Junio

Ko promésa katuete omombareténe raʼe umi apóstolpe. Péro haʼekuéra nontendeporãi hiʼag̃uimaha pe tiémpo Jesús omano hag̃ua. Upéicharõ jepe, upéva ndeʼiséi ojeheja reitaha chupekuéra. Jehová katuete orrespondéta iñemboʼe ha oipytyvõta umi apóstolpe opredika hag̃ua. Ha upeichaite oiko kuri. Jesús omano riremi, umi apóstol ojerure asy Jehovápe ombopyʼaguasu hag̃ua chupekuéra, ha haʼe ombohovái iñemboʼe (Hech. 4:29, 31). Koʼág̃arupi avei, jasegi hag̃ua jaiko Jesús amígoramo tekotevẽ ñaaguanta ha jasegi japredika. Jehová katuete ombohováita ñane ñemboʼe ijetuʼúramo ñandéve japredika (Filip. 4:13). Javyʼaiterei Jehová ñanerendu haguére ha ikatúgui jaiko Jesús amígoramo. Añetehápe koʼã rregálo ñanemombarete jasegi hag̃ua japrodusi Jehová servísiope (Sant. 1:17). w18.05 páh. 21 párr. 17, 18

Ni 5 áño ndohasái umi kristiáno judío oikóva Jerusalénpe ohechakuaa hag̃ua “Jehová ára guasu” térã pe ára ohusga hag̃ua Jerusalénpe hiʼag̃uimbaitemaha. Upérõ umi kristiáno ontende tekotevẽha osẽ upe siudágui Jesús heʼi haguéicha chupekuéra (Hech. 2:19, 20; Luc. 21:20-22). Jehová ára og̃uahẽ áño 70-pe, umi rrománo ohundírõ guare Jerusalén. Koʼág̃arupi ñaime avei peichagua situasiónpe. “Jehová ára” tuichaiterei ha oporomongyhyjéva hiʼag̃uimbaitéma hína (Joel 2:11). Proféta Sofonías heʼíva oñekumpli avei ñane tiémpope. Haʼe heʼi vaʼekue: “¡Hiʼag̃uimbaitéma Jehová ára guasu! Hiʼag̃uimbaite ha pyaʼeterei og̃uahẽ” (Sof. 1:14). Upévare, “jajepyʼapýkena ojuehe ñande pyʼaite guive, ha ñañomokyreʼỹ japorohayhu ha jajapo hag̃ua iporãva” (Heb. 10:24). Upéva heʼise tekotevẽha ñañeinteresave ñane ermanokuérare ikatu hag̃uáicha ñamokyreʼỹ chupekuéra oikotevẽ jave. w18.04 páh. 20 párr. 1, 2

Jehová omokyreʼỹ vaʼekue Josuépe omoinge mboyve Ñandejára puévlope pe Tiérra Prometídape. Jehová ningo omokyreʼỹ vaʼekue avei ipuévlope. Por ehémplo, haʼe oikuaa kuri umi judío oikotevẽtaha ánimo ojegueraha vove chupekuéra Babilóniape, upévare omeʼẽ peteĩ profesía omokyreʼỹ hag̃ua chupekuéra. Haʼe heʼi: “Ani rekyhyje pórke che aĩ nde ykére. Che ningo nde Jára, upévare ani rejepyʼapy. Che romombaretéta ha roipytyvõta. Che po deréchape añakaramáta nderehe ha rogueraháta tape porãre” (Is. 41:10). Tiémpo rire Jehová omokyreʼỹ vaʼekue avei umi kristiáno ypykuépe, ha koʼág̃a ñanemokyreʼỹ avei ñandéve (2 Cor. 1:3, 4). Jehová omokyreʼỹ avei kuri Itaʼýrape. Jesús ojevautisa rire, ohendu peteĩ heʼíva yvága guive: “Kóva hína che Raʼy ahayhuetéva ha aguerohorýva” (Mat. 3:17). Katuete ningo umi mbaʼe ohendúva oipytyvõitereíne raʼe Jesúspe okumpli hag̃ua pe tembiapo oñemeʼẽ vaʼekue chupe. w18.04 páh. 16 párr. 3-5

Oĩ opensáva Jehová nopermitíri hague Adánpe ojapo la ojaposéva. Péro umichagua persóna noñemeʼẽi enkuénta ñande jarekoha liverta jadesidi hag̃ua la jajapótava, péro ndajarekoiha liverta jadesidi hag̃ua mbaʼépa oĩ porã ha mbaʼépa oĩ vai. Adán ha Eva ikatu kuri odesidi iñeʼẽrendútapa Ñandejárape térãpa nahániri. Péro Jehovápe añoite otoka odesidi hag̃ua mbaʼépa oĩ porã ha mbaʼépa oĩ vai. Ha ikatu hag̃uáicha Adán ha Eva imanduʼa upévare, oñemoĩ hardín de Edénpe “pe yvyramáta oikuaaukáva mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai” (Gén. 2:9). Jehová heʼírõ guare Adán ha Évape ani hag̃ua hoʼu pe frúta, omboʼe hína kuri chupekuéra iñeʼẽrendu vaʼerãha chupe ikatu hag̃uáicha ohupyty pe liverta teete. Ñambyasýramo jepe, Adán ha Eva odesidi naiñeʼẽrendúi Jehovápe. Péro, ¿ilivrevépa raʼe hikuái upe haguére? Nahániri. Upéva rangue, ja ndoguerekovéima hikuái pe liverta teete Jehová omeʼẽ vaʼekue chupekuéra ñepyrũrã. w18.04 páh. 5, 6 párr. 9-12

Jehová ndahaʼéi ojepyʼapýnteva isiervokuéra ohasa asy jave, síno ojapo voi tekotevẽva guive oipytyvõ hag̃ua chupekuéra. Por ehémplo, umi israelita oĩ tiémpope esklávoramo Egíptope, heta osufri kuri. Jehová ontende la isufrimiénto ha upéva omomýi chupe ojapo hag̃ua álgo. Jehová heʼi Moiséspe: “Ahechapaite hína mbaʼeichaite pevépa ohasa asy che puévlo [...]. Ha ahendu avei mbaʼeichaitépa hasẽ ha ojerure asy chéve aipytyvõ hag̃ua chupekuéra [...]. Che ahechapaite hína mbaʼéichapa ohasa asy hikuái. Chete aguenohẽta chupekuéra umi egipcio poguýgui” (Éx. 3:7, 8). Jehová oiporiahuvereko isiervokuérape, upévare osalva chupekuéra umi egípciogui. Heta tiémpo upe rire haʼekuéra oĩma kuri pe Tiérra Prometídape, ha upépe oataka chupekuéra iñenemigokuéra. ¿Mbaʼépa ojapo Jehová? “Ombyasyeterei chupekuéra ohendúgui mbaʼeichaitépa ipyahẽ hikuái, oĩ rupi ojopy ha otrata vaietereíva chupekuéra”. Jehová ontende rupi la ohasáva hikuái, omondo umi huéspe osalva hag̃ua ipuévlope iñenemigokuéragui (Juec. 2:16, 18). w19.03 páh. 15 párr. 4, 5

Umi mokõi mandamiénto Jehová omeʼẽ vaʼekue tenonderãite umi israelítape heʼi ojeadora vaʼerãha Ñandejárape añoite, ha oproivi chuguikuéra oadora umi taʼanga (Éx. 20:3-6). Koʼã mandamiénto ningo novenefisiái Jehovápe, síno umi israelítape. Por ehémplo, haʼekuéra oadora jave umi dios omombaʼeguasúva umi tetã ambuegua, ohasa asy hikuái. Péro Jehová ovendesi chupekuéra iñeʼẽrendu ha ojegia jave ihustísiare (1 Rey. 10:4-9). Jehová ningo ndorekói la kúlpa oĩramo naiñeʼẽrendúiva chupe ha oñepyrũ operhudika isiervokuérape. Upéicharõ jepe, haʼe ñanderayhu ha oikuaa jahasa jave peteĩ inhustísia. Umi sy ningo osufri ohecha jave imemby ohasa asyha, péro Jehovápe hasyve jey ñanderecha jave jasufriha. Ikatu ningo Ñandejára ndokastigái koʼag̃aite umi ojapóvape inhustísia hapicháre ha noñarrepentíri, péro upéva ndeʼiséi ndojapomoʼãiha mbaʼeve, haʼe ohusgáta chupekuéra itiempoitépe. w19.02 páh. 22 párr. 13-15

Umi semána og̃uahẽ mboyve pe Konmemorasión, rreunionhápe oñehesaʼỹijo Jesús ehémplo ha avei mbaʼéichapa haʼe hekomirĩ vaʼekue omeʼẽvo hekove ñanderehehápe. Koʼã mbaʼe ñanemokyreʼỹ ñanderekomirĩ ha jajapo hag̃ua Ñandejára rembipota, ijetuʼúramo jepe. Ñapensamína avei mbaʼéichapa Jesús ohechauka vaʼekue ipyʼaguasuha omano mboyvemi. Haʼe oikuaa porã kuri iñenemigokuéra omotĩta, ombyepotíta ha ojukataha chupe (Mat. 20:17-19). Upéicharõ jepe ndoguevíri, síno oĩ dispuésto omanóvo. Og̃uahẽrõ guare upe moménto, Jesús heʼi ijapostolkuéra ifiélvape oĩva hendive hardín de Getsemanípe: “Pepuʼã jaha, ¡péina!, og̃uahẽma hína pe chetraisionáva” (Mat. 26:36, 46). Peteĩ hénte aty oho árma reheve ojagarra hag̃ua chupe, péro Jesús oñemoĩ henondepekuéra, heʼi mávapa haʼe ha omanda umi soldádope oheja hag̃ua oho umi apóstol (Juan 18:3-8). ¡Ajépa ipyʼaguasuete! Koʼág̃a avei, umi unhído ha ambue ovechakuéra oñehaʼã osegi iñehémplo. w19.01 páh. 27, 28 párr. 7, 8

Peteĩ persóna ivuénova ikatu ñakompara peteĩ kuádro opintávare peteĩ artísta. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa upéva? Opinta hag̃ua pe kuádro, pe artísta oipuru ha omeskla vaʼerã heta kolór. Upéicha avei, jaʼe hag̃ua peteĩ persónare ivuenoha, haʼe ohechauka térã “omeskla” vaʼerã avei heta kualida porã. Por ehémplo, iñumílde, iñeʼẽrendu, ndaipochyreíri ha ipyʼaguasu vaʼerã. Umi persóna iñumíldeva añoite iñeʼẽrendu Ñandejárape ha okumpli hembipota. Avei umi ndaipochyreíriva okumpli hembipota (Mat. 5:5; Gál. 5:23). Ñande ñaneñeʼẽrendu jave Jehovápe, Satanás ipochyeterei. Upévare umi hénte oĩva ipoguýpe ndochaʼéi ñanderehe, jepe ñañehaʼã ñaneumílde ha nañandepochyreíri (Juan 15:18, 19). Upéicha rupi tekotevẽ avei ñandepyʼaguasu jasegi hag̃ua ñañemoĩ Satanás kóntrape. Peteĩ persóna naivuénoiva ningo oñembotuicha, ipochypa rei ha naiñeʼẽrendúi Jehovápe. Satanás ningo upeichaite hína. Haʼe ndochaʼéi umi ivuénovare, pórke umichagua persóna idiferenteterei chugui. Por ehémplo, haʼekuéra ipyʼaporãiterei rupi ohechauka mbaʼeichaite pevépa Satanás iñaña. Hiʼarive ojekuaa Satanás ijapuha, pórke umi ivuénova osegi oservi Jehovápe haʼe oñehaʼãmbaitéramo jepe ojoko chupekuéra (Job 2:3-5). w19.02 páh. 8, 9 párr. 3-5

Jehová heʼi vaʼekue umi hénte oikóva Babilóniape okyhyjetaha. Pe ehérsito medopersa oúta kuri oataka hag̃ua upe tetã. Jehová ojevale hesekuéra onohẽ hag̃ua ipuévlope Babilóniagui (Is. 41:2-4). Umi babilonio ha umi ótro tetã oikuaárõ guare iñenemígo oumaha hiʼarikuéra, oñehaʼã oñomokyreʼỹ hikuái ha heʼi ojupe: “Ani rekyhyje”. Avei oñepyrũ hikuái ojapo hetave taʼanga umi idioskuéragui, oimoʼãgui upéva oprotehetaha chupekuéra (Is. 41:5-7). Péro Jehová otrankilisa ipuévlope heʼívo: “Israel, nde ningo che siérvo, [péro umi ótro tetãnguéra ndahaʼéi]”. Heʼi avei: “Che ningo nde Jára, upévare ani rejepyʼapy” (Is. 41:8-10). Jahechaháicha, Jehová heʼi chupekuéra: “Che ningo nde Jára”. Upéicha ohechauka isiervokuérape ndahesaráiri hague chuguikuéra, ha haʼekuéra haʼeitiha ipuévlo. Jehová heʼi umi judíope: “Che poguerekóta che jyva ári ha posalváta”. Koʼã mbaʼe katuete omombareténe raʼe isiervokuérape oĩva Babilóniape (Is. 46:3, 4). w19.01 páh. 4 párr. 8

Marcos 1:9-11 omombeʼu pe primera ves Jehová oñeʼẽrõ guare yvága guive. Upérõ haʼe heʼi: “Nde hína che Raʼy ahayhuetéva ha aguerohorýva”. Eñeimahinamína mbaʼeichaitépa ovyʼáne raʼe Jesús ohendúvo Itúa voi heʼiha ohayhuha chupe ha ohechauka ojeroviaha hese. Umi mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue ohechauka mbohapy mbaʼe iñimportantetereíva. Primero, Jesús haʼeha Itaʼýra. Segundo, Jehová ohayhuha chupe. Ha tercero, Ñandejára oguerohoryha Itaʼýrape. Heʼívo: “Nde hína che Raʼy”, Jehová ohechauka Itaʼýra ohayhuetéva hiʼag̃uivemaha hese. Jesús oĩ tiémpope yvágape, haʼéma vaʼekue voi Ñandejára raʼy ha peteĩ espíritu. Péro haʼe ojevautisárõ guare Jehová ounhi chupe ijespíritu sánto rupive. Upéicha Ñandejára ohechauka Jesúsgui oikoha Itaʼýra unhído ha orekoha esperánsa oho jeývo yvágape oiko hag̃ua chugui pe Rréi ha pe Saserdóte Guasu Ñandejára onombra vaʼekue (Luc. 1:31-33; Heb. 1:8, 9; 2:17). Jahechaháicha, Jesús ojevautisárõ guare ndareíri kuri Itúa heʼi: “Nde hína che raʼy” (Luc. 3:22). w19.03 páh. 8 párr. 3, 4

Heta tiémporema oñemeʼẽ umi konsého ndaideprovéchoiva. Satanás haʼe vaʼekue pe oñepyrũva oakonseha vai yvyporakuérape. Haʼe heʼi Évape ovyʼavetaha Adándi odesidíramo hikuái ijeheguieténte la ojapótava (Gén. 3:1-6). Satanás ojapo upéva openságui ijehénte. Haʼe oipota Adán, Eva ha umi mitã orekótava hikuái omboyke Jehovápe ha oadora ha iñeʼẽrendu chupe. Péro Jehová ningo la omeʼẽmbaite vaʼekue chupekuéra opa mbaʼe oikotevẽva. Haʼe omoĩ vaʼekue chupekuéra peteĩ hardín neporãvape, avei iperfékto kuri hikuái ha ikatu kuri oiko opa árare. Ñambyasýramo jepe, Adán ha Eva naiñeʼẽrendúi kuri Jehovápe. Péicha haʼekuéra oñemomombyry pe persóna omeʼẽvagui chupekuéra hekove. ¿Mbaʼépepa opa? Upéva káusare sarambi oiko. Jaipoʼo rire peteĩ yvoty, katuete oúta ipiru ha omano, upéicha avei Adán ha Eva mbeguekatúpe ijeda ohóvo ha upéi omano. Entéro yvypóra oúva chuguikuéra ohasa asy avei, ha umíva apytépe ñaime avei ñande (Rom. 5:12). Hetaiterei persóna ningo nopenái Ñandejárare ha ojapónte la ojaposéva (Efes. 2:1-3). Upéva ohechauka porã siertoha la heʼíva pe téxto koestediagua. w18.12 páh. 20 párr. 3, 4

