ATUN TE MAEKATIN: KO RIAI NI MAAKA TOKIN TE AONNABA?
Tokin Te Aonnaba Te Maaku, Te Ingainga Ao Te Bwarannano
Tera am namakin ngke a taekinna aomata aika bati bwa n Ritembwa 21, 2012 n te karenta ae te Maya, e na iai te bitaki ni katobibia te aonnaba? Ko bae ni kabebeteaki, ko bwarannano ke ko karawawataaki ni kaineti ma te bwai ae ko kantaningaia. E koaua bwa bon tii te katautau riki teuana ae kairua anne ibukin tokin te aonnaba?
Tera aron “tokin aonaba” ae kabwarabwaraaki n te Baibara? (Mataio 24:3, BG) A maaku tabeman bwa a taku bwa e na kabuekaki te aonnaba. A ingainga tabeman riki ni kan nora te bwai ae na riki n tokin te aonnaba. A bati naba aika a bwara nanoia ngkai a a kainnano ni kariariaa tokin te aonnaba i nanon te tai ae maan. Ma a reke namakin akanne man iango aika karioaki ke ni baika a koaua?
Ko bae ni mimi n ataakin te bae taekinaki raoi n te Baibara ibukin tokin te aonnaba. E aki tii taekinaki n te Baibara bwa e aera ngkai ti riai ni kantaningaa te toki, ma e kabwarabwaraaki naba iai bwa a kona tabeman n namakinna bwa e rangi ni kiriaria rokona ao a a bwara nanoia iai. Ti kaungako bwa ko na iangoi kaekaan titiraki tabeua aika taabangaki man te Baibara ibukin tokin te aonnaba.
E koaua bwa e na kabuekaki te aonnaba?
KAEKAANA MAN TE BAIBARA: “E kawene aonaba [te Atua] i aoni bouana, Ba a aonga n aki mwemwe n aki totoki.”—TAIAN ARERU 104:5, BG.
E na bon aki kamaunaaki te aonnaba n te ai ke te bwai riki teuana. N oneani mwin anne, ti reiakinaki n te Baibara bwa te aonnaba aei boni mwengaia te botannaomata n aki totoki. E taekinaki ae kangai n Taian Areru 37:29 (BG): “A na abana te aba akana raoiroi, Ao a na mamaeka iai n aki toki.”—Taian Areru 115:16; Itaia 45:18.
Imwini karikan te aonnaba iroun te Atua, e a taekinna bwa “moan te raoiroi” ao e teimatoa n namakina anne. (Karikani Bwaai 1:31, BG) E bon aki baireia bwa e na kamauna te aonnaba, ma e berita bwa e “na kamaunaia . . . te koraki ake a urua te aonnaba” ike e na kamanoa iai man uruakina.—Te Kaotioti 11:18.
Ko bae n iangoa ngkanne te baere taekinaki n te 2 Betero 3:7 ae kangai: “E kawakinaki karawa ma te aonnaba ae ngkai ibukin te ai.” Tiaki bwa e kaotaki n aei bwa e na kabuekaki te aonnaba? Ni koauana, a kamanenaaki n tabetai taeka aika “karawa,” “te aonnaba,” ao “te ai” n te aro ni kaikonaki n te Baibara bwa a tei ibukini bwaai tabeua. N te katoto, ngke e taekinaki ni Karikani Bwaai 11:1 (BG), bwa “ti teuana aia taetae kaain aonaba ma aia taeka ngkekei,” e a kamanenaaki te “aonaba” n nanonaki iai te botannaomata.
E kaotaki n te rongorongo n te 2 Betero 3:7 bwa karawa, te aonnaba ao te ai ake a mwaneweaki iai, a bon tei ibukin te bwai teuana. E kairekerekeaki ni kibuna 5 ao 6 ma te Ieka are n ana bong Noa. N te tai anne, e kamaunaaki te aonnaba rimoa. N oneani mwin anne, e na kamaunaaki “te aonnaba” ae nanonaki iai te waaki ae buakaka ni kabane ke te botannaomata ae iowawa ma n tiritiri. E na kamaunaaki naba “karawa” ae nanonaki iai te koraki ake a tautaekana te waaki n te aonnaba ae ngkai. (Karikani Bwaai 6:11, BG) N aron naba anne, e taetae ni burabetinaki n te 2 Betero 3:7 bwa e na kamaunanakoaki n te ai te waaki ae buakaka ao tautaeka aika babakanikawai iai.
