Te Rau Ibukin Tenga Te Ririki Ao N Aki Totoki!
“Bwa e aonga n riki te Atua bwa bwaninin bwaai ni kabane nakoia aomata nako.”—1 I-KORINTO 15:28.
KO KONA NI KABWARABWARAA?
Tera aron rotakim ni kakororaoani kiibu aikai?
1. Tera te kantaninga ae kakukurei ae mena imwaia “te koraki ae uanao”?
IANGOI baika a raraoi ni kabane ake e kona ni karaoi te tautaeka ae mwaaka, i aan te tia kairiri ae nanoanga ma ni kaetitaeka raoi ibukia ana aomata i nanon tenga te ririki. A na karekei kantaninga aika rangi n tamaroa akana imwaia “te koraki ae uanao” ae e aki ataaki mwaitiia, ake a kamaiuaki man “te rawawata ae korakora,” ike e nang roko iai n tokina te waaki ae ngkai i aon te aba.—Te Kaotioti 7:9, 14.
2. Tera ae a a tia n rinanona aomata i nanon 6,000 te ririki n nako?
2 I nanon 6,000 te ririki n nako, a a tia aomata ni kan inaomata ao ni kataia n tautaekania i bon irouia, ike a a karekei maraki aika kakaiaki aika bati ao te rawawata nakoia te botannaomata. E a kaman taekinaki ae kangai n te Baibara: “E taua aron te aomata temanna te aomata temanna ni karekea oini kain iai.” (Te Minita 8:9, BG) Tera ae ti noria ni boong aikai? Irarikini buaka ao karitei, iai naba kangaanga aika kauruakinano ni kaineti ma te maiu ni kainnano, te aoraki, uruakan te otabwanin, bibitakini kanoani boong ao a a bati riki. A a tia kaain te tautaeka ni kauring bwa a kona n riki kangaanga aika kakaiaki, ngkana ti aki karaoi bitaki ao ni katoki mwakuri aika a na urua te aonnaba.
3. Tera ae e na kakororaoaki n te Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki?
3 A nang kaokaki mwin urubwai ni kabane aika a riki nakoia aomata ma mwengaia ae te Aonnaba, i aan Ana Tautaeka n Uea te Atua rinanon te Mesia ae Iesu Kristo ma raona n tautaeka aika 144,000 mwaitiia. E nang kakoroaki bukin ana berita ae kaunganano Iehova ae te Atua n te Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki aei: “I karika karawa nabangkai ma aonaba nabangkai: ao a na aki uringaki baike rimoa, ao a na aki manga rin n te nano.” (Itaia 65:17, BG) Baikara bwaai aika kamimi aika a na riki n taai aika imwaira aika a teimatoa n aki nonoraki? Ti kona ni buokaki n ana taetae ni burabeti te Atua aika n te Baibara bwa ti na ota ni baika kamimi aika a na riki, e ngae ngke a “aki nonoraki.”—2 I-Korinto 4:18.
‘ANE A NA KATEI AUTI, AO N UNIKI KUREEBE’
4. Baikara kangaanga ni kaineti ma te auti aika a rinanona aomata aika bati ni boong aikai?
4 Antai ae e aki tangira reken oin mwengana ae te tabo are e kona ni kamanoaki ao ni mweraoi iai ma ana utu? E ngae n anne, bon te kangaanga ae korakora karekean te auti ae bon tau ni boong aikai n te aonnaba. A ibetutu ni maeka aomata ni kaawa aika rangi ni mwaitikurikuri kaaia. A bati aika a maeka n auti aika aki teimatoa ke n auti aika baarekareka ni kaawa aika bubura. A kona n tii miitaraea reken oin aia auti te koraki akanne.
5, 6. (a) Baikara bwaai aika taekinaki n Itaia 65:21 ao Mika 4:4 aika a na kakororaoaki? (b) Ti na kanga ni karekea te kakabwaia anne?
5 A na bane n reke oini mwengaia aomata i aan te Tautaeka n Uea, bwa e taetae ni burabetinaki ni kangai iroun Itaia: “Ane a na katei auti, ao a na maeka i nanoia; ao a na uniki kurebe, ao a na kang uaaia.” (Itaia 65:21, BG) Ma a bati riki baika a kantaningaia nakon tii reken oini mwengaia. Bon iai ni boong aikai aika a maeka n oini mwengaia ae tau ao n auti aika rangi ni bubura. Ma a aki toki n raraoma aomata ibukin aki koroni boon aia auti, ke rinia taan iraa ke ae kakaiaki riki bon uruan aia auti. Ai boni kaokorora ma bwaai ni kabane ake a na riki i aan ana kairiri te Tautaeka n Uea! E korea ae kangai te burabeti ae Mika: “A na tekateka, temanna i aan ana kurebe ma ana biku, ao temanna i aan ana kurebe ma ana biku; ao akea ae na kamakuia.”—Mika 4:4, BG.
6 Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti iaiangoa te kantaninga anne? Ni koauana, ti bane ni kainnanoa te mwenga ae bon tau. Ma e ngae n anne, tiaki bwa ti wanawana riki ngkana ti kaatuui ara iango i aon ana berita Iehova nakon are ti na kakorakoraira ni karekea ara auti ae rangi ni bubura are ti miitaraia n te aro are ti a taarau ni karawawataira iai? Uringa te baere e taekinna Iesu ibukina ni kangai: “Iai bwangaia arobeke, ao iai nneia n tiku mannikiba ake i annang, ma akea nnen Natin te aomata ae e na kawenea atuna iai.” (Ruka 9:58) Bon iai ana konabwai ao mwaakan Iesu ni katea ke ni karekea te auti ae tamaroa ae e kona naba temanna ni karekea. Bukin tera bwa e aki karaoa anne? E teretere bwa e aki tangiria Iesu bwa e na katabetabea ana iango ao ni kareketaatia n te aro are e na totokoia mani moanibwaian te Tautaeka n Uea. Ti kona ni kakairi n ana katoto ao n aki kariaia bwaikorakin te maiu aei bwa a na rangi ni kakawaki ni maiura ao ni kariki raraomara?—Mataio 6:33, 34.
“ANE A NA BOTAKI N AMAMARAKE TE KAMEANTI MA TE TIIBUTETEI”
7. Tera aron reitakia aomata ma maan ni moani karikaia are e tua Iehova?
7 Imwin tian raoi ana karikibwai Iehova, e a tibwa karikiia aomata ae te kabanea ni kakawaki n ana mwakuri n te aonnaba. E taekina ana kantaninga Iehova nakon ana Tia Mwakuri ae Rabakau are Natina ae te moanibung ni kangai: “Ti na karaoia aomata ba ai arora, ni katotongira: ao a na tauaki aroia ikani marawa i rouia, ma manin aan-nang, ma maan aika manana, ma manin aonaba ni kabuta, ma maan aika kawakawa aika kawakawa i aon te aba ni kabaneia.” (Karikani Bwaai 1:26, BG) Mangaia are e tua te Atua nakon Atam ma Ewa bwa a na taui aroia maan aika karikaki, ao imwina irouia aomata ni kabane.
8. Tera aroaroia maan ae nonoraki ni boong aikai?
8 E boni koaua bwa a kona maan ni kabane n tauaki aroia irouia aomata n akea te kangaanga ae a na karekea nakoia? A bati aomata aika a maeka ma aia man aika manana n aroia kamea ao katamwa. Ma tera aroia maan aika moaanti? E taekinaki ae kangai n te ribooti teuana: “A maeka taan rabakau ni bwain te aonnaba ma aia man aika tiritiri ao a karaoi naba ukeuke i aoia ao a kunea bwa iai aia namakin maan aika bikoukou ao ni kammammaia natiia ni kabane.” Ni koauana, ti noriia maan bwa a kona ni maaku ke n tiritiri ngkana a kakamaakaki, ma a kona naba ni kaotiota te tangira? E reitaki riki ni kangai te ribooti: “A kaotiota te tangira ae korakora maan aika bikoukou ao ni kammammaia natiia ngkana a kaikawaia.”
9. Baikara bitaki ake ti kona ni kantaningai mairouia maan?
9 Ngaia are ti aki riai ni kubanako ngkai ti warekia n te Baibara bwa e na reke iai te rau i marenaia aomata ao maan. (Wareka Itaia 11:6-9; 65:25, BG.) Bukin tera? Uringa te bwai are e tuangaki Noa ma ana utu iroun Iehova ngke a a otinako man te aake imwin te Ieka ae kangai: “E na mena makami ma te kani biri nako mai mwaimi i aoia manin aonaba ni kabaneia.” E karaoaki anne ibukini kamanoaia maan i bon irouia. (Karikani Bwaai 9:2, 3, BG) E koaua bwa e aki kona ni kaaki te maaku ao te kani birinako anne Iehova n te aro are e na kakororaoaki ana moani kantaninga? (Otea 2:18) Ai kakimwareireira te tai ae imwaia te koraki ni kabane ake a na maiu n te aonnaba!
“E NA KAOA TE RANNIMATA NI KABANE”
10. Bukin tera bwa a tang aomata?
10 E bwaebwaeti Toromon n norani “bwaai ni karawawatan te aba ni kabane aika karaoaki i aan taai” ni kangai: “Noria, rannimataia aika karawawataki, ao akea te tia kabebetei nanoia.” (Te Minita 4:1, BG) Titeboo baikana a riki akanne ma boong aikai ke a a korakora riki. Antai i buakora ae e tuai tiinako rannimatana ibukin te bwai teuana? Ni koauana, a kona n tiinako rannimatara n tabetai ibukin te kukurei. Ma n angiin te tai, ti bon tang ibukina bwa ti rangi n nanokawaki.
11. Te rongorongo raa n te Baibara ae e rotaki riki iai nanom?
11 Iangoi rongorongo aika bati ake ti wareki n te Baibara ni kaineti ma aomata aika tang. E mate Tara ngke 127 ana ririki ao “e roko Aberaam ba e na kaota nanokawakina i bukin Tara, ao ba e na tang i bukina.” (Karikani Bwaai 23:1, 2, BG) Ngke e kaboo Naomi nakoia buuia natina mwaane ake a tia ni mate aika uoman ao “a ungari bwanaia, ao a tang” ao imwina “a ungari bwanaia, ao a a manga tang.” (Ruta 1:9, 14, BG) Ngke e taonaki te Uea are Etekia n te aoraki ae korakora ma ni kani mate iai, e a tataro nakon te Atua ao “e bati n tang” ike e a katereaki iai bwa e ringaki nanon Iehova. (2 Uea 20:1-5, BG) Ao antai ae e aki rotaki n rongorongon te abotoro Betero ngke e kakeaa Iesu? Ngke e ongo tangin te moa Betero, “e otinako nako tinaniku, ao e tang ni korakai.”—Mataio 26:75.
12. E na kanga te Tautaeka n Uea ni karekea te karaunano ni koaua nakoia aomata?
12 Ti rangi ni kainnanoa te kabebetenano ao te karaunano, ibukina bwa ti taonaki ni kangaanga aika riiriki aika uarereke ao aika bubura. Aei te bwai ae na riki nakoia aomata ake a mena i aan te Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki: “E na kaoa te rannimata ni kabane [te Atua] mai mataia, ao e nang akea riki te mate, ke te nanokawaki ke te tang ke te maraki.” (Te Kaotioti 21:4) E rangi ni kakukurei ngkai e nang akea te nanokawaki, te tang, ke te maraki n ikotaki naba ma kamaunaakin karoton aia kairiribai aomata are te mate are e beritanna naba te Atua. E na kanga ni kakoroaki bukin anne?
“A NA BANE . . . AOMATA AKE A MENA I NANON TAIAN RUANIMATE” N OTINAKO
13. A kanga n ituaki aomata n te mate man te tai are e bure iai Atam?
13 E tautaeka te mate bwa kaanga te uea i aoia aomata man te tai are e bure iai Atam ni karokoa ngkai. Bon te kairiribai ae akea temanna ae kona n tokanikai i aona. E bon aki kona ni birinako te aomata ae aki kororaoi mai iai ao e karekea nakoia te nanokawaki ae korakora ao te rawawata. (I-Rom 5:12, 14) Ni koauana, ‘a tautoronaki mirion ma mirion aomata n aia tai ni maiu ni kabane’ ibukini “maakan te mate.”—I-Ebera 2:15.
14. Tera ae e na riki ngkana e kamaunaaki te mate?
14 E taekinaki n te Baibara te tai are “e na boni kamaunaaki te tia kairiribai are te kabane, are te mate.” (1 I-Korinto 15:26) Bon uakoraki aika a kona n taekinaki bwa a na kakabwaiaaki man anne. A na karekea te maiu n aki toki “te koraki ae uanao” ake a maiu ngkai, n te waaki ae boou i aon te aba are e beritanaki. Ao a na rinanon te mangauti birion ma birion aomata ake a tia ni mate. Ko kona n iangoa aron te kimwareirei ma te ingaingannano irouia “te koraki ae uanao” ngke a a butimwaeia te koraki ake a kautaki man te mate? Ngkana ti iaiangoi raoi tabeua mai buakon rongorongon te mangauti n te Baibara, ti a kona n ota n te baere e na riki ngkana a kautaki aomata n te tai ae na roko.—Wareka Mareko 5:38-42; Ruka 7:11-17.
15. Tera aron rotakim n noraia am koraki aika tangiraki bwa a manga maiu?
15 Iangoi taeka aika “tiaki te bwai kukureia” ao “a neboa te Atua.” Tao ko bae n namakina aron anne naba ngke arona bwa ko nora kautaia aomata man te mate. Ni koauana, e na rikirake i nanora namakinan te kimwareirei ao te ingaingannano ni kan nora mangautiia ara koraki aika tangiraki iroura ake a tia ni mate. E taku Iesu: “E na roko te tai are a na bane iai n ongo bwanaana aomata ake a mena i nanon taian ruanimate ao a na otinako.” (Ioane 5:28, 29) Akea mai buakora ae e a tia n nora rikin anne, ma ti kakoauaa bwa bon anne teuana mai buakoni “baika aki nonoraki” ae rangi n tamaroa.
E NANG RIKI TE ATUA BWA “BWANININ BWAAI NI KABANE NAKOIA AOMATA NAKO”
16. (a) Bukin tera bwa ti riai n ingainga ni mamaroroakini kakabwaia aika tuai nonoraki? (b) Tera te bwai ae taekinna Bauro ni kaungaia iai Kristian ake i Korinto?
16 Eng, e mena te kantaninga ae kakukurei imwaia te koraki ake a teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova n taai aika karuanikai aikai! E ngae ngke a tuai nonoraki kakabwaia aika kamimi aikai, ma e na buokira ururingana bwa ti na kaatuui ara iango i aoni baika kakawaki riki. Ti riai naba n rarawa nakoni bwain nako te waaki ae ngkai i aon te aba ake a kona ni katikiiranako. (Ruka 21:34; 1 Timoteo 6:17-19) Ti bia ingainga n tataekina ara kantaninga aika raoiroi n tain te reirei ao n te taromauri n utu, ngkana ti maroro ma raora n te onimaki, aomata ake ti reirei ma ngaiia n te Baibara ao ake a kan ongora. Karaoan anne, e na buokira ni kateimatoai ara kantaninga ma nanora. E karaoa naba anne te abotoro Bauro ni kaungaia iai raona ni Kristian. A buokaki n ana taeka bwa a na iaiangoi baika a na riki n tokin ana tai Kristo n Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki. Kataia n iaiangoi baika kakawaki n ana taeka Bauro ake n 1 I-Korinto 15:24, 25, 28.—Warekia.
17, 18. (a) N te aro raa ae e riki iai Iehova bwa “bwaninin bwaai ni kabane nakoia aomata nako” ngke a moani karikaki? (b) Tera ae e na karaoia Iesu ni kaoka te rau ao te katiteuanaaki?
17 Bon tii aei te aro ae riai ibukini kabwarabwaraan aron te maiu ae na riki n tokin tenga te ririki, ngkana e a “riki te Atua bwa bwaninin bwaai ni kabane nakoia aomata nako.” Tera ae nanonaki n anne? Iangoa te tai are a kororaoi iai aomata aika Atam ao Ewa i Eten ngke a a kaaina iai ana utu Iehova ae rau. E kairiri Iehova ae te tia Tautaeka i aoni Bwaai ni Kabane, aika ana karikibwai aika anera ao aomata. A kona n reitaki raoi ma ngaia, a taromauria ao ni kakabwaiaaki irouna. E a bon riki iai bwa “bwaninin bwaai ni kabane nakoia aomata nako.”
18 E bon uruaki nakoraoin te reitaki aei, ngke a kairaraangaki aomata iroun Tatan bwa a na karitei nakon riaini mwaakan Iehova n tautaeka. Ma e ngae n anne, e tabe ngkai te Tautaeka n Uea iroun te Mesia ni waakinako ni kaoka te rau ao te katiteuanaaki anne man 1914. (I-Ebeto 1:9, 10) A nang riki baika kamimi aika “aki nonoraki” ngkai, n te Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki. Ngkanne, e a roko naba iai “te toki” ae bon tokin Ana Tautaeka Kristo ae Maanna Tenga te Ririki. Tera ae na riki imwina? E ngae ngke e anganaki Iesu “te mwiokoaki i aoni bwaai ni kabane i karawa ao i aonnaba,” ma e aki kainikatonga. Bon akea ana iango n anaa nakoan Iehova. E nanorinano n “anga te tautaeka n uea nakon te Atua ae Atuana ao Tamana.” E na kamanena nakoana ae okoro ao mwaakana “bwa e aonga n neboaki iai te Atua.”—Mataio 28:18; I-Biribi 2:9-11.
19, 20. (a) A na kanga ana aomata nako te Tautaeka n Uea ni kaotiia bwa a butimwaea riaini mwaakan Iehova n tautaeka? (b) Tera te kantaninga ae kakukurei ae imwaira?
19 N te tai anne, a nang kororaoi te koraki ake a maiu n te aonnaba i aan ana kairiri te Tautaeka n Uea. A na kakairi n ana katoto Iesu ao n nanorinano ma ni kariaia riaini mwaakan Iehova n tautaeka. A na reke aia tai ni kaotiia bwa a kani karaoa anne rinanon tokanikaia n te kabanea ni kataaki. (Te Kaotioti 20:7-10) Imwin anne, a nang kamaunaaki n aki toki taani karitei ni kabane aika aomata ao anera. Bon anne te tai n tokanikai ao ni kakatonga! A nang kukurei utu nako ni kabutaa te iuniweeti n neboa Iehova, are e nang riki bwa “bwaninin bwaai ni kabane nakoia aomata nako.”—Wareka Taian Areru 99:1-3.
20 A na kaungako baika a kakukurei ake a na riki i aan te Tautaeka n Uea, bwa ko na kaatuua am iango ao korakoram ni karaoa nanon te Atua? Ko kona n rarawa nakoni katabetabeam n te kantaninga ae kewe ao te kabebetenano ae reke man ana aonnaba Tatan? Ko kona ni kakorakoraa am motinnano ni boutokaa riaini mwaakan Iehova n tautaeka ao n tei ibukina? E bia kaotaki n am mwakuri bwa bon anne ae ko tangiria ni karaoia n aki toki. Ngkanne, ko nang karekea kakabwaiaam ae te rau ao te mweraoi, tiaki tii ibukin tenga te ririki ma n aki totoki!
[Taamnei n iteraniba 16]
E nanorinano Iesu ae te Uea ni kaoka te Tautaeka n Uea nakon Tamana ni banen ana mwakuri