Ururinga Te Tia Karaoingkami Ae Kakannato Ngkai, Rooro N Rikirake
“Ururinga naba te tia Karaoiko n am bong n ataei.”—TE MINITA 12:1.
1. E kanga Iehova ni kaota onimakinaia rooro n rikirake aika taromauriia?
E TARAIA rooro n rikirake aika Kristian Iehova bwa a kakawaki ao ni kaunganano n ai aron aoin te karangaina. Ni koauana, e beritanna bwa ni “bongini mwakan” Natina, a na “anga ngaiia” rooro n rikirake bwa a na beku ibukin Kristo. (Taian Areru 110:3) Te taetae ni burabeti aei bon taekan ara tai aikai, ike angiia aomata a a tannako mairoun te Atua, ao n tangira te kukurei ma te mwane, ao man aki ongeaba. Ma e ataia Iehova bwa a bon tei n okoro rooro n rikirake ake a taromauria. Tera aron onimakinami ngkami roro n rikirake iroun Iehova!
2. Tera ae e irekereke ma ururingan Iehova?
2 Iangoa aroni kimwareirein te Atua n noraia rooro n rikirake aika ururinga te tia Karaoiia ae Kakannato. (Te Minita 12:1) N etina, ururingan Iehova, e aki nanonaki iai tii iaiangoana. E nanonaki iai mwakuriana, karaoan ae tangiria ao kariaiakan kairirira n te bong koraki n ana tua ma ana boto n reirei. E nanonaki naba iai onimakinan Iehova n ataakin ae e bon tabeakinira. (Taian Areru 37:3; Itaia. 48:17, 18) Anne naba am namakin ibukin te tia Karaoiko ae Kakannato?
“Onimakina Iehova n Nanom ni Kabanea”
3, 4. E kanga Iesu ni kaotiota onimakinan Iehova, ao bukin tera ngkai e kakawaki onimakinan Iehova ni boong aikai?
3 Te katoto ae moanibaan te raoiroi bon ana katoto teuare e onimakina te Atua ae Iesu Kristo. E maiuakin taeka ake n Taeka N Rabakau 3:5, 6 ake a kangai: “Onimakina Iehova n nanom ni kabanea, Ao tai mwiokoa oin am ataibwai. Ko na ataia n nakonakom ni kabane, Ao E na kaeti kawaim.” Teutana te tai imwin bwabetitoan Iesu ao e kaoti Tatan nakoina, ao ni kariria n tangiran te mwaaka n tautaekana te aonnaba aio ao mimitongina. (Ruka 4:3-13) E aki burebureaki Iesu. E kakoauaa raoi bwa “boon te nanorinano ma makan Iehova te kaubwai, ma te karineaki, ma te maiu.”—Taeka N Rabakau 22:4.
4 E a taonaaba ni boong aikai te anua irouia aomata ae te mwangainrang ma te bangaaomata. Ti wanawana riki ngkana ti toua mwin ana katoto Iesu ngkai ti a otabwaniniaki n aeka n aroaro aikai. Uringnga naba are Tatan e na boni kakorakoraa ni burebureia ana aomata Iehova ao ni kabwakaia man te kawai are e wariki are e nakon te maiu. E tangiria aomata ni kabaneia bwa a na toua te kawai are raababa are e nakon te kamaunanakoaki. Tai mwamwanaaki irouna! Ma teimatoa n ururinga te tia Karaoiko ae Kakannato. Onimakinna ma nanom ni kabanea ao taua kamatoaa “te maiu ni koaua,” ae e a boni kaan roko.—1 Timoteo 6:19.
Rooro n Rikirake, Bwaina te Wanawana!
5. Tera am namakin ibukin te aonnaba aio nakon taai aika a na roko?
5 A wanawana riki rooro n rikirake ake a ururinga te tia Karaoiia ae Kakannato, i buakoia tabonroroia. (Wareka Taian Areru 119:99, 100.) Kioina ngkai a ataa ana kaantaninga te Atua, a a bon ataia raoi ngkanne bwa i aoni kawaina ni mauna nako te waaki ae ngkai. Ni maiura ae kimototo aei ao ti aki kubanako ngaira aika rooro n rikirake n noran rikiraken te maaku ao te raraoma irouia tabemwaang ibukin taai aika a na roko. Ngkana ataein te reirei ngkoe, ko boni bae n tia n ongongo taekan kabarekan te eea, biriraken kabuebuen taai ni katobibia te aonnaba, ereani kaai ni buakonikai nako, ao kangaanga riki aika aron aikai. A rangi n tabeaianga aomata n rikini baikai, ma bon tii Ana Tia Kakoaua Iehova aika a ota raoi ni baikai bwa boni kanikinaean kaanin tokin ana waaki Tatan.—Te Kaotioti 11:18.
