Iehova Ae Te Atua Ni Koaua
“Ko kaboai ni kamaiuai, Iehova, ae te Atua ni koaua.”—TAIAN ARERU 31:5.
1. Tera ngkoa te aroaro i karawa ao i aon te aba n taai ake akea te kewe iai?
A MAEKANA karawa taamnei aika kororaoi ao a toro iroun te tia Karikiriki ae, “te Atua ni koaua,” n te tai are akea te kewe iai. (Taian Areru 31:5) Bon akea te kewe ao mwamwanan te aba. E kaotiota te koaua Iehova nakoia natina mwaane aika taamnei. E karaoa aei kioina ngke e tangiriia ao e tabeakina naba mweeraoia. Titeboo naba ma are e riki i aon te aba. E karika te moani mwaane ao te moan aine Iehova ao e itoman ma ngaiia n te aro ae mataata ma n eti raoi, ao ni koaua, rinanon te kawai ae e a tia n rineia. Ai tamaroa ra te tai anne!
2. Antai are e moan uota te kewe, ao bukin tera ngke e karaoa anne?
2 Ma imwin tabeua te tai, ao e ninikoria natin te Atua temanna ni karikia bwa te atua ae kairiribai are e kaitaraa Iehova. E tangiria te anera aei, ae Tatan te Riaboro bwa e na taromauriaki naba irouia aomata. Ibukin karokoana n tiana aei, ao e moana karaoan te kewe bwa e aonga ni burimaunia aomata nakoina. Ngke e karaoa aei, e a riki iai ngkanne bwa “te tia kewe ngaia, ao bon taman te kewe.”—Ioane 8:44, BK.
3. Tera aroia Atam ao Nei Ewa ni butimwaea ana kewe Tatan, ao tera mwina?
3 E taetae Tatan nakon te moan aine are Nei Ewa rinanon te naeta, n tuangnga bwa ngkana e riaon ana tua te Atua ao ni kana uaan te kai are e tabuaki kanakina, ao e na bon aki mate. Bon te kewe anne. E a manga tuangnga riki bwa ngkana e kanna, ao e na riki n ai aron te Atua, ae ataa te raoiroi ao te buakaka. Ma bon te kewe naba anne. E ngae ngke e tuai ni kekeweaki Nei Ewa mai imwaina, ma e riai n ataia ae te bwai are e tuangaki iroun te naeta arei, e bon aki boraoi ma te are e tuangaki buuna are Atam iroun te Atua. Ma e rineia neiei bwa e na kakoauaa riki Tatan nakon Iehova. E a bon mwane raoi n te kewe aei neiei, ai ngaia are e a kinika uaan te kai ao e kanna. Imwina riki, e a manga kana naba uaan te kai anne teuare Atam. (Karikani Bwaai 3:1-6) Tii te arona naba Atam ma Nei Ewa ae e tuai n ongongo te kewe mai imwaina, mangaia are e a manga mwane naba n te kewe. (1 Timoteo 2:14) E kaotia n ana mwakuri bwa e karitei nakon te tia Karikia. E karuanikai mwin anne nakoia aomata nako. Ibukin ana aki ongeaba Atam, a tuuraki natina n te bure ao te mate, n ikotaki naba ma te karawawataki ao te nanokawaki ae rangi ni korakora.—I-Rom 5:12.
4. (a) Baikara keewe ake a taekinaki i Eten? (b) Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga n aki burebureaki iroun Tatan?
4 E a buta nako te kewe. Ti riai n ataia bwa keewe ake a taekinaki n te oo-n-aroka are i Eten, boni buakanakin ana koaua Iehova. E wimatoa n taekinna Tatan bwa aongkoa e burebureiia te moan taanga te Atua ni karabaa te bwai ae raoiroi mairouia. Ma bon tiaki ngaia anne. A bon aki kakabwaiaki Atam ao Nei Ewa ibukin aia aki ongeaba. A mate, n aron are e a tia n taekinna Iehova. Ma e ngae n anne, ao e boni waaki nako naba ana kewe ae buakaka Tatan ni kakaitaraa Iehova, ai ngaia are i nanon tienture ake imwina riki ao e a kairaki te abotoro Ioane iroun taamnein te Atua bwa e na korea taekan Tatan “are mamanaiia kaain aonaba ni kabane.” (Te Kaotioti 12:9) Ti riai n onimakina raoi ana koaua Iehova ao ana Taeka bwa ti aonga n aki manga burebureaki iroun Tatan te Riaboro. Ko na kanga ni kona ni karikirakea ao ni kakorakoraa riki onimakinan Iehova iroum, ao ni kamatoako bwa ko na aki mwane ni burebuream ao mwamwanam iroun te tia Kakaitaraa Iehova?
