Akoosütoʼu

Aküjünawaisü sünain tü outkajawaakat tü naainjakat Jeʼwaa otta Jesuu wapüleerua. Waapüin maʼin tü analuʼutkat namüin, müsüjeseʼe müin wakuwaʼipa weinshi maʼaka nukuwaʼipa Jesuu (2 Cor. 5:14, 15). Jee waʼwaajeein maʼin Jeʼwaa sutuma nuluwataain chi Nüchonkai sünain aapajirawaa nikii waaʼu. Wanee sukuwaʼipa süpüla waʼwaajüin nia shia sükajee wayalerüin wajapü süpüla wasoutuin sünain tü outkajawaakat. Outkajaʼawaishii waya mayaapejeʼe wainmain tü kasa waaʼinrajatkat, sükajee tia weeʼiyatüin alin wapüla Maleiwa nümaa chi Nüchonkai. Eeshii wawalayuu outkajaʼawaikana süchikijee naʼyataain jaʼitashii mapüsain naya. Otta tü wane outkajawaakat aainjünawaisü saawanoʼu jee rimiinkoʼu wanaa sümaa neemeraain na wayuukana. ¿Kojutusüche nümüin Jeʼwaa woutkajaain jaʼitaina mapüsain waya? Kojutusü nümüin. Kojutule maʼin wamüin tü outkajawaakat, kojutushaateerü nümüin Jeʼwaa alin nia wapüla (Mar. 12:41-44). w19.01 29 püt. 12, 13

Nümülialaakalü anainjee Jesuu saalinjee wayuu shia süka niʼrüin nümüliala maʼaka shiʼrüin shia wayuu. Jamüshijaʼa nia, maʼletsesalii na wayuu kachoinkana nia. Aʼyataashi nia nümaa José, chi nüshiyaashikai, jawatüsü tia aʼyatawaakat (Mat. 13:55; Mar. 6:3). Otta müshia nia, eesüjaʼa mojule naaʼin saalinjee outuin José. Alatüsü tia süpülapünaa nuʼttüin Jesuu sünain aküjaa pütchi. Jee wane kasa alataka nümüin Jesuu shia eein kasayuu nünain nnojoliikana anoujain nünain (Juan 7:5). Sünainjee sülatüin tia nümüin, nütüjaa aaʼu sümüliala wayuu otta jamüin saaʼin. Wayaawata aaʼu alin wayuu nüpüla Jesuu sünainjee tü naaʼinrakat süpüleerua. Nnojotsü naaʼinrüin tia mojusheeka neʼe, naaʼinrüin shia süka sümülialaain naaʼin saalin wayuu eekai müliain (Mat. 20:29-34; Mar. 1:40-42). Nükaalinjeein Jesuu na wayuukana süka müin niakaijaʼa alatüin amüin tü alatakat namüin (Mar. 7:32-35; Luc. 7:12-15). w19.03 16 püt. 10, 11

Soʼu tü ai nütaʼünakalü oʼu Jesuu, shapaasü maʼin naaʼin. Waneepiainjachi nia nümaa Maleiwa süpüla suʼttaainjatüin wayuu maʼleekalia (Roma 5:18, 19). Otta süpüla kojutuinjachin atumawaa chi Nüshikai (Job 2:4). Soʼu niʼitaain shikii tü Ekawaa Aipaʼajatkat nutuma, eejachi nia namaa na nikirajüinkana. Aʼülüjiraashii na nikirajüinkana «saaʼu jaralin chii miyoʼuin naʼakajee». Mayaainjeʼe ayatüin naaʼinrüin tia, nnojoishi aashichijaain Jesuu, nüchecherüin naaʼin. Kamaneeshi nia namüin sünain nikirajüin naya süpüla nanoutajatüin nakuwaʼipa. Jee nüküjain namüin anain tü naaʼinrakat sükajee waneepiain naya nümaa (Luc. 22:24-28; Juan 13:1-5, 12-15). Nnojoishii waya aashichijaainjanain shapaale waaʼin maʼaka nnojoluin naashichijaain Jesuu. Sotule waaʼin mojuwalin naaʼin na waneinnua sutuma tü waaʼinrakat jee tü wamakat (Prov. 12:18; Sant. 3:2, 5). Waküja namüin na waneinnua anain tü nakuwaʼipakat (Éf. 4:29). w19.02 11, 12 püt. 16, 17

Saashin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, nnojoishi süsalainjachin naainjala wanee wayuu müleka alawaale tü aküjünakat nüchiki. Aküjünajatü nümüin jaralin eʼrüin nia (Deut. 19:16-19; 25:1). Süpüla sütüjaanüin aaʼu shiimainre tü aküjünakat nüchiki, piamashiinjana na wayuu eʼrakana nia (Deut. 17:6; 19:15). ¿Jamawaika nukuwaʼipa wanee wayuu waneeshire neʼe chi eʼrakai nia? «Nnojoleechi taya jamajüin atumawaa», nnojoishi süpüla nümüinjachin süka niʼrüin nia Jeʼwaa. Anasü nukuwaʼipa Jeʼwaa wapüleerua, nnojotsü naaʼinrüin wanee kasa nnojotka lotuin akuwaʼipa. Aapüshi nia kasa anasü namüin na waneepiakana nümaa otta na oonookana sümaa nünüiki, süsaleenapejeʼe nutuma na wayuu nnojoliikana lotuin atuma sukuwaʼipa wanee kasa sümaa laülaashiin naya (2 Sam. 22:21-23; Ezeq. 9:9, 10). Eeshii wayuu aaʼinrakana kasa mojusü sümaa nnojoluin kasalajanain namüin tü kasa naaʼinrakat, süsaleenapejeʼe naya nutuma Jeʼwaa soʼu tü kaʼi anashiikalü oʼu shia nümüin (Prov. 28:13). Nnojorüle shiyaawajaain wayuu suulia tü kasa mojusü saaʼinrakat, «ayoʼujaajeerü maʼi saaʼin sümaa mmoluu neema» Maleiwa süsalapa shia saainjala nutuma (Heb. 10:30, 31). w19.02 23, 24 püt. 20, 21

Achuntushi Moisés kaalinwaa waneepia nümüin Jeʼwaa süpüla nuʼunirüinjatüin nukuwaʼipa. Jülüjashi Maleiwa naaʼin Moisés waneepia «sümaa nüchecherüin naaʼin sünain anoujaa» sümaʼinruʼu naʼatapajüin tü naaʼinrajatkat Maleiwa (Heb. 11:24-27). Wanee kashi shiatapünaamüin neʼe süchikijee nojuʼitüin na israeliitakana Egiptojee jee nnojoliiwaʼaya nantüin eemüin tü uuchikat Sinaí, aʼülüjaajiraashii naya. Ayounnalaashii saaliijee wüinyaasüin naya otta mojusü nanüiki nüchiki Moisés sünainjee tia. Jashichijashaatashii maʼin naya, müshijeseʼe nuchuntuin kaalinwaa Moisés nümüin Jeʼwaa sünain maa: «¿Jamüinjatkai sukuwaʼipa tü pueulokot tatuma? ¡Neʼinaʼaleechi taya mapa süka ipa!» (Éx. 17:4). Nüküjaka Jeʼwaa nümüin Moisés nütaʼitüinjatüin tü ipakat süka tü nunuʼusekat süpüla sujuʼitüinjatüin miyoʼu wüin suluʼujee. Müsü tü Wiwüliakat: «Naaʼinrüin Moisés tia noʼupala na laülaashiikana chaa Israel». Sunoutaaka tia mojujirawaakat süka eeitpain wüin miyoʼu süpüla nasüin na israeliitakana (Éx. 17:5, 6). w18.07 10 püt. 4, 5

Wanee kasa nükatsüinraka akajee waaʼin Jeʼwaa, shia sükajee tü nupueulosekat. Aire wapüla na wawalayuukana, aishi wapüla Jeʼwaa sükajee tia. Müshiijeseʼe wachajaainjanain maʼin sukuwaʼipa süpüla natüjaain saaʼu na wawalayuukana alin jee kojutuin naya nümüin Jeʼwaa (1 Juan 4:19-21). Müshi chi aluwataaushikai Pablo: «Anakaja müleka ayatüle jütütüjüin na juwalayuukana sünain anoujaa süpüla laülaajiraainjatüin jaaʼin sünain anoujaa jüpüshua» (1 Tes. 5:11). Nnojoishii nayainjanain neʼe na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat atütüleʼerüin naaʼin na wawalayuukana, watütüleʼerüinjana aaʼin wayakanaya wapüshuaʼa maʼaka naaʼinrüin shia Jeʼwaa otta Jesuu (Roma 15:1, 2). Eeshii na wawalayuu mojuwaikana aaʼin waneepia sümaa shapaain naaʼin, müsüjeseʼe choʼujaain nanaʼnnüinjanain nutuma wanee tottoolu süpüla saapünajatüin nepinase namüin (Luc. 5:31). Na laülaashiikana jee na wawalayuukana nnojoishii tottooluin naya, natüjaapejeʼe saaʼu natütüleʼerüinjatüin naaʼin na mojukana aaʼin (1 Tes. 5:14). w18.09 11 püt. 10, 11

Weʼitaajeerü maʼin waaʼin nünain Jeʼwaa müleka weʼraajüle maʼin tü nukuwaʼipakat. Wountuin tia waashajeʼerüle tü Wiwüliakat otta wasakireʼerüle waaʼin sünain tü sümakat. Ashajünüsü suluʼu tü Wiwüliakat süchiki tü kasa naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla naaʼinmajüin tü nupueulosekat sümaiwa. Sutuma tia, watüjaa aaʼu naaʼinmajeenain waya Jeʼwaa maaʼulu yaa. Jülüja waaʼin tü nümakat Isaías süpüla watüjaain saaʼu tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla naaʼinmajüin waya. Nüküjain Isaías müin Jeʼwaa maʼaka naaʼin wanee anneetpüʼü aaʼinmajaka naʼanneetsechein. Müshi Isaías: «Kotteerü nutuma tü anneetcheinkalüirua; nüpataajeerü süpüla nutuʼuin shiairua» (Is. 40:11). Wanaa sümaa nükaalinjain waya Jeʼwaa, müshii nutuʼukai waaʼin, müshiijeseʼe nnojoluin mmoluin waya süka naaʼinmajüin waya Jeʼwaa. Jülüja paaʼin tü pütchi süpülajatkat soʼukai. Katsüinjeerü paaʼin otta eejiraweechi pia sümaa tü kasa alatajatkat soʼu palitchon kaʼi. w19.01 7 püt. 17, 18

Eeshijaʼa piʼyataale süchiirua paashajeʼerawalin tü Wiwüliakat soʼukaiwai jee piyaʼlerawalin pajapü sünain tü outkajawaakat otta pujuʼitawalin sünain aküjaa pütchi. ¿Jamüsü paaʼin piʼrapa tü kasa anasü eekat sünainjee otta nepelisitaajapa pia na waneinnua? Talatüsü maʼin paaʼin, ¿aashimüin? Talatüsü paaʼin süka shiain paaʼinrüin tü nüchekakat Maleiwa maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu (Prov. 27:11). Paaʼinmaale tü piʼyataainjatkalü anain nümüin Maleiwa, talateerü maʼin paaʼin otta piyaawateerü aaʼu tü nukumajakalü apüla pia. Anuu nünüiki Pablo: «Anakaja jüchecherüle jaaʼin sünain anoujaa, süpüla jiʼyataainjanain nümüin chi Senyotkai waneepia süka süpüshua jaaʼin. Soto jaaʼin sünain nnojoleerüin sümalajaain tü anasükat jaaʼinrakat nümüin» (1 Cor. 15:58). Na wayuu aʼyataakana maʼin shiiʼiree nakanajüin wainma nneerü otta neʼraajüneein sutuma wayuu, nnojotsü talatüin maʼin naaʼin (Luc. 9:25). w18.12 18 püt. 12, 13

Shia naashajaaka achiki David tü kaʼi soonooinjatkalü oʼu wayuu süpüshuaʼa sümaa tü nuluwataakalü anain naya Maleiwa (2 Ped. 3:13). Isaías 65:22 müsü mayaa: «Maʼaka kakaliain katüin soʼu suuʼulia wanee wunuʼu, meeria nakuwaʼipa na aʼyataakana tamüin». Tü nüküjeekalü achiki Isaías shia kakaliainjanain na wayuu kepiainjanakana saaʼu tü Mmakat. Saashin Alateetkat Mapeena 21:1-4 nnojoleerüin outuin wayuu paʼaraiisüpa tü Mmakat süka aneerüin maʼin sukuwaʼipa wayuu nutuma Maleiwa. Amülouisü tü Paʼaraiisü kepiapuʼukalü aluʼu Adán sümaa Eva, paʼaraiiseetpajaʼa tü Mmakat süchikuaʼa nutuma Maleiwa. Jama nüküjain Maleiwa aneerüin nutuma sukuwaʼipa wayuu mmapaʼa. Otta nüküjain David kepiainjanain saaʼu tü Mmakat süpüla kaʼika süpüshuaʼa na wayuu anamiakana jee na lotokana akuwaʼipa (Sal. 37:11). Akaʼaya Isaías, nüküjain süchiki tü sukuwaʼipainjatkat tü Mmakat (Is. 11:6-9; 35:5-10; 65:21-23). Jülüjale waaʼin tia nümakat, keeʼireejeerü maʼin waaʼin suluʼuin waya tü Paʼaraiisü nüküjakalü achiki Jesuu nümüin chi kaainjaraikai (Luc. 23:43, TNM). Eeshii süpüla kepiain jia suluʼu tü Paʼaraiisükat. w18.12 8 püt. 22, 23

Kapüleesü wamüin nnojoliin jülüjain waaʼin tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana, jama naʼakain waya (1 Cor. 5:9, 10). Jaʼitakajeʼe neʼe sünain aküjaa pütchi, waapüin natuma na wayuukana tü alawaa nanoujakalü anain. Mayaapejeʼe kapüleein wamüin nnojoluinjanain waya sünainpünaain tü alawaa sunoujakalü anain wayuu, wachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa süpüla nnojoluin jülüjakuʼu müin waaʼin shia jee wasünneʼeramaatüinjatü shia suluʼujee wekii. Maʼaka naaʼin Jesuu, wayoutüinjatü tü kasa mojusü jülüjeekat waaʼin nutuma Satanaa. Otta eesü süpüla waaʼinmajüin wakuwaʼipa süpüla nnojoluin waya sünainpünaain maʼin tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana. Eejeesü maʼin waaʼin waneeküinjanapa na waʼaleewainkana. Saashin tü Wiwüliakat, waʼaleewajaale namaa na wayuu nnojoliikana aʼwaajüin Jeʼwaa, wanaaweerü neʼe tü jülüjakat waaʼin namaa (Prov. 13:20; 1 Cor. 15:12, 32, 33, TNM). Wayoutule tü kasa sünainpünaakat tü evoluciónkat, tü atkawaakat jee tü amaʼüjirawaakalü akuwaʼipa, nnojoleerü jülüjain waaʼin kasa nnojotka wanaawain sümaa tü ekirajünakat nüchiki Maleiwa (2 Cor. 10:5, TNM). w18.11 25 püt. 16, 17

¿Kasa waaʼinrajatka süpüla waaʼinrüin waneepia tü nüchekakat Jeʼwaa wapüleerua? Wekirajüinjatü maʼin wayuu sünain tü sümakat tü Wiwüliakat. Tü Nünüikikat Maleiwa müsü aka saaʼin nüchajaruutse wanee surulaat icheka najapuluʼu. Müinjatia neʼe sukuwaʼipa nünüiki Maleiwa watuma (Éf. 6:17). Eesü süpüla wachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla anain shikirajia wayuu watuma sükajee tü Wiwüliakat (2 Tim. 2:15). Wekirajüle wayuu sünain tü Wiwüliakat, wayaawateerü maʼin saaʼu tü shiimainkat jee kojuteerü maʼin shia wamüin. Otta keeʼireejeerü waaʼin waaʼinrüin waneepia tü nüchekakat Jeʼwaa. Nüsülajala Jeʼwaa wamüin tü shiimainkat. Sünainjee tia, eeshii süpüla aleewain waya nümaa chi Washi iipünaajachikai otta nnojotsü eein wanee kasa kojutuleeka maʼin suulia tia. Watta saalii kasa nikirajaka anain waya Jeʼwaa, choʼujaayütpejeʼe watüjain sooʼomüin. Nüküjain wamüin Jeʼwaa ayateenain waya nikirajüin waneepia. Tü shiimainkat müsü aka saaʼin wanee kaaʼürüla kojutuka maʼin. Wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla wayaawatüin maʼin saaʼu jee nnojo wooʼulaain suulia anoujaa sünain (Prov. 23:23). w18.11 9 püt. 2; 13, 14 püt. 15-17

Süpülapünaa süntüin tü Juya miyoʼukat naapirüin Noé na wayuukana süchiki sajaʼttinnajatüin tü kasakalüirua. Watüja aaʼu tia sutuma tü nümakat Jesuu: «Jamüshiijaʼa na wayuukana süpülapünaa tü Juya miyoʼukat, kapülasü neʼe naaʼin ekawaa, asawaa otta na tooloyuukana shia neʼe jülüjaka naaʼin kaʼwayuusee otta tü jieyuukalüirua aapünüsü süpüla kaʼwayuusee. Nnojoishii naya oonooin sümaa tü aapinnakalü anain naya. Nikeroloka Noé suluʼu tü anuwakat, shiʼitaka tü juyakat sünain kaʼüliain maʼin shia otta wüinsitkalaka na wayuukana. Akaweeria takalioʼu tayakai, chi Shipayakai Wayuu» (Mat. 24:38, 39, TNM). Mayaapejeʼe nnojoluin noonooin na wayuukana sümaa tü naapirakalü anain naya Noé, ayatüshi nia aküjain pütchi süchiki tü kasa alatajatkat. Maaʼulu yaa, aküjashii waya pütchi süchiki Nuluwataaya Maleiwa süpüla natüjaainjatüin aaʼu na wayuukana tü naaʼinrajatkat Maleiwa süpüleerua wayuu. Sutuma wanaawain waaʼin nümaa Jeʼwaa, keeʼireesü waaʼin saapüinjatüin wayuu tia pütchikat otta nnojoluinjatüin amülouilin shia (Ezeq. 18:23). Wanaa sümaa waküjain pütchi sainküin piichi otta eere jouluin wayuu, watta maʼin naalii na wayuu waküjakana amüin süntajatüin Nuluwataaya Maleiwa süpüla sajaʼttirüin süpüshuaʼa tü kasa mojusü eekat yaa Mmapaʼa (Ezeq. 3:18, 19; Dan. 2:44; Alat. Map. 14:6, 7). w18.05 11 püt. 8, 9

Jülüjataa waaʼin jooluʼu napülajüle woulia na sülaülashiikana mma waʼyataainjanain nümüin Jeʼwaa sümaa nasakiijüin waya süpüla waküjain nachiki na wawalayuukana. ¿Waküjainjatche namüin süpüshuaʼa tü nasakitkalü anain waya? Jülüja waaʼin tü naaʼinrakat Jesuu soʼu nüsakiijünüin nutuma Pilato, shia naaʼinraka tü sümakat pütchikat tüü: «Eesü kaʼi süpüla koʼutaa otta kaʼi süpüla aashajawaa», koʼutüshi neʼe Jesuu soʼu tia (Ecl. 3:1, 7; Mat. 27:11-14). Anasü maʼin washatüle nukuwaʼipa Jesuu suulia jamajüin na wawalayuukana atumawaa (Prov. 10:19; 11:12). ¿Kaseerü paainjaka pütüjaale saaʼu kaainjalain wanee paʼaleewain jee püpüshi? ¿Püküjeetche tü shiimainkat? Püküjainjatü tü shiimainkat namüin na laülaashiikana nasakirüle pia süchiirua wanee kasa, nnojotsü puunjulajüinjatüin tia noulia. Choʼujaasü natüjaainjatüin saaʼu na laülaashiikana süchiki naainjala wanee wawala eekai kaainjalain süpüla nakaalinjain nia otta aleewain nia nüchikuaʼa nümaa Jeʼwaa (Sant. 5:14, 15). w18.10 7, 8 püt. 17, 18

¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wamüliajüin saaʼin wayuu? Anasü jülüjale waaʼin tü münakat wamüin (Sant. 1:19). Kapürale waaʼin tü namakat na waneinnua wamüin, weeʼiyateerü sünain alin naya wapüla. Wasakira chia wawalakai süpüla wayaawatüin saaʼu jamüin naaʼin. Yootopa waya nümaa, jaʼyainjatü waaʼu kapülain waaʼin tü nümakat wamüin jee alin nia wapüla. Nüküjeere wamüin chia wawalakai süpüshuaʼa tü alatakat nümüin, waapaja nünüiki sümaa nnojoluin shapaain waaʼin jee nnojo wasoutuin pejeewa shiʼipajee tü nümakat. Müle shia watuma, eeshiijaʼa wayaawateerüle saaʼu jamüin maʼin naaʼin jee niʼitaajeerü naaʼin wanain jee kapüleerü naaʼin tü wamakat nümüin. Kapürale waaʼin nakuwaʼipa na waneinnua, wamülialeerü naaʼin. w18.09 11 püt. 10; 12 püt. 13

Choʼujaasü wooʼulaain motsomüin suulia aaʼinraa waneirua kasa süpüla wayaawatüin saaʼu tü shiimainkat. Wainma tü kasa waaʼinrawaikat waneʼewai wakua, choʼujaapejeʼe wachajaain sukuwaʼipa süpüla waapajüin tü pütchi anasükat süchiki Nuluwataaya Maleiwa, waashajeʼerüin otta wekirajaain sünain tü Wiwüliakat jee tü karaloʼutairua ayuʼnnakat suluʼujee. Jee müsia yapainjanain waya süpüla tü outkajawaakat. Süpüla wountuin waaʼinrüin tia, nnojoluinjatü waaʼinrüin waneirua kasa nnojotka choʼujaain maʼin (Éf. 5:15, 16, TNM). ¿Jeʼrache kashi niyaawataka amaa wanee wayuu tü kasa mapüleekat suluʼujee tü Wiwüliakat? Oʼunüsü tia süchiirua nukuwaʼipa wanee wayuu. Nnojoishi süpüla eein wanee wayuu ayaawatakai maʼin saaʼu tü kasa nütüjaakalü aaʼu Jeʼwaa, tü nukuwaʼipakat jee tü kasa nukumalakat (Roma 11:33). Suluʼu tü palajatkat maʼin Aapiria Wayuu ojuʼitaka suluʼu inkülee suʼwanaajireʼerüin tü shiimainkat sümaa wanee süsii wunuʼu, sümaka süchiki: «Nnojo anain neʼe paaʼin sümaa waneesia süsii wunuʼu. Müleka anainjatüle neʼe paaʼin sümaa waneesia, nnojotsüjeʼe soʼuyaa sümüin nutuma Maleiwa wanaa sümaa nukumajüin shia. Ayata pia sünain atpajaa, ayata püchajaain süchiki». Jaʼitakajeʼe neʼe katapa woʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa ayateeria neʼe choʼujaain wamüin weʼrajüin maʼin nukuwaʼipa Jeʼwaa. Choʼujaasü maʼin maaʼulu wajayatüin kaʼi süpüla wayaawatüin saaʼu tü shiimainkat. w18.11 5 püt. 7

Süküjain tü Wiwüliakat, chi wayuu kaʼwayuusekai niyaawatüinjatü saaʼu jamüin saaʼin nuʼwayuuse sünainjee wanee kasa (1 Ped. 3:7, TNM). Chi wayuu kojutukai amüin nuʼwayuuse nia chi ayaawatakai saaʼu jamüin saaʼin nuʼwayuuse otta nütüjaa aaʼu eejeerüin tü nnojoleetkat wanaawain anain shia nümaa. Nütüjaa aaʼu nnojoluin alanaain nukuwaʼipa suulia nuʼwayuuse (Gén. 2:18). Kojutusü nümüin tü nuʼwayuusekat jee kapülasü naaʼin tü jülüjakat saaʼin. Chi wayuu kojutukai amüin nuʼwayuuse nnojoishi aʼalaajaain suʼupalapünaa wanee wayuu nnojotka nuʼwayuusein jee nnojotsü alanaʼaleein nutuma wanee jierü naata suulia nuʼwayuuse (Job 31:1). Nnojotsü naaʼinrüin tia jaʼitakajeʼe neʼe suluʼupünaa redes sociales jee nnojoishi nia anajüin wanee paajina suluʼu Internet amojujeʼereetka nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse. Jee nnojotsü kawalaʼatain tü nuʼwayuusekat nutuma süka alin shia nüpüla, alin Jeʼwaa nüpüla otta nülerajüin tü kasa mojusükat (Sal. 19:14; 97:10). w18.09 28 püt. 3, 4

¿Jamüsüche kapüleeka wamüin aaʼinraa süpüshuaʼa tü wekirajaakalü anain suluʼu tü Wiwüliakat? Wanee kasa kapüleeka anainjee aaʼinraa tü kasa anasükat shia süka suluʼuin waaʼin tü yaletaakalü aaʼin. Jee kapüleʼereesia tia süka sülüʼülüin «sükalia sajaʼttüinjatüin tü kasakat süpüshua». Akaʼaya shia, wainma wayuu maaʼulu kapülakana aaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa, kachiiruakana aaʼin washirüü, aʼwaataakana suluʼu nakuwaʼipa otta eʼrüliikana wayumüin (2 Tim. 3:1-3). Süka waʼyataaliin nümüin Jeʼwaa, watüjaa aaʼu mojuin maʼin ashataa nakuwaʼipa naya wayuukana, eepejeʼe süpüla süchunjain waaʼin saaliijee weʼrüin anain naya sutuma müin nakuwaʼipa (Sal. 37:1; 73:3). Eeshiijaʼa wasakireʼerüle waaʼin sünain tüü: «¿Anasüche kapürale taaʼin nakuwaʼipa na waneinnua suulialeʼeya takuwaʼipa? ¿Kojuteeiche taya sümüin wayuu nnojorüle yaletüin taaʼin?». Washatüle nakuwaʼipa na manoujainsaliikana, amojujaajeerü wakuwaʼipa namaa na wawalayuukana otta nnojoleerü jaʼyain waaʼu wanoujain. Müsüjeseʼe anain wekirajaale nachiki waneinnua wayuu namaiwajannuu aʼyataakana nümüin Jeʼwaa süpüla washatüin nakuwaʼipa. w18.09 3 püt. 1

Nuʼttaiwaʼaya Maleiwa sünain akumajaa tü kasakalüirua niaʼala neʼe eejachikai nümüiwaʼa. Nnojotpejeʼe kapülain neʼe naaʼin Jeʼwaa nukuwaʼipa nümüiwaʼa, müshijeseʼe nukumajüin na aapieekana jee na wayuukana. Süka niain «chi Maleiwa talatakai aaʼin», kamalainsü maʼin nümüin aapaa kasa anasü (1 Tim. 1:11, TNM; Sant. 1:17). Süka keeʼireein naaʼin Maleiwa talatüin waaʼin, nikirajüin waya süpüla wasülajüliinjanain (Roma 1:20). Nukumajüin Maleiwa na wayuukana sünain müin aka saaʼin nukuwaʼipa (Gén. 1:27, TNM). Nukumajüin waya sümaa eein akuwaʼipaa anasü wanain maʼaka eein shia nünain. Müsüjeseʼe talateerüin waaʼin washatüle nukuwaʼipa Jeʼwaa, kapürale waaʼin sukuwaʼipa wayuu otta wasülajüliire (Filip. 2:3, 4; Sant. 1:5). Mayaapejeʼe waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat, eesü süpüla washatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa sünain kamaneein waya sümüin wayuu süka aletüjülüin wakuwaʼipa nutuma. Keeʼireesü maʼin naaʼin Jeʼwaa washatüin nukuwaʼipa, müsüjeseʼe talatüin maʼin naaʼin wasülajüliire (Éf. 5:1). w18.08 15 püt. 1, 2; 16 püt. 4

Kacheʼeshii waya sümüin nünüiki müleka woonoole sümaa tü nümakat, nnojotsü neʼe jülüjainjatüin shia waaʼin. Nnojoishii waya shapaain aaʼin «saaʼujee tü kasa choʼujaakat wamüin» (Luc. 21:34, TNM). Shia waaʼinmaaka maʼin woonooin sümaa tü nuluwataakalü anain Jesuu, jaʼitasü mojuin maʼin tü alatakat wamüin. Ayatüshii noonooin na wawalayuukana waneepia nümüin Jeʼwaa. Oonooshii waya sümaa tü nümakat Jesuu wanaa sümaa waaʼinrüin tü namakat na laülaashiikana (Heb. 13:7, 17). Wainma kasa eeʼirataka akuwaʼipa suluʼu nupueulose Jeʼwaa. Jamüsüjaʼa maaʼulu, jeketü sukuwaʼipa waküjia pütchi otta jeketü tü kasa waküjaka aka pütchi. Eeʼiratüsü sukuwaʼipa tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa, eeʼiratüsü sukumajia tü Piichi Outkajaaleekat otta müleka sunoutunüinjatüle wanee kasa mojuka sünain jee eeʼiratüsü tü aainjünakat süpüla saaʼinmajünüin tü Piichi Outkajaaleekat. Sünainjee tü naapakat Jeʼwaa wamüin sükajee tü nupueulosekat, wayaawata aaʼu alin waya nüpüla. Kojutusü tia wamüin. Eʼreena waya anaa nutuma Jeʼwaa woonoole sümaa tü nümakat wamüin sükajee tü nupueulosekat. w19.03 10, 11 püt. 11, 12

Nnojotsü wanoujainjatüin sünain wanee pütchi nnojotka pansaain süka eein süpüla woʼtchejaain sümaa tü kasa waaʼinrajatkat. Wekirajaa sünain tü alatakat chaa Israel nükalioʼu Josué (Jos. 22:9-34). Na israeliita kepiapuʼukana wopujeeruʼu sünain tü süchikat Jordán, naapüin sünain nakumajüin wanee aʼajülee mürüt na israeliita kepiapuʼukana waneemüin saʼata tü süchikat, nnojotpejeʼe atüjaanüin maʼin saaʼu jamüin nakumajaka shia. Shiasaʼa namüin eʼrüliijaashii wayumüin na akumajakana tia aʼajüleekat (Jos. 22:9-12). Akalajasaʼa naluwataain palajana waneinnua wayuu sünain asakiraa süchiirua tia. Atüjaana aaʼulu sünain nnojoluin nakumajüin tia aʼajüleekat mürüt sümüin tü maleiwayaasükalüirua, nakumajüin shia süpüla natüjaain saaʼu na nooʼuliwoʼukana sünain niain naʼwaajüin Jeʼwaa. Anakajasaʼa naaʼin na israeliita kepiakana wopujeeruʼu sünain tü süchikat Jordán saaʼu nasakirüin palajana süchiirua tia naapakalü achiki otta nnojoliin noʼutuin naaʼin na nawalayuukana. w18.08 6 püt. 9, 10

Maʼaka nüküjain Pablo, jaʼitashii na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa, eeshii naainjüle kasa mojusü. Na wayuu aaʼinrakana tü suchuntaakat naaʼin, eesü jülüjale naaʼin ayatüinya naya aleewain nümaa Jeʼwaa. Nnojotpejeʼe talateerüin neʼe naaʼin Jeʼwaa nutuma wanee wayuu sükajee aleeweein nia nümaa jee shiale sükajee nümüin «waneepiashi taya nümaa Jeʼwaa» (1 Cor. 10:1-5). Ashapataasü naaʼin na israeliitakana sutuma kakaliain Moisés saaʼu tü uuchikat. Eesü süpüla sülatüin tia wamüin, eesüjaʼa shapaale waaʼin süka isayülüin maʼin saaʼin wamüin tü kaʼi süsalainjatkalü oʼu wayuu saainjala nutuma Jeʼwaa jee shiale süka nnojoluin paʼaraiisümaatüin tü Mmakat. Eesü müle isayütkai saaʼin süpüla shikeraajüin tü nümakat Jeʼwaa otta eeshii wamüle: «¿Shiimainche tia münakat? müsü alawaayaakai saaʼin». Nnojorüle eejüin waaʼin sünain tü jülüjakat waaʼin eesü süpüla shiain palajanain watuma tü keeʼireekat waaʼin suulialeʼeya tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Eeshii wakayalaajeenale nuulia Jeʼwaa sutuma tia otta waaʼinreenale wanee kasa mojusü nnojotpuʼuka antapünaain suluʼu wekii. w18.07 19, 20 püt. 17, 18

Watta maʼin saalii kasa anasü weʼraka weʼraajünapa nutuma Jeʼwaa. ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla «taʼaleewain» nümüinjachin Maleiwa wamüin? Alinjachi nia wapüla sümaa waapüinjatüin waaʼin nümüin (1 Cor. 8:3). Choʼujaapejeʼe waaʼinmajüinjatüin maʼin wakuwaʼipa nümaa chi Washi Iipünaajachikai. Washata nakuwaʼipa na anoujashii chajanakana Galacia, wayouta süchepchia tü kaainjalaakat, müshi Pablo namüin: «¿Jamataalaka joo jaaʼinrajatka süchikuaʼa tü kasa mojusü jaaʼinrapuʼukat sümaiwa, tü kasa nnojotkat kasain anain apüla?». Nnojo kachiiruain waaʼin eʼraajünaa sutuma wayuu (Gal. 4:9, TNM). Na anoujashii namaiwajanakana nüshajakana amüin Pablo eʼraajünüshii naya nutuma Maleiwa. Nüküjain Pablo namüin naya anoujashiikana naleʼejüin neʼe nachikuaʼa sünainmüin tü kasa nnojotkat kasain saamüin namüin. Müshi nümakai aaʼin Pablo namüin: «Wainma tü kasa juuntakat sünain anoujaa, ¿jamüshii jiitaaka jüchikuaʼa sünainmüin tü kasa nnojotkat kasain anain apüla?». w18.07 4 püt. 5, 6

Nnojoishii waya eʼrüinjanain müliaa saaliijee kaainjalaa süpüla watüjain ayaawataa saaʼu tü anasükat jee tü mojusükat. Atüjeena waya sükajee waashajeʼerüin nachiki na wayuu kaainjalakana namaiwa saashin tü Wiwüliakat. Jülüjataa waaʼin tü alatakat nümüin David saaʼujee moonooloin nia sümaa nünüiki Jeʼwaa otta nümaʼüjiraain nukuwaʼipa sümaa Bat-seba (2 Sam. 12:7-14). Suʼunnaa waashajeʼerüin tia nüchikikat David, wasakireʼera waaʼin sünain tüü: «Waneerejeʼe wayuu David, ¿kasajeʼe naaʼinraka süpüla nnojolin kaainjalain nia? Sülatüle tia tamüin, ¿kaseerü taaʼinraka? ¿Kaainjaleeiche taya maʼaka naaʼin David apantajaataajeeichipa taya maʼaka naaʼin José?» (Gén. 39:11-15). Jülüjale waaʼin tü alatakat nümüin chi eekai kaainjalain, walerajeerü maʼin tü kasa mojusükat (Amós 5:15). w18.06 16 püt. 5, 7

Ekerotushii maʼin na wayuukana sünainpünaa poliitika müliale wayuu atumawaa jee shiale sutuma neʼrüin müliain wayuu atumawaa. Nükalioʼu Jesuu, achekajünapuʼusü nneerü sümüin wayuu natuma na sülaülashiikana mma, sutuma tia naneeküin na judíokana jaralüin kamaainjanain naya sünain tü poliitikakat. Wainma nneerü achekajünawaika sümüin wayuu soʼu tia saaʼu noumain otta nepia. Kapüleeshaatasü maʼin namüin awalaajaa tia süka wainmaleein tü nachuntakat na okotchajüliikana nneerü. Eeshii okotchajülii nneerü eekai nawalaajüin na laülaakana napüleerua süpüla saapünüin namüin wanee aʼyatawaa eekai anain maʼin, shiasaʼa sükajee tia, washitshii naya süka wainmain nneerü nachuntaka sümüin wayuu. Jamüshijaʼa Zaqueo, niapuʼushi laülaaka naaʼu na okotchajüliikana nneerü chaa Jericó otta washirü nia sutuma niʼikeʼerüin wayuu süka naʼalain saaʼu sünneetse (Luc. 19:2, 8). Nachajaain sukuwaʼipa na nüʼünüükana Jesuu süpüla eeinjatüin nünüiki süchiki tü awalaajaakat nneerü namüin na romaanokana. Nasakirüin nia müleka anashiire awalaajaa «tü neerü nümüinjatkat César». Tü nawalaajakat na judíokana waneʼewai nakua shia waneesia nneerü denario (Mat. 22:16-18). Üttüsü naaʼin sutuma tü denario achekajünakat namüin süka sotuin naaʼin sutuma shiain Roma aluwataain naaʼu. w18.06 6 püt. 8-10

Mojusü waneepia tü kasa niʼrakat chi eekai nüneeküin nümawaa Satanaa jee nnojoleechi eʼrüin kasa anasü sünainjee tia (Job 21:7-17; Gal. 6: 8, TNM). ¿Jamüsü anaka watüjaale saaʼu tü nuluwataakalü aaʼu Satanaa? Sükaalinjain waya tia süpüla pansaain tü jülüjakat waaʼin nachiki na sülaülashiikana mma jee atütülaasü waaʼin sutuma süpüla waküjain tü pütchi anasükat. Watüjaa aaʼu keeʼireein naaʼin Jeʼwaa kojutuin wamüin na sülaülashiikana mma (1 Ped. 2:17). Naashin Jeʼwaa, oonooinjana waya sümaa tü naluwataakalü anain waya nnojorüle shia mojushiin noʼuluʼu (Roma 13:1-4). Nnojoliinjanapajaʼa waya sünainpünaain poliitika jee nnojoishii waya nümaainjanain wanee poliitiko (Juan 17:15, 16; 18:36). Nüchajaain sukuwaʼipa Satanaa süpüla nnojoluinjatüin jaralüin sotuin aaʼin nünülia Jeʼwaa otta aküjashi nia alawaa nüchiki, sutuma watüjaain saaʼu tia, wachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla waküjain sümüin wayuu tü shiimainkat nüchiki chi Wamaleiwasekai. Talatüshii maʼin waya süka weʼnnaajünüin süka nünülia Maleiwa otta watüjaa aaʼu anaʼleejeerüin wakuwaʼipa aire wapüla nia suulialeʼeya kachiiruain waaʼin washirüü jee kamaʼanaa wainma korolo (Is. 43:10; 1 Tim. 6:6-10). w18.05 17 püt. 8, 9

Mojujiraale wanee wayuu nümaa suʼwayuuse, ¿eesüche süpüla sükatalaain nuulia sünainjee tia? Nnojotsü süküjain tü Wiwüliakat tü sükatalaainjatkalü anainjee wanee wayuu nuulia suʼwayuuse. Müshi Pablo: «Nnojoire nünoujain suʼwayuuse wane wayuu wanaa sümaa, je müleka ayateere nia sümaa, anakaja müleka nnojoire suuʼulaain nia» (1 Cor. 7:12, 13). Naaʼinrüinjatü tia na anoujashiikana maaʼulu. Shiimainya eein wayuu manoujainsai jaʼyaka aaʼu nnojolin ayateein nia sümaa nuʼwayuuse. Eesüjaʼa niʼyaajüle maʼin nuʼwayuuse, sutuma müin shia nutuma eesü süpüla ayuulin jee outuin shia. Otta eesü nnojorüle naapüin tü choʼujaakat sümüin jee namüin süchonnii. Eeshi macheʼere nia sünain apülajaa suulia nuʼwayuuse suʼwaajüin Jeʼwaa. Na wawalayuu alatakana amüin tia, nayaawata aaʼu anain nakatalaale noulia naʼwayuuse süka müliain naya natuma, jaʼitaina «aichonsü pia tapüla», namünüin amüin natuma naʼwayuuse. Eepejeʼe wawalayuu ayatakana namaa naʼwayuuse mayaapejeʼe müliain naya natuma, nachecherüin naaʼin süka nanouteein sukuwaʼipa tü alatakat namüin. w18.12 13 püt. 14, 16; 14 püt. 17

Sünain tü nümakat Jesuu suluʼu Lucas 8:5-8, 11-15 tü waüyeekat «shia nünüiki Maleiwa». Tia shia tü pütchi anasü süchikikat nuluwataaya Maleiwa. Tü mmakat, shiyaawasesü naaʼin na wayuukana. Tü waüyee ejituukat saaʼu mma anasü, osotusü, poloo shikii süchon tü waüyeekat sünainjee waneesia. Sükajee müin wakuwaʼipa, müsü aka saaʼin nejitakai saaʼin waüyee saaʼu mma anasü. Emiyoʼulaasü shia otta kettaasü süpüla kachoinjatüin shia. Nnojotsü osotoyaa müin suuʼulia tü trigokat sünainjee waneirua suuʼulia. Osotusü shia wapünajüle tü soʼukot trigo. Müsia neʼe wakuwaʼipa wayakana, mayaapejeʼe nnojoluin woutiisayaa namüin na wekirajüinkana, aaʼinrüshii waya kasa anasü wanaa sümaa waküjain pütchi süchiki nuluwataaya Maleiwa. Waküjale maʼin pütchi süchiki nuluwataaya Maleiwa, müshii wapünajakai aaʼin tü waüyee ejitünakat paala suluʼu waaʼin (Luc. 6:45; 8:1). Sükajee tü nümakat Jesuu nüchiki chi apünajüikai wayaawata aaʼulu wachecheraajeenain süchiirua aaʼinraa kasa anasü müleka ayatüle waya sünain aküjaa pütchi. w18.05 5, 6 püt. 10, 11

Nnojotsü nütütüleʼerüin neʼe Pablo naaʼin na nuwalayuukana, nükaalinjain naya. Müshi nia namüin: «Mayaasüje sajaʼtteerüin tanneetse, ayateechia taya sünain takaaliijain jia» (2 Cor. 12:15). Na laülaashiikana, nnojotsü neʼe natütüleʼerüinjatüin naaʼin na wawalayuukana sükajee neʼe nanüiki, aaʼinrüinjana kasa anasü napüleerua. Müle shia natuma, shiimainjaʼa jülüjain naaʼin na wawalayuukana (1 Cor. 14:3). Eeshii nachiaanüle na wawalayuukana natuma na laülaashiikana süpüla sükatsüinnüin nanoula. Süpüla anain nachiaaya na wawalayuukana, jülüjeesü naaʼin na laülaashiikana tü sümakat tü Wiwüliakat. Anasü nashatüle sukuwaʼipa tü naaʼinrakat Jesuu soʼu nüchiaain na anoujashii chejeʼewaliikana Asia Menor. Naaʼinrüin tia, süchikijee nüsoʼiraain aaʼin. Jamüshijaʼa nia, süpülapünaa nüchiaain na anoujashii chajanakana Éfeso, Pérgamo otta Tiatira, anasü nünüiki namüin saaʼu tü kasa anasü naaʼinrakat (Alat. Map. 2:1-5, 12, 13, 18, 19). Anasü maʼin nashatüle na laülaashiikana nukuwaʼipa Jesuu nachiaainjanapa na wawalayuukana. w18.04 23 püt. 8, 9

Jiakana kachonshiikana, wainma kasa jaaʼinraka süpüla jaaʼinmajüin jüchonnii suulia ayuuijaain naya. Wulesü jutuma tü jipiapaʼakat otta jojotuin kasa eekai ayuuijeenain atuma naya. Müinjatü tia jaaʼinrakat süpüla jaaʼinmajüin jüchonnii suulia tü alawaa nikirajakalü anain Satanaa. Numojujeʼereein Satanaa tü suluʼukat naaʼin na jüchonniikana sükajee tü peliikulakat, tü alatinnakat suluʼu telewisoot, tü videojuegokat otta tü suluʼukat Internet. Laülaashii jia naaʼu jüchonnii nutuma Jeʼwaa süpüla jaaʼinmajüinjatüin nanoula (Prov. 1:8). Jia aluwataaka jipialuʼu, jüpülaja noulia jüchonnii tü kasa eekai sumojujeʼerüin nakuwaʼipa. Jaaʼinrüinjatü tia wanaapünaa sümaa tü sümakat tü Wiwüliakat. Jüküja namüin jüchonnii tü nnojoluinjatkat nanajüin otta jüküja namüin jamüin jaaʼinraka tia napüleerua (Mat. 5:37). Jikiraja naya süpüla nayaawatüin saaʼu tü kasa anasükat jee tü kasa mojusükat wanaapünaa sümaa Nünüiki Maleiwa (Heb. 5:14). Soto jaaʼin kaawainjeerüin tü jümakat namüin jüchonnii neʼrüle jaaʼinrüin tü jümakat (Deut. 6:6, 7; Roma 2:21). w19.01 16 püt. 8

Jamüshiijaʼa na jimaʼaliikana, eeshii süpüla yootuin namaa na wawalayuu laülaainnakana otta nasakirüin naya sünain kasain akaaliinjain naya süpüla ayatüin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa suʼunnaa wainma juya. Watteerü maʼin saalii kasa anasü natüjaka na jimaʼaliikana nanainjee wawalayuukana naainnua. Naaʼinrüle tia na jimaʼaliikana, atütülaajeerü naaʼin jee müsia naaʼin na wawalayuu laülaainnakana. Wanee kasa eeka süpüla weʼitaain wapüleerua shia wasaküin na wayuu antakana sünain tü outkajawaakat. Püneekünüle süpüla piainjachin oʼunirüin sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi, eeshii süpüla pükaalinjain na wawalayuu laülaainnakana süpüla ayatüin naya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Müsüjeseʼe nakumajüinjatüin sukuwaʼipa süpüla naküjainjanain pütchi na wawalayuu laülaainnakana eere nnojoluin kapüleein shia namüin. Eeshii süpüla najütüin wanee wawala jimaʼai süpüla nujuʼitüin sünain aküjaa pütchi namaa. Jülüjeesü naaʼin na laülaashiikana eein na wawalayuu isakana achiki ojuʼitaa sünain aküjaa pütchi süka ayuulin naya jee shiale sutuma waneirua kasa. Nnojorüle nachuntuin na laülaashiikana wanee kasa kapüleeka namüin na wawalayuukana, jaʼitaina miyoʼuyuuin jee tepichijain naya nakaaliinjeena süpüla ayatüin naya sünain aküjaa pütchi sümaa talatüin naaʼin (Lev. 19:32). w18.06 23, 24 püt. 10-12

Nnojotsü motuinjatüin waaʼin taashin waya nutuma Jeʼwaa suulia kaainjalaa jee suulia outaa. Akaʼaya waya, eeshii süpüla waʼyataain nümüin Jeʼwaa sümaa wulein waaʼin süka naapajiraain nikii Jesuu waaʼu (Sal. 40:8). Nnojotsü waapüinjatüin neʼe analuʼut nümüin Jeʼwaa saaʼu taashinnapain waya nutuma, jülüjainjatü waaʼin tü wakuwaʼipakat suulia waaʼinrajüin kasa mojusü saaʼu taashin wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa. Naashin chi aluwataaushikai Pedro, nnojoishii waya aaʼinrüinjanain kasa mojusü saaʼu taashin wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa. Sutuma tia nümakat Pedro, sotusü waaʼin tü naaʼinrakat na israeliitakana chaa isashiipaʼa. Maaʼulu yaa, jalouireesia maʼin wamüin tü nümakat Pedro, süka jamüin, nüchajaain maʼin sukuwaʼipa Satanaa otta na manoujainsaliikana süpüla kamalainjatüin maʼin sümüin wayuu tü kuluutkat, tü eküütkat, tü asüüshikat, tü emiʼijünakat maʼin sutuma wayuu jee waneirua kasa. Anayaasü maʼin shiyolojo tia suluʼu telewisoot jee karaloʼuta süpüla keejiain sümüin wayuu otta shiyaʼlajüin shia jaʼitairü nnojoluin choʼujaain sümüin. Jalia waya suulia tia, suulia mojujain watuma sukuwaʼipa tü taashii naapakat Jeʼwaa wamüin. w18.04 11 püt. 7, 8