Tera te Kaantaninga Ibukin te Maiu?
E AERA BWA E RANGI NI KAKAWAKI KAEKAANA? E rangi ni karawawata riki bwaai tabeua, nakon iangoan te maiu aei bwa akea manenana ao akea te kaantaninga iai. Ma n te itera are teuana, te aomata ae mataata raoi n te kaantaninga ibukin te maiu, e kona ni kaitarai kangaanga ni maiuna ao ni waekoa ni manga marurung. E korea ae kangai temanna te tia rabakau i aon ana waaki nako te kaburoro ae Viktor E. Frankl ae kaain Austria, are maiu imwin ana buaka te Nazi: “Akea te bwai teuana n te aonnaba aei, ae I kona n taekinna, ae e na kona ni kamaiua temanna ribuakon angibuakan maiuna, ma bon tii ane e ataa te kaantaninga ibukin maiuna.”
Ma a mwaiti iango aika a untaba i aon te iango aei. A a mwaiti aika a iangoia bwa e bon nakon temanna ma temanna karekean oin te kaantaninga ibukin te maiu. Ni kaitaraan anne, naake a kakoauaa te ewarutin a a iangoia bwa bon akea oin raoi te kaantaninga ibukin te maiu.
Ma ni koauana, te anga ae te kabanea n tamaroa ibukin kakaaean raoi te kaantaninga ibukin te maiu boni man iaiangoan Iehova ae te Atua ae te tia Anga te Maiu. Iangoa ae taekinaki n ana Taeka ni kaineti ma te iango aei.
Ana Taeka te Baibara
E reiakinaki n te Baibara ana kaantaninga ae onoti te Atua ae Iehova ni moan karikan te moan aomata ao te moan aine. Aio te kaetieti are e anga Iehova nakoia ara moani karo.
Karikani Bwaai 1:28. “Kam na bati ni kariki, ao kam na kabatiaingkami, ao kaona aonaba, ao kataea ana kai; ae tau aroia ikani marawa, ma manin aan-nang, ma maan aika maiu aika kawakawa i aontano ni kabaneia.”
Ana kaantaninga ni koaua te Atua ibukia Atam, Ewa ao natiia bwa a na karika te aonnaba aio bwa te baretaiti. Bon tiaki ana kaantaninga bwa a na rikirake ni kara ao ni mate; e aki naba tangiriia aomata bwa a na kabarekaa te otabwanin. Ma ibukin aki nakoraoin aia babaire ara moani karo, ti a ituaki n te bure ao te mate. (Karikani Bwaai 3:2-6; I-Rom 5:12) Ma e ngae n anne, e bon aki bitaki naba ana kaantaninga Iehova. Ai tii teutana riki ao e na riki te aonnaba aio bwa te baretaiti.—Itaia 55:10, 11.
E karikira Iehova ma konabwain rabwatara ma ara iango ibukin kakoroan nanon ana kaantaninga. E aki karikira bwa ti na kan inaomata mairouna. Nora aron kabwarabwaran ana kaantaninga te Atua ibukira aika ni mwakoron te Baibara aikai.
Te Minita 12:13. “Aio kabaneani baikai; e a tia n ongo te aba baikai ni kabane: maka te Atua, ao tou mwin ana tua; ba bon anne kabanean te aro ae riai irouia aomata.”
Mika 6:8. “Ao tera ae E ukoukoria Iehova mai roum, ba ti te karaoa ae eti, ma te tangira te nanoanga, ma te nako n nanorinano ma Atuam?”
Mataio 22:37-39. “Ko na tangira Iehova ae Atuam n nanom ni kabanea, ao n tamneim ni kabanea, ao ni wanawanam ni kabanea. Mooa te tua aei, ao e korakora. Ao ai aron naba are te kauoua, are kangai, Ko na tangira raom n ai aron tangiram i bon i roum.”
