Julio

Koʼág̃a jaiko hína umi tiémpo ijetuʼúvape ha hasýva jagueropuʼaka hag̃ua. Ha jaikuaaháicha amás día ivaivéta ohóvo pe situasión og̃uahẽ meve pe múndo pyahu jaikotahápe pyʼaguapýpe (2 Tim. 3:1). Upévare iporã ñañeporandu: “¿Máva rehepa ajesareko hína? Térã, ¿mávapepa ajerure chepytyvõ ha chegia hag̃ua?”. Ojapo hetaiterei tiémpoma peteĩ salmísta heʼi hague tekotevẽtereiha jajesareko Jehováre jahasa jave peteĩ mbaʼe ijetuʼúva (Sal. 123:1-4). Haʼe okompara upéva peteĩ esklávo ojapóvare. Peteĩ esklávo ningo siémpre ojesareko ipatrón rehe. Péro ndojapói upéva oipotáguinte omeʼẽ chupe hemikotevẽ, síno oikuaa hag̃ua mbaʼépa ogusta ipatrónpe ha ojapo hag̃ua la ohaʼarõva chugui. Péicha avei, ñande jastudia vaʼerã la Biblia káda día jaikuaa hag̃ua mbaʼépa Jehová rembipota. Jajapóramo upéva, haʼe katuete ñanepytyvõta ñaikotevẽve jave. w18.07 páh. 12 párr. 1, 2

Ko téxtope Jesús heʼise kuri ikatuha ñanesãso pe pekádogui. Añetehápe ndaipóri ótra kósa ñaneñapytĩ vaivéva upévagui (Juan 8:34). Pe pekádo ningo ojapoka ñandéve umi mbaʼe vai. Péro ndahaʼéi upévante, ñandejoko avei ani hag̃ua jajapo la oĩ porãva ha ikáusare ndaikatúi ñameʼẽmbaite ñandejehegui opa mbaʼe jajapóvape. Upéi ñañeñandu vaieterei, jasufri ha amo ipahápe ñamano (Rom. 6:23). Jajeiete rire pe pekádo poguýgui ikatúta jahupyty pe liverta teete Adán ha Eva operde vaʼekue. Jesús heʼírõ guare “pejapo meméramo che haʼéva”, ohechauka kuri tekotevẽha jajapo álgo ñanesãso hag̃ua (Juan 8:31). ¿Mbaʼépa hína upéva? Ñañembyesarái vaʼerã ñandejehegui ha jaasepta umi límite Jesús omoĩva idisipulokuérape (Mat. 16:24). Pe rreskáte rupive ikatúta jahupyty pe liverta teete Jesús opromete vaʼekue. w18.04 páh. 7 párr. 14-16

Jehová ningo ontende mbaʼéichapa oñeñandu isiervokuéra, noĩporãiramo jepe la opensáva hikuái. Jahechamína mbaʼépa oiko vaʼekue Jonás rehe. Ñandejára omondo kuri chupe Nínivepe heʼi hag̃ua umi héntepe oñehunditaha. Péro umi ninivita ou oñarrepenti ha Jehová operdona chupekuéra. Jonás “orrenegaiterei voi” pórke noñekumplíri la haʼe heʼi vaʼekue. Upéicharõ jepe Jehová ipasiénsia hese ha oipytyvõ chupe okambia hag̃ua opensa lája (Jon. 3:10–4:11). Tiémpo rire Jonás ontende la oiko vaʼekue, ha hiʼarive Ñandejára heʼi chupe oskrivi hag̃ua umi mbaʼe ohasáva ikatu hag̃uáicha ideprovécho ñandéve (Rom. 15:4). Jehová otrata lája ipuévlope ohechauka ontende porãha isiervokuérape. Haʼe ontende porã mbaʼéichapa ñañeñandu káda uno jahasa asy jave. Ontende umi mbaʼe ñanekevrantáva, mbaʼeichaitépa ñañeñandu ha moõite pevépa ikatu ñaaguanta. La Biblia heʼi: “Haʼe ndohejamoʼãi pehasa mbaʼeve ndaikatumoʼãiva pegueropuʼaka” (1 Cor. 10:13). ¡Ajépa javyʼaite jaikuaávo upéva! w19.03 páh. 16 párr. 6, 7

Umi ansiáno oĩ vaʼekue pe Léi Mosáika poguýpe oipytyvõ vaʼerã kuri umi israelítape oĩ porã hag̃ua Jehová renondépe, ha avei oñatende hikuái umi káso oĩ jave oiko vaíva, oporomondáva, oporojukáva ha umícha. Jahechamína koʼã ehémplo. Peteĩ israelita ojukáramo hapichápe, ndahaʼéi ensegidamínte ojejukátamava avei chupe. Umi ansiáno oinvestiga raẽ vaʼerã mbaʼépa añetehápe la oiko vaʼekue, ha upéi ae odesidi mbaʼépa la ojejapótava (Deut. 19:2-7, 11-13). Avei ohusga vaʼerã hikuái diferénte káso, umíva apytépe oĩramo iprovlémava imbaʼerepy káusare, térã oĩramo iprovléma tuichavéva, por ehémplo imatrimóniope (Éx. 21:35; Deut. 22:13-19). Umi ansiáno ohusga jave tekojojápe ha umi israelita iñeʼẽrendu chupekuéra, entéronte oñevenefisia ha avei oñembotuicha Jehovápe (Lev. 20:7, 8; Is. 48:17, 18). Kóva ñanemboʼe Jehovápe ointeresaha entéro mbaʼe jajapóva. Haʼe oipota ñandehústo ñande rapichakuérandi ha jatrata chupekuéra mborayhúpe. Jehová oraha enkuénta umi mbaʼe jaʼéva ha jajapóva, ñaiméramo jepe ñaneaño ñande rógape. w19.02 páh. 23 párr. 16-18

