“Tarataraa Nakoam Ni Minita, Ae Ko Anganaki I Nanon Te Uea”
“Tarataraa nakoam ni minita, ae ko anganaki i nanon te Uea, ba ko na kabanea ni makuria raoi.”—I-KOROTE 4:17.
1, 2. Tera mwiokoaia Kristian ibukia aomata?
IAI mwiokoara ae rangi ni kakawaki ibukia aomata aika a otabwaninira. E kona ni kairiia aia motinnano are a karaoia ngkai nakon te maiu ke te mate n tain “te rawawata are korakora.” (Te Kaotioti 7:14) E taku te tia korea te boki ae Taeka N Rabakau are e kairaki iroun te taamnei: “Kamaiuia akana kairaki nakon te mate, ao ko na tautauia akana nang tiringaki.” Ai kamimira taeka aikai! Ti kona ni bukinaki ni mateia aomata ngkana ti kabwaka ni karaoa mwiokoara ae tuangakia aomata te kauring ni kaineti ma te motinnano ae a riai ni karaoia. Ni koauana, e tomaaki nako te kibu anne ni kangai: “Ngkana tao ko kangai, Noria, ti aki ata aei: Ao tiaki E iangoia Teuare tauu rawawatan naano? Ao Teuare kawakina tamneim tiaki E ataia? Ao tiaki E na bon angania aomata nako n ai aron aia makuri?” E teretere bwa a aki kona ana toro Iehova n taekinna bwa a ‘aki ataa’ te kabuanibwai ae a na aitara ma ngaia aomata.—Taeka N Rabakau 24:11, 12.
2 E kakawaki te maiu iroun Iehova. E kaumakia ana toro bwa a na kabanei korakoraia ni buoka kamaiuaia aomata aika bati n aron aia kabanea ni konaa. A riai ana minita te Atua ni kabane n tataekina te rongorongo ni kakamaiu ae n Ana taeka te Atua. Titeboo mwiokoara ma te tia tantani are e anganga te kauring ngkana e nora te kabuanibwai ae e a kan riki. Ti aki kani bukinaki ni mateia. (Etekiera 33:1-7) Mangaia are e kakawaki bwa ti na botumwaaka n teimatoa n ‘tataekina te taeka’!—Wareka 2 Timoteo 4:1, 2, 5.
3. Baikara reirei aika a na maroroakinaki n te kaongora aei ao n reirei aika imwin aei aika uoua?
3 E na maroroakinaki n te kaongora aei, arom n tokanikai i aon bwaai n tutuki nakon am mwakuri ni kakamaiu ao arom ni kona ni buokia aomata aika rangi ni mwaiti riki. E na neneraki n te kaongora ae imwina arom ni kona ni karikirakea rabakaum n angareirei i aoni koaua aika kakawaki. N te katenua n reirei, ao e na taekinaki iai tabeua uaan te kaungaunga ake a reke irouia taan tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea ni katobibia te aonnaba. Imwain maroroakinan reirei aikai, e raoiroi ni kauringaki bwa bukin tera ngkai a a kamamate ara tai aikai.
Bukin Akean Aia Kaantaninga Aomata Aika Bati
4, 5. Tera ae a aitara ma ngaia aomata aika bati ao tera aroia iai?
4 E oti man bwaai aika riiriki n te aonnaba bwa ti a mena ngkai n ‘tokin te waaki ae ngkai’ ao e a rangi ni kaan te toki. A kaaitara aomata ma aroaro ao baike a taekin Iesu ma taan rimwina bwa a na riki ni “boong aika kaitira.” A karawawataia aomata “maraki,” n ikotaki ma buaka, roongo, mwaeiei ao kangaanga riki tabeua. E a taabangaki uruakan tuua, te bangaomata ao aroaro aika e aki tangiri te Atua. E ngae naba ngkana a kekeiaki aomata n ongeaba nakon ana kaetieti te Baibara, ma bon “tai aika kamamate” aikai.—Mataio 24:3, 6-8, 12; 2 Timoteo 3:1-5.
