‘E Neneri Ana Bwai Naba Te Atua Aika Nano Te Taamnei’

“E neneri bwaai ni kabane te taamnei ma ana bwai naba te Atua aika nano.”​—1 I-KORINTO 2:10.

1. Tera taben te taamnei ae raoiroi are e katuruturua Bauro n 1 I-Korinto 2:10, ao baikara titiraki ake a rio mai iai?

AI KAKAITAURA ngaira ni mwamwakurin te taamnei ae raoiroi mairoun Iehova! E taekinaki te taamnei n te Baibara bwa te tia ibuobuoki, te bwaintituaraoi, te tia kaotioti, ao te tia bubutii ibukira. (Ioane 14:16; Mwakuri 2:38; I-Rom 8:16, 26, 27) E katuruturuaki iroun te abotoro Bauro teuana naba taben te taamnei ae raoiroi ae rangi ni kakawaki ae e kakaraoia ngke e kangai: “E neneri bwaai ni kabane te taamnei ma ana bwai naba te Atua aika nano.” (1 I-Korinto 2:10) E boni kabongana taamneina ae raoiroi Iehova ni kaotaraei iai ana koaua aika nano. Ti na aki ota n ana kantaninga Iehova ngkana e aki ibuobuoki te taamnei ae raoiroi. (Wareka 1 I-Korinto 2:9-​12.) Ma e ngae n anne, a bon rio mai iai titiraki tabeua: E kanga ‘te taamnei n neneri ana bwai naba te Atua aika nano’? E kaotaraei baikai Iehova n te moan tienture C.E. rinanon antai? E kanga n neneri baika nano aikai te taamnei n ara bong aikai ao rinanon antai?

2. Baikara aaro aika uoua ake e na mwamwakuri iai te taamnei?

² E kaotii aaro aika uoua Iesu ake e na mwamwakuri iai te taamnei. E taku nakoia ana abotoro teutana te tai imwaini matena: “E na reireiningkami bwaai ni kabane te tia ibuobuoki are te taamnei ae raoiroi are e na kanakomaia te Tama n arau, ma ni kauringingkami bwaai ni kabane ake I a tia n tuangingkami.” (Ioane 14:26) Ngkanne e nang riki te taamnei ae raoiroi bwa te tia reirei ao te tia kauring. Ngkai te tia reirei, e na buokiia Kristian n ota raoi ni baike a tuai n ota iai mai mwaina. Ngkai te tia kauring, e na buokiia naba bwa a na uringi ao ni maiuakini n te aro ae eti baike a a tia ni kabwarabwaraaki nakoia.

I Nanon te Moan Tienture

3. Baikara ana taeka Iesu ake a kaotaki iai bwa a na boni kaotaraeaki teutana imwin teutana “ana bwai naba te Atua ake a nano”?

³ E reireinia taan rimwina Iesu koaua aika bati ake a boou nakoia. Ma a rangi ni bati riki baika a riai n reiakin. E tuangia ana abotoro Iesu ni kangai: “A bati riki baika I kan tuangingkami, ma kam aki kona n ota moa iai ngkai. Ma ngkana e roko te tia ibuobuoki ae te taamnei ae raoiroi ae kaota te koaua, ao e na kairingkami ni buokingkami bwa kam na ota raoi n te koaua.” (Ioane 16:12, 13) Ngaia are e katerea raoi Iesu bwa a na kaotaraeaki ana bwai te Atua ake a nano teutana imwin teutana rinanon te taamnei ae raoiroi.

4. E kanga n riki te taamnei ae raoiroi bwa te tia reirei ao te tia kauring ni bongini Bentekota 33 C.E.?

⁴ E roko “te taamnei ae raoiroi ae kaota te koaua” ni bongini Bentekota 33 C.E., ngke e nurakinaki i aoia Kristian ake a botaki i Ierutarem aika tao 120 mwaitiia. Iai bwaai ni kakoaua ibukin aei ake a noraki ao n ongoraeaki. (Mwakuri 1: 4, 5, 15; 2:1-4) A taetae n taetae aika kakaokoro taan rimwini Kristo ibukin “ana mwakuri te Atua aika moanibaa n tamaroa.” (Mwakuri 2:5-11) Aei te tai are e kaotaraeaki iai te bwai teuana ae boou. E a kaman taekina nurakinan te taamnei ae raoiroi aei te burabeti are Ioera. (Ioera 2:28-32) A nora kakoroani bukin aei taani mataku n aron ae a aki kantaningaia, ao e kaira te maroro te abotoro Betero ni kabwarabwaraan te baere riki. (Wareka Mwakuri 2:14-18.) N te aro aei, e a riki bwa te tia reirei te taamnei ae raoiroi ngke e katerea nakoni Betero bwa te baere riki nakoia taan rimwini Kristo, boni kakoroani bukin te taetae ni burabeti are ngkoa. E riki naba te taamnei bwa te tia kauring ibukina bwa Betero e aki tii mwanewea Ioera ma e mwanewei naba ana areru Tawita ake uoua. (Taian Areru 16:8-11; 110:1; Mwakuri 2:25-28, 34, 35) Bon ana bwai te Atua aika nano baike a nori ao n ongoraei aomata ake a bane ni botaki.

5, 6. (a) Imwini Bentekota 33 C.E., baikara titiraki aika kakawaki ibukin te berita ae boou ake a riai ni kaekaaki? (b) A tabekaki titiraki aikai rinanoia antai, ao a kanga ni karaoaki mooti?

⁵ A bati naba baika a riai ni kamatataaki nakoia Kristian ake n te moan tienture. N te katoto, iai titiraki ibukin te berita ae boou are e moani waakinaki ni bongini Bentekota. E onoti te berita ae boou aei nakoia I-Iutaia ao te koraki ake a rairaki nakon te Aro n I-Iutaia? A kona n rin naba iai Tientaire ao ni kabiraki n te taamnei ae raoiroi? (Mwakuri 10:45) E riai bwa a na korotobibiaki moa Tientaire ao a na riai n aantaeka nakon te Tua Rinanoni Mote? (Mwakuri 15:1, 5) A rangi ni kakawaki titiraki aikai. E kainnanoaki taamnein Iehova bwa e na neneri baika nano aikai. Ma e na mwamwakuri rinanon antai?

⁶ A tabekaki titiraki aika riai ni kaekaaki aikai irouia taari mwaane aika onimakinaki. A ira ana boowi te rabwata n tautaeka anne Betero, Bauro, ao Barenaba ike a a taekina iai aron Iehova n tabeakinia Tientaire ake a tuai n korotobibiaki. (Mwakuri 15:7-12) Imwin rinanoan te rongorongo aei, e a karaoa ana moti te rabwata n tautaeka ni kaineti ma ae e taekinaki n te Baibara n Ebera rinanon ana ibuobuoki te taamnei ae raoiroi. Ao imwina, a kaongoia ekaretia aia moti rinanon reeta.​—Wareka Mwakuri 15:25-30; 16:4, 5; I-Ebeto 3:5, 6.

7. N te aro raa are a kaotaraeaki iai koaua aika nano?

⁷ Iai baika bati riki ake a kamatataaki n aia koroboki Ioane, Betero, Iakobo ao Bauro ake a kairaki koreaia rinanon te taamnei. Ma imwin te tai are e a bwanin iai te Baibara ni Kristian, ao a a toki bwaai n tituaraoi n aron te kona n taetae ni burabeti ao te atatai ae kaotaraeaki n te aro ni kakai. (1 I-Korinto 13:8) E na teimatoa n riki te taamnei bwa te tia reirei ao te tia kauring? E na teimatoa naba ni buokiia Kristian n neneri ana bwai te Atua aika nano? E kaotaki n te taetae ni burabeti bwa e na karaoa anne.

I Nanon Tain te Toki

8, 9. Antai aika a na “raneanea” n ataakin nanon te Atua i nanon tain te toki?

⁸ E a kaman taekina tain te toki te anera temanna ni kangai: “A na raneanea tan rabakau n ai aroni karawa, ao a na raneanea n aki totoki, n ai aroni itoi, akana a tia n reireinia aika a bati te eti. . . . Ao e na rikirake te ataibai.” (Taniera 12:3, 4, BK) Antai aika a na rabakau ao antai aika a na raneanea? E anganira Iesu te bwai n ibuobuoki n ana kaikonaki ibukin te uita ao titania. Ngke e taekina “tain tokin te waaki ae ngkai i aon te aba” ao e kangai: “N te tai anne, a na raneanea aomata aika raoiroi n aron taai, n ana tautaeka n uea Tamaia.” (Mataio 13:39, 43) E katerea Iesu n ana kabwarabwara bwa “aomata aika raoiroi” bon “natin te tautaeka n uea” ake Kristian aika kabiraki.​—Mataio 13:38.

⁹ A na bane n “raneanea” Kristian aika kabiraki? N te aro teuana eng, ibukina bwa a na bane Kristian n uataboa tataekinan te rongorongo, karekeaia taan rimwini Kristo, ao ni kaungaia i marenaia n taai ni bobotaki. A na katea te katoto taani kabiraki. (Tekaria 8:23) Ma irarikin aei, a nang kaotaraeaki baika nano i nanon tain te toki. E boni “kainaki” te taetae ni burabeti are e koreia Taniera ni karokoa te tai anne. (Taniera 12:9, BG) E na kanga te taamnei n neneri baika nano aikai ao rinanoia antai?

10. (a) E kaotaraei koaua aika nano te taamnei ni kabaneani boong rinanoia antai? (b) Kabwarabwaraa aroni kamataataani koaua ni kaineti ma ana tembora n taamnei ae kakannato Iehova.

¹⁰ Ngkana e roko taini kamataataani baika irekereke ma te onimaki n ara bong aikai, a nang buokaki iroun te taamnei ae raoiroi taan tei aika onimakinaki ibukin “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana,” ake ni kautun aia botaki taani Kakoaua n te aonnaba. N te aro anne, a na atai koaua ibukini baika nano ake a aki ota ngkoa iai. (Mataio 24:45; 1 I-Korinto 2:13) A bane kaain te Rabwata n Tautaeka n rinanoi kaetakini kabwarabwara. (Mwakuri 15:6) A boreeti baike a reiakin ibukini kakabwaiaaia aomata nako. (Mataio 10:27) Ni waakinakon te tai, a na bae ni kainnanoaki kamatataan riki reirei tabeua, ao a kabwarabwaraaki n te aro ae koaua raoi.​—Nora te bwaoki ae kangai atuna: “Aron te Taamnei ni Kaotaraea Nanon te Tembora n Taamnei.”

Kakabwaiaaki Man Taben te Taamnei Ngkai

11. A na kanga ni bane ni kakabwaiaaki Kristian ni boong aikai man taben te taamnei ae raoiroi ae kaotaraean ana bwai te Atua aika nano?

¹¹ A bane ni kakabwaiaaki Kristian aika kakaonimaki man taben te taamnei ae raoiroi ae kaotaraean ana bwai te Atua aika nano. Ni boong aikai, ti ukeuke n reirei ao imwina ti kauringi ao ni maiuakini baike e buokira ni kaotaira iai te taamnei ae raoiroi, n aroia Kristian ake n te moan tienture. (Ruka 12:11, 12) Ti aki kainnanoa te reirei ae rietata ibukini kaotaakira ni koaua aika nano mairoun te Atua ake a a tia ni boreetiaki. (Mwakuri 4:13) Tao ti na kanga ni katamaroai riki ara atatai n ana bwai te Atua aika nano? Ti na rinanoi iango tabeua.

12. N ningai ae ti riai n tataro ni bubutii iai te taamnei ae raoiroi?

¹² Tataro ni bubutii te taamnei ae raoiroi. Imwain raoi rinanoan te reirei n te Baibara, ti riai moa n tataro ni bubutii kairakira n te taamnei ae raoiroi. E koaua aei e ngae naba ngkana tii ngaira ke e kimototo ara tai ae reke. E na boni kakukureia Tamara are i karawa ara bubutii ma te nanorinano. N aron are e kaotia Iesu, e na boni kabatiaa n anganira taamneina ae raoiroi Iehova ngkana ti bubutii ma nanora ni koaua.​—Ruka 11:13.

13, 14. Tera irekereken te katauraoi ibukini bobotaki ma ara atatai n ana bwai te Atua aika nano?

¹³ Katauraoi ibukini bobotaki. Ti karekei ‘kanara n te tai ae riai’ rinanon te toro ae kakaonimaki. E kakoroa nanoni mwiokoana “te toro” rinanoni katauraoan reirei man te Baibara ao baireani kaetieti ibukin te reirei ao bobotaki. Iai bukina aika a karauaki raoi n rinanoaki, ngkai a tuangaki “tarimi nako i nanon te onimaki” bwa a na iangoa te reirei teuana. (1 Betero 2:17; I-Korote 4:16; Iuta 3) Ti kaai ni mwakuri ma te taamnei ae raoiroi ngkana ti karaoa ara kabanea n raoiroi n tou mwin taeka ake ti anganaki.​—Te Kaotioti 2:29.

¹⁴ Ti karaoa ae riai n ara tai ni katauraoi ibukini bobotaki ni Kristian ngkana ti wareki kiibu ake a kaotaki iai, ao ni kataia n nori irekerekeia ma te reirei ae maroroakinaki. Ni karaoan aei, e na rikirake n nano riki ara atatai n te Baibara teutana imwin teutana. (Mwakuri 17:11, 12) Ti buokaki ni warekani kiibu akanne bwa ti na kona n uringa kanoan te kibu anne man ana ibuobuoki te taamnei ae raoiroi ao ni kona n uringa naba iteranibaan te Baibara anne ngkana ti kainnanoia.

15. E aera ngkai ti riai ni mutiakin rongorongo aika boou aika n ara boki aika boreetiaki, ao ko na kanga ni kakororaoa aei?

¹⁵ Teimatoa ni wareki booki aika boou aika boto man te Baibara. A aki rinanoaki n ara bobotaki kaongora tabeua akana a tia ni boreetiaki, ma a a boni katauraoaki naba ibukini kakabwaiaara. A katauraoaki naba ibukira kaongora aika a anganaki aomata nako. N te aonnaba ae mangaongao aei, ti aki toki ni kabanea te tai teutana n tataningaia aomata ke katiaan te bwai teuana. Ngkana ti uouota te maekatin ae ti tuai ni warekia ke tii teutana ae ti a tia ni warekia iai, tao ti kona ni kabonganai taai aikai ni wareka iai teuana te mwakoro. A teimatoa ni mutiakin rongorongo aika boou tabeman rinanon te kakauongo nakoni kanoan ara boki aika raweaki n aia tai n rianna ke n tokaia n te bao ni mwamwananga. Bwaai ni kabane aikai a karauaki n rinanoaki moa ao ni koreaki ibukini kukureira, a a karikirakea kakaitaura ibukini baika irekereke ma ara onimaki.​—Abakuka 2:2.

16. Tera te kakabwaia ae reke man tauani mwin ao ukeran titiraki aika rio n ara iango?

¹⁶ Kananoa am iango. Karekea am tai n iaiangoi baikana ko wareki n te Baibara ke booki aika boto mai iai. A kona n rio am titiraki ngkai ko karauko n iaiangoi reirei akana karinanaki teuana imwin teuana. Ko kona ni korei titiraki akanne ao n ukeri reireiam aika bati mai iai rimwi riki. N angiin te tai, ngkana ti ukeri reirei i aoni baika anaaki nanora iai, ti rangi ni kananoi riki ara ukeuke ibukini karekean otara. E riki te atatai ae ti karekea bwa iterani kaubwaira ae kakawaki are ti kona ni kabongana ngkana ti kainnanoia.​—Mataio 13:52.

17. Tera te babaire ae ko iria ibukin am reirei n te utu ke i bon iroum?

¹⁷ Bairea te tai ibukin te taromauri n utu. E a tia te Rabwata n Tautaeka ni kaungaira ni kabane bwa ti na kaokoroa te tairiki teuana ke te tai riki teuana ni katoa wiki ibukin ara reirei n te utu ke i bon iroura. E reke angara ni karaoa nanon te reirei aei mani bitakini babaire ibukini bobotaki. Tera ae ko rinanona ni katoa tairikin te Taromauri n Utu? A wareka te Baibara tabeman, a karaoi aia kakaae i aoni kiibu aika rio mai iai titiraki ao a korei kabwarabwaraaia aika kimototo n aia Baibara. A bati utu aika a karekei aia tai ni maroroakina aroni kamanenaan te reirei ae a reiakinna n aia utu. A rinea te kaongora ae a namakinna atun utu tabeua bwa e riai ni maroroakinaki n te utu ke ae irekereke ma te reirei ke titiraki ake a a tia n tuangaki utu bwa a na rinanoi. Akea te nanououa bwa ane ko na bon iangoi reirei riki tabeua bwa a na rinanoaki ni waakinakon te tai.a

18. E aera bwa ti riai n aki kerikaaki man ara ukeuke n reirei i aoni koaua aika nano riki n Ana Taeka te Atua?

¹⁸ E taku Iesu bwa e na riki te taamnei bwa te tia ibuobuoki. Ngaia are ti riai n aki kerikaaki man ara ukeuke n reirei i aoni koaua aika nano riki n Ana Taeka te Atua. Aeka ni koaua aikai, bon iteran te ‘atatai ibukin te Atua’ ae rangi ni kakawaki ao ti kaungaaki bwa ti na ukeri. (Wareka Taeka N Rabakau 2:1-5, BG.) A bati baike a kaotii ni kaineti ma “baika e katauraoi te Atua ibukia te koraki ake a tangiria.” Ngkana ti kakorakoraira n reiakina ae bati riki n Ana Taeka Iehova, e na boni buokira iai te taamnei ae raoiroi kioina ngkai “e neneri bwaai ni kabane te taamnei ma ana bwai naba te Atua aika nano.”​—1 I-Korinto 2:9, 10.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Baikara aaro aika uoua ake e buokira iai te taamnei n neneri “ana bwai naba te Atua aika nano”?

• E kaotaraei koaua aika nano rinanon antai te taamnei ae raoiroi n te moan tienture?

• E kanga te taamnei ae raoiroi ni mwamwakuri ni kamataatai reirei n ara bong aikai?

• Tera ae ko kona ni karaoia bwa ko aonga ni kakabwaiaaki man taben te taamnei?

[Te Bwaoki n te iteraniba]

Aron te Taamnei ni Kaotaraea Nanon te Tembora n Taamnei

Mai buakon “ana bwai naba te Atua aika nano” ake a kaotaki n te moan tienture, bon taekan te umwanrianna ae tabu ao imwina tembora ake a kaikonakaki nakon te bwai ae irekereke ma te onimaki ae rangi ni korakora riki. E atonga te bwai anne Bauro bwa “te umwanrianna ni koaua, are e kateia Iehova ao tiaki te aomata.” (I-Ebera 8:2) Bon te tembora n taamnei ae kakannato ae te babaire ibukini kawaran te Atua ae reke rinanon ana angakarea ao ana mwakuri n ibonga Iesu Kristo.

E tei “te umwanrianna ni koaua” n 29 C.E., ngke e bwabetitoaki Iesu ao ni kariaiakaki iroun Iehova bwa ngaia ae e na riki bwa te karea ae kororaoi. (I-Ebera 10:5-10) Imwini maten Iesu ao utina, e rinnako n te ruu ae Moan te Tabu n tembora n taamnei ao e kaota manenan ana angakarea “i matan te Atua.”​—I-Ebera 9:11, 12, 24.

E korea taekaia Kristian ake a kabiraki te abotoro Bauro n te kibu riki teuana n te Baibara bwa a “tabe n rikirake bwa te tembora ae tabu ibukin Iehova.” (I-Ebeto 2:20-22) Titeboo te tembora aei ma “te umwanrianna ni koaua” are e kabwarabwaraa taekana Bauro rimwi riki n ana reta nakoia I-Ebera? A iangoia ana toro Iehova i nanon tatabebwi te ririki bwa bon titeboo. E taraa n ae a katauraoaki Kristian aika kabiraki i aon te aba bwa a na riki bwa “atibun” ana tembora Iehova i karawa.​—1 Betero 2:5.

Ngke e a uakaan 1971, a a moanna n ataia tabeman kaain te toro ae kakaonimaki ake iai mwiokoaia, bwa bon tiaki ana tembora n taamnei ae kakannato Iehova te tembora are e taekinna Bauro n te boki ae I-Ebeto. Ngkana ngaia bwa e karaoaki “te umwanrianna ni koaua” irouia Kristian ake a kabiraki ake a a tia ni kautaki, e na moan tei ngkanne imwini moanakini kautaia n “okin ma tikun te Uea.” (1 I-Tetaronike 4:15-17) Ma e korea ae kangai Bauro ni kaineti ma te umwanrianna ae tabu: “Te umwanrianna aei boni kaikonakan te tai ae baireaki ae e a roko ngkai.”​—I-Ebera 9:9.

Ngkana e karauaki ni kabotauaki baikai ma kiibu riki tabeua, e mataata iai bwa tiaki n ae e tabe ni kateaki ngkai te tembora n taamnei ao tiaki naba ‘atibu’ Kristian aika kabiraki aika katauraoaki i aon te aba bwa a na kaainna. Ma a beku Kristian aika kabiraki n oon ao i nanon te ruu ae Tabu n tembora n taamnei, ao a katoabong n “anga te karea ni karaoiroi” nakon te Atua.​—I-Ebera 13:15.

[Taamnei n iteraniba 31]

Ti na kanga ni katamaroai riki otara n “ana bwai naba te Atua aika nano”?