Ñañekevranta jave katuete ijetuʼúta ñandéve ñandepyʼaporã hag̃ua. Ikatu jaju jajaheipa rei ñande rapicháre ha ñaneñeʼẽ arhél chupekuéra. Oimérõ reñeñandúmava péicha, katuete nepytyvõta Jesús ehémplo. Unos kuánto mése Jesús omano mboyve, oĩma vaʼekue heta mbaʼe okevrantaitereíva chupe. Por ehémplo, oikuaa kuri ojejukataha chupe ha avei hetaiterei osufritaha upe mboyve (Juan 3:14, 15; Gál. 3:13). Upe tiémpope haʼe heʼíma kuri ojepyʼapyetereiha (Luc. 12:50). Ha unos kuánto día omano mboyve, haʼe heʼi: “Che álma ruguaite guive ajepyʼapy”. Péro omombeʼúrõ guare Itúape mbaʼéichapa oñeñandu, ohechauka porã iñumílde ha iñeʼẽrendu hague (Juan 12:27, 28). Og̃uahẽrõ guare pe moménto iñimportantetéva, Jesús pyʼaguasúpe oheja oraha chupe Ñandejára enemigokuéra, ha haʼekuéra oñembohory vaieterei hese ha heta ombosufri chupe omanoite peve. Péro Jesús oñekevranta ha osufrietereíramo jepe, osegi iñumílde ha okumpli Jehová rembipota. Añetehápe Jesús oheja pe ehémplo iporãvéva ohechaukávo ipyʼaporãha oĩramo jepe hetaiterei mbaʼe okevrantáva chupe (Is. 53:10). w19.02 páh. 11 párr. 14, 15

Tekotevẽ ñandepyʼaguasu jaha meme hag̃ua rreunionhápe ijetuʼúramo jepe. Oĩ ermáno hasykatúva, ndovyʼáiva térã oñedesanimáva. Ótrope katu ojopy ihentekuéra térã umi goviérno. Ñapensamína avei umi ermáno oĩvare préso ojerovia rupi Ñandejárare. ¿Ndépa reikuaa ne ehémplo ikatuha oipytyvõ chupekuéra? (Heb. 13:3). Haʼekuéra ohendúramo jasegiha jaservi Jehovápe ñaneprovléma hetáramo jepe, ikyreʼỹta avei osegi hag̃ua ojerovia, ipyʼaguasu ha ifiél. Apóstol Pablo oĩ aja préso Rómape, ovyʼa ohendu jave iñermanokuéra ifielha Ñandejárape (Filip. 1:3-5, 12-14). Ojepoi mboyvemi chugui térã ojepoi riremínte, oskrivi kuri pe kárta umi kristiáno hebréope. Pe kártape ojerure chupekuéra oho meme hag̃ua hikuái rreunionhápe (Heb. 10:25). w19.01 páh. 28 párr. 9

Satanás ningo peteĩ rrevélde naiñeʼẽrendúiva Jehovápe ha opensáva ijehénte, ha oipota ñande ñapensa ha jajapo avei haʼéicha. Haʼe ojevale umi hénte haʼe ombyaíma vaʼekuére, ha oipota umichagua persóna ombyai térã omongyʼa ñapensa lája ha ñañemaneha lája (1 Cor. 15:33). ¿Mbaʼéichapa Satanás ombyaise avei ñane korasõ? Haʼe ojapo ikatúva guive jajeroviave hag̃ua yvyporakuéra arandúre jajerovia rangue Jehová opensa lájare (Col. 2:8). Por ehémplo, Satanás oipota umi hénte omotenonde pe pláta ha umi mbaʼerepy. Umi persóna opensáva péicha ikatu ou irríko, térã ikatu avei ndoikói la ohaʼarõ haguéicha. Tahaʼe haʼeháicha, peichagua pensamiénto ipeligrosoiterei. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva? Pórke umi hénte omotenondéva pe pláta ombotapykue isalu, ihentekuérape ha oñemomombyry Ñandejáragui oñehaʼã rupi ipláta hetave (1 Tim. 6:10). Ñande katu javyʼaiterei ñande Ru yvagapegua iñaranduetéva ñanepytyvõ haguére jahecha hag̃ua hekoitépe umi mbaʼerepy (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). w19.01 páh. 15 párr. 6; páh. 17 párr. 9

Jesús ou vaʼekue ko yvy ape ári ha omoĩ ñandéve pe ehémplo iporãvéva ohechaukáva iñimportanteha ñaporomokyreʼỹ, péro upéva oiko mboyve jepe, Ñandejára siervokuéra oikuaáma kuri iñimportanteha oporomokyreʼỹ. Ñapensamína Ezequías rehe. Umi asirio ojepreparárõ guare oataka hag̃ua Judá, haʼe ombyaty umi héfe militárpe ha pe puévlope omokyreʼỹ hag̃ua chupekuéra. Upérõ pe puévlo opyta “ikyreʼỹeterei ohendu rire rréi Ezequías [...] heʼi vaʼekue” (2 Crón. 32:6-8). Job ehémplo ñanepytyvõ avei ñaporomokyreʼỹ hag̃ua. Haʼe oikotevẽramo jepe ánimo, omboʼe ótrope mbaʼéichapa oporoanima vaʼerã. Mbohapy kuimbaʼe oho kuri Job rendápe omokyreʼỹ hag̃uáicha chupe. Péro amo ipahápe heʼi umi kuimbaʼépe haʼe oĩrire ilugarpekuéra heʼíta hague umi mbaʼe oporomombaretéva ha oipytyvõva oñeñandu porãve hag̃ua (Job 16:1-5). Amo ipahápe, Elihú ha Jehová la omokyreʼỹva Jóbpe (Job 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10). w18.04 páh. 16 párr. 6; páh. 17 párr. 8, 9

