“Kawakina Ana Nanai Te Atua Ane Kam Tararuaia”
“Kawakina ana nanai te Atua ane kam tararuaia, tiaki ibukina bwa kam kairoroaki, ma kam na tararuaia ma kukurein nanomi.”—1 BETERO 5:2.
1. Baikara aaro ake a kaaitarai Kristian ngke e korea ana moan reta Betero?
E KOREA ana moan reta te abotoro Betero tabeua te tai imwaini moanakini bwainikirinaia Kristian iroun Nero i Rom. E kani kakorakoraia raona n onimaki, ibukina bwa e “nakonako” te Riaboro n ukeriia Kristian bwa e na kabwakaia. Ngkana a na tei n nene bwa a na rarawa nakoina, a riai ni ‘kawanawanaia’ ao ni ‘kananorinanoia i aani bain te Atua ae mwaaka.’ (1 Betero 5:6, 8) A riai naba n teimatoa ni katiteuanaaki. A riai n aki bwaina te ‘iowawa ao ni buaka i marenaia,’ bwa a kona ni ‘kaai ni kamaunaia’ iai.—I-Karatia 5:15.
2, 3. Antai ae ti riai ni buaka ma ngaia, ao tera ae ti nang rinanona n te kaongora aei?
2 Ti kaaitara naba ma aaro akanne ni boong aikai. E tabe ni kakaaei ana aanga te Riaboro ake e na kabwakaira iai. (Te Kaotioti 12:12) Ao n te tai ae imwaira, iai “te rawawata ae korakora ae tuai ni kaoti mangke e moani karikaki te aonnaba.” (Mataio 24:21) A riai Kristian ake n te moan tienture ni kawakinia man te kauntaeka i marenaia ao ai uana naba ma ngaira. N taai tabetai, ti kainnanoa buokara mairouia mwaane aika mwaatai ni kakororaoan aei.
3 Ti na rinanoi aroia unimwaane n te ekaretia ni karikirakea nanoia ni kakaitau ni mwiokoaia ae kawakinan ‘ana nanai te Atua ae a tararuaia.’ (1 Betero 5:2) Imwin anne, ti na iaiangoa te aro ae riai ni waakinan te mwakuri ni kawakintiibu. N te kaongora ae imwina, ti na nenera aroia kaain te ekaretia ni kona ni ‘karineia akana mwakuri korakora i buakoia ni kairira’ te nanai. (1 I-Tetaronike 5:12) N rinanoan raoi baikai, ti na buokaki n tei n nene ni kaitaraa karoton ara Kairiribai, n ataakin ae boni ngaia ae ti kaunrabwata ma ngaia.—I-Ebeto 6:12.
Kawakina Ana Nanai te Atua
4, 5. Tera aroia ae riai mwaane aika ikawai riki n iaiangoa te nanai? Taekina te kaikonaki iai.
4 E kaungaia mwaane aika ikawai riki i buakoia Kristian ake n te moan tienture Betero, bwa a na iangoa te nanai are a mwiokoaki iai n aron ana iango te Atua. (Wareka 1 Betero 5:1, 2.) E ngae ngke e iangoaki Betero bwa bouan te ekaretia, ma e aki kamoamoa ni kan rabakau nakoia unimwaane. Ma e kaumakiia raona n unimwaane. (I-Karatia 2:9) N aron nanoni Betero, a a kaumakaki naba unimwaane n te ekaretia iroun te Rabwata n Tautaeka ni boong aikai, bwa a na kakorakoraia ni kakororaoa mwiokoaia ae kakawaki ae kawakinan ana nanai te Atua.
5 E koreia te abotoro bwa a riai mwaane aika ikawai riki ni ‘kawakina ana nanai te Atua are a tararuaia.’ Moan te kakawaki ibukia bwa a na ataia ae bon anne ana nanai Iehova ao Iesu Kristo. A na kaekaa bukinaia unimwaane ibukin aroia n teimatoa n tararuaia ana tiibu te Atua. Iangoia bwa aongkoa e butiiko raoraom ni kaani bwa ko na kawakinia natina ngkana e na mwananga nako. Ko na aki tararuaiia raoi ao ni kakaamwarakeia? Ngkana e aoraki temanna, ko na aki taraia raoi bwa e na reke ana bwainnaoraki ae riai? N aron naba anne, a riai unimwaane n te ekaretia ni “kawakina ana ekaretia te Atua, are e kabooa n raraan oin Natina.” (Mwakuri 20:28) A ururingnga ae a bane ni kabooaki tiibu n raraani Kristo Iesu ae rangi ni kakawaki. A riai unimwaane ni kaamwarakea, ni kamanoa ao n tararuaa te nanai ibukina bwa a na boni kaekaa bukinaia.
