E Tangiriia Iehova Akana “Karikiuaa ma te Nanomwaaka”

1, 2. (a) E aera bwa ti kaungaaki n aia katoto naake a kakaonimaki n uarongorongo n taabo ake a aki bati ni kan ongora kaaina? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.) (b) Tera are e taekinna Iesu ibukin te uarongorongo “i abana”? (Nora te kabwarabwara mai nano.)

SERGIO AO OLINDA bon te taanga ae a bwaiania aika 80 tabun aia ririki ao a maeka n te United States. E a kangaanga riki ngkai te nakonako irouia bwa a maraki waeia. Ma e ngae n anne, n aron ae a kakaraoia i nanon ririki aika bati, a rianna n te moaningabong nakon ana tabo te botannaomata n te kaawa ae bati kaaina ao a roko iai n te aoa itiua. A karekea nneia i rarikin te kainibwati ao a anganako ara boki aika aanaki n te Baibara nakoia aomata ake a rirarikia. A aki kubaraki irouia angia aomata, ma a teimatoa n tiku n aia tabo anne ao ni wingare nakoia naake a tataraiia. Ngkana e a tawanou, a karaurau n rianna n okira aia auti. N te moaningabong are imwina, n te aoa itiua, a a manga nakon naba aia tabo arei. Ni koauana, a katabetabeia n uarongorongoa taekan te Tautaeka n Uea te taanga ae kakaonimaki aei onoua te ingabong ni katoa wiki i nanon te ririki.

² N aroia Sergio ma Olinda, a bati naba taari aika kakaonimaki ni katobibia te aonnaba aika a a tia n uarongorongo i nanon ririki aika bati n taabo ake a aki bati ni kan ongora kaaina, n aia kaawa. Ngkana titeboo am kangaanga ma anne, ti kamoamoako ibukin nanomwaakam.a Arom n tei n nene n am beku ibukin Iehova, bon nibwan te kaungaunga nakoia taari aika bati, n ikotaki naba ma aika ikawai n te onimaki. Iangoi aia taeka mataniwi aika mwamwananga aikai: “Ngkana I uarongorongo ma taari aika kakaonimaki aikai, I boni kakorakoraaki n aia katoto.” “I kaungaaki ni kakaonimakia bwa N na botumwaaka ao n ninikoria n au mwakuri ni minita.” “E kaungaaki nanou n aia katoto.”

3. Baikara titiraki aika tenua aika ti na rinanoi, ao bukin tera?

³ Ibukini kakorakoraan ara motinnano ae katiaan te mwakuri n uarongorongo are e mwiokoira iai Iesu, ti na rinanoi kaekaan titiraki aika tenua aikai: E aera bwa n tabetai a kona ni bwara nanora? Ti na kangaa ni karikiuaa? Tera ae e na buokira n teimatoa ni karikiuaa ma te nanomwaaka?

E AERA BWA A KONA NI BWARA NANORA?

4. (a) Tera aron rotakini Bauro ngke a rawa ni butimwaea te rongorongo angia I-Iutaia? (b) E aera Bauro ngke e namakina anne?

⁴ Ngkana ko a tia n rinanon te bwarannano n am tai n uarongorongo n taabo ake a aki bati ni kan ongora kaaina, ko na ota n ana namakin te abotoro Bauro. N ana mwakuri ni minita ae maanna tao 30 te ririki, e buokiia aomata aika bati bwa a na riki bwa taan rimwini Kristo. (Mwa. 14:21; 2Kor. 3:2, 3) Ma a bati I-Iutaia ake a aki riki bwa taan taromauri ni koaua. A rawa angia aomata n ongora irouni Bauro ao tabeman a bwainikirinna. (Mwa. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Tera aron rotakini Bauro n aia kakaaitara I-Iutaia akanne? E taku: “I taekina te koaua i nanoni Kristo . . . bwa e kororake rawawatan nanou ao e aki toki marakina.” (IRom 9:1-3) E aera bwa e namakina anne Bauro? Ibukina bwa e bane nanona n te mwakuri n uarongorongo. E uarongorongo nakoia I-Iutaia ibukini korakoran tangiraia. Ngaia are e rawawata nanona ngke a rawa ni butimwaea ana nanoanga te Atua.

5. (a) Tera ae kaungaira bwa ti na uarongorongo? (b) E aera bwa ti kona n namakina te bwarannano n tabetai?

