Tataekina Te Euangkerio Ma Te Ingainga N Nano
“Kakorakoraingkami i nanomi; tooro iroun [Iehova].”—I-ROM 12:11.
1, 2. Tera te kaantaninga ae a kekeiaki Kristian bwa a na kawakinna inanoia, ngkai taan uarongorongoa te euangkerio ngaiia?
E INGAINGA nanon te rorobuaka n ana mwakuri ae boou. E ingainga nanona ni kaantaninga mwiokoana mairoun ana tia kamwakuri, ni moan teirakena n ana mwakuri ae boou. E ingainga nanona ni karaoa moan tabena are e anganaki, ao e nanonna raoi. E ingainga nanona ni kan karaoa ana kabanea n raoiroi iai.
2 N aron anne, ti kona naba ngaira aika Kristian, n iangoira bwa taani mwakuri aika a tibwa teirake. Kioina ngkai ti kaantaninga te maiu are aki toki, e kona n taekinaki bwa ti a tibwa teirake ni mwakuri ibukin Iehova. Akea te nanououa bwa a mwaiti mwakuri ake e tangirira bwa ti na karaoi ara tia Karikiriki, ae ti na tabetabe iai n aki totoki. Ma te moan mwioko are ti a tia n anganaki, bon tataekinan euangkerion ana Tautaeka n Uea. (1 I-Tetaronike 2:4) Tera ara kaantaninga ibukin mwiokoara mairoun te Atua aei? N ai aron te rorobuaka are e a tia n taekinaki, ti kani karaoa ara kabanea ni kona, ma te nanokorakora ao te kimwareirei—eng, ma te ingainga n nano!
3. Tera ae e kainnanoaki ngkana te aomata e na tokanikai bwa te minita ibukin te euangkerio?
3 Te koaua bwa e kona ni kangaanga kateimatoan te kaantaninga ae raoiroi anne iroura. Irarikin ara mwakuri ni minita, a mwaiti riki tabera, ake tao tabeua mai buakoia, a kona ni karawawata rabwatara ao nanora. Ma n angiin te tai, ti tabeakin bwaai aikai, ma n tabeakina naba ara mwakuri ni minita n aron ae riai. Ma e ngae n anne, e kainnanoaki iai te kekeiaki mwaaka. (Mareko 8:34) Iesu e kamataata bwa e na kainnanoaki te kakorakora ae bati mairoura ngkana e na uaa raoi ara mwakuri ni Kristian.—Ruka 13:24.
4. Tera aron rootakin ara iango n te itera n taamnei, ibukin raraomaeakinan bwain te maiu aei n te bong teuana ma teuana?
4 Kioina ngkai a bati tabera, n taai tabetai ti kai namakinna bwa ti aki kona uotara, ke a rawawata nanora. ‘Raraomaeakinan bwain te maiu aei’ e kona n urua ingaingan nanora ibukin te beku iroun te Atua, ao ataakin raoiroin karaoan anne. (Ruka 21:34, 35; Mareko 4:18, 19) Ibukin aroarora ae te aki-kororaoi, tao ti kona ni ‘kitana te tangira ae ti moan tangira iai.’ (Te Kaotioti 2:1-4) Tao bwaai tabeua ake ti karaoi inanon ara beku ibukin Iehova a kona n riki bwa bwaai aika ti kabwarabae ni karaoi. E a kanga te Baibara n anganira te kaunga nano ae ti kainnanoia, bwa ti aonga ni kateimatoa ingaingan nanora n te mwakuri ni minita?
Ai Aron “te Ai ae Ura” Inanora
5, 6. Tera ana kaantaninga te abotoro Bauro ibukin kabwaiana ni kona n tataekina te rongorongo?
5 Moan te rangi ni kakawaki te mwakuri ni minita are e mwiokoira iai Iehova, mangaia are e aki riai n iangoaki bwa te mwakuri ae mangori. Te abotoro Bauro e iangoa tataekinan te euangkerio bwa te kakabwaia ae moan te kakawaki, ao e taku bwa e aki tau ngaia ni mwiokoaki iai. E kangai: “I anganaki, ngai ae moan te mangori i buakoia ake a itiaki ni kabaneia, te akoaki aei, ae te tataekinna nakoia Tientaire bwaikorakini Kristo, ae aki konaki n ataki raoi; ao te kaota nakoia aomata ni kabaneia aroni makurian te baere raba, are karabaki ma ngkoangkoa iroun te Atua are kariki bwaai ni kabane.”—I-Ebeto 3:8, 9.
6 Bauro e karaoa te katoto ae moanibaan te raoiroi ibukin iangoan ana mwakuri ni minita n te aro ae riai. E kangai n ana reta nakoia kaain Rom: “Ma ngaia ae e tae nangu n are e konaki i rou n tataekina te euangkerio nako imi.” E aki maamaa n te euangkerio teuaei. (I-Rom 1:15, 16) Bon iai te kaantaninga ae riai irouna, ao e ingainga nanona ni waakina ana mwakuri ni minita.
7. N ana reta nakoia kaain Rom, Bauro e reireinia bwa a na kawakinia man tera?
7 Te abotoro Bauro e ataa riain kawakinan te ingainga n nano irouna, mangaia are e kaungai nanoia Kristian ake i Rom ni kangai: “Tai taningaroti nakon ane riai ba kam na tataningamarau nako iai; kakorakoraingkami i nanomi; tooro iroun te Uea.” (I-Rom 12:11) Te taeka n Erene are rairaki ikai bwa “taningaroti,” e kaota te “toto ao te aki kani mwakuri.” E ngae ngkana tao ti aki taningaroti ngkana ti nako ni karaoa ara mwakuri ni minita, ma ti riai ni bane ni kamarurungira n tuoira bwa iai ke akea kanikinaean te taningaroti n taamnei ae e a tia n roko iroura, ma ni kaeta ara iango ngkana ti nori kanikinaa aikai iroura.—Taeka N Rabakau 22:3.
8. (a) Tera are e a riki n ai aron “te ai ae ura” inanon Ieremia, ao bukin tera? (b) Tera reireiara man are e a riki nakon Ieremia?
8 Taamnein te Atua e kona naba ni buokira ngkana ti namakina te bwara n nano. N aron anne, n te taina, te burabeti are Ieremia e itiuaki n te bwara n nano, ao e a iangoia bwa e na kerikaki man ana mwakuri ni burabeti. Ao e kangai naba ibukin Iehova: “N na aki manga taekinna, ma n aki manga taetae n arana.” E oti iai bwa e rangi ni mamaara Ieremia n te itera n taamnei? E aki. Ni koauana, korakoran tangiran bwaai n taamnei, korakoran tangiran Iehova, ao ingaingan nanon Ieremia ibukin te koaua, a kakorakoraia bwa e na teimatoa n taetae ni burabeti. E kabwarabwara ni kangai: “E roko iai i nanou [ana taeka Iehova ae] te bwai ae kanga te ai ae ura ae kainaki i nanon riu, ao I a kua n taotaona nanou, ao I aki kona ni kainababu.” (Ieremia 20:9) Bon aron te waaki bwa ana toro te Atua aika kakaonimaki a kona n namakina te bwara n nano n taai tabetai. Ma ngkana a tataro nakon Iehova ibukin buokaia mairouna, ao e na tuoi nanoia ma n angania te taamnei ae raoiroi ae bati, ngkana ana taeka e mena inanoia, n ai aron Ieremia.—Ruka 11:9-13; Mwakuri 15:8.
“Tai Tutuka Ana Makuri te Tamnei ae E Raoiroi”
9. Tera ae e kona n tutuka ana mwakuri n ibuobuoki te taamnei ae raoiroi iroura?
9 Te abotoro Bauro e kaunga nanoia kaain Tetaronike ni kangai: “Tai tutuka ana makuri te Tamnei ae e Raoiroi.” (1 I-Tetaronike 5:19, BK) Eng, mwakuri ao iango aika a bobuaka ma ana reirei te Atua, a kona n tutuka aron ana mwakuri n ibuobuoki te taamnei ae raoiroi nakoira. (I-Ebeto 4:30) Kristian ni boong aikai a mwiokoaki bwa a na tataekina te euangkerio. Ti iangoa te kakabwaia aei bwa te bwai ae rangi n rine. Ti aki mimi ngkai aomata aika a aki ataa te Atua a kaota ribakin ara mwakuri n tataekina te rongorongo. Ma ngkana te Kristian temanna e aki tabeakina raoi ana mwakuri ni minita, e kona n tutuka aron ana ibuobuoki taamnein te Atua nakoina, ni kaineti ma kaungan nanona nako iai.
10. (a) Tao ti na kanga ni kona n rootaki n aia kaantaninga raora n aomata? (b) Tera te kaantaninga ae moanibaan te raoiroi ibukin ara mwakuri ni minita, are e kaotaki n 2 I-Korinto 2:17 (BK)?
10 Tabeman ake tiaki kaain te ekaretia ni Kristian a kona n iangoa ara mwakuri ni minita, bwa tii te mwakuri n tibwatibwai booki. Tabeman riki a kona ni kairua n taku bwa ti nako man te auti teuana nakon te auti teuana ibukina bwa ti kan anganaki bwaintangira. Ngkana ti kariaia iango aika aki raraoi aikai bwa a na roota ara kaantaninga, e a kona ni kauarerekeaki iai uaan ara mwakuri ni minita. Ti na aki kariaia rootakira n iango aikai, ma ti na iaiangoa ae a iangoia Iehova ma Iesu ibukin ara mwakuri ni minita. Te abotoro Bauro e taekina te kaantaninga ae raoiroi aei ngke e kangai: “Ti aki bwaintakaakaroa ana taeka te Atua, n ai aroia aomata aika a maiti, ma ti kanakoaki iroun te Atua, ao ti taetae ma te koaua i matan te Atua i bukini Kristo.”—2 I-Korinto 2:17, BK.
11. Tera ae e kakorakoraia moan Kristian bwa a na teimatoa n ingainga nanoia e ngae ngke a bainikirinaki, ao tera aron rootakira ae riai n aia katoto?
11 E aki maan imwin maten Iesu ao taan rimwina ake i Ierutarem a rinanon te bainikirinaki. A kakamaakaki ma n tuangaki bwa a na aki tataekina te rongorongo. Ma e ngae n anne, te Baibara e taku bwa “a bane ni kaonaki n te Tamnei are Raoiroi, ao a tataekina ana taeka te Atua n aki mamaku.” (Mwakuri 4:17, 21, 31) Ana taeka Bauro nakon Timoteo tabeua te ririki imwin anne, a kaota te iango ae raoiroi ae riai ni bwainaki irouia Kristian. E kangai Bauro: “Ba E aki anganira te Atua te nano ae mamaku; ma E anganira te nano ae korakora, ae tatangira te aba, ae kawanawana te aba. Ma ngaia ae ko na tai maamaa n taekina taekan ara Uea, ao ko na tai maamaa naba i rou ae te aomata ae I kabaeaki i bukina: ma ko na buokanibwai ma ngai n te maraki i bukin te euangkerio, ni mwakan te Atua.”—2 Timoteo 1:7, 8.
Tera Baera Irouia Raora n Aomata?
12. Tera bukina ae kakawaki riki, ae ti tataekina te euangkerio?
12 Ibukin kateimatoan te iango ae riai ibukin ara mwakuri ni minita, ti riai ni karekea nanora ae riai iai. Bukin tera ngkai ti tataekina te rongorongo? Bukina ae kakawaki riki e noraki n ana taeka te tia areru: “[Iehova] a na karaoiroiko am aomata aika itiaki. A na tataekina tamaroan ueam, ao a na atonga mwakam; Ba a aonga ni kaotioti ana makuri aika korakora nakoia natiia aomata, ma mimitongini karinean ueana.” (Taian Areru 145:10-12) Eng, ti tataekina te rongorongo bwa ti aonga ni karaoiroa Iehova, ma ni katabua arana imataia botannaomata nako. Eng, e ngae ngkana a karako mwaitiia aomata aika a ongora iroura, ma arora ni kakaonimaki n tataekina rongorongon te kamaiu, e a karaoiroa naba Iehova.
13. Tera ae e kairoroaira bwa ti na kaongoia aomata tabemwaang taekan te kaantaninga ibukin te kamaiuaki?
13 Ti tataekina te rongorongo naba ibukina bwa ti tangiria aomata, ao ibukin naba kan kaitiakara man bukinara n te bure ni katutu raraa. (Etekiera 33:8; Mareko 6:34) Iai irekereken aei ma ana taeka Bauro ngke e taekinia aomata aika tiaki kaain te ekaretia ni Kristian: “Te tia tarau ngai n tataekina te euangkerio nakoia I-Erene ma Bekan naba, ao nakoia ake a rabakau, ma ake a nanobaba naba.” (I-Rom 1:14) E taku Bauro bwa e bae irouia aomata n tataekina te euangkerio nakoia, kioina ngkai nanon te Atua bwa “aomata ni kabaneia . . . a na kamaiuaki.” (1 Timoteo 2:4) Ni boong aikai, ti namakina naba te tangira anne ao baera nakoia raora n aomata. Tangiran te botannaomata iroun Iehova e a kairia bwa e na kanakoa Natina nakon te aonnaba bwa e na mate ibukiia. (Ioane 3:16) Bon te karea ae kangaanga karaoana anne. Ti katotonga ana tangira Iehova ngkana ti kabanea ara tai ao korakorara ni kaongoia raora n aomata taekan euangkerion te kamaiuaki ae boto i aon ana karea Iesu.
14. E a kanga te Baibara ni kabwarabwara te aonnaba ae itinanikun te ekaretia ni Kristian?
14 Ana Tia Kakoaua Iehova a iangoia raoia n aomata bwa aomata aika a kona n riki bwa kaain te botaki n itaritari ni Kristian. Ti riai n tataekina te rongorongo n aki mamaaku, ma arora n aki mamaaku anne e aki nanonna bwa ti na kauntaeka ma aomata. Ni bon koauana, te Baibara e aki kabonganai taeka aika matoatoa ngkana e taekina te aba. Te taeka ae “aba” e kabonganaki n nanona te bwai ae aki raoiroi iroun Bauro ngke e taekina “rabakaun aon te aba” ao “tangirani bwain aon te aba.” (1 I-Korinto 3:19; Tito 2:12) Bauro e kauringia naba Kristian ake i Ebeto bwa a “mate” n te aro n taamnei ngke a nakonako ngkoa “n ai aron te aba aei.” (I-Ebeto 2:1-3) Taeka aikai ao ake ai aroia, a boraoi naba ma ana taeka te abotoro Ioane: “A bane kaain aonaba ni wene i nanon teuare buakaka.”—1 Ioane 5:19.
15. Ni kaineti ma aomata aika itinanikun te ekaretia ni Kristian, ao tera te bwai ae ti aki karaoia, ao bukin tera?
15 Ma uringa bwa taeka aikai a taekina te aonnaba ae tabwanin ae ianena ma te Atua, ao a aki taekinia aomata n tatabemania nako. Kristian, a aki kataia ni moantaai ni motiki taekaia aomata ni kaineti ma aroia ni butimwaea te rongorongo. Akea bukina ae a na arania aomata bwa kooti. Bon tiaki tabera taekinan ae e na riki nakoia ngkana e a roko Iesu ni karaureia “tiibu” ma “kooti.” (Mataio 25:31-46) Iesu bon te tia moti are e rineaki ibukin karaoan anne; tiaki ngaira. Irarikin anne, e a tia n noraki bwa aomata tabeman ake e korakora karaoan aroaro aika rangi ni bubuaka, a bon tia naba ni butimwaea ana rongorongo te Baibara, a onea maiuiia, ao a riki bwa Kristian aika itiaki. Mangaia are e ngae ngkai ti aki raoraonia aekan aomata aikai, ma ti aki wiimakiiki n taetae ma ngaiia ibukin te kaantaninga ibukin te Tautaeka n Uea, n reken ara tai iai. Te Baibara e taekinia aomata tabeman aika tiaki taan onimaki, ake ‘a raoiroi nanoia ibukin te maiu are aki toki.’ Imwin tabeua te tai, a riki bwa taan onimaki. (Mwakuri 13:48) Ti aki kona n ataia bwa antai aika iai irouia te nano ae raoiroi, ni karokoa ae ti a tia ni kaotioti nakoia—tao n taai aika mwaiti. Ibukin iangoan anne, ti na bwaina te “nimamanei” ao te “karinerine” nakoia aomata ake a tuai ni butimwaea rongorongon te kamaiuaki, ma ni kaantaningaia bwa tao tabeman ibuakoia a na boni butimwaea rongorongon te kamaiuaki.—2 Timoteo 2:25; 1 Betero 3:15.
16. Tera bukina teuana ae ti tangiria ni karikirakea iroura ‘te rabakau n reirei’?
16 Karikirakean te rabakau n anga reirei, e na kakorakora riki ingaingan nanora n tataekina te euangkerio. Ibukin kamataatan anne, te takaakaro ae kamaiu e kona n tara ni kabotu iroun te aomata are e babanga n te takaakaro anne. Ma e rangi ni kakukurei iroun te aomata ae rabakau n te takaakaro anne. N aron anne, Kristian ake a karikirakea te ‘rabakau n reirei’ irouia, a kamwaita riki kukureia n aia mwakuri ni minita. (2 Timoteo 4:2; Tito 1:9) E reireina Timoteo ni kangai Bauro: “Kekeiaki ni kaotiko i matan te Atua ba te aomata ae e a tia ni kakoauaki raoiroina, ao te tia makuri ae e aki mama n ana makuri, ae e tataekina te koaua n te aro ae e eti.” (2 Timoteo 2:15, BK) Ti na kanga ni kona ni karikirakea riki rabakaura n anga reirei?
17. Ti na kanga ni kona ni karekea iroura te nano ni “barua” te atatai man te Baibara, ao tera buokara n ara mwakuri ni minita man te atatai aei?
17 Te anga teuana, ngkana ti kabatiaa riki ara atatai ae eti. Te abotoro Betero e kaungaira ni kangai: “Katotongia merimeri aika a tiba bungiaki: kam na barua te rannimmamma ae e itiaki ae bain te tamnei, ba kam aonga ni kaikawaki iai ma ni kamaiuaki.” (1 Betero 2:2, BK) Bon aron te merimeri ae marurung raoi bwa e na barua te rannimamma. Ma tao te Kristian e riai ni karekea irouna nanona ni kan “barua” te atatai man te Baibara. E kona ni karaoaki aei ngkana a bwainaki mwaan aika raoiroi ibukin waakinan te reirei ao te wareware. (Taeka N Rabakau 2:1-6) Te kakorakora ao te taotaonaki n nano, boni bwaai aika a kainnanoaki ngkana ti na riki bwa taan anga reirei i aon ana Taeka te Atua aika rabakau, ma te kakorakora aei e karekei uaa aika raraoi. Te kakukurei ae reke man neneran ana Taeka te Atua e na kabatiaa iroura n taamnein te Atua, ma ni kairira bwa ti na ingainga ni kan tibwatibwai bwaai ake ti a tia n reiakin, nakoia aomata tabemwaang.
18. A kanga botaki ni Kristian ni katae nangira ibukin kabonganan taekan te koaua n te aro ae riai?
18 Moan te kakawaki bobotaki ni Kristian ni kaineti ma aron kanakoraoan rabakaura ni kabongana ana Taeka te Atua. Ngkana a warekaki kiibu man te Baibara ni kabwarabwara ake a karaoaki imataia aomata ao ni maroro riki tabeua i aon te Baibara, ti karaoa ae ti na kabwaia iai ngkana ti wareki naba kiibu ake a warekaki, n oin ara Baibara. Ti wanawana ngkana ti kakauongo raoi n reirei ake a karaoaki n taiani botaki, n ikotaki ma reirei aika kaineti ma ara mwakuri n tataekina te rongorongo. Ti aki riai ni kakeaa bongan kaotioti ake a karaoaki, tao n te aro ae ti kariaia katabeaiangan ara iango ni bwaai tabeua. E kainnanoaki iai te taotaonaki n nano, ao te karaua ni mutiakin raoi bwaai aika taekinaki. (1 Timoteo 4:16) Botaki ni Kristian a kateimatoa riki ara onimaki, a buokira bwa ti na barua ana Taeka te Atua, ao a reireinira bwa ti aonga n ingainga ni kan tataekina te euangkerio.
Ti Kona n Onimakina Reken Ana Ibuobuoki Iehova
19. Bukin tera ngkai moan te kakawaki bwa ti na ira tataekinan te rongorongo ni katoa tai?
19 Kristian ake ‘a kakorakoraki nanoia’ ao a ingainga ni kan tataekina te euangkerio, a kakorakoraiia n ira te mwakuri ni minita ni katoa tai. (I-Ebeto 5:15, 16) Te koaua bwa a kakaokoro nako aroia aomata, ao e kakaokoro naba mwaitin aia tai are a kona ni kabanea n te mwakuri ae kakamaiu aei. (I-Karatia 6:4, 5) Ma tao e kakawaki riki mwaitin te tai are ti tataetae ma aomata ibukin ara kaantaninga nakon mwaitin ara aoa ae ti kabanea n tataekina te rongorongo. (2 Timoteo 4:1, 2) Ngkana ti bati n tataekina te rongorongo, ao e na korakora riki iroura ataakin kakawakin te mwakuri aei. (I-Rom 10:14, 15) Ti na rikirake n nanoanga ma n atataiaomata, ngkana ti kakaitiboo ma aomata aika raoiroi aika a ikenrawa n tang ma ni ngure, ao akea aia kaantaninga ae a kona n onimakinna.—Etekiera 9:4; I-Rom 8:22.
20, 21. (a) Tera te mwakuri ae mena imwaira? (b) E a kanga Iehova ni boutokoa ara mwakuri?
20 E a tia Iehova ni mwiokoira n te euangkerio. Aio bon moan mwiokoara mairouna ngkai ti a riki bwa ‘raoraona ni mwakuri.’ (1 I-Korinto 3:6-9) A ingainga nanora ni kan katiaa te mwioko mairoun te Atua aei ma nanora ni kabane, ma ni karaoa ara kabanea ni konaa iai. (Mareko 12:30; I-Rom 12:1) Bon iai aomata aika mwaiti aika a raoiroi nanoia n te aonnaba aei aika a bora ni kan ataa te koaua. E bati riki mwakuri ake a riai ni karaoaki, ma ti kona n onimakina reken te ibuobuoki mairoun Iehova ngkai ti kakororaoa raoi ara mwakuri ni minita.—2 Timoteo 4:5.
21 E tauraoi Iehova n anganira taamneina, ao e katae nangira n “ana kabaang te tamnei,” ae ana Taeka te Atua. N te ibuobuoki mairouna, ti kona ni kaurea wiira “n aki mamaku, ni kaota te baere raba are te euangkerio.” (I-Ebeto 6:17-20) E bia atongaki ibukira, are e koroia te abotoro Bauro rimoa nakoia Kristian ake i Tetaronike: “Ba e aki roko ara euangkerio i roumi n ti te taetae, ma e roko naba n te mwaka, ao iroun te Tamnei are Raoiroi, ao n te aki-nanokokoraki ae bati.” (1 I-Tetaronike 1:5) Eng, ti bia tataekina te euangkerio ma te ingainga n nano!
Te Kauring ae Uarereke
• Tera ae e kona n riki nakon ingaingan nanora n te mwakuri ni minita, ibukin raraomaeakinan bwain te maiu aei?
• N te aro ra ae ingaingan nanora ni kan taekina te euangkerio, bwa e riai n riki n ai aron “te ai ae ura” inanora?
• Baikara iango aika aki raraoi ni kaineti ma ara mwakuri ni minita, ake ti riai n rarawa nako iai?
• N angiin te tai, tera te aro ae ti riai n taraiia aomata aika a kaokoro aia koaua ma ara koaua?
• E a kanga Iehova ni buokira bwa e na teimatoa n ingainga nanora n te mwakuri n tataekina te rongorongo?
[Taamnei n iteraniba 9]
Kristian a katotonga ingaingan nanoia Bauro ao Ieremia
[Taamnei n iteraniba 10]
Ingaingan nanora n te mwakuri ni minita e a boto i aon tangiran te Atua ao raora n aomata