6. A kanga ni mwamwanaki tabeman rooro n rikirake?
6 E kananokawaki bwa iai tabeman rooro n rikirake aika ana toro te Atua ake a tia ni manga tibanako n aki taratara raoi, ao n ieieaanako nanoia ma ni mwaninga taekan te aonnaba aei ae e a mena ni kabaneani bongina. (2 Betero 3:3, 4) Tabeman a a tia ni burebureaki nakoni karaoan te bure, man aia iraorao aika bubuaka ao matakuakinan birim aika bwaitingako. (Taeka N Rabakau 13:20) Ai kananokawakira buan ana akoi te Atua nakoira, riki ngkai ti a uakaan ma te toki! Mangaia are karekea reireiam man te bwai are e riki nakoia tibun Iteraera n 1473 B.C.E., i nanon aia tai ni maeka n umwa n rianna n Abaia tibun Moaba ae e Aoraoi, ngke a nang bon rin n te Aba ni Berita. Tera are e riki?
A a Bwaka Ngke a Nang Bon Roko n Tiaia
7, 8. (a) Tera ana anga Tatan are e kabongana n Abaia tibun Moaba ae Aoraoi? (b) Tera ana anga Tatan ae kabongana ni boong aikai?
7 E teretere bwa e bon tangiria Tatan n totokoia tibun Iteraera mani karekean abaia are e beritanaki nakoia n taai akanne. Ngke e a kabwaka Tatan ni kaira te burabeti are Baraam bwa e na katekebuakaia, e a manga karaoa riki ana anga teuana ae raba, ni kataia ni kabuaa akoaia iroun Iehova. A burebureaki irouia ainen Moaba aika a kabwakabwaka taraia, ao anne te tai are e a reke iai ana anga te Riaboro n tokanikai teutana. A a moanna aomata ni karaoi mwakuri aika a kammaira ma ainen Moaba ao ni bobaraki nakon te anti are Baara-beore! E ngae ngke a a rangi n uakaan ma kaniwangaia ae kakawaki ae te Aba ni Berita, ma 24,000 mwaitiia tibun Iteraera ake a bua maiuia. Bon te kabuanibwai anne Ai kangaangara te aekaki aei!—Warekaia Iteraera 25:1-3, 9.
8 Ni boong aikai, ao ti a rangi ni kaan naba ma te aba ni berita ae raoiroi riki ae te waaki ae boou. Ma e a manga kabongana tangiran te wene ni bure Tatan ni burebureia iai ana aomata te Atua. E tabe ni kekerikaki ataakin te aroaro ae riai n te aonnaba aio, ngkai e a iangoaki te wene ni bure bwa kanga te bwai ae bon riai, ao te wene ni bure i marenaia aomata aika titeboo aroia bwa tao mwaane ke aine, e a taraaki bwa ai bon kanoan ana rinerine temanna. E kangai temanna te tari te aine ae te Kristian, “A tii kona n reiakinaki natiu ni mwengara ao n te Tabo n Taromauri, ae te wene n taanga i marenaia mwaane ma mwaane ao aine ma aine ao te wene n taanga imwain te mare, e rangi n taburoroko i matan [te Atua].”
9. Tera ae kona n riki n am “bong n ataei,” ao tera ae a kona ni karaoia rooro n rikirake bwa a aonga n tokanikai i aona?