Proféta Isaías heʼíma vaʼekue voi mbaʼéichapa Jehová omombaretéta ipuévlope heʼívo: “Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe ou hína. Haʼe ningo ipoderosoiterei. Ijyvápe haʼe ogoverna hína” (Is. 40:10). La Bíbliape ojepuru jepi pe palávra “jyva” oñeñeʼẽ hag̃ua pe podér rehe. Upévare ko fráse ñanemomanduʼa Jehová haʼeha peteĩ Rréi ipoderosoitereíva. Haʼe ymaite guive oipuru vaʼekue ipodér oipytyvõ ha odefende hag̃ua isiervokuérape, ha koʼag̃aite peve haʼe omombarete ha oprotehe umi ojeroviávape hese (Deut. 1:30, 31; Is. 43:10). Oĩ jave oñemoĩva ñane kóntrape, Jehová koʼýte okumpli pe ipromésa heʼíva: “Che romombaretéta”. Heta lugárpe ko múndo tuichakuére, ñane kontrariokuéra oñehaʼãmbaite ani hag̃ua japredika ha oipota voi ojeproivi umi mbaʼe jajapóva. Upéicharõ jepe, ñande ndahaʼéi la jajepyʼapyetereíva oiko jave koʼã mbaʼe. ¿Mbaʼéicha rupípa? Pórke Jehová opromete ñandéve peteĩ mbaʼe ñanemombaretéva ha ñanembopyʼaguasúva. Haʼe heʼi: “Tahaʼe haʼéva pe árma ojepurúva ne kóntrape, núnka nosẽporãmoʼãi” (Is. 54:17). w19.01 páh. 5, 6 párr. 12, 13

Umi mymba ningo noñemeʼẽi enkuénta oikotevẽha Ñandejárare. Haʼekuéra ndorekói nesesida oikuaávo Ijapoharépe, péro ñande si tekotevẽ jajapo upéva (Mat. 4:4). Ñahendu jave Ñandejárape, jaikuaave heta mbaʼe, ñanearanduve ha javyʼave. Jehová omeʼẽ ñandéve la Biblia ha ojevale pe “tembiguái jeroviaha ha iñarandúva” rehe ikatu hag̃uáicha jareko umi puvlikasión ñanepytyvõva jajeroviave hag̃ua (Mat. 24:45). Ñande ñahenói aliménto espirituál koʼã puvlikasiónpe pórke omombarete ñande jerovia ha ñanemoag̃uive Jehováre. Añetehápe ningo jareko hetaiterei aliménto espirituál (Is. 65:13, 14). Pe aliménto espirituál ikatu nemoarandu ha nepytyvõ epensa hag̃ua hekoitépe. Upéva nepytyvõta emboyke hag̃ua heta mbaʼe ikatúva ndeperhudika (Prov. 2:10-14). Por ehémplo, nepytyvõta epilla hag̃ua japuha ojeʼe jave ndaiporiha peteĩ Apohare, térã pe pláta ha umi mbaʼerepy nembovyʼataha. Avei remboykéta umi deséo ha kostúmbre ndeperhudikáva. Upévare, ejapókena ikatúva guive nearandu hag̃ua ha epensa hag̃ua hekoitépe. w18.12 páh. 20 párr. 6, 7

Según ko profesía, jaikove pukúta “peteĩ yvyramáta oikove pukuháicha”. Oĩ umi yvyramáta oiko aretereíva, miles de áño voi. Yvyporakuéra oiko puku hag̃ua péicha, hesãieterei vaʼerã. Hiʼarive, igustoitereíta haʼekuéra ikatúrõ oiko pyʼaguapýpe ha peteĩ lugár iporãvape Isaías heʼi haguéicha. Upéva haʼéta hína peteĩ paraíso, ha upérõ g̃uarã oñekumplipaitéta pe profesía. Ñapensamína mbaʼérepa jaʼekuaa umi promésa ohechaukaha amo gotyove jaikotaha peteĩ paraísope. Ñandejára ovendesíta entéro yvypóra oikóvape ko yvy tuichakuére. Natekotevẽmoʼãi avave okyhyje oatakáramo g̃uarã chupe umi animál ni peteĩ persóna ivioléntova. Umi isiégova, isórdova ha ikarẽva okueráta. Enterovéva ojogapóta ha ovyʼáta ohechávo mbaʼéichapa ikogakuéra okakuaa porã. Hiʼarive, yvyporakuéra oiko arevéta umi yvyramátagui. La Bíbliape voi jatopa umi pruéva ohechaukáva peichagua paraíso og̃uahẽtamaha. Péro ikatu oĩ heʼíva koʼã profesía ndohechaukaiha oĩtaha peteĩ paraíso ko yvy ape ári. ¿Mbaʼérepa ikatu ñaĩ segúro amo gotyove jaikotaha peteĩ paraísope? Jesús ningo haʼe pe kuimbaʼe iñimportantevéva oiko vaʼekue ñande apytépe. Haʼe ohechauka mbaʼérepa ikatu jaguerovia pe promésa oñeʼẽva peteĩ paraísore (Luc. 23:43). w18.12 páh. 5 párr. 13-15

