A Kukukurei Ana Toro Iehova

“A a kukurei akana ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia.”​—MATAIO 5:3, NW.

1. Tera te kakukurei ni koaua ao tera ae kaotiotaki iai?

E RANGI ni kakawaki irouia ana aomata Iehova, aroia ni kukukurei. E taku te tia areru ae Tawita: “E a kabaia te botanaomata ae Atuana Iehova”! (Taian Areru 144:15) E irekereke te kukukurei ma namakinan ae ko toronibwai. E reke te kakukurei ae te kabanea ni korakora ae e rotaki iai nanora, man ataakin ae e boni kakabwaiaira Iehova. (Taeka N Rabakau 10:22) Te aeka ni kakukurei anne, e kaotiota reitakira ae kaan ma Tamara are i karawa, ao ataakin ae ti kaakaraoa nanona. (Taian Areru 112:1; 119:1, 2) E rangi ni kakaongora aron Iesu ni karinani bwaai aika ruaiwa ake a na karekea te kakukurei nakoira. Rinanoakin bwaai aika kaotaki n te kaongora aei ao are imwina, e na katereterea nakoira aron karekean te kukurei ae bati ngkana ti kakaonimaki ni beku iroun Iehova ae “te Atua ae kukukurei.”​—1 Timoteo 1:11, NW.

Ataakin Kainnanoakin Bwaai n Taamnei Iroura

2. E taekina te kakukurei Iesu n te tai raa, ao tera ana moan taeka?

² E anga ana kabwarabwara Iesu ae rangi ni kakawaki, n 31 C.E. E aranaki bwa te Kabwarabwara i aon te Maunga ibukina bwa e waakina ana maroro aei Iesu i aon rabeen te maunga ni kaitaraa Namani Kariraia. E taekinaki ae kangai n ana Euangkerio Mataio: “Ao ngke E noriia aomata aika uanao [Iesu], ao E ararake n te maunga: ao E tekateka, ao a nako Ina ana reirei: ao E kaurea wina, n reireiia, ni kangai: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana nanorinano [“ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia,” NW], ba aia bwai uean te Atua.” E kangai rairan nanon ana moan taeka Iesu: “A kukurei aomata aika raarikin (ni kaineti ma) bwaai n taamnei,” ke “A kukurei te koraki aika bubutii anganakiia bwaai n taamnei.” (Mataio 5:1-3; Kingdom Interlinear; footnote) E koreaki ae kangai n te Baibara are te Today’s English Version: “A a kabwaia ake a ataia bwa a kainnanoi bwaai n taamnei.”

3. E na kanga ni boutoka kukureira te nanorinano?

³ E katerea Iesu n ana Kabwarabwara i aon te Maunga bwa e rianako riki kukurein te aomata, ngkana e ataa aron kainnanoan bwaai n taamnei irouna. A ataia Kristian aika nanorinano bwa bon taani bure ngaiia, ao a onnonia Iehova bwa e na kabwarai aia bure ngkai a onimakina ana karea ni kaboomwi Kristo. (1 Ioane 1:9) Mangaia are a kunea te raunnano ao te kukurei ni koaua. “E a kabaia ane e kabaraki ana bure, ane e rabunaki ana buakaka.”​—Taian Areru 32:1; 119:165.

4. (a) N aaro raa, aika ti kona iai ni kaotia bwa ti atai kainnanoan bwaai n taamnei iroura ao irouia naba raora? (b) Tera ae e na kauataoa riki kukureira ni kaineti ma ataakin kainnanoan bwaai n taamnei iroura?

⁴ E kairira ataakin kainnanoan bwaai n taamnei bwa ti na wareka te Baibara ni katoa bong, ni karin n ara iango amwarake n taamnei aika ti anganganaki ‘n te tai ae riai’ mairoun “te toro ae kakaonimaki ae wanawana,” ao n iriri ni botaki ni Kristian ni katoa tai. (Mataio 24:45; Taian Areru 1:1, 2; 119:111; Ebera 10:25) E kairira tangiraia raora bwa ti na ataia ae a kainnanoi naba bwaai n taamnei, ao ti kaungaki iai n uarongorongo ma n reireinia aomata taekan ana Tautaeka n Uea te Atua. (Mareko 13:10; I-Rom 1:14-​16) E kakukurei nakoira tibwatibwakin koaua man te Baibara nakoia aomata nako. (Mwakuri 20:20, 35) E a kauataoaki riki kukureira ngkana ti kananoi ara iango i aon te kaantaninga ae kamimi ibukin te Tautaeka n Uea anne, ao kakabwaia ake e na karokoi. A kaantaningaia kaain “te nanai ae uarereke” aika Kristian aika a kabiraki, bwa e na reke irouia te aki-mamate i karawa, ike a na riki iai bwa kaain ana Tautaeka n Uea Kristo. (Ruka 12:32; 1 I-Korinto 15:50, 54) Ma, “tiibu tabemang” a kaantaninga te maiu n aki toki n te aonnaba ae te baretaiti i aan te Tautaeka n Uea anne.​—Ioane 10:16; Taian Areru 37:11; Mataio 25:34, 46.