E Ataa te Koaua Iehova
5, 6. (a) Tera te atatai ae iai iroun Iehova? (b) Tera aron kabotauan ana atatai te aomata ma ana atatai Iehova?
5 E aki toki n taekinaki n te Baibara bwa bon Iehova ae “kariki bwaai ni kabane.” (I-Ebeto 3:9) Bon “te Atua Ngkoe, ae Ko karaoa karawa, ma aonaba, ma marawa, ma bwaai ni kabane ake a mena i nanoia.” (Mwakuri 4:24) E atai koauan bwaai ni kabane Iehova, kioina ngkai boni ngaia te tia Karikiriki. Ibukin kamataatan aei: Iangoa te mwaane ae korea taamnein oin ana auti ao ni kateia, ike e a kawenei iai ana kai nako ma ni kanim n taian neera. E na bon ataa raoi ngkanne taekan nanon ao tinanikun te auti aei ni kabane teuaei nakon te aomata ae mataku. A ataa raoi taekan te bwai ae a korea taamneina ao ni karaoia naba aomata ni kabane. N aron naba anne, e bane n atai rongorongon bwaai ni kabane ake e a tia ni kariki te tia Karikiriki.
6 E kabwarabwaraa raoi aron rababan ana atatai Iehova te burabeti ae Itaia ike ti wareka iai ae kangai: “Ai antai ae bairea marawa i nanoni baina, ma ni bairea naba karawa n tabonibaina, ma ni bairea naba tanon aonaba n te bwai ni baire, ma n tauu rawawatani maunga n te bai-ni-katine, ma tabuki n tauan te rawawata? Ai antai ae taua aron Tamnein Iehova, ao ae reireia ngkai te tia tuatuangnga arona ngaia? E iango ma antai, ao ai antai ae kawanawanaa ma n reireia kawain te kaeti-taeka, ma n reireia te ataibwai, ma ni kaota kawain te nanowanawana?” (Itaia 40:12-14) Te koaua, bwa Iehova bon “te Atua ae ataibwai” ao e “bati n atatai.” (1 Tamuera 2:3; Iobi 36:4; 37:16) Ni kabotauana, ai karako ra ara atatai! N aki ongea te atatai ae anai nano are e a rikirake ni korakora irouia aomata, ma ara atatai ibukin te karikibwai e aki kona n riaon ‘tamrurun ana mwakuri [te Atua].’ Ai aron ‘te kaarongo’ ngkana e kabotauaki ma “rebwen te baa.”—Iobi 26:14, BK.
7. Tera are e ataia Tawita ibukin ana atatai Iehova ao tera ae ti riai ni kakoauaa?
7 E eti te iango ae e atai arora nako Iehova, kioina ngkai e boni karikira. E kakoauaa naba aei te Uea ae Tawita, ai ngaia are e a korea iai ae kangai: “Iehova, Ko tirotiroai, ao Ko ataai. Ko ata tekatekau ma teirakeu, Ko ata nanou mai kiraroa. Ko tirotiroa kawaiu ma weneu, ao Ko atai aroarou ni kabane. Ba noria, akea te taeka teuana i neweu, ae aki bane n ataki i Roum, Iehova.” (Taian Areru 139:1-4) Ni koauana e ataia Tawita bwa a a tia n anganaki aomata te inaaomata iroun te Atua bwa a na kona n rineia bwa a na ongeaba nakoina ke a na aki. (Te Tua-Kaua 30:19, 20; Iotua 24:15) Ma e ngae n anne, e bon atai riki arora Iehova nakon ae ti ataia. E tangiri bwaai aika moan raraoi ibukira, ao e kona naba ni kaetii kawaira nako. (Ieremia 10:23) Te koaua bwa bon akea riki te tia reirei, te tia rabakau, te tia anga taeka n ibuobuoki ae mwaatai n reireinira te koaua ma ni kawanawanaira ao ni kakukureira naba.
E Bwabwaina te Koaua Iehova
8. Ti kanga n ataia bwa e bwabwaina te koaua Iehova?
8 Bon te bwai teuana ataakin te koaua, ao tiaki nanona bwa ngkana ko a ataa te koaua ao ko a bon tataekina naba te koaua n taai nako, ke ko a rangi ni kakaonimaki naba. N te katoto, e rineia te Riaboro bwa e na “aki tei n te koaua.” (Ioane 8:44) Ni kaaitara aei, e “bati te . . . koaua” iroun Iehova. (Te Otinako 34:6) E kakoauaki n te Baibara n angiin te tai bwa e bwabwaina te koaua Iehova. E taekina ae kangai te abotoro Bauro: “E aki kona te Atua ni kewekewe,” ao e bon “aki kona te kewe” naba. (Ebera 6:18; Tito 1:2) Bon anuan maiun te Atua teuana ae kakawaki, bwabwainan te koaua. Ti kona ni mwiokoa ao ni kakoauaa Iehova kioina ngkai e tataekina te koaua n taai nako; e tuai man burebureia ana aomata aika kakaonimaki.
9. Tera irekereken aran Iehova ma te koaua?
9 E kakoauaki n arana ae Iehova bwa e aki kona ni kewe. Nanon arana, “E Karaoia bwa E na Riki.” E kaotaki man aei bwa bon Iehova te tia Kakoroi bukin ana berita ni kabane. Akea temanna ae kona ni karaoa aei. Akea ae e kona tuuka ataakin ana kaantaninga Iehova, kioina ngkai boni Moan te Rietata Ngaia. E aki tii tataekina te koaua Iehova ma bon tii ngaia naba ae iai irouna te mwaaka ao te rabakau ni kakoroi bukini bwaai ake e a tia n taekin ni kabane.
10. (a) E kanga Iotua n nora koauan ae e bwabwaina te koaua Iehova? (b) Baikara ana berita Iehova, aika ko a tia n nori kakoroani bukia?
10 Iotua bon temanna naba mai buakoia aomata ake a a tia n nori bwaai aika kamimi ake a katereterea raoi bwa e bwabwaina te koaua Iehova. E maeka Iotua i Aikubita ngke e karokoi rekenikai ake tebwina Iehova i aoia kaain Aikubita, ao e a kaman taekin bwaai ake a na riki naba. Ibuakon bwaai ake a taetae ni burabetinaki ao n tia naba ni koro bukiia, ao e noria Iotua bwa a koro bukin ana berita Iehova n aron are e kainaaomataia tibun Iteraera mai Aikubita ao e kairiia nakon te Aba ni Berita, ao ni katokanikaiia i aoia ana taanga ni buaka Kanaan aika korakora ake a kaaitaraia. Ngke e a kaan tokin maiun Iotua, ao e tuangia unimwaanen I-Iteraera ni kangai: “Kam ataia i nanomi ni kabane ao n tamneimi ni kabane, ba bon akea te bwai teuana ae bwaka mai buakoni bwaai aika raraoi ni kabane ake E taekiningkami iai Iehova ae Atuami; a bane ni koro bukiia nako imi, akea te bwai teuana ae bwaka mai buakoia.” (Iotua 23:14) E ngae ngke ko aki nori koauan kakai ake e karaoi Iotua, ma ko a tia n namakina koauan ana berita te Atua i nanoni maium?
E Kaotiota te Koaua Iehova
11. Tera ae e kaotia bwa e kani kaongoia aomata ni kabane taekan te koaua, Iehova?
11 Iangoa aron te karo ae bati ana atatai ao e burenibwai taetaena nakoia natina. Ko aki ngkanne kakaitau ngkai tiaki aei aroaron Iehova? E tataetae Iehova ma aomata ma te tatangira, ao e karaoa aei ma te akoi. E aranaki n te Baibara bwa te “tia Reirei.” (Itaia 30:20) E boni karokoa naba te rongorongo irouia aomata ake a aki kan ongora irouna, kioina ngkai e atataiaomata. N te katoto, e mwiokoaki Etekiera bwa e na tataekina te rongorongo nakoia aomata ake e ataiia Iehova bwa a rawa n ongora. E taku Iehova: “Natin te aomata, naako kawara te bata are Iteraera, ao taekin au taeka nako ia.” Imwina riki e a manga kauringia ni kangai: “Ma a aki kan ongo i roum te bata are Iteraera; ba a aki kan ongo i Rou: ba a matoatoa ramwaia ma nanoia kaain te bata are Iteraera ni kabaneia.” E matoatoa karaoan te mwioko aei, ma e teimatoa ni karaoia Etekiera ma te kakaonimaki, ao ibukin aei e a kaotiotaki iai ana nanoanga Iehova. Ngkana iai am kangaanga ni mwiokoam ibukin tataekinan te rongorongo, onimakina te Atua ao kakoauaa raoi bwa e na boni kakorakorako n aron are e a tia ni karaoia naba nakon ana burabeti are Etekiera.—Etekiera 3:4, 7-9.
12, 13. Tera aron te Atua n itoman ma aomata?
12 Iehova e tangiriia “aomata ni kabaneia ba a na kamaiuaki ma ni karekea atakin te koaua.” (1 Timoteo 2:4) E a tia n taekina aei rinanoia ana burabeti nako, anera, ao bon rinanon naba Natina ae tangiraki irouna ae Iesu Kristo. (Ebera 1:1, 2; 2:2) E taekina ae kangai Iesu nakon Birato: “I bungiaki i bukin ae te kaotiota te koaua, ao I roko i aon te aba, i bukin aei naba. Ane ana bwai te koaua ao e ongo bwanau.” E a tia n anganaki ana tai ae kakawaki aei Birato, ike e na kona iai n reiakina te koaua ibukin aron Iehova ni katauraoa te karea ni kamaiu are roko rinanon Natina. Ma e bon aki tei n te koaua Birato ao e aki kan reiakina naba taekan te koaua aei mairoun Iesu. Ma n onean mwin anne, e kaeka Birato ma te kakaniko ao e taku: “Te koaua tera?” (Ioane 18:37, 38) Ai kananokawaki ra te bwai are e karaoia teuaei! Ma e ngae n anne, ao a boni mwaiti naba aika ongora nakon te koaua are e tataekinna Iesu. E taku nakoia taan rimwina: “A a kabaia matami, ba a noraba; ao taningami bwa a ongo.”—Mataio 13:16.
13 E kateimatoaa kawakinan te koaua Iehova rinanon te Baibara ao e kakoauaa raoi bwa e na kona n reke irouia aomata n taabo ni kabane. E kaotii koauan bwaai nako te Baibara. E kabwarabwaraa aroaron te Atua, ana kaantaninga, ana kaetieti ao ai uana naba ma aron te iwawaki ni koaua i marenaia aomata. E mwanewea ae kangai Iesu n ana tataro nakon Iehova: “Am taeka te koaua.” (Ioane 17:17) Ibukin aei, ao e a kaotaki iai kaokoron te Baibara ma booki nako. Bon tii ngaia ae kairaki koreana iroun te Atua are e atai bwaai ni kabane. (2 Timoteo 3:16) Bon te bwaintangira ae kakawaki nakoia aomata nako, ao e rangi ni kakawaki naba irouia ana toro te Atua. Ti wanawana riki ngkana ti warekia n te bong koraki.
Kateimatoaa Tauan te Koaua
14. Baikara bwaai tabeua ake e taekin Iehova bwa e na karaoi, ao bukin tera bwa ti riai ni kakoauai?
14 Ti riai n tauu i nanora bwaai aika e a tia n tuangira Iehova rinanon ana Taeka. E karaoa te bwai ae nanonaki n arana, ao e karaoa nanon are e taekinna. Bon iai bukina aika mwaiti ae ti riai n onimakina te Atua iai. Ti kakoauaa ana taeka Iehova are e na “kareke kaiia ake a aki ata te Atua, ma ake a aki ira nanon euangkerion ara Uea are Iesu Kristo.” (2 I-Tetaronike 1:8) Ti boni kakoauai naba ana taeka Iehova ngke e taekinna bwa e tangiriia aika botumwaaka ni kaakaraoa ae raoiroi, ngke e taekinna bwa e na angania aomata aika onimakinna te maiu n aki toki, ao ngke e taekinna naba bwa e na katoka te maraki, te tang ao te mate. E katereterea onimakinan te kabanea ni berita aei Iehova ngke e angan te abotoro Ioane te kaetieti aei: “Koroi taeka akanne, ba a eti ao a koaua.”—Te Kaotioti 21:4, 5, BK; Taeka N Rabakau 15:9; Ioane 3:36.
15. Baikara keewe tabeua ake e karioi Tatan?
15 Tatan boni ngaia raoi kaitaraan Iehova. E burebureia aomata n onean mwin are e na kabebeteia. E karioi ana kewe aika mwaiti Tatan ibukin kakoroan bukin ana iango, are e na katannakoia aomata man te taromauri ae itiaki. N te katoto, e kaira ara iango Tatan bwa ti na kakoauaa ae aongkoa e aki riai iroun te Atua bwa e na kaanira ao e aki tabeakina naba karawawatakia aomata i aon te aba. Ma, e kaotaki n te Baibara bwa e bon tabeakinia raoi ana karikibwai Iehova ao e aki kariaia rikin te buakaka ma te karawawataki. (Mwakuri 17:24-30) E tangiria naba Tatan bwa a na kakoauaa aomata ae e kabane tai tangiran bwaai n taamnei. N te itera are teuana, e karaui nanora te Baibara ni kangai: “E aki ribuaka te Atua ni manuoki ami makuri ma ami tangira are kam kaotia nakon arana.” Irarikin naba anne, e kamatataaki iai ae “bon te tia kabo aia onimaki akana kakorakoraia n ukoukoria.”—Ebera 6:10; 11:6.
16. Bukin tera bwa a riai n taratara raoi, ao ni kateimatoaa tauan te koaua i nanoia Kristian?
16 E korea ae kangai te abotoro Bauro ni kaineti ma Tatan: “A aki onimaki kioina ba a karooaki nanoia iroun Tatan, ae atuan aonteaba aei, ao a aki nora otan te Euangkerio, ae taekani mimitongini Kristo, ngaia ae katotongan te Atua.” (2 I-Korinto 4:4, BK) A mwamwanaaki aomata tabeman iroun Tatan te Riaboro n aron naba Nei Ewa. A kakairi tabeman iroun Atam, are e aki mwamwanaaki ma e bon rineia bwa e na toua kawain te aki-ongeaba. (Iuta 5, 11) Mangaia are, a bon riai Kristian n teimatoa n taratara raoi ao ni kateimatoaa tauan te koaua i nanoia.
E Tangira te “Onimaki ni Koaua” Iehova
17. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga ni karekea akoara iroun Iehova?
17 E kaantaningaia taan taromauria Iehova bwa a na tataekina te koaua n taai nako, kioina ngkai e bwabwaina te koaua n aroarona nako. E korea ae kangai te tia areru: “Iehova, ai antai ae na memena i nanon umam? Ai antai ae na maeka i aon am maunga are tabu? Ane nakonako n aki bure, ma ni karaoa ae raoiroi, ma n atonga te koaua i nanona.” (Taian Areru 15:1, 2) Akea te nanououa bwa atongan ana maunga Iehova ae tabu irouia I-Iutaia ake a anenei taeka aikai, e a kaoki aia ururing nakon te Maunga are Tion are e uota te ati ni berita iai te Uea are Tawita nakon te umwa-n-rianna are e kateia ngkoa iai. (2 Tamuera 6:12, 17) Te maunga ao te umwa-n-rianna arei, e kauringia taekan te tabo are e maeka iai Iehova n te aro ni kaikonaki. Anne te tabo are a kona aomata ni kawara iai te Atua ni bubutii akoaia mairouna.
18. (a) Tera ae e kainnanoaki ibukin te iraorao ma te Atua? (b) Tera ae e na maroroakinaki n te kaongora ae imwin aei?
18 E riai n tataekina te koaua te aomata ae e kan riki bwa raoraon Iehova “i nanona,” ma tiaki tii ni matanriana. Raao ni koaua ibukin te Atua, a riai ni bwaina te nano ae koaua ao ni kaotiota naba te “onimaki ni koaua,” n aia mwakuri ae nako mai nanoia. (1 Timoteo 1:5; Mataio 12:34, 35) E aki kabwaouaa kawaina ke ni bwanga-ni-kewe raoraon te Atua kioina ngkai “e ririba te aomata . . . ae mamana te aba Iehova.” (Taian Areru 5:6) A kakorakoraiia Ana tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba ni bwabwaina te koaua bwa a aonga ni kakairi iroun Atuaia. E na rinanoaki raoi te reirei aei n te kaongora ae imwin aei.
Tera Am Kaeka?
• Bukin tera ngkai e atai koauani bwaai ni kabane Iehova?
• Tera ae e kaotia bwa e boni bwabwaina te koaua Iehova?
• E a kanga n tia ni kaota te koaua Iehova?
• Tera ae ti riai ni karaoia ni kaineti ma te koaua?
[Taamnei n iteraniba 20]
E atai bwaai ni kabane ake e a tia ni kariki te Atua ni koaua
[Taamnei n iteraniba 23]
A na koro bukin ana berita Iehova