Apóstol Pablo haʼe vaʼekue peteĩ kuimbaʼe iñakã porãva, ijestúdio yvatéva ha saʼivérõ oñeʼẽ kuri mokõi idióma (Hech. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3). Péro odesidítarõ guare mbaʼépa oĩ porã ha mbaʼépa oĩ vai, omboyke pe arandu oĩva ko múndope ha oraha enkuénta Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva (Hech. 17:2; 1 Cor. 2:6, 7). ¿Mbaʼépa ohupyty upe haguére? Pablo ovyʼa ikatu haguére ojapo heta mbaʼe predikasiónpe ha ojesareko umi rrekompénsa opa ára g̃uarãre ohupytýtava amo gotyove (2 Tim. 4:8). Añetehápe, Ñandejára opensa lája iporãiteve ko múndope oñepensa lájagui. Jajegiáramo haʼe omandávare, katuete javyʼáta ha jahupytýta heta mbaʼe porã. Upéicharõ jepe, Jehová arakaʼeve nañandeovligái ñapensa hag̃ua haʼe opensaháicha. “Pe tembiguái jeroviaha ha iñarandúva” nokontrolái la ñapensáva, ha umi ansiáno ndojapói avei upéva (Mat. 24:45; 2 Cor. 1:24). Káda uno jareko pe rresponsavilida ñapensa hag̃ua Jehová opensaháicha. w18.11 páh. 20, 21 párr. 12, 13

Ñandejára ojevale proféta Isaíasre ohechauka hag̃ua umi israelita oho jeýtava kuri hetãme ikatutaha oiko pyʼaguapýpe. Ndaiporimoʼãi kuri okyhyjéva oatakárõ g̃uarã chupekuéra umi animál térã yvypóra. Imitãva ha ijedáva oikóta trankílo (Is. 11:6-9; 35:5-10; 51:3). Isaías heʼi kuri avei ko yvy tuichakue, ndahaʼéi pe tetã Israel añónte, henyhẽtaha “Jehová konosimiéntogui, pe mar henyhẽháicha ýgui”. Isaías heʼi vaʼekue ndaiporimoʼãiha animál ni yvypóra oatakáva umi israelita oúvape Babilóniagui. Ha hardín de Edénpe oiko haguéicha, pe yvy oprodusíta opaichagua hiʼupy pórke ndofaltamoʼãi la y (Gén. 2:10-14; Jer. 31:12). ¿Oñekumplípa ko profesía umi israelita tiémpopente? Jahechaháicha, pe profesía heʼi ndaiporimoʼãiha isiégova, ikarẽva ni isórdova. Péro umi mbaʼe ningo ndoikói umi israelita ou vaʼekue Babilóniagui tiémpope. Upéva rangue Ñandejára ohechauka omonguerataha opaichagua mbaʼasy amo gotyove. w18.12 páh. 5 párr. 11, 12

Ñande ningo jasegise opa árare pe añetegua rapére. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñaimeve hag̃ua desidído jajapo hag̃ua upéva? Jasegi jastudia la Biblia ha ñapensa porã umi mbaʼe ñaaprendévare. Jareko vaʼerã peteĩ orário ikatu hag̃uáicha jastudia meme. Amáske jastudia ñamombaʼevéta pe añetegua ha ñaimevéta desidído ndajahejamoʼãiha arakaʼeve. Proverbios 23:23 heʼi: “Ejogua pe añetegua” ha avei pe “arandu, disiplína ha entendimiénto”. Ndahaʼéi jaikuaánte vaʼerã pe añetegua oĩva la Bíbliape, tekotevẽ jajapo la heʼíva upépe. Ñantendevéta jahávo pe añetegua ñakomparáramo la ñaaprendéva umi mbaʼe jaikuaámavare voi. Ñanearandúrõ katu jajapóta umi mbaʼe ñaaprendéva. Sapyʼánte pe añetegua ñandekorrehi avei, pórke ohechauka ñandéve mbaʼépepa ñakambia vaʼerã. Pyaʼe porã jajekorrehi vaʼerã pórke la Biblia heʼi Jehová disiplína iporãveha pe plátagui (Prov. 8:10). w18.11 páh. 9 párr. 3; páh. 11 párr. 13, 14

¿Mbaʼépa la iñimportantevéva ñandéve g̃uarã? Entéro jaservíva Jehovápe ñamombaʼeve pe amista jarekóva hendive. Upéicha rupi ni mbaʼevéicharõ nañakambiamoʼãi upéva ótra kósare. Avei ñamombaʼeterei pe añetegua oĩva la Bíbliape, pórke umi mbaʼe ñaaprendéva ñanemoag̃ui Jehováre (Col. 1:9, 10). Jehová ningo ñane Mboʼehára Ijojahaʼỹva ñanemboʼéva heta mbaʼe iporãitereíva Iñeʼẽ rupive. Haʼe heʼi iñimportanteha jaikuaa héra ha omombeʼu ñandéve umi kualida porãite orekóva. Heʼi avei ñandéve ñanderayhuetereiha ha upévare oĩ hague dispuésto omeʼẽvo Itaʼýra ohayhuetéva rekove ñanderehehápe. Jehová oñeʼẽ avei ñandéve pe Rréino Mesiánikore, ha ohechauka jaikotaha peteĩ paraísope ko yvy ape ári. Jehová ñanemboʼe mbaʼéichapa jaiko vaʼerã. Ñamombaʼeterei la ñaaprendéva pórke ñanepytyvõ ñañemoag̃ui hag̃ua ñande Apohare rehe ha isentído hag̃ua ñande rekove. w18.11 páh. 3 párr. 1, 2