9 A a ataia rooro n rikirake aika ururinga te tia Karaoiia ae Kakannato, bwa te wene n taanga bon te bwaintangira ae tabu ae irekereke ma te maiu ao karikaia ataei. A ataia naba bwa tii man ana kaetieti te Atua rinanon te mare are e kona iai temanna ni kakukureia n te wene n taanga. (Ebera 13:4) Ma e ngae n anne, e bon tabe n rikirake ni korakora tangiran te kani wene n taanga n am “bong n ataei” n te aro are e kona n rotaki buaka iai aron temanna n iango raoi, ao n aki teimatoa n itiaki. (1 I-Korinto 7:36) Tera ae ko kona ni karaoia ngkana e moanna n ninia nako am iango, iango aika bubuaka? Kakorakorako tataro nakon Iehova bwa e na buokiko n teimatoa ni kaatuui iangoan baika raraoi. E teimatoa Iehova ni kakauongo nakoia ake a rairaki nakoina ma nanoia ni koaua. (Wareka Ruka 11:9-13.) A kona n ibuobuoki ni kaeti ara iango maroro aika kateimatoaa itiakira n te onimaki.
Rinei Tiami ma te Wanawana!
10. Tera te iango ae akea uaana ae ti riai ni rarawa nako iai, ao baikara titiraki aika ti kona n titirakinira iai?
10 Bukina teuana ngkai rooro n rikirake a kabonganaa maiuia tii ibukin kakukureian rabwataia, bwa akea irouia “te taeka ni burabeti” ae ana kaantaninga te Atua ae raoiroi ni kaineti ma taai aika imwaiia. (Taeka N Rabakau 29:18) A a riki n ai aroia tibun Iteraera ake n ana bong Itaia ake a aki tou mwin ana kaetieti te Atua, ma a maiu ibukin te “kimareirei ma te kakatonga . . . te kang iriko ma te nim wain.” (Itaia 22:13) N onean mwin ae ti na bakantang irouia aomata aikai, e aera bwa ti aki moa iaiangoa te kaantaninga ae raoiroi are e katauraoia Iehova ibukia ana toro aika kakaonimaki? Ngkana ngkoe temanna te roro n rikirake ae ko toro iroun te Atua, ko kariariaa rokon te waaki ae boou i aon te aba? Ko kabanea korakoram ni “maiu ma te wanawana . . . ngkai [ko] tataninga kakoroani mwin [te] kaantaninga ae moan te raoiroi” are e katauraoia Iehova imwaim? (Tito 2:12, 13) Am kaeka nakon titiraki akanne, e na rotii tiam ao baika ko moanibwai ni maium.
11. E aera bwa a riai rooro n rikirake aika Kristian aika reirei ni kamatebwai mwaaka?
11 E kairia rooro n rikirake te waaki n te aonnaba aio bwa a na uaiakin tiia aika boto i aoni kabatiaan te mwane. N aron ae e ataaki, ko riai ni kamatebwai mwaaka ibukin karekean am reirei ae tamaroa. Ni koauana, tiaki tii tiam karekean am mwakuri ae raoiroi, ma ko riai n iangoia naba bwa ko na riki bwa te tia ibuobuoki n te ekaretia ke te tia uarongorongoa te Tautaeka n Uea ae mwaatai. E kona n reke anne iroum, ngkana ko karekea rabakaum n taetae n te aro ae mataata, n iango raoi, ao ni kakarabakau ma aomata ma te taotaonakinnano ao te karinerine. A karekei aani maiuia aika nakoraoi ao n teimatoa nakon taai aika a na roko, rooro n rikirake aika reirei n te Baibara ao ni kakorakoraia ni maiuakini booto n reirei ake iai.—Wareka Taian Areru 1:1-3.a
12. Tera te katoto ae a nai kakairi iai utu aika Kristian?
12 Reiakinaia ataei irouia aia karo bon te bwai ae te kabanea ni kakawaki i aon Iteraera. A reiakiniia natia baika mwaiti aika iai irekerekeia ma maiuia, ao riki aia onimaki. (Te Tua Kaua 6:6, 7) Ngaia are rooro n rikirake aika tibun Iteraera ake a butimwaei reirei mairouia aia karo ao tabeman riki ake a ikawai ake a mamaka te Atua, a a karekea irouia tiaki tii te atatai, ma te wanawana naba, te mataata raoi, te rabakau ao te konabwai n iango, ae aroaro aika burenibwai rekeia ma a tii kona n reke imwin reiakinan taekan te Atua ao ana tua. (Taeka N Rabakau 1:2-4; 2:1-5, 11-15) A riai naba utu aika Kristian ni boong aikai n mutiakina kakawakin te reirei.
