Julio

Sebná amalisia oñatende kuri rréi Ezequías rógare, ha omanda guasu vaʼekue (Is. 22:15). Péro Sebná ou oñemombaʼeguasu ha oipota umi ótro opensa haʼe iñimportantetereiha (Is. 22:16-18). Sebná ningo oipota vaʼekue umi hénte ombotuicha chupe, upévare Ñandejára oipeʼa chugui ipuésto ha omeʼẽ Eliaquímpe (Is. 22:19-21). Upéva oiko kuri pe rréi de Asiria hérava Senaquerib oplaneárõ guare ou Jerusalén kóntrape. Tiémpo riremi, Senaquerib omondo unos kuánto mburuvicha guasu peteĩ ehérsito tuicháva reheve ikatu hag̃uáicha omongyhyje umi judíope, ha oipotágui rréi Ezequías oñerrendi (2 Rey. 18:17-25). Upérõ Ezequías omondo Eliaquímpe oñeʼẽ hag̃ua hendivekuéra, ha omoirũ kuri chupe mokõi kuimbaʼe. Peteĩva haʼe kuri Sebná, oservíva de sekretário upérõ guare. Upéva heʼise posívlemente Sebná ndopytái hague ipyʼaro ojekorrehírõ guare chupe, síno oaprende iñumílde vaʼerãha. Upéicha rupi haʼe oĩ kuri dispuésto oservívo peteĩ puésto michĩvévape. w18.03 páh. 25 párr. 7, 8, 10

Jahechakuaáramo ñamotenondeha umi mbaʼerepy ha vyʼarã, ñañehaʼã vaʼerã ñakambia, ha ani ñañentrega. Jasegi vaʼerã jajerure Jehovápe tañanepytyvõ ijespíritu rupive jaservi porãve hag̃ua chupe (Luc. 11:13). Ñanemanduʼa vaʼerã apóstol Pedro sapyʼánte nopensái hague Cristo opensaháicha (Mat. 16:22, 23; Luc. 22:34, 54-62; Gál. 2:11-14). Péro osegi oñehaʼã, ha Jehová oipytyvõ chupe. Mbeguekatúpe Pedro opensa kuri Cristo opensaháicha. Ñande avei ikatu jahupyty upéva. Pedro omombeʼu vaʼekue mbaʼépa ñanepytyvõta upearã (2 Ped. 1:5-8). Haʼe heʼi kuri ñañehaʼãmbaite vaʼerãha jajejokokuaa, ñaaguanta, jahayhuve ermanokuérape ha umícha. Iporã káda día ñañeporandu: “¿Mbaʼépepa koestedía ikatu amehora cheespiritualve hag̃ua?”. w18.02 páh. 25, 26 párr. 12, 13

Job ontende porãiterei mbaʼépa Ñandejára oipota jajapo. Haʼe añetehápe oikuaa Jehovápe ha upéva omomýi chupe ojapo hag̃ua entéro mbaʼe hekopete. Por ehémplo, Job oikuaa ndaikatumoʼãiha heʼi ohayhuha Jehovápe oimérõ haʼe ndotrataporãi hapichápe (Job 6:14). Haʼe nopensái iñimportanteveha umi ótrogui, upéva rangue otrata chupekuéra ifamíliaicha, tahaʼe irríkovape ha imboriahúvape. Job heʼi vaʼekue: “Haʼe ningo ñandekrea vaʼekue enterovépe peteĩchapa ñande sy retepýpe” (Job 31:13-22). Jahechaháicha Job haʼéramo jepe peteĩ persóna irríkova ha iñimportánteva, noñemombaʼeguasúi ni ndoapoʼíri avavépe. Idiferentete umi persóna irríko ha omanda guasúvagui oĩva ñane tiémpope. Jóbpe g̃uarã Jehová la iñimportantevéva kuri, ndahaʼéi umi mbaʼerepy ni ambue mbaʼe. Haʼe oikuaa omotenondérire koʼã mbaʼe ombotapykuetaha Ñandejárape (Job 31:24-28). Chupe g̃uarã pe matrimónio avei haʼe vaʼekue peteĩ unión isagrádova ojapóva peteĩ kuimbaʼe ha peteĩ kuña. Job oñekompromete nomañamoʼãiha ni naiñakãrakumoʼãiha ótro kuñáre (Job 31:1). w18.02 páh. 11 párr. 16; páh. 12 párr. 18, 19

Noé nopensái vaʼekue ivuéno haguérente ja ovaletereimaha. Síno pyʼaguasúpe oñeʼẽ avei umi héntepe Jehováre. La Biblia heʼi hese haʼe hague “peteĩ kuimbaʼe opredikáva umi mbaʼe hekopeguáva” (2 Ped. 2:5). Apóstol Pablo heʼi avei: “Ijerovia rupive Noé okondena ko múndope” (Heb. 11:7). Katuete oĩne raʼe oñembohorýva hese ha ojokoséva chupe. Ikatu voi oĩ rakaʼe oamenasáva Noépe. Péro haʼe ndokyhyjéi yvyporakuéragui (Prov. 29:25). Jehová ombopyʼaguasu chupe ikatu hag̃uáicha osegi ifiél. Jehová ojerure vaʼekue Noépe ojapo hag̃ua peteĩ árka ikatu hag̃uáicha ojesalva yvypóra ha animalkuéra. Upérõ haʼe ifiélma vaʼekue voi Jehovápe mas de 500 áño (Gén. 5:32; 6:14). Katuete Noé opensáne raʼe ijetuʼuetereitaha chupe ojapo hag̃ua upe traváho tuichaitéva. Oiméne oikuaa avei umi hénte oñembohoryvetaha hese ha ojokosetaha la ojapóva. Péro Noé ojerovia Ñandejárare ha iñeʼẽrendu chupe, ha ojapo haʼe “heʼi hagueichaite chupe” (Gén. 6:22). w18.02 páh. 4 párr. 4, 6, 7

Japorohayhúramo Jehová oporohayhuháicha ñaipytyvõta oĩ hag̃ua unida. Ñandejára ningo mborayhu (1 Juan 4:8). Aníkena arakaʼeve jaʼe: “Chéngo añehaʼã ahayhu ermanokuérape, péro naentéroi okae porã chéve”. Ñapensáramo péicha, ndajasegíri hína pe konsého Pablo omeʼẽ vaʼekue kristianokuérape. Haʼe heʼi: “Mborayhúpe peñoaguanta oñoermánoicha” (Efes. 4:2). Haʼe ndeʼíri ñañoaguantánte vaʼerãha, síno heʼi mborayhúpe ñañoaguanta vaʼerãha. Ajépa tuicha la diferénsia. Ñanemanduʼa vaʼerã Jehová ogueruha kongregasiónpe opaichagua persónape (Juan 6:44). Haʼe ningo ohechakuaa álgo iporãva umi persónare ha ohayhu chupekuéra, upévaguinte ogueru chupekuéra kongregasiónpe. ¿Mbaʼéicha piko ñande upéicharõ jaʼéta peteĩ ermáno nomereseiha jahayhu chupe? Ñande jahechauka vaʼerã japorohayhuha Jehová omandaháicha ñandéve (1 Juan 4:20, 21). w18.01 páh. 16 párr. 14

Heta túa opensa iporãvetaha ifamília oho raẽ fakultápe ha okonsegi peteĩ traváho iporãva ojevautisa mboyve. Añetehápe ningo haʼekuéra oipota iporãvante ifamiliakuérape g̃uarã. ¿Péro umíva piko oipytyvõta ifamíliape ovyʼa añete hag̃ua? ¿Mbaʼépa omboʼe la Biblia? Aníkena ñanderesarái ko múndo ha umi mbaʼe oĩva ipype ndojapói ni nopensaiha Jehová oipotaháicha (Sant. 4:7, 8; 1 Juan 2:15-17; 5:19). Pene família oñemoag̃uíramo Jehováre, ojeprotehéta hína Satanás ha imúndogui, ha nopensamoʼãi avei umi hénte opensaháicha. Péro peẽ tuakuéra ndapeikói vaʼerã pemombaʼeterei umi estúdio ijyvatéva ni umi traváho. Pórke pejapóramo upéva pene família ikatu hína opensa umi mbaʼe oofreséva ko múndo iñimportanteveha pe amista orekóvagui Jehovándi. Ha upéva ningo ipeligrosoiterei. Peteĩ túa ohayhúva ifamíliape ndoipotamoʼãi asy ko múndo omboʼe ifamíliape mbaʼépa odesidi vaʼerã. Añetehápe ningo javyʼa añete hag̃ua ñamotenondeve vaʼerã Jehovápe opaite mbaʼégui (Sal. 1:2, 3). w18.03 páh. 10 párr. 10, 11

Heta ermáno ohechakuaa oikóramo sensillomínte, ovyʼa ha itiempoveha Jehovápe g̃uarã. Jack oreko vaʼekue peteĩ óga tuicháva ha peteĩ negósio, péro ovendepa umíva ha oservi de prekursór hembirekóndi. Jack heʼi: “Ahechakuaa heta tiémpore ndavyʼái hague ag̃uahẽvo ógape, pórke chemonguerái umi provléma arekóva che travahohápe. Che rembireko katu upe tiémpope oservíma vaʼekue kómo prekursóra ha siémpre ovyʼa. Haʼe heʼími vaʼerã chéve: ‘Che areko pe patrón ikalidavéva’. Koʼág̃a che ajapóma avei che prekursorádo ha mokõivéva rombaʼapóma la mísma persónape g̃uarã, Jehová”. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jaikuaa hag̃ua mbaʼéichapa jahecha hína pe pláta? Upearã iporã ñanesinséro ha ñañeporandu: “¿Ahechaukápa aiko lájare aroviaha la Biblia heʼíva pe plátare? ¿Hiʼãitereípa chéve agana hetave pláta? ¿Amombaʼevépa umi mbaʼerepy pe amista arekóvagui Jehovándi ha ermanokuérandi? ¿Ajeroviápa che pyʼaite guive Jehová katuete omeʼẽtaha chéve la aikotevẽva?”. Ñakonfiákena Jehováre, haʼe ningo núnka ndohejareimoʼãi umi ojeroviávape hese. w18.01 páh. 25 párr. 12, 13

Káda uno ñañehaʼã vaʼerã Ñandejára ñandesalva hag̃ua, ha upéva ndahaʼéi vyrorei. Upearã tekotevẽ jalee ha jajepyʼamongeta la Bíbliare, ñañemboʼe Jehovápe ha ñapensa umi mbaʼe haʼe ojapómavare ñanderehehápe. Koʼã mbaʼe ñanepytyvõta ani hag̃ua jaduda Jehová haʼeha ñane amígo, ha ñanekyreʼỹvéta ñañeʼẽ hag̃ua ótrope ñane kreénsiare (Sal. 73:28). Jesús heʼi vaʼekue: “Oĩramo chemoirũséva toñembyesarái ijehegui, tohupi ijapére ijyvyra pohýi, ha tachemoirũ meme” (Mat. 16:24). Ikatu hag̃uáicha ñamoirũ Jesúspe, ñañemeʼẽ vaʼerã Jehovápe ha jajevautisa. Péicha jarekóta oportunida jahupyty hag̃ua hetaiterei mbaʼe porã koʼág̃ama voi, ha amo gotyove katu jaikóta opa árare Ñandejára múndo pyahúpe. Upévare, jajapókena ikatúva guive Ñandejára ñandesalva hag̃ua. w17.12 páh. 27 párr. 18, 19

Tuakuéra ipasiénsiaramo omboʼe hag̃ua ifamíliape, mbeguekatúpe haʼekuéra ontende porãvéta “pe añetegua: ipekue, ipukukue, ijyvatekue ha ipypukukue” (Efes. 3:18). Iñimportánte oreko hikuái enkuénta ifamília eda ikatu hag̃uáicha omboʼe chupekuéra umi mbaʼe ikatútava ontende. Umi mitã ogueroviáramo ipyʼaite guive umi mbaʼe oaprendéva, ifasilvéta chupekuéra odefende hag̃ua ikreénsia tahaʼe koléhiope térã ótro hendápe (1 Ped. 3:15). Epensamína, ¿ikatúnepa ne família oexplika la Biblia rupive mbaʼépa oiko umi omanóvagui? ¿Okonvensépa chupekuéra la Biblia omboʼéva? Aníkena nderesarái iñimportanteha nepasiénsia ikatu hag̃uáicha reipytyvõ ne famíliape ojerovia hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽre. Arakaʼeve nerembyasymoʼãi rejapóramo upéicha (Deut. 6:6, 7). Ne ehémplo tuichaiterei avei oipytyvõta ne famíliape ojeroviave hag̃ua ohóvo. Stephanie, orekóva mbohapy mitãkuña, heʼi: “Che añeporandúmi vaʼekue: ‘¿Aexplikápa chupekuéra mbaʼérepa che aime segúra Jehová oexistiha ha avei haʼe ihústo ha ñanderayhuetereiha?’. Ndaikatúi ningo ahaʼarõ haʼekuéra ojerovia mbarete Ñandejárare che voi ndahechaukáiramo chupekuéra upéva”. w17.12 páh. 20 párr. 8-10

¿Mbaʼéicha rupípa Marta ojeroviaite vaʼekue iñermáno oikove jeytaha? Pórke haʼe oikuaa anteve oĩma hague omanóva ha oñemoingove jeýva. Marta posívlemente oaprendéma kuri koʼã mbaʼe imitã guive, ikatu oime hógape ha avei sinagógape. Oĩ mbohapy rresurreksión oñemombeʼúva la Bíbliape ikatúvare ñanemanduʼa. Pe primera rresurreksión oiko vaʼekue Ñandejára omeʼẽrõ guare proféta Elíaspe podér ojapo hag̃ua milágro. ¿Moõpa oiko vaʼekue upéva? Peteĩ puévlo Feniciaguápe hérava Sarepta, opytáva nórte gotyo Israélgui. Upépe oiko kuri peteĩ viúda mboriahumi orresivi porã vaʼekue Elíaspe. Peteĩ okasiónpe Jehová milagrósamente oñenkarga ani hag̃ua ko viúdagui opa iñarína ni ijaséite, pono haʼe ha imemby omano ñembyahýigui (1 Rey. 17:8-16). Upéi pe kuñakarai memby ou hasyete ha omano. Péro Elías oipytyvõ chupe. Haʼe opoko pe mitãre ha ojerure Ñandejárape: “Jehová, emoingovemi jeýna ko mitãme”. ¡Ha upeichaite oiko! Ñandejára ohendu Elías ñemboʼe ha pe mitã oikove jey. Péva haʼe pe primera rresurreksión oñemensionáva la Bíbliape (1 Rey. 17:17-24). Katuete ningo Marta oikuaáne raʼe oiko hague ko mbaʼe guasuete. w17.12 páh. 3 párr. 1; páh. 4 párr. 3, 5, 6

Heta oĩ heʼíva jareko vaʼerãha peteĩ estúdio yvate, ha umívape la jaipuru vaʼerãha ñane tiémpo ha ñane mbaretekue. Koʼýte oiméramo péicha ikatúta ñanefamóso, jareko autorida térã ñandepláta heta. Oĩ opensáva ñande estúdio porãrõmante javyʼataha, upévare nañañatendéiramo ñande avei ikatu jaju ñapensa haʼekuéraicha. ¿Añetehápepa ñanembovyʼa umi estúdio yvate ikatúva ñanemofamóso ha opermiti ñandéve jareko autorida? Nahániri. Ñapensamíntena la oiko vaʼekue Satanásre. Haʼe orekose vaʼekue autorida ha ifamosose avei, ha jaʼekuaa okonsegi hague la oipotáva. Upéicharõ jepe ndovyʼái, síno orrenegaháre oiko (Mat. 4:8, 9; Apoc. 12:12). Ñande katu javyʼaiterei pórke ñaipytyvõ ñande rapichakuérape oikuaave hag̃ua Ñandejárape ha umi mbaʼe porã oguerútava amo gotyove. Ndaipóri ningo mbaʼeveichagua estúdio ikatúva nembovyʼa peichaite peve. Avei, umi oñehaʼãva ijestúdio porã pyʼỹinte oñepyrũ okompeti ótrondi, iñenvidióso ha noponderái jepi hapicháre. Péro amo ipahápe ndovyʼái jeýnte avei. Koʼãichagua persóna “haʼete [ku oikóva] yvytu rapykuéri” (Ecl. 4:4). w17.11 páh. 22, 23 párr. 11-13

Jesús tiémpope, pe músika iñimportánte vaʼekue avei oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe. Por ehémplo, ñapensamína la oiko vaʼekuére pe día iñimportantevévape. Jesús ojapo rire pe Séna del Señór idisipulokuérandi, haʼekuéra opurahéi ombotuicha hag̃ua Jehovápe. Umi kristiáno síglo primérope guare oñembyatými ogahárupi ha péicha jave opurahéi vaʼekue hikuái ipyʼaite guive omombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe. Haʼekuéra omoĩ ñandéve peteĩ ehémplo iporãitereíva opurahéivo. Apóstol Pablo heʼi vaʼekue iñermanokuérape: “Pesegíkena peñohekomboʼe ha peñomokyreʼỹ, upearã pepurahéi sálmo, pembotuicha Ñandejárape ha pepurahéi músika iporãva omombaʼeguasúva chupe. Pegueropurahéi Jehovápe pende pyʼaite guive” (Col. 3:16). Ñande purahéi ryrúpe oĩ umi “músika iporãva omombaʼeguasúva” Jehovápe. Koʼã purahéi haʼe hína “hiʼupy hiʼoraitépe” omeʼẽva ñandéve “pe tembiguái jeroviaha ha iñarandúva” (Mat. 24:45). w17.11 páh. 4 párr. 7, 8

Jehová omoĩka 6 siuda de rrefúhio ikatu hag̃uáicha pyaʼe oñeg̃uahẽ upépe. Haʼe omanda umi israelítape oiporavo hag̃ua mbohapy siuda opytáva peteĩ ládo pe rrío Jordángui, ha mbohapy siuda opytáva pe ótro ládo pe rríogui. ¿Maʼerãpa ojapoka upéva? Ikatu hag̃uáicha umi oporojukáva por aksidénte pyaʼe og̃uahẽ peteĩva koʼã siudápe (Núm. 35:12-14). Umi tape oporogueraháva káda siudápe siémpre oñemantene porã (Deut. 19:3). Umi judío ojepokuaa vaʼekue omoĩ letréro ogia hag̃ua pe oporojukávape ikatu hag̃uáicha otopa umi siuda. Péicha haʼekuéra natekotevẽi oho okañy peteĩ país extranhérope, pórke umi lugárpe ikatu oñemboliga chupekuéra oadora hag̃ua umi dios fálsope. Ñapensamína: Jehová omanda vaʼekue ojejuka hag̃ua umi asesínope, péro péicha avei ojapo tekotevẽva guive ikatu hag̃uáicha ojeporiahuvereko ha ojeprotehe umi oporojukávape ojaposeʼỹre. Peteĩ expérto en téma bíblico heʼi ko arréglo de siuda de rrefúhiore: “Entéro mbaʼe ojejapóva hesakã porã, isensíllo ha ifásil”. Jehová ningo ndahaʼéi peteĩ Hués ipyʼahatãva okastigasénteva isiervokuérape, síno heʼiháicha la Biblia haʼe “ñandeporiahuverekoiterei” (Efes. 2:4). w17.11 páh. 14 párr. 4, 5

Zacarías ohecha vaʼekue peteĩ kuatiañeʼẽ ovevéva, peteĩ kuña ojerekóva peteĩ mbaʼyrúpe ha mokõi kuña ipepóva ha ovevéva, umi ipepo katu haʼete umi siguéña pepo. Añetehápe ñaneimpresiona koʼã mbaʼe ojehaíva Zacaríaspe (Zac. 5:1, 7-9). ¿Mbaʼérepa Jehová ohechauka koʼã visión Zacaríaspe? Umi visión seis ha sieteha ohecha vaʼekue Zacarías, ñanemomanduʼa mbaʼépa ikatu oiko ñanderehe nañaneonrrádoiramo. Avei ñanemomanduʼa Jehová nopermitimoʼãiha oiko tódo el tiémpo umi mbaʼe vai. Upévare ñanembojeguaru vaʼerã koʼã mbaʼe. Koʼã visión oasegura avei ñandéve ñañehaʼãmbaitéramo jajapo ñande Ru ñanderayhuetévape ogustáva, haʼe oñangarekotaha ñanderehe ha ñanevendesíta. Oimérõ jepe ijetuʼu jasegi hag̃ua ñanepotĩ ko múndo añáme, Ñandejára ikatu hína ñanepytyvõ ñasẽ porã hag̃ua. w17.10 páh. 21 párr. 1; páh. 25 párr. 19

Koʼág̃arupi umi ermána soltéra ikatu ojapo hetave mbaʼe Jehová servísiope. Por ehémplo, ikatu ojapo iprekursorádo, ova umi lugár oñekotevẽvehápe opredika vaʼerã, oipytyvõkuaa pe Departamento Local de Diseño y Construcciónpe, térã ojerurekuaa oho hag̃ua Eskuéla Oñembokatupyryve hag̃ua umi Opredikávape. Oĩ voi ikatúva oho Escuela de Galaádpe. Ñande ningo jahayhu ñane ermanakuéra ijedávape ha javyʼa oservi haguére ñanendive kongregasiónpe. Heta vése haʼekuéra ndaikatuvéima ojapo heta mbaʼe Jehová servísiope ymave guaréicha. Upéicharõ jepe haʼekuéra pyʼaguasúpe oipytyvõ kongregasiónpe. Por ehémplo, ikatu peteĩ ansiáno ojerure peteĩ ermána ijedávape oñeʼẽ hag̃ua peteĩ ermána imitãvape omehora hag̃ua oñemonde lája. Péicha jave umi ermána ijedáva ipyʼaguasu vaʼerã ojapo hag̃ua upéva. Péro ndojaʼói vaʼerã pe ermána imitãvape, upéva rangue mborayhúpe oipytyvõ vaʼerã chupe opensa hag̃ua avei umi ermanokuérare odesidíta jave mbaʼéichapa oñemondéta (1 Tim. 2:9, 10). Péicha umi ermána ijedáva ohechauka hína oporohayhuha ha oipytyvõ pe kongregasión imbareteve hag̃ua. w17.09 páh. 31, 32 párr. 17, 18

Upe tiémpope heta kuimbaʼe omanda guasúva ndoipotái umi hénte olee la Biblia. Péro umi ohayhúva Ñandejárape oñehaʼãmbaite ikatu hag̃uáicha Ñandejára Ñeʼẽ og̃uahẽ opaichagua persónape. Por ehémplo John Wyclef ojapo vaʼekue upéva. Haʼe oiko kuri Inglatérrape ojapo mas de 600 áño, ha opensa iporãtaha entéro persóna orekórõ oportunida olee hag̃ua la Biblia. Itiémpope ningo saʼi oĩ vaʼekue Inglatérrape oikuaáva pe mensáhe oĩva Ñandejára Ñeʼẽme. Áño 1382-pe, John Wyclef ha iñirũnguéra oñehenóiva lolárdo otradusipa kuri la Biblia ingléspe. Umi lolárdo ningo ohayhueterei la Biblia. Upévare Inglaterra tuichakue oviaha hikuái yvýrupi ikatu hag̃uáicha olee la Biblia umi héntepe, ha oheja hag̃ua chupekuéra umi téxto okopia vaʼekue a máno. Heta tiémpo rire, Európape ha hetave lugárpe ojetradusi ha oñeimprimi la Biblia ikatu hag̃uáicha umi hénte oparupigua oikuaa umi mbaʼe oĩva pype. w17.09 páh. 20, 21 párr. 10-12

Sapyʼánte umi omendáva ombohovái peteĩ situasión ijetuʼúva: ifamiliaseterei hikuái, péro ndaikatúi (Prov. 13:12). Ymave, umi tembireko ndaikatúiva hyeguasu oñeñandu vaieterei vaʼekue. Por ehémplo, Jacob rembireko hérava Raquel opyta yvýre ohechávo iñermána ikatuha imemby péro haʼe nahániri (Gén. 30:1, 2). Oĩ avei ótra situasión ijetuʼúva ohasáva umi omendáva. Por ehémplo, ikatu ou omano chugui hembiayhu. Añetehápe umi omendáva nopensái oikotaha hesekuéra upéva, péro sapyʼánte ogueropuʼaka vaʼerã pe ñembyasy guasuete. Umi kristiáno ojeroviaiterei oikove jeytaha umi omanóva, ha pe promésa tuicha okonsola umi operde vaʼekuépe hembiayhu (Juan 5:28, 29). Iñeʼẽme, ñande Ru Jehová ojapo heta promésa ñanekonsoláva jahasa asy jave. w17.06 páh. 4 párr. 1; páh. 5 párr. 6; páh. 6 párr. 9

Peteĩ jey Jehová omombeʼu Moiséspe mbaʼéichapa héra ha mbaʼeichagua persónapa haʼe. Primeroite voi heʼi chupe haʼe oporoporiahuvereko ha oporombyasyha (Éx. 34:5-7). Jehová ningo ikatu kuri omombeʼu Moiséspe mbaʼeichaitépa ipoderóso, péro ohechakuaa Moisés oikuaaseha oipytyvõtapa chupe. Upévare Jehová omombeʼu chupe mbaʼeichagua persónapa haʼe, ha oĩha dispuésto oipytyvõvo isiervokuérape (Éx. 33:13). Haʼe ñandeapo vaʼekue ikatu hag̃uáicha jaiporiahuvereko ñande rapichápe. Péro ñaneimperfékto rupi, heta vése ñapensa ñandejehénte. Sapyʼánte ijetuʼu ñandéve jadesidi hag̃ua jaiporiahuverekótapa ñande rapichápe térãpa ñamotenondétante umi mbaʼe ñandéve ñandegustáva. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñañeinteresave hag̃ua ñande rapicháre? Upearã jahecha vaʼerã mbaʼéichapa Jehová ha hetave persóna ohechauka vaʼekue oporoporiahuverekoha. Avei jahecha vaʼerã mbaʼéichapa ikatu jasegi Jehová ehémplo, ha mbaʼépa jahupytýta jajapóramo upéva. w17.09 páh. 8 párr. 1; páh. 9 párr. 3

¿Mbaʼépa ñanemomýi vaʼerã ñañemonde hag̃ua pe teko pyahúgui? Ndahaʼéi ñande rapichakuéra ñandeguerohory hag̃ua, síno ñambotuicha hag̃ua Jehovápe. Ani ñanderesarái peteĩ ánhel perfékto jepe ou hague opeka oñemombaʼeguasu rupi (Ezeq. 28:17). Ñande katu ñaneimperfékto, upévare ijetuʼuvéntema ñañemomirĩ hag̃ua. Upéicharõ jepe ikatu hína ñaneumílde. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta upearã? Ñañemotiémpo vaʼerã ikatu hag̃uáicha jalee la Biblia káda día ha jajepyʼamongeta hese (Deut. 17:18-20). Ñanepytyvõitereíta ningo ñapensa meméramo umi mbaʼe Jesús omboʼe vaʼekuére, ha avei mbaʼeichaitépa haʼe iñumílde (Mat. 20:28). Jesús ohechauka vaʼekue iñumildetereiha ojohéirõ guare ijapostolkuérape ipy (Juan 13:12-17). Avei iporã jajerure meme Ñandejárape tomeʼẽ ñandéve ijespíritu ani hag̃ua ñapensa ñaneimportanteveha ótrogui (Gál. 6:3, 4). w17.08 páh. 25 párr. 11, 12

Ikatu oime jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe jajerure raʼe Ñandejárape ñanepytyvõmi hag̃ua, ha upéi ñañehaʼãmbaite jasegi pe gía haʼe omeʼẽva ijespíritu rupive. Péro upéicharõ jepe ikatu hína ndoikói ñahaʼarõ haguéicha. Upéva rangue jahasa umi provléma ijetuʼúva térã umi situasión tekotevẽhápe jajapo tuicha kámbio (Ecl. 9:11). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua jajepyʼapyeterei ha jareko hag̃ua “Ñandejára pyʼaguapy”? Umi mbaʼe Pablo oskrivi vaʼekue umi Filiposguápe ohechauka mbaʼépa ikatu jajapo: ñañemboʼe Jehovápe. Upéicharõ, peteĩ provléma ñanekevrantáramo, ñañemboʼe meme vaʼerã (1 Ped. 5:6, 7). Jajapóvo upéva, ñanemanduʼa vaʼerã Jehová oñeinteresaha ñanderehe ha jaagradese chupe ñanevendesi haguére. Ani ñanderesarái haʼe ikatuha “ojapo hetaitereive mbaʼe jajerure térã ñaimoʼãvagui” (Efes. 3:20). w17.08 páh. 9 párr. 4, 6; páh. 10 párr. 10

Heta ermáno oñepyrũ oservi kómo prekursór imitã guive, ha upéva ombovyʼa chupekuéra. Oimérõ nemitã, ¿ikatúpa reñemongeta hendivekuéra umi mbaʼe rejaposévare? Koʼã ermáno ha ermána provávlemente heʼíta pe prekursorádo nemboʼetaha heta mbaʼe ideprovéchotava ndéve tóda la vída. Jesús oaprende vaʼekue heta mbaʼe Itúagui oĩ aja hendive yvágape. Upéi, oĩ aja ko yvy ape ári haʼe osegi oaprende. Jesús ovyʼa vaʼekue pórke opredika pe marandu porã ha ifiél, ohasáramo jepe heta mbaʼe ijetuʼúva (Is. 50:4; Heb. 5:8; 12:2). Jesús heʼi vaʼekue: “Tapeho pemboʼe umi hénte opa tetãyguápe oiko hag̃ua chuguikuéra che disípulo” (Mat. 28:19, 20). Oiméramo nde rejapose upéva, revyʼaitereíta pórke remombaʼeguasúta Ñandejárape. Epensamína, ikatu hag̃uáicha ñanevakeáno peteĩ ofísiope ningo oraha tiémpo, upéicha avei amáske japredika ñandekatupyryvéta jahávo. w17.07 páh. 23 párr. 6, 7

Ñande Ru Jehová ñanderayhuetéva ñanekonsola ñaikotevẽ jave (2 Cor. 1:3, 4). Umi ermáno ha ermána ikatu hína okonsola umi oñembyasývape omano haguére chugui peteĩ ohayhúva (1 Tes. 5:11). Upévare, ¿mbaʼéichapa ikatu ñamombarete ha ñakonsola umi ohasávape ko situasiónre? (Prov. 17:22). Ñanemanduʼa vaʼerã oĩha “tiémpo ñakirirĩ hag̃ua, ha tiémpo ñañeʼẽ hag̃ua” (Ecl. 3:7). Jahechamína mbaʼépa heʼi mokõi ermána. Dalene haʼéva viúda omombeʼu: “Umi oñembyasýva ningo omombeʼuse pe ojopýva chupe. Upévare iñimportánte ñahendu la heʼíva ha ani ñañeʼẽjoko chupekuéra”. Junia, orekóva iñermáno ojesuisida vaʼekue heʼi: “Ikatu ningo nañantendepái la oñandúva peteĩ persóna oñembyasýva, péro iñimportanteterei ñañehaʼã ñantende mbaʼéichapa oñeñandu”. Ani ñanderesarái ndahaʼeiha peteĩchapa la ñañandúva ni la jahechaukáva jahasa jave umi situasión ijetuʼúva. w17.07 páh. 13 párr. 3; páh. 14 párr. 11-13

Heta persónape g̃uarã la iñimportantevéva hína pe pláta. Haʼekuéra tódo el tiémpo opensa upévarente voi, ha oñehaʼã ombyatyve térã ojapo opa ikatúva ani hag̃ua operde la orekómava. Ótrope g̃uarã katu la iñimportantevéva hína ifamília, ha oĩ umi ojapóva oimeraẽ mbaʼe hesãi hag̃ua térã okonsegi hag̃ua opa mbaʼe oipotáva. Péro oĩ peteĩ mbaʼe iñimportantevéva opa koʼã mbaʼégui. ¿Mbaʼépa hína upéva? Ojehechauka Jehová añoite omereseha ogoverna. Tekotevẽterei ningo ñañatende ani hag̃ua ñanderesarái iñimportantetereiha upéva. Ñanerembiapoitereíramo térã jajepyʼapýrõ ñane provlemakuérarente, ndajahechakuaamoʼãi mbaʼépa la iñimportantevéva. Péro jaapojáramo Jehová goviérno, ifasilvéta ñambohovái hag̃ua umi provléma oñepresentáva káda día, ha ñañemoag̃uivéta Ñandejárare. w17.06 páh. 22 párr. 1, 2

