Kakairi n Ana Onimaki Mote

1, 2. (a) Tera ana motinnano Mote ngke e a koro 40 ana ririki? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.) (b) Bukin tera Mote ngke e rinea te maiu ae e na bwainikirinaki ma ana aomata te Atua?

E ATAI baike e kona ni karekei Mote i Aikubita. E nori abaia ao aia auti aika bubura naake a kaubwai. E riki bwa kaain te utu n uea. E “reireinaki Mote n aia rabakau ni kabane I-Aikubita,” tao n ikotaki naba ma te korobanna, bwaini karawa ao aon te aba, te numera ao rabakau n aonnaba tabeua riki. (Mwakuri 7:22) E kona n reke irouna te kaubwai, te mwaaka ao te kakabwaia are e aki kona n reke iroun te I-Aikubita ae aki kaubwai are e tii kona ni miitaraia!

² Ma ngke ai 40 ana ririki Mote, e a karaoa ana motinnano ae kaunia te utu ni bwaanuea mai Aikubita are a natinna. E aki tii rinea “aroaroni” maiun te I-Aikubita ae aki kaubwai ma e rinea te maiu i buakoia tooro! Bukin tera? Ibukina bwa e onimaki. (Wareka Ebera 11:24-26.) E nora ae bati riki Mote rinanon ana onimaki nakoni baike e otabwaniniaki iai n te aonnaba aei. Ngkai ana toro te Atua Mote, e onimakina “Teuare aki nonoraki” ae Iehova ao kakororaoan ana berita nako.—Ebera 11:27.

3. Baikara titiraki aika tenua ake a na kaekaaki n te kaongora aei?

³ Ti riai naba ngaira n nora ae bati riki ni matara. Ti riai n riki bwa “aeka n aomata ngaira aika iai ara onimaki.” (Ebera 10:38, 39) Ibukini buokara ni kakorakoraa ara onimaki, ti na neneri baike a koreaki ibukini Mote n Ebera 11:24-26. Ni karaoan anne, kakaaei kaekaan titiraki aikai: E kanga ni kaungaaki Mote n te onimaki bwa e na rawa nakoni kaibwabwarun te rabwata? E kanga ni buokaki n te onimaki ngke e kabuakakaaki bwa e na butimwaei kakabwaiaana n ana beku? Ao bukin tera ngke e “kaatuua iangoani karekean te kaniwanga are katauraoaki”?

E RAWA NAKONI KAIBWABWARUN TE RABWATA

4. Tera are e ataia Mote ibukini “kakukurein te bure”?

⁴ E ataia Mote ni matana n onimaki bwa e kai toki “kakukurein te bure.” A bae n iangoia tabeman bwa e a tia n riki Aikubita bwa te tautaeka ae mwaaka n te aonnaba, e ngae ngke e a korakora taromauriani boua ao te tabunea i aona ao n te tai naba anne a a karawawataaki ana aomata Iehova ngkai tooro ngaiia! Ma e bon ataia Mote bwa e na bitii bwaai te Atua. E ngae ngke a taraa ni maiuraoi te koraki aika kaatuui aia iango i aoni baika a tangiri, ma e onimaki Mote bwa a na boni kamaunaaki aomata aika buakaka. Ao ibukin anne, e aki anaaki nanona n “te kimwareirei ae kai toki ae kakukurein te bure.”

5. Tera ae na buokira n rawa nakon “te kimwareirei ae kai toki ae kakukurein te bure”?

⁵ Ko na kanga n rawa nakon “te kimwareirei ae kai toki ae kakukurein te bure”? Tai mwaninga ae e kai toki kakukurein te bure. Ti noria ni matara n onimaki bwa “a tabe ni maunanako kaain te aonnaba ma baike a tatangiri.” (1 Ioane 2:15-17) Kananoa am iango bwa tera ae na riki n taai aika na roko nakoia taani bure ake aki rairi nanoia. A boni “kakia n taabo aika maranran . . . , a kamaunaki ni bwaai aika kakamaku.” (Taian Areru 73:18, 19, BG) Ngkana ko kaririaki bwa ko na karaoa te mwakuri ae bure, titirakiniko ni kangai: ‘Tera ae I tangiria ibukiu nakon taai aika na roko?’

6. (a) Bukin tera ngke e ‘rawa Mote n atongaki bwa natin natini Barao te aine’? (b) E aera ngkai ko iangoia bwa e karaoa te motinnano ae eti Mote?