Añetehápe ningo ikatu hína ñakambia ñapensa lája. Umi kámbio jajapóva tuicha odepende umi mbaʼe ñapensávare. Jajepyʼamongetáramo Jehová opensa lájare, jahechakuaáta ndaiporiha la iporãvéva upévagui. Upe rire katu siémpre ñañehaʼãta ñapensa Jehovápe ogustaháicha. Péro ikatu hag̃uáicha siémpre ñapensa Jehová opensaháicha, ndajahejavéima vaʼerã umi hénte oĩva ko múndope ñanemoldea. Upéva heʼise ndajahechái, ndajaleéi ni nañahendúi vaʼerã mbaʼeve oñemoĩva Ñandejára opensa lájare. Ñantende hag̃ua mbaʼéichapa iñimportánte ko mbaʼe ñakomparakuaa tembiʼúre. Ikatu oime peteĩ persóna hesãive hag̃ua odesidi hoʼu umi tembiʼu isaludávleva. ¿Péro ideprovéchotapa chupe la ojapóva osegírõ avei hoʼu umi tembiʼu naiporãiva? Upéicha avei, entéro mbaʼe jajapóva ñaaprendeve hag̃ua Jehovágui, ndoserviguasumoʼãi ñandéve jasegírõ ñamoinge ñane akãme umi mbaʼe vai oúva ko múndogui. w18.11 páh. 21 párr. 14, 15

Jajedesidi vaʼerã jajegiataha pe añeteguáre káda día. La Biblia ombojoja pe añetegua pe sinturón oipurúvare peteĩ soldádo. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi umi soldádo oipuru hague peteĩ sinturón oipytyvõ hag̃ua chupekuéra. Péro tekotevẽ vaʼekue otuʼu porã ikuʼáre ikatu hag̃uáicha oprotehe chupe upe párte. ¿Mbaʼéichapa pe añetegua ñandeprotehe peteĩ sinturóncha? Jareko memérõ enkuénta pe añetegua oĩva la Bíbliape, ñandeprotehéta ani hag̃ua ñapensa hendapeʼỹ ha ñanepytyvõta jadesidi porã hag̃ua. Péicha, jareko jave peteĩ provléma ijetuʼuetereíva térã ñandestiráramo peteĩ mbaʼe noĩporãiva, umi mbaʼe ñaaprendéva la Bíbliagui ñanemomýita jasegi hag̃ua jajapo iporãva. Peteĩ soldádo ndahesaráiri vaʼekue oraha hag̃ua isinturón ohóta jave oñorairõ, ñande avei ñaĩ vaʼerã desidído ndajahejamoʼãiha pe añetegua. w18.11 páh. 12 párr. 15

Ñañehaʼã vaʼerã ñaaprende pe añetegua oĩva la Bíbliape. Tekotevẽ jajapo tahaʼe haʼéva sakrifísio pe añetegua rehehápe. Avei, ‘jajogua’ rire pe añetegua térã ñaaprende rire upéva, ñañatende vaʼerã ani arakaʼeve jaju ‘ñavende’ jey térã jaheja rei. Jaʼéramo peteĩ mbaʼe haʼeha grátis, ndeʼiséi ndajajapói vaʼerãha mbaʼeve ñakonsegi hag̃ua. Pe palávra hebrea oĩva Proverbios 23:23-pe ha ojetradusíva “ejogua”, heʼise avei “ñakonsegi”. Koʼã palávra ohechauka peteĩ persóna oñehaʼã vaʼerãha, térã tekotevẽha omboyke algúna kósa oreko hag̃ua peteĩ mbaʼe ovalevéva. Ñantende porã hag̃ua mbaʼéichapa ikatu jajogua pe añetegua, ñapensami peteĩ supermerkádo omeʼẽvare grátis pakova. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ikatu hag̃uáicha jareko umi pakova ñande rógape? Jaha vaʼerã pe supermerkádope jagueru hag̃ua upégui. Ndajapagamoʼãiramo jepe hese, jajapómante vaʼerã peteĩ sakrifisioʼimi jagueru hag̃ua. Upéicha avei, natekotevẽi japaga ñaaprende hag̃ua pe añetegua, péro ñañehaʼãmante vaʼerã jahupyty hag̃ua. w18.11 páh. 4 párr. 4, 5

Jesús ojerure kuri Pedro, Santiago ha Juánpe oho hag̃ua hendive peteĩ montáña ijyvatévape, ha oĩ aja upépe, ohecha hikuái peteĩ visión ndaijojaháiva. Jesús rova oñepyrũ kuarahýicha omimbi ha ijao avei omimbipa. Upéi ohecha hikuái mokõi persóna joguaha, orrepresentáva Moisés ha Elíaspe, ha koʼãva oñepyrũ oñemongeta Jesúsndi umi mbaʼe haʼe ohasátavare, mbaʼéichapa omanóta ha oñemoingove jeýta chupe (Luc. 9:29-32). Upéi peteĩ arai omimbipáva ojahoʼi chupekuéra ha ohendu hikuái Ñandejára voi oñeʼẽha yvága guive. Pe visión ningo ohechauka mbaʼeichaitépa Jesús ipuésto yvatéta ha ipoderósota ogovernávo Ñandejára Rréinope. Katuete oiméne Cristo ikyreʼỹ ha imbareteve ogueropuʼaka hag̃ua umi sufrimiénto ohasa vaʼekue ha oaguanta hag̃ua ojejuka vaietérõ guare chupe. Pe visión oipytyvõ avei umi disípulope ojeroviave hag̃ua ha omombarete chupekuéra ikatu hag̃uáicha ipuʼaka umi mbaʼe ijetuʼúva ohasátavare. Avei okumpli porã hag̃ua hikuái pe traváho tuichaite tekotevẽva kuri ojapo. Ohasa rire 30 áñorupi, apóstol Pedro oñeʼẽ jey kuri pe transfigurasión rehe, péicha jahechakuaa imanduʼa porãiterei hague la oiko vaʼekuére (2 Ped. 1:16-18). w19.03 páh. 10 párr. 7, 8