6. Tera tabeia taani kawakintiibu ake rimoa?
6 Iangoi tabeia taani kawakintiibu n taai ake a karakinaki n te Baibara. A riai n nanomwaaka i aan te riringa n te ngaina ao te kamariri n te bong ibukini kawakinan te nanai. (Karikani Bwaai 31:40) A boni kariaia naba bwa e na ruanikai maiuia ibukia aia tiibu. E kamaiua ana nanai mairouia maan aika tiritiri, te raian ao te bea naba te ataeinimwaane are te tia kawakintiibu ae Tawita. Ni kaineti ma maan aikai n tatabemania nako, e taekinna Tawita bwa e “taua buaina ao [e] tiringnga.” (1 Tamuera 17:34, 35, BG) Ai bon ninikoriara! Ai boni kaanra ma win te man ae tiritiri! Ma e ngae n anne, e karaoi bwaai ni kabane ibukini kamaiuan te tiibu.
7. A na kanga unimwaane ni katika te tiibu mai win Tatan, n te aro ni kaikonaki?
7 A riai ni kawakinia unimwaane ni boong aikai man niniakia iroun te Riaboro ae kaanga ai aron te raian. Tao e irekereke aei ma te ninikoria ni katika te tiibu mai win te Riaboro n te aro ni kaikonaki. A kona unimwaane ni kamaiua te tiibu ngkana a taua raoi buain te man ae tiritiri. A kona n iangoia ma taari aika aki taratara raoi ake a kaririaki n ana bwai ni kamwane Tatan. (Wareka Iuta 22, 23.) Ni koauana, a aki kona ni kakororaoa aei unimwaane ngkana e aki buokiia Iehova. A mwanokaa te tiibu ae ikoaki, a bautia ao a kabiria n te bwaa ni kabebetenano ae Ana Taeka te Atua.
8. A kaira te nanai unimwaane n nakea ao n te aro raa?
8 E kaira naba te nanai te tia kawakintiibu nakon te tawaana n uteute ae tau kanaia ao nimaia iai. N aron naba anne, a kaira te nanai unimwaane nakon te ekaretia, a kaungaia bwa a na katoatai n iririi bobotaki bwa a aonga ni kanuaaki raoi ao ni karekei “kanaia n te tai ae riai.” (Mataio 24:45) Tao a riai unimwaane ni kabanea te tai ae bati ni kataia ni buokiia te koraki ake a mamaara aia onimaki, bwa a na butimwaea kamarurungaia man Ana Taeka te Atua. E boni bae ni kataia n okira te nanai te tiibu ae tiotionako. A aki kakamaaka tariia unimwaane ma a kabwarabwarai booto n reirei man te Baibara ma te akoi ao ni kaota arona ni maiuakini.
9, 10. Tera aroia unimwaane ae riai nakoia aika mamaara aia onimaki?
9 Ngkana ko aoraki, aekakira am taokita ae ko tangiria? Te taokita ae e ongora iroum n te tai ae uarereke ao imwina e a korea naba am bwainnaoraki bwa e aonga ni manga nora are imwim? Ke ae kakauongo raoi, e kabwarabwaraa te bae riki iroum, ao n tuangko bwainnaoraki aika ko na karekei?
10 N aron naba anne, a kona ni kakauongo unimwaane nakon ae e mamaara ana onimaki ao ni buokia ni kamarurungnga, ni “kabiria n te bwaa n aran Iehova” n te aro ni kaikonaki. (Wareka Iakobo 5:14, 15.) N aron te bwaam are mai Kireata, e kona naba Ana Taeka te Atua ni kabebetea nanon ane aoraki. (Ieremia 8:22; Etekiera 34:16) E kona ni buokaki te tia bure ni kamanenaani booto n reirei man te Baibara bwa e na manga marurung ni beku ibukin Iehova. Eng, a karaoa ae rangi n raoiroi unimwaane ngkana a ongoraea tabeaiangan te tiibu ae mamaara ana onimaki ao a tataro ma ngaia.
Tiaki Ibukini Kairoroakimi ma Bon Ibukini Kukurein Nanomi
11. Tera ae kairiia unimwaane bwa a na kawakina te nanai ma kukurein nanoia?
11 Imwin anne, e kauringia mwaane aika ikawai riki Betero aroia ae riai ao ae aki riai n tararuaan te nanai. A riai unimwaane ni kawakina ana nanai te Atua, ‘tiaki ibukina bwa a kairoroaki ma bon ibukini kukurein nanoia.’ Tera ae kairiia unimwaane bwa a na beku ibukia tariia ma kukurein nanoia? Ma tera are e kaira Betero bwa e na kawakinia ao ni kaamwarakeia ana tiibu Iesu? E kakawaki karaoan aei ibukin tangiran te Uea. (Ioane 21:15-17) Ibukin aia tangira unimwaane, a na ‘aki manga maiu i bon ibukia, ma a na maiu ibukin teuare mate ibukia.’ (2 I-Korinto 5:14, 15) A kaumakaki unimwaane man te tangira aei n ikotaki ma tangiran te Atua ao tariia, bwa a na beku ibukin te nanai, a na kabanei korakoraia, kaubwaia, ao aia tai. (Mataio 22:37-39) A anga ngaiia n akea te ngurengure ma boni kukurein nanoia.
