Karekea Ataakin Kawain Iehova

“Kaoti arom [“kawaim,” NW] ngkai nako iu, ba N na ataiko iai.”​—TE OTINAKO 33:13.

1, 2. (a) Bukin tera bwa e tiringa te I-Aikubita Mote ngke e noria ni karaoa ae aki-riai nakon te I-Ebera? (b) Tera are e riai n ataaki iroun Mote bwa e aonga n tau ibukin ana mwakuri Iehova?

E A TIA ni kaikawaki Mote n ana auti Barao ao n reiakinaki rabakauia bwa-n-uea i aon Aikubita. Ma e ataia Mote bwa tiaki ngaia te I-Aikubita. Ana karo boni kaain Ebera. Ngke ai 40 ana ririki ni maiu, ao e nako n noria tarina aika I-Iteraera. E rotaki nanona ngke e nora te I-Aikubita ni karaoa ae aki-riai nakon te I-Ebera temanna ao e tiringa te I-Aikubita arei. E rineia Mote bwa e na iraniia ana aomata Iehova ao e taku i nanona bwa e kabongana te Atua n te tai anne bwa e na kainaaomataia tarina. (Mwakuri 7:21-25; Ebera 11:24, 25) Ngke e ataaki te baei, ao e a iangoaki Mote irouia kaain ana auti te uea i Aikubita bwa te tia karitei, ao e na riai ni birinako n rawea maiuna. (Te Otinako 2:11-15) Ngkana ngaia bwa e na kabonganaki Mote iroun te Atua, ao e na riai n tia n taneiai ma kawain nako Iehova. E na kan reireinaki Mote?​—Taian Areru 25:9.

² I nanon 40 te ririki imwina, e mamaeka Mote bwa te aomata ae ianena n tiaki abana ao e riki bwa te tia kawakin-tiibu. E aki kariaia Mote bwa e na taonaki n te bwarannano ngke a aki butimwaeia tarina ake I-Ebera, ma e aantaeka nakon are e kariaia te Atua. E ngae ngke a a bwakanako ririki aika bati n akea raoi iai kinaakin Mote, ma e kariaia bwa e na katamaroaki riki arona iroun Iehova. Imwina e a korea ae kangai tiaki ibukin nanona ni kani kamoamoaa, ma e kairaki iai n taamnein te Atua: “E bati n nimamanei te aomata are Mote, ao e nimamanei riki nakoia aomata ni kabaneia aika mena i aonaba.” (Warekaia Iteraera 12:3) E kabongana Mote Iehova n aanga aika kamimi. Ngkana ti bwaina naba te nimamannei, ao e na kakabwaiaira Iehova.​—Tebania 2:3.

E Mwiokoaki Mote

3, 4. (a) Tera mwiokoan Mote are e anganna Iehova? (b) Tera boutokana are e katauraoia Iehova?

³ N te taina, e taetae Iehova nakon Mote rinanon te anera, i rarikin te Maunga are Oreba n te Sinai Peninsula. E tuangaki Mote aei: “I bon nori rawawataia au aomata ake a mena i Aikubita, ao I ongo tangia i bukiia tan teinia; ba I atai raraomaia, ao I ruo ba N na kamaiuia mai nanoni baiia I-Aikubita, ma ni kairiia rake man te aba arei nakon te aba ae raoiroi ae ababaki, nakon te aba ae e ranga iai te rannimamma ma aia karewe maniberu.” (Te Otinako 3:2, 7, 8) Ni kaineti ma aei, iai mwiokoan Mote ake e anganaki iroun te Atua bwa e na karaoi, ma e na karaoaki n aron are e tua iai Iehova.

⁴ E reitia ni kangai ana anera Iehova: “Kaaraki ngkai, ao N na kanakoko nakoni Barao, ba ko na kaotinakoia au aomata ake tibun Iteraera mai Aikubita.” E tabwarabwara Mote, bwa e namakinna ae e aki tau iai ao ngkana e na karaoia ni korakorana ao e aki kona n tokanikai iai. Ma e karaua nanona Iehova n taku: “N na boni memena i roum.” (Te Otinako 3:10-12) E kakorakoraki Mote iroun Iehova bwa e na karaoi kakai, ake a na kakoauaa bwa e a tia ni boni kamwanangaki iroun te Atua. E na iri naba iai tarin Mote are Aaron bwa te tia taetae. E na reireinia Iehova bwa tera are a na taekinna ao ni karaoia. (Te Otinako 4:1-17) E na kakaonimaki Mote ni kakororaoa nanon te mwioko anne?