¿Mbaʼépepa idiferénte umi kristiáno tee umi oĩvagui rrelihión japúpe? Umi kristiáno tee heʼi “ojupe siertoguáva” (Zac. 8:16, 17). Peteĩ persóna isinsérava heʼi la siertoguáva, tahaʼe umi extráñope, ikompañéro de traváhope, iñamígope ha ihéntepe. Oiméramo nemitã, katuete reipota ne kompañerokuéra ndeguerohory. Péro ndovaléi upe haguére eju nderovamokõi, ejeporta porã guaʼu reĩ aja ne famíliandi térã kongregasiónpe, péro nediferentete eipuru jave umi rred sosiál térã reĩ aja umi mitãrusu ndoservírivandi Jehovápe. Péicha rejapóramo, ndejapúta hína nde tuakuérape, umi ermáno ha ermánape ha avei Jehovápe (Sal. 26:4, 5). Péro Jehová oikuaa porã ñande jurúpente ñamombaʼéramo chupe ha jajapórõ umi mbaʼe ombojeguarúva chupe (Mar. 7:6). Iporãitereive jajapo ko proverbio heʼíva: “Aníkena reenvidia umi ojapóvape mbaʼe vai. Upéva rangue, siémpre rerrespeta vaʼerã Jehovápe” (Prov. 23:17). w18.10 páh. 9 párr. 14, 15

Jehová puévlo ningo haʼe peteĩ família ojoayhúva (1 Juan 4:21). Upévare, sapyʼánte ojapo hikuái tuicha sakrifísio iñermanokuéra rehehápe, péro hetave vése ohechauka ohayhuha chupekuéra umi mbaʼe ojapóvare káda día hesehapekuéra. Por ehémplo, heʼi umi mbaʼe omoñeñandu porãva chupekuéra ha otrata porã enterovépe. Péicha ojapo jave hikuái, osegi hína ñande Ru yvagapegua ehémplo (Efes. 5:1). Jesús osegi itúa ehémplo opaite mbaʼépe. Upévare haʼe heʼi: “Peju che rendápe enterove peẽ pembaʼapo jejopy ha pendekárga pohýiva, ha che pombopiroʼýta [...]. Che ningo ndachepochyreíri ha añemomirĩ che pyʼaite guive” (Mat. 11:28, 29). Jasegi jave Jesús ehémplo ha jahechauka ñanembaʼerechakuaaha ñambovyʼa Jehovápe ha ñande avei javyʼaiterei (Sal. 41:1). Upévare, jasegíkena jahechauka japorohayhuha ñanembaʼerechakuaávo ñande rogapýpe, kongregasiónpe ha predikasiónpe. w18.09 páh. 28 párr. 1, 2

Ñambaʼapo avei Jehovándi ñaipytyvõ jave ñane ermanokuérape oiko jave umi desástre naturál. Por ehémplo, ikatu hína ñakontrivui pláta umi situasiónpe g̃uarã (Juan 13:34, 35; Hech. 11:27-30). Avei ikatu ñaipytyvõ oñemopotĩ hag̃ua umi lugár oiko haguépe umi desástre naturál ha oñemyatyrõ hag̃ua umi mbaʼe oñembyai vaʼekue. Por ehémplo, Polóniape peteĩ inundasión ombyaipa vaʼekue ermána Gabriela róga. Upévare haʼe ovyʼaiterei ohechárõ guare umi ermáno oĩva upe sónape ouha oipytyvõ hag̃ua chupe. Gabriela imanduʼa jave umi mbaʼe ohasa vaʼekuére heʼi nombyasyiha ni michĩmi umi ikosakuéra operde vaʼekue, síno opensa meme umi mbaʼe ogana vaʼekuére. Haʼe heʼi: “Umi mbaʼe ahasáva ohechauka chéve ndajuhumoʼãiha ótra kósa iporãvéva pe kongregasión kristiánagui, ha aime rupi pype añeñandu porã ha avyʼa”. Heta ermáno oñepytyvõ vaʼekuépe oiko rire peteĩ desástre naturál oñeñandu avei upéicha. Entéro ermáno ombaʼapóva Jehovándi oipytyvõvo iñermanokuérape, ovyʼaiterei ojapo haguére upéva (Hech. 20:35; 2 Cor. 9:6, 7). w18.08 páh. 26 párr. 12

Ñañangareko porãsérõ ñane korasõre, iñimportanteterei jahechakuaa moõpa oĩ la pelígro ha pyaʼe porã jajehekýi umívagui. Pe palávra “eñatende” ñanemomanduʼa umi guárdia oĩ vaʼekuére rréi Salomón tiémpope. Upérõ oĩ vaʼekue umi guárdia ojekolokáva pe siuda murálla ári oavisa hag̃ua hiʼag̃ui sapyʼárõ peteĩ pelígro. Ko ehémplo ñanepytyvõ ñantende hag̃ua mbaʼépa jajapo vaʼerã ani hag̃ua Satanás ombyai ñapensa lája. Ymave ningo umi guárdia oĩva pe murálla ári ombaʼapo umi soldádo oñatendévandi pe siuda rokẽme (2 Sam. 18:24-26). Haʼekuéra ombaʼapo oñondive oñangareko hag̃ua pe siudáre, ha umi okẽ oñemboty hag̃ua oñemoag̃ui jave umi enemígo (Neh. 7:1-3). Ñahekomboʼéramo ñane konsiénsia la Biblia rupive ombaʼapóta peteĩ guárdiaicha, pórke ñandeavisáta Satanás oñehaʼã jave ombyai ñane korasõ. Haʼe ikatu ojapo upéva oñehaʼã jave ñapensa, ñañandu ha jaipota umi mbaʼe chupe ogustáva. Upévare ñane konsiénsia ñandeavisáramo oĩha pelígro tekotevẽ ñahendu chupe, ha jaʼe porãsérõ g̃uarã, ñambotyete ñane rokẽ Satanásgui. w19.01 páh. 17 párr. 10, 11

Umi ansiáno orrekomendáta jave peteĩ kuimbaʼe imitãvévape ndojegiái vaʼerã la opensávarente ni umi kostúmbre oĩvare pe lugár oikohápe. Upéva rangue, haʼekuéra ojegia vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽre (2 Tim. 3:16, 17). Ndojapóiramo upéva, ikatu hína noñenombrái umi ermáno okumplívape umi rrekisíto bíblico. Peteĩ tetãme oĩ kuri peteĩ siérvo ministeriál okumpli porãva umi rresponsavilida iñimportánteva oñemeʼẽva chupe. Upévare umi ansiáno ohecha okumpliha umi rrekisíto bíblico oiko hag̃ua chugui ansiáno. Upéicharõ jepe, oĩ umi ansiáno ijedavéva heʼíva upe ermáno ipínta mitãiterei gueteriha oservi hag̃ua de ansiáno ha ndaikatumoʼãiha orrekomenda chupe. Ñambyasýramo jepe pe ermánope noñenombrái hova mitãiterei haguérente. Heta lugárpe oñepensa péicha, péro kristianokuéra jajegia vaʼerã la Bíbliare, jajesegi rangue ñande ñapensávare térã umi hénte opensávare. Péicha jajapóramo, ñaneñeʼẽrendúta Jesúspe ha ndajahusgamoʼãi ótrope umi mbaʼe jahechávarente (Juan 7:24). w18.08 páh. 12 párr. 16, 17

¿Mbaʼérepa tekotevẽ ñañatende ha ani ñamondóntema umi korréo ha mensáhe og̃uahẽva ñandéve? Oĩ lugár ndojehejaihápe umi ermánope opredika ni oñerreuni lívremente térã ojeproiviete voi chuguikuéra. Koʼã lugár rupi umi oñeoponéva ikatu omosarambi algúna notísia ndasiertopáiva ikatu hag̃uáicha umi ermáno okyhyje ha odeskonfia ojuehe. Ñapensamína mbaʼépa oiko vaʼekue pe Unión Soviéticape. Pe polisía sekréta, oñehenóiva avei KGB, omosarambi peteĩ informasión heʼíva unos kuánto ermáno ikonosídova otraisiona hague Jehová puévlope. Ñambyasýramo jepe, heta oĩ ogueroviáva chupekuéra ha oñemomombyry Jehová organisasióngui. Umíva apytépe heta oĩ oñemoag̃ui jeýva upe rire, péro unos kuánto ojealehaite voi. Koʼã ermáno oñemomombyrýva oimoʼã siertoha umi japu ojeʼéva ha upéva káusare ndojeroviavéi Jehováre (1 Tim. 1:19). ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ani hag̃ua oiko ñanderehe upéva? Arakaʼeve nañaenviái vaʼerã umi notísia vai térã ndaikatúiva ñakomprova siertoha. Avei ndovaléi jaguerovia opa mbaʼe ojeʼéva. Upéva rangue, jahecha raẽ vaʼerã siértopa peteĩ informasión. w18.08 páh. 4 párr. 8

Umi manuskríto griego itujavévape ndojepuruguasúi umi puntuasión. Upévare ikatu ñañeporandu: ¿Jesús piko heʼi kuri: “Añetehápe haʼe ndéve, koestedía reiméta chendive pe hardín neporãvape”? ¿Térãpa haʼe heʼi: “Añetehápe haʼe ndéve koestedía, reiméta chendive pe hardín neporãvape”? Jesús omombeʼu kuri idisipulokuérape mbaʼépa oikóta chugui omano vove. Haʼe heʼi kuri: “Pe Yvypóra Raʼy oĩta pe sepultúrape tres día” (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mar. 10:34; Hech. 10:39, 40). Jahechaháicha, Jesús ni pe kriminál ndohói kuri peteĩ paraísope pe omanoha árape. La Biblia heʼi Jesús oĩ hague “pe sepultúrape” 3 díare Ñandejára orresusita peve chupe (Hech. 2:31, 32). Jesús oñeʼẽrõ guare pe kriminálpe pe paraísore, haʼe nopensái vaʼekue peteĩ paraíso oĩvare yvágape. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva? Por ehémplo, pe kriminál ndoikuaái kuri Jesús ojapo hague peteĩ pákto ijapostolkuéra ifiélvandi ogoverna hag̃ua yvágape hendive (Luc. 22:29). Hiʼarive pe kriminál ndahaʼéi kuri peteĩ kristiáno vautisádo (Juan 3:3-6, 12). Upévare ikatu jaʼe Jesús ojapórõ guare pe promésa upe kriminálpe katuete oñeʼẽne raʼe peteĩ paraíso oĩtavare ko yvy ape ári. w18.12 páh. 6 párr. 17, 18, 20, 21

Umi israelita ensegidamínte oadoráma peteĩ vaka raʼy raʼangápe. Haʼekuéra oikuaa porã kuri nokumpliriha peteĩ mandáto Jehová omeʼẽva, péro oñembotavy hikuái ijupe voi ha opensa oĩha gueteri Jehová favórpe. Aarón katu heʼi voi haʼeha “peteĩ fiésta Jehovápe g̃uarã”. ¿Mbaʼépa ojapo Jehová? Heʼi Moiséspe pe puévlo ojapoha “peteĩ mbaʼe ivaietereíva”, ha ndosegiriha umi mbaʼe haʼe heʼi vaʼekue chupekuéra “okumpli hag̃ua”. Jehová ipochyeterei ha opensa voi ohundietévo pe tetã kompletoite (Éx. 32:5-10). Péro Jehová oiporiahuvereko rupi chupekuéra, odesidi nohundíri upe tetã (Éx. 32:14). Aarón ojapo kuri pe vaka raʼy raʼanga, péro upe rire oñarrepenti ha oñemoĩ Jehová ykére, ojapo haguéicha avei umi levita opyta vaʼekue avei Jehová ykére. Upe díape, hetaiterei israelita omano oadora haguére pe dios guaʼúpe. Péro entéro oñemoĩva Jehová ykére ojesalva, ha haʼe opromete ovendesitaha chupekuéra (Éx. 32:26-29). w18.07 páh. 20 párr. 13-16