⁵ N aroni Bauro, ti uarongorongo naba nakoia aomata ibukin tangiraia. (Mat. 22:39; 1Kor. 11:1) Bukin tera? Ti ataia mani baika riki nakoira bwa a rangi ni bati kakabwaia aika mena imwaia naake a motinnanoia bwa a na beku ibukin Iehova. Ngkana ti iangoiia aomata n ara aono, ti iango ni kangai, ‘Tera ngke ti kona ni buokiia bwa a na ataia ae a bati baika a kona ni kanakoraoi riki iai maiuia!’ Ngaia are ti teimatoa ni kaungaia bwa a na reiakina te koaua ibukin Iehova ma ana kantaninga ibukin te botannaomata. Ai aron ae ti kangai nakoia naake ti uarongorongo nakoia: ‘Ti uota te bwaintangira ae tamaroa nakoimi. Taiaoka ni butimwaeia.’ Ngaia are ngkana a rawa, a boni bae ni ‘maraki nanora.’ Tiaki nanona bwa ngkana e reke iroura te aeka n namakin anne ai akea ara onimaki, ma e oti iai bwa e bane nanora n te mwakuri n uarongorongo. Ngaia are ti nanomwaaka n uarongorongo n aki ongei bwaran nanora n tabetai. Ti bae n nanoteuana ma Elena ae bwaiania i nanon 25 tabun te ririki, ae kangai: “I noria bwa e kangaanga te mwakuri n uarongorongo, ma bon akea riki te mwakuri teuana ae I kukurei ni karaoia.”

TI NA KANGAA NI KARIKIUAA?

6. Taekina te titiraki ae ti na rinanona, ao ti na kangaa ni karaoa anne?

⁶ E aera bwa ti kakoauaa ae ti kona ni karikiuaa n ara mwakuri ni minita n aki ongea te tabo ae ti uarongorongo iai? Ni kaekaan te titiraki ane kakawaki anne, ti na neneri ana kaikonaki Iesu aika uoua are e maroroakinna iai bwa e aera ngkai ti riai ni ‘karikiuaa.’ (Mat. 13:23) Te moan, bon taekan te kai ae te kureebe.

7. (a) Antai ae tei ibukin “te tia ribana,” “te kai ae te kureebe,” ao taiani “mwaanga”? (b) Tera te titiraki ae ti kan ataa kaekaana?

⁷ Wareka Ioane 15:1-5, 8. Noria bwa e kangai Iesu nakoia ana abotoro: “E neboaki Tamau n aei, ae kam teimatoa ni karikii uaa aika bati, ma ni kaota koauan ae bon taan rimwiu ngkami.” Iesu e kabwarabwaraa Iehova bwa “te tia ribana,” ao ngaia “te kai ae te kureebe ni koaua,” ao taan rimwina taiani “mwaanga.”b Ma tera ngkanne te uaa ae a riai ni karikii taan rimwini Kristo? N te kaikonaki aei, e aki kamataataa Iesu bwa tera te uaa anne, ma e taekina te bwai ae e na kauki ara iango bwa ti na ataa te kaeka.

8. (a) E aera bwa e aki kaineti te uaa nakoia taan rimwini Kristo aika boou n te kaikonaki aei? (b) Tera aron Iehova ni kaineti ma baike e tangirira bwa ti na karaoi?

⁸ E taku Iesu ngke e taekina taekan Tamana: “E anai mwaanga nako ake irou aika aki karikiuaa.” N taekana riki teuana, e iangoira Iehova bwa ana toro tii ngkana ti karikiuaa. (Mat. 13:23; 21:43) Ngaia are n te kaikonaki aei, te uaa ae a riai ni karikia Kristian n tatabemania nako, e aki kona n nanonaki iai taan rimwini Kristo aika boou ake tao ti karekeia. (Mat. 28:19) Ngkana anne ae nanonaki iai, ao taani Kakoaua aika kakaonimaki ake a aki kona ni karekeia taan rimwini Kristo bwa a aki bati ni kan ongora kaain aia aono, a na kabotauaki ma taiani mwaanga ake a aki karikiuaa are n ana kaikonaki Iesu. Ma e ngae n anne, e bon aki kona n riki aei! Bukin tera? Ibukina bwa ti aki kona ni kairoroiia aomata bwa a na riki bwa taan rimwini Kristo. Ao e bon tatangira Iehova bwa e aki kona ni kakeai bongaia ana toro ake a aki kona ni karaoa te bwai ae riaon aia konaa. E tii tuangira n taai nako te bwai ae ti kona ni karaoia.—TuaKau. 30:11-14.

9. (a) Tera te mwakuri ae ti riai n uataboia bwa ti aonga ni karikiuaa? (b) Tera te kaikonaki ae ti na rinanona, ao bukin tera?

⁹ Ma tera ae nanonaki n te karikiuaa? Bon te mwakuri ae ti bane ni kona ni karaoia. Tera te mwakuri ni “karikiuaa” ae e riai ni karaoaki? Bon tataekinan te rongorongo ae raoiroi ae taekan Ana Tautaeka n Uea te Atua.c (Mat. 24:14) E kakoauaaki te iango aei n ana kaikonaki Iesu ibukin te tia ununiki. Ti na rinanon te kauoua ni kaikonaki aei.

10. (a) E tei ibukin tera te koraa ao te tano n te kaikonaki aei? (b) Tera te uaa ae riki mani kain te uita?

¹⁰ Wareka Ruka 8:5-8, 11-15. N te kaikonaki ibukin te tia ununiki, te koraa bon “ana taeka te Atua,” ke rongorongon te Tautaeka n Uea. E tei te tano ibukin nanon te aomata. Te koraa ae bwaka n te tano ae raoiroi e karikii wakaana, e bwebwerake, ao e riki bwa kain te uita. Imwina e ‘karikii uaana aika kaka 100 riki.’ Ma tera te uaa ae riki mani kain te uita? E karikii kain te uita aika uarereke? E aki, ma e karikii koraa aika boou, ake a na rikirake bwa kain te uita rimwi riki. N te kaikonaki aei, e kona teuana te koraa ni karikii tebubua te koraa. E kangaa te kaikonaki anne ni kaineti nakon ara mwakuri ni minita?

11. (a) E kangaa ni kaineti nakon ara mwakuri ni minita te kaikonaki ibukin te tia ununiki? (b) Ti na kangaa ni karikii koraan te Tautaeka n Uea aika boou?

¹¹ Ngke a moan reireinira taekan te Tautaeka n Uea ara karo aika Kristian ke taani Kakoaua tabeman, ai aron ae a unika te koraa n te tano ae raoiroi. A rangi ni kimwareirei ngke ti butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea. N aron te tano ae raoiroi n ana kaikonaki Iesu are e tiku i nanona te koraa, ti butimwaea naba te rongorongo ao n nimtia. Ibukin anne, rongorongon te Tautaeka n Uea are ai aron te koraa e a karikii wakaana, e rikirake ao e riki bwa kain te uita ae e a tauraoi ni karikiuaa imwin tabeua te tai. Ao n aroni kain te uita ae karikii uaana aika tiaki kain te uita aika boou ma boni koraa aika boou, ti karikii naba uaa aika tiaki taan rimwini Kristo aika boou ma boni koraan te Tautaeka n Uea aika boou.d Ti na kangaa ni karaoa anne? N taai ni kabane ake ti tataekina iai rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia aomata, ai aron ae ti kamaenakoa te koraa are unikaki i nanora. (Ruka 6:45; 8:1) Ngaia are ti reireiaki n te kaikonaki aei bwa ngkana ti teimatoa n tataekina te Tautaeka n Uea, ti a boni “karikiuaa ma te nanomwaaka” iai.

12. (a) Tera reireiara man ana kaikonaki Iesu ibukin te kai ae te kureebe ao te tia ununiki? (b) Tera aron rotakim n te reirei anne?

¹² Tera reireiara n ana kaikonaki Iesu ibukin te kai ae te kureebe ao te tia ununiki? Ti buokaki n ota iai bwa ara konabwai ni karikiuaa e aki boto i aon aroia aomata n ara aono ni butimwaea ara rongorongo. Ma e boto i aoni kakaonimakira. E taekina naba ae titeboo ma anne Bauro ngke e kangai: “A na karekei kaniwangaia n tatabemania nako ni kaineti ma are a mwakuria.” (1Kor. 3:8) E kaineti te kaniwanga nakon te mwakuri, ma tiaki ni kaineti ma mwin te mwakuri. E taku Matilda ae bwaiania i nanon 20 te ririki: “I kimwareirei n ataakin ae e kakabwaiaa Iehova ara kakorakora.”

TI NA KANGAA N NANOMWAAKA NI KARIKIUAA?

13, 14. Ni kaineti ma I-Rom 10:1, 2, e aera Bauro ngke e aki kabwaraa nanona irouia naake a rawa ni butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea?

¹³ Tera ae e na buokira n teimatoa ni karikiuaa ma te nanomwaaka? E namakina te bwarannano Bauro ngke a rawa I-Iutaia ni butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea. Ma e ngae n anne, e aki kabwaraa nanona. Nora are e taekinna n ana reta nakoia Kristian i Rom ibukia I-Iutaia akanne: “Te bwai ae I tangiria raoi ma nanou ao ae I kakorakoraai n tataro ni bubutii iai ibukia tibun Iteraera nakon te Atua, bon taekani kamaiuakia. Bwa I kaotiotia bwa bon iai ingaingan nanoia ibukin te Atua, ma e aki boraoi ma te atatai ae eti.” (IRom 10:1, 2) Tera are e kateimatoa Bauro n uarongorongo?

¹⁴ Te moan, e taekinna Bauro bwa e kaungaaki n uarongorongo nakoia I-Iutaia ngkai bon ‘te bwai are e tangiria raoi ma nanona.’ E tangiria bwa a na kamaiuaki I-Iutaia tabeman. (IRom 11:13, 14) Te kauoua, e taekina ana ‘kakorakora n tataro ni bubutii ibukia nakon te Atua.’ E onnonia te Atua n ana tataro bwa e na buokiia I-Iutaia n tatabemania nako bwa a na butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea. Te katenua, e reitia ni kangai Bauro: “Iai ingaingan nanoia ibukin te Atua.” E nora aroia aomata ni kani karaoa ae raoiroi. E ataia bwa a kona n riki I-Iutaia akana raoiroi nanoia akanne bwa taan rimwini Kristo aika ingainga n arona naba.

15. Ti na kangaa ni kakairi irouni Bauro? Taekini katoto.

¹⁵ Ti na kangaa ni kakairi irouni Bauro? Te moan, ti kateimatoa te nano ni kan ukeriia aika “tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua ae kairiia nakon te maiu are aki toki.” Te kauoua, ti butiia Iehova n ara tataro bwa e na kauki nanoia aomata aika raoiroi. (Mwa. 13:48; 16:14) E taku Silvana ae bwaiania n te maan ae kaania 30 te ririki: “Imwaini kawaran te auti teuana n au aono, I tataro nakon Iehova ni butiia te iango ae raoiroi.” Ti tataro naba nakon te Atua bwa a na kairira anera nakoia aika raoiroi nanoia. (Mat. 10:11-13; TeKao. 14:6) E taku Robert ae bwaiania i nanon 30 tabun te ririki: “E kakukurei te mwakuri ma anera ake a atai baika riki ni maiuia kaain te auti.” Te katenua, ti kataia n nori raoiroia aomata. E taku Carl ae unimwaanen te ekaretia ae bwabetitoaki 50 tabun te ririki n nako: “I tarataraa te kanikina ae uarereke ae e oti iai raoiroin nanon te aomata n aron te moangare, te akoi, ke te titiraki ni kan ota raoi.” Eng, ti kona n nanomwaaka ni karikiuaa n aroni Bauro.

“TAI KAMOTIRAWAA BAIM”

16, 17. (a) Tera reireiara man te kaetieti are n Te Minita 11:6? (b) Kabwarabwaraa aron rotakia naake a tarataraa ara mwakuri n ununiki.

¹⁶ E ngae ngkana e taraa n aki rotii nanoia aomata rongorongon te Tautaeka n Uea ae ti tataekinna, ma ti aki riai n iangoia bwa a aki rotaki aomata n ara mwakuri n ununiki. (Wareka Te Minita 11:6.) A boni bati aomata aika aki ongora iroura, ma a tarataraira. A nora taraaraoin ara kunnikai, raoiroin aroarora, ao arora ni moangare. Imwin tabeua te tai, a kona ni buokaki tabeman man aroarora aikai bwa a na ataia ae a kairua aia iango aika bubuaka ibukira. A kakoauaa aei Sergio ma Olinda ake a taekinaki mai moa.

¹⁷ E taku Sergio: “Ti aki uarongorongo n ana tabo te botannaomata i nanon tabeua te tai ibukin te aoraki. Ngke ti a oki, a titirakinira tabeman ake a rirarikira ni kangai: ‘Tera ae riki? Ti nanokawaki ngke ti a aki nonoringkami.’” E moangare Olinda ao e taku: “A kateitei baia turaiua n te bwati ao a takarua ni kangai, ‘Ai raoiroira ami mwakuri!’ A bubutii naba aia maekatin.” A mimi te taanga aei ngke e roko te mwaane temanna i rarikin aia kaa ni boki, ao e angania te bwabwati n uee, ao e karabwaia ibukin aia mwakuri.

18. E aera ngkai ko motinnanoia bwa ko na “karikiuaa ma te nanomwaaka”?

¹⁸ Eng, ngkana ti ‘aki kamotirawai baira’ man unikani koraan te Tautaeka n Uea, ti a uataboa iai te mwakuri ae kakawaki ae kabutanakoan “te bwai ni kaotioti nakoia botannaomata ni kabane.” (Mat. 24:14) Ma ae kakawaki riki, e korakora kimwareireira n ataakin ae ti akoaki iroun Iehova, ibukina bwa e tangiriia te koraki ni kabane aika “karikiuaa ma te nanomwaaka”!