5 Ma angiia aomata, a aki ataia bwa tera raoi nanon riirikin baikai n te aonnaba. N tokina, a a mwaiti aika raraomaeakina kamanoaia ma aia utu. A a maraki nanoia aomata aika bati ni buan raoia aika tangiraki ke boni kabuanibwai nakoia. Ibukin akean te atatai ae eti ni kaineti ma riirikin baikai ao aki ataan te tabo are e na kona ni katoki, ai bon akea aia kaantaninga.—I Ebeto 2:12.
6. Bukin tera bwa e aki kona ni buokia taan rimwina “Baburon ae Kakanato”?
6 E aki kabebetei nanoia aomata “Baburon ae Kakanato,” ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba. Ni kaitaraan anne, e a tia ni kabutaanako mangaongaon te onimaki rinanon ‘wainin ana wene ni bure.’ Irarikina, e a riki bwa te kabekaau, e a kariria ao n taua taekaia “uean aonaba,” rinanon ana reirei aika kewe ao te tabunea bwa a aonga n aantaeka aomata ao ni karinanoaki nakoia taan tautaeka. E koaua bwa a tia n reke irouia te mwaaka n te aonnaba aei, ma n te tai naba anne e a tia ni katinanikui koaua aika kaineti ma te onimaki.—Te Kaotioti 17:1, 2, 5; 18:23.
7. Tera te bwai ae mena imwaia angiia aomata, ma a na kanga ni kona ni buokaki tabeman?
7 E reirei Iesu bwa angiia aomata a toua te kawai ae raababa are e kairiri nakon te kamaunaki. (Mataio 7:13, 14) Iai tabeman aika a nakonako n te kawai ae raababa, ibukina bwa a a tia ni motinnanoia bwa a na rawa nakon ana reirei te Baibara. Ma a mwaiti riki aika a nakonako iai ibukina bwa a mwamwanaki ke a aki reireiaki irouia mataniwin aia Aaro te bwai ae e tangiria mairouia Iehova. Tao tabeman a kona ni bitii aroaron maiuia ngkana a anganaki te reirei man te Baibara. Ma te koraki ake a teimatoa n tiku i nanon Baburon ae Kakannato ao n teimatoa n rawa nakon ana kaetieti te Baibara, a na bon kamaunaki n “te rawawata are korakora.”—Te Kaotioti 7:14.
Teimatoa n Uarongorongo “n Aki Maku”
8, 9. Tera aroia Kristian ake n te moan tienture ngke a aitara ma te karitei, ao bukin tera?
8 E taekinna Iesu bwa a na tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea taan rimwina ao ni karekeia taan rimwina. (Mataio 28:19, 20) Mangaia are a iangoia n taai nako Kristian ni koaua bwa uataboan te mwakuri n uarongorongo irouia, bon kaotiotan aia aantaeka nakon te Atua ao kanoan aan aia onimaki. Ngaia are a botumwaaka n angareirei taan rimwin Iesu, e ngae ngke a aitara ma te karitei. A onimakina Iehova bwa e na kakorakoraia, a tataro bwa e na kateimatoaia n “taekina [ana] taeka n aki maku teutana.” Ni kaekaia iroun Iehova, e kaonia n te taamnei are raoiroi ao a a ninikoria n taekina ana taeka.—Mwakuri 4:18, 29, 31.
9 A kerikaki taan rimwin Iesu man uataboan te rongorongo ae raoiroi ngke e a riki te karitei bwa te tiritiri? A bon aki. A rangi n un mataniwi n te Aro n Iutaia n aia reirei abotoro ngaia are a a kabureia, a kakamaakuia, ao a kataereia. Ma e ngae n anne, a “aki toki n reirei, ma n atoatonga Iesu ba te Kristo” abotoro. A ota raoi bwa a na riai n ‘ira nanon te Atua nakon iran nanoia aomata.’—Mwakuri 5:28, 29, 40-42.
10. Baikara kataaki aika aitara ma ngaai Kristian ni boong aikai, ma tera uaan aroaroia aika raraoi aika kona n noraki?
10 A tuai aitara ma kataereaia ke kabureaia angiia ana toro te Atua ni boong aikai ibukin aia uarongorongo. Ma a bon aitara naba Kristian ni koaua ma kataaki ao kariri n aekaia nako. N te katoto, tao e kona n kairoroko mataniwin nanom ae e a tia ni kataneiaki man te Baibara ni bwaina te aroaro ae riai ae a aki kukurei iai aomata ke ae ko na taraa ni kaokoro iai. A kona n iangoia raom ni mwakuri, n reirei, ke kaain rarikim bwa ko a rangi ni kaokoro ibukin kabotoan am motinnano i aon ana boto n reirei te Baibara. Ma e aki riai ni kerikaki nanom ibukin aroia anne. E a taabangaki aki ataakin rongorongon te Atua n te aonnaba, ma a riai Kristian n ‘raneanea n ai aron te ota.’ (I Biribi 2:15, BK) Tao ane a na kakaitau ma ni kukurei taani mataku aika raoiroi nanoia n am mwakuri aika raraoi ao n tokina, a na kamoamoaa Iehova.—Wareka Mataio 5:16.
11. (a) Tera aroia aomata tabeman nakon te mwakuri n uarongorongo? (b) Te aeka ni karitei raa are e aitara ma ngaia te abotoro Bauro, ao tera arona iai?
11 E kainnanoaki te ninikoria iroura ibukin te teimatoa n tataekina euangkerion te Tautaeka n Uea. A kona tabeman aomata ke bon am koraki ni kakanikoko, ke ni kairarangko n aanga tabeua bwa e aonga ni bwara nanom. (Mataio 10:36) E okioki kataerean te abotoro Bauro ibukin kakaonimakina ni waakinaanako ana mwakuri ni minita. Nora arona nakon te karitei ngke e korea ae kangai: ‘Ngke ti a tia ni kamarakaki ma ni bwainikirinaki, ti a ninikoria iroun Atuara n taekina ana euangkerio te Atua nako imi n te buaka ae bati.’ (1 Tetaronike 2:2) Ni koauana, e kainnanoa te ninikoria Bauro bwa e na teimatoa n tataekina te rongorongo ae raoiroi imwin tauana, buubwaiana, oreana ni kai ni kataere ao karinana n te auti ni kaikain. (Mwakuri 16:19-24) E kanga n reke ninikoriana ni waakinaanako ana mwakuri? Ibukina bwa e tokanikai nanona ni kan waakinaanako mwiokoana mairoun te Atua ae te uarongorongo.—1 Korinto 9:16.
12, 13. Baikara kangaanga aika a kaaitara ma ngaai tabeman, ao tera aroia ni kataia n tokanikai i aoia?
12 E kona n riki bwa ara kangaanga kateimatoan ingaingan nanora n ara aono ae e burenibwai kuneaia aomata iai n aia auti ke n taabo ake e aki rangi ni mwaiti iai aika a kan ongora n rongorongon te Tautaeka n Uea. Tera ae ti kona ni karaoia n aaro aikai? Tao ti kona n noria bwa ti riai ni kakorakoraira riki n ninikoria n taetae nakoia aomata n taai aika a aki baireaki. Tao ti na kainnanoa naba bitakin ara kaetieti ke ni kakorakoraira ni kaatuua riki ara uarongorongo n taabo ake ti kona iai ni kaitiboo ma aomata aika bati riki.—Kabotaua ma Ioane 4:7-15; Mwakuri 16:13; 17:17.
13 Kangaanga riki tabeua aika a a tia aomata aika mwaiti ni kataia n tokanikai i aoia bon te kara ao te mamaara, ake a a tiatiani baika a kona ni karaoaki n te mwakuri n uarongorongo. Ngkana ngaia aei ae e taoniko, tai bwarannano. E rangi n ataa tiatianakin am mwakuri Iehova ao e kukurei n ae ko kona ni karaoia. (Wareka 2 I-Korinto 8:12.) Ngkana tao tera am kangaanga ae ko kaaitara ma ngaia, tao te karitei, te aki bwerengaki, ke te aoraki, karaoi bwaai ni kabane nakon am kabanea ni konaa n uataboan tataekinan te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata nako.—Taeka N Rabakau 3:27; kabotaua ma Mareko 12:41-44.
‘Tarataraa Nakoam ni Minita’
14. Tera te katoto are e kateia te abotoro Bauro ibukia raona ni Kristian, ao tera te reirei ae e anga?
14 E karaoa ana mwakuri ni minita te abotoro Bauro ma nanona ni koaua, ao e kaungaia raona n onimaki bwa a na karaoa naba anne. (Mwakuri 20:20, 21; 1 Korinto 11:1) Temanna te Kristian n te moan tienture are e kaokoroa kaungaana Bauro, bon Arekibo. E kangai Bauro n ana reta nakoia I-Korote: “Kam na kangai nakon Arekibo, Ko na tarataraa nakoam ni minita, ae ko anganaki i nanon te Uea, ba ko na kabanea ni makuria raoi.” (I Korote 4:17) Ti aki kinaa Arekibo ke n atai aroarona, ma ti noria bwa e butimwaea mwiokoana n te mwakuri ni minita. Ngkana te Kristian ngkoe ae ko a tia ni katabua maium, nanona ngkanne bwa ko a tia naba ni butimwaea mwiokoam n te mwakuri ni minita. Ko teimatoa n tarataraa te mwakuri ni minita ibukini mwakuriana raoi?
15. Tera ae e irekereke ma katabuan maiun te Kristian, ao titiraki raa aika wai mai iai?
15 Imwain bwabetitoara, ao ti katabui moa maiura nakon Iehova ma ara tataro ma nanora ni koaua. Are nanona bwa ti kani karaoa nanona. Mangaia are ti riai n titirakinira ni kangai, ‘Te koaua bwa karaoan nanon te Atua bon te bwai ae moan te kakawaki ni maiu?’ Tao e kona ni kakaokoro mwiokoara aika e kaantaningaira Iehova bwa ti na tabeakin, n aron katauraoan baika riai ibukin ara utu. (1 Timoteo 5:8) Ma tera arora ni kamanenai nikiran ara tai ao korakorara? Tera ae ti moanibwaia ni maiura?—Wareka 2 I-Korinto 5:14, 15.
16, 17. Baikara bwaai aika a kona n iangoi rooro n rikirake aika Kristian ke te koraki ake a karako tabeia?
16 Te roro n rikirake ngkoe ae te Kristian ae ko a tia ni katabua maium, ae e a tia ni bane ke e a kaani bane am reirei? Tao e bae n tuai n reke moa katabeam ae rawawata n am utu. Mangaia are tera ae ko iangoia bwa ko na karaoia ni maium? Baikara am motinnano aika a a na rangi n nakoraoi ibukin karaoan nanon am berita ae ko na karaoa nanon Iehova? A bati aika a a tia ni bairei aroia bwa a aonga ni bwaiania, ao a a tia naba n anaa uaana ae te kukurei ae bati ao te raunnano.—Taian Areru 110:3; Te Minita 12:1.
17 Tao temanna ngkoe ae ko a ikawai riki. Ko mwakuri ni kabwanina am tai ni kareketianti ma tii tabeua tabem n tararuaa maium. Akea te nanououa bwa ko kukurei n uataboi mwakuri aika kakaraoaki n te ekaretia ni mwawan am tai. Ko kona ni karekea kimwareireim ae korakora riki? Ko a tia n iangoa karababan riki am mwakuri ni minita? (Taian Areru 34:8; Taeka N Rabakau 10:22) E korakora kainnanoan katiaan te mwakuri n aono tabeua, bwa e a aonga n roko te rongorongo ni kakamaiu ibukin te koaua nakoia aomata ni kabane. Ko kona ni kangaraoa am babaire n te aro are ko na kona n ibuobuoki n taabo ake e korakora iai kainnanoaia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea?—Wareka 1 Timoteo 6:6-8.
18. Baikara bitaki ake a karaoi te taanga n ataei teuana, ao tera mwina?
18 Iangoa aia katoto Kevin ao Elena man te United States.a Ngkai bon te bwai ae kakaraoaki aei n aia tabo, a a iangoia naakai bwa a na kabooa aia auti. A kaai ni mwakuri ni kabwanina aia tai naakai n te mwakuri ni kareketianti, ngaia are a kona ni boutokaa maiuia ae a na mwengaraoi iai. Ma e a rangi ni bati aia tai ae a kabanea ibukin aia mwakuri ni kareketianti ao ni mwengaia n te aro are ai tii teutana aia tai ibukin te mwakuri ni minita. A noria bwa a kabanea angiin aia tai ao korakoraia ibukin aia bwai. Ma ngke a tarataraa bebeten aroni maiuia te taanga teuana aika kukukurei ake a bwaiania, a motikia n aia iango Kevin ao Elena bwa a na bitii baika a moanibwaiaki ni maiuia. Imwin bubutiian Iehova n te tataro bwa e na buokia ni karaoan motinnano aika wanawana, a kabooa nako aia auti ao a a mwaing nakon te auti teuana ae mwaiti ruuna ae kakabooaki. E a kakerikaka ana aoa ni mwakuri ni kareketianti Elena ao e a bwaiania. E kaungaki Kevin n ana rongorongo buuna ae e rangi ni kukurei ni bwaiania mangaia are e a kitana ana mwakuri ao e a moana ana bwaiania. Tabeua te ririki imwina, a a mwaing nako Amerika Maiaki n ibuobuoki n taabo ake e korakora iai kainnanoaia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea. E taku Kevin: “E nakoraoi tekatekara n taanga n taai nako, ma ngke ti a uaiakin tiara ni kaineti ma karababan riki ara beku ibukin te Atua, e a rangi ni korakora riki kakukurein tekatekara n taanga.”—Wareka Mataio 6:19-22.
19, 20. Bukin tera bwa moan te kakawaki ni boong aikai te mwakuri n tataekina te rongorongo ae raoiroi?
19 Bon te mwakuri ae moan te kakawaki tataekinan te rongorongo ae raoiroi i aon te aba ni boong aikai. (Te Kaotioti 14:6, 7) E buoka katabuan aran te Atua ae Iehova. (Mataio 6:9) A katamaroaki maiuia aomata aika mirion ma mirion ake a a tia ni butimwaea te rongorongo ae n te Baibara ni katoa ririki, ao a a kairaki iai nakon te kamaiuaki. Ma e titiraki ni kangai te abotoro Bauro: “A na iranna n ongo ngkana akea te tia taekinna?” (I Rom 10:14, 15) Bon akea te nanououa n aei. E aera bwa ko aki motinnanoia bwa ko na karaoa am mwakuri ni minita nakon am kabanea ni konaa?
20 Te anga teuana riki ae ko kona ni buokia iai aomata n ota ni kakawakin boong aika kamamate aikai ao te bwai ae e na riki imwin karaoan aia motinnano, bon man katamaroan riki rabakaum n angareirei. E na maroroakinaki n te kaongora ae imwina arom ni kona ni karaoa aei.
[Kabwarabwara ae nano]
a A a tia ni bitaki aara.
Tera Am Kaeka?
• Tera mwiokoaia Kristian ibukia botannaomata?
• Tera arora ni kaaitarai bwai n tutuki nakon ara mwakuri n uarongorongo?
• Ti na kanga ni kakororaoa te mwakuri ni minita ae ti a tia ni butimwaaia?
[Taamnei n iteraniba 9]
E kainnanoaki te ninikoria n uarongorongo n te tai are ti kaaitara iai ma te kairiribai
[Taamnei n iteraniba 11]
Tera ae ko na karaoia ngkana ko uarongorongo n aono ake e burenibwai iai tikuia aomata ni mwengaia?