Ko Irira Kekeraken Ana Botaki Iehova?
“A mena matan Iehova i aoia akana raoiroi.”—1 BETERO 3:12.
1. Te botaki raa ae e onea mwin te natannaomata ae Iteraera are tannako man te koaua ake a tei ibukin aran Iehova? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)
E RIAI ni kamoamoaaki Iehova ibukini katean te ekaretia ni Kristian n te moan tienture ao kaokan te taromauri ae koaua n taai aika tibwa nako. N aron ae noraki n te kaongora ae imwain aei, e a oneaki mwin te natannaomata ae Iteraera ae tannako man te koaua ake a tei ibukin aran Iehova n te botaki ae kaainaki irouia taan rimwini Kristo rimoa. E rangi n akoaki te botaki ae boou anne iroun te Atua, ike a a kamaiuaki iai mani kamaunaakin Ierutarem n 70 C.E. (Ruka 21:20, 21) A irekereke bwaai akana a riki akanne n te moan tienture ma rikirakeia ana toro Iehova ni boong aikai. E a kaan tokin ana waaki Tatan ae ngkai ma e na teimatoa ana botaki te Atua ni kabaneani boong. (2 Timoteo 3:1) Ti kanga ni koaua raoi n anne?
2. Tera ae taekinna Iesu ibukin te “rawawata ae korakora,” ao tera aroni moanakina?
2 E taku Iesu ni kaineti ma menana ma aomata n arona n aki noraki ao tokin te waaki ae ngkai i aon te aba: “E na roko te rawawata ae korakora ae tuai ni kaoti mangke e moani karikaki te aonnaba ni karokoa ngkai, ao e na aki manga kaoti rimwi.” (Mataio 24:3, 21) E na moanaki te rawawata ae akea kabotauana anne ngkana e karokoa Iehova kamaunaakini “Baburon ae Kakannato” ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba, rinanoni waaki n tautaeka aika mwaaka. (Te Kaotioti 17:3-5, 16) Tera ae na riki imwina?
E KAIRIRI ANA WAAKI TATAN NAKON AREMAKETON
3. Tera te buaka ae a na aitara ma ngaia ana aomata Iehova imwini kamaunaakia Aaro aika kewe?
3 Imwini kamaunaakia Aaro aika kewe, a na buakanaki ana toro Iehova iroun Tatan ao ana waaki aika kakaokoro n ana aonnaba aei. N te katoto, ni kaineti ma “Koka, are n te aba are Makoka,” e taetae ni burabetinaki n te Koroboki ae Tabu ni kangai: “Ane ko na aerake, ane ko na roko n ai aron te ang ae baibati, ane ko na riki n ai aron te nang n rabuna aon te aba, ngkoe, ma am taanga nako ni kabane, ma botanaomata aika bati ma ngkoe.” A na taraa ni kai buakanaki Ana Tia Kakoaua Iehova ibukina bwa akea aia taanga ni buaka ao bon aomata aika rangi n rau i aon te aba. Ma ai kairuara buakanakia n aron ae e na noraki koauana!—Etekiera 38:1, 2, 9-12, BG.
4, 5. E na tera aron Iehova nakon ana waaki Tatan ni kamaunaia Ana toro?
4 Tera aron te Atua nakon ana kakorakora Tatan ni kamaunaia Ana aomata? E na tei ibukia Iehova ni kaota riaina n Tautaeka i aoni Bwaai ni Kabane. E iangoa buakanakia ana toro Iehova bwa boni buakanakina. (Wareka Tekaria 2:8.) Mangaia are e na waekoa ni karaoa anne Tamara are i karawa bwa e aonga ni kamaiuira. E na roko ni karotona te kakamaiu anne ni kamaunaakin ana waaki i aon te aba Tatan n Aremaketon, are “te buaka n te bong ae kakannato ae ana bong te Atua ae Moan te Mwaaka.”—Te Kaotioti 16:14, 16.
5 E taetae ni burabetinaki ae kangai ni kaineti ma Aremaketon: “Iai ana kauntaeka Iehova ma botanaomata, E na kauntaeka ma iriko ni kabaneia; E na anga akana buakaka nakon te kabaang, bon ana taeka Iehova Tabaota. E kangai ana taeka Iehova Tabaota, Noria, e na oti nako te kai man te botanaomata teuana nakon te botanaomata teuana, ao e na kateirakeaki te ang ae baibati mai tabon aonaba ake a raroa kinokino. Ao a na mena akana kamateaki iroun Iehova mai tabon aonaba te tabona n toki i tabon aonaba te tabona n te bong arei: a na aki tanginiweneiaki, ao a na aki botaki, ao a na aki kaweneaki n ruaia ni mate: kanga mwi ngaiia i aontano.” (Ieremia 25:31-33, BG) E na roko n tokina te waaki ae buakaka ae ngkai i aon te aba n Aremaketon. E na boni kamaunaaki ana waaki Tatan ma e na teimatoa ana botaki Iehova i aon te aba.
BUKIN NAKORAOIN ANA BOTAKI IEHOVA NI BOONG AIKAI
6, 7. (a) A roko mai ia aomata ake a kaaina te koraki ae uanao? (b) Tera te rikirake ae noraki n ririki aika tibwa nako?
6 E teimatoa ao n nakoraoi ana botaki te Atua i aon te aba ibukina bwa e kaainaki irouia aomata aika a karekei akoaia mairouna. A karauaki nanora n te Baibara ni kangai: “A mena matan Iehova i aoia akana raoiroi, ao e uki taningana nakon aia kakorakora n tataro ni bubutii.” (1 Betero 3:12) A irekereke akana raoiroi ma “te koraki ae uanao” ake ‘a nako mai buakon te rawawata ae korakora.’ (Te Kaotioti 7:9, 14) Bon tiaki tii aomata ake aongkoa a bobotaki aika kamaiuaki aikai. Ma bon “te koraki ae uanao” aika aomata ake a bure warekaia. Ko iangoia bwa ko mena naba i buakoia koraki akanne ni kamaiuaki man “te rawawata ae korakora”?
7 A roko mai ia aomata ake a kaaina te koraki ae uanao? A bobotakaki ibukin te baere e taetae ni burabetinna Iesu bwa iterani kanikinaeani menana ma aomata. E taku: “E na tataekinaki te rongorongo ae raoiroi aei ae taekan te tautaeka n uea, n te aonnaba ni kabutaa bwa te bwai ni kaotioti nakoia botannaomata ni kabaneia, ao ngkanne e a roko naba te toki.” (Mataio 24:14) Moan te kakawaki te mwakuri aei ni boong aikai n ana botaki te Atua. Ibukina bwa a kabutaa te aonnaba Ana Tia Kakoaua Iehova n aia mwakuri n uarongorongo ao n reiakinia aomata, a a tia mirion ma mirion aomata n ataa aron taromaurian te Atua “n te taamnei ao n te koaua.” (Ioane 4:23, 24) N te katoto, i nanon tebwina te ririki aika a tibwa nako n te ririki ni mwakuri ibukin 2003 nakon 2012 ao e raka i aon 2,707,000 aomata aika katabui maiuia nakon te Atua ni kaotia n te bwabetito. Ngaia are e a raka ngkai i aon 7,900,000 mwaitiia taani Kakoaua ni katobibia te aonnaba ao mirion ma mirion riki ake a bobotaki ma ngaiia, ai moarara riki n te Kauring are e kakaraoaki ni katoa ririki. Bon tiaki ngaira aika ti karikirakea te mwaiti anne ma “e teimatoa ni karikirakea te Atua.” (1 I-Korinto 3:5-7) Mangaia are e teretere bwa e rikirake te koraki ae uanao ao e tabe n rikirake riki ni katoa ririki.
8. Bukin tera bwa e kamimi rikiraken ana botaki Iehova ni boong aikai?
8 E rangi ni kamimi rikirakeni mwaitiia ana toro Iehova kioina ngkai e boutokaia taani Kakoaua ibukina. (Wareka Itaia 43:10-12.) E a kaman taekinaki te rikirake aei n te taetae ni burabeti ae kangai: “Ane e na riki ba tenga temanna ae uarereke, ao temanna ae karako e na riki ba te botanaomata ae korakora: N na barekia ni bongina Ngai ae Iehova.” (Itaia 60:22, BG) A ataaki ngkoa nikiraia taani kabiraki bwa kaanga “temanna ae uarereke” ma e a rikirake mwaitiia ngke e a manga rin te Iteraera n taamnei n ana botaki te Atua. (I-Karatia 6:16) Ibukin ana kakabwaia Iehova i nanon ririki aika bati, e a teimatoa te rikirake mani bobotakia te koraki ae uanao.
BAIKE E TANGIRI IEHOVA MAIROURA
9. Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti kantaningai taai aika a na roko aika kakukurei ake a beritanaki n Ana Taeka te Atua?
9 Ti kona n nori taai aika a na roko aika kakukurei ake a beritanaki n Ana Taeka te Atua, e ngae naba ngkana Kristian aika kabiraki ngaira ke kaain te koraki ae uanao. Ibukin anne, ti riai ni kaboraoa maiura ma baike e tangiri Iehova. (Itaia 48:17, 18) Iangoa aroia tibun Iteraera ngke a mena i aan te Tua Rinanoni Mote. Bukina teuana ngke e karaoaki te Tua bwa a na kamanoaki tibun Iteraera ngkana a anganaki tuua ake a na kakabwaiaaki iai n tuangakia aroia ni kaineti ma te wene ni bure, te waaki ni bitineti, reireinaia ataei, karaoan ae raoiroi nakoia aomata ao a a bati riki. (Te Otinako 20:14; Nakoaia Ibonga 19:18, 35-37; Te Tua-Kaua 6:6-9) Ti kakabwaiaaki naba n aaro akanne ngkana ti kaboraoi maiura ma baike e tangiri te Atua ao ni koauana, ti aki karawawataaki ni karaoan nanona. (Wareka 1 Ioane 5:3.) Ni koauana, ngkai a kamanoaki tibun Iteraera n te Tua, ti na aki tii kamanoaki naba ni kaboraoani maiura ma ana tua Iehova ae te Atua ao booto n reirei ma ti kateimatoaaki iai bwa ti na “marurung n te onimaki.”—Tito 1:13.
10. Bukin tera bwa ti riai ni kaokoroa te tai ibukin te ukeuke n reirei n te Baibara ao te Taromauri n Utu n te tairiki ni katoa wiki?
10 E tabe ni kekerake ana botaki Iehova i aon te aba n aanga aika kakaokoro. N te katoto, e rikirake n taai nako otara i aoni koaua man te Baibara. Bon aei ae riai ni kantaningaaki ibukini “kawaiia akana raoiroi [bwa] ai aron te oota ngkana e bo mainiku, Ae karaka ootana ni karokoa te tawanou.” (Taeka N Rabakau 4:18, BG) Ma ti kona n titirakinira ni kangai: ‘I irira butin ana botaki Iehova ni kaineti ma kanakoraoan otara n te koaua man te Baibara? Bon anuau te wareka te Baibara ni katoabong? I kani wawareki ara boki aika aanaki man te Baibara? I karaoa te Taromauri n Utu n te tairiki ni katoa wiki ma naake a tangiraki irou?’ A boraoi n iango ma anne angiia mai buakora bwa a aki rangi ni kangaanga karaoani baikanne. E riai ni kaokoroaki te tai ibukini baikanne n taai nako. Ai boni kakawakira karekean te atatai ae eti man te Baibara, maiuakinana ao te rikirake n te onimaki, ai moarara riki ngkai e a rangi ni kaan te rawawata ae korakora!
11. N aaro raa ae a reke iai kakabwaia man tooa rimoa ao bobotaki, ruunga ma bwabwaro ni boong aikai?
11 A karaoaki baika a moan raraoi ibukira n ana botaki Iehova ike ti a kaumakaki iai bwa ti na mutiakina te reirei ni kairiri mairoun te abotoro Bauro aei: “Ti na iaiangoira i marenara ni kaungaira nakon te tangira ma mwakuri aika raraoi, ao ti na aki kaaka arora ni bobotaki, n aron ae a taneiai iai tabemwaang, ma ti na kaungaira i marenara, ni kakorakoraira riki iai ngkai ti a nora te bong arei bwa e a kaan.” (Ebera 10:24, 25) A kakorakoraaki aia onimaki tibun Iteraera mani kaean tooa ni katoa ririki ao botaki riki tabeua ibukin te taromauri. Irarikin anne, boni boong aika kakukurei botaki akanne n aron te Toa ae Umwa n Rianna n ana bong Neemia. (Te Otinako 23:15,16; Neemia 8:9-18) Ti karekei naba kakabwaia man ara bobotaki, ruunga ao bwabwaro. Ti bia kamanenai raoi bwaai n ibuobuoki ibukini marurungin ara onimaki ao kukureira.—Tito 2:2.
12. Tera arora n iangoan te mwakuri n uarongorongo ibukin te Tautaeka n Uea?
12 Ti karekea te kimwareirei n uataboan “te mwakuri ae tabu ae tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Atua,” n aroia te koraki ake a reitaki ma ana botaki. (I-Rom 15:16) Bon ‘raora ni mwakuri’ Iehova ae “Teuare Tabu” ni karaoan “te mwakuri ae tabu” aei. (1 I-Korinto 3:9; 1 Betero 1:15) E boutokaaki kaitiakan aran Iehova ae tabu n tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Ao bon te kakabwaia ae akea kabotauana te mwioko ibukin “te rongorongo ae raoiroi ae mimitong are mairoun te Atua ae kukukurei.”—1 Timoteo 1:11.
13. E boto i aon tera raoiroini marurungira n te onimaki ao maiura?
13 E tangirira te Atua bwa ti na kateimatoa raoiroini marurungira n te onimaki rinanon nimtakina ao boutokaan ana botaki ni karaoani mwakuri aika kakaokoro iai. A tuangaki tibun Iteraera irouni Mote ni kangai: “I wetea karawa ma aonaba ba a na kaota kakoauan arou nako imi n te bong aei, ba I katea te maiu i matam ma te mate, ao kakabaian te aba ma karekeani kain te aba: ma ngaia ae ko na rinea te maiu, ba ko aonga ni maiu, ngkoe ma am kariki; ba ko na tangira Iehova ae Atuam, ma ni kan ongo bwanana, ma n nimtia. Ba boni maium Ngaia, ma kabatian am bong; ba ko aonga ni maeka n te aba are E taetae n tuea Iehova nakoia am bakatibu, are Aberaam, ma Itaaka, ma Iakoba, ba E na angania.” (Te Tua-Kaua 30:19, 20, BG) E boboto maiura ni karaoan nanon Iehova, tangirana, ongeabara n ongo bwanaana ao nimtakina.
14. Tera aron ana namakin te tari te mwaane temanna ibukin ana botaki te Atua i aon te aba?
14 E korea ae kangai n te tai teuana Brother Pryce Hughes are motinnanoia bwa e na nimta Iehova ae te Atua ao n irira butin Ana botaki: “I rangi ni kakaitau ngkai I maiu ma n ataa ana kantaninga Iehova ni moan taai akanne teutana te tai imwain 1914 . . . Ngkana iai te bwai teuana ae moan te kakawaki irou, ao te bwai anne bon arou n nimta ana botaki Iehova i aon te aba ngkai. I reireiaki mani baika a riki rimoa, bwa I aki wanawana n onimakinan rabakauia aomata. Ngke I a tia ni motinnanoa anne, e a matoa riki nanou ni kan tiku n te botaki ae onimakinaki. Tera riki te anga ae e kona n akoaki ao ni kakabwaiaaki iai temanna iroun Iehova?”
TEIMATOA N IRIRA KEKERAKEN ANA BOTAKI TE ATUA
15. Taekina te katoto man te Baibara are e kaotaki iai arora n iaiangoi bitaki ni kaineti ma otara n taian reirei man te Baibara.
15 Ngkana ti kani karekea akoara ao kakabwaiaara n tatabemanira nako mairoun Iehova, ti riai ni boutokaa ana botaki ao ni butimwaei bitaki ni kaineti ma otara n te Baibara. Iangoa aei: Imwini maten Iesu, bon iai nga ma nga Kristian aika kaain te baronga ae Iuta ake a ingainga n te Tua ao a noria bwa e kangaanga ae a na aki kairiraki iai. (Mwakuri 21:17-20) Ma e ngae n anne, a buokaki n ana reta Bauro nakon te baronga n Ebera bwa a na butimwaea te koaua are a katabuaki tiaki rinanoni karea aika “karaoaki n aron ae katauaki n te Tua,” ma bon “rinanoni kareanakin rabwatan Iesu Kristo . . . n tii te taina.” (Ebera 10:5-10) Akea te nanououa bwa a boni bitii aia iango ao ni kekerake n te onimaki angiia kanoaia Kristian aika I-Iuta akanne. Ti riai naba n taningamarau n ukeuke n reirei ao n tauraoi ni butimwaei bitaki ibukin otara n Ana Taeka te Atua ke n ara mwakuri n uarongorongo.
16. (a) Baikara kakabwaia aika a na karekea kakukurein te maeka n te aonnaba ae boou? (b) Tera ae ko kariariaa n te aonnaba ae boou?
16 A na kakabwaiaaki n taai nako aomata ni kabane ake a teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ao ana botaki. A na karekei mwiokoaia aika moan raraoi te koraki aika kabiraki ake a kakaonimaki bwa a na bwaibwai ma Kristo i karawa. (I-Rom 8:16, 17) Ngkana iai iroura kantaningaan te maiu n te Bwaretaiti i aon te aba, iangoa ngkanne kakukurein te maeka iai. Ngkai kaain ana botaki Iehova ngaira, ai kakimwareireira kaongoaia tabemwaang ngkai taekan ana berita te Atua ibukin te aonnaba ae boou! (2 Betero 3:13) E taekinaki ae kangai n Taian Areru 37:11 (BG): “A na abana te aba akana nimamanei; ao a na kukurei ni kabatian te raoi.” A na “katei auti ao a na maeka i nanoia” ao a na kukurei n “aia makuri baiia.” (Itaia 65:21, 22, BG) E nang akea riki te babakanikawai, te maiu ni kainnano ao te baki. (Taian Areru 72:13-16) A na aki manga mwamwanaaki aomata n ana reirei Baburon ae Kakannato bwa e nang aki manga noraki. (Te Kaotioti 18:8, 21) A na kautaki maate ao n anganaki aia tai ni maiu n aki toki. (Itaia 25:8; Mwakuri 24:15) Ai kakukureira kantaninga akanne ibukia mirion ma mirion ake a a tia ni katabui maiuia nakon Iehova! Ibukini kakorakoraan onimakinani berita man te Baibara akanne iroura n tatabemanira nako, ti riai n teimatoa n rikirake n te onimaki, n irira kekeraken ao butin ana botaki te Atua n taai nako.
17. Tera arora ae riai nakon taromaurian Iehova ao ana botaki?
17 Ti bia teimatoa n tei n nene n te onimaki ao ni kaotiota ara kakaitau ae bati ni kaineti ma ana babaire te Atua ibukin te taromauri, ngkai e a rangi ni kaan tokin te waaki ae ngkai. Bon anne aroaron te tia areru are Tawita are e anene ni kangai: “Teuana te bwai ae I butia Iehova, ao boni ngaia ae N na ukoukoria; ba N na maeka i nanoni maneaban Iehova n uaa tokin au bongi ni maiu, ba N na tarataraa tamaroan Iehova, Ma n ukeuke i nanoni maneabana.” (Taian Areru 27:4, BG) Ti bia bane n nimta Iehova ae te Atua, ni kaboraoa rikirakera ma ana aomata ao n teimatoa n irira kekeraken ana botaki.