5. Bukin tera bwa aroaroia tibun Iteraera e riki bwa te kangaanga iroun Mote?

⁵ A kakoauaki Mote ma Aaron irouia unimwaanen Iteraera ni moan rokoia. (Te Otinako 4:29-31) Ma a waekoa ni bukinaki Mote ma tarina irouia “mataniwiia tibun Iteraera” bwa a karikiia kaain Iteraera bwa ‘boi aika boiraa’ i matan Barao ao ana toro. (Te Otinako 5:19-21; 6:9) Ngke a kitana Aikubita tibun Iteraera, ao a rangi ni maaku n nori aia kaa-ni-buaka I-Aikubita ni kakioia. A taku I-Iteraera bwa a na mwane raoi ngke e a mena imwaia Taari are Uraura ao aia kaa-ni-buaka I-Aikubita a tabe ni kakioia, ao a bukina iai Mote. E na tera arom nako iai? E ngae ngke akea aia booti I-Iteraera, ma i aan ana kairiri Iehova ao a kaumakaki iroun Mote bwa a na taurabwai aia bwai nako ao ni mwananga. E karaurea ngkanne Taari are Uraura te Atua, ao e riki ni mwauteretere aontano ike a kona iai ni mwananga i aona tibun Iteraera.​—Te Otinako 14:1-22.

Te Bwai ae Kakawaki Riki Nakon te Kainaaomataki

6. Tera are e katereterea Iehova ngke e mwiokoa Mote?

⁶ Ngke e mwiokoa Mote Iehova ao e kaota iai kakawakin arana. Moan te kakawaki karinean te ara anne ao Teuare arana anne. Ngke e titirakinaki Iehova iroun Mote ibukin arana ao e taku: “AE NGAI AE BONI NGAI.” Irarikin anne e na riai n tuangia naba I-Iteraera Mote ni kangai: “E kanakomaiai nako imi Iehova, ae Atuaia ami bakatibu, ao Atuan Aberaam, ao Atuan Itaaka, ao Atuan Iakoba.” E a manga taku riki Iehova: “Bon arau aei n aki toki, ao boni kanuringau nakon rooro ni bane.” (Te Otinako 3:13-15) Iehova bon te ara ae e ataaki iai te Atua irouia ana toro ni katobibia te aonnaba, ni karokoa ngkai.​—Itaia 12:4, 5; 43:10-12.

7. Tera te bwai are e kaumaka Mote iai te Atua bwa e na karaoia, n aki ongea kainikatongan Barao?

⁷ Ngke a tei i matan Barao Mote ma Aaron ao a taekina aia rongorongo n aran Iehova. Ma e kainikatonga Barao n taku: “Ai antai Iehova, ae N na ongo bwanana ni kanakoia Iteraera iai? I aki ata Iehova, ao N na aki kanakoia naba Iteraera.” (Te Otinako 5:1, 2) E kaotia ikai Barao bwa e bangaaomata ao e mwamwana te aba, ma e kaumakaki Mote iroun Iehova bwa e na okiokiria ni karokoa te rongorongo irouna. (Te Otinako 7:14-16, 20-23; 8:1, 2, 20) E teretere nakon Mote bwa e a kaunaki iai Barao. E na iai mwina ae raoiroi ngkana e a manga kaitaraa naba Barao? A ingainga nanoia I-Iteraera ibukin kainaaomataia. E matoa nanon Barao n rawa. Tera ae ko na karaoia ngke arona bwa ngkoe Mote?

8. Tera te kakabwaia ae e reke man aron Iehova ni kaitaraa aroaron Barao, ao a kanga baikanne n rota aron maiura?

⁸ E a manga karokoa riki te rongorongo teuana Mote n taku: “E kangai ana taeka Iehova, ae Atuaia Ebera, Ko na kanakoia au aomata, ba a na toro i Rou.” E taku riki te Atua: “Ba N na kanakomai au kai ni kabane n te tai aei nako aon nanom, ao nako aoia am toro, ao nako aoia am aomata; ba ko aonga n ataai ba bon akea temanna ae ai arou i aonaba ni bane. Ba ngke arona, ao I a kaman arora baiu, ma n oroiko ma am aomata n te aoraki ae kamamate, ao ko a kamani kamaunaki mai aon te aba.” (Te Otinako 9:13-16) N aron Iehova ni karokoa ana motikitaeka i aoni Barao are e bangaaomata, ao e kaota iai mwaakana Iehova ao e anga iai te kauring nakoia aomata ni kabane ake a rawa n aantaeka nakoina. E nanonaki naba iai Tatan te Riaboro, are ngaia are e a manga aranaki iroun Iesu Kristo bwa “uean aon te aba.” (Ioane 14:30; I-Rom 9:17-24) N aron are e a kaman taekinaki, e a tataekinaki te ara ae Iehova ni katobibia te aonnaba. Ibukin ana taotaonakinnano ao a kamaiuaki I-Iteraera ma aomata aika kakaokoro nako aika mwaiti kurikuri ake a manga raonia Iteraera n taromauria. (Te Otinako 9:20, 21; 12:37, 38) Mangkekei ni karokoa ngkai, tataekinan aran Iehova e a tia ni kakabwaiaia mirion ma mirion mwaitiia aomata ake a a tia n taua te taromauri ni koaua.

Kairaia te Botannaomata ae Kangaanga Aroia

9. A a kanga ana aomata Mote n aki karinea Iehova?

⁹ A ataa aran te Atua kaain Ebera. E kabongana te ara anne Mote ngkana e taetae nakoia, ma a aki kaotiota karinean Teuare arana anne, n taai nako. N te tai ae waekoa imwin kainaaomataia tibun Iteraera mai Aikubita iroun Iehova n te kakai, tera are e riki ngke e aki waekoa n reke nimaia te ran ae tau? A ngurengure ni kaitaraa Mote. Imwina a a manga ngurengure ibukin te amwarake. E kauringia Mote bwa ai aron ae a aki ngurengure nakoina ma Aaron, ma a ngurengure iai nakon Iehova. (Te Otinako 15:22-24; 16:2-12) E angania tibun Iteraera Tuua Iehova n te Maunga are Tinai, ao a irianaki ni kaotioti mai karawa aika kamimi. Ma a aki ongotaeka ngke a karaoa te kao-te-tei ae te koora n taromauriia ma n taku i nanoia bwa a karaoa iai “te toa n taromauria Iehova.”​—Te Otinako 32:1-9.

10. Bukin tera bwa ana bubutii Mote are e koreaki n Te Otinako 33:13, e kakawaki nakoia mataniwi aika Kristian ni boong aikai?

¹⁰ E na tera aron Mote ni kairiia aomata aika e kabwarabwarai taekaia Iehova bwa a matoatoa roroaia? E bubutiia Iehova Mote ni kangai: “Ma ngaia ae I butiko ngkai, ba ngkana tao e reke i rou te akoaki i matam, ao Ko na kaoti arom ngkai nako iu, ba N na ataiko iai, ba e aonga n reke i rou te akoaki i matam.” (Te Otinako 33:13) N aroia unimwaane aika Kristian n tabeakinia taani Kakoaua ibukin Iehova ni boong aikai, a a tararuaa ngkai te nanai ae nanorinano riki nakoia tibun Iteraera ake ngkoa. Ma e ngae n anne a tataro naba ni kangai: “Iehova, Ko na kaoti arom nako iu; Ko na reireiai kawaim nako.” (Taian Areru 25:4) Ataakin kawain Iehova e buokiia mataniwi bwa a na kona ni kaeti kangaanga n te aro ae boraoi ma Ana Taeka te Atua ao a boraoi naba ma aroarona.

Ae E Kaantaningaia Iehova Mairouia Ana Aomata

11. Baikara bwaai ni kairiri ake e katauraoi Iehova nakon Mote, ao e aera bwa ti na mutiakin?

¹¹ Te bwai are e kaantaningaia Iehova mairouia ana aomata, e bon taekin n te Maunga are Tinai. Imwina e a manga karekei baba aika uoua Mote ake a koreaki iai Tuua Ake Tebwina. Ngke e a ruo rikaaki man te maunga, ao e noriia tibun Iteraera bwa a taromauria te kao-te-tei ae te koora ao e tewenakoi baba ake uoua akekei ma te un, n urubekei. E a manga korei riki Tuua Ake Tebwina Iehova ni baaba aika atibu ake e a karau raoi Mote ni kaarii. (Te Otinako 32:19; 34:1) Titeboo tuua aikai ma are e moan anganna te Atua. E na kaboraoa maiuna Mote ma tuua akanne. E katereterea naba te Atua nakon Mote bwa te aeka n aomata raa Ngaia, ni kaotia iai nakon Mote bwa tera arona ae e na karaoia ngkai e tei ibukin Iehova. A aikoa mena Kristian i aan te Tua Rinanon Mote, ma kaetieti ake e tua Iehova nakon Mote, a aanaki i aon reirei ake a tuai ni bitaki ake a a teimatoa naba nakoia ni kabane ake a taromauria Iehova. (I-Rom 6:14; 13:8-10) Ti na rinanon tabeua mai iai.

12. Tera aroia tibun Iteraera ae riai ngkai e tua Iehova bwa e na taromauriaki?

¹² Taromauria Iehova n tii Ngaia. A ongo te natannaomata are Iteraera ngke e tua Iehova bwa e na bon taromauriaki n tii ngaia. (Te Otinako 20:2-5) A a tia tibun Iteraera n nori bwaai aika bati ake a kakoauaa bwa Iehova bon te Atua ae koaua. (Te Tua-Kaua 4:33-35) E katereterea raoi Iehova bwa n aki ongea te bwai are a karaoia natannaomata ake tabeua, ma e na aki kariaia karaoan waaki n taromaurian bouannanti ke waaki n tabunea irouia ana aomata. A riai n nanona raoi taromauriakina. A na riai ngaiia ni bane n tangira Iehova ma nanoia ni kabane, rabwataia ao korakoraia ni kabane. (Te Tua-Kaua 6:5, 6) E nanonaki ikai naba aia taetae, anuani maiuiia​—ni koauana, bwaai ni kabane ake a karaoi ni maiuiia. (Nakoaia Ibonga 20:27; 24:15, 16; 26:1) E katereterea naba Iesu Kristo bwa Iehova e tangira taromauriakina n tii ngaia.​—Mareko 12:28-30; Ruka 4:8.

13. Bukin tera bwa a kabaeaki tibun Iteraera bwa a na aantaeka raoi nakon te Atua ao tera ae e riai ni kairira bwa ti na ongeaba irouna? (Te Minita 12:13)

¹³ Kakairi raoi n ana tua Iehova. A na kauringaki naba te natannaomata are Iteraera bwa ngke a rin n te berita ma Iehova, ao a tuea iai bwa a na aantaeka raoi nakoina. E bati inaaomataia ae e reke irouia, ma e ngae n anne, a na riai n rangi n ongeaba raoi nakon ana tua Iehova. Karaoan anne e kaota aia tangira ibukin te Atua ao a na kakabwaiaki naba iai ma natiia ibukina bwa bwaai ni kabane ake e tangiria Iehova bwa a na karaoi, bon ibukin kabwaiaia.​—Te Otinako 19:5-8; Te Tua-Kaua 5:27-33; 11:22, 23.

14. E a kanga te Atua ni kaota kakawakin moanibwaian bwaai aika reitaki ma karaoan nanona nakoia tibun Iteraera?

¹⁴ Moanibwai bwaai aika reitaki ma karaoan nanon te Atua. A na aki riai ni kariaia te natannaomata are Iteraera, bwa a na tabeakin kainnanoia n rabwata ngkana a na karibwaki iai mwakuri aika a reitaki ma karaoan nanon te Atua. A na aki kabanea maiuia tibun Iteraera ni karekei bwaai aika a kainnanoi rabwataia. E karekea te tai ni katoa wiki Iehova bwa te tai ae tabu, ae te tai ae onoti tii ibukin mwakuri aika irekereke ma taromauriakin te Atua ae koaua. (Te Otinako 35:1-3; Warekaia Iteraera 15:32-36) Ni katoa ririki, e a manga karekeaki riki te tai ae okoro ibukin karaoan bwabwaro aika tabu. (Nakoaia Ibonga 23:4-44) Karaoan aei e na karekea angaia bwa a na uring ana mwakuri aika korakora Iehova, ni kauringaki iai kawaina nako, ao ni kaota iai aia kakaitau ibukin baika raraoi ni kabane ake e karaoi. Ngkana a kaota tangiran Iehova aomata, a na rikirake riki ni maakua ao n tangiria, ao a na buokaki iai bwa a na nakonako ni kawaina. (Te Tua-Kaua 10:12, 13) A boto kaetieti aika riai aikai n reirei ake a kakabwaiaki iai ana toro Iehova ni boong aikai.​—Ebera 10:24, 25.

