no lɛ wiemɔ muu lɛ shishinumɔ baatsake. Nii ni akaneee lɛ jogbaŋŋ lɛ baanyɛ ajɛ gbee nɔwomɔ kɛ eshibaa he okadii ní akwɛɛɛ, loo shishinumɔ ní akɛ wiemɔ lɛ tsu nii yɛ mli lɛ he ni asusuuu lɛ hewɔ. Bɔɔ mɔdɛŋ ni onu nɔ ni wiemɔ fɛɛ wiemɔ tsɔɔ, yɛ he ni ejeɔ kpo yɛ lɛ shishi. Agbɛnɛ hu, susumɔ bɔ ni niŋmaa mli okadii lɛ saa sane muu lɛ shishinumɔ he ehaa lɛ he. Kaimɔ akɛ bei pii lɛ, akɛ susumɔi haa kɛtsɔ wiemɔi akui anɔ. Kadimɔ enɛɛmɛi jogbaŋŋ bɔni afee ni kɛji ookane nii waa lɛ okane wiemɔ kui ni abua naa—wiemɔi kukuji kɛ wiemɔi muji—moŋ fe wiemɔi komekomei kɛkɛ. Nu ní ooonu nɔ ni okaneɔ lɛ shishi jogbaŋŋ lɛ ji nifeemɔ ko ni he hiaa ní haa onyɛɔ okɛ anɔkwa nilee lɛ haa mɛi krokomɛi kɛtsɔ mɛi ahiɛ nikanemɔ nɔ.

Bɔfo Paulo ŋma yaha Kristofonyo onukpa ko ni yɔɔ niiashikpamɔ lɛ akɛ: “Hĩi wolo kanemɔ . . . he.” (1 Tim. 4:13) Eka shi faŋŋ akɛ enɛ ji nifeemɔ ko ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ aya hiɛ yɛ mli.

NIŊMAA MLI OKADII

Omashi (.) etsɔɔ sane ko naagbee.

Alɔgɔ (,) bei pii lɛ, ebiɔ ni amɛ fioo, akɛni wiemɔi babaoo baanyiɛ sɛɛ lɛ hewɔ.

Omashi alɔgɔ (;) ekadiɔ wa ni awaa, ní baa shi fioo fe omashi, shi esɛɛ tsɛɔ fe alɔgɔ.

Omashiomashi (:) ejeɔ nɔ ko ni ato naa loo mɔ ko naa wiemɔ shishi; ebiɔ ni amɛ fioo, shi esaaa akɛ atsakeɔ gbee ní ahaa ebaa shi.

Boo okadi (!) ekadiɔ henumɔ ni mli wa yɛ gbee mli.

Sanebimɔ okadi (?) biɔ ni bei pii lɛ, awó gbee nɔ fioo loo aha eya ŋwɛi beni akaneɔ nii lɛ.

Mɔ naa sane okadii (“ ” aloo ‘ ’) ebaanyɛ etsɔɔ akɛ esa akɛ amɛ fioo dani aje wiemɔi ni yɔɔ mli lɛ shishi (amɛ fioo pɛ kɛ́ eji wiemɔ muu ko fã; amɛ bɔ ni sa kɛ́ eji wiemɔ muu).

Naatsɔɔmɔ okadi (—), kɛ́ akɛtsu nii ni akɛgbála wiemɔi ateŋ lɛ, bei pii lɛ ebiɔ ni atsake gbee lɛ loo bɔ ni eyaa lɛ lɛ mli fioo.

Akrabatsa okadii ( ) kɛ [ ] egbálaa wiemɔi ni sa kanemɔ kɛ gbee ni baa shi fioo lɛ amli. Akakane woji ni yɔɔ akrabatsa okadii amli lɛ, ni akatsake gbee mli beni akaneɔ wiemɔi ni yɔɔ akrabatsa okadii ni haa shishinumɔ ni yɔɔ nɔ ni akaneɔ lɛ mli lɛ yeɔ emuu lɛ amli lɛ.

BƆ NI OOOFEE OSHƐ HE

  • Fɔɔ nikanemɔ! Fɔɔ nikanemɔ! Fɔɔ nikanemɔ! Ni kanemɔ lɛ waa hu.

  • Ha mɔ ko akwɛ onikanemɔ lɛ nɔ ni etsɔɔ bo tɔmɔi ni ofee.

  • Kɛ́ oofee teemɔŋ nikasemɔ lɛ, tsɔsemɔ ohe ni okane nii jogbaŋŋ.

  • Yɛ nɔ najiaŋ ni oookane wiemɔi komekomei kɛkɛ lɛ, kasemɔ bɔ ni akaneɔ wiemɔ kui.

NIFEEMƆ: Beni osaa ohe jogbaŋŋ lɛ, ha onaanyo ko loo oweku lɛ mlinyo ko anyiɛ sɛɛ beni okaneɔ Biblia lɛ fã ko kɛjɛɔ Mateo yitsei 5 kɛyashi 7 lɛ. Kɛɛmɔ lɛ ni ewó otoi nɔ be fɛɛ be ni (1) onaa aaatɛrɛ shi yɛ wiemɔ ko he (2) obaakane wiemɔ ko bɔ ni ejaaa loo obaatsake bɔ ni ato wiemɔ lɛ naa lɛ, loo (3) obaashi gbee nɔwomɔ kɛ eshibaa ko loo niŋmaa mli okadii komɛi ni biɔ ni omɛ fioo loo ní otsake ogbee mli lɛ. Ebaahi akɛ okɛ minitii nyɔŋma aaafee enɛ yɛ bei srɔtoi enyɔ loo etɛ mli.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje