Te Kibu Ni Koora E Boni Manena

E ngae ngke angiia aomata aika a taku bwa Iesu ae e moan katanoataa te Kibu ni Koora bwa te reirei ibukin te aroaro ni maiu ae riai, ma e bon katereterea ni kangai Iesu: “Tiaki au bwai au reirei, ma bon ana reirei Teuare kanakomaiai.”—Ioane 7:16.

ENG, Teuare katauraoi reirei ake e tataekin Iesu n ikotaki ma te Kibu ni Koora, bon te aomata are e kanakomaia Iesu, are ngaia te tia Karikiriki, ae Iehova ae te Atua.

Bon ana kaantaninga te Atua bwa aomata a na kakaraoa ae raoiroi nakoia aomata n ai aron ae a tangira ae e na karaoaki bon nakoia. Te Atua e katuka te banna ni katoto ae moan te raoiroi ibukin tabeakinaia tabeman n arona ni karikia aomata: “Te Atua E karika te aomata ba katotongana, E karikia ni katotonga arona; E karikiia ba te mwane ao te aine.” (Karikani Bwaai 1:27) E nanonaki iai bwa e rangi n tatangira te Atua n anganiia aomata aroarona tabeua aika raoiroi bwa a aonga ni kona iai ni kaantaninga reken te maiu are aki toki ma te rau, te kukurei, ao n inanoi. A na karaoa ae raoiroi nakoia aomata n aron ae a tangiria bwa e na karaoaki nakoia, ngkana a kataneia raoi mataniwin nanoia are a anganaki iroun te Atua.

E a Taotira te Bangaaomata

Kioina ngkai a kaman karikaki aomata bwa a na maiu ma te kukurei, ao tera ae e a riki ngkai? E teretere raoi bwa a moanna aomata ni kaotiota te aroaro ae buakaka ae te bangaaomata ike a tii tabe iai ma oin nanoia. Angiia aomata a aki iruwa nakon ana rongorongo te Baibara ibukin te bwai are a karaoia te moan taanga, n aron are e taekinaki ni Karikani Bwaai mwakorona 3. A tii tabe i bon irouia Atam ao Nei Ewa ngke a katinanikua ana tautaeka te Atua, ibukin tangiran inaaomataia n tautaekania i bon irouia, ao a karaoa aei ngke a kairaki iroun Tatan are te tia kaaitara ana kaetieti ae riai te Atua. Aia mwakuri ni karitei ae bangaaomata aei, e aki tii kabuai kakabwaia aika moan te bati i bon ibukia, ma a karekei rekenikai aika kamamate nakoia natiia naba. E kamataataki iai aron te rekenikai ae moan te kakamaaku, ae e reke man katinanikuan te reirei ae e riki n atongaki bwa te Kibu ni Koora. Ibukin aei, e a roko “te bure i aon te aba iroun te aomata ae ti temanna, ma rokon te mate n te bure; ao e ituia aomata ni kabaneia te mate n te aro aei, ba a bane ni bure.”​—I-Rom 5:12.

E ngae ngke a tannako te botannaomata mairoun Iehova ae te Atua, ma e bon aki kitaniia. N te katoto, Iehova e angania te bata are Iteraera ana Tua ibukin kairiraia. E reireiniia bwa a na karaoa ae raoiroi nakoia aomata n aron are a tangiria bwa e na karaoaki nakoia. Te Tua aio e anga te kairiri bwa e na karaoaki ae riai nakoia kaaunga, ataei aika akea aia karo, ao aine aika a a tia ni mate buia. E katereterea ae e na karaoaki nakoia taani kamwarua, taan iraeia aomata, ao taan ira. Tuan te itiaki a kaota mwamwannanoan maiuraoia aomata tabemwaang. Iai naba tuua i aon taekan te wene n taanga. Iehova e kaota raoi nanon ana Tua ngke e tuangia ana aomata ni kangai: “Ko na tangira raom n ai aron tangiram i bon i roum,” are e a manga taekinna Iesu rimwi riki. (Nakoaia Ibonga 19:18; Mataio 22:39, 40) Te Tua aio e kaota naba mwamwannanoaia iruwa ake a maeka i buakoia tibun Iteraera. E taku te Tua: “Ko na tai karawawata te iruwa: ba kam ata aron nanon te iruwa, ngke iruwa ngkami ngkoa n te aba are Aikubita.” Nanona raoi bwa tibun Iteraera a na kaota te akoi nakoia aika raarikin.​—Te Otinako 23:9; Nakoaia Ibonga 19:34; Te Tua-Kaua 10:19.

E kakabwaiaa te botannaomata ae Iteraera Iehova ngke a teimatoa ni kakaraoa nanon ana Tua. A maiuraoi, a kukurei, ao a rauaki raoi te botannaomata aei n aia tai n uea Tawita ao Toromon. E kaongoira te rongorongo rimoa bwa “A bati I-Iuta ma Iteraera, kaanga ai aron te tano are i aoni biken taari ngkai a bati, ao a amamarake ma ni momoi ma ni kimareirei. Ao I-Iuta ma Iteraera a maeka n rau, temanna i aan ana kurebe ao i aan ana biku.”​—1 Uea 4:20, 25.

E kananokawaki bwa e aki teimatoa te rau ao te mweeraoi iroun te botannaomata aio. E ngae ngke iai irouia tibun Iteraera ana Tua te Atua, ma a aki kawakinna; a kariaia te bangaaomata n iangoa oin nanoia bwa e na tokanikai i aon mwamwannanoaia aomata tabemwaang. E a reke iai te rawawata ae bati nakoia n tatabemania nako, ao nakon te botannaomata ae bwanin, ngke e a manga kauataoaki riki te kangaanga aio n aroia ni kitana te onimaki. N tokina, n te ririki 607 B.C.E., Iehova e kariaia Baburon bwa e na kamauna uean Iuta, kawaan Ierutarem, ao ai ana tembora ae moan te tamaroa naba. Bukin tera? “Ngkai kam aki kan ongo au taeka, ao noria, N na kananako ni weteiia utuni meang ni kabaneia, bon ana taeka Iehova, ao N na kananako nakon Nebukaneta are ueani Baburon, are au toro, ao N na karokoia ba a na eka nako te aba aei, ma kaaina, ma botanaomata aika kaan aikai ni kabaneia; ao N na boni kamaunaia, ma ni karaoiia ba te bwai ni kamimi, ma te bwai ae e na katiti te aba nako iai, ma bwaai ni kamaroa aika akea tokiia.” (Ieremia 25:8, 9) Ai kangaanga ra naba boon kitanan taromaurian Iehova ae itiaki!

Te Banna ni Katoto ae E na Iraki

N te itera are teuana, Iesu Kristo, e aki tii reirei te Kibu ni Koora, ma e kakaotiota naba te banna ni katoto ae moan te raoiroi ni kaineti ma iran nanona. E tabeakina raoi marurungia aomata tabemwaang. (Mataio 9:36; 14:14; Ruka 5:12, 13) N te tai teuana ngke e kaania te kaawa are Nain Iesu, e nora kananoangan te aine ae e a tia ni mate buuna, ngke e ira te taunimate ibukin natina ae ana rikitemanna. E taku ana rongorongo te Baibara: “Ngke e nora neierei te Uea, ao e nanoangaia.” (Ruka 7:11-​15, BK) Nanon te kibu n taeka ae “nanoangaia,” n aron ae kabwarabwaraki n te Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, bon “ringan kabitoin te nano.” E namakina rawawatan nanon neiei, ao e kairaki iai bwa e na kabebetea nanona. Ai kimwareirei ra te aine aio ngke e kauta natina Iesu ao e ‘kaokia nakoina’!

Ibukin kakoroan nanon ana kaantaninga te Atua, Iesu e kukurei n rinanon te maraki ao n anga maiuna bwa te kaboomwi, bwa a aonga ni kainaaomataki iai aomata man te tautoronaki n te bure ao te mate. Aio te katoto ae te kabanea n raoiroi ibukini maiuakinan te Kibu ni Koora.​—Mataio 20:28; Ioane 15:13; Ebera 4:15.

Aomata Aika A Maiuakina te Kibu ni Koora

Iai aomata n taai aikai aika a bon maiuakina nanon te Kibu ni Koora? Eng, ma tiaki tii n te tai are e angaraoi irouia. N te katoto, n tain te Kauoua ni Buaka are Kabuta te Aonnaba ngke a tautaeka taian Nazi i Tiaman, Ana Tia Kakoaua Iehova a teimatoa n onimakina te Atua ao n tangiria raoia n aomata, ao a rawa ni karaoa ae bobuaka ma nanon te Kibu ni Koora. A teimatoa ni karaoa nanon te Kibu ni Koora Taani Kakoaua, e ngae ngke te Tautaeka iai e a kakorakora kaungakin te riribai ao te bwainikirinaki nakoia Iutaia ni kabane. Ngke a kainaki taani Kakoaua ni kaembwa ake a bwainikirinaki iai, a teimatoa n nabeakinia aomata aika a bakitaia aika I-Iutaia ao ake tiaki I-Iutaia, ni buokanibwai n te amwarake rinanon tarena. I rarikin anne, ngke a tuangaki iroun te Tautaeka bwa a na kaaina te tanga ni buaka ma n tiringia aomata tabemwaang, a rawa ni karaoia ibukina bwa a aki naba tangira tiringaia irouia temwangina. A na kanga n tiringia te koraki ake a na riai n tangiriia n ai aron tangiraia i bon i rouia? Ibukin rawaia iai, a mwaiti aika a kanakoaki nakon taiani kaembwa ni kaikain ao iai naba aika a tiringaki.​—Mataio 5:43-​48.

Ko na kakabwaiaki man te katoto teuana riki ibukin te Kibu ni Koora, ngkai ko tabe ni wareka te kaongora aei. A ataia Ana Tia Kakoaua Iehova bwa a mwaiti aomata ngkai aika a bwara nanoia, ao a aki ataia bwa tera ae a na karaoia. Ibukin aei, a anga nanoia Taani Kakoaua bwa a na buokia aomata tabemwaang n reireiia taekan te kaantaninga ae raoiroi ao te kairiri ae manena aika a kuneaki n te Baibara. Aio bon kanoan te mwakuri n anga reirei ae tuai man noraki arona ae e tabe ni karaoaki ngkai ni katobibia te aonnaba. Tera uaana? N aron ae e taetae ni burabetinaki iroun Itaia 2:2-4, “natanaomata aika bati,” ae raka i aon onoua te mirion mwaitiia ni katobibia te aonnaba, a ‘reireiaki ana aro nako Iehova ao a nakonako ni kawaina nako.’ A a tia n reireiaki n te aro ni kaikonaki, bwa a na “ororoi aia kabaang ba winibarau, ao aia ranti n oniki ba bwaai ni koro-mwangani-kaai.” A a tia ni karekea te rau ao te mweeraoi n te aonnaba ae karuanikai aei.

Tera Arom Iai?

Iangoa aron taonakin te botannaomata n te rawawata ao te kainnano ibukin katinanikuan te Kibu ni Kora man te tai are e kairaki te karitei i Eten iroun Tatan te Riaboro ngkoa ni karokoa ngkai. E a tia ni baireia Iehova bwa e na kaoka aroaroia aomata nakon arona mai imwaina ae raoiroi. Ni kanga? “E kaotaki Natin te Atua i bukin aei, ba E aonga n uru ana makuri nako te riaboro.” (1 Ioane 3:8) E na riki aio i aan ana kairiri ana Tautaeka n Uea te Atua, are e na uea iai Iesu Kristo, are boni ngaia ae e reirei ao ni maiuakina nanon te Kibu ni Koora aei.​—Taian Areru 37:9-​11; Taniera 2:44.

E kangai Uean Iteraera ngkoa are Tawita: “Bon te tei ngai ngkoa, ao I a kara ngkai; Ma I tuai men nora te aomata ae raoiroi ae kitanaki, ma natina aika bububuti te amarake. E akoakoi ni kabongnga, ao e anganga bwaai n tangoaki; ao a a kabaia natina.” (Taian Areru 37:25, 26) Ko aki kariaia ae angiia aomata n taai aikai a anaibwai ni mwaakaia ao a kuribwai n te aro ae aki riai, nakon ae a na “akoakoi ni kabongnga, ao [a] anganga bwaai n tangoaki”? E rangi n teretere bwa iran nanon te Kibu ni Koora e na karekea te rau ni koaua ao te mweeraoi, ibukina bwa e kakabwaiaia aomata ngkai ao n te tai ae na roko i aan ana Tautaeka n Uea te Atua. Ana Tautaeka n Uea te Atua e na kamaunai aroaro ni bangaaomata ma te buakaka i aon te aba, ao n onea mwin te waaki ae ngkai ae kairaki n aia tautaeka aomata aika babakanikawai, nakon ana waaki ae boou te Atua. Ngkanne a nang bane aomata ni kukurei ni maiuakina nanon te Kibu ni Koora.​—Taian Areru 29:11; 2 Betero 3:13.

[Taamnei n iteraniba 5]

E aki tii reirei te Kibu ni Koora Iesu ma e karaoa naba nanona n ana katoto ae moanibaan te raoiroi

[Taamnei n iteraniba 7]

Karaoan nanon te Kibu ni Koora e kona ni karekea nakoira te rau ni koaua ao te mweeraoi