Te Tokanikai I Aoni Kangaangan Te Mwakuri Ni Minita N Te Auti Teuana Ma Teuana
“Ti ninikoria iroun Atuara n taekina ana euangkerio te Atua nako imi n te buaka ae bati.”—1 I-TETARONIKE 2:2.
1. Baikara kangaanga ake e kaaitara ma ngaai Ieremia, ao e kanga n tokanikai i aoia?
IEREMIA bon te aomata ae titeboo ara namakin ma ngaia. Ngke e a rineaki iroun Iehova bwa e na riki bwa te “burabeti nakoia botanaomata,” ao e tang n takarua man taku: “Akea ngai, te Uea ae Iehova! noria, I babanga taetae: ba te tei ngai.” Ma e ngae n anne, e butimwaea te mwioko ibukin onimakinan Iehova irouna. (Ieremia 1:4-10) I nanon 40 tabun te ririki, ao e kaitaraaki Ieremia ma te aki bwerengaki, te totoko, te kakanikoaki ao bon te batiboaki naba. (Ieremia 20:1, 2) N taai tabetai, e a manga bon namakina te bwarannano. Ma e ngae n anne, e bon nanomwaaka ni kaotiota te rongorongo ae e aki rangi ni bati n tangiraki aei nakoia aomata aika bati aika a rawa ni butimwaeia. Mani mwaakan te Atua, e a buokaki iai Ieremia ni kakororaoa te bwai are e aki kona ni karaoia n oin ana konaa.—Wareka Ieremia 20:7-9.
2, 3. A kanga ana toro te Atua ni boong aikai ni kaaitara ma kangaanga aika titeboo ma ake iroun Ieremia?
2 A mwaiti ana toro te Atua ni boong aikai aika a kona n ota n ana namakin Ieremia. Ngkana ti iaiangoa te bwai ae mena i mwaira, ae taekan te uarongorongo n te auti teuana ma teuana, iai tabeman i buakora aika a na iango ni kangai ‘I a bon aki kona ni karaoa anne.’ Ma ti a manga tokanikai i aon tabeaiangara anne ao ni manga katabetabeira n uarongorongo, ngke ti a ota ae ngaia bon ana kaantaninga Iehova bwa e na tataekinaki te rongorongo ae raoiroi. Ma e ngae n anne, a mwaiti i buakora aika a kaaitara ma bwaai tabeua ni maiuia ake a karika te mwakuri n uarongorongo bwa e na rangi ni kangaanga karaoana irouia, i nanon te tai ae maan teutana. Ao e boni koaua bwa e kangaanga moanakin te uarongorongo n te auti teuana ma teuana ao te teimatoa ni kakaraoia ni karokoa te toki.—Mataio 24:13.
3 Ma tera arom ngkana ngkoe temanna ae ko reirei n te Baibara ma Ana Tia Kakoaua Iehova ao ko kakaaei naba botaki i nanon te tai ae maan, ma ko tabwarabwara ni moana karaoan te mwakuri n uarongorongo n te auti teuana ma teuana? Ke tao tera arom ngkana ngkoe temanna te tia Kakoaua ae ko a tia ni bwabetitoaki, ma e kangaanga iroum karaoan te uarongorongo n te auti teuana ma teuana, e ngae ngke bon iai am konaa ni karaoia? Ko bia kabebeteaki n ataakin ae aomata aika kakaokoro rikiaia, ma a a tia naba n tokanikai i aoni kangaangan te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana. N ana ibuobuoki Iehova ao ko boni kona ni karaoia.
Kaninikoriako
4. Tera are e buoka te abotoro Bauro bwa e na tataekina te rongorongo ae raoiroi ma te aki mamaaku?
4 Ko bae n ataia ae e a tabe ni kakoroaki bukin te mwakuri n uarongorongo ae katobibia te aonnaba, tiaki ni korakoraia aomata ke ni wanawanaia, ma n taamnein te Atua. (Tekaria 4:6) Anne naba ae kakoauaki n aia mwakuri ni minita Kristian n tatabemania nako. (2 I-Korinto 4:7) Iangoa aron te abotoro Bauro. Ngke e uringa arona ma raona ni mitinare ngke a boo ma te bwainikirinaki mairouia taani kakaitara, ao e a korea iai ae kangai: “Ngke ti a tia ni kamarakaki ma n bainikirinaki . . . i Biribi, ao ti ninikoria iroun Atuara n taekina ana euangkerio te Atua nako imi n te buaka ae bati.” (1 I-Tetaronike 2:2; Mwakuri 16:22-24) E na boni bae ni kangaanga iroura iangoan ae ngaia te tia uarongorongo ae ingainga nanona ae Bauro, e ribuakon naba taai ake e namakina iai kangaangan te uarongorongo. N ai aron naba ae ti karaoia, e riai n onimakina Iehova Bauro bwa e na buokia bwa e aonga ni kona n uarongorongo ma te aki mamaaku. (Wareka I-Ebeto 6:18-20.) Ti na kanga ni kona ni kakairi n ana katoto Bauro?
5. Tera te anga teuana ae kona ni kaninikoriaira n uarongorongo?
5 Te anga teuana ae kaninikoriaira bwa ti na uarongorongo bon rinanon te tataro. E taku temanna te bwaiania ae te aine: “I tataro bwa N na kona n taetae ma te aki mamaaku, I tataro bwa N na kona n riing nanoia aomata, ao I tataro naba bwa N na karekea te kimwareirei n te mwakuri ni minita. Bwa ni koauana, bon aei ana mwakuri Iehova ao tiaki ara mwakuri, mangaia are ti aki kona ni karaoia n akean ana ibuobuoki.” (1 I-Tetaronike 5:17) Ti riai ni bane n teimatoa n tataroakina ana ibuobuoki taamnein te Atua bwa e na kaninikoriaira n uarongorongo.—Ruka 11:9-13.
6, 7. (a) Tera te miitara are e anganaki Etekiera, ao tera ae nanonaki iai? (b) Tera reireiaia ana toro te Atua ni boong aikai ae kabwarabwaraki n ana miitara Etekiera?
6 E kaotaki n te boki ae Etekiera te bwai riki teuana ae kona ni buokira bwa ti na taetae ma te ninikoria. N te miitara aei, ao Iehova e angan Etekiera te nira ni boki ae korobokiaki nanona ao tinanikuna ni “baebaeti, ma te tanginiwenei ma taekan te kai” ao e taku nakoina: “Natin te aomata, ko na kaamarakea birotom ma ni kaoni kanoannanom n te nira-ni-boki aei ae I anganiko.” Tera ae nanonaki n te miitara aei? E riai Etekiera ni kamatebwaia raoi te rongorongo are e na tataekinna. E riai n riki bwa kanga anuana ao man rotaki raoi iai nanona. E reitia nako riki ni kangai te burabeti aei: “I kanna, ao e mena i wiu n ai aron aia karewe maniberu ngkae e karewe.” E rangi ni kakukurei tataekinan ana rongorongo te Atua iroun Etekiera, ao e riki bwa kanga te bwai ae karewe ni wina. E namakinna bwa bon te beku ae rangi n rine ngkai e tei ibukin Iehova, ao ni kakororaoa mwiokoana are e anganaki iroun te Atua, e ngae ngke e ataia ae bon te rongorongo ae rawawata are e na taekinna nakoia aomata aika a rawa ni butimwaeia.—Wareka Etekiera 2:8–3:4, 7-9.
7 Iai i nanon te miitara aio te reirei ae kakawaki ibukia ana toro te Atua ni boong aikai. Iai naba iroura te rongorongo ae rawawata ae ti na tataekinna nakoia aomata aika aki nora kakawakin ara kakorakora. Ngkana ti kan teimatoa n iaiangoa te mwakuri ni minita ni Kristian bwa te mwioko ae rine mairoun te Atua, ti riai ngkanne n nuai raoi n te amwarake n taamnei, rinanon te wawareware n te Baibara ao ni kamatebwaia raoi. E na kona ni kangaanga iroura karinan Ana Taeka te Atua, ngkana ti aki kateimatoaa ao ni kabatiaa reiakinana raoi. Ko kona ni karikirakea riki raoiroin ao kakaraoan am tai ni wareware ao am reirei i bon iroum n te Baibara? Ko kona ni kabatiaa riki am tai ni kananoa am iango i aon te bwai are ko warekia?—Taian Areru 1:2, 3.
Moanakin te Maroro n te Baibara
8. Tera te anga ae kona ni buokiia tabeman taan uarongorongoa Ana Tautaeka n Uea te Atua, ni moani maroro man te Baibara n te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana?
8 A mwaiti taan uarongorongo aika e rangi ni kangaanga irouia tabekan aia moantaeka nakoia kaain te auti, n tain te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana. E boni koaua bwa n aono tabeua ao e boni kangaanga moanakin te maroro. Tabeman taan uarongorongo a namakina riki te raunnano n tabekan moantaeka aika a a tia ni karaui ni babairei raoi, ao rimwi a aanga te turaeki, n aron ane e taekinaki n te bwaoki ae e airi ma te kaongora aei. E kona ni katika matan te aomata atuun te turaeki ke tao karan taamneina ae rangi ni kantara, ake a na kona n anganira ara tai bwa ti na kabwarabwaraa bukin rokora n te aro ae kimototo ma ni mataata ao n tabeka naba te titiraki. Te anga riki teuana, kaotii katoton turaeki aika kakaokoro aika tao tenua ke aua, ao kariaia bwa e na rinea ae e anaaki riki iai nanona. Ni koauana, bon tiaki tiara tii katukan turaeki ke kamanenana n te auti teuana ma teuana, ma boni moanakin te maroro n te Baibara mai iai are e na kairira nakoni karaoan te reirei n te Baibara.
9. E aera bwa e manena te katauraoi raoi?
9 N aki ongeia bwa te anga raa ae ko kabongana ibukin am maroro, e na rangi n ibuobuoki riki nakoim te katauraoi raoi, bwa ko na tauraoi ao n ingainga nanom n te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana. E taku te mwaane temanna ae te bwaiania: “E bati riki kimwareireiu ngkana I boni katauraoi raoi. E kaungai bwa N na taekina au moantaeka are I a tia ni katauraoia.” E a manga taku riki te bwaiania are temanna: “Ngkana I karaua ni kamatenikunai raoi booki ake N na anga nako, ai aron ae I namakinna bwa e ingainga nanou ni kan tibwai.” E ngae ngke iai tabeman aika a noria bwa e ibuobuoki nakoia kamatenikunaan aia maroro n taekinna i nanoia, ma a mwaiti aika a noria bwa e rangi n ibuobuoki riki ngkana a kamatenikunaa ni kabaibati. Ni karaoan anne e a buokiia n anga aia kabanea ni konaa nakon Iehova.—I-Korote 3:23; 2 Timoteo 2:15.
10. Tera ae kona ni karaoaki ni kaineti ma te botaki ibukin te mwakuri ni minita bwa e na uaana ma ni manena?
10 Te botaki ibukin te mwakuri ni minita ae uaana, e rangi n ibuobuoki ibukini kanakoraoan riki rabakaura ao ni karikirakea naba kimwareireira n ara mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana. Ngkana e tonu raoi te kibu n te bong ma te mwakuri n uarongorongo, e riai ni warekaki ao ni karauaki raoi ni kamatataaki n te aro ae kimototo. Ma e riai te tari te mwaane are e kaira te botaki ibukin te mwakuri ni minita ni karekea te tai ae tau ibukini kabwarabwaran te maroro ae bebete ke ni karaoa te kaotioti iai, ae tonu raoi ibukin te aono anne, ke ni maroroakin riki baika a uaana aika a kona ni kamanenaaki n te mwakuri ni minita n te bong anne. Aei are e na kataubobongaia riki ake a roko n te tai anne bwa e na uaana aia uarongorongo. Man aia katauraoi raoi unimwaane ao naake a kairi botaki aikai, a kona ni katia raoi ao ni kaina te botaki n te tai ae baireaki raoi.—I-Rom 12:8.
Manenan te Kakauongo
11, 12. E na kanga te kakauongo raoi ma te nanoanga ae korakora ni kona ni buokira n rooti nanoia aomata n te rongorongo ae raoiroi? Taekini katoto.
11 Tiaki tii te katauraoi raoi ma boni mutiakinaia naba tabemwaang are e a buokira ni moana te maroro man te Baibara ao n riing nanoia aomata n te mwakuri ni minita. Te anga teuana ae ti kona iai ni kaota mutiakinaia bon te kakauongo raoi irouia. E taekina ae kangai te mataniwi temanna ae mwamwananga: “Bwainan te taotaonakinnano ao kaotiotan te kani kakauongo nakoia aomata, e katiki nanoia bwa a na butimwaea te rongorongo ae raoiroi, ao e kaota naba mutiakinaia iroum.” Te kakauongo raoi ma te taotaonakinnano e kona ni kauka nanoia aomata nakon tangiran te maroro n te Baibara, n aron ae e na kaotaki n te katoto ae imwina.
12 N te reta teuana are e koreaki n te nuutibeeba ae Le Progrès, n te kaawa teuana ae Saint-Étienne i Buranti, ao temanna te aine are e a karakina iai rokoia uoman aomata ake a karebwerebwe n ana mataroa, teutana te tai imwin taonakina n te rawawata ni buan natina te aine ae ai tibwa tenua ana namwakaina. E karaki neiei: “I a boni kinaia naba ae Ana Tia Kakoaua Iehova, ma ngke I a tauraoi ni kanakoia n te aro ae riai, ao akea bwa I a tii nora naba te boroutia are a na anga n te tai anne, ae kaineti ma aroaron te Atua bwa bukin tera ngkai e kariaia te rawawata. Ai ngaia are I a motinnanoia bwa N na karinia ma au iango are N na karauai n tiriburea aia rongorongo. . . . Teuana tabun aia aoa taani Kakoaua aikai ni maroro ma ngai. A kakauongo raoi nakoiu ma te nanoanga ae korakora, ao ngke a nang nako, ao ai aron ae I namakina te raunnano ae bati n te aro are I a manga kariaia bwa a na manga okirai.” (I-Rom 12:15) Imwin te tai anne, ao e a butimwaea te reirei n te Baibara te aine aei. E teretere n te koaua anne, bwa te bwai are e uringnga ni moani kawarakina neiei bon tiaki te bwai are a taekinna taari aine akekei, ma bon aroia ni kakauongo raoi.
13. Ti na kanga ni kona ni kaangaraoa ara maroro ae te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata nako ake ti boo ma ngaiia?
13 Ngkana ti kakauongo raoi ma te atataiaomata, ai aron ae ti kariaia aomata bwa a na tuangira bukini kainnanoakin te Tautaeka n Uea irouia. Karaoan aio e na kona riki ni kanakoraoa arora n tibwauaa te rongorongo ae raoiroi nakoia. Ko na boni bae n noria ae a rangi ni mwaatai ni kakauongo raoi taan tataekina te euangkerio aika rabakau. (Taeka N Rabakau 20:5) A kaotiota mwannanoaia aomata ake a kaitiboo ma ngaiia n aia tai ni mwakuri ni minita. A aki tii korei araia ao aia tabo, ma a korei naba mwini baike a kan ongoraeakin ao baike a kainnanoi. Ngkana iai ae bunra raoi raraomana n te bwai teuana, a karaoa moa aia ukeuke i aona, ao a okiria n te tai ae waekoa ni maroroakina te bwai are a a tia ni kunea. A kakairi iroun te abotoro Bauro ni kaangaraoi aia maroro ae rongorongon te Tautaeka n Uea ma ake a boo ma ngaiia. (Wareka 1 I-Korinto 9:19-23.) Aeka ni mwamwannano akanne a katiki nanoia aomata nakon te rongorongo ae raoiroi, ao e kaotiotaki iai tamaroan “ana nanoanga Atuara.”—Ruka 1:78.
Kateimatoaa te Iango ae Kaungaunga
14. Ti na kanga ni kaotiota aroaron Iehova n ara mwakuri ni minita?
14 E kaota kakawakira n tatabemanira nako Iehova n arona n anganira inaomatara. E ngae ngke te Atua ngaia ae Moan te Mwaaka, ma e aki kairoroa temanna bwa e na toro irouna, ma e anai nanoia n ana tangira, ao ni kakabwaiaia ake a butimwaei ma te kakaitau ni baike e katauraoi. (I-Rom 2:4) Ngkai ana minita te Atua ngaira, ti riai n tatauraoi n tibwauaa te rongorongo ae raoiroi n te aro ae ti kaota iai ara karinerine nakon Atuara ae nanoanga, ni katoa tai are ti uarongorongo iai. (2 I-Korinto 5:20, 21; 6:3-6) Ni karaoan aei, ti riai ni kateimatoaa te iango ae kaungaunga nakoia aomata nako ake tii boo ma ngaiia n ara aona. Tera ae kona ni buokira n tokanikai i aon te kangaanga aei?
15. (a) Tera are e kaungaia iai ana abotoro Iesu bwa a na karaoia ngkana iai aika a rawa nakon te rongorongo? (b) Tera ae kona ni buokira ni kaatuua iangoani kakaaeaia aika butimwaea te rongorongo?
15 E reireinia taan rimwina Iesu bwa a na aki riai n raraoma ngkana iai tabeman aika a rawa nakon te rongorongo, ma a riai n kaatuui aia iango i aoni kakaaeaia ake a kani butimwaea te rongorongo. (Wareka Mataio 10:11-15.) E na kona n ibuobuoki ni karaoan aei katean tiia aika uarereke aika a kai karaoaki. E kabotaua ana mwakuri te tari te mwaane temanna ma te tia kakaae baika kakawaki i aan tano. E kangai ana boto n iango: “I bwarua karekean te koora n te bong aei.” Temanna riki te tari te mwaane, iai tiana bwa e na “kaitiboo ma temanna ae kan ongora ni katoa wiki ao ni kataia n okiokiria ni karikirakea kan ongorana i nanon tii tabebong.” Tabeman taan uarongorongo a kakorakoraia ni wareka tii teuana te kibu ni katoai auti nako ngkana e angaraoi. Tera tiam ae ko uaiakinna?