12. Tera aroni korakoran ana tangira te abotoro Bauro ngke e anga ngaia?
12 Tera aroni korakoran aia tangira unimwaane ngkana a na anga ngaiia? A kakairi iroun te abotoro Bauro n tararuaaia tiibu, n ai arona naba ni kakairi iroun Iesu. (1 I-Korinto 11:1) A rangi ni kukurei Bauro ma raona n angania taari ake i Tetaronike ‘tiaki tii ana rongorongo ae raoiroi te Atua, ma maiuia naba’ ibukin tangiraia. Ni karaoan anne, a nabeia raoi iai “n aron te tina ae kaamwarakeia natina ma ni mwannanoiia.” (1 I-Tetaronike 2:7, 8) E ataa aron ana tangira te tina nakoia natina Bauro, bwa e na karaoi bwaai ni kabane ibukia ao n teirake naba n te nukanibong ni kaamwarakeia.
13. Tera te iango ae riai are a na kateimatoa unimwaane?
13 A riai n taratara raoi unimwaane, bwa a na kateimatoa aia iango ae riai ibukini mwiokoaia ae kawakinan te nanai ao tabeia ibukin aia utu. (1 Timoteo 5:8) Kabanean te tai ma te ekaretia irouia unimwaane, bon te tai ae rangi ni kakawaki ae a riai ni kabanea ma aia utu. Te anga teuana ibukini karekean te iango ae riai ni kaineti ma mwiokoaia akana uoua akanne, boni kaoaia tabemwaang bwa a na raonia n aia Taromauri n Utu n te tairiki n tabetai. I nanon ririki aika bati, e kaoia taari aika tuai mare ao utu ake akea aia karo nakon ana taromauri n utu Masanao ae te unimwaane i Tiaban. Imwin tabeua te tai, a a riki bwa unimwaane tabeman mai buakoia ake a reke buokaia n anne, ao a a manga toua mwin ana katoto ae raoiroi Masanao.
Rarawa Nakon te Karekearo n te Babakanikawai—Kawakina te Nanai ma Ingaingan Nanom
14, 15. E aera bwa a riai ni kawakinia unimwaane man te “kani karekearo n te babakanikawai,” ao a na kanga ni kakairi irouni Bauro n aei?
14 E kaungaia naba unimwaane Betero bwa a na kawakina te nanai, “tiaki ibukin te kani karekearo n te babakanikawai, ma ibukin [ingaingaia].” A kabanea te tai ae bati unimwaane n aia mwakuri, ma a bon aki kantaningaa kabooaia n te mwane. E noria Betero bwa e riai ni kauringia raona n unimwaane bwa e karuanikai kawakinan te nanai ibukin “te kani karekearo n te babakanikawai.” E teretere raoi te karuanikai anne ni maiuia mataniwi n Aaro ni “Baburon ae Kakannato” ae te maiu ni kaubwai, e ngae ngke a a maiu ni kainnano aomata aika bati ibukia. (Te Kaotioti 18:2, 3) A bon tau unimwaane ni boong aikai ni kawakinia man tangiran te aeka ni kairiri anne.
15 E katea te katoto ae raoiroi Bauro ibukia unimwaane n te ekaretia. E ngae ngke te abotoro ngaia ma e kona n tia n riki bwa te bwai ni ‘karawawata n te kabanemwane ae bati’ nakoia Kristian ake i Tetaronike, ma e bon aki “kana te amwarake mairoun temanna n aki kabooa.” E boni “bekutata ma te korakai ni ngaina ao ni bong.” (2 I-Tetaronike 3:8) A bati unimwaane ni boong aikai, n ikotaki naba ma ake a mwiokoaki bwa a na mwamwananga aika katea te katoto ae raoiroi n aei. E ngae ngke a butimwaea akoaia mairouia raoia n onimaki, ma a aki ‘karawawataa temanna n te kabanemwane ae bati.’—1 I-Tetaronike 2:9.
16. Tera ae nanonaki ni kawakinan te nanai ma te ‘ingainga n nano’?
16 A kawakina te nanai unimwaane ma ‘ingaingan nanoia.’ E teretere ingaingaia n aroia n anga ngaiia ni buoka te nanai. Ma tiaki nanona bwa a kairoroa te nanai unimwaane aika tatangira bwa a na beku ibukin Iehova, ao a aki naba kaungaia aomata bwa a na beku ma te nano ni kaiangatoa nakoia tabemwaang. (I-Karatia 5:26) A ataia unimwaane bwa a aki boraoi aroaroia tiibu ni kabane. A ingainga ni buokiia tariia bwa a na beku ibukin Iehova ma te kukurei.