Aroia Akana Nanokawaki, ni Kona ni Kukurei

5. (a) Tera ae nanonaki n te kibuntaeka ae “akana nanokawaki”? (b) E na kanga ni kabebeteaki nanoia akana a nanokawaki?

⁵ A taraa ni kauntaba ana taeka Iesu aika imwina riki. E taku: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana nanokawaki, ba a na kabebeteaki nanoia.” (Mataio 5:4) E na kanga ni kukurei ao n nanokawaki te aomata n te tai ae tii teuana? Ibukin kaotaakira n ana taeka Iesu, ti riai n iangoia bwa te aeka n nanokawaki raa are e taekinna. E kabwarabwaraa te tia rimwin Kristo ae Iakobo bwa ti riai n nanokawaki ngkai ibukin arora ni bubure. E korea ae kangai: “Kam na kaitiaki baimi, ngkami aika taani bure; ao kam na kaitiaki nanomi, ngkami aika kam nanououa. Kam na karawawataingkami, ao kam na raraoma, ao kam na tang. E na riki n tang ami ngarengare, ao a na riki ni mata-ni-kananoanga ami kimareirei. Kam na nanorinano i matan te Uea, ao ane E na karietataingkami.” (Iakobo 4:8-​10) Te koraki ake a nanokawaki ni koaua ibukin aroia ni bubure, a kabebeteaki nanoia ngkai a ataia ae e kona ni kabwaraki aia bure ngkana a onimakina ana karea ni kaboomwi Kristo, ao a raraoma ni koaua n te aro ae a kaakaraoa nanon Iehova. (Ioane 3:16; 2 I-Korinto 7:9, 10) Mangaia are a kona ni karekea aia iraorao ae kakawaki ma Iehova ao ni karekea te kaantaninga ibukin te maiu are aki toki, ike a na toro iai irouna ma n neboia. E na karekea te kakukurei ae korakora riki nakoia, karaoan aei.​—I-Rom 4:7, 8.

6. A nanokawaki tabeman n te aro raa, ao a na kanga ni kabebeteaki nanoia?

⁶ E taekinia naba te koraki ake a nanokawaki Iesu, ibukina bwa e a taabangaki ngkai waaki aika ribaaki i aon te aba. E taekina ana taetae ni burabeti Itaia 61:1, 2, Iesu i boni bukina ngke e kangai: “E mena Tamnein te Uea ae Iehova i aou; ba E kabirai Iehova, ba N na tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia akana nanorinano; E kanakomaiai ba N na bautia akana a uruaki nanoia, . . . ni kabebetei nanoia akana tang ni kabaneia.” E kaineti naba te mwioko anne nakoia Kristian aika kabiraki aika mena i aon te aba ngkai, aika a karaoa mwiokoaia ao ni buokaki irouia raoia aika “tiibu tabemang.” A bane te koraki aikai ni buoka karaoan te mwakuri ae korean te kanikina ni kaikonaki i aon ramwaia “aomata akana ikenrawa ma n tang i bukini bwaai ni kabane akana riai ni bati n ribaki akana karaoaki i nanona [Ierutarem ae aki kakaonimaki, ae kaotiota bannaia Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia].” (Etekiera 9:4) A kabebeteaki nanoia aika nanokawaki n “euangkerion uean te Atua.” (Mataio 24:14) A kukurei ngkai a ataia bwa e a kaan tokin ana waaki Tatan ae buakaka, ike e nang oneaki iai mwina n ana aonnaba Iehova ae boou man raoiroi.

A Kukurei Aika Nimamannei

7. Tera ae aki-nanonaki n te taeka ae “nimamanei”?

⁷ E reita nako ana Kabwarabwara i aon te Maunga Iesu ni kangai: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana nimamanei, ba a na abana te aba.” (Mataio 5:5) E kona n iangoaki n taai tabetai te aroaro ae te nimamannei bwa te mamaara. Ma bon tiaki anne nanona. Ibukini kabwarabwaran nanon te taeka ae rairaki bwa “nimamanei,” e korea ae kangai temanna te tia rabakau i aon te Baibara: “E kinaaki te aomata [ae nimamannei] man aroarona ae moan te kakawaki ae te taotaonakinnano ae korakora. Bon tiaki te nimamannei ae nako man te nano ae biu ke ae mamaara, ao tiaki naba te nano ae mwakuri n akea te iango moa, ke te rawa ni kan karaoa te bwai teuana ae kangaanga karaoana. Ma bon te korakora ae reitaki raoi ma te taotaonakinnano.” E taekina aroarona Iesu ni kangai: “I nimamanei ao I nanorinano.” (Mataio 11:29) Ma, e ninikoria Iesu ni boutokai kaetieti aika raraoi.​—Mataio 21:12, 13; 23:13-​33.

8. Tera te aroaro ae kuri n titeboo nanona ma te nimamannei, ao bukin tera bwa ti kainnanoa te aroaro aei n ara iraorao ma aomata?

⁸ Mangaia are e kuri n titeboo nanon nimamannei ma taotaonaki n nano. Te koaua, bwa a kaai ni karinaki naba taeka aikai n ana maroro te abotoro Bauro ni kabwarabwaran “uaan te Tamnei.” (I-Karatia 5:22, 23) E riai ni karikirakeaki te nimamannei man ana ibuobuoki te taamnei ae raoiroi. Bon te aroaro ni Kristian ae buoka karekean te raoi ma aomata aika tiaki kaain te onimaki, n ikotaki naba ma aika i nanon te ekaretia. E korea ae kangai Bauro: “Karina te nano ae nanoanga, te atataiaomata, te nanorinano, te nimamanei, te taotaonaki n nano; ao kam na i taotaon nanomi, ao kam na i kabara buure i roumi.”​—I-Korote 3:12, 13.

9. (a) Bukin tera bwa e aki kainnanoaki te nimamannei tii ngkana ti iraorao ma aomata? (b) A na kanga n “abana te aba” aomata aika nimamannei?

⁹ E aki kainnanoaki te nimamannei tii ngkana ti iraorao ma aomata. Ngkana ti kukurei n aantaeka nakon ana tautaeka Iehova, ti kaotia iai ngkanne bwa ti nimamannei. Te banna ni katoto ibukin aei, bon Iesu Kristo are e kaotiota te nimamannei ao te aantaeka nakon Tamana ni menana i aon te aba. (Ioane 5:19, 30) Bon Iesu are e anganaki te aba bwa ana bwai, kioina ngkai boni ngaia ae rineaki bwa te tia Tautaeka iai. (Taian Areru 2:6-8; Taniera 7:13, 14) E uaia n tautaeka n te aba ma “taan ababa” ake 144,000 mwaitiia, ake a rineaki mai “buakoia aomata,” bwa a na “tauu taeka i aonaba.” (I-Rom 8:17; Te Kaotioti 5:9, 10; 14:1, 3, 4; Taniera 7:27) A na tautaeka Kristo ma raona n uea i aoia mirion ma mirion mwaane ao aine, aika ai aroia tiibu n te aro are e a kakoroaki iai bukin te taetae ni burabeti n te areru ae kangai: “A na abana te aba akana nimamanei; ao a na kukurei ni kabatian te raoi.”​—Taian Areru 37:11; Mataio 25:33, 34, 46.

A Kukurei Aika Barua

te Raoiroi

10. Tera te anga teuana ae a na kona ni ngae iai te koraki ake a ‘barua ma ni kanimoi n te raoiroi’?

¹⁰ Te kakukurei are e a manga taekinna Iesu imwina n ana maroro i aon te maunga i Kariraia, e kangai: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana barua te raoiroi ma ni kanimoi iai, ba a na ngae.” (Mataio 5:6) E katauraoi kaetieti ni kaineti ma kaakaraoan te raoiroi Iehova ibukiia Kristian. Mangaia are, te koraki ake a bwarua te raoiroi ma ni kanimoi iai, a kaotia bwa a rangi ni kan kairaki iroun te Atua. Te koraki aikai bon naake a atai raoi aroia ni bubure ao aki-kororaoia, ao a ingainga nanoia nakon kariaiakaia n tei i matan Iehova. Ai kukurei ra te koraki aikai, ngkai a reiakina ana Taeka te Atua ao man ataia iai bwa ngkana a raraoma man ukoukora kabwaran aia bure n ana karea ni kaboomwi Kristo, ao a na atongaki iai bwa a raoiroi ao a na kona n tei ngkanne i matan te Atua!​—Mwakuri 2:38; 10:43; 13:38, 39; I-Rom 5:19.

11, 12. (a) A kanga ni karekea karaoiroakia Kristian aika kabiraki? (b) A na kanga ni katokaki nanoia raoia taani kabiraki ni bwaruan te raoiroi?

¹¹ E taekinna Iesu bwa a na kukurei te koraki aikai kioina ngkai a na “ngae.” (Mataio 5:6) A atongaki Kristian aika kabiraki aika “a na uea” ma Kristo i karawa “ba te karaoiroi ni kamaiu.” (I-Rom 5:1, 9, 16-​18) E natiniia Iehova, ao a riki bwa naati n taamnei. A uaia n ababa ma Kristo ao a riki bwa ueea ao ibonga n te Tautaeka n Uea i karawa.​—Ioane 3:3; 1 Betero 2:9.

¹² A tuai moa n atongaki te koraki ake raoia taani kabiraki bwa a karaoiroaki ibukin te maiu. Ma e ngae n anne, bon iai te karaoiroaki are e a tia ni katauaki nakoia mairoun Iehova, ibukina bwa a onimakina raraan Kristo are kawawaeaki. (Iakobo 2:22-​25; Te Kaotioti 7:9, 10) A atongaki bwa a raoiroi ngkai bon raon Iehova aika a nako mai buakon te “rawawata are korakora.” (Te Kaotioti 7:14) A na kangaeaki riki n te raoiroi, ngkana a mena i aani “karawa nabangkai” ike a nang riki iai bwa kaain te aonnaba ae boou are e “mena iai te raoiroi.”​—2 Betero 3:13; Taian Areru 37:29.

A Kukurei Aika Nanoanga

13, 14. Baikara aaro aika manena aika ti riai ni kaota iai ara nanoanga, ao tera kabwaiara mai iai?

¹³ E reita nako ana Kabwarabwara i aon te Maunga, Iesu ao e taku: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana nanoanga, ba a na nanoangaki.” (Mataio 5:7) Ni kaineti ma taani moti, e taekinaki bwa a nanoanga, ngkana a aki katuuaea te tia bure n tuuana ae koro rawawatana ae katauaki ibukin te bure anne. N aron ae kabonganaki n te Baibara, taeka aika rairaki bwa “nanoanga,” a nanona riki kaotiotan te akoi ke te tangira, are e karekea raun nanon ane kananoanga. Mangaia are, aomata aika nanoanga, bon aomata aika tatangira. E oti te katoto ae tamaroa ibukin ‘teuare nanoanga’ nakon te aomata ae kainnanoa buokana, n ana kaikonaki Iesu ibukin te I-Tamaria ae te rao ni koaua.​—Ruka 10:29-​37.

¹⁴ Ti riai ni kaakaraoi mwakuri n akoi nakoia te koraki ake a kainnanoa buokaia, bwa ti aonga ni karekea te kakukurei are e kona n namakinaki imwin karaoan te nanoanga. (I-Karatia 6:10) E nanoangaia aomata ake e noria Iesu. “E nanoangaiia, ba ai aroia tiibu aika akea aia tia kawakinia: ao E reireiia baika bati.” (Mareko 6:34) E ataia Iesu bwa te bwai ae moan te kakawaki i buakoni bwaai aika a kainnanoi aomata, bon baika reitaki ma te onimaki. Ti kona naba ngaira ni kaota ara tangira ao ara nanoanga ngkana ti tibwatibwaa te bwai ae rangi ni kakawaki ibukiia, ae “euangkerion uean te Atua.” (Mataio 24:14) Ti kona naba ni karaoa te ibuobuoki ae manena nakoia raora ni Kristian aika a kara, aine aika a tia ni mate buia, ao ataei aika a tia ni mate tamaia, n arora ni “kabebeteia akana a kai toki nanoia.” (1 I-Tetaronike 5:14; Taeka N Rabakau 12:25; Iakobo 1:27) E na aki tii reke te kukurei iroura man karaoan aei, ma e na bon reke naba nanoangakira iroun Iehova.​—Mwakuri 20:35; Iakobo 2:13.

Aika Itiaki Nanoia ao Taan Raoi

15. Ti na kanga ni kona ni kaitiaki nanora ao n riki bwa taan raoi?

¹⁵ Aio ana taeka Iesu ae te kaonoua ao te kaitiua ibukin te kakukurei: “A a kabaia [“kukurei,” NW] akana a itiaki nanoia, ba a na nora te Atua. A a kabaia [“kukurei,” NW] taan raoi, ba a na atongaki ba natin te Atua.” (Mataio 5:8, 9) E aki tii itiaki aroaroni maiun te aomata ae e itiaki nanona, ma e bon aki kabarekaki naba ana onimaki, ao e katiteuanaki ma tarina n taromaurian Iehova. (1 Rongorongo 28:9; Taian Areru 86:11) Te taeka ni kawai ae rairaki bwa “taan raoi,” e nanona, “aomata aika raoiakina te aba.” A maeka n rau taan raoi ma tariia ni Kristian, ao kaain rarikiia naba n aron are a kona. (I-Rom 12:17-​21) A ‘ukoukora te raoi ao ni kaaea ni kan taua.’​—1 Betero 3:11.

16, 17. (a) Bukin tera bwa a atongaki te koraki ake a kabiraki bwa “natin te Atua,” ao a na kanga n “nora te Atua”? (b) A na kanga “tiibu tabemang” n “nora te Atua”? (c) A na kanga, ao n ningai, ae a na kona iai “tiibu tabemang” n riki raoi bwa “natin te Atua”?

¹⁶ Iai te berita ae karaoaki nakoia taan raoi aika itiaki nanoia, bwa a na “atongaki ba natin te Atua” ao “a na nora te Atua.” A natinaki te taamnei ae raoiroi Kristian aika kabiraki, ao a riki iai bwa “natin” Iehova ni menaia i aon te aba. (I-Rom 8:14-​17) Ngkana a kautaki bwa raon Kristo i karawa, a na mwamwakuri iai ngkanne i matan Iehova ao a nang bon noria.​—1 Ioane 3:1, 2; Te Kaotioti 4:9-​11.

¹⁷ A beku iroun Iehova taan raoi aika “tiibu tabemang,” i aan ana kairiri te tia Kawakin-Tiibu ae Raoiroi ae Kristo Iesu, are e na riki bwa te “Tama ae Akea-tokina.” (Ioane 10:14, 16; Itaia 9:6) A na riki bwa natin Iehova i aon te aba, te koraki ake a tokanikai n te kabanea n tutuo imwin ana tai n tautaeka Kristo ae maanna tengaa te ririki, ao “a na reke tibangaia n te inaomata, ma te neboaki ae aia bai natin te Atua.” (I-Rom 8:21, BK; Te Kaotioti 20:7, 9) Ibukin ingaingaia nakon aei, a wetea iai Iehova bwa Tamaia, kioina ngkai a katabui maiuiia nakoina ao a ataia bwa boni ngaia Teuare angania maiuia. (Itaia 64:8) A katotongia Iobi ao Mote n taai ake rimoa, are a kona n “nora te Atua” ni mataia n onimaki. (Iobi 42:5; Ebera 11:27, BK) A nori aroaron Iehova aika kamimi ni ‘matan nanoia’ ao rinanon reiakinan te atatai ae eti ibukin te Atua, ao a kataia ni katotongnga n aroia ni kaakaraoa nanona.​—I-Ebeto 1:18; I-Rom 1:19, 20; 3 Ioane 11.

18. Antai aika e reke irouia te kakukurei ni koaua ni boong aikai, ni kaineti ma aaro ni kakukurei ake itiua ake e taekin Iesu?

¹⁸ Ti a tia n noria bwa te koraki ake a ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia, aika nanokawaki, a nimamannei, a bwarua te raoiroi, a nanoanga, a itiaki nanoia, taan raoi, e na reke irouia te kakukurei ni koaua man te beku iroun Iehova. Ma e ngae n anne, a aki toki naba te koraki aikai ni kaaitara ma te kairiribai, ao te bwainikirinaki. E urua kukureia mwakuri aikai? E na maroroakinaki kaekaan te titiraki aei n te kaongora are imwin aei.

Te Kauring

• Tera te kakukurei ae na reke irouia akana a atai kainnanoakin bwaai n taamnei irouia?

• N aaro raa are a na kabebeteaki iai nanoia akana a nanokawaki?

• Ti na kanga ni kaotiota te nimamannei?

• Bukin tera ngkai ti riai ni bwaina te nanoanga, te nano ae itiaki, ao n riki bwa taan raoi?

[Taamnei n iteraniba 16]

‘A a kukurei akana ataa kainnanoakin bwaai n taamnei irouia’

[Taamnei n iteraniba 16]

‘A a kukurei akana nanoanga’

[Taamnei n iteraniba 16]

‘A a kukurei akana barua te raoiroi ma ni kanimoi iai’