La Biblia ohechauka Jehová siémpre oipuruha ijautorida mborayhúpe. Umi omoakãva hogapy ha ansianokuéra oapojáva Jehová goviérno, ohechaukáta osegiha iñehémplo ndoikóiramo oporotrata vai ni okontrola opa mbaʼe ótro ojapóva. Apóstol Pablo oñehaʼãmbaite osegi Jehová ha Itaʼýra ehémplo. Haʼe nomotĩri ni ndojopýi avavépe ojapo hag̃ua la oĩ porãva, síno mborayhúpe omokyreʼỹ chupekuéra ojapo hag̃ua upéva (Rom. 12:1; Efes. 4:1; Filem. 8-10). Péicha Pablo osegi Jehová ehémplo. Ñande avei japorotrata porã jave, jahechauka hína jaapojaha Jehová ogoverna lája. Jaapoja jave umi ñanemoakãvape ha jarrespeta jave chupekuéra, jahechauka avei ñañemoĩha Jehová goviérno poguýpe. Nañantendeporãiramo jepe umi mbaʼe ojedesidíva térã nañandegustáirõ, lomímonte jarrespeta umi ñanemoakãvape. Ñande ñapensa lája idiferénte ko múndo opensávagui, pórke ñande jaapoja Jehová goviérno (Efes. 5:22, 23; 6:1-3; Heb. 13:17). w17.06 páh. 30 párr. 14, 15

Oĩ ermáno ha ermána naikyreʼỹvéiva, oñedeprimíva térã ombohováiva ótra situasión ijetuʼúva. Tekotevẽ ñaanima ha ñakonsola umi ohasávape koʼã mbaʼe, térã jahechauka jajepyʼapyha hesekuéra ambue hendáicha (Prov. 12:25; Col. 4:11). Jahechaukákena jahayhuha ñane ermanokuérape umi mbaʼe jaʼéva ha jajapóva rupive (Gál. 6:10). La Biblia heʼi koʼã “ára pahápe” heta hénte ohayhuvetaha umi mbaʼerepy ha opensáta ijehénte (2 Tim. 3:1, 2). Upéicha rupi entéro kristiáno oñehaʼãmbaite vaʼerã ohayhuve Jehovápe, Iñeʼẽ ha iñermanokuérape. Entéro ningo ñaneimperfékto, upévare sapyʼánte ikatu jajoavyʼimi ñane ermánondi. Péro jajoayhu rupi ñañehaʼãta ñasolusiona opaichagua provléma mborayhúpe, ha jajapóta upéva pyaʼe porã voi (Efes. 4:32; Col. 3:14). Upévare, jasegíkena jahayhu ñande pyʼaite guive Jehovápe, Iñeʼẽ ha ñane ermanokuérape. w17.05 páh. 21 párr. 17, 18

Peteĩ kristiáno noñesorprendéi ohasáramo inhustísia ko múndope. Péro ohecháramo oikoha upéva kongregasiónpe, ikatu ijetuʼueterei chupe ogueropuʼaka hag̃ua. Oikóramo ñanderehe upéva, ¿mbaʼépa jajapóta? ¿Jahejátapa upéva ñanembotropesa? Entéro ningo ñaneimperfékto ha jajavy. Upévare, ikatu hína kongregasiónpe ojejapo ñanderehe peteĩ inhustísia, térã ñande voi jajapo ótrore. Añetehápe nameméi oiko koʼã mbaʼe, péro nañanesorprendéi vaʼerã oikórõ upéva ni ndajahejái vaʼerã ñanemokangy. Jehová ñaneakonseha Iñeʼẽme jasegi hag̃ua ñandefiél, jepe peteĩ ermáno térã ermána ojapo ñanderehe peteĩ inhustísia (Sal. 55:12-14). w17.04 páh. 19 párr. 4, 5

Ñane ména térã ñane rembireko ndahaʼéiramo Testígo, ikatu hína jahasa heta mbaʼe ijetuʼúva ñande rogapýpe. Jehová ndoipotái jajesepara térã jajedivorsia, ñane rembiayhu ndoservíri haguére chupe (1 Cor. 7:12-16). Pe tembireko oservíva Jehovápe, lomímonte orrespeta vaʼerã iménape ndahaʼéiramo jepe Testígo, pórke haʼe hína la omoakãva chupe. Upéicha avei, pe ména oservíva Jehovápe lomímonte ohayhu ha okuida vaʼerã hembirekóre (Efes. 5:22, 23, 28, 29). ¿Mbaʼépa ikatu rejapo ne rembiayhu omoĩsérõ ndéve límite Jehová servísiope? Por ehémplo, peteĩ ermánape iména heʼi mbaʼe diakuépa ikatu osẽ predikasiónpe. Ñaiméramo upe situasiónpe iporã ñañeporandu: “¿Ojerure piko hína chéve aheja hag̃ua Jehovápe? Oimérõ ndaupéichai, ¿ikatu piko ajapónte la ojeruréva chéve?”. Heta vése ikatu hína jajapónte la ojejeruréva ñandéve pono jaiko vai (Filip. 4:5). w17.10 páh. 13 párr. 7, 8

La Biblia heʼi oñemoag̃uitaha Ñandejára organisasiónre umi hénte “oñeʼẽva opaichagua idióma” (Zac. 8:23). Upévare, oimérõ ne família nontendeporãi pe idióma nde reñeʼẽva, ijetuʼúta remboʼe hag̃ua chupekuéra pe añetegua. Tuakuéra, pene família ningo haʼe pene estudiánte iñimportantevéva, ha ani penderesarái haʼekuéra oikuaa porãve vaʼerãha ohóvo Jehovápe ikatu hag̃uáicha oikove opa ára g̃uarã (Juan 17:3). Ne família oaprende hag̃ua Jehová omboʼéva “reñeʼẽ vaʼerã chupekuéra” entéro oportunida oñepresentávape (Deut. 6:6, 7). Ne família ikatu oaprende pe idióma oñeñeʼẽva pe paíspe tahaʼe eskuélape térã ambue hendáicha. Péro pe idióma nde reñeʼẽva oaprende peñemongeta memévo oñondive. Añetehápe ndaivaíri ne família oñeʼẽramo mokõi idiómape pórke péicha ikatúta omombeʼu porã ndéve ne idiómape mbaʼéichapa oñeñandu. Avei ikatupyryvéta ha ifasilvéta chupe ontende hag̃ua umi ótro opensa lája. w17.05 páh. 9 párr. 5, 6

Pe ehérsito cananeo oreko 900 kárro de gérra, ha umíva oreko jey kyse puku de iérro irruédare. Péro umi israelita ndorekói árma ikatu hag̃uáicha oñorairõ ni ojeprotehe iñenemigokuéragui (Juec. 4:1-3, 13; 5:6-8). Péro Jehová heʼika Barácpe la oĩva pe téxto koestediaguápe. Barac ensegída ojapo la Jehová omandáva chupe. Haʼe ha umi hendive oĩva oñorairõ Taanácpe iñenemigokuéra kóntrape (Juec. 4:14-16). ¿Oipytyvõpa raʼe Jehová chupekuéra? Haʼe ogueru peteĩ aguaséro ha pe lugárpe ojagarrapa tuju. Upéicha umi israelita ijyvytu hesekuéra. Barac osegi Sísara ehérsitope 24 kilómetrore, og̃uahẽ meve peteĩ lugár héravape Haróset. Pe tapére Sísara oheja rei la ikárro pe tujúpe, ha osẽ odipara Zaananim gotyo, amalisia opytáva Quedes ypýpe. Upépe, oho okañy hag̃uáicha peteĩ kuñakarai hérava Jael róga kárpape. Ko kuña orresivi porãnte chupe. Sísara og̃uahẽ pe lugárpe heʼongue ijapére, ha opyta okete voi. Upémarõ Jael oaprovecha pe oportunida ha ojuka pe kuimbaʼépe (Juec. 4:17-21). Umi israelita ogana iñenemigokuérape Jehová rupive. w17.04 páh. 29, 30 párr. 6-8

¿Oĩtapa algúna organisasión ko yvy ape ári Armagedón rire? La Biblia heʼi: “Ñande ñahaʼarõ hína yvága ha yvy ipyahúva, ha umívape akóinte oĩta tekojoja” (2 Ped. 3:13). Pe yvága tuja haʼe hína umi goviérno ikorrúptova, ha pe yvy tuja katu umi hénte aña oñemoĩva koʼã goviérno poguýpe. ¿Mbaʼépa oikóta oñehundi rire chupekuéra? Oñemoĩta “yvága ha yvy ipyahúva”. Pe yvága ipyahúva haʼe peteĩ goviérno pyahu omoakãtava Jesucristo ha umi 144.000. Pe yvy pyahu katu ojerreferi umi oikótavare Ñandejára Rréino poguýpe. Jehová ningo ndojapói mbaʼeve sarambikuépe, upéicha avei Jesús ha Irréino ojapóta entéro mbaʼe hendápe porã (1 Cor. 14:33). Jahechaháicha, pe yvy pyahu oñeorganisa porãta. Upépe oĩta heta kuimbaʼe ipyʼaporãva oipytyvõtava ikatu hag̃uáicha opa mbaʼe osẽ porã (Sal. 45:16). Koʼã kuimbaʼe oñemoĩta Cristo ha umi 144.000 poguýpe. Javyʼaitereíta ningo entéro organisasión ikorrúptova oñehundi vove. Upérõ opytáta peteĩ organisasión añoite, oĩva peteĩ ñeʼẽme ha arakaʼeve ndojapomoʼãiva mbaʼeve ivaíva. w17.04 páh. 11 párr. 8, 9

Pe matrimónio ningo sagrádo hína, tuicha mbaʼe Jehová renondépe. Umi nóvio omenda jave oñekompromete Jehová ha umi invitádo rovake. Por ehémplo, pe diskúrso de vódape umi nóvio pyʼỹinte opromete ojupe ojoayhutaha, oñangarekotaha ojuehe ha ojorrespetataha Ñandejára Ñeʼẽ heʼiháicha, oikove aja ko yvy ape ári. Oĩramo jepe ndeʼíriva peichaite omenda jave, lomímonte oñekompromete hína Ñandejára renondépe. Umi nóvio ojapóvo ko promésa oikóma chuguikuéra ména ha tembireko, ha imatrimónio odura vaʼerã opa ára g̃uarã (1 Cor. 7:39). Jesús heʼi vaʼekue: “Avave ndoipeʼái vaʼerã ojuehegui Ñandejára omoĩ vaʼekue oñondive peteĩ júgo guýpe”. Umi omendátava nopensái vaʼerã ikatutanteha ojedivorsia ndohoporãirõ chupekuéra imatrimóniope (Mar. 10:9). Añetehápe entéro ñaneimperfékto, upévare ndaipóri matrimónio perfékto. La Biblia heʼi voi umi omendáva heta iprovlemataha (1 Cor. 7:28). w17.04 páh. 7 párr. 14, 15