Noviembre

Jajekorrehíramo ñandejupe voi ikatúta ñadomina ñane pensamiénto ha ñañekomporta lája. Péro upéva ningo nañagueronaséi, síno ñaaprende vaʼerã jahávo. Tuakuéra omongakuaa ha okorrehi jave “ifamíliape Jehová oipotaháicha”, oipytyvõ hína chupekuéra iñarandu ha ojekorrehikuaa hag̃ua ijupe voi (Efes. 6:4). Péicha avei oiko umi persóna oúva oikuaa Jehovápe okakuaapa riréma. Ikatu jaʼe haʼekuéra oñekontrolakuaa mimimaha, upéicharõ jepe naiñakãguapýiti espirituálmente. Péro oñepyrũvo omonde “pe teko pyahu” ha oñehaʼãvo osegi Cristo ehémplo, oiko ohóvo chuguikuéra kristiáno iñakãguapýva (Efes. 4:23, 24). Iñimportanteterei ningo oaprende hikuái tekotevẽha ojekorrehi ijupe voi. w18.03 páh. 29 párr. 3, 4

Jehová ha iñorganisasión ñaneinvita jaha hag̃ua rreunionhápe. Ha ñande jaipota entéro ohóva rreunionhápe oñeñandu porã, koʼýte umi ipyahúva (Rom. 15:7). Umi oho ramóva rreuniónpe ningo haʼe avei Jehová invitádo. Upévare ñañehaʼãmbaite oñeñandu porã hag̃ua hikuái, tahaʼe haʼéva la ipínta térã oñemonde lája (Sant. 2:1-4). Jahechakuaáramo peteĩ persóna oho ramóva oĩha haʼeño, ikatu ñainvita chupe oguapy hag̃ua ñanendive. Haʼe oagradesetereíta ñaipytyvõramo chupe ontende hag̃ua la ojejapóva rreunionhápe, ha otopa hag̃ua umi téxto ojeleéva. Péicha jasegíta ko konsého oĩva la Bíbliape: “Akóintekena perresivi porã pende rapichakuérape”. Heta vése ñandevisita ojapo hag̃ua diskúrso umi ermáno ótra kongregasiongua, superintendénte de sirkuíto ha avei umi rrepresentánte de Betel. ¿Ikatúpa péicha jave ñainvita umi ermánope hoʼu hag̃ua álgo ñanendive? (3 Juan 5-8). ¿Mbaʼérepa ndajajapói upéva ñandevisita jey vove hikuái? w18.03 páh. 15 párr. 5, 7

Jahechamína peteĩ judío hérava Saulo ehémplo, haʼe opersegi mbarete vaʼekue umi kristiánope. ¿Mbaʼérepa haʼe ojapo upéva? Umi judío ningo kómo nasión oñemeʼẽma vaʼekue voi Ñandejárape, péro Jehová orrechasa kuri chupekuéra naiñeʼẽrendúi haguére. Saulo katu oguerovia gueteri umi judío oservi porãha Ñandejárape, ha upévare opersegi umi kristiánope. Peteĩ jey, Jesús orresusita rire oñeʼẽ chupe yvága guive ha omeʼẽ chupe peteĩ mensáhe. ¿Mbaʼépa ojapo Saulo upe rire? Haʼe oheja oipytyvõ chupe peteĩ kristiáno hérava Ananías. La Biblia heʼi upe rire Saulo ojevautisa hague (Hech. 9:17, 18; Gál. 1:14). Upe guive ojekuaa chupe kómo apóstol Pablo. Jahechaháicha, haʼe ontende rire Ñandejára oipuruha Jesúspe okumpli hag̃ua hembipota, ensegída ojevautisa (Hech. 22:12-16). Koʼág̃arupi heta persóna ostudiáva la Biblia, tahaʼe imitãva térã ijedáva ojapo avei upéva. w18.03 páh. 5, 6 párr. 9-11

Jacob ohasa vaʼekue heta mbaʼe ijetuʼúva. Por ehémplo, iñermáno Esaú ojukase vaʼekue chupe. Isuégro katu heta vése ombotavy chupe ha ojaprovechase vaʼekue hese. Péro Jacob ojerovia pe promésa Jehová ojapo vaʼekuére Abrahánpe, ha upéva omombarete chupe, haʼe ijespirituál vaʼekue (1 Cor. 2:14-16). Oikuaa Ñandejára oipurutaha ifamiliarépe okumpli hag̃ua umi ipromésa porãita, upévare haʼe oñangareko porã hesekuéra (Gén. 28:10-15). Jacob ndohejái umi hénte oikóva hete rembipota rapykuéri ombyesarái chupe Jehová promésagui. Por ehémplo, Esaú ojukasérõ guare chupe, Jacob ojerure asy Jehovápe osalvamínte hag̃ua chupe. Haʼe oñemboʼe Jehovápe ha heʼi: “Nde ningo ere kuri chéve: ‘Che rovendesíta ha hetaitereíta umi ne familiare. Ha hetaitereítagui umi ne familiare avave ndaikatumoʼãi okontapa, ndaiporiháicha avei ikatúva okontapa umi yvykuʼi oĩva mar rembeʼýpe’” (Gén. 32:6-12). Jacob ojeroviaiterei vaʼekue Jehová promesakuérare, ha ohechauka upéva oikove aja entéro. w18.02 páh. 20 párr. 9, 10