Tera ae na riki n tokin te aonnaba?
KAEKAANA MAN TE BAIBARA: “A tabe ni maunanako kaain te aonnaba ma baike a tatangiri, ma e teimatoa n aki toki ane kakaraoa nanon te Atua.”—1 IOANE 2:17.
“Te aonnaba” are e tabe ni maunanako bon tiaki te buraneti aei ma bon aomata aika maeka iai aika a aki kaboraoi maiuia ma ana kantaninga te Atua. N aron te taokita ae te tia korokoro ni kanakoa te nibiabia ae kaentia ni kamaiua te aoraki, e na ‘teweia nako’ naba aomata aika buakaka te Atua n te aro bwa a na kona aomata aika raoiroi ni maeka ni kukurei n te aonnaba. (Taian Areru 37:9, BG) N te aro anne, bon te bwai ae raoiroi “tokin te aonaba.”
E katereaki n rairai n te Baibara te iango ae raoiroi ibukin “tokin te aonaba” bwa “tokin te waaki ae ngkai i aon te aba” ke “tokin te maiu.” (Mataio 24:3, New Internationa Version) Ngkana ngaia bwa a na tii kamaunaaki aomata aika buakaka, a na iai aomata aika a na teimatoa ni maiu n te aonnaba ao ni karekea te aeka ni maiu ae kaokoro? E kaekaaki anne n te Baibara n eng, bwa e taekinaki iai “te waaki ae na roko i aon te aba.”—Ruka 18:30.
E arana te tai ae na roko anne Iesu bwa “te maiu ae e bou.” N te tai anne, e nang kaoka aroia te botannaomata n aron ana moani kantaninga te Atua. (Mataio 19:28, BK) Ngkanne ti nang karekea:
- Te mwengaraoi ao te maiu raoi n te aonnaba ae te bwaretaiti.—Itaia 35:1; Mika 4:4. 
- Te mwakuri ae manena ao ni kakukurei.—Itaia 65:21-23. 
- Tokin aoraki ni kabane.—Itaia 33:24. 
- A na manga okiri aia bong n ataei kaara.—Iobi 33:25. 
- Manga kautaia maate.—Ioane 5:28, 29. 
Ngkana ti “kakaraoa nanon te Atua” ae te baere e tangiria mairoura, ngkanne ti aki riai ni maaka tokin te aonnaba. N oneani mwin anne, ti kona ni kariariaa ma te ingaingannano.
E a boni kaan tokin te aonnaba?
KAEKAANA MAN TE BAIBARA: “Ngkana kam nori baikai bwa a a riki, kam na ataia iai bwa e a kaan ana tautaeka n uea te Atua.”—RUKA 21:31.
E taekinna Proffessor Richard Kyle n te boki ae The Last Days Are Again bwa “te bitaki ae karina ao te mangaongao irouia te botannaomata boni bwaai ni kakoaua ni kaineti ma te taetae ni burabeti ibukin tokin te aonnaba.” E kakoauaaki anne ngkai a kangaanga kabwarabwaraaia.”
Ma e ngae n anne, a bon aki kataia ni kabwarabwarai baika kamimi aika riki n aia bong taiani burabeti ake a taekina taekan te toki. N oneani mwin anne, a boni kairaki iroun te Atua bwa a na kabwarabwarai baika riki ake a na katerea iai kaanin tokin te aonnaba. Ti na rinanoi tabeua mai buakon taetae ni burabeti akanne ao n iangoia bwa a na boni kakororaoaki n ara tai aikai.
- Te buaka, te rongo, te mwaeiei ao rikiraken te aoraki ae kamamate.—Mataio 24:7; Ruka 21:11. 
