Ko Kona n Rarawa Nakon te Kariri!
“Akea au iango bwa N na matakuakina te bwaitingako. Ma I kauka au Internet ao e a kaoti naba te bwai teuana. I aki ataa bukina ngkai e kaoti ma I a tii kaukia naba.”—CODY.a
“E moanna ni mata ni kaitaataan te ataeinnaine temanna ae rangi ni botonnaine n te tabo ni mwakuri. N te bong teuana, e a tuangai bwa ti na nako n te outero bwa ‘aongkoa ti na takaakaro.’ I bon ataa te bwai ae e tangiria.”—DYLAN.
“I KONA n rarawa nakoni bwaai ni kabane ma tii te kariri ae I konaaki iai.” Aei te taetae are e tataneiai ni kabwarabwaraaki raoi iai aroia tabeman n iangoa te kariri bwa te bwai ae a kukurei iai. Ma tabemwaang, a taraa te kariri bwa te bwai ae a teimatoa n riribaia ao a rangi ni kan tokanikai i aona. Tera am iango iai? Ngkana ko aitara ma te kariri, ko riai ni kariaia ke n rarawa iai?
Ni koauana, a aki karikii kangaanga aika kakaiaki kariri ni kabane. N te katoto, e aki kona n ruanikai maium ngkana ko karabako ni kana te bitiketi teuana riki ae karewerewe. Ma kariaiakani bwaai tabeua aika tangiraki, ai moarara riki ake a kairiri nakon te wene ni bure, ko kona ni karekea mwina ae kakaiaki. Ti kauringaki n te Baibara aei: “Te mane ae e kimoa buun raona, bon te baba, ba e urua arona.”—Taeka N Rabakau 6:32, 33, BK.
Tera ae ko riai ni karaoia ngkana ko a rina naba ni kaaitara ma te kariri ni kaineti ma te aroaro ae kammaira? E kaekaaki anne n te Baibara ni kangai: “Bon ana kantaninga te Atua bwa kam na katabuaki ao kam na rawa nakon te wene ni bure, bwa kam aonga ni bane n ataa aron tauan oin rabwatami n aron ae boraoi ma katabuami ao n te aro ae rine.” (1 I-Tetaronike 4:3, 4) Ko na kanga ni karikirakea korakoran te nano anne? Iangoi mwaneka aika tenua aika kona n ibuobuoki.
Te moani mwaneka: Kawakina Matam
E na rikirake tangirani baika aki riai, ni matakuakinan taamnei aika kammaira. E kauring n te aro ae mataata Iesu ni kaineti ma irekereken noran ke tangiran te bwai teuana ni kangai: “Ane teimatoa n tarataraa te aine n iango i nanona bwa e kani wene n taanga ma ngaia, ao e a tia ni wene ni kimoa ma ngaia i nanona.” E kaumaki Iesu ni kangai ni kamanenaan te kaikonaki ae mataata: “Ngkana e kabwakako matam are te atai, ao autia ni karenakoa.” (Mataio 5:28, 29) Tera raoi te bwai ae kataia n reiakinira Iesu? Ti riai ni karaoa ae riai ao n aki kariaia matakuakinan taamnei aika kabwakabwaka, bwa karaoan anne ti a rarawa iai nakon te kariri.
E kangai kaikonakana: Iangoia bwa aongkoa ko taraa raneanean otan ana bwai n tomabiti te tia katomabiti. Ko na teimatoa n taraia? Ko na bon aki! Ko na bon tannako ke ni karabai matam bwa e na aki rotakibuaka am taratara. N aron anne, ngkana ko nora taamnein te bwaitingako n te boki, n te kaombiuta ke a a boni karaoia aomata, kawaekoako tannako mai iai. Kamanoa am iango mani kabarekaana. E taku Juan are e tautoronaki ngkoa n te bwaitingako: “Ngkana I nora te aine ae botonnaine, I aki toki n namakinna ae I rangi ni kan taraia riki te kauatai ao te katentai. Ngaia are I a kairoroai bwa N na tannako mai iai ao I bon taetae nakoiu ni kangai: ‘Tataro nakon Iehova! Ko riai n tataro ngkai!’ Imwin au tataro, e a waekoa ni bua tangiran te baenne irou.”—Mataio 6:9, 13; 1 I-Korinto 10:13.
Iangoa naba te mwaane ae kakaonimaki ae Iobi are e kangai: “I karaoa te berita ma matau; Ao N na iranna iai n tarataraa te ateiaine?” (Iobi 31:1, BG) Bukin tera bwa ko aki motinnanoa naba anne?
Kataa aei: Ngkana ko nora taamnein te bwaitingako, kawaekoako tannako mai iai. Katotonga te tia korea te Baibara are e tataro ni kangai: “Ko na katannakoi matau man noran te bwai ae akea manena.”—Taian Areru 119:37, BG.
Te kauoua ni mwaneka: Kawakin Ami Iango
Ibukina bwa ti bane n aki kororaoi, ti bae ni kabokorakora ma tangiran te bwai ae bure n tabetai. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “A kataaki aomata n tatabemania nako ngkana a katikakinako n oin aia kaibwabwaru ao ni mwamwanaaki iai. Ao ngkana e bikoukou te kaibwabwaru ao e bungia te bure.” (Iakobo 1:14, 15) Ko na kanga n totokoa te aeka ni mwakuri ane e a ririkirake n rangi ni buakaka ao e a kangaanga katokana?