Job situasión ningo ou kuri tuichaiterei okambia. Ñepyrũrã “haʼe vaʼekue pe karai iplatavéva oikóva Oriéntepe” (Job 1:3). Haʼe irrikoiterei vaʼekue ha heta persóna oikuaa ha orrespeta chupe (Job 29:7-16). Upéicharõ jepe, Job nopensái iñimportanteveha ótrogui térã noikotevẽiha Ñandejárare. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva? Pórke Jehová voi ohenói chupe “che siérvo”. Satanás okalkula porã umi mbaʼe vai ojapótava Job rehe ikatu hag̃uáicha haʼe opensa Ñandejára káusare oikoha hese umíva (Job 1:13-21). Upéi mbohapy iñamígo guaʼu ou Job rendápe okonsola hag̃ua chupe. Péro añetehápe iñañaiterei hikuái pórke heʼi Jóbpe Ñandejára okastigaha chupe hembiapo vai haguére (Job 2:11; 22:1, 5-10). Job katu osegi ifiél Jehovápe. Ohasa rire umi pruéva, Jehová omeʼẽ Jóbpe el dóvle pe oreko vaʼekuégui, ha upéi osegi oikove 140 áñore (Sant. 5:11). Job oikove aja, osegi oservi Ñandejárape ipyʼaite guive. w18.02 páh. 6 párr. 16; páh. 7 párr. 18

Koʼãichagua persóna opensa iñimportanteveha hapichakuéragui, tahaʼe ivaleve rupi, iporãvégui, ipláta térã ijestúdio porãgui. Haʼekuéra oipota umi ótro ombotuicha chupekuéra. Peteĩ expérto heʼi umi oñemombaʼeguasúvare: “Peichagua persóna haʼete voi orekóva iméntepe peteĩ altár ijupe g̃uarã, ha haʼe voi oñesũ henondépe”. Oĩ heʼíva peteĩ persóna ijorgullósovape jepe omolestaitereiha ohecha jave ótro oñemombaʼeguasuha. Jehovápe ndogustái umi persóna ijorgullósova. La Biblia heʼi voi haʼe ndochaʼeiha pe oñemombaʼeguasúvare (Prov. 6:16, 17). Ko mbaʼe vaiete ningo ñanemomombyry Ñandejáragui (Sal. 10:4). Ha jaikuaaháicha, pe orgúllo ou Satanásgui (1 Tim. 3:6). Péro ñambyasýramo jepe, Ñandejára siervokuéra ifiélva jepe ikatu ou oñemombaʼeguasu. Por ehémplo, rréi Uzías Judagua iñeʼẽrendu vaʼekue Jehovápe heta áñore. Péro la Biblia heʼi hese: “Imbaretemírente, ou oñemombaʼeguasu ha upéva ohundiete chupe, ha nopenái Ijára Jehová heʼívare ha oike Jehová témplope ohapy hag̃ua insiénso”. Uzías ndorekói kuri derécho ojapóvo upéva. Tiémpo rire rréi Ezequías ou avei oñemombaʼeguasu, péro haʼe okambia jey kuri (2 Crón. 26:16; 32:25, 26). w18.01 páh. 28 párr. 4, 5

La Biblia heʼi Ñandejára siervokuéra yma guare omeʼẽ hague ikontrivusión ojejapo hag̃ua umi traváho haʼe omandáva. Sapyʼánte haʼekuéra okontrivui vaʼekue ojejapo hag̃ua peteĩ traváho espesífiko (Éx. 35:5; 2 Rey. 12:4, 5, 1 Crón. 29:5-9). Síglo primérope, kristianokuéra oikuaárõ guare iñermanokuéra Judeagua ohasaha ñembyahýi, káda uno oguerahaka la ikatumíva oipytyvõ hag̃ua chupekuéra (Hech. 11:27-30). ¿Moõguipa onohẽ vaʼekue hikuái omeʼẽ hag̃ua ikontrivusión? Síglo primérope oĩ vaʼekue ovendéva ikosakuéra, hóga térã ijyvy ha ogueraha ontrega pe pláta umi apóstolpe. Ha umi apóstol oipuru vaʼekue umi pláta oipytyvõ hag̃ua umi ermáno oikotevẽvape (Hech. 4:34, 35). Oĩ vaʼekue avei umi ojepokuaámava voi omboyke pláta omeʼẽ hag̃ua kómo kontrivusión, ha upéicha oipytyvõ umi traváho ojejapóvape Jehovápe g̃uarã. Péicha entéro kristiáno ikatu vaʼekue omeʼẽ ikontrivusión, tahaʼe umi irríko ha imboriahúva (Luc. 21:1-4). w18.01 páh. 18 párr. 7; páh. 19 párr. 9

Oĩ peteĩ mbaʼe siémpre jareko vaʼerã enkuénta: ñandekatupyrýramo jepe heta mbaʼépe, núnka ndaikatumoʼãi jajapo entéro mbaʼe ñandejehegui reínte. Apóstol Pablo ikatupyry vaʼekue ojapo hag̃ua heta mbaʼe, péro ndaikatúi ojapo entéro umi mbaʼe ojaposéva. Haʼe omombeʼúrõ guare Jehovápe mbaʼéichapa oñeñandu, Jehová heʼi chupe: “Che podér imbareteve [...] nekangy jave”. Pablo ontende porã mbaʼépa la Jehová heʼiséva chupe, upévare heʼi: “Chekangy jave ningo chepoderóso avei” (2 Cor. 12:7-10). ¿Mbaʼépa heʼise upéva? Pablo ohechakuaa vaʼekue ndaikatuiha ijehegui reínte ojapo opa mbaʼe ojaposéva, ha oikotevẽha oipytyvõ chupe álgien ipoderosovéva. Ñandejára espíritu oipytyvõ kuri Páblope ikangy jave. Péro ndahaʼéi upévante, omombarete avei chupe ojapo hag̃ua umi mbaʼe ndaikatumoʼãiva ojapo ijeheguínte. Ñandéve avei Jehová ikatu omeʼẽ ijespíritu sánto ñanembarete hag̃ua. w18.01 páh. 9 párr. 8, 9

Oiméramo ne família heʼi ndéve ojevautisaseha, eanalisa vaʼerã umi informasión omeʼẽva Jehová organisasión tuakuérape g̃uarã. Upéi, ehecha vaʼerã mbaʼe moméntopepa opyta porãvéta eñemongeta hag̃ua ne famíliandi. Péicha reipytyvõta chupe ontende hag̃ua iñimportantetereiha ñañemeʼẽ Jehovápe ha jajevautisa. Avei ne família ohechakuaáta umi mbaʼe porã ohupytýtava oservi rupi Ñandejárape. Tuakuéra oreko pe rresponsavilida ha priviléhio ohekomboʼévo ifamíliape. La Biblia heʼi: “Pesegi vaʼerã pemongakuaa ha pekorrehi pene famíliape Jehová oipotaháicha” (Efes. 6:4). Upéva ndeʼiséi ñamboʼetanteha chupekuéra la Biblia heʼíva, síno ñaipytyvõ vaʼerã oguerovia hag̃ua ipyʼaite guive umi mbaʼe oaprendéva. Haʼekuéra ojerovia mbaretéramo, upéva omomýita chupekuéra oñemeʼẽ hag̃ua Jehovápe ha oservi hag̃ua chupe ipyʼaite guive. Aníkena penderesarái, la Biblia, pe espíritu sánto ha peẽ tuakuéra ikatuha peipytyvõ pene famíliape ikatu hag̃uáicha iñarandu ha ojesalva. w17.12 páh. 22 párr. 17, 19

Daniel orekórõ guare 100 áñorupi, hiʼag̃uíma vaʼekue pe tiémpo omano hag̃ua. ¿Orekópa rakaʼe haʼe esperánsa oikove jeytaha? Si oreko. Opakuetévo pe lívro de Daniel, jatopa ko promésa Ñandejára ojapo vaʼekue chupe: “Esegi neñeʼẽrendu ipahaite peve. Nde repytuʼúta”. Daniel ningo oikuaa vaʼekue umi omanóva opytuʼunteha ha “ndaikatuiha oplanea, [...] oaprende ni ontende mbaʼeve”. Ha upéva oikóta kuri hese (Ecl. 9:10). Upéicharõ jepe, Daniel ndopytamoʼãi pára siémpre pe sepultúrape. Jehová opromete chupe peteĩ mbaʼe iporãitereíva. Pe ánhel heʼi avei Daniélpe pe jaleéva pe téxto koestediaguápe. Daniel ningo ndoikuaái mbaʼe moméntopepa oñekumplíta la ojeʼe vaʼekue chupe. Péro haʼe oikuaa oñekumpli mboyve pe promésa, omanotaha ha opytuʼutaha. Pe ánhel heʼírõ guare Daniélpe “repuʼã jeýta rerresivi hag̃ua pe otokáva ndéve”, haʼe ontende porã kuri oñemoingove jeytaha chupe amo gotyove. Upéva oikóta heta áño Daniel omano rire, “og̃uahẽ vove pe tiémpo oñemoĩ vaʼekue”. Ñande Ruete Ñeʼẽ Bíblia heʼi: “Upe ára upévape nde repuʼã jeýta”. w17.12 páh. 7 párr. 17, 18

Jehová omanda umi ansiáno Israelguápe ihústo hag̃ua haʼéicha. Primero, umi ansiáno ojasegura vaʼerã oiko hague la ojeʼéva. Upéi, odesidi mboyve oiporiahuverekótapa pe oporojukávape térãpa nahániri, ohecha porã vaʼerã mbaʼéichapa haʼe opensa, mbaʼépa iñintensión ha mbaʼéichapa oñekomporta kuri oikóvo. Umi ansiáno ohusga hag̃ua kon hustísia, ohecha vaʼerã noiméipa pe oporojukáva ojapose voi raʼe upéva ndochaʼéigui hapicháre (Núm. 35:20-24). Oĩramo testígo katu, ikatúta ojeprova pe tapicha oporojuka hague ojaposégui voi. Péro upearã oĩ vaʼerã por lo méno mokõi persóna ohecháva térã oikuaa porãva la oikóva. Umi ansiáno oikuaa porã rire la oikóva opensa vaʼerã pe persónare, ndahaʼéi la ojejapo vaʼekuérente. Haʼekuéra tekotevẽ iñarandu ha ontende porã mbaʼéicha rupípa oiko kuri pe desgrásia. Péro iñimportanteveha, umi ansiáno oikotevẽ espíritu sánto ikatu hag̃uáicha iñarandu, oporombyasy ha ihústo Jehováicha (Éx. 34:6, 7). w17.11 páh. 16 párr. 13, 14

Ñañepyrũrõ guare jastudia la Biblia ñaaprende kuri heta mbaʼe ijojahaʼỹva. Ñepyrũrã jaikuaa kuri Jehová haʼeha ñande Apohare ha orekoha peteĩ propósito yvyporakuérape g̃uarã. Avei ñaaprende Ñandejára ombou hague itaʼýrape ko yvy ape ári omano hag̃ua ñanderehehápe. Pe sakrifísio rupive ñande ikatúta ñanesãso pe pekádo ha ñemanógui. Avei ñaaprende kuri Ñandejára Rréino rupive opataha umi jehasa asy ha ikatutaha jaikove opa ára g̃uarã vyʼa ha pyʼaguapýpe (Juan 3:16; Apoc. 4:11; 21:3, 4). Sapyʼánte oñekambia oñentende lája peteĩ téxto térã peteĩ profesía. Upéicha jave iñimportánte ñahesaʼỹijo porã ha jajepyʼamongeta umi entendimiénto pyahúre (Hech. 17:11). Péro ndahaʼéi ñantendénte vaʼerã mbaʼépepa idiferénte umi entendimiénto koʼag̃agua ha yma guare, síno jajesareko porã vaʼerã umi detálle ipyahúvare. Jajapóramo upéva, haʼetéta ñamoingéva ñande tesóro ryrúpe pe añetegua ñaaprende pyahúva. w17.06 páh. 12, 13 párr. 15, 16

Tekotevẽ ñañatende porã jajecháramo peteĩ situasión ñandegueraha vaítavape. Por ehémplo, iporãta ningo peteĩ paréha de nóvio omoĩramo límite oñepyrũ guive la inoviásgo oikuaa hag̃ua mbaʼeichaite pevépa ohechaukáta ojupe ojoayhuha. Avei ojekuida vaʼerã hikuái pono oĩeterei haʼeño ha hoʼa mbaʼe tekokyʼápe (Prov. 22:3). Oĩ hetave situasión ipeligrósova ikatúva oñepresenta. Por ehémplo, oĩ jave kristiáno tekotevẽva oviaha mombyry itraváho rehehápe, térã peteĩ ermáno ombaʼapo jave peteĩ kuñándi, ỹrõ peteĩ ermána ombaʼapóramo peteĩ kuimbaʼéndi (Prov. 2:10-12, 16). Avei jajekuida vaʼerã oiméramo ndajavyʼái térã ñañeñandu ñaneaño. Ikatu voi hína jajedesespera ha jaasepta oimeraẽ oikóvape ñande rapykuéri. Upéva ningo ipeligrosoiterei. Oiméramo algúna ves reñeñandu péicha, ejerurékena Jehovápe tanepytyvõ ha eñemboja avei umi ermáno ha ermanakuérare (Sal. 34:18; Prov. 13:20). w17.11 páh. 26 párr. 4, 5

Jehovápe g̃uarã ndahaʼéi vyrorei ojejukáramo peteĩ persónape. Peteĩ israelita ojukáramo hapichápe, ndaikatúi opyta rei la ojapo vaʼekue. Upévare, peteĩ kuimbaʼe haʼéva pe omano vaʼekue pariénte serkanove, ojuka vaʼerã pe asesínope. La Biblia ohenói pe kuimbaʼépe kóicha: “Pe ovengáva pe ojejuka vaʼekue ruguykue” (Núm. 35:19). Upéicha, pe asesíno omano vaʼerã avei ojuka haguére peteĩ inoséntepe. Ndojekastigáiramo pyaʼe pe mbaʼe vai apohápe, oñemongyʼáta pe Tiérra Prometída oikoha hikuái, térã ndahaʼemoʼãvéima sánto. Jehová omanda chupekuéra: “Peẽ napemongyʼái vaʼerã pe yvy peikoha” (Núm. 35:33, 34). Péro, ¿mbaʼépa oiko vaʼekue peteĩ israelita ojukáramo hapichápe por aksidénte? Jepe ndojaposéi kuri upéva, lomímonte haʼéma kulpávle oporojuka rupi (Gén. 9:5). Upéicharõ jepe, oiko rupi por aksidénte ko mbaʼe vaiete, Jehová heʼi tekotevẽha ojeporiahuvereko pe oporojukávape. Péicha jave, pe oporojukáva aksidentálmente ikatu odipara pe oñevengasévagui ha oho ojerrefuhia peteĩva umi 6 siudápe, oñemoĩ vaʼekue ojeprotehe hag̃ua chupe. Oñepermitíramo chupe opyta pe siudápe, ndaikatuvéima ojejapo hese mbaʼeve. Péro haʼe nosẽi vaʼerã upégui omano mboyve pe saserdóte prinsipál (Núm. 35:15, 28). w17.11 páh. 9 párr. 3-5

Peteĩ ermána Australiagua heʼi: “Che suégro ningo ndoipotaieterei vaʼekue roservi Jehovápe. Upévare, rohenói mboyve chupe roikuaa hag̃ua mbaʼéichapa oĩ, roñemboʼe che ménandi pono rorresponde vai chupe orembopochy jave. Mbykymínte roñeʼẽ hendive pono roike umi téma rrelihiósope ha rojodiskuti”. Ikatu voi ñañeñandu vai ñaiméramo ãichagua situasiónpe, pórke jahayhu ñane hentekuérape ha hiʼã ñandéve jajogueraha porã hendivekuéra. Upéicharõ jepe, ñanemanduʼa vaʼerã iñimportanteveha ñandefiél Jehovápe. Péicha haʼekuéra ikatu avei ohechakuaa mbaʼeichaitépa iñimportánte jaservi Ñandejárape. Ñande ningo ndaikatúi jaovliga avavépe oservi hag̃ua Jehovápe, péro ikatu jahechauka chupekuéra mbaʼéichapa ojapo porã ñanderehe jaservi haguére chupe. Añetehápe ningo Jehová omeʼẽ avei chupekuéra oportunida odesidi hag̃ua oservítapa chupe térãpa nahániri (Is. 48:17, 18). w17.10 páh. 15, 16 párr. 15, 16

Umi mbaʼe jajapóvare jahechauka vaʼerã “japorohayhu añeteha”, ndahaʼéi jaʼénte vaʼerã upéva. Por ehémplo, jahecháramo ñane ermáno térã ñane ermána oikotevẽha ao térã tembiʼu, noipytyvõguasumoʼãi jaʼénterõ jahayhuha chupe (Sant. 2:15, 16). Upéicha avei, jahayhu añetéramo Jehovápe ha ñande rapichápe, ndahaʼemoʼãi jajerurétanteva Jehovápe “tombou hetave travahadór omonoʼõ vaʼerã ikóga”, síno ñande voi japredika meméta (Mat. 9:38). Apóstol Juan heʼi vaʼekue: “Jahechauka vaʼerã japorohayhu añeteha umi mbaʼe jajapóva rupive”. Upéva heʼise japorohayhu vaʼerãha “tovamokõiʼỹre” (Rom. 12:9; 2 Cor. 6:6). Sapyʼánte oĩ hénte oporohayhu guaʼúva ojechauka hag̃uánte. Péro umi ojapóva péicha ohechauka hína hovamokõiha. Peichagua mborayhu ndovaléi mbaʼeverã. w17.10 páh. 8 párr. 5, 6

Ikatu hag̃uáicha ideprovécho ñandéve la Biblia ñande rekovépe, ñañehaʼã vaʼerã jalee káda día. La majoría ningo ñanerembiapo heta ha oĩ avei orekóva heta rresponsavilida, péro ndajahejái vaʼerã umíva ñandejoko jalee hag̃ua la Biblia (Efes. 5:15, 16). Ikatu jalee pyhareve, pyhare térã oimeha óra. Añetehápe ñañeñandu pe salmísta heʼi haguéicha: “Ahayhu ha amombaʼeterei nde léi. Ajepyʼamongeta hese tódo el día” (Sal. 119:97). ¿Iporãtapa jaleénte la Biblia? Nahániri, jajepyʼamongeta vaʼerã hese ha ñapensa mbaʼéichapa ideprovécho ñandéve pe jaleéva (Sal. 1:1-3). Upéicharõmante ikatúta jajapo umi mbaʼe ñaaprendéva Ñandejára Ñeʼẽgui. Jaleéramo la Biblia oĩva impréso térã umi aparáto elektrónikope, jaheja vaʼerã og̃uahẽ ñane korasõme. w17.09 páh. 24 párr. 4, 5

¿Jaiporiahuvereko vaʼerãpa siémpre umi héntepe? Nahániri. Ñantende hag̃ua jahechami peteĩ situasión. Peteĩ jey Jehová omanda Saúlpe ojukapaite hag̃ua umi amalequítape ha avei umi hymbakuéra. Péro Saúl ndojukái pe rréi amalequítape. Oiméne haʼe opensa raʼe péicha imbaʼeporãha, péro Ñandejára orrechasa chupe naiñeʼẽrendúi haguére ha oiporavo ótro rréi hekoviarã (1 Sam. 15:3, 9, 15). Jehová ningo oporohusga hekoitépe ha ikatu avei oikuaa la oĩva umi hénte pyʼapýpe, upévare oikuaa oiporiahuverekótapa chupekuéra térãpa nahániri (Lam. 2:17; Ezeq. 5:11). Koʼẽrõitéma haʼe okastigáta entéro umi naiñeʼẽrenduséivape chupe (2 Tes. 1:6-10). Upe moméntope haʼe nombyasymoʼãiete umi hénte añáme, upéva rangue ohundíta chupekuéra. Péicha Jehová ohechaukáta oiporiahuverekoha isiervokuéra ifiélvape ha osalváta chupekuéra. Ñandéve ningo ndotokái jahusga avavépe, Jehová añoite oikuaa mávapepa osalváta ha mávapepa ohundíta. Péro ñandéve otoka jajapo ikatúva guive ñaipytyvõ hag̃ua koʼág̃a umi héntepe. w17.09 páh. 10, 11 párr. 10-12

Iñimportanteterei ningo jajejokokuaa ha Jehová ikatu ñanepytyvõ upearã. Ndaipóri haʼéicha ojejokokuaáva, ñandéve katu ijetuʼu upéva pórke ñaneimperfékto. Ko múndope oĩ hetaiterei provléma umi hénte ndojejokokuaái rupi. Por ehémplo oĩ ombotapykuéva umi mbaʼe iñimportantevéva, norrendíri itraváhope, térã oho vai chupe eskuélape. Avei heta hénte ndojejokokuaáigui oporotrata vai, ikaʼu, iviolénto, ojedivorsia, odevepa, oreko vísio vai, oho kárselpe, oñedeprimi, hyeguasu rei térã ojagarra chupe mbaʼasy vai hekovai haguére (Sal. 34:11-14). Amáske jaha hese hetavéntema oĩ umi ndojejokokuaáiva. Ñande ndajahecharamói upéva pórke la Biblia heʼíma vaʼekue voi koʼã “ára pahápe” umi hénte ndojejokokuaamoʼãiha (2 Tim. 3:1-3). w17.09 páh. 3 párr. 1, 2

Jareko jave “Ñandejára pyʼaguapy” ñane ménte ha ñane korasõ oĩ trankílo. Jehová ningo oñangareko ñanderehe ha oipota osẽ porã ñandéve entéro mbaʼe (1 Ped. 5:10). Jaikuaávo upéva ñanepytyvõ ani hag̃ua jajepyʼapyeterei ni ñañedesanima. Koʼẽrõitéma oñepyrũta pe jehasa asy guasu (Mat. 24:21, 22). Ñande ndajaikuaái mbaʼépa oikóta káda únogui, upéicharõ jepe natekotevẽi jajepyʼapyeterei umi mbaʼe oútavare. Añetehápe ndajaikuaái entéro mbaʼe Jehová ojapótava, péro jaikuaa porã chupe. Ko artíkulope ñahesaʼỹijo umi mbaʼe haʼe ojapo vaʼekue isiervokuéra rehehápe. Jahecha avei mbaʼéichapa siémpre okumpli hembipota toiko la oikóva, ha sapyʼánte ojapoha upéva oñehaʼarõʼỹháicha. Upévare, entéro mbaʼe Jehová ojapóva ñanderehehápe ñanepytyvõ ñañandu hag̃ua “Ñandejára pyʼaguapy” tuichaveha opa mbaʼe ikatúvagui ñantende. w17.08 páh. 12 párr. 16, 17

“¿Arakaʼe peve piko?”. Péicha oñeporandu vaʼekue mokõi proféta yma guare hérava Isaías ha Habacuc (Is. 6:11; Hab. 1:2). Ha Jesucristo oĩrõ guare umi hénte ndorekóiva fe apytépe, oporandu avei: “¿Arakaʼe peve piko?” (Mat. 17:17). Upéicharõ, ñande ikatu avei hína ñañeporandu upéva koʼág̃a.¿Mbaʼérepa? Ikatu oime ojejapo ñanderehe peteĩ inhustísia, ñandeedáma térã ñanderasykatu, ỹrõ jajepyʼapyeterei jaiko rupi “umi ára pahápe” ha pe situasión ijetuʼu ha hasy jagueropuʼaka hag̃ua (2 Tim. 3:1). Avei ikatu jaju ñanekangy ha ñañedesanima umi hénte aña káusare. Tahaʼe haʼéva ñane situasión, ñanekyreʼỹ jaikuaávo Ñandejára siervokuéra yma guare omombeʼu porã hague Jehovápe mbaʼéichapa oñeñandu, ha haʼe ontende hague chupekuéra. ¿Mbaʼépa ikatu ñanepytyvõ jahasa jave umi situasión ijetuʼúva? Pe téxto koestediagua orresponde ko porandu. w17.08 páh. 3 párr. 1-3

Jesús omokyreʼỹ idisipulokuérape oipuru hag̃ua “umi mbaʼerepy oĩva ko múndope” ojapo hag̃ua iñamigorã yvágape. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka ñandefielha? Jaipurúvo umi mbaʼe jarekóva jaapoja hag̃ua pe predikasión ojejapóva ko yvy tuichakuére (Mat. 24:14). Índiape, peteĩ mitãkuñaʼi ombyaty monéda peteĩ kahaʼípe. Hiʼarive ni ihugeterã ndojoguavéi ombyatyve hag̃ua. Henyhẽ rire ikahaʼi, haʼe odona pe pláta ombyaty vaʼekue oapoja hag̃ua pe predikasión. Ko paíspe avei peteĩ ermáno orekóva mbokajaty ohechauka iñaranduha. Haʼe odona hetaiterei mbokaja pe ofisína de traduksión idióma malayálampe. Heʼi upépe oikotevẽha hikuái upe frútare, upévare ikuentaveha orahántema chupekuéra omeʼẽ rangue la hepyrã. Gréciape katu oĩ ermáno pyʼỹinte odonáva aséite de olíva, kesu ha ambue hiʼupy Betélpe. w17.07 páh. 8, 9 párr. 7, 8

Umi israelita ojegueraháva Babilóniape naikyreʼỹi kuri opurahéi hag̃ua. Haʼekuéra oikotevẽ guei oñekonsola chupekuéra. Jehová opromete oipytyvõtaha ipuévlope. La Biblia heʼi rréi Ciro ojagarra hague Babilonia, ha heʼi Jehováre: “Onkarga chéve amopuʼã hag̃ua chupe hogarã Jerusalénpe”. Ciro heʼi avei umi israelítape: “¿Mávapa pende apytépe ko puévlope oadora chupe? Ijára Jehová toĩ hendive, ha umíva toho Jerusalénpe” (2 Crón. 36:23). Añetehápe ningo koʼã mbaʼe okonsolaiterei kuri umi israelita oĩvape Babilóniape. Jehová ndahaʼéi okonsola vaʼekue pe tetã Israélpente, síno káda israelítape. Ñane tiémpope avei Jehová osegi ojapo upéva. Salmo 147:3 heʼi: “Ñandejára oipytyvõ umi oñembyasy ha osufrívape, haʼete omongueráva ijeridakuéra”. Ñanderasy térã ñañedeprimi jave, ndajadudái vaʼerã Jehová oñangarekotaha ñanderehe. Jehová ningo ñanekonsola ha ñanepytyvõseterei ñañeñandu porã jey hag̃ua (Sal. 34:18; Is. 57:15). Haʼe ñanemoarandu ha ñanemombarete ñambohovái hag̃ua umi provléma oñepresentáva (Sant. 1:5). w17.07 páh. 18 párr. 4, 5

Jehová haʼe pe persóna irrikovéva oĩva ko univérsope. Opa mbaʼe ningo imbaʼe hína (1 Crón. 29:11, 12). Péro haʼe ipojera enterovévandi. ¡Ajépa javyʼaite okomparti haguére ñanendive umi tesóro espirituál! Koʼã tesóro apytépe oike 1) Ñandejára Rréino, 2) pe predikasión, ha 3) umi mbaʼe ijojahaʼỹva jatopáva la Bíbliape. Péro nañañatendéiramo, ikatu mbeguekatúpe ñamboyke koʼã tesóro. Upévare siémpre ñanemanduʼa vaʼerã mbaʼeichaitépa ivalióso ha ñañehaʼã jahayhuve. Heta oĩ ñande apytépe ojapóva tuicha kámbio oñemoĩ hag̃ua Ñandejára Rréino poguýpe (Rom. 12:2). Péro upéva ndeʼiséi natekotevẽveimaha ñañehaʼã. Por ehémplo, ñañatende vaʼerã ani hag̃ua umi mbaʼerepy térã umi deséo vai káusare jaju ñambotapykue Ñandejára Rréino (Prov. 4:23; Mat. 5:27-29). w17.06 páh. 9 párr. 1; páh. 10 párr. 7

Jehová nomombeʼúi Jóbpe mbaʼérepa osufri. Péro ohechauka chupe haʼe michĩetereiha hovake. Haʼe omboʼe Jóbpe oĩha heta mbaʼe iñimportantevéva iprovlemakuéragui (Job 38:18-20). Umi mbaʼe Jehová heʼíva Jóbpe oipytyvõ chupe okambia hag̃ua opensa lája. ¿Ikatúpa jaʼe Jehová ndorekói hague enkuénta umi mbaʼe Job ohasa vaʼekue ajeve oñeʼẽ chupe upéicha? Nahániri, pórke Job noñeñanduvaíri upe haguére. Haʼe ontende ha omombaʼe Jehová konsého. Ha heʼi voi katu: “Ambyasyeterei la haʼe vaʼekue ha atĩ apytávo. Koʼág̃a aguapy yvýpe tanimbu apytépe, ahechauka hag̃ua añarrepentiha” (Job 42:1-6). Job ohendu kuri pe konsého Jehová omeʼẽva chupe mborayhúpe, ha okorrehi la opensáva. Upéi Jehová oikuaauka oguerohoryha Jóbpe ifiél haguére (Job 42:7, 8). w17.06 páh. 24, 25 párr. 11, 12

¿Mbaʼéichapa ikatu jaikuaa noiméipa ñamotenondeterei hína ñande traváho? Iporãta ñañeporandúramo: “¿Chekyreʼỹpa che travahohápe, péro chekaigue apredika ha aha hag̃ua rreunionhápe?”. Jajepyʼamongetáramo ko porandúre, jahechakuaáta mbaʼépa añetehápe jahayhu. Jesús ñanemboʼe vaʼekue mbaʼépa iporã ñamotenonde. Peteĩ jey, haʼe oho kuri ovisita María ha Mártape. Marta oñepyrũ oñekosina imbohupápe g̃uarã. Upe aja katu María oguapy Jesús ypýpe ha ojapysaka umi mbaʼe omboʼévare. Upévare Marta ojeplagea iñermána noipytyvõi haguére chupe. Péro Jesús heʼi Mártape la jaleéva pe téxto koestediaguápe (Luc. 10:38-42). Péicha Jesús omboʼe peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva. Haʼe heʼívo María oiporavo hague “pe iporãvéva”, ñanemboʼe siémpre ñamotenonde vaʼerãha ñane amista Jehovándi ñamotenonde rangue ñane remikotevẽ. Péichamante jahechaukáta jahayhuha Jesúspe. w17.05 páh. 24 párr. 9, 10