Tiaki Taan Taua Aron te Nanai ma Boni Banna ni Katoto
17, 18. (a) E aera ngke e kangaanga n tabetai otaia abotoro n ana reirei Iesu ibukin te nanorinano? (b) Tera te aro ae titeboo ma anne ae ti kona ni karaoia?
17 N aron ae ti a tia ni maroroakinna, a riai n ururingnga unimwaane n taai nako bwa te nanai are a kawakinna bon ana nanai te Atua. A taraia raoi bwa a na aki “taui aroia te koraki ake ana bwai te Atua.” (Wareka 1 Betero 5:3.) N tabetai, a ukoukora naba te aro aei ana abotoro Iesu ma te nano ae aki raoiroi. A kakairi irouia te koraki ake a tautaekania natannaomata bwa a tangira te nakoa ae rietata.—Wareka Mareko 10:42-45.
18 Ni boong aikai, a riai taari ake a “ukoukora te kan riki bwa te mataniwi” n nenera raoi bukini karaoan anne irouia. (1 Timoteo 3:1) A kona n titirakinia unimwaane ake a a tibwa mwiokoaki, bwa iai irouia tangiran te mwaaka n tautaeka ke te kan rietata n aron are a karaoia tabemani mai buakoia abotoro. Ibukina bwa iai aia kangaanga abotoro n aei, a a kona ngkanne n ataia unimwaane ae a riai ni mwakuri korakora n totokoa tangirani bwaikorakin te aonnaba, ae karekeani mwaakaia n tautaekania aomata nako.
19. Tera ae a riai n ururingnga unimwaane ni kamanoan te nanai?
19 Ni koauana, iai taai ake a riai ni matoatoa iai unimwaane, n aroni kamanoan te nanai mairouia “kameaanti aika tiritiri.” (Mwakuri 20:28-30) E tuangaki Tito irouni Bauro bwa e na teimatoa ni “kaungaunga ma ni boaa te aba ni mwaakan [nakoana].” (Tito 2:15) E ngae ngkana a na anga te reirei ni kairiri ae matoatoa ma a boni karineia naba ake a irekereke iai. A ataia ae n oneani mwin are a na tiribure n te aro ae iowawa, e uaana riki te anainano ma te akoi n angiin te tai n anaakin nanoia aomata ao ni kaungaan temanna bwa e na toua te kawai ae eti.
20. A na kanga unimwaane ni kakairi iroun Iesu ni katean te katoto ae raoiroi?
20 A kaungaaki unimwaane n ana katoto ae raoiroi Kristo bwa a na tangira te nanai. (Ioane 13:12-15) A kaonaki nanora n te kakaitau ni warekan aroni Kristo n reireinia taan rimwina n uarongorongo ao ibukini karekeia taan rimwina. A ringaki nanoia taan rimwina n arona n nanorinano, ike a a kaungaaki iai bwa a na kakairi n te maiu ae kaotiotaki iai te ‘nanorinano are a iangoia bwa a kakawaki riki tabemwaang nakoia.’ (I-Biribi 2:3) Ni boong aikai, a kaungaaki unimwaane n aron naba anne bwa a na kakairi n ana katoto Iesu, ao ibukin anne a a riki bwa “katoto nakon te nanai.”
21. Tera te kaniwanga ae a kona ni kantaningaia unimwaane?
21 E motika ana kaungaunga Betero nakoia mwaane aika ikawai riki n taekinan te berita ibukin taai aika a na roko. (Wareka 1 Betero 5:4.) A “na karekea baunuean te mimitong ae aki kona ni mane” mataniwi aika kabiraki n te taamnei ma Kristo i karawa. Iai mwiokoaia taani kawakinia “tiibu tabemwaang” aika a mwakuri i aani Kristo bwa a na kawakina ana nanai te Atua i aon te aba i aan ana tautaeka “mataniwia taani kawakintiibu.” (Ioane 10:16) E na maroroakinaki n te kaongora ae imwina aanga ake a kona iai kaain te ekaretia ni boutokaia ake a rineaki bwa taani kairiri.
Titiraki ni Kauring
• E aera ngkai e riai ni kaungaia raona n unimwaane Betero bwa a na kawakina ana nanai te Atua are a tararuaia?
• Tera aroia unimwaane ae riai ibukini kawakinaia akana mamaara aia onimaki?
• Tera ae kaungaia unimwaane bwa a na kawakina ana nanai te Atua are a tararuaia?
[Taamnei n iteraniba 23]
A riai unimwaane n te ekaretia ni boong aikai ni kamanoia “tiibu” aika tararuaia n aroia taani kawakintiibu rimoa