Iai Kakabwaiaam N Am Kaakibotu?

“Teimatoa n tutuoa bwa tera ae e kukurei iai te Uea.”—I-EBETO 5:10.

1, 2. (a) E kanga ni kaotaki n Ana Taeka te Atua ae e tangiria Iehova bwa ti na kukurei ni maiura? (b) Tera ae na kairira bwa ti na karaoia n iaiangoan te kaakibotu ae “ana bwai n akoi te Atua”?

TI NORI rongorongo rinanon te Baibara ni kabane aika katerea ae e aki tangirira Iehova bwa ti na tii maiu, ma e tangirira naba bwa ti na kukurei. N te katoto, e taekinaki n Taian Areru 104:14, 15, (BG) bwa Iehova e karika “te amarake mai aantano: Ao te wain ae kabebetea nanon te aomata, Ao te bwa ba e na karaneanea matana iai, ao te berena ae kakorakora nanon te aomata.” Ni koauana, e karikirakei aroka Iehova bwa e aonga n reke kanara te uita, te bwa, ao te wain ibukini kakorakoraara. E ‘kakukureia naba te aba’ te wain. E ngae ngke e aki kateimatoa maiura te wain ma e bon anganira te kimwareirei. (Te Minita 9:7; 10:19, BG) Eng, e tangirira Iehova bwa ti na kukurei ao a na kaonaki nanora n “te kimwareirei.”—Mwakuri 14:16, 17.

² Ngaia are bon akea bukina ae ti na namakinna iai bwa ti kairua ngkana ti bairei taai tabeua bwa ti na “taraiia raoi mannikiba i aanang,” ma “kiebu aika rikirake n te tawaana” ke ni karaoi tabeua riki mwakuri aika a na kaungaira ke ni kakukureira. (Mataio 6:26, 28; Taian Areru 8:3, 4) Bon “ana bwai n akoi te Atua” te maiu ae kakukurei. (Te Minita 3:12, 13, BG) Ngkana ti iaiangoi taai ni kaokirii aikai bwa iteran naba te bwai n akoi anne, ti a kairaki iai bwa ti na kamanena n te aro ae e na kukurei iai te tia Anga.a

Kakaokoron ao Tiatianakin te Kaakibotu

3. E aera bwa e riai kariaiakan te kakaokoro n iango ni kaineti ma te kaakibotu?

³ A kona ni kariaia kaakibotu aika kakaokoro te koraki ake a iangoraoi ni kaineti ma te kaakibotu, ma a bon ataia naba ae e riai n tianaki. Bukin tera? Ni kaekaan anne, ti na kabotaua te waaki ni kakukurei ma te amwarake. A kakaokoro amwarake aika a tatangiraki n iteran te aonnaba teuana ma teuana. Ni koauana, te amwarake ae kangkang irouia aomata n te tabo teuana, e kona ni maai irouia aomata ake n taabo riki tabeua. N aron naba anne, te kaakibotu ae raoiroi irouia Kristian n iteran te aonnaba are teuana, e kona n aki raoiroi irouia Kristian n taabo riki tabeua. E riki naba anne i marenaia Kristian aika maeka n te tabo ae tii teutana, bwa tao e iangoia temanna bwa te aro ni kaokirii (tao te wenewene ni wareboki), ma e kabotu iroun are temanna; manga are temanna e iangoia bwa e kaunga (tao te bwabwatika ni mamataku), ma e kakua iroun are temanna. Ma ti boni kakoauaa bwa e kakaokoro te iango ao n tatannako aia rinerine aomata ni kaineti ma te amwarake ao te kaakibotu.—I-Rom 14:2-4.

4. E aera bwa ti riai n katea tiara ibukin te kaakibotu ae ti rineia? Kabwarabwaraa.

⁴ Ti ataia naba bwa kariaiakan te kakaokoro n iango n te kaakibotu bon tiaki aonara ni karaoi kaakibotu aika ti na maamaara iai. Ni kabwarabwaraana, iangoa riki te katoto n te amwarake. Ti na bae ni kani kang amwarake aika kakaokoro ma ti na bon aki kani kana te amwarake ae buakaka. E bon aki botau ma te iango kanakin aeka n amwarake akanne ao e kona n rotakibuaka iai marurungira. N aron naba anne, e uki iroura karaoani kaakibotu aika kakaokoro, ma ti na bon aki uaiakini waaki ni kaokirii aika a na ruanikai iai maiura, a kaungaa te tiritiri, ao a kammaira. E kauntaba ma booto n reirei man te Baibara karaoani kaakibotu akanne, ao e na ruanikai iai marurungin rabwatara ao ara onimaki. Ngkana ti tutuoira raoi bwa ti teimatoa n aki riaon ae tianaki, ti wanawana ngkana ti moantaai n iaiangoi kaakibotu tabeua ake ti tangiri, bwa tao ti na kakabwaiaaki iai ke ti na aki. (I-Ebeto 5:10) Ti na kanga ni karaoa anne?

5. Ti na kanga n ataia bwa e boraoi ke e aki ara kaakibotu ma ana kaetieti te Atua?

⁵ E riai ni boraoi ara kaakibotu ma kaetieti tabeua ake a kaotaki n Ana Taeka te Atua bwa ti aonga ni kakabwaiaaki iai, ao e na kakukureia Iehova. (Taian Areru 86:11) Ko na bae ni korea am bwai ni kauring ae kai oota bwa ko aonga n ataa aron am kaakibotu ae ko tangiria. Iai titiraki aika tenua i aon am bwai ni kauring anne, aika a kakimototoaki n taeka aikai, tera, n ningai, ao antai. Ti na rinanoi ngkai teuana imwin teuana.

Tera ae E Irekereke Iai?

6. Tera te waaki ni kakukurei ae ti riai n rarawa nako iai, ao bukin tera?

⁶ Imwaini karaoan te waaki ni kakukurei teuana, titirakiniko te moan titiraki ae kangai, Tera? ae nanona ‘Tera raoi boton te waaki ni kaokirii ae I tatangiria?’ N ukeran te kaeka, e rangi ni kakawaki bwa ko na uringnga ae tii uoua aeka ni waaki ni kakukurei. Te moan ti kaekaa n tiaki, ao te kauoua ti kaekaa n tao eng. Tera te kaokirii ae te moan? N te aonnaba ae buakaka aei, a bati iai waaki ni kakukurei aika kaotaki iai mwakuri aika a rangi ni kauntaba ma booto n reirei man te Baibara ao n urui ana tua te Atua. (1 Ioane 5:19) A kakorakoraia Kristian ni koaua nakoni waaki ni kakukurei nako aikai ni kangai, tiaki. E irekereke naba aei ma te waaki ni kakukurei ae kaotiotaki iai te iowawa, te tabunea, te wene n taanga i marenan te mwaane ma te mwaane ao te aine ma te aine, te bwaitingako, ke te tiritiri ke ae kaotiotii aaro aika rangi ni bubuaka aika kammaira. (1 I-Korinto 6:9, 10; wareka Te Kaotioti 21:8.) Ti kaotia nakon Iehova bwa ti “ribaa te buakaka” ngkana ti rarawa ni kaanira ma waaki ni kakukurei aikai, n aki ongeia bwa ti mena ia.—I-Rom 12:9; 1 Ioane 1:5, 6.

7, 8. Ko na kanga n rinanoi baika irekereke ma te waaki ni kakukurei teuana? Kabwarabwaraa.

⁷ Te waaki ni kaokirii are te kauoua e irekereke ma waaki ni kakukurei aika aki boto i aoni mwakuri aika a rangi ni kabuakakaaki n Ana Taeka te Atua. N te itera anne, imwain rinean te waaki ni kakukurei teuana, ti riai ni kaboraoia ma ana iango Iehova ibukin te bwai ae raoiroi, n aron ae kamatataaki ni booto n reirei man te Baibara. (Taeka N Rabakau 4:10, 11) Ti riai ngkanne ni karaoi oin ara rinerine ae e na kakukureia mataniwin nanora. (I-Karatia 6:5; 1 Timoteo 1:19) Ti na kanga ni karaoa anne? Iangoa aei: Imwaini kanakin te amwarake teuana, ti na bae moa ni kakaaea bwa baikara renganan te amwarake anne. N aron naba anne, ti riai moa ni kakaaea bwa tera raoi irian te kaakibotu anne imwain ae ti karaoia.—I-Ebeto 5:17.

⁸ N te katoto, tao ko tangira te takaakaro n aroia aomata aika bati. E kona n rangi ni kaunga ao ni kakukurei te takaakaro. Ma tera ae e na riki ngkana ko tangira te takaakaro anne ae e korakora iai te iowawa, te kaiangatoa, te karuanikai, te kaikoaki, te bukamaru ae akea te taubaang iai, te nano n aba ae korakora, ke “mwakuri” aika aron akanne? Imwin tuoani baika a irekereke iai, ko bae n iangoia bwa e rangi ni kangaanga kaboraoan am iango ma ana iango Iehova ao rongorongon te rau ao te tangira ae ti tataekinna nakoia aomata. (Itaia 61:1; I-Karatia 5:19-21) N te itera teuana, ngkana e irekereke te waaki ni kaokirii anne ma “mwakuri” aika kakukureia Iehova, ngkanne ko na boni kakabwaiaaki ao ni kakorakoraaki n te aeka ni kaakibotu anne.—I-Karatia 5:22, 23; wareka I-Biribi 4:8.

N Ningai ae I riai ni Karaoia Iai?

9. Tera ae kaotaraeaki n ara kaeka nakon te titiraki ae ‘N ningai au tai ni kaakibotu?’

⁹ Titirakiniko n te kauoua n titiraki ae kangai, N ningai? ae nanona, ‘N ningai au tai ni kaakibotu? Mwaitira te tai ae N na kabanea iai?’ Ara kaeka nakon te titiraki ae tera? e kaotaraeaki iai nanora, ni kaineti ma baika ti taku bwa a riai ao aika aki riai. Ara kaeka nakon te titiraki ae n ningai? e oti raoi iai baika ti moanibwai, aika ti taku bwa a kakawaki ao aika aki kakawaki. Ti na kanga ngkanne ni kona n ataa aroni kakawakin te kaakibotu?

10, 11. E kanga ana taeka Iesu ae ni Mataio 6:33 ni buokira n iaiangoa mwaitin te tai ae ti riai ni kabanea n ara kaakibotu?

¹⁰ E tuangia taan rimwina Iesu Kristo ni kangai: “Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabanea, maium ni kabanea, am iango ni kabanea, ao korakoram ni kabanea.” (Mareko 12:30) Ngaia are tangiran Iehova iroura e moanibwai ni maiura. Ti kaotia bwa ti karaoa anne ngkana ti toua mwin ana kaumaki Iesu ae kangai: “Mangaia are teimatoa n ukoukora moa ana tautaeka n uea te Atua ma ana raoiroi, ao a na karekeaki baikai nakoimi.” (Mataio 6:33) A na kanga taeka akanne ni buokira n ataia bwa mwaitira te tai ae ti riai ni kabanea n te kaakibotu ao tera aroni kakawakina iroura?

¹¹ Nora te kabwarabwara aei: E kaumakira Iesu bwa ti na ‘teimatoa n ukoukora moa te tautaeka n uea.’ E aki tuangira bwa ti na ‘teimatoa n ukoukora tii te tautaeka n uea.’ E teretere raoi bwa e ataia Iesu ae ti na bae ni kan ukoukori baika a bati ni maiura irarikin te Tautaeka n Uea. Ti kainnanoa te auti, te amwarake, te kunnikai, te reirei ae bon tau, te mwakuri ni kareketianti, te kaakibotu ao a a bati riki. Ma e ngae n anne, e rangi ni kakawaki riki ukoukoran te Tautaeka n Uea i buakoni bwaai ni kabane aika ti ukoukori. (1 I-Korinto 7:29-31) E riai ni kairira te koaua ane rangi ni kakawaki anne, bwa ti na uaiakini baika riai ni mwinibwaiaki n aron te kaakibotu, n te aro ae e na kona n reke naba iai ara tai ni karaoa te bwai ae riai ni moanibwaiaki, n aroni karaoan te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea. Ni karaoan anne, ti a kona ni kakabwaiaaki man tiatianakin ara kaakibotu.

12. E na kanga n irekereke te kaakibotu ma te boto n reirei ae n Ruka 14:28?

¹² Mangaia are ngkana ti nang kaakibotu, ti wanawana ngkana ti ukeri moa baika kainnanoaki iai. (Ruka 14:28) Ti riai n ataa raoi mwaitin ara tai ae ti na kabanea n te waaki ni kaokirii anne. Imwina, ti riai n iangoia bwa mwaitira ara tai ae ti riai ni kamanena. E aki materaoi karaoan te kaakibotu teuana ae kairira nakoni mwinibwaiani mwakuri aika kakawaki riki, n aron te ukeuke n reirei n te Baibara i bon iroura, te taromauri n utu, kaakaeani bobotaki ni Kristian, ke uataboan te uarongorongo ibukin te Tautaeka n Uea. (Mareko 8:36) Ma ngkana te waaki ni kaokirii anne e kakorakoraira bwa ti na teimatoa n uaiakina te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea, ti kona ngkanne n iangoia bwa e materaoi te tai ae ti kabanea n te aeka ni kaakibotu anne.

Antai Raoraou?

13. E aera bwa ti riai n iaiangoia bwa aomata raa aika ti na kaakibotu ma ngaiia?

¹³ Titirakiniko n te katenua n titiraki ae kangai, Antai? ae nanona ‘Antai aika I kani kaokirii ma ngaiia?’ E rangi ni kakawaki iangoan iteran te waaki ni kaakibotu aei. Bukin tera? Ibukina bwa e korakora rotakin ara waaki ni kaakibotu irouia raoraora. N aron ae e rangi ni kakukurei amwarakera ma raoraora aika raoiroi, e na kakimwareirei naba te kaakibotu ngkana ti kaakibotu ma raoraora aika raoiroi. E rangi ni mataata bukina ngkai angiina i buakora a kani kaakibotu ma tabemwaang, moarara riki rooro n rikirake. Mangaia are ngkana ti kan tuoa raoi te waaki ni kaakibotu anne bwa e boni kakabwaiaa te aba, ti wanawana riki ngkana ti moantaai n iaiangoia bwa aomata raa aika ti na raoraonia ao aika ti na rarawa nakoia.—2 Rongorongo 19:2; wareka Taeka N Rabakau 13:20; Iakobo 4:4.

14, 15. (a) Tera ana katoto Iesu ni kaineti ma rineaia raoraora aika riai? (b) Baikara titiraki aika ti riai n titirakinira iai ni kaineti ma raoraora?

¹⁴ E na rangi n ibuobuoki te kakairi n ana katoto Iesu n rineaia raoraora. E a kaman tangiriia aomata Iesu mani moani karikani bwaai. (Taeka N Rabakau 8:31) E kaotiota mwannanoaia aeka n aomata nako ni menana i aon te aba. (Mataio 15:29-37) Ma e ataa kaokoron tabeakinaia aomata Iesu ao karekean te iraorao ae kaan. Ma e ngae ngke e rangi n tabeakinia aomata nako Iesu, ma e tii rineiia raoraona aika boraoi aroaroia ma kaetieti aika kakawaki. E mwanewea ae kangai Iesu nakoia ana abotoro ake a kakaonimaki aika 11: “Bon raoraou ngkami ngkana kam karaoa ae I tua nakoimi.” (Ioane 15:14; nora naba Ioane 13:27, 30.) Ma Iesu e tii arania ake a kakairi irouna ao ni beku iroun Iehova bwa raoraona.

¹⁵ Mangaia are ngkana ko iaiangoia bwa ko na rinea raoraom ae ko kaani ma ngaia ke ko na aki, ma e raoiroi riki iaiangoan ana taeka Iesu anne. Titirakiniko n titiraki aika ai aron aikai: ‘E koaua bwa te aomata aei e kaotiota ongeabana n ana tua Iehova ao Iesu n ana taeka ao n ana mwakuri? E koaua bwa e kakawaki ana reirei te Baibara ao te aroaro ni maiu ae riai irouna, n ai arou? N na kaungaaki n airiiriu ma ngaia nakoni moanibwaian te Tautaeka n Uea ao n riki bwa ana toro Iehova ae kakaonimaki ni koaua?’ Ngkana ko kaekai titiraki aikai n eng, ngkanne e a reke raoraom ni koaua ae ko kona ni kaokirii ma ngaia.—Wareka Taian Areru 119:63; 2 I-Korinto 6:14; 2 Timoteo 2:22.

E Nakoraoi Ara Kaakibotu Imwin Tuoana?

16. Tera ae ti riai n iaiangoia ni kaineti ma ara waaki ni kakukurei?

¹⁶ Ti a tia n rinanoi raoi iteran waaki ni kakukurei aika tenua, n aron tamaroana, iriana, ao raoraora. E riai ni boraoi ara waaki ni kakukurei ma kaetieti aika kakawaki n te Baibara n itera aika tenua aikai, bwa ti aonga ni kakabwaiaaki. Ngaia are ti riai n tuoa raoi ara kaakibotu imwaini karaoana. Ibukin tamaroana, ti kan ataia bwa ‘Tera ae irekereke iai? E bon tamaroa ke e buakaka?’ (Taeka N Rabakau 4:20-27) Ni kaineti ma iriana, ti kan ataia bwa ‘Mwaitira te tai ae I kabanea iai? E riai mwaitin te tai ae kabaneaki iai ke e aki?’ (1 Timoteo 4:8) Ao ni kaineti ngkanne ma raoraora ti riai n iaiangoia bwa ‘Antai aika N na karaoa te waaki ni kakukurei ma ngaiia? A raraoi raoraou aikai ke a bubuaka?’—Te Minita 9:18; 1 I-Korinto 15:33.

17, 18. (a) Ti na kanga n tuoira bwa e boni boraoi ara waaki ni kakukurei ma ana kaetieti te Baibara ke e aki? (b) Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia n rinean am waaki ni kakukurei?

¹⁷ Ngkana e aki boraoi te waaki ni kakukurei ma kaetieti n te Baibara ae teuana mai buakon itera aika tenua aikai, ngkanne e aki nakoraoi imwin tuoana. N te itera are teuana, ngkana ti tutuoa raoi ao e boraoi ara waaki ni kaokirii ma kaetieti aika boto man te Baibara n itera aika tenua aikai, ngkanne e na bon neboaki iai Iehova n ara kaakibotu ao ti na kakabwaiaaki naba iai.—Taian Areru 119:33-35.

¹⁸ Mangaia are ti bia kakorakoraira ni karaoa te bwai ae riai n te tai ae riai ma aomata aika riai, ni karaoan ara kaakibotu. Eng, ti bia kakorakorai nanora n tatabemanira nako n toua mwin te taeka n reirei man te Baibara ae kangai: “Mangaia ae ngkana kam amwarake ke kam moi ke kam karaoa te bwai teuana, ao karaoi bwaai ni kabane ibukin neboan te Atua.”—1 I-Korinto 10:31.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Kona ni Kabwarabwaraa?

Ni kaineti ma te kaakibotu, ko na kanga ni maiuakina te boto n reirei ae n . . .

• I-Biribi 4:8?

• Mataio 6:33?

• Taeka N Rabakau 13:20?

[Diagram n iteraniba 11]

(Ibukini bitakin taeka, nori booki)

✔Tera

[Diagram n iteraniba 12]

(Ibukini bitakin taeka, nori booki)

✔N ningai

[Diagram n iteraniba 14]

(Ibukini bitakin taeka, nori booki)

(Ibukini bitakin taeka, nori booki)

✔Antai

[Taamnei n iteraniba 12]

Ti na kanga ni kakairi n ana katoto Iesu n rineaia raoraora ao n ara waaki ni kaokirii?