Kakauongo Nakoia Ake A Tangiriko
13. Aeka n reirei n ibuobuoki raa, ae a karekei tabeman rooro n rikirake, ao bukin tera ngkai a riai n tarataraa raoi?
13 A karekei reireiaia rooro n rikirake mairouia aomata aika mwaiti, n ikotaki naba ma taani buokia ataein te reirei ake a kaungaia ataei bwa a na uaiakina te mwakuri ni kareke tianti bwa a aonga ni kabwaia. E raoiroi riki bwa ko na tataroa buokam man Ana Taeka te Atua ao amwarake n taamnei ake a kakatauraoaki iroun te toro ae kakaonimaki ae wanawana. Ko na bae n ataia man am reirei n te Baibara, bwa Tatan e taataketenia riki rooro n rikirake ao aika a tuai n rangi ni mwaatai n te Baibara. N te katoto, ngke e taetae Tatan nakon Ewa ae te aine ae tuai rangi ni mwaatai, n te onnaroka are Eten, ao e boni kakauongo nakoina neiei, e ngae ngke e aki kinaa raoi te aomata aei ae akea naba tangirana irouna. Ai bon okorora te bwai ae e na riki, ngke arona bwa e ongeaba nakon Iehova are e a tia ni kaota ana tangira nakoina n aanga aika mwaiti!—Karikani Bwaai 3:1-6.
14. E aera bwa ti riai ni kakauongo raoi nakon Iehova ao ara karo aika kaain te onimaki?
14 E tangiriko te tia Karaoiko ae Kakannato, n te tangira ae itiaki. E tangiriko bwa ko na kukurei, tiaki tii ngkai ma n aki totoki! Ngaia are n aron te karo ae mwamwannano, e a taekina ae kangai nakoim ao ake a taromauria: “Aei te kawai ae ko na toua.” (Itaia 30:21) E bati riki kakabwaiam ngkana am karo a kakoauaa ao n tangira Iehova. Kakauongo raoi nakoia ma te karinerine ngkana a maroroakin tiam aika ko riai ni moanibwai ni maium. (Taeka N Rabakau 1:8, 9) Ni koauana, a tangiriko bwa ko na karekea te maiu, ae te bwai ae kakawaki riki nakon te kaubwai ke te kakannato n te aonnaba aio.—Mataio 16:26.
15, 16. (a) Tera ae ti kona n onimakina iai Iehova? (b) Tera reireiara ae kakawaki man rongorongon Baruka?
15 A a aki karibwaaki ni bwaikorakin te maiu aei naake a ururinga aia tia Karikiriki ae Kakannato, a onimakina raoi Iehova bwa e na ‘bon aki’ kaakiia ao e na ‘bon aki’ kitania naba. (Wareka Ebera 13:5.) Ma ti riai n taratara raoi n aki kariaia aron te aonnaba aio bwa e na kabwakaira, ngkai aroaro aika raraoi aikai a kauntaba ma aron te aonnaba aio. (I-Ebeto 2:2) Ni kaineti ma aei, iangoa moa ana katoto Baruka ae ana tia koroboki Ieremia, are e maiu ni kabaneani bongin Ierutarem ni karokoa kamaunaana n 607 B.C.E.
16 Tao e tangiria Baruka bwa e na maiu ni kaubwai, ma e nora aei Iehova ai ngaia are e a kauringa Baruka bwa e na aki ukoukori “baika kakanato” bwa ana bwai. E noraki nanorinanon ao wanawanan Baruka, n arona ni kakauongo nakon Iehova, ngaia are e a kamaiuaki mani kamaunakin Ierutarem. (Ieremia 45:2-5) Ma a bua maiuia raon Baruka ake a kabatiaa tangiran “baika kakanato” ao ni mwinibwaia taromaurian Iehova, ngke a a buakanaki irouia I-Kareria. A mwaiti naba ake a bua maiuia. (2 Rongorongo 36:15-18) E buokira rongorongon Baruka aio n ataa kakawakin riki te iraorao ma te Atua nakon te kaubwai ma te kani kakannato n te aonnaba aio.
Taratarai Katoto Aika Moan Raraoi
17. Bukin tera ngkai a riki Iesu, Bauro ao Timoteo bwa banna ni katoto aika raoiroi nakoia ana toro Iehova ni boong aikai?