Umi persóna ijapúva ningo ikatu ombotavy ótrope, péro ani ñanderesarái arakaʼeve nombotavymoʼãiha Jehovápe. La Biblia heʼi porã hese: “Haʼe ohecha ha oikuaa opa mbaʼe” (Heb. 4:13). Por ehémplo, Ananías ha Safira ombotavysemoʼã umi apóstolpe. Ko matrimónio ovende kuri ijyvy ha upéi omeʼẽ peteĩ párte pe plátagui umi apóstolpe. Ananías ha Safira oipotaiterei pe kongregasión oguerohory chupekuéra, upévare heʼi umi apóstolpe omeʼẽ hague ijyvy repykue kompletoite. Péro Jehová oikuaa ijapu hague hikuái, ha okastiga mokõivévape (Hech. 5:1-10). ¿Mbaʼépa Jehová ojapóta umi hénte japúgui? Satanás ha entéro umi ijapúva oporoperhudika hag̃ua ha noñembyasýiva, ojepoíta “pe lágo oĩháme tatarendy”. Upéva heʼise oñehunditaha pára siémpre (Apoc. 20:10; 21:8; Sal. 5:6). Jaikuaaháicha Jehová “ndahaʼéi hína yvypóra ijapu hag̃ua”. Añetehápe “Ñandejára ni mbaʼevéicharõ [ndaikatúi] ijapu” (Núm. 23:19; Heb. 6:18). La Biblia heʼi “umi ijapúva” ombojeguaruha Jehovápe (Prov. 6:16, 17). Jaipotáramo Ñandejára ñandeguerohory, jaʼe vaʼerã la verda. w18.10 páh. 8 párr. 10-13

¿Mbaʼépa jajapóta ñane patrón ojerurérõ jakolavora hag̃ua peteĩ vyʼarã ojejapóva rrelihión japúpe? Ñahaʼarõ rangue oiko umi mbaʼe, iporã koʼág̃ama voi jajepyʼamongeta la Jehová opensávare. Upéi, oñepresenta vove peichagua situasión, ifasilvéta jaʼe ha jajapo hag̃ua la oĩ porãva. Jajepyʼamongetáramo Jehová opensa lájare jasegíta ñandefiél oñepresenta jave peteĩ emerhénsia médika. Katuete ningo ñaĩ desidído ndajahejamoʼãiha oñemoĩ ñandéve tuguy, ha avei ni peteĩva umi 4 párte prinsipál orekóva pe tuguy (Hech. 15:28, 29). Péro oĩ umi tratamiénto ojepuruhápe umi párte michĩvéva orekóva pe tuguy, ha péicha jave káda kristiáno ojepyʼamongeta vaʼerã Jehová omandávare odesidi hag̃ua. ¿Mbaʼe moméntopepa iporãve jadesidi la jajapótava? ¿Ñahaʼarõtapa ñaime raẽ ospitálpe? Ikatu voi upe moméntope ñanderasyetéma, ha oĩma voi la ñandejopýva jadesidi pyaʼe hag̃ua peteĩ tratamiénto. ¿Ajépa naiporãmoʼãi ñahaʼarõ og̃uahẽ meve peichagua situasión? Koʼág̃a hína pe tiémpo jaheka hag̃ua informasión, ñakompleta hag̃ua pe dokuménto oexplika porãva ñane desisión ha ñañeʼẽ hag̃ua ñande doktór ndive. w18.11 páh. 24 párr. 5; páh. 26 párr. 15, 16

Jehová hína peteĩ ovecha rerekua ohayhu ha oñangarekóva ipuévlore ha oprotehéva chupekuéra umi iñenemígogui. Upéva tuicha ñanembopyʼaguapy, koʼýte koʼág̃a jaikuaágui koʼẽrõitéma oñehunditaha ko múndo aña. Jehová osegíta oñangareko porã ipuévlo kompletoitére pe jehasa asy guasu aja, hiʼag̃uimbaitémava hína (Apoc. 7:9, 10). Upévare, umi imitã térã ijedáva, hesãi térã hasykatúva ndokyhyjemoʼãi mbaʼevégui pe jehasa guasu aja. Upéva rangue, imanduʼáta Jesús heʼi vaʼekuére: “Peñemboʼy ha peñakãrapuʼã, Ñandejára pendesalvapotaitéma rupi” (Luc. 21:28). Ñandeatakáramo jepe Gog, haʼéva peteĩ grúpo de nasión ipoderósova, ñande jasegíta jajerovia Jehová oñangarekotaha ñanderehe (Ezeq. 38:2, 14-16). ¿Mbaʼérepa ndajakyhyjemoʼãi? Pórke jaikuaa porã Jehová arakaʼeve nokambiaiha. Haʼe siémpre ñandesalváta ha ohechaukáta imbaʼerechakuaa ha oporohayhuha (Is. 26:20). w18.09 páh. 26 párr. 15, 16

Ñapensamíntena mbaʼéichapa oñeñandúne rakaʼe umi israelita Jehová heʼírõ guare chupekuéra koʼã mbaʼe. Ñande ningo jaikuaa porã Jehová hakateʼỹha káda únore. La Biblia opromete: “Haʼe ningo ipoderóso ha haʼe ndesalváta. Haʼe ovyʼaitereíta ndereheve” (Sof. 3:16, 17). Jehová opromete omombarete ha okonsolataha ipuévlope tahaʼe haʼéva umi provléma ohasáva. Haʼe heʼi: “Peteĩ sy omokambuháicha imembýpe, péicha oñeñangarekóta penderehe, jyva ári pejegueraháta, opopoʼiháicha umi mitã isy rapypaʼũme, péicha peẽ peikóta. Peteĩ sy okonsolaháicha imembýpe, péicha che asegíta pokonsola” (Is. 66:12, 13). Epensamína mbaʼeichaitépa oiméne oñeñandu porã peteĩ mitãraʼy isy oreko jave chupe ijyva ári ha ohuga jave hendive. Jehová avei ñanderayhueterei ha oipota ñañeñandu porã. Aníkena arakaʼeve jaduda Jehová ñanemombaʼetereiha (Jer. 31:3). w18.09 páh. 13 párr. 6, 7

Yma ningo umi israelita oreko vaʼekue heta oportunida oipytyvõ hag̃ua Jehovápe (Éx. 36:2; Neh. 11:2). Koʼág̃arupi ñande avei ikatu ñaipytyvõ heta hendáicha. Por ehémplo, ñandekatupyrýramo peteĩ traváhope ikatu jajeofrese jajapo hag̃ua upéva. Avei jaipurukuaa ñane tiémpo ha umi mbaʼerepy jarekóva jaajuda hag̃ua ñane ermáno ha ermanakuérape. Jajapóramo koʼã mbaʼe, javyʼaitereíta ha jarresivíta heta vendisión. Umi ermáno oservíva kómo voluntário konstruksiónpe oreko jepi heta amígo pyahu. Peteĩ ermána hérava Margie ombaʼapo vaʼekue 18 áñore umi konstruksión de Salón del Réinope. Haʼe oñehaʼã kuri oentrena umi ermána imitãvévape ombaʼapóva avei umi konstruksiónpe. Upévare ko ermána heʼi umi oservíva kómo voluntário oñemopuʼãhápe Salón del Reino orekoha heta oportunida oñomokyreʼỹ hag̃ua (Rom. 1:12). Margie heʼi avei umi amíga oreko vaʼekue konstruksiónpe oipytyvõ hague chupe ombohováirõ guare umi situasión ijetuʼúva. Ha nde, ¿reñekuaveʼẽmapa reservi hag̃ua de voluntário konstruksiónpe? w18.08 páh. 25 párr. 9, 11

Oime vaʼerã Timoteo oreko 30 áñorupinte Pablo oskrivírõ guare chupe koʼã mbaʼe. Upéicharõ jepe, Pablo omeʼẽ chupe heta rresponsavilida iñimportantetereíva. ¿Mbaʼépa ñanemboʼe upéva? Ndajahusgái vaʼerãha umi ermáno imitãvévape ijedáre. Ñapensamíntena Jesúsre, haʼe ojapo vaʼekue heta mbaʼe orekóramo jepe 30 áño rasamínte. Oĩ lugár umi hénte ndorrespetaihápe umi kuimbaʼe imitãvape. Upévare sapyʼánte oĩ ansiáno norrekomendáiva peteĩ ermáno imitãvape oservi hag̃ua siérvo ministeriál térã ansiánoramo, okumplíramo jepe umi rrekisíto. Péro la Bíbliape mamove hendápe ndajatopái peteĩ ermáno okumpli raẽ vaʼerãha peteĩ eda oiko hag̃ua chugui siérvo ministeriál térã ansiáno (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9). w18.08 páh. 11, 12 párr. 15, 16

Jadesidi porã hag̃ua peteĩ mbaʼe, ñaikotevẽ informasión ikatúvare jajerovia. Upévare ñañatende porã vaʼerã mbaʼépa jaiporavo jalee hag̃ua (Filip. 4:8, 9). Ndovaléi japerde rei ñane tiémpo jaleévo umi notísia osẽva umi sítio de Internet idudóso léntovape ni umi mensáhe ndaikatúiva ñakomprova siertoha. Koʼytevéntema ñañatende vaʼerã ani hag̃ua jaike umi sítio okreávape umi apóstata omosarambi hag̃ua ijideakuéra. Haʼekuéra omokangyse Jehová siervokuéra jerovia ha ombyaise pe añetegua. Umi informasión ndajaikuaáiva siértopa, nañanepytyvõmoʼãi jadesidi porã hag̃ua. Aníkena arakaʼeve ñapensa umi informasión japu nañandeafektamoʼãiha. Ñapensami mbaʼépa oiko vaʼekue Moisés omondórõ guare umi 12 kuimbaʼépe ovichea hag̃ua pe Tiérra Prometída. Umíva apytégui 10 ou omombeʼu heta mbaʼe vai upe lugárgui (Núm. 13:25-33). Haʼekuéra oexahera rupi umi mbaʼe ohecha vaʼekue, umi israelita oñepyrũ okyhyje ha oñedesanima (Núm. 14:1-4, 6-10). Haʼekuéra ndojeasegurái mávapa añetehápe heʼi la verda ni nokonfiái Jehováre. Upéva rangue oroviántema umi mbaʼe vai oñemombeʼúva. w18.08 páh. 4 párr. 4, 5

La majoría umi hénte oreko mimi umi kualida porã. Umi ndoadoráiva jepe Jehovápe ndahaʼéi la ojapo meméva la ivaíva. Ikatu voi nde reikuaa peichagua tapicha. ¿Heʼisépa upéva iporãha jajeheʼa hesekuéra? ¿Ñanepytyvõpa hikuái ñañemoag̃uive hag̃ua Ñandejárare? ¿Mbaʼépa la iñimportantevéva chupekuéra g̃uarã? ¿Mbaʼe rehepa oñeʼẽve hikuái? ¿Oñemongetavépa módare, plátare, vyʼarãre, chísmere ha umícha? ¿Oikópa otaky hikuái hapicháre? ¿Ojepokuaápa ochistea tieʼỹ? Jesús heʼi vaʼekue: “Umi mbaʼe omyenyhẽva ñane korasõ ningo osẽ ñande jurúrupi” (Mat. 12:34). Rehechakuaáramo umi persóna rehasávandi tiémpo ombyaiha hína ne amista Jehovándi, pyaʼe porã ejapo vaʼerã álgo. Menove rehasa vaʼerã tiémpo hendivekuéra, ha oimérõ tekotevẽ, ekortaite vaʼerã peichagua amista (Prov. 13:20). w18.07 páh. 19 párr. 11

Moisés orekórõ guare 80 áño, Jehová omanda chupe olivera hag̃ua Egíptogui tetã Israélpe (Éx. 3:10). Moisés katu heta vése omoĩ exkúsa pono ojapo upéva. Péro Jehová osegi ipasiénsia hese, ha hiʼarive omeʼẽ chupe podér ikatu hag̃uáicha ojapo milágro (Éx. 4:2-9, 21). Haʼe ningo ikatúnte kuri oipuru ipodér omongyhyje hag̃ua Moiséspe iñeʼẽrendu hag̃ua chupe. Péro ojapo rangue upéva, ipasiénsia ha imbaʼeporã, ha oasegura pe isiérvo iñumíldevape oĩtaha hendive. ¿Mbaʼépa ojehupyty Ñandejára otrata porã haguére isiérvope? Moisésgui oiko peteĩ líder ikatupyrýva omoakãva Ñandejára puévlope. Haʼe imbaʼerechakuaa ha otrata porã vaʼekue hapichakuérape Jehová ojapo haguéicha avei hendive. Oiméramo nde ereko autorida kongregasiónpe térã nde rogapýpe, iñimportanteterei hína etrata porã entéro umi oĩvape nde poguýpe (Col. 3:19-21; 1 Ped. 5:1-3). Ñañehaʼãmbaitékena ñahaʼanga Jehová ha pe Moisés tuichavévape haʼéva Jesús. Péicha jajapóramo ifasilvéta umi ótrope oñemboja hag̃ua ñanderehe ha ikatúta ñamokyreʼỹ chupekuéra (Mat. 11:28, 29). w18.09 páh. 24, 25 párr. 7-10

Ñaneamávle ha ñanembaʼeporãramo ñane ermanokuérandi opyta ipiroʼy hikuái, ha pe kongregasión iñunidovéta. ¿Ikatúpa reñehaʼã reikuaa porãve umi ermáno ha ermanakuérape? (2 Cor. 6:11-13). Ñande ikatu jaheja ñande lus ohesape ñaĩ ñaĩháme. Por ehémplo ñane vesinokuéra ohechávo mbaʼeichaitépa ñanderory ha ñanembaʼeporã ikatu hína oikuaaseve hikuái Jehovágui. Upévare, eñeporandumína: “¿Mbaʼépa opensa cherehe che vesinokuéra? ¿Ipotĩ ha iñordenádopa che róga? ¿Ipínta porãvépa che várrio añangareko porã haguére che rógare? ¿Aipytyvõpa che vesínope oikotevẽ jave?”. Eporandu ermanokuérape mbaʼéichapa pe vuén ehémplo omoĩva hikuái oipytyvõ oñeʼẽ porã hag̃ua hesekuéra ihénte, ivesinokuéra, térã ikompañéro de traváho o de eskuéla (Efes. 5:9). w18.06 páh. 24 párr. 13, 14

Upéicha opensa kuri umi ojuka vaʼekue Estébanpe (Hech. 6:8, 12; 7:54-60). Koʼã tiémpo ohasávape heta tapicha irrelihiósova ojapo umi mbaʼe ivaietereíva, por ehémplo oporojuka Ñandejára rérape. Péro la ojapóva hikuái añetehápe oĩ Ñandejára Léi kóntrape (Éx. 20:13). Jahechaháicha, ikonsiensiakuéra ndogiaporãi koʼãichagua persónape. ¿Mbaʼéichapa jaikuaáta oimépa ñane konsiénsia ombaʼapo porã hína? Umi Léi ha prinsípio oĩva la Bíbliape “ideprovécho ñaporomboʼe, ñañemoñeʼẽ, japorokorrehi, ha ñaporohekomboʼe hag̃ua hekoitépe” (2 Tim. 3:16). Upévare jastudia meme vaʼerã la Biblia, jajepyʼamongeta porã hese ha jajapo la upépe heʼíva. Péicha mbeguekatúpe ñapensáta jahávo Jehová opensaháicha, ha ñane konsiénsia ñandegia porãta. w18.06 páh. 16, 17 párr. 3, 4