¿Mbaʼérepa reipota umi ótro ndeguerohory? ¿Reipotápa umi hénte nemombaʼe nde estúdio porã haguére, nde traváho porã rupi térã nefamóso haguére? Pablo oñeʼẽ vaʼekue peteĩ mbaʼe iporãvévare ikatúva jahupyty. Haʼe heʼi: “Koʼág̃a peikuaa Ñandejárape térã, jaʼe porãsérõ g̃uarã, haʼe pendekuaáma. ¿Mbaʼéicha piko upéicharõ pejevyse jey umi vyrorei ko mundopeguápe ndovaléiva mbaʼeverã, ha peservise umívape tembiguáiramo?” (Gál. 4:9). Ñandejára ñandekuaáramo jahupyty hína pe mbaʼe iñimportantevéva, pórke pe Mburuvicha tuichavéva oĩva ko univérsope la ñandeguerohorýva. Jehová ningo ñandekuaa, ñanderayhu ha oipota jaiko iñamígoramo. Haʼe ñandeapo vaʼekue ñañemoag̃ui hag̃ua hese (Ecl. 12:13, 14). w18.07 páh. 8 párr. 3, 4

Jaipotáramo Ñandejára Léi ñanepytyvõ, tekotevẽ jahayhu ha jarrespeta umíva. La Biblia heʼi: “Ndapechaʼéi vaʼerã umi mbaʼe ivaívare ha pehayhu vaʼerã pe iporãva” (Amós 5:15). ¿Mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva? Tekotevẽ jahecha opa mbaʼe Jehová ohechaháicha. Ñapensamína ko situasiónre. Ñamoĩ chupe rehoha doktórpe ha heʼi ndéve tekotevẽha ekaru porã, ejapo ehersísio ha ekambia heta mbaʼe rejepokuaáva rejapo. Nde resegi la ikonsého ha rehechakuaa reñeñandu porãveha. ¿Mbaʼépa repensáta pe doktór rehe ha umi konsého omeʼẽvare ndéve? Péicha avei, ñande Apohare omeʼẽ ñandéve Léi ñandeprotehéva umi mbaʼe vai ikatúvagui ñanderupyty japeka haguére. Avei umi Léi ñanepytyvõ osẽ porãve hag̃ua ñandéve opa mbaʼe. Por ehémplo, la Biblia ñanemboʼe ndovaleiha ñandejapu, ñamonda, ñanderekovai, ñaneviolénto ni ñañentremete pe espiritísmore (Prov. 6:16-19; Apoc. 21:8). Jahecha jave oho porãveha ñandéve ñaneñeʼẽrendu haguére Jehovápe, jahayhuve chupe ha ñamombaʼeve umi Léi omeʼẽva. w18.06 páh. 17 párr. 5, 6

Oime vaʼerã Pilato okyhyje Jesús omoñepyrũrõ g̃uarã peteĩ rrevolusión Roma kóntrape. Péro Jesús ombohovái chupe: “Che Rréino ndahaʼéi ko mundopegua” (Juan 18:36). Jesús ndojeheʼái kuri polítikare pórke Irréino oĩta yvágape. Haʼe heʼi ou hague ko múndope oikuaauka hag̃ua pe añetegua (Juan 18:37). Jesús ontende porã vaʼekue mbaʼépa la iñasignasión. Ñande avei ñantende porãrõ mbaʼépa la ñane asignasión, ndajaapojamoʼãi mbaʼeveichagua partído polítiko, ni ndajajapomoʼãi upéva ñande pyʼapýpe jepe. Sapyʼánte ningo koʼã mbaʼe ijetuʼu hína. Peteĩ superintendénte de sirkuíto omombeʼu mbaʼeichaitépa ifanátiko umi hénte oikóva haʼe oserviha gotyo. Heʼi umi persóna omombaʼetereiha hetã, ha opensa haʼekuérante ogoverna vaʼerãha ihentekuérape ikatu hag̃uáicha oho porãve chupekuéra. Pe superintendénte heʼi avei: “Péro umi ermáno nopensái upéicha. Upéva rangue oñekonsentra opredika hag̃ua umi marandu porã oñeʼẽva pe Rréinore, ha péicha osegi iñunído hikuái. Umi ermáno ojerovia Ñandejára oguerutaha hustísia ha osolusionataha opaichagua provléma”. w18.06 páh. 4, 5 párr. 6, 7

Pe téra “Satanás” heʼise “oñemoĩva ótrore”. Oĩ mbohapy lívronte Escrituras Hebréaspe omensionáva Satanáspe, umíva hína 1 Crónicas, Job ha Zacarías. ¿Mbaʼérepa saʼiete oñeñeʼẽ hese pe Mesías ou mboyve? Escrituras Hebréaspe Jehová noñeʼẽguasúi Satanásre ni umi mbaʼe ojapóvare. ¿Mbaʼérepa? Pórke ko párte de la Biblia ojejapo ikatu hag̃uáicha oipytyvõ umi héntepe oikuaa hag̃ua mávapa pe Mesías ha omoirũ hag̃ua chupe (Luc. 24:44; Gál. 3:24). Pe Mesías oúrõ guare, Jehová ojevale hese ha idisipulokuérare omombeʼu hag̃ua heta mbaʼe Satanás ha umi ánhel oapoja vaʼekuégui chupe. ¿Mbaʼérepa ojapo upéva? Jehová oipurúta rupi Jesús ha umi unhídope ohundi hag̃ua Satanás ha isegidorkuérape (Rom. 16:20; Apoc. 17:14; 20:10). Ñanemanduʼa vaʼerã pe Diablo podér orekoha límite. Jehová, Jesús ha umi ánhel iñeʼẽrendúva oñangareko ñanderehe. Upéva ñanepytyvõ jagueropuʼaka hag̃ua ñane enemígope. w18.05 páh. 22, 23 párr. 2-4