17 E katauraoi katoto aika raraoi aika mwaiti Ana Taeka te Atua, bwa ti aonga ni kona n nakonako ni kawain te maiu. N te katoto, bon te aomata ae te kabanea ni mwaatai Iesu mai buakoia aomata, ma e ngae anne e kabanea korakorana n tataekina “rongorongon uean te Atua, ae raoiroi” are e na kamaiuia aomata n aki toki. (Ruka 4:43) E katinanikua te mwakuri ae bubura boona iai te abotoro Bauro ao e kamanena ana tai ao korakorana n tataekina te rongorongo ae raoiroi, bwa e aonga n angan Iehova ana kabanea n tamaroa. E kakairi Timoteo ae ‘te nati ni koaua n te onimaki’ n ana katoto ae raoiroi Bauro. (1 Timoteo 1:2) E koaua bwa a uringaaba Iesu, Bauro ao Timoteo n aroaron maiuia? A bon aki! Ni koauana, e atong baike e kona ni karekei te aonnaba aio nakoina Bauro bwa “maange,” ni kabotauaki ma te beku iroun te Atua.—I-Biribi 3:8-11.
18. Baikara bitaki aika korakora ake e karaoia temanna te tari te mwane, ao bukin tera ngkai akea uringabana iai?
18 A mwaiti rooro n rikirake aika Kristian ni boong aikai ake a katotonga aron aia onimaki Iesu, Bauro ao Timoteo. N te katoto, e korea ae kangai temanna te tari te mwane ae te roro n rikirake ae rangi n bubura boona n ana mwakuri: “I kabirirakeaki n au mwakuri kioina bwa I maiuakin booto n reirei n man te Baibara. E ngae ngke e bati au mwane iai, ma I namakinna bwa I bon teimatoa naba ni kaea te ang. Ngke I maroro ma kaain te baba n tararua n te kambwana anne, ao n taekina nanou ae I kan uaiakina kabwaninan au tai n uarongorongo, a a ienikuri naba n anganai te mwane ae bati riki bwa n aia kaantaninga e na bitaki iai au iango. Ma e a boni baraaki waau. Tao a mwaiti ake a mimi bwa bukin tera ngkai I kitana te mwakuri ae bubura te boo iai ao n uaiakina kabwaninan au tai n te mwakuri ni minita. Au kaeka nakon anne, bwa I rangi ni kani ni kakororaoa au katabu nakon te Atua. Ngkai e a boto maiu ni beku iroun te Atua, I a karekea iai te kimwareirei ao te raunnano, are e a aki kona n reke man te kaubwai ae bati ao te kakannato.”
19. Tera te motinnano are a kaungaki roro n rikirake bwa a na karaoia?
19 Ngaa ma ngaa rooro n rikirake ni katobibia te aonnaba ae a a tia ni karaoi aia motinnano aika wanawana n aron anne. Ai ngaia are, rooro n rikirake, ngkana kam iaiangoi taai aika imwaimi, kaantaningaa rokon ana bong Iehova ao ni barekia. (2 Betero 3:11, 12) Tai bakantang irouia ake a a rangi ni bati kaubwaiia ma kukureia ni bwaikorakin te aonnaba aio. Ma kakauongo irouia ake a tangiriko ma nanoia ni koaua. Kaikoan “ami bwai nako karawa” boni ngaia te babaire ae rangi n tamaroa ae ko kona n onimakinna ibukin taai aika a na roko, ae ko kona ni karaoia ao e kona naba n anganiko kakabwaia aika teimatoa. (Mataio 6:19, 20; wareka 1 Ioane 2:15-17.) Eng, ururinga te tia Karaoiko ae Kakannato. E na kakabwaiako Iehova ni karaoan anne.
[Kabwarabwara ae nano]
a Ni kaineti ma te reirei ae rietata ao te mwakuri ae bubura, nora Te Taua-n-Tantani, ae bwain Okitobwa 1, 2005, iteraniba 28-32.
Ko Kona n Uringnga?
• Ti na kanga ni kaotiota onimakinan te Atua?
• Te reirei raa ae te kabanea n tamaroa?
• Tera reireiara ae ti kona ni karekea mairoun Baruka?
• Antai ake a riki bwa banna ni katoto aika raoiroi ao bukin tera?
[Taamnei n iteraniba 18]
E katauraoa te reirei ae moan te tamaroa Iehova
[Taamnei n iteraniba 20]
E ongeaba Baruka nakon Iehova ai ngaia are e a kamaiuaki ngke e kamaunaki Ierutarem. Tera reireiam man te katoto aei?