Ataakin Aroaron Iehova ao te Kakaitau Iai

15. (a) Bukin tera bwa e bongana iroun Mote, ataakin aroaron Iehova ao kaotan ana kakaitau iai? (b) Baikara titiraki aika tao a kona ni buokira bwa ti na iaiangoa raoi aroaron Iehova teuana imwin teuana?

¹⁵ Ataakin aroaron Iehova iroun Mote ao kaotan ana kakaitau iai e na bae naba ni buokia ni karaoan ana mwakuri nakoia aomata. E taekinna Te Otinako 34:5-7 bwa e ri matan Mote te Atua ao n taku: “Iehova, Iehova, ae te Atua ae on n te atataiaomata, ae akoi, ae iremwe n un, ae e bati te nanoanga ma te koaua i Rou; ae I kawakina te nanoanga i mwaiia ngaa, ma ni kabara buakaka ma riaoan tuua ma buure: ae N na bon aki kanakoia akana bure; ae I karekea boon aia buakaka taama irouia naati, ma natiia naati, i aon te katen roro ma te kaa roro.” Karaua iaiangoi raoi taeka aikai. Titirakiniko: ‘Tera ae e nanonaki n aroaro akanne, teuana imwin teuana? E a kanga Iehova ni kaotiotia? E a kanga te mataniwi ae te Kristian ni kona ni kaotiota te aroaro aei? E na kanga te aroaro anne n rota ara mwakuri ngaira n tatabemanira nako?’ Iangoi katoto tabeua aikai.

16. Ti na kanga ni kabatiaa otara i aon ana atataiaomata te Atua iroura, ao bukin tera bwa e kakawaki aei?

¹⁶ E taekinaki bwa Iehova bon “te Atua ae on n te atataiaomata, ae akoi.” Ngkana iai iroum te boki ae Insight on the Scriptures, e aera bwa ko aki wareka te rongorongo ae mena i aan te atu ae “Mercy”? Ke karaoa am ukeuke i aon te atu-n-reirei anne ni kabonganakin te Watch Tower Publications Index ke te burokuraem n te kombiuta ae te Watchtower Library (CD-ROM). a Kabongana te boki ae concordance ni kakaaei iai kiibu aika kaineti ma “Mercy.” Ko na noria bwa irarikin kariaiakan kauarerekean ana katuuaa n taai tabetai, ana atataiaomata Iehova e nanona naba ana mwamwannano. E kairaki iai te Atua bwa e na karaoa ana mwakuri ni kabebetei nanoia ana aomata. Ni kakoauan aei, te Atua e katauraoi baika a kainnanoi tibun Iteraera n te itera n rabwata ao ni kaineti ma karaoan nanona n aia tai ni mwananga nakon te Aba ni Berita. (Te Tua-Kaua 1:30-33; 8:4) E atataiaomata Iehova ni kabwarai aia bure ngkana a karaoi kairua. E kaota te atataiaomata nakoia ana aomata ake ngkoa. E na mwaiti ra riki ngkanne ana kabwarabure nakoia ana toro ni boong aikai, ake a kaota te mwamwannano i marenaia!​—Mataio 9:13; 18:21-35.

17. E na kanga otara n ana akoi Iehova ni karikirakea te taromauri ni koaua?

¹⁷ E raonaki ana atataiaomata Iehova n te akoi. Ngkana iai am rikitinare, wareka ae e taekinaki i aan te taeka ae “gracious.” Kabotaua ma kiibu ake a taekina aron Iehova ni bwaina te akoi. E kaotia te Baibara bwa ana akoi Iehova, e nanona naba tabeakinaia ana aomata aika a kakeaaki bongaia. (Te Otinako 22:26, 27) N aaba tabeua, te ianena n ikotaki ma tabemwaang riki, a kona ni kunea bwa a kakeaaki bongaia. Ngke e reireinia ana aomata Iehova bwa a na aki inanonano ao ni kaota te akoi nakoia aomata aikai, e kauringia iai bwa a a tia naba n riki n ianena i Aikubita. (Te Tua-Kaua 24:17-22) Tera arora aika ana aomata te Atua ni boong aikai? E buokira ara akoi bwa ti na katiteuanaki, ao e kona n atiki nanoia tabemwaang nakon taromauriakin Iehova.​—Mwakuri 10:34, 35; Te Kaotioti 7:9, 10.

18. Tera reireiara man aron Iehova n reireinia I-Iteraera bwa a na tiatiana aroia n reitaki ma aia waaki aomata ake kaain te natannaomata ake tabeua?

¹⁸ Ma tabeakinaia raoi aomata aika kaain reeti tabeua, e na aki korakora riki nakon aia tangira I-Iteraera ibukin Iehova ao ana kaetieti nako ibukin te aroaro ae riai. Mangaia are a reiakinaki tibun Iteraera bwa a na aki katotong aroia natannaomata ake i rarikiia, a na aki kakairi ni katein aia Aro ao aroaroni maiuiia aika aki-raraoi. (Te Otinako 34:11-16; Te Tua-Kaua 7:1-4) E kaineti naba anne nakoira ni boong aikai. Ti riai n riki bwa aomata aika tabu, n aron naba Atuara ae tabu ae Iehova.​—1 Betero 1:15, 16.

19. E a kanga ataakin ana iango Iehova i aon te mwakuri ae kairua, ni kamanoia ana aomata?

¹⁹ Ibukin kaotaan Mote ni kawain nako Iehova, ao e katereterea Iehova nakon Mote bwa e ngae ngke e aki kariaia karaoan te bure, ma e iremwe n un. E angania aomata aia tai n reiakin baike e tangiri ao ni maiuakin. Ngkana a raraoma ni koaua, ao e kabwarai aia bure, ma e aki kona ni kainaaomataia man te tuuaa ae a riai ni karekea ibukin te bure ae kakaiaki. E kauringa Mote bwa a na kona n rotaki n te aro ae raoiroi ke n ae buakaka rooro ake a roko imwiia, n uaani bwaai ake a karaoi tibun Iteraera. Karekean te ota ibukin kawain Iehova ao te kakaitau iai, e kona ni kamanoia ana aomata te Atua bwa a na aki bukina te Atua ibukin aia kangaanga ake a karikii i bon irouia ke n iangoia bwa e aau.

20. Tera ae e kona ni buokira bwa ti na karaoa ae riai nakoia raora n onimaki, n ikotaki ma te koraki ake ti kaitiboo ma ngaiia n ara mwakuri ni minita? (Taian Areru 86:11)

²⁰ Ngkana ko tangiria ni kananoa riki am atatai ibukin Iehova ao kawaina nako, teimatoa ni karaoa am kakaae ao ni kananoa am iango i aon te bwai ae ko warekia man te Baibara. Neneri raoi mwakoro aika kakaokoro ibukin aroaron Iehova aika kamimi. Tataroakinna bwa tera arom ni kakairi iroun te Atua ao ni kaboraoa riki maium ma ana kaantaninga. E na buokiko aei ni kararoai kangaanga, ni karaoa ae riai nakoia raom n onimaki, ao ni buokiia tabemwaang bwa a na ataa te Atua ma n tangiria.

[Kabwarabwara ae nano]

Tera Reireiam?

• Bukin tera bwa e kakawaki iroun Mote te nimamannei, ao e aera bwa e kakawaki ibukira?

• Tera te bwai ae raoiroi are e reke man kakaaitaran Barao n ana taeka Iehova?

• Baikara booto-n-reirei tabeua aika raraoi ake e reiakinaki iai Mote, ao a kaineti naba nakoira?

• Ti na kanga ni kananoa riki ara atatai i aon aroaron nako Iehova?

[Taamnei n iteraniba 13]

E kakaonimaki Mote ni karokoa ana taeka Iehova nakon Barao

[Taamnei n iteraniba 15]

E tuanga Mote Iehova bwaai ake e tangiri mairouia aomata

[Taamnei n iteraniba 16]

Kananoa am iango i aon aroaron Iehova