⁶ E bitaki ana rinerine Mote ibukin nakoana ae teimaan man ana onimaki. “Ibukin ana onimaki Mote ao e rawa n atongaki ngke e a ikawai bwa natin natini Barao te aine.” (Ebera 11:24) E aki iangoia Mote bwa e kona ni beku ibukin te Atua ngkai ngaia naba kaain ana auti te uea n te aro are e na kabongana kaubwaina ao mwiokoana ni buokia iai tarina ake tibun Iteraera. Ma e motinnanoia bwa e na tangira Iehova ma nanona ni kabane, maiuna ao korakorana. (Te Tua-Kaua 6:5) E kamanoaki Mote mani karawawata aika bati man ana motinnano. A bati kaubwain Aikubita aika e katinanikui ake a a manga anaaki n te tai ae waekoa i bon irouia tibun Iteraera! (Te Otinako 12:35, 36) E kamaamaeaki Barao ao e tiringaki. (Taian Areru 136:15) Ni kaitaraan anne, e kamaiuaki Mote ao e kabonganaaki iroun te Atua bwa e na kairia tibun Iteraera ni kabane ni kamaiuia. E bon rangi ni manena maiuna.

7. (a) Ni kaineti ma ae taekinaki ni Mataio 6:19-21, bukin tera bwa ti riai ni waekoa ni karaoi ara babaire ibukin taai aika na roko? (b) Taekina te rongorongo teuana are katuruturuaki iai te kaokoro i marenani kaikoani bwaai i aon te aba ao i karawa.

⁷ E na kanga ni buokiko am onimaki n rinean te nakoa ae teimaan ngkai te roro n rikirake ngkoe ae ko beku ibukin Iehova? Ko wanawana ngkana ko karaoi am babaire ibukin taai aika a na roko. Ma e na kairiko onimakinan ana berita nako te Atua bwa ko na kaikoi am bwai ibukin te maiu ae na roko ae kai toki ke te maiu ae akea tokina? (Wareka Mataio 6:19-21.) E kaaitara ma te titiraki naba anne te tia mwaie ae rabakau n te ballet ae Sophie. E kariaiakaki reitan riki ana reirei i aon aei ao e anaaki nanona ni kani karekea atongana ni kambwana ibukin te mwaie anne ni kabutaa te United States. E taku neiei: “E rangi ni kakukurei namakinan te kamoamoaaki. Ni koauana, I namakinna ae I rangi n rietata riki nakoia tabonrorou, ma I bon aki kukurei ni maiu.” Imwin anne, e matakuakina te birim ae te Young People Ask—What Will I Do With My Life? E taku: “I ataia bwa a a tia bwain te maiu aei n anganai te tokanikai ao kamoamoaakiu irouia ake a kani mamataku irou, n oneani mwin ae N na taromauria Iehova ma nanou ni kabane. I boni kakorakoraai n tataro nakoina. Imwina, I katoka te mwaie are e riki bwa nakoau ae teimaan.” Tera ana namakin neiei n ana motinnano? E taku: “I aki nanokawaki n ururingani maiu rimoa. E a tabwanin raoi kukureiu n taai aikai. I a bwaiania ma kaainnabau. Ti aki rangi ni kinaaki ao e a bon reke ae tau ibukini maiura. Ma bon raora Iehova, aomata ake ti reirei ma ngaiia n te Baibara ao iai naba tiara n te onimaki. Bon akea uringaabau naba teutana.”

8. Tera te reirei ni kairiri man te Baibara ae kona ni buoka te roro n rikirake n iangoa te bwai ae e na karaoia ni maiuna?

⁸ E atai baika a rangi n raraoi ibukira Iehova. E taku Mote: “Tera ae E tangiria Iehova ae Atuam mai roum, ba ti te maka Iehova ae Atuam, ma te nakonako i nanoni kawaina ni bane, ma te tangiria, ma te toro iroun Iehova ae Atuam n nanom ni kabanea ao n tamneim ni kabanea, ni kawakin ana taeka Iehova ma ana tua, aika I tuangko n te bong aei ba kakabaiam.” (Te Tua-Kaua 10:12, 13, BG) Rinea te nakoa ae teimaan ngkai te roro n rikirake ngkoe are e na kairiko bwa ko na tangira Iehova ao ni beku ibukina ma “nanom ni kabanea ao n tamneim ni kabanea.” Ko kona ni kakoauaa raoi bwa te aeka ni motinnano anne boni “kakabaiam.”

E KAKAWAKI IROUNI MOTE MWIOKOANA N TE MWAKURI

9. Kabwarabwaraa bukina ngkai e kona ni kangaanga irouni Mote waakinan nako mwiokoana.

⁹ “E iangoa kamaamaean te Kristo [Mote] bwa te kaubwai ae kakawaki riki nakoni kaubwain Aikubita.” (Ebera 11:26) E mwiokoaki Mote bwa kaanga “te Kristo” ke “Teuare Kabiraki” ao ibukin anne, e a rineaki iroun Iehova bwa e na kaotinakoia tibun Iteraera mai Aikubita. E ataia Mote bwa e na kangaanga ao ni ‘kamaamaa’ naba karaoan te mwioko aei. Iai kaain te baronga ae Iteraera temanna are e bwainingare mai mwaina ni kangai: “Ai antai ae karikiko ba te uea ao te tia motikitaeka i aora?” (Te Otinako 2:13, 14, BG) Imwin anne, e bubutii Mote nakon Iehova ni kangai: “E na iranna Barao ni kan ongo i rou?” (Te Otinako 6:12, BG) E taekin tabeaiangana ao maakuna Mote nakon Iehova ibukini katauraoana ao kaitaraani kamaamaeana. E kanga Iehova ni buoka Mote ni kakororaoa mwiokoana ae kangaanga?

10. E kanga Iehova ni kataubobongaa Mote ni mwiokoana?

¹⁰ Te moan, e karauaki nanoni Mote iroun Iehova ni kangai: “N na boni memena i roum.” (Te Otinako 3:12, BG) Te kauoua, e karekea onimakinana Iehova ni kabwarabwaraan nanon arana teuana ae kangai: “N na Bon Riki Bwa te Bwai ae N na Riki.”a (Te Otinako 3:14, NW) Te katenua, e angani Mote te mwaaka ae kamimi are e kaotaki iai bwa e boni kanakoaki mairoun te Atua. (Te Otinako 4:2-5) Te kaaua, e karekeaki raoni Mote ni mwakuri ae ana tia taetae ae Aaron iroun Iehova bwa e na buokia ni mwiokoana. (Te Otinako 4:14-16) E bon onimakina te Atua Mote ngke e a kaan toki maiuna bwa E na kataubobongaia Ana toro bwa a na kakororaoi mwioko nako ake E angania ao e bon taetae n aki nanokokoraki nakon teuare e na onea mwina ae Iotua ni kangai: “Boni [Iehova] ae ri moam; E na memena i roum, E na bon aki kakiko, ao E na bon aki kitaniko: tai maku, ao e na tai bara nanom.”—Te Tua-Kaua 31:8, BG.

11. Bukin tera bwa e rangi ni karinea mwiokoana Mote?

¹¹ E rangi ni karinea mwiokona ae kangaanga aei Mote man ana boutoka Iehova, ao e iangoia bwa e “kakawaki riki nakoni kaubwain Aikubita.” Ni koauana, tera aron te beku ibukini Barao ni kabotauaki ma te beku ibukin te Atua ae Moan te Mwaaka? Tera aroni kakawakin te riki bwa te natinuea te mwaane i Aikubita ni kabotauaki ma rineana iroun Iehova bwa e na kaiririia tibun Iteraera? E kakabwaiaaki Mote ibukin aroarona ae riai. E karekea te itoman ae okoro ma Iehova are e buokia bwa e na kaotiota “te bai are mwaka,” ngke e kairiia tibun Iteraera nakon te Aba ni Berita.—Te Tua-Kaua 34:10-12, BG.

