Aroni Boutokaan Te Kukurei N Ana Taeka N Reirei Iesu

“E ararake [Iesu] n te maunga: ao . . . a nako Ina ana reirei: ao e . . . reireiia.”​—MATAIO 5:1, 2.

1, 2. (a) Baikara baike a riki ngke e anga ana Kabwarabwara i aon te Maunga Iesu? (b) Tera aron Iesu ni moana ana kabwarabwara?

BON 31 C.E. are e a motirawa teutana te tai iai Iesu mani mwanangana n uarongorongo i Kariraia bwa e na ira te Toa ae te Riao i Ierutarem. (Ioane 5:1) N okina nako Kariraia ao e tataro ni kangaina ni bubutii ana kairiri te Atua ngke e nang rineia abotoro ake 12. N te bong are imwina, a bobotaki aomata aika bati ngke e tabe ni katoki aorakia aomata Iesu. N tekatekana ma taan rimwina ao aomata riki tabeman i aon te maunga, ao e a moanna iai n reireinia.​—Mataio 4:23–5:2; Ruka 6:12-19.

² E moana ana reirei Iesu n ana Kabwarabwara i aon te Maunga ni kaotan ae e reke te kukurei man te iraorao ae kaan ma te Atua.a (Wareka Mataio 5:1-12.) Te kukurei bon ‘te aro ae ko marurung raoi iai ao e moanaki man te raunnano ni karokoa te kimwareirei ae korakora.’ A maroroakinaki aeka ni kukurei aika ruaiwa iroun Iesu, ike e a katuruturuaki iai bukini kukureia Kristian ao a rangi ni manena naba ni boong aikai n aron naba are e noraki tao e kaania 2,000 te ririki n nako. Ti na rinanon ngkai ana taeka n reirei aikai teuana imwin teuana.

“Akana Iai Kainnanoan te Atua Irouia”

3. Tera ae nanonaki n ae iai kainnanoan te Atua iroura?

³ “A a kabwaia akana iai kainnanoan te Atua irouia, bwa aia bwai uean te Atua.” (Mataio 5:3, Te Nu Tetemanti n te Taetae ni Kiribati ae Ngkai) A ataia “akana iai kainnanoan te Atua irouia” bwa a kainnanoa ana kairiri ao ana nanoanga naba.

4, 5. (a) Bukin tera bwa a kukurei akana ataa kainnanoan te Atua irouia? (b) E na kanga ni kona ni karauaki nanora ni kaineti ma kainnanoan te Atua?

⁴ A kukurei akana iai kainnanoan te Atua irouia “bwa aia bwai uean te Atua.” Kioina ngke a butimwaea Iesu bwa te Mesia taan rimwina ake rimoa, a a kona iai n riki bwa taan tautaeka ma ngaia n Ana Tautaeka n Uea te Atua i karawa. (Ruka 22:28-30) Ngkana tao ti kantaningaia bwa ti na uaia n ababa ma Kristo i karawa ke ti kariariaa te maiu are aki toki n te aonnaba ae bwaretaiti i aan ana kairiri te Tautaeka n Uea, ti kona naba ni kukurei ngkana bon iai kainnanoan te Atua iroura ao ti kakoauaa raoi bwa tii te Atua aan ara kantaninga.

⁵ A aki bane aomata n ataa ae a kainnanoa ana kairiri ao ana nanoanga te Atua, kioina ngkai a mwaiti aika akea aia onimaki ao a aki kakawaki baika tabu irouia. (2 I-Tetaronike 3:1, 2; Ebera 12:16) Aanga aika kainnanoaki ibukini karauan nanora ni kaineti ma kainnanoan te Atua iroura bon te taningamarau n ukeuke n reirei n te Baibara, te ingainga ni karaoa te mwakuri ibukini karekeaia taan rimwini Kristo ao te katoa tai n iriri bobotaki ni Kristian.​—Mataio 28:19, 20; Ebera 10:23-25.

A “Kabwaia” Akana Nanokawaki

6. Antai “akana nanokawaki,” ao bukin tera bwa a “kabaia”?

⁶ “A a kabaia akana nanokawaki, ba a na kabebeteaki nanoia.” (Mataio 5:4) Tii te aekana “akana nanokawaki” ma akana “iai kainnanoan te Atua irouia.” Bwa a aki nanokawaki n aron are a ngurengure ibukin aki raun nanoia n aroaroni maiuia. Ma a nanokawaki ibukina bwa a rawawata nanoia ngkai a ataia bwa taani bure ngaiia ao ibukin naba aaro aika riiriki man aki kororaoia aomata. Bukin tera bwa a “kabaia” akana a nanokawaki? Ibukina bwa a onimakina te Atua ao Kristo ao a kabebeteaki man aia iraorao ae kaan ma Iehova.​—Ioane 3:36.

7. Tera ae ti riai n iangoia i nanora ibukin ana waaki Tatan?

⁷ E koaua bwa ti nanokawaki ngaira n tatabemanira nako ibukin taabangakin te buakaka n ana waaki Tatan? Tera raoi ara namakin ibukini baika ti kona ni karekei n te aonnaba? E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Ba bwaai ni kabane aika mena i aon te aba, ae ana kaibabaru te rabata, ma aia kaibabaru maata, ma kainikatongan te maiu aei, a aki riki mairoun te Tama.” (1 Ioane 2:16) Ma tera ae ti na karaoia ngkana ti a namakinna bwa e a rotaki buaka ara taromauri nakon Iehova teutana imwin teutana, n “nanon aon te aba” ae te mwaaka ae tautoronia botannaomata ake a ianena mairoun te Atua? Ti bia kakorakoraira n tataro, n ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua ao n ukera buokara mairouia unimwaane n te ekaretia. A na boni ‘kabebeteaki nanora’ n aki ongeia bwa tera ae karika rawawatara ngkana ti kaanira riki ma Iehova.​—1 I-Korinto 2:12; Taian Areru 119:52; Iakobo 5:14, 15.

Ai Kukureira “Akana Nimamanei”!

8, 9. Tera ae nanonaki ni kaotiotan te nimamannei ao bukin tera bwa a kukurei akana nimamannei?

⁸ “A a kabaia akana nimamanei, ba a na abana te aba.” (Mataio 5:5) E aki nanonaki te “nimamanei,” ke te maem, bwa te mamaara ke te baka n akoi. (1 Timoteo 6:11) Ngkana ti kaotiota te nimamannei, ti a maiuakina iai te maem rinanoni karaoan nanon Iehova ao butimwaean ana kairiri. Ti na noraki naba ni kaotiota te nimamannei n aroarora nakoia raao n te onimaki ao aomata nako. E boraoi te aeka ni maem anne ma ana reirei te abotoro Bauro.​—Wareka I-Rom 12:17-19.

⁹ Bukin tera bwa a kukurei akana nimamanei? Ibukina bwa “a na abana te aba,” anne ae taekinna Iesu ae boni kaotiota te nimamannei. Boni ngaia te tia Bwaibwai ae moan te kakawaki ni bwaai ni kabane n te aonnaba. (Taian Areru 2:8; Mataio 11:29; Ebera 2:8, 9) Irarikin anne, a na bwaibwai naba n te aonnaba “taan uaia n ababa ma Kristo” aika nimamannei. (I-Rom 8:16, 17) A mwaiti naba aika nimamannei aika a na anganaki te maiu are aki toki i aan Ana Tautaeka n Uea Iesu.​—Taian Areru 37:10, 11.

10. E na kanga ni kona n rotaki buaka mwiokoara n ara beku n te ekaretia ao ara iraorao ma aomata nako n akean te nimamannei?

¹⁰ Ti riai ni kaotiota naba te nimamannei n aron Iesu. Ma tera ae na riki ngkana ti a ataaki n arora ae te kakan unun? Tao a na rarawa nakoira aomata ngkana ti bwaina te aeka n aroaro ae iowawa ao n riribai aei. Ngkana taari mwaane ngaira aika ti kani karekei mwiokoara n te ekaretia, ti na bon aki katauaki iai ngkana ti bwaina te aeka n aroaro aei. (1 Timoteo 3:1, 3) E tuanga Tito Bauro bwa e na teimatoa ni kauringia Kristian ake i Kirete bwa “a na tai unun, a na nanoraoi, a na kaota te nimamanei ni kabanea nakoia aomata ni kabaneia.” (Tito 3:1, 2) Ai kakabwaiakira aomata nako ngkana e reke iroura te aeka n nimamannei aei!

A Bwarua te “Raoiroi”

11-13. (a) Tera nanoni bwaruan te raoiroi ao te kani moi iai? (b) A na kanga ni “ngae” akana bwarua te raoiroi ma ni kani moi iai?

¹¹ “A a kabaia akana barua te raoiroi ma ni kanimoi iai, ba a na ngae.” (Mataio. 5:6) Te “raoiroi” are e iangoia Iesu bon te aroaro are e kakaraoaki iai te bwai ae eti ae boraoi ma nanon te Atua ao ana tua. E taekinna te tia areru bwa e ‘ingainga ma ni mate nanona’ ibukin ana motikitaeka te Atua aika raraoi. (Taian Areru 119:20, BK) E koaua bwa e rangi ni korakora iangoan te raoiroi iroura bwa kaanga te kaniwanga n te aro are ti a bwaruia ao ni kani moi iai?

¹² E taku Iesu bwa a na boni kukurei akana a bwarua te raoiroi ma ni kani moi iai ibukina bwa a na “ngae,” ke n rauaki raoi. E koro bukin aei imwini Bentekota n 33 C.E., ibukina bwa e a moanna iai Iehova ni ‘kaotii aia raoiroi aomata nakoia,’ rinanon taamneina ae raoiroi. (Ioane 16:8) E kairiia mwaane te Atua rinanon te taamnei ae raoiroi bwa a na bobota te Baibara ni Kristian ae Tabu n te Taetae ni Kuriiti ni katabwaninna, ao e rangi ni manena ibukini ‘kawanawanaia aomata n te raoiroi.’ (2 Timoteo 3:16) E buokira naba taamnein te Atua bwa ti na kona ni “karina te aomata nabangkai, are karaoaki ba aron te Atua n te raoiroi.” (I-Ebeto 4:24) E aki ngkanne kabebetenano ataan ae a boni kona ni karekea karaoiroaia i matan te Atua te koraki ake a raraoma ao n ukera kabwaraan aia bure ae boto i aon ana karea ni kaboomwi Iesu?​—Wareka I-Rom 3:23, 24.

¹³ Ngkana ti kantaninga te maiu i aon te aba, ti nang bane n rauaki raoi ni bwaruan te raoiroi ao kani moira iai, ngkana e a reke iroura te maiu are aki toki i aani waaki nako aika raraoi i aon te aba. Ma ti bia kamatoai nanora bwa ti na kaboraoi maiura ma ana kaetieti Iehova mangkai ni karokoa te tai anne. E taku Iesu: “Kam na ukoukora moa uean te Atua ma ana raoiroi.” (Mataio 6:33) Ni karaoan anne a na kaonaki iai baira ni mwakuri aika kakukureia te Atua ao nanora n te kukurei ni koaua.​—1 I-Korinto 15:58.

Bukini Kukureia “Akana Nanoanga”

14, 15. Ti na kanga ni kona ni kaotiota te nanoanga, ao bukin tera bwa a kukurei “akana nanoanga”?

¹⁴ “A a kabaia akana nanoanga, ba a na nanoangaki.” (Mataio 5:7) A kairaki “akana nanoanga” bwa a na nanoangaia aomata ao n nanokawaki n noran aroia. E katoki rawawataia aomata aika bati Iesu n te aro ni kakai ibukina bwa e nanoangaiia. (Mataio 14:14) E kaotiotaki te nanoanga n te moti ae raoiroi ngkana e kamarauaki ibukia ake a urua te tua ao ngkana aomata a kabwarai aia bure ake a bure nakoia. Ao ai aron naba Iehova bwa e nanoangaia akana raraoma ao e kabwarai aia bure. (Te Otinako 34:6, 7; Taian Areru 103:10) Ti kona ni kaotiota te nanoanga n te aro anne ao rinanoni baika ti taekin ma te akoi ao ara mwakuri aika kabebeteia aomata aika kainnano n tatabemania nako. Te anga naba teuana ae raoiroi ibukini kaotiotan te nanoanga, bon tibwaan nako ana koaua te Baibara nakoia aomata nako. “E reireiia baika bati” Iesu ibukina bwa e nanoangaia aomata aika mwaiti.​—Mareko 6:34.

¹⁵ Iai bukina ae ti riai ni boraoi n iango ma ana taeka Iesu aikai: “A a kabaia akana nanoanga, ba a na nanoangaki.” Ngkana ti bwabwaina te nanoanga nakoia aomata tao a na manga bon nanoangaira naba. Ngkana e motiki taekara te Atua tao e na aki motiki taekara n te aro ae matoatoa ngkana ti a tia ni kaotiota te nanoanga nakoia aomata nako. (Iakobo 2:13) Bon tii akana nananoanga aika a na kabwaraaki aia bure ao n reke irouia te maiu are aki toki.​—Mataio 6:15.

Bukini Kukureia “Akana A Itiaki Nanoia”

16. Tera ae nanonaki n “te nano ae itiaki,” ao a na kanga akana a itiaki nanoia n “nora te Atua”?

¹⁶ “A a kabaia akana a itiaki nanoia, ba a na nora te Atua.” (Mataio 5:8) Ngkana ‘a itiaki nanora,’ e na kaotiotaki te itiaki n ara iraorao, baika ti tangiri ao baika a kairi nanora. Ti na kaotiota te “tangira man te nano ae itiaki.” (1 Timoteo 1:5) Ti na bon “nora te Atua” ibukina bwa a itiaki nanora. E aki nanonaki n aei bwa ti na nora Iehova ni matara, bwa e ‘aki kona n nora te Atua te aomata ma ni maiu.’ (Te Otinako 33:20) Kioina ngkai e kaotiota aroaron te Atua n te aro ae kororaoi Iesu, e a kona ngkanne ni kangai: “Ane e a tia n norai ao e a tia n nora naba te Tama.” (Ioane 14:7-9) Ngkai taan taromauria Iehova ngaira i aon te aba, ti kona n “nora te Atua” rinanon noran ana mwakuri ibukira. (Iobi 42:5) E na bon roko te tai ae te kabanea ni kakawaki are a nang nora iai te Atua ae Tamaia are i karawa Kristian aika kabiraki, ngkana a kautaki nakon te maiu n taamnei.​—1 Ioane 3:2.

17. Tera aron rotakira ngkana a itiaki nanora?

¹⁷ Ibukina bwa te aomata ae itiaki nanona, e itiaki aroaroni maiuna ao e mwamwakuri ni kateimatoa itiakina iroun Iehova, e a aki ngkanne kananoa ana iango ni baika aki itiaki i matan Iehova. (1 Rongorongo 28:9; Itaia 52:11) Ngkana a itiaki nanora, a riai naba n itiaki ara taeka ao ara mwakuri, ao e na akea te bwai teuana ae ti na mwamwanaa iai te aba n ara beku iroun Iehova.

A na Riki “Taan Raoi” Bwa Natin te Atua

18, 19. Tera aron aia mwakuri “taan raoi”?

¹⁸ “A a kabaia taan raoi, ba a na atongaki ba natin te Atua.” (Mataio 5:9) A kinaaki “taan raoi” ni baika a na karaoi ao n aki karaoi. Ngkana ngaira aeka n aomata ake a iangoaki iroun Iesu, ti na riki iai bwa taan raoi ao ti na ‘aki kabooi aia buakaka aomata n te buakaka.’ N oneani mwin anne ti a ‘ukoukora ae raoiroi ibukia aomata n taai nako.’​—1 I-Tetaronike 5:15.

¹⁹ Te taetae ni Kuriiti ae rairaki bwa “taan raoi” ni Mataio 5:9 bon nanona raoi “taani karekea te raoi.” Ngkana ti kan atongaki naba bwa taan raoi, ti riai ni mwakuri korakora ni karikirakea te raoi ma aomata. A aki karaoa te bwai teuana ae na “karaureia aika i raorao” taan raoi. (Taeka N Rabakau 16:28) Ngkai taan raoi ngaira, ti mwakuri korakora n ‘ukoukora te kan raoi ma aomata ni kabane.’​—Ebera 12:14.

20. Antai ngkai “natin te Atua,” ao antai aika a na riki naba bwa natin te Atua rimwi riki?

²⁰ A kukurei taan raoi ibukina bwa “a na atongaki ba natin te Atua.” A a tia n natinaki iroun Iehova Kristian aika kabiraki aika kakaonimaki ao a a riki bwa “natin te Atua.” E a tia n reke irouia aia itoman ae rangi ni kaan ma Iehova ao n riki bwa natina, ibukina bwa a onimakina Kristo ao a taromauri ma nanoia ni kabane nakon “te Atua are e reke mai Rouna te tangira ma te raoi.” (2 I-Korinto 13:11; Ioane 1:12) Ao tera aroia ana “tiibu tabemang” Iesu aika taan raoi? E na riki Iesu bwa “Te Tama ae Akea-tokina” irouia n ana tai n Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki, ma n tokina ao e na aantaeka Iesu nakon Iehova ao a nang riki tiibu tabemwaang bwa natin te Atua n te aro ae kororaoi.​—Ioane 10:16; Itaia 9:6; I-Rom 8:21; 1 I-Korinto 15:27, 28.

21. Tera aron ara mwakuri ngkana ti “kabane ara bongi ni maiu iroun te tamnei”?

²¹ Ngkana ti “kabane ara bongi ni maiu iroun te taamnei,” e na riai ngkanne ni kai noraki aroarora ae taan raoi ngaira ma aomata. Ti na aki “i kaunun” ke n “i babakantang” i marenara. (I-Karatia 5:22-26) N oneani mwin anne, ti kekeiaki n “raoi ma aomata ni kabaneia.”​—I-Rom 12:18.

A Kukurei E Ngae Ngke A Bwainikirinaki!

22-24. (a) Baikara bukini kukureia akana bwainikirinaki ibukin te raoiroi? (b) Tera ae ti na rinanona ni kaongora aika uoua aika imwin aei?

²² “A a kabaia akana bainikirinaki i bukin te raoiroi: ba aia bwai uean te Atua.” (Mataio 5:10) E reitia nako ao ni karababaa riki Iesu ni kangai: “Kam a kabaia, ngkana a taetaebuakaingkami aomata, ma ni bainikiriningkami, ma n atonga te taetae ae buakaka ni kabanea, n uaraoingkami, i bukiu. Kam na kakatonga, ao kimareirei: ba a bati ami bwai i karawa: ba ai aron naba bainikirinaia burabeti ake i mwaimi i rouia.”​—Mataio 5:11, 12.

²³ N aroia ana burabeti te Atua ake rimoa, a kantaningaia naba Kristian bwa a na kabuakakaaki, a na bwainikirinaki ao n uaraoaki “i bukin te raoiroi.” Ma a na rau nanora ngkana ti kakaonimaki n nanomwaaka i aani kataaki kioina ngkai ti kakukureia ao ni karinea Iehova. (1 Betero 2:19-21) E aki kona rawawatara ni kauarerekea kukureira ni beku iroun Iehova ngkai ao n taai aika imwaira. E aki kona naba ni kauarerekea te kukurei ae reke n te uaia n tautaeka ma Kristo n te Tautaeka n Uea i karawa, ke te riki bwa temanna mai buakoia taan aantaeka i aon te aba ae reke irouna te maiu are aki toki. A riki kakabwaia aikai bwa bwaai ni kakoaua ibukin ana boutoka te Atua, ana akoi ao tituaraoina.

²⁴ A bati riki baika ti riai n reiakini man te Kabwarabwara i aon te Maunga. A na rinanoaki aeka n reirei tabeua riki ni kaongora aika uoua aika imwin aei. Ti na noria bwa baikara arora ake ti na kona iai ni maiuakini ana taeka n reirei Iesu Kristo akanne.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Bukin tera bwa a kukurei “akana iai kainnanoan te Atua irouia”?

• Baikara bukini kukureia “akana nimamanei”?

• Bukin tera bwa a kukurei Kristian e ngae ngke a bwainikirinaki?

• Te kukurei raa ae atongaki iroun Iesu ae e anaaki riki iai nanom?

[Taamnei n iteraniba 12]

A rangi ni manena ngkai aeka ni kukurei ake ruaiwa ake e katuruturui Iesu n aron are e noraki naba rimoa

[Taamnei n iteraniba 13]

Te anga teuana ae raoiroi ibukini kaotiotan te nanoanga bon tibwaan ana koaua te Baibara nakoia aomata nako