Bon ‘Te Atua Te Tia Karikirakea’!
‘Akea bongan te tia ununiki, ao akea naba bongan te tia teboki aroka; ma bon iai bongan te Atua are te tia karikirakea.’—1 I-KORINTO 3:7.
1. Te mwakuri raa ae ti riki iai bwa “raao ni makuri ngaira i bukin te Atua”?
“RAAO ni makuri ngaira i bukin te Atua.” Anne aron te abotoro Bauro ni kabwarabwaraa te mwioko, ae ti bane ni kona ni karekea. (Wareka 1 I-Korinto 3:5-9.) Te mwakuri ae e nanonna ikai Bauro, boni kairaia aomata bwa a na riki bwa taan rimwini Kristo. E katitebooa te mwakuri aei ma unikan ao tebokan koraan te aroka. Ngkana ti kani kanakoraoa ara mwakuri ae kakawaki aei, ti kainnanoa ngkanne ana ibuobuoki Iehova. E kauringira Bauro bwa bon ‘te Atua te tia karikirakea.’
2. Bukin tera bwa te koaua ae ‘te Atua te tia karikirakea,’ e buokira bwa ti na bwaina te iango ae riai ibukin ara mwakuri ni minita?
2 N ataakin te koaua anne, e kananorinanoira bwa ti na iangoa ae riai ibukin ara mwakuri ni minita. N tokina, bon Iehova ae riai ni kamoamoaki ngkana e a riki temanna bwa te tia rimwini Kristo, e ngae ngkana ti taningamarau n uarongorongo ao n angareirei. Bukin tera? Bwa e ngae ngkana ti kabanea korakorara iai, bon akea ae e kona n ota raoi bwa e a kanga naba n riki te aomata anne bwa te tia rimwini Kristo, bwa e a riaon ara kekeiaki ao ara konaa. E kabwarabwaraa aei te Uea ae Toromon n te aro ae e eti raoi ni korean ae kangai: “Ko aki ata ana makuri te Atua ae karaoi bwaai ni kabane.”—Te Minita 11:5.
3. Tera te bwai ae titeboo iai te ununiki ao kairaia aomata bwa taan rimwini Kristo?
3 Ti na kabwarai nanora man ara mwakuri ibukina bwa akea ara konabwai n ota raoi n aron rikiraken te aomata bwa te tia rimwini Kristo? Tiaki ngaia anne. Ma ti na kairaki iai, bwa e na kakukurei ao ni kakannongora nakoira. E taku te Uea ae Toromon: “Kamae am uaa n ununiki n te ingabong, ao tai motika rawani baim n te tairiki: ba ko aki ata ae na materaoi, ba tao aei ke anne, ao tao a na uaia n raoiroi.” (Te Minita 11:6) Ni koauana, ngkana ti unika te koraa ti aki ataia bwa tao e na bwebwe ke e na aki, ao e na bwebwe ia. A mwaiti baika a riaon ara konaa. E kona naba n taekinaki bwa titeboo ma te mwakuri ni kairiia aomata bwa a na riki bwa taan rimwini Kristo. E katereterea te koaua aei Iesu ni kabotau aika uoua, aika koreaki ibukira n ana Euangkerio Mareko ni mwakorona 4. Ti na noria bwa tera reireiara ni kabotau aika uoua aikai.
Taano Aika Kakaokoro
4, 5. Kabwarabwaraa n te aro ae kimototo ana kabotau Iesu ibukin te tia ununiki ao kamaean te koraa.
4 N aron ae koreaki ni Mareko 4:1-9, e kabwarabwaraa iai Iesu te tia ununiki ae kamrarai, ke ni kamaei koraa ake a a bwaka n taabo aika kakaokoro: “Kam na ongora: Noria, e oti nako te tia ununiki ni kamae uaan te uita n ununiki: ao ngke e kamae, ao a bwaka tabeua i rarikin te kawai, ao a roko man ni kiba ao a kang. Ao a bwaka tabeua i aon te riribwa, ike e aki bati tanona; ao a kai riki, ba e mmani te tano: ao ngke e oti taai, ao a bue; ao a rai, ba akea wakaaia. Ao a bwaka tabeua i buakon akanta, ao a riki rake akanta, ao a karibwa, ao a aki kariki uaa. Ao a bwaka tabeua i aon te tano ae raoiroi, ao a kariki uaa aika riki rake, aika riki n ababaki; ao a kariki uaa, tabekai kaka tenibwi, ao tabekai kaka onobwi, ao tabekai tatabe bubua.”
