Mɛi Ni Gbe Nikasemɔ Naa Yɛ Gilead Lɛ Je Shihilɛ Gbɛ Ni Nyɔmɔwoo Yɔɔ Mli Shishi
“MƐƐ miishɛɛ gbi nɛ, Gilead nikaselɔi akuu ni ji 90 lɛ nikasemɔ naagbee gbi!” Enɛ ji wiemɔi ni nifeemɔ lɛ sɛinɔtalɔ, Karl F. Klein ni ji Nɔyeli Kuu lɛ ateŋ mɔ kome lɛ, kɛkpa amɛnikasemɔ lɛ naagbee lɛ he gbɛjianɔtoo lɛ hiɛ. Beni ekaiɔ be mli ni aje Watchtower Bible School of Gilead lɛ shishi lɛ, ekɛfata he akɛ: “Namɔ po baanyɛ asusu he akɛ, mra mli tɔɔ yɛ 1943, beni Gilead klaas ni ji klɛŋklɛŋ nɔ lɛ gbe nikasemɔ naa lɛ, no sɛɛ afi 48 lɛ wɔbaabua wɔhe naa ekoŋŋ kɛha klaas kroko—nɔ ni ji 90 nɔ lɛ nikasemɔ naagbee?”
Shi kɛlɛ, yɛ March 3, 1991, ni ji gbi ko ni jeŋ dɔ waa yɛ New Jersey lɛ, nanemɛi ni afɔ amɛ nine kɛ Betel weku lɛ mlibii ni amɛ fɛɛ amɛyibɔ fe 4,000 bua amɛhe naa yɛ Jersey City kpee Asa, ni yɔɔ faa lɛ sɛɛ kɛjɛ New York City gbɛ lɛ mli kɛha nɛkɛ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi heei nɛɛ anikasemɔ lɛ naagbee lɛ. Dani amɛbaaje maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi ashihilɛ lɛ shishi lɛ, akɛ shɛɛyeli ŋaawoo baaha mɛi ni egbe nikasemɔ naa nɛɛ yɛ nɛkɛ gbi ni amɛgbeɔ nikasemɔ naa nɛɛ nɔ.
Gbɛjianɔtoo lɛ je shishi kɛ lala. Yɛ no sɛɛ lɛ, Frederick W. Franz, ni eye afi 97, ni eji Watchtower Bible School of Gilead lɛ sɛinɔtalɔ lɛ sɔlemɔ ni akɛje nifeemɔ lɛ shishi lɛ sa mɛi fɛɛ ni yɔɔ jɛmɛ lɛ ahe waa. Kɛkɛ ni, beni sɛinɔtalɔ lɛ ha ehiɛkpamɔ wiemɔ kuku Iɛ sɛɛ lɛ, mɛi ni egbe nikasemɔ naa lɛ—kɛ mɛi fɛɛ hu ni yɔɔ jɛmɛ lɛ—kɛ miishɛɛ bo wiemɔi kukuji ni tsara nɔ, ni nyɛɔ eyeɔ ebuaa diɛŋtsɛ lɛ fɛɛ toi.
Max H. Larson ni ji Nitsumɔ He Ajinafoi Akuu lɛ ateŋ mɔ kome lɛ wie klɛŋklɛŋ, yɛ yitso ni ji “Yehowa Nanemɛi Nitsulɔi” lɛ he. Beni egbala jwɛŋmɔ kɛtee yiwalaheremɔ adeka ni Noa kɛ eweku lɛ kpɛ lɛ nɔ sɛɛ lɛ, ekɛɛ: ‘Ŋmɛnɛ hu Yehowa miibua jeŋ muu fɛɛ weku ni yibɔ shɛɔ akpekpei abɔ naa, ni ekpɛ eyiŋ akɛ ekɛ nɛkɛ weku agbo nɛɛ baafo amanehulu kpeteŋkpele lɛ.’ Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ojogbaŋŋ, kɛtsɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ adeka—mumɔŋ paradeiso lɛ nɔ! Ekai mɛi ni egbe nikasemɔ naa lɛ akɛ, ‘Nyɛbaaya je lɛŋ hei sɔrɔtoi fɛɛ, yɛ hei ni nyɛaatsɔmɔ Yehowa nanemɛi nitsulɔi ni fata ehe kɛkpɛɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ adeka lɛ yɛ lɛ.’ Beni esaa amɛ kɛhaa nɔ ni jwere amɛhiɛ lɛ, ekɛɛ: ‘Ebaabi nitsumɔ babaoo yɛ nyɛgbɛfaŋ. Ebaabi nyɛ tsuishitoo. Nyɛkɛ nanetɔtɔmɔ nibii baakpe. Biɛ ji he ni ŋaa gbɛi ni nyɛtsɔsemɔ lɛ kɛha nyɛ lɛ he baahia nyɛ yɛ.’
Etsɛko tsɔ ni Daniel Sydlik, ni ji Nɔyeli Kuu lɛ mli mɔ kome lɛ yasara maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi ni kɛ be babaoo etsu nii yɛ Japan kɛ Costa Rica lɛ. Beni ewieɔ saneyitso ni ji “Nyɛnɔ lɛ Ji Shihilɛ Gbɛ ko ni Nyɔmɔwoo Yɔɔ Mli” lɛ he lɛ, egba amɛ ŋaawoi ni yeɔ ebuaa ni enine eshɛ nɔ kɛjɛ nɛkɛ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi ni eye omanye nɛɛ adɛŋ lɛ ekomɛi. Etsɔɔ mli akɛ, nyɛmiyoo ko kɛ ŋaawoo ko ni enyɛ kɛha lɛ lɛ maje lɛ: ‘Na suɔmɔ oha shiɛmɔ nitsumɔ lɛ. Okɛ gbɔmɛi abɔ naanyo. Okɛ mɛi krokomɛi aja owala, ni no aaatsɔ miishɛɛ aha bo.’ Nyɛmiyoo kroko hu kɛɛ: ‘Yɛ afii abɔ ni eho lɛ amli lɛ, wɔhiɛ ebasɔ akɛ kɛji wɔkpaaa babaoo gbɛ fe nine kɛjɛɛɛ mɛi krokomɛi adɛŋ lɛ, no lɛ ahaŋ wɔnine anyɛ shi oya nakai. Ejurɔfeemɔ nifeemɔ kɛ mɔ hesusumɔ ni ajieɔ kpo atsɔɔ wɔ lɛ tsɔɔ nɔ babaoo kɛhaa wɔ diɛŋtsɛ.’ Ŋwanejee ko bɛ he akɛ kɛji nyɛmimɛi ni egbe nikasemɔ naa nɛɛ kɛ nɛkɛ ŋaawoo ni anyɛɔ atsuɔ he nii nɛɛ tsu nii lɛ, ebaaye ebua amɛ hu ni amɛtsɔmɔ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi ni yeɔ omanye amɛ diɛŋtsɛ.
Bɔ ni 1 Tesalonikabii 5:14 kɛɔ ji, “Nyɛtoa nyɛtsui shi nyɛhaa mɛi fɛɛ.” Leon Weaver ni ji Sɔɔmɔ Ajinafoi Akuu lɛ mli mɔ kome lɛ wie nɛkɛ ŋmalɛ nɛɛ he yɛ be mli ni ewieɔ yitso ni ji “Too Otsui Shi yɛ Onifeemɔi Fɛɛ Mli” lɛ. Namɛi hu fata “mɛi fɛɛ” ni wɔbaato wɔtsui shi wɔha amɛ nɛɛ ahe? Wielɔ lɛ ha hetoo akɛ: ‘Mɛi ni nyɛkɛbaakpe yɛ shiɛmɔ mli lɛ. Nyɛmimɛi hii kɛ yei ni yɔɔ nyɛ asafoi heei lɛ amli lɛ. Nyɛnanemɛi maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi lɛ. Mɛi ni tsuɔ nii yɛ nitsumɔ he nine lɛ. Ohefatalɔ lɛ. Bo diɛŋtsɛ.’ Mɛni hewɔ ni esa akɛ oto otsui shi yɛ onibii fɛɛ feemɔ mli lɛ? Wielɔ lɛ tsɔɔ mli akɛ, ‘Nyɛmimɛi hii kɛ nyɛmimɛi yei, tsuishitoo haa nɔnyɛɛ kɛ yeyeeye-feemɔ baa shi kwraa. Tsuishitoo haa toiŋjɔlɛ hiɔ shi. Tsuishitoo haa hiɛnɔkamɔ yaa nɔ ehiɛ kaa. Tsuishitoo yeɔ ebuaa wɔ ni wɔhiɛɔ miishɛɛ ni wɔyɔɔ yɛ sɔɔmɔ lɛ mli lɛ mli.’
Albert D. Schroeder, ni eji Nɔyeli Kuu lɛ mli mɔ kome kɛ Gilead Skul lɛ klɛŋklɛŋ onukpai lɛ ateŋ mɔ kome lɛ wie kɛtsa nɔ. Beni ewieɔ yitso ni ji “Nyɛyaa nɔ Nyɛnyiɛa Nyɛ Nɔkwɛmɔ Nɔ—Yesu Kristo Sɛɛ” lɛ he lɛ, ekɛ ewiemɔ lɛ fɛɛ damɔ Filipibii yitso 2 nɔ. Fil 2 Kuku 5 kɛɔ akɛ, “Nɔ ni Kristo Yesu hu jwɛŋ lɛ, no nɔŋŋ nyɛjwɛŋa yɛ nyɛmli, [“Nyɛhaa ehia nyɛjwɛŋmɔ mli,” shishigbɛ niŋmaa].” Wielɔ lɛ tsɔɔ mli akɛ, ‘Enɛ tsɔɔ akɛ esa akɛ wɔha wɔjwɛŋmɔ aŋmɛ pɛpɛɛpɛ, taakɛ bɔ ni Yesu diɛŋtsɛ jwɛŋmɔ ŋmɛ pɛpɛɛpɛ lɛ.’ Beni ejeɔ shishi kɛ Fil 2 kuku 6 lɛ, ekɛto nii ahe yɛ gbɛ ni mli ka shi faŋŋ nɔ, ni etsɔɔ akɛ Paulo ye he odase faŋŋ akɛ Yesu jwɛŋmɔ ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ (Fil 2 kukuji 6-8) kɛkɛ ni no sɛɛ lɛ etsɔɔ gbɛi ni Yehowa tsɔ nɔ ewo lɛ nyɔmɔ yɛ toiboo gbɛ ni ekɔ lɛ hewɔ lɛ hu mli (Fil 2 kukuji 9-11). Emu ewiemɔ lɛ naa akɛ, ‘Hegbɛ ni nyɛna lɛ fã nɛ, akɛ nyɛaashiɛ Nuŋtsɔ Yesu Kristo, ni nyɛye nyɛbua mɛi krokomɛi hu ni amɛna jwɛŋmɔ ni ena lɛ nɔŋŋ eko.’
Mɛɛ shɛɛ wiemɔi skul tsɔɔlɔi lɛ yɔɔ kɛha amɛnikaselɔi lɛ? Jack D. Redford wie yitso ni ji “Jwɛŋmɔ Aaabaa Oyi Jogbaŋŋ” lɛ he. (Abɛi 2:10, 11) Etsɔɔ mli akɛ, ‘Yɛ be mli ni nyɛyaa agbɛnɛ nɛɛ, nyɛ miishɛɛ lɛ eyadamɔŋ mɛi ni nyɛji aloo nɔ ni nyɛyɔɔ aloo anɔkwale ni eji akɛ nyɛkase nii yɛ Gilead skul nyɛgbe naa lɛ nɔ dɔŋŋ. Nyɛ miishɛɛ lɛ baadamɔ bɔ ni nyɛjwɛŋɔ nii ahe nyɛhaa lɛ nɔ. Kɛji nyɛkɛ nii ahe jwɛŋmɔ kɛ nilee ni nyɛyɔɔ lɛ tsu nii lɛ, no lɛ nyɛbaana miishɛɛ.’ Beni etsɔɔ bɔ ni nii ahe jwɛŋmɔ he hiaa ha lɛ mli lɛ, etsɔɔ mli akɛ: ‘Sɔrɔto-feemɔ ni yɔɔ nifeemɔ ni ja kɛ nifeemɔ ni ejaaa lɛ mli lɛ jeɔ kpo yɛ nii ahe jwɛŋmɔ mli. Bɔ ni ojwɛŋɔ nii ahe lɛ tsɔɔ nɔ ni ofeɔ.’ J. D. Redford mu ewiemɔ lɛ naa kɛ nɛkɛ ekaawoo wiemɔi nɛɛ ni ekɛha nikaselɔi lɛ: ‘Gbɔmɛi babaoo yɛ je lɛŋ ŋmɛnɛ ni amɛhiɛ ka shi jogbaŋŋ, shi nii ahe jwɛŋlɔi gbohii ji amɛ, ni gbɔmɛi babaoo hu yɛ ni amɛhiɛshikamɔ lɛ fa bɔ ni sa, shi amɛtsɔmɔ mɛi ni he esa jogbaŋŋ kɛ nii ahe jwɛŋmɔ. No hewɔ lɛ nyɛnaa nakai hesaa lɛ eko. Nyɛkpɛa nyɛyiŋ akɛ nyɛkɛ nyɛjwɛŋmɔ baatsu nii jogbaŋŋ. Nyɛkɛ nyɛnilee lɛ atsua nii. Nyɛkpeea naagbai anaa. Nyɛbɔa mɔdɛŋ ni nyɛkɛ mɛi fɛɛ abɔa. Nyɛkpɛlɛa hegbɛi anɔ. Nyɛwoa yibii babaoo yɛ nyɛ nitsumɔ lɛ mli. Nyɛŋmɛa nyɛtsui shi yɛ nyɛ nitsumɔ lɛ mli.’
Ulysses V. Glass, ni ji skul onukpai lɛ ateŋ mɔ kome lɛ hala yitso ni ji “Yehowa Hiɛ Wɔniji Amli,” ni damɔ Lala 37:23, 24 nɔ lɛ. Ewie akɛ, ‘Esa akɛ majie klaasbii nɛɛ ayi waa, yɛ miishɛɛ ni amɛyɔɔ yɛ nikasemɔ he lɛ hewɔ.’ Ekai amɛ yɛ yelikɛbuamɔi ni Yehowa kɛha kɛha amɛsɛɛfimɔ lɛ ekomɛi ahe—Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ, tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ kuu lɛ ni yɔɔ Yesu gbɛtsɔɔmɔ shishi bɔni afee ni amɛkɛ Ŋmalɛi lɛ ashishitsɔɔmɔ kɛ shishinumɔ aha lɛ, woji sɔrɔtoi ni akala, kpeei, kɛ kpokpai wuji anɔ kpeei ahe. Ni etee nɔ akɛ, ‘Yelikɛbuamɔi sɔrɔtoi ni nyɛkɛtsu nii yɛ nyɛ nikasemɔ lɛ mli lɛ tamɔ mumɔŋ tso kɛ dɛhiɛmɔ tso. Amɛhe miihia wɔ bɔni afee ni wɔkɛ wɔhe akpasa amɛ yɛ mumɔŋ, ni amɛyeɔ amɛbuaa wɔ hu koni wɔnyɛ wɔwie kɛ hewalɛ yɛ be mli ni wɔkɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ haa mɛi krokomɛi lɛ. Yɛ ewiemɔ lɛ naamuu mli lɛ, ekɛ nɛkɛ ŋaawoo wiemɔi nɛɛ ha nikaselɔi lɛ: ‘Kɛji nyɛtsuii eyimɔ obɔbɔ kɛ suɔmɔ ni nyɛyɔɔ kɛha gbɔmɛi lɛ, no lɛ mɛi ni yɔɔ tsui krɔŋŋ lɛ hu baahere nɔ. Ni no lɛ nyɛaaye omanye yɛ nyɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni nyɛbaana nyɛle akɛ Yehowa hiɛ nyɛniji amli.’
Naagbee wielɔ kɛha leebi gbɛjianɔtoo lɛ ji Carey W. Barber ni eji Nɔyeli Kuu lɛ mli mɔ kome lɛ, ni ehala yitso ni ji “Nyɛbotea Agbo Fintɔŋŋ lɛ Mli.” Yɛ be mli ni ewieɔ Luka 13:23, 24 he lɛ, ekɛɛ: ‘Mɛi pii miitao shihilɛ mli jɔɔmɔi, shi amɛteŋ mɛi fioo ko pɛ shweɔ ni amɛmia amɛhiɛ waa bɔ ni sa koni amɛnine anyɛ ashɛ nɔ.’ Ni wɔ hu? ‘Ehi jogbaŋŋ kɛha wɔ akɛ wɔɔbi wɔhe akɛ, “Mɛni ji nɔ ni nɛkɛ agbo fintɔŋŋ nɛɛ he mfoniri lɛ tsɔɔ kɛha mi akɛ mɔ aŋkro?’” Mɛi ni nyɛɛɛ amɛtsɔ agbo fintɔŋŋ lɛ mli lɛ nyɛɛɛ afee nakai, jeee akɛni anyɛɛɛ nakai afee lɛ hewɔ, shi moŋ akɛni amɛsumɔɔɔ ni amɛmiaa amɛhiɛ lɛ hewɔ. Wielɔ lɛ tsɔɔ mli akɛ, ‘Yehowa biii babaoo yɛ wɔdɛŋ fe bɔ ni wɔɔnyɛ.’ Ni emu ewiemɔ lɛ naa akɛ, ‘Eba akɛ kɛtsɔ Yehowa yelikɛbuamɔ nɔ lɛ, wɔ fɛɛ wɔkɛ miishɛɛ aaamia wɔhiɛ waa bɔ ni sa koni wɔmia wɔhe kɛtsɔ agbo fintɔŋŋ lɛ mli kɛbote jeŋ hee ni naanɔ wala, toiŋjɔlɛ, mlifilimɔ, kɛ miishɛɛ yɔɔ mli lɛ mli, kɛwo Yehowa hiɛ nyam kɛya naanɔ!’
Yɛ wiemɔi nɛɛ asɛɛ lɛ, sɛinɔtalɔ lɛ kɛ ŋamɔi ni nine eshɛ nɔ kɛjɛ je lɛŋ hei sɔrɔtoi fɛɛ lɛ ha. Agbɛnɛ be eshɛ ni akɛ nikaselɔi ni egbe nikasemɔ naa nɛɛ ayijiemɔ woji aaaha amɛ. Nikaselɔi lɛ jɛ maji ekpaa mli kɛba—Canada, Finland, Germany, Great Britain, Switzerland, kɛ United States, Amerika. Shi, nitsumɔi ni aha amɛ lɛ kɛ amɛ baaya maji tamɔ Argentina, Benin, Bolivia, Dominican Republic, Papua New Guinea, Peru, St. Lucia, kɛ Taiwan. Ni te nikaselɔi ni egbe naa nɛɛ nu he amɛha tɛŋŋ yɛ nɛkɛ gbi ni amɛgbe nikasemɔ naa nɛɛ nɔ lɛ? Amɛwie yɛ wolo ko ni kanyaa mɔ henumɔi waa ni amɛŋma amɛha Nɔyeli Kuu lɛ kɛ Betel weku lɛ mli lɛ akɛ: “Wɔyɛ hiɛnɔkamɔ yɛ sɛɛfimɔ ni Nɔyeli Kuu lɛ, Betel weku lɛ, kɛ Yehowa gbɛjianɔtoo muu lɛ fɛɛ kɛhaa wɔ lɛ mli. Yɛ be mli ni wɔkɛ kai ni jwere wɔhiɛ lɛ kpeɔ lɛ, wɔbaabu nakai sɛɛfimɔ lɛ akɛ nɔ ni jara waa waa kɛha wɔ diɛŋtsɛ. Ni yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔhiɛ esɔ enɛ waa diɛŋtsɛ.”
Beni akpa leebi kpee lɛ, shwane gbɛjianɔtoo lɛ hu je shishi kɛ Buu-Mɔɔ Nikasemɔ ni akɛ be kukuoo ko fee, ni Karl A. Adams kwɛ nɔ. Yɛ no sɛɛ lɛ, nikaselɔi lɛ fee shihilɛ mli niiashikpamɔi diɛŋtsɛ ni miitsɔɔ bɔ ni esa akɛ abɔ mɔdɛŋ ni ashɛ tsui lɛ he tɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ tsɔɔmɔ mli lɛ amɛtsɔɔ. Yɛ naagbee lɛ, mɛi fɛɛ ni yɔɔ jɛmɛ, kɛ nikaselɔi akuu ni ji 90 lɛ mlibii ni egbe nikasemɔ naa lɛ na drama ko ni yitso ji Tsi Ohe Kɛjɛ Shihilɛ Mli Yeyeeye-feemɔi Ahe lɛ mli ŋɔɔmɔ, ni shiɛlɔi ni yɔɔ jɛmɛ asafoi lɛ amli lɛ fee amɛtsɔɔ.
Sɛinɔtalɔ lɛ, Karl Klein, wie eha mɛi fɛɛ beni ekɛɛ nɛkɛ yɛ enaamuu wiemɔ lɛ mli lɛ: “Lɛlɛŋ, ŋmɛnɛ ebafee gbi kpakpa kɛha wɔ akɛ wɔyɛ biɛ yɛ nɛkɛ gbi ni ji etɛ nɛɛ nɔ yɛ March 1991!” Kɛkɛ ni gbɛjianɔtoo ni yɔɔ miishɛɛ nɛɛ ba naagbee kɛ lala ni akɛbaakpa lɛ, ni no sɛɛ lɛ Harold J. Dies sɔle ni akɛgbe naa.
[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 27]
Klaasbii lɛ Ahe Saji
Maji sɔrɔtoi anɔ ni amɛjɛ kɛba: 6
Maji sɔrɔtoi ni aha amɛ nitsumɔ yɛ mli: 10
Nikaselɔi lɛ fɛɛ ayifalɛ: 24
Afii abɔ ni amɛye lɛ mlijaa: 31.2
Afii abɔ ni amɛkɛhi anɔkwale lɛ mli lɛ mlijaa: 15
Afii abɔ ni amɛkɛsɔmɔ kɛ amɛbe fɛɛ mlijaa: 11
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 26]
Watchtower Bible School of Gilead lɛ Klaasbii ni Ji 90 Nɔ
Gbɛi ni yɔɔ shishi Iɛ miitsɔɔ bɔ ni amɛdamɔ shi Iɛ mli kɛjɛ hiɛgbɛ kɛyaa sɛɛgbɛ, ni amɛgbɛi Iɛ jeɔ shishi kɛjɛɔ abɛku gbɛ kɛyaa ninejurɔ gbɛ. (1) Miller, M.; Helenius, S.; Marsh, L.; Kleeman, A.; Loosli, Y.; Nizan, H. (2) Skogen, R.; Nutter, D.; Noack, E.; Diehl, L.; Hair, J. (3) Marsh, C.; Helenius, H.; Loosli, M.; Danio, A.; Danio, A.; Nizan, D. (4) Miller, L.; Noack, J.; Hair, L.; Kleeman, W.; Skogen, D.; Diehl, S.; Nutter, W.