Jehová ñanderecha hag̃ua isiérvoramo, japrodusímante vaʼerã Jehová servísiope (Mat. 13:23; 21:43). Péro pe ehémplo jatopáva Juan 15:1-5-pe, japrodusi ndeʼiséi jajapoha disípulo (Mat. 28:19). Heʼisérire upéva, heta ermáno ha ermána ifiélva neʼĩrava oipytyvõ algúnope ojevautisa hag̃ua, ojoguáta umi parrál rakã ndahiʼáivape. Péro ndaupeichaiete. Ñande ndaikatúi jaovliga umi héntepe oiko hag̃ua chuguikuéra Jesús disípulo. Jehová ñanderayhueterei, upévare núnka ndojeruremoʼãi ñandéve peteĩ mbaʼe ndaikatumoʼãiva jajapo (Deut. 30:11-14). Upéicharõ, ¿mbaʼépa heʼise japrodusiha? Katuete upéva haʼe vaʼerã peteĩ mbaʼe entéro ikatúva jajapo. ¿Mbaʼe tembiapópa Jehová onkarga isiervokuérape? Japredika umi marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore (Mat. 24:14). w18.05 páh. 14 párr. 8, 9

Ñane tiémpope avei oĩ heta líder rrelihióso. Por ehémplo oñehenói chupekuéra pastór, paʼi, maéstro, rravíno térã ambue hendáicha. Umi fariséo ojapo haguéicha ymave, koʼã líder rrelihióso nomboʼéi pe añetegua oĩva Ñandejára Ñeʼẽme. Upéva rangue okambia pe verda oúva Ñandejáragui omboʼe hag̃ua umi japu (Rom. 1:18, 25). Por ehémplo, haʼekuéra heʼi jepi “unave sálvo siémpre sálvo”, térã omboʼe yvyporakuéra orekoha peteĩ álma nomanóiva. Avei omboʼe peteĩ persóna omanóva ikatuha onase jey kómo ótra persóna térã animál, ha Ñandejára nokondenaiha pe omosexualida ha oaseptaha omendáramo kuimbaʼe kuimbaʼéndi térã kuña kuñándi. Umi polítiko ijapu avei ombotavy hag̃ua umi héntepe. Koʼẽrõite haʼekuéra tuichaitereivéntema ijapúta heʼi vove haʼekuéra rupive jaikomaha “pyʼaguapýpe ha kyhyjeʼỹme”. Péro “upepete oimoʼãʼỹve jave oñehundíta hikuái”. Upévare, aníkena jaheja ñanembotavy hikuái. Haʼekuéra oroviakase ñandéve amás día omehoravetaha ohóvo la situasión. Péro ñande jaikuaa porã “Jehová ára ouha peteĩ mondaháicha oúva pyharekue” (1 Tes. 5:1-4). w18.10 páh. 7, 8 párr. 6-8

Jaiko rupi peteĩ tiémpo ijetuʼúvape ikatu jaju ndajavyʼavéi ha ñañedesanima. Jesucristo ojevale umi unhídore ha oipuru avei “umi prínsipe” ifiélvape oĩva umi ambue ovecha apytépe ñanemokyreʼỹ hag̃ua. Umi ansiáno ningo nomandái ñande jeroviáre, ombaʼapo guei ñande ykére javyʼa hag̃ua. Haʼekuéra ñanepytyvõ ikatu hag̃uáicha ñañeñandu porã ha jasegi ñandefiél Jehovápe (Is. 32:1, 2; 2 Cor. 1:24). Iporã umi ansiáno osegi Pablo ehémplo. Haʼe siémpre oñehaʼã vaʼekue omokyreʼỹ iñermanokuérape. Por ehémplo, ojepersegírõ guare umi ermáno Tesalonicaguápe, Pablo oskrivi chupekuéra: “Ore ningo pohayhueterei, upévare vyʼápe roikuaauka peẽme umi marandu porã oñeʼẽva Ñandejárare; ha poipytyvõ hag̃ua romeʼẽ voi ore rekove jepe penderehehápe” (1 Tes. 2:8). Pablo heʼi kuri umi ansiáno Efesoguápe pe jaleéva pe téxto koestediaguápe ohechauka hag̃ua sapyʼánte ndahaʼéinte vaʼerãha oporomokyreʼỹva hikuái umi mbaʼe heʼíva rupive. w18.04 páh. 21, 22 párr. 6-8

Jarekoséramo upe liverta jajevy vaʼerã Jehová rendápe. Upéva heʼise ñaĩ porã vaʼerãha henondépe (2 Cor. 3:16). Umi israelita oĩrõ guare pe desiértope ndohechái vaʼekue opa mbaʼe Jehová ohechaháicha. Haʼete orekóva hikuái peteĩ páño omoʼãva iménte ha ikorasõ. Haʼekuéra oipuruse iliverta omeʼẽ hag̃ua gústo ijupe (Heb. 3:8-10). Pe liverta oúva Jehová espíritugui tuichaiteve hína pe liverta ikatúvagui oguereko peteĩ préso. Pe espíritu sánto rupive yvyporakuéra ikatu oreko pe liverta ndaikatumoʼãiva ohupyty mamove. Upéva ñandepeʼa pekádo ha ñemano poguýgui, ha avei ñandelivra pe