5 N taai ake e koreaki iai te Baibara, ao te bwai ae kakaraoaki n unikan te koraa bwa a karenakoaki ao a a boni maenako naba n aki akaka. E uouota te koraa te tia ununiki i nanon ana kunnikai ae rukumaki, ke i nanon te bwai teuana ao e kamaenakoa te koraa ni katiotioani baina. Mangaia are n te kabotau aei, e aki bairea raoi unikan te koraa te tia ununiki i aon taano aika kakaokoro. Ma a bwaka koraa ake a kamaeaki nako i aon taano aika kakaokoro.
6. Tera aron Iesu ni kabwarabwaraa te kabotau ibukin te tia ununiki?
6 Ti aki riai ni katautaua nanon te kabotau aei. E tomaa nako kabwarabwarana Iesu n aron ae koreaki ni Mareko 4:14-20 ni kangai: “E kamaea ana taeka te Atua n unikia te tia ununiki. Ao ake i rarikin te kawai are e unikaki iai te taeka bon aikai; ngkana a ongo, ao e a roko naba Tatan, ao e anaa te taeka are unikaki i nanoia. Ao ake a unikaki i aon te riribwa bon aikai naba; ngkana a ongo te taeka, ao a kaki naba i nanoia ni kakatonga; ao akea wakaaia i nanoia, ma a botu maara: ao rimwi, ngkana e roko te karawawataki ke te bainikirinaki i bukin te taeka, ao a bwaka naba. Ao tabeua bon akana unikaki i buakon akanta; bon aikai akana ongo te taeka, ao a rin taian iango n raraomaeakini bwain aon te aba i nanoia ma te mamanaki n te kaubwai ma tangirani bwai tabeua, ao a karibwa te taeka, ao e riki n aki uaa. Ao ake a unikaki i aon te tano are raoiroi bon aikai, aika a ongo te taeka, ao a kaki i nanoia, ao a kariki uaa, tabemang kaka tenibwi, tabemang kaka onobwi, ao tabemang tatabe bubua.”
7. A tei ibukin tera te koraa ao taano aika kakaokoro?
7 Uringnga bwa e aki taekinna Iesu bwa a kakaokoro koraa aika kabonganaki. Ma e taekina te koraa ae tii te aekana aika bwaka i aon taano aika kakaokoro, aika kariki uaa aika kakaokoro naba. E matoatoa ke e riribwa te moan tano, e mmani are te kauoua, e karibwaaki n akanta are te katenua ao e raoiroi are te kaaua, ke bon te tano ae kariki uaa. (Ruka 8:8) Tera te koraa? Bon rongorongon te Tautaeka n Uea ae i nanon Ana Taeka te Atua. (Mataio 13:19) A tei taano aika kakaokoro ibukin tera? A tei ibukia aomata aika kakaokoro nanoia.—Wareka Ruka 8:12, 15.
8. (a) E tei ibukin antai te tia ununiki? (b) E aera bwa e kaokoro aroia aomata ni butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea?
8 E tei te tia ununiki ibukin antai? E tei ibukia raao ni mwakuri ibukin te Atua, te koraki ake a tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea, n aroia Bauro ao Aboro ake a ununiki ao n teboaroka. E ngae ngke a mwakuri korakora naakai, ma a boni kakaokoro uaan aia mwakuri. Bukin tera? Ibukina bwa a kakaokoro nanoia te koraki ake a ongoraeakina te rongorongo. N te kabotau aei, e aki kona te tia ununiki n taua taekan te bwai ae e na riki imwina. Ai kabebete nanora ataakin aei ao e a moamoa riki nakoia tarira ma mwaanera aika kakaonimaki ake a a tia ni mwakuri i nanon tatabebwi te ririki, ma n taraakina e karako uaan aia mwakuri ae noraki!a E aera bwa e kabebetenano aei?
9. Tera te koaua ae kabebetenano are a kamataataa te abotoro Bauro ma Iesu?
9 E aki kaotaki kakaonimakin te tia ununiki man uaan ana mwakuri ae noraki. E taetae ni karariki Bauro ibukin aei ngke e kangai: “A na uaia n anganaki boon aia makuri n ai aron aia makuri.” (1 I-Korinto 3:8) E kaineti reken te kaniwanga man te mwakuri korakora ao tiaki man uaan te mwakuri anne. E kamataataa te reirei aei Iesu, ngke a a oki taan rimwina mani mwanangaia n uarongorongo. A kakatonga ibukina bwa a kairaki taimonio bwa a na aantaeka irouia, ngke a kamanena te ara ae Iesu. E ngae ngke a kimwareirei iai ma e taku Iesu nakoia: “Tai kakatonga n aei ngkai a ongo i roumi tamnei; ma kam na kakatonga, ngkai a koreaki arami i karawa.” (Ruka 10:17-20) E ngae ngke e karako uaan ana mwakuri te tia ununiki ae e noria, ma e aki nanonaki iai bwa e karako riki taningamarauna ke kakaonimakina nakoia ake tabeman. N angiin te tai, e boto te uaa n nanon te aomata ae e ongora. Ma n tokina, bon te Atua te tia karikirakea!
Baeia Ake A Ongoraeakina te Taeka
10. N te aro raa, are e a rotaki iai te aomata ae ongoraea te taeka, bwa e na riki bwa te tano ae raoiroi ke ae buakaka?
10 Ao tera aroia ake a ongoraeakina te taeka? E a kamani baireaki iroun te Atua aroia ni butimwaea te rongorongo? E bon aki. Bon nanoia bwa tao a na rinea ae a na riki n aron te tano ae raoiroi ke a na aki. Eng, e kona ni bitaki nanon te aomata nakon ae raoiroi ke ae buakaka. (I-Rom 6:17) E taekinna Iesu n ana kabotau, bwa ‘ngkana a a tia n ongo tabeman’ te taeka, ao e a roko naba Tatan n anaia mairouia. Ma e aki riai n riki aei. A kaungaki Kristian n Iakobo 4:7, bwa a na “rarawa nakon te riaboro,” ao ane e na biri nako mairouia. E taekinia ake tabeman riki Iesu bwa a butimwaea te taeka n te moantai ao a kukurei iai, ma imwina riki a a bwaka ibukina bwa “akea waakaia i nanoia.” Ma a kaungaki ana toro te Atua bwa a na “waka ma n teimatoa n te tangira” bwa a aonga ni kona n ataa “rababan ana tangira Kristo ma anauna, ao rietana ma nanona. Kam bia ata ana tangira Kristo, ae e aki kona ni kororaoi atakina.” —I-Ebeto. 3:17-19, BK; I-Korote 2:6, 7.
11. E na kanga te aomata anne n totokoa karibwaan te taeka n raraomaeakinan bwain aon te aba ao te kaubwai?
11 A taekinaki tabeman riki ake a a tia n ongoraea te taeka bwa a kariaia “iango n raraomaeakini bwain aon te aba i nanoia ma te mamanaki n te kaubwai,” bwa e na karibwaa te taeka. (1 Timoteo 6:9, 10) A na kanga ni kona n totokoa rikin aei? E kaeka ni kangai te abotoro Bauro: “Kam na arona te aro ae akea te kanimanemane iai; a na rau nanomi n ami bwai akana i roumi: ba E kangai te Atua, I bon aki kakiko, ao I bon aki kitaniko.”—Ebera 13:5.
12. E aera ngkai a kakaokoro mwaitin uaaia te koraki ake a tei ibukin te tano ae raoiroi?
12 N tokina, e taekinia Iesu te koraki ake a unikaki n te tano ae raoiroi, bwa “a kariki uaa, tabemang kaka tenibwi, tabemang kaka onobwi, ao tabemang tatabe bubua.” E ngae ngke a raraoi nanoia tabeman ake a butimwaea te rongorongo ae raoiroi ao ni kariki uaa, ma a boni kakaokoro aroia n tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukin aia konabwai. N te katoto, e kona n tiatianaki aroia tabeman n uataboa te mwakuri n uarongorongo man te kara ke te aoraki ae kamamaraa rabwataia. (Kabotaua ma Mareko 12:43, 44.) N aron anne, e a riaon ana konaa te tia ununiki n ataa tiatianakina, ma e kimwareirei ngke e noria bwa e karikirakeaki iroun Iehova.—Wareka Taian Areru 126:5, 6.
Te Tia Ununiki ae Matu
13, 14. (a) Kakimototoa n taekina ana kabotau Iesu ibukin te mwaane ae kamae koraa. (b) E tei ibukin antai te tia ununiki, ao tera te koraa?
13 Ti nora te kabotau riki teuana ibukin te tia ununiki ni Mareko 4:26-29, ae kangai: ‘Uean te Atua ai aron te aomata ngkana e unika uaan te uita n te tano; ao e matu n te bong ao e uti ni ngaina, ao e riki rake te aroka ao e ikawai n te aro are e aki ataia. E uaa aon te aba i bon i rouna; te ba moa, ao rimwi te raibwebwe, ao rimwi te uaa ae tawa n te raibwebwe. Ao ngkana e tawa uaana; ao ngaia e a tii karina naba te biti; ba e a roko te tai.’
14 Antai te tia ununiki aei? A kakoauaa tabeman man Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia bwa e nanonaki iai Iesu. Ma e na kanga n taekinaki bwa e matu Iesu ao e aki ataa rikiraken te koraa? Ni koauana, e bon ataa rikirakena Iesu! Ma n aron ae e a tia n taekinaki mai moa riki, e tei te tia ununiki aei ibukia taan tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea, te koraki ake a unika koraan te Tautaeka n Uea ma ingaingan nanoia n uarongorongo. Te koraa are a kabwakaa i aontano bon te taeka are a tataekinna.b
15, 16. Tera te koaua ibukin te ununiki ni koaua ao rikiraken te onimaki are e katerea Iesu n ana kabotau ibukin te tia ununiki?
15 E taekinna Iesu bwa e ‘matu n te tairiki ao e uti n te ngaina’ te tia ununiki. E aki nanonaki n aei bwa e kakeaa bongan te aroka te tia ununiki. E boni kabotauaki iai, te bwai ae a kakaraoia angiia aomata n te maiu aei. E kaotaki n te taeka ae kabonganaki n te kibu aei, bwa n te tai ae maan ao e waakinako te mwakuri ae karaoaki n te ngaina, ao te matu n te bong. E kabwarabwaraa te bwai ae riki n te tai anne Iesu ni kangai: “E riki rake te aroka ao e ikawai.” Imwina e tomaia nako ni kangai: “N te aro are e aki ataia.” E kateretereaki iai te koaua ae e rikirake “i bon i rouna.”c
16 Tera te reirei ae e taekinna ikai Iesu? Noria bwa e boto ana kamataata i aon rikirakena ao bwebwerakena teutana imwin teutana. “E uaa aon te aba i bon i rouna; te ba moa, ao rimwi te raibwebwe, ao rimwi te uaa ae tawa n te raibwebwe.” (Mareko 4:28) E rikirake ni bibitaki teutana imwin teutana. E aki kona ni kairoroaki ke n ienikuriaki. Anne naba ae riki n rikiraken te aomata nakon te tia rimwini Kristo. E rikirake ni bibitaki teutana imwin teutana n aron ae e kataua Iehova n rikiraken te koaua i nanon te aomata ae kakaraoa nanon te Atua n anuana.—Mwakuri 13:48; Ebera 6:1.
17. Antai aika a kimwareirei ngke e kariki uaa koraan te koaua?
17 E kanga n uataboa te tai te tia ununiki “ngkana e tawa uaana”? E karikirakea te koaua ibukin te Tautaeka n Uea Iehova i nanoia aika a a tibwa riki bwa taan rimwini Kristo. Ao ngkanne, a a rikirake iai ni karokoa a a kaungaki iai nanoia n tangiran te Atua bwa a na katabui maiuiia nakoina. A kaota katabuani maiuiia ni bwabetitoaia n te ran. Taari mwaane ake a teimatoa n ririkirake ni karokoa a ikawai n te onimaki, a a moanna teutana imwin teutana ni kona ni karaoi mwioko riki tabeua n te ekaretia. E taiaki uaan te Tautaeka n Uea iroun are e unikia n te moantai, ao ai uana naba ma taan tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea ake tabeman riki. Ma naakai ngkanne tao a aki irekereke ma unikan te koraa are e a rikirake ngkai bwa te tia rimwini Kristo. (Wareka Ioane 4:36-38.) Ni koauana, “a na uaia ni kakatonga ane ununiki ma ane tai.”
Reireiara ni Boong Aikai
18, 19. (a) Tera kaungaan nanom man neneran ana kabotau Iesu? (b) Tera ae e na maroroakinaki n te kaongora ae imwina?
18 Tera ae ti a tia n reiakinna man rinanoani kabotau aika uoua aika koreaki ni Mareko mwakoro 4? Ti a ataia bwa iai te mwakuri ae ti riai ni karaoia, ae te ununiki. Ti riai n aki karekei aonara ibukin aki karaoan te mwakuri aei ke ti na aki raraomaeakini kangaanga aika ti a tia n ongotao ke kangaanga tabeua riki aika ti kona n aitara ma ngaai. (Te Minita 11:4) Ma n te tai naba anne, ti a ataa naba mwiokoara ae moan te kakawaki ae raao ni mwakuri ngaira ibukin te Atua. Bon Iehova ae e karikirakea te aomata n riki bwa te tia rimwini Kristo, ao e kakabwaiaa ara kakorakora ma aia kakorakora te koraki ake a butimwaea te rongorongo. Ti ataia bwa ti aki kona ni kairoroa te aomata bwa e na riki bwa te tia rimwini Kristo. Ti ataia naba bwa ti riai n aki kabwarai nanora, ke ni kakerikaka ingaingan nanora ngkana e baenikai ke e aki rikirake. Ai kabebete nanora ataakin ae e kaotaki nakoraoin ara mwakuri mani kakaonimakira nakon Iehova. Ao nakon naba te kakabwaia ae e a tia ni kariaira iai, bwa ti na riki bwa taan tataekina “euangkerion uean te Atua . . . ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia.”—Mataio 24:14.
19 Tera riki ae e reireinira Iesu ibukin rikirakeia ake a a tibwa riki bwa taan rimwini Kristo, ao te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea? E kaekaaki te titiraki aei, ni kabotau riki tabeua aika koreaki n Euangkerio. Ti na neneri tabeua mai buakoni kabotau aikai n te kaongora ae imwina.
[Kabwarabwara ae nano]
a Iangoa ana katoto te tari te mwaane ae Georg Fjölnir Lindal, ni kaineti ma ana mwakuri ni minita i Iceland ae ribootinaki n te 2005 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, iteraniba 210-211, ao rongorongoia ana toro te Atua aika kakaonimaki ake a nanomwaaka ni beku i Ireland i nanon ririki aika bati, ma akea uaaia ae noraki ngkekei naba n aron ae noraki n te 1988 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, iteraniba 82-99.
b E taekinaki mai moa riki n te maekatin aei, bwa e tei te koraa ibukin aroaro ake a riai n rikirake ni karokoa ikawaiia. Ma a kona n rotaki buaka n aia tai n rikirake, mani bwaai aika riki nakoiia ao aomata aika otabwaninia. Ma e riai n ataaki, bwa e aki bitaki te koraa nakon te koraa ae buakaka, ke te uaa ae mka n ana kabotau Iesu. E bon rikirake ni karokoa ikawaina.—Nora Te Taua-n-Tantani, ae bwain Tun 15, 1980, iteraniba 17-19 n te taetae n Ingiriti.
c Te tabo teuana ae e kamanenaaki iai te taeka ae “i bon irouna,” tii ni Mwakuri 12:10, BK, ike e a taekinaki iai ukin te mataroa ae te biti “i boni irouna.”
Ko Uringnga?
• Baikara baika titeboo iai unikan te koraa ao tataekinan rong orongon te Tautaeka n Uea?
• Tera aron Iehova n ataa kakaonimakin te tia tataekina te Tautaeka n Uea?
• Tera te bwai ae kuri n titeboo iai rikiraken te koraa ao rikiraken te tia rimwini Kristo are e kamataataa Iesu?
• A na kanga n “uaia ni kakatonga ane ununiki ma ane tai”?
[Taamnei n iteraniba 21]
E aera ngke e kabotaunaria te tia unika te koraa Iesu ma te tia tataekina Ana Tautaeka n Uea te Atua?
[Taamnei n iteraniba 23]
A uataboa tataekinan rongorongon te Tautaeka n Uea ma nanoia ni kabane, te koraki ake a tei ibukin te tano ae raoiroi, ni kaineti ma aia konabwai
[Taamnei n iteraniba 24]
Bon te Atua ae e kateimatoaa rikirakena