Ngkana ko rinanon tangiran te bwai ae bure, uringnga bwa ko kona n rineia bwa tera arom n iaiangoia. Buakani baikana e tangiri nanom akanne. Kanakoi man am iango. Totokoa iaiangoani miitaraeani baika kammaira. E taku te mwaane ae Troy are e tautoronaki ni matakuakinan te bwaitingako n te Internet: “I boni buaka ni kanakoi iango aika buakaka man au iango rinanon kaatuuan iango aika raoiroi. E bon aki bebete karaoana. A bati taai aika I kabwaka iai. Ma n tokina, I a rabakau n tiatiana au iango.” E ururing rikaaki te aine ae Elsa are e kabokorakora ma kariri aika kammaira ngke te roro n rikirake ngkoa ao e taku: “I a kona n taobarai iango aika buakaka rinanon teimatoau ni katabetabeai ao n tataro nakon Iehova.”
Kataa aei: Ngkana ko a taonakinako n iango aika kammaira, katokia ao tataro n te tai naba anne. Buakan iango aika kammaira ni kaonakin am iango ni “bwaai ni kabane aika koaua, bwaai ni kabane aika kakawaki riki, bwaai ni kabane aika eti, bwaai ni kabane aika itiaki, bwaai ni kabane aika kauekea te tangira, bwaai ni kabane aika atongaki bwa a raoiroi, bwaai ni kabane aika riai ao bwaai ni kabane aika riai ni kamoamoaaki.”—I-Biribi 4:8.
Te katenua ni mwaneka: Kawakina Arom n Nakonako
E kona ni kai riki te kangaanga ngkana a kaai n reke iroura tangiran te bure, te kariri ao taai ake ti aitara iai ma baikanne. (Taeka N Rabakau 7:6-23) Ko na kanga n totokoa mwanem iai?
Ti karekea te reirei ni kairiri ae raoiroi man te Baibara aei: “Te aomata ae nanowanawana e nora te bwai ae buakaka, ao e karaba mai iai: Ao akana a ro nanoia a ri rarikina, ao a reke kaiia.” (Taeka N Rabakau 22:3, BG) Ngaia are kawakina arom n nakonako. Kaman iangoi aaro aika kona ni kariki kangaanga ao kararoako mai iai. (Taeka N Rabakau 7:25) E taku te mwaane ae Filipe are e tokanikai i aon tautoronakina n te bwaitingako: “I kaaki ara kaombiuta n te tabo are e kona n noraki iai irouia kaain au utu ao ni karina te bwai teuana iai are e na totokoi kaotini baika a aki kainnanoaki. Ao I kauka te Internet tii ngkana iai kaain rarikiu.” N aron naba anne, e taku Troy are e mwaneweaki taekana mai moa: “I boni katoka matakuakinan taamnei aika bwaitingako ao bobotakiu ma aomata aika wibuaka. I aki tangiria bwa N na aitara ma te kangaanga ae kakaiaki.
Kataa aei: Tuoa raoi mamaaram ao kaman iangoi aanga aika ko na totokoi iai aaro aika a kona ni kairiko nakon te kaririaki.—Mataio 6:13.
TAI BWARANNANO!
Tera arom ngkana ko a mamaara ao n taonakinako n te kariri, n aki ongei am mwakuri aika moan raraoi? Tai kabwaraa nanom ao tai kataia ni buubai mai iai. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “Itiua bwakan te aomata ae raoiroi, ma e a manga tei rake.” (Taeka N Rabakau 24:16, BG) Eng, e kaungaira Tamara ae i karawa bwa ti na “tei rake.” Ko na butimwaea ana ibuobuoki ae tatangira? Ngaia are tai botu n okioki n tataro. Kateimatoa am onimaki rinanon te ukeuke n reirei n ana Taeka. Kakorakoraa am motinnano rinanoni kakaaeani bobotaki ni Kristian. Ururinga ana berita te Atua aei: “N na kakorakorako; ao N na buokiko naba.”—Itaia 41:8, BG.
E taku Cody are e taekinaki mai moa: “I kainnanoa te kakorakora ae rangi ni bati bwa I aonga n tokanikai i aon anuau ae matakuakinan te bwaitingako. A bati taai aika I tibanako iai ma n tokina, I a bon tokanikai man ana ibuobuoki te Atua.” E taekina naba aei Dylan are e taekinaki mai moa: “I kuri n tia ni wene ni bure ma raou ni mwakuri. Ma I kamatoaa nanou ao n tuanga neienne bwa ‘I rawa!’ E rangi ni kakukurei te mataniwinnano ae itiaki. Ma ae e kakawaki riki, I a ataia ae I kakukureia Iehova.”
Ngkana ko tei n nene ao n rarawa nakon te kariri, ko kona ni kakoauaa raoi bwa e na boni kukurei naba te Atua iroum!—Taeka N Rabakau 27:11.
a A bitaki aara.