Umi soldádo rrománo oipuru vaʼekue espáda ipukúva 50 sentímetrorupi. Haʼekuéra oipurukuaa vaʼekue la ijespáda pórke opraktika káda día. Apóstol Pablo heʼi Ñandejára Ñeʼẽ ojoguaha peteĩ espádape. Jehová voi ningo omeʼẽ ñandéve upéva. Péicha rupi tekotevẽ ñandekatupyryve jahávo jaexplika hag̃ua ótrope umi mbaʼe jaroviáva, ha avei jakorrehi hag̃ua ñapensa lája (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). Ñande ndajakyhyjéi vaʼerã Satanás ha umi demóniogui. Haʼekuéra ningo añetehápe imbareteterei, péro ndaipoderosovéi Jehovágui. Hiʼarive, ndoikomoʼãi hikuái opa árare. Satanás ha umi demónio opytáta préso ha ndaikatuvéitama operhudika avavépe Cristo ogoverna aja Mil Áñore. Upéi oñehundietéta chupekuéra (Apoc. 20:1-3, 7-10). Ñande jaikuaa ñane enemígope, jaikuaa avei mbaʼéichapa ñanemoñuhãse ha mbaʼépa oheka hikuái. Upévare, jasegíkena ñañemoĩ ikontrapekuéra ha ani ñanderesarái Jehová ñanepytyvõha. w18.05 páh. 30 párr. 15; páh. 31 párr. 19-21

Adán oikuaa kuri umi mbói noñeʼẽiha. Upévare, oñentera rire peteĩ mbói oñeʼẽ hague Évape, opilláne raʼe ndahaʼeiha peteĩ animál la oñeʼẽva, síno peteĩ espíritu (Gén. 3:1-6). Adán ha Eva ndoikuaái kuri mávapa upe espíritu. Upéicharõ jepe Adán odesidi oapoja upe extráñope ha opuʼã Itúa ohayhuetévare chupe (1 Tim. 2:14). Ensegída Jehová omeʼẽ informasión upe enemígo iñañaitévagui, ha opromete ohunditaha chupe. Péro oavisa porã avei pe espíritu oñeʼẽ vaʼekue pe mbói rupive, oñemoĩ mbaretetaha entéro ohayhúvare Ñandejárape (Gén. 3:15). Jehová núnka nomombeʼúi mbaʼéichapa héra pe ánhel opuʼã vaʼekue hese. Ohasa rire 2.500 áño, omombeʼu mávapa upe rrevélde (Job 1:6). w18.05 páh. 22 párr. 1, 2

¿Reñedesanimápa sapyʼánte umi hénte nde territoriopegua nohenduséi rupi umi marandu porã? Oimérõ péicha, katuete rentendéta mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue apóstol Pablo. Haʼe opredika 30 áñorupi ha oipytyvõ hetápe oiko hag̃ua chuguikuéra kristiáno (Hech. 14:21; 2 Cor. 3:2, 3). Upéicharõ jepe, la majoría umi judío nohenduséi pe mensáhe ha oĩ voi opersegíva chupe. Upévare haʼe ndaikatúi oipytyvõ heta judíope oiko hag̃ua chuguikuéra kristiáno (Hech. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Pablo oĩ haguére nohenduséiva chupe? Haʼe heʼi: “Ndachejapúi haʼévo añembyasyetereiha ha opa árape chejopyha che korasõ” (Rom. 9:1-3). ¿Mbaʼérepa Pablo oñeñandu péicha? Haʼe omombaʼe ipyʼaite guive pe predikasión ha ohayhueterei umi héntepe. Ñandejára ningo oiporiahuvereko vaʼekue umi judíope, ha Pablo ombyasy nomombaʼéi haguére hikuái upéva. Pablo ojapo haguéicha, ñande japredika jajepyʼapýgui umi héntere ha ñaipytyvõségui chupekuéra (Mat. 22:39; 1 Cor. 11:1). w18.05 páh. 13 párr. 4, 5

Pablo ohechauka vaʼekue umi oporomokyreʼỹ meméva jepe oikotevẽha avei oñemokyreʼỹ chupe. Haʼe heʼi umi kristiáno oikóvape Rómape: “Hiʼãite chéve pohechami, ikatu hag̃uáicha pomokyreʼỹ ha péicha pemombarete pene amista Ñandejárandi. Añetehápe pohechase ikatu hag̃uáicha káda uno ñañomokyreʼỹ ñande jerovia rupive, peẽ ha che avei” (Rom. 1:11, 12). Jahechaháicha, Pablo jepe sapyʼánte oikotevẽ vaʼekue oñemokyreʼỹ chupe (Rom. 15:30-32). Koʼág̃arupi ikatu ñamokyreʼỹ umi ojapóvape heta sakrifísio Jehová rehehápe, por ehémplo umi ermáno ha ermána odesidíva opyta soltéro osegi hag̃ua Jehová mandáto heʼíva omenda vaʼerãha peteĩ ojeroviávare “ñande Ruvicháre” añoite (1 Cor. 7:39). Umi kristiáno ombohováiva persekusión térã hasykatúva oikotevẽ avei ánimo (2 Tes. 1:3-5). w18.04 páh. 21 párr. 3-5