16. Bukin tera ngkai ti riai n teimatoa n tataekina te rongorongo?
16 Nakoraoin te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana e aki tii boto i aon aroia aomata ake n ara aono ni butimwaea te rongorongo. E koaua bwa te mwakuri n uarongorongo e rangi ni kakawaki ibukini kamaiuaia aika raoiroi nanoia, ma iai riki bukina tabeua ae e kakawaki naba iai. Te mwakuri ni minita ni Kristian e anganira ara tai ni kaotiota tangiran Iehova iroura. (1 Ioane 5:3) E kaitiakira iai man raraia aomata nako. (Mwakuri 20:26, 27) E tuangia aika aki tangira te Atua bwa “e a roko ana aua [te Atua] ni motiki-taeka.” (Te Kaotioti 14:6, 7) Ma ae kakawaki riki, e a karaoiroaki te ara ae Iehova i aonnaba ni kabutaa rinanon tataekinan te rongorongo ae raoiroi. (Taian Areru 113:3) Ai ngaia are e ngae ngke tao a ongora aomata ke a aki, ma ti bon riai n teimatoa n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea. Ni koauana, a rangi n tamaroa i matan Iehova ara kakorakora n tataekina te rongorongo ae raoiroi.—I-Rom 10:13-15.
17. Tera are a nang kairoroaki iai aomata bwa a na ataia?
17 E ngae ngke a mwaiti ni boong aikai aika a kakeaa bongan ara mwakuri n uarongorongo, ma n te tai ae nang roko ao ane a na nora riain ara mwakuri. (Mataio 24:37-39) E karaua nanon Etekiera Iehova bwa ngkana e roko te motikitaeka are e tataekinna, ao kaain te bata are Iteraera ake a karitei, ane “a na bon ataia naba ba e mena te burabeti i buakoia.” (Etekiera 2:5) N te aro naba anne, ngkana e karokoa ana motikitaeka te Atua i aon te waaki ae ngkai, ane a nang kairoroaki ngkanne aomata nako bwa a na ataia ae te rongorongo are a tataekinna Ana Tia Kakoaua Iehova i mataia aomata nako ao n te auti teuana ma teuana, bon te rongorongo mairoun te Atua ae koaua ae tii temanna, ae Iehova, are a beku ao n tei ibukina taani Kakoaua. Ai kakabwaiakira ngaira ngkai ti a uouota arana ao ni kaotiota ana rongorongo i nanon taai aika kakawaki aikai! Man ana ibuobuoki, ti bia teimatoa ni kaitaraa kangaangan te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana.
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Ti na kanga ni kaninikoriaira n uarongorongo?
• Tera ae kona ni buokira ni moana maroroakinan te Baibara n te mwakuri ni minita n te auti teuana ma teuana?
• Ti na kanga ni kaotiota mutiakinaia aomata nako?
• Tera ae kona ni buokira ni kateimatoaa te iango ae kaungaunga nakoia aomata nako ake n ara aono?
[Te Bwaoki/Taamnei n iteraniba 14]
Te Anga Teuana Ibukini Moanakin te Maroro n te Baibara
Ni moanakina:
◼ Imwin kamauran temanna kaain te auti, ko kona n anganna te turaeki ao ni kangai, “Bukin rokou n te bong aio bwa N na tibwauaa te iango ae kaunganano ni kaineti ma te rongorongo ae kakawaki aei.”
◼ Ke tao ko kona n anga te turaeki ao ni kangai, “I kawariko n te bong aei bwa I kan ataia bwa tera am iango i aon te rongorongo aei.”
Ngkana e butimwaeaki te turaeki:
◼ Tabeka te titiraki ae bebete ae boto i aon atun te turaeki anne, n aki kamaana imwina.
◼ Kakauongo raoi, ao ukeria bwa tera ana iango te aomata anne. Kaitaua ibukin ana kaeka.
Reitan te maroro:
◼ Wareka ao maroroakina teuana te kibu man te Baibara ke e raka riki, kaineta raoi am maroro ma te bwai are e kan ongoraeakinna te aomata ao ae e kainnanoia.
◼ Ngkana e kan ongora, anga te maekatin ao kabwarabwaraa aron te reirei n te Baibara ngkana e riai. Bairea manga okirana.