12. Baikara mwiokoara mairoun Iehova ake ti riai ni butimwaei?

¹² Iai naba ngaira mwiokoara. E mwiokoira Iehova rinanon Natina n te mwakuri ni minita n aron naba are e karaoia nakon te abotoro Bauro ao tabeman riki. (Wareka 1 Timoteo 1:12-14.) Ti mwiokoaki ngaira ni kabane ibukin tataekinan te rongorongo ae raoiroi. (Mataio 24:14; 28:19, 20) A beku tabeman ni kabwanina aia tai n te mwakuri ni minita. A beku taari mwaane ake a ikawai n te onimaki aika a a tia ni bwabetitoaki bwa tabonibai ao unimwaane n te ekaretia. Ma a kona am utu aika tiaki kaain te onimaki ke tabemwaang ni kaota nanououaia ni kakawakini mwioko akanne, ke ni kabuakakako ibukin nanom ni kan anga boni ngkoe. (Mataio 10:34-37) Ngkana a tokanikai ni kabwaraa nanom, ko na bae ni moanna n iangoia bwa tao a aikoa kakawaki am angakarea ke ko kona ni karaoa raoi mwiokoam ke ko aki. Ngkana anne ae riki nakoim, ko na kanga ni buokaki ni botumwaaka man am onimaki?

13. E kanga Iehova ni kataubobongaira ibukini kakororaoani mwiokoara n te ekaretia?

¹³ Ngkana iai am onimaki, butiia Iehova ana boutoka. Taekin tabeaiangam ao maakum nakoina. Ni koauana, bon Iehova are e mwiokoiko ao e na buokiko bwa ko na tokanikai. N te aro raa? N aanga naba ake e a tia ni buoka iai Mote. Te moan, e karaua nanom Iehova ni kangai: “N na kakorakorako; ao N na buokiko naba; eng, N na kateimatoako n angaatain au raoiroi.” (Itaia 41:8, BG) Te kauoua, e kauringko bwa ko riai n onimakini ana berita: “I bon atongnga, ao N na boni karokoa naba; I motika bukina, ao N na boni karaoia naba.” (Itaia 46:11, BG) Te katenua, e anganiko Iehova “te korakora ae riaoni korakoraia aomata” ibukini kakororaoan am mwakuri ni minita. (2 I-Korinto 4:7) Te kaaua, ibukini buokam bwa ko na nanomwaaka n am beku, e karekea te botaki n itaritari ni katobibia te aonnaba Tamara ae tatangira, ae kaainaki irouia taan taromauri ni koaua ake a ‘teimatoa ni kabebetei nanoia i marenaia ao ni kateimatoaia.’ (1 I-Tetaronike 5:11) Ngkai e kataubobongako Iehova n am beku, e na rikirake onimakinana iroum ao ko na kakaitau bwa mwiokoam n ana mwakuri boni kaubwai aika bati riki nakoni kaubwain aon te aba ni kabane.

“E KAATUUA IANGOANI KAREKEAN TE KANIWANGA ARE KATAURAOAKI”

14. E aera ngkai e kakoauaa raoi Mote bwa e na kakabwaiaaki?

¹⁴ “E kaatuua iangoani karekean te kaniwanga are katauraoaki” Mote. (Ebera 11:26) Eng, e kariaia Mote ana atatai ibukin taai aika na roko bwa e na kanakoraoa ana iango, e ngae ngke iai tian ana ataibwai. Titeboo Mote ma ana bakatibu are Aberaam are e onimakina Iehova bwa e kona ni kauta te mate. (Ruka 20:37, 38; Ebera 11:17-19) E buokaki Mote ni kantaningaani kakabwaia n taai aika na roko bwa e na aki tarai ana ririki ni maiu aika 40 bwa a na tai n tiotionako ao ririki aika 40 ni menana n te rereua bwa akea uaaia. E ngae ngke e aki reke irouna kamatataani kakoroani bukin ana berita ni kabane te Atua, ma a kona matana n onimaki n nora te kaniwanga ae aki kona n noraki.

15, 16. (a) Bukin tera bwa ti riai ni kaatuua iangoani karekeani kaniwangara? (b) Baikara kakabwaia aika ko ingainga ni karekei i aan te Tautaeka n Uea?

¹⁵ Ko kaatuua “iangoani karekean te kaniwanga are katauraoaki” bwa kaniwangam? E teimatoa naba n akea iroura kamatataan ana berita nako te Atua n aroni Mote. N te katoto, ti “aki ataa te tai ae e a tia ni motikia te Atua” ibukin te rawawata ae korakora. (Mareko 13:32, 33) Ma ti ataa ae bati riki ibukin rongorongon te Bwaretaiti ae na roko, nakoni Mote. E ngae ngke akea kabwarabwaraana ni kabane, ma e rangi n tau mwaitin ana berita te Atua iroura ibukin te maiu i aan Ana Tautaeka n Uea ae kairira bwa ti na kaatuua “iangoana.” E kairira bannan raoi te aonnaba ae boou bwa ti na ukera moa te Tautaeka n Uea anne. N te aro raa? Iangoa aei: Ko kona ni kabooa te auti ngkana ko aki rangi n ataa raoi rongorongona? Ni koauana, ko na bon aki! Ai arona naba bwa ti aki kona ni kabanea maiura ibukini karekean te kantaninga ae aki mataata raoi. Ti kona ni kaatuua bannan te maiu ae mataata raoi i aan te Tautaeka n Uea man ara onimaki.

¹⁶ Ngkana ko na kanakoraoa bannan Ana Tautaeka n Uea te Atua, kaatuua “iangoani” maium n te Bwaretaiti. Kabongana am iango. N te katoto, ngkana ko reiakina aroni maiuia naake a koreaki rongorongoia imwain aia tai Kristian n te Baibara, iangoia bwa tera ae ko na bae n titirakinia ngkana a kautaki. Iangoia bwa tera ae a na bae n titirakiniko ibukini maium i nanoni kabaneani boong. Kataamneia aroni kukureim ngkana ko a kaitiboo ma am bakatibu n tienture aika nako ao n reireinia bwaai ni kabane ake e a tia ni karaoi te Atua ibukia. Kataamneia aroni kukureim n ataakia maan aika bati aika tiritiri ake ko noriia bwa a rangi n rau n taabo nako. Iaiangoa aroni kaaniam riki ma Iehova ngkana ko a tabe ni kororaoi teutana imwin teutana.

17. E na kanga ni buokira te banna ae teretere raoi ibukini kaniwangara ae raba n ara bong aikai?

¹⁷ E buokira te banna ae teretere raoi ibukini kaniwangara ae raba bwa ti na teimatoa ni waakinako, ti na kimwareirei ao ni karaoi motinnano aika boto i aon te mweraoi ae akea tokina n taai aika na roko. E korea ae kangai Bauro nakoia Kristian aika kabiraki: “Ngkana ti kakantaningaa te bae ti aki noria, ao ti nanomwaaka ni kariariaa.” (I-Rom 8:25) E kaineti naba te boto n reirei aei nakoia Kristian ni kabane ake iai kantaningaan te maiu n aki toki irouia. E ngae ngke ti tuai ni karekei kaniwangara, a rangi ni korakora ara onimaki n te aro ae ti teimatoa n nanomwaaka ni kariariaa “te kaniwanga are e katauraoaki.” Ti aki tarai ririki ni kabane n ara beku iroun Iehova bwa akea uaaia n aroni Mote. Ma ti kakoauaa bwa “a kai toki baika nonoraki, ma a teimatoa n aki toki baika aki nonoraki.”—Wareka 2 I-Korinto 4:16-18.

18, 19. (a) Bukin tera bwa ti riai ni buaka ibukini kateimatoaan ara onimaki? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwina?

¹⁸ Ti kona n atai “kakoauaani baika boni koaua, e ngae ngke a aki noraki” man ara onimaki. (Ebera 11:1) E aki kona ni butimwaei baike a kakawaki ibukin te beku iroun Iehova te aomata ae kairaki ni baike e tangiri nanona. Bon te “nanobaba” te kaubwai n te onimaki iroun te aeka n aomata anne. (1 I-Korinto 2:14) Mangaia are ti kantaningaa reken te maiu n aki toki ao ni kakoauaa te kautiuti bwa baika a aki nonoraki irouia aomata. N aroia taani karioiango n ana tai Bauro ake a aranna bwa “te tia bwarantiko” ae akea uaana, a iangoia angiia aomata ni boong aikai bwa bon te nanobaba te kantaninga ae ti tataekinna.—Mwakuri 17:18.

¹⁹ Ti riai ni buaka ibukini kateimatoaan ara onimaki, kioina ngkai ti a otabwaniniaki irouia aomata aika akea aia onimaki. Kakorakorako n tataro ni butiia Iehova bwa “e a na aki bua am onimaki.” (Ruka 22:32) Tarataraingkami mani karaoan te bure, kawakin ami beku ae rianako kakawakia ibukin Iehova ao am kantaninga ibukin te maiu ae akea tokina. E ngae n anne, e nora ae bati riki nakon baikanne Mote man ana onimaki. N te kaongora ae imwina ao ti na nenera iai aron te onimaki ni buoka Mote bwa e na nora “Teuare aki nonoraki.”—Ebera 11:27.