- Korakoran rikiraken te iowawa.—Mataio 24:12. 
- Uruan te aonnaba irouia aomata.—Te Kaotioti 11:18. 
- A na riki aomata bwa taan tangiriia i bon irouia, taan tangira te mwane ao taan tangira riki kakukurein te rabwata nakon tangiran te Atua.—2 Timoteo 3:2, 4. 
- Uruakin te utu.—2 Timoteo 3:2, 3. 
- Te aki bwerengaki irouia aomata nakoni bwaai ni kakoaua ibukin rokon te toki.—Mataio 24:37-39. 
- Tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua ni katobibia te aonnaba.—Mataio 24:14. 
N aron are e taekinna Iesu bwa ngkana ti nori “baikai ni kabane,” ti ataia iai bwa e a kaan roko tokin te aonnaba. (Mataio 24:33) A onimakini bwaai ni kakoaua Ana Tia Kakoaua Iehova ao a tibwaa aia onimaki nakoia aomata tabeman rinanon te uarongorongo nakon aaba aika 236 mwaitiia.
E koaua bwa te katautau ae e aki eti raoi, e nanonaki iai bwa e nang aki roko te toki?
KAEKAANA MAN TE BAIBARA: “Bwa n te tai are a kangai iai: ‘Iai te rau ao iai te mweraoi!’ ao e na rina ni bwakariia te kamaunanakoaki, n aron rokon aririn te aine ae bikoukou, ao e na akea aia anga ni birinako mai iai.”—1 I-TETARONIKE 5:3.
E kabotauaki kamaunanakoan te aonnaba n te Baibara ma marakin te tina ae aki kantaningaaki ao ni karina. E kabotauaki naba waakinakon te tai ni karokoa te toki ma te bikoukou, te tina are e kakantaningai rikirakeni kanikina ibukini kaanin ana tai ni bung. E kona ana taokita ni katautaua te tai are e na bung iai, ma e ngae n anne, e kona n iremwe bungina ma e teimatoa ni kakoauaa bwa e na boni bung. N aron naba anne, e ngae ngke e aki roko te toki n te tai are a kantaningaia aomata, tiaki nanona bwa e na bitaki te koaua ae boni “kabaneani boong” aikai.—2 Timoteo 3:1.
Ko bae n titiraki ni kangai ‘ngkana ti aki mataata n te kanikina ibukini kaanin te toki,’ ‘bukin tera bwa a bati aomata aika a kabwaka n ataa te kanikina?’ E kaotaki n te Baibara bwa a mwaiti aika a na kakeaa bongan te bwai ni kakoaua ngkana e a kaan te toki. Ni kaitaraan are a na kakoauai bitaki aika kakawaki ni kabaneani boong aikai, a na kakewekewe ni kangai: “Bwa man te bong are a mate iai ara bakatibu, ao a teimatoa ni waaki nako bwaai ni kabane n aroia mangke e moani waakinaki te karikibwai.” (2 Betero 3:3, 4.) N taeka riki tabeua, a boni mataata kanikina ibukini kabaneani boong ma a bati aika katinanikua.—Mataio 24:38, 39.
A a tia n rinanoaki n te kaongora aei tii tabeua bwaai ni kakoaua n te Baibara bwa e a kaan te toki.a Ko kan reiakina riki taekana? Ngkana ko tangiria, reitaki ma Ana Tia Kakoaua Iehova ao butimwaea te reirei n te Baibara ae e aki kabooaki mairouia. E kona ni karaoaki te reirei ni mwengam, n te tabo teuana ae tau ibukim ke rinanon naba te tareboon. Tii teuana te bwai ae kainnanoaki mairoum bwa ko na anga am tai tabeua iai.
a Ibukin rongorongona riki tabeua, nora mwakoro 9 ae “Ti a Maeka Ngkai ni ‘Boong Aika Kaitira’?,” n te boki ae Tera Ana Reirei ni Koaua te Baibara? ae boreetiaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova.