Aroni Bairean ao Kairan te Ekaretia

N ANA moan reta te abotoro Bauro nakoia I-Korinto, ao e kaota iai te koaua ae kakawaki ibukin te Atua. E korea ae kangai Bauro: “Tiaki te tia karekea te mangaongao te Atua, ma te tia karekea te rau.” Ao e reitia ni kangai ni kaineti ma bobotakin te ekaretia: “A na bane bwaai ni karaoaki n te aro ae riai ma ni baireaki raoi.”​—1Kor. 14:​33, 40.

² Ni moan raoi te reta anne ao e anga te reirei ni kaungaunga te abotoro ibukin te kaiangatoa are riki n te ekaretia are i Korinto. E kaungaia taari Bauro ikanne bwa a na “boraoi n [aia] taeka” ao a “na katiteuanaaki raoi n te iango ma te kantaninga ae tii te arona.” (1Kor. 1: 10, 11) Imwina ao e a anga te reirei ni kairiri i aoni kangaanga tabeua ake e a rotakibuaka iai te katiteuanaaki n te ekaretia. E kabongana rabwatan te aomata bwa te kabotau ni kaota iai kakawakin te katiteuanaaki ao te uaia n ibuobuoki. E kaumakiia kaain te ekaretia ni Kristian ni kabane, n aki ongei kaokoroni mwiokoaia, bwa a na mwamwannano n te tangira i marenaia. (1Kor. 12:​12-26) Te uaia n ibuobuoki ma te boonnano i marenaia kaain te ekaretia, e oti iai kainnanoakin te babaire ae nakoraoi.

³ Ma e na kangaa ni baireaki raoi te ekaretia ni Kristian? Antai ae e na baireia? Tera te babaire ae e na karaoaki? Antai aika a na mwiokoaki n te kairiri? A na reke kaeka aika mataata nakon titiraki aikai ngkana ti kariaia bwa ti na kairaki n te Baibara.​—1Kor. 4:6.

E BAIREAKI NI KAINETI MA NANON TE ATUA

⁴ E kateaki te ekaretia ni Kristian n te bongi n toa ae Bentekota n 33 C.E. Tera reireiara ae kona n reke ibukin te ekaretia n te moan tienture? E baireaki ma n tautaekanaki iroun te Atua. (Man te taeka ni Kuriiti ae kraʹtos ae tautaeka, ao the·osʹ ae te Atua) A oti taeka aika uoua aikai n 1 Betero 5:​10, 11. Rongorongoni baika riki i Ierutarem e kaania 2,000 te ririki n nako ake a koreaki n te Baibara, e katerea bwa e boni kateaki iroun te Atua te ekaretia ae kaainaki irouia Kristian aika kabiraki. (Mwa. 2:​1-47) Bon ana kateitei te Atua, ae ana utu. (1Kor. 3:9; IEbe. 2:19) A riki babaire ao waaki ake a bwainaki n te moan tienture bwa banna ni katoto ibukin te ekaretia ni Kristian ni boong aikai.

⁵ Tao 120 taan rimwini Kristo ngkoa ngke e moan tei. E kabwaroaki moa te taamnei ae raoiroi i aoia naakai ni kaineti ma kakororaoan are e taekinaki n Ioera 2:​28, 29. (Mwa. 2:​16-18) Ma n te bong naba anne, iai riki aomata aika tao 3,000 ake a bwabetitoaki n te ran ao n rin n te ekaretia ae kaainaki irouia taani kabiraki n te taamnei. A butimwaea taekan te Kristo te koraki anne ao “a botumwaaka ni mutiakina aia angareirei abotoro.” Imwin anne ao “e katoabong naba Iehova n ikotiia riki aomata nakoia, ake aomata ake e kamaiuia te Atua.”​—Mwa. 2:​41, 42, 47.

⁶ Ririkiraken te ekaretia i Ierutarem, e a karika ngurenguren aia ibonga ae rietata I-Iutaia, ibukina bwa a a kabutaa Ierutarem taan rimwini Kristo n aia angareirei. Iai naba ibonga aika mwaiti aika I-Iutaia ake a riki bwa taan rimwini Kristo aika boou i Ierutarem, ake a a kaaina te ekaretia.​—Mwa. 5:​27, 28; 6:7.

⁷ E taku Iesu: “Kam na riki bwa taani kakoaua ibukiu i Ierutarem ao i Iutaia ni kabanea, ao i Tamaria ao nakon taabo ake taiani kabanea n raroa n te aonnaba.” (Mwa. 1:8) Ao e bon riki anne ngke e a ueke te bwainikirinaki ae korakora i Ierutarem imwin tiringan Tetebano, ao a a maenako taan rimwini Kristo nako Iutaia ao Tamaria. Ma a teimatoa n tataekina te rongorongo ae raoiroi n taabo ake a nako iai ao ni karekeia taan rimwini Kristo aika bati riki, n ikotaki ma tabeman I-Tamaria. (Mwa. 8:​1-13) Imwina riki ao e a tataekinaki te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata aika tiaki I-Iutaia, aika aki korotobibiaki. (Mwa. 10:​1-48) A a reke taan rimwini Kristo aika bati man te uarongorongo aei, ao a a tei ekaretia aika boou i tinanikun Ierutarem.​—Mwa. 11:​19-21; 14:​21-23.

⁸ Baikara babaire aika karaoaki bwa a aonga ni baireaki ma ni kairaki ekaretia aika tibwa kateaki, n te aro ae boraoi ma nanon te Atua? Rinanoni mwamwakurin taamnein te Atua, iai aika mwiokoaki ibukini kairan te nanai. A mwiokoiia mwaane bwa unimwaane Bauro ao Barenaba n ekaretia ake a kawari ni moani mwanangaia ni mitinare. (Mwa. 14:23) E taekina rongorongon ana maroro Bauro ma unimwaanen te ekaretia are i Ebeto te tia korea te Baibara ae Ruka. E taku Bauro nakoia: “Kam na tarataraingkami ma te nanai ni kabane, are e mwiokoingkami iai te taamnei ae raoiroi bwa mataniwi, bwa kam na kawakina ana ekaretia te Atua, are e kabooa n raraan oin Natina.” (Mwa. 20:​17, 28) A tau n riki bwa unimwaane n te ekaretia ibukina bwa a boraoi aroia ma kaetieti ake a katauaki n te Baibara. (1Tim. 3:​1-7) Raoni Bauro ni mwakuri are Tito, e anganaki te mwaaka ni mwiokoiia mwaane bwa unimwaane n ekaretia ake i aoni Kirete.​—Tit. 1:5.

⁹ Ngke a a ririkirake mwaitin ekaretia, ao a teimatoa abotoro ma unimwaane ake i Ierutarem ni beku bwa mataniwi aika mwiokoaki n tararuaan te ekaretia ni Kristian ae tabwanin ae e waaki naba n aaba aika kakaokoro n te moan tienture. A beku bwa kaain te rabwata n tautaeka.

¹⁰ N ana reta te abotoro Bauro nakon te ekaretia are i Ebeto, e kabwarabwaraa iai bwa ngkana a mwamwakuri i aan ana kairiri taamnein te Atua, ao e na teimatoa ni katiteuanaaki te ekaretia ibukin ongeabaia kaaina nakon ana kairiri Iesu Kristo. E kaumakiia Kristian ikanne Bauro bwa a na karikirakea te nanorinano ao ni kateimatoa “te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei” n te iraorao ae rau ma kaain te ekaretia. (IEbe. 4:​1-6) Imwina ao e mwanewea Taian Areru 68:18 ao ni kainetia ma ana bwaintituaraoi Iehova are katauraoia, aika mwaane ake a tau ni beku bwa abotoro, burabeti, taan uarongorongo, taani kawakina te nanai, ao taan angareirei, ibukini kainnanon te ekaretia. Ana bwaintituaraoi te Atua aikai, a na karikirakeia kaain te ekaretia ni kakororaoan aia onimaki ae e na kukurei iai te Atua.​—IEbe. 4:​7-16.