Jehová ningo omeʼẽ tuakuérape pe rresponsavilida omboʼe hag̃ua ifamíliape pe añetegua. Haʼe nomeʼẽi ko mandáto umi mitã avuelokuérape ni ótra persónape (Prov. 31:10, 27, 28). Upéicharõ jepe, tuakuéra ndoikuaáiramo pe idióma oñeñeʼẽva pe país oikohápe, oikotevẽta katuete oñepytyvõ chupekuéra ikatu hag̃uáicha pe añetegua opoko ifamiliakuéra korasõre. Péro ojerure haguére oñepytyvõ hag̃ua chupekuéra ndeʼiséi ohejaseha ótro ári la irresponsavilida. Upéva rangue, ojapo hína ikatúva guive omongakuaa ha okorrehi hag̃ua ifamíliape Jehová oipotaháicha (Efes. 6:4). Por ehémplo, tuakuéra ikatu ojerure konsého umi ansiánope ojapo porãve hag̃ua ijestúdio de família ha otopa hag̃ua amígo oipytyvõtava umi mitãme.Tuakuéra ikatu oinvita ambue ermanokuérape ojapo jave ijestúdio de família. Avei, umi mitã osẽ jave opredika umi ermánondi térã ohasa jave tiémpo hendivekuéra ojediverti hag̃ua, oñakãrapuʼãve Jehová servísiope (Prov. 27:17). w17.05 páh. 11, 12 párr. 17, 18

Jesús, isy ha itúa haʼe vaʼekue rrefuhiádo peteĩ tiémpore Egíptope. Jehová ánhel heʼi kuri Josépe oho hag̃ua upe tetãme rréi Herodes ojukasérõ guare Jesúspe. Haʼekuéra opyta Egíptope Herodes omano meve (Mat. 2:14, 19-21). Heta áño upe rire, ojepersegi Jesús disipulokuérape ha “oñemosarambipa chupekuéra Judea ha Samaria rehe” (Hech. 8:1). Jesús oikuaa vaʼekue heta isegidorkuéra ojechataha peichagua situasión ijetuʼúvape ha tekotevẽtaha oho hógagui. Haʼe heʼi: “Oĩ vove oñemoĩva penderehe peteĩ siudápe, tapeho ambuépe” (Mat. 10:23). Heta testígo de Jehová ohasa avei umichagua situasión, omano chugui umi ohayhúva térã operdepa lénto umi mbaʼe orekóva. Oĩ avei ermáno oikóva umi kámpo de rrefuhiádope ohasáva heta mbaʼe ijetuʼúva. Umichahárupi hetaiterei oĩ okaʼúva, oparáva, omondáva ha hekovaíva. Péro umi ermáno imanduʼa umi israelita osẽ hague pe desiértogui, ha péicha avei ikatutaha haʼekuéra algún día osẽ pe kámpo de rrefuhiádogui. Koʼã mbaʼe omokyreʼỹ chupekuéra (2 Cor. 4:18). w17.05 páh. 3, 4 párr. 2-5

Sapyʼánte ikatu ojejapo ñanderehe térã ótrore peteĩ inhustísia kongregasiónpe. Aníkena jaheja umíva ñanembotropesa. Ñañehaʼã meme guei ñandefiél Jehovápe, jajeroviave hese ha ñañemboʼe ikatu hag̃uáicha ñanepytyvõ. Ani ñanderesarái entéro ñaneimperfektoha, upévare sapyʼánte ikatu nañantendeporãi peteĩ situasión ha ndajaikuaapái la oikóva. Ani ñañeʼẽ vai ótrore, pórke jajapóramo upéva ñambyaivéta la provléma. Avei ñañehaʼã rangue ñandénte jajapo hustísia, jajedesidi vaʼerã ñandefiél ha ñahaʼarõ Jehová tosolusiona oimehaichagua situasión. Péicha siémpre jajapóta Jehovápe ogustáva ha haʼe ñanevendesíta. Arakaʼeve ndajadudái vaʼerã Jehovágui, “pe Hués hekojojavéva ko yvy ape ári”, haʼe “ihústo entéro mbaʼe ojapóvape” (Gén. 18:25; Deut. 32:4). w17.04 páh. 22 párr. 17

Ou vove pe jehasa asy guasu, Jehová ohundíta umi nokambiaséivape ha oapojáva ko múndo (Sal. 37:10). Koʼág̃arupi oĩ heta oñomikuaáva hembiapo vai, upévare heta vése ndojekastigái chupekuéra (Job 21:7, 9). Péro la Biblia heʼi: “Ñandejára ohechapaite yvyporakuéra ojapóva, ha oikuaa mbaʼe tapépa káda uno osegi. Umi iñañáva ndaikatúi okañy mamove, ni umi lugár iñypytũháme ndaiporihápe ni peteĩ lus” (Job 34:21, 22). Upéva heʼise avave ndaikatuiha okañy Jehovágui. Haʼe ikatu ohecha opa mbaʼe ojapóva umi iñañáva. Armagedón ohasa rire, ñamañáta oĩ haguépe hikuái, ha ni hendague ndopytamoʼãi. Umi hénte aña oñehundíta pára siémpre (Sal. 37:12-15). w17.04 páh. 10 párr. 5