Aron Ana Kaeka te Baibara ni Karekea te Raunnano ni Koaua
Ngkana e tangiraki te mitiin ae rangi ni mwaiti nako bwaina bwa e na mwakuri raoi, e riai ni kamanenaki n te aro ae boraoi ma ana kaantaninga te tia karaoia ao n aron are e tangiria naba. N aron naba anne, ngkana ti tangiria bwa e na aki uruanaki arora n reitaki ma Atuara, arora n iango, ara namakin ke korakoran rabwatara, ti riai ni kabongana maiura ni kaineti ma are e kaantaningaia te tia Karaoira. Iangoia bwa e kanga ataakin ana kaantaninga te Atua ni kona ni karekea te raunnano n aeka ni maiu aikai.
Iaiangoan ae tera ae rangi ni kakawaki irouia angiia aomata ni maiuiia, ao a mwaiti ni boong aikai aika a kabanei maiuiia ibukin karikirakean kaubwaia. Mangaia are e kauring te Baibara bwa “akana kani bwaibwai a bwaka n te kaririaki ma te ao-ni-katatai ma taiani kaibabaru aika bati aika nanobaba aika kamaraki.”—1 Timoteo 6:9, 10.
N te itera are teuana, te koraki ake a moanna ni karekea tangiran te Atua nakon tangiran te mwane, a na boni karekea te raunnano ae raba. (1 Timoteo 6:7, 8) A ataa kakawakin te mwakuri korakora ao a ataia naba ae iai tabeia ibukin baika a kainnanoi ibukin maiuia. (I-Ebeto 4:28) Ma a mutiakina naba ana kauring Iesu ae kangai: “Akea te aomata ae e kona n toro irouia toka aika uoman, ba ane e na riba temanna ao e na tangira temanna. E na kakaonimaki nakon temanna ao e na aki kubara are temanna. Kam aki kona n toro iroun te Atua ngkana kam toronaki n te kani kaubai.”—Mataio 6:24, BK.
Ai ngaia are, te koraki ake a tangira te Atua, a moanibwaia moa ana kaantaninga te Atua i nanoni maiuia n onean mwin are a na katoa tai ni mwakuri ke ni moanibwaia te kaubwai. A ataia ae ngkana a iangoa karaoan nanon te Atua bwa te kabanea ni kakawaki ao e na bon tabeakinia Iehova ae te Atua. Ni koauana, e iangoia Iehova i bon irouna bwa e riai ni kakoroa nanon anne.—Mataio 6:25-33.
N te reitaki ma aomata, ao a mwaiti ake a bon tabeakin moa nanoia. E a karako te rau ni boong aikai, kioina ngkai a rangi ni mwaiti aomata ake a a riki “ba taan tangiriia i bon i rouia, . . . taani bangaomata.” (2 Timoteo 3:2, 3) Ngkana iai te aomata ae kauniia ke ni kaaitarai aia iango, a a boni kaeka naba “ma te un, ma te takarua, ma te taetaebuaka, ma te iowawa ni kabanea.” (I-Ebeto 4:31) E aki karekea te raunnano te kabwaka ni kaotiota te taubaang, ma e tii “karika te un.”—Taeka N Rabakau 15:18.
Ni kaaitaran anne, naake a ongeaba nakon ana kaetieti te Atua, are a na tangiria tabemwaang n aron tangiraia i bon irouia, a kaotiota te ‘nanoanga, ao te i kabwarabure irouia.’ (I-Ebeto 4:32; I-Korote 3:13) E ngae ngke a aki rangi n tabeakinaki irouia aomata, ma a boni kekeiaki naba ni katotonga Iesu n arona ngke e taetaebuakaki ao e “aki manga taetaebuaka.” (1 Betero 2:23) N aron Iesu, a ataia ae te beku ibukia aomata nako, ao te koraki naba ake a aki kakaitau ibukin te bwai ae karaoaki ibukia, e kona ni karika te raunnano. (Mataio 20:25-28; Ioane 13:14, 15; Mwakuri 20:35) E anga taamneina Iehova ae te Atua nakoia ake a kakairi n aroaron Natina, ao te taamnei ae raoiroi aei are e a karika i nanoia te raunnano ni koaua.—I-Karatia 5:22.
E na kanga ngkanne iaiangoan taai aika a na roko ni kona n rota raunnanom?
[Kabwarabwaraan n iteraniba 6]
Te aomata e kainnanoa ataakin raoi te kaantaninga ibukin te maiu
[Taamnei n iteraniba 7]
E reireinira Iesu aron karekean te raunnano