A KAKAIRI EKARETIA NGKAI N AIA BANNA NI KATOTO ABOTORO

¹¹ N taai aikai ao e iraki naba te babaire ae aekakin anne n aia ekaretia Ana Tia Kakoaua Iehova. Ao a a katiteuanaaki bwa teuana te ekaretia ae katobibia te aonnaba ae reitaki ma taani kabiraki. (Tek. 8:23) E kona ni karaoaki aei ibukina bwa Iesu Kristo e kakoroa bukin ana berita, are e taku bwa e na kakaonimaki ni memena i rarikia taan rimwina aika kabiraki, “ni boong ni kabane ni karokoa tain tokin te waaki ae ngkai i aon te aba.” A butimwaea ana rongorongo ae raoiroi te Atua naake a a kaaina te ekaretia ae ririkirake ngkai, ao ni motinnanoa katabuani maiuia nakon Iehova, ao ni bwabetitoaki bwa taan rimwin Iesu. (Mat. 28:​19, 20; Mareko 1:14; Mwa. 2:41) A ataa ao ni butimwaea “te tia kawakintiibu ae raoiroi” ae Iesu Kristo bwa Atun te nanai ae bwanin, ae kaainaki irouia Kristian aika taani kabiraki ao “tiibu tabemwaang.” (Ioa. 10:​14, 16; IEbe. 1:​22, 23) A kateimatoa katiteuanaakia kaain te ‘nanai ae tii teuana’ aei n aroia n ataa ao ni butimwaea ana kairiri Kristo, ao n aantaeka iroun te rabwata ae “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana” are e mwiokoaki irouni Kristo. Ti bia teimatoa n onimakina raoi te rabwata aei ni boong aikai.​—Mat. 24:45.

TABEIA RABWATA N ARA BOTAKI AIKA KINAAKI N TE TUA

¹² A a tia ni kateaki rabwata tabeua bwa e aonga n reke te amwarake n taamnei n taina ae riai, ao e aonga n tataekinaki te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea imwain rokon te toki. A kinaaki rabwata aikai i aan te tua n aaba aika kakaokoro, ao a uaia n ibuobuoki i marenaia. A kanakoraoa tataekinan te rongorongo ae raoiroi ni katobibia te aonnaba.

WAAKIN TE AOBITI N TARARUA

¹³ Ngkana e kateaki te aobiti n tararua, ao e a kateaki naba te Komete iai ae kaainaki irouia unimwaane aika teniman ke e raka riki, bwa a na tabeakini mwakuri aika kakaokoro aika irekereke ma tararuaan te mwakuri n te aba ke aaba ake a mena i aan te aobiti anne. Temanna mai buakoia kaain te komete, e na riki bwa te tia babaire n te Komete Ibukin te Aobiti n Tararua.

¹⁴ A baireaki ekaretia aika mena i aan te aobiti n tararua nakon aono aika uarereke. A kakaokoro buburaia ni kaineti ma taabo ake a mena iai ke taetae ake a kabonganaaki iai, n ikotaki naba ma mwaitin ekaretia n te aono are mena i aan te aobiti n tararua. E karekeaki te mataniwi n te aono ae uarereke bwa e na beku ibukia ekaretia ake a mena n te aono anne. E kairiraki te mataniwi n te aono ae uarereke man te aobiti n tararua ni kaineti ma karaoani mwiokoana.

¹⁵ A aantaeka ekaretia nako nakoni babaire n ara botaki aika karaoaki ibukini buokaia ni kabane. A nanoraoi n rineakia unimwaane, ake a riki bwa taan tararuaa te mwakuri n te aobiti n tararua, n aono aika uarereke, ao n taian ekaretia. A onimakina te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana ibukini karekean te amwarake n taamnei n taina ae riai. E aantaeka raoi te toro ae kakaonimaki ngkai nakon ana kairiri Kristo, e kakairi ni booto n reirei man te Baibara, ao e butimwaea te kairiri rinanon te taamnei ae raoiroi. Ngkai ti bane ni katiteuanaaki n ara mwakuri ao ti na karekea naba ae titeboo ma are a karekea Kristian ake n te moan tienture, ae taekinaki ni kangai: “Ni koauana a teimatoa ni kakorakoraaki taian ekaretia n te onimaki, ao e a rarakarake mwaitiia kaaia ni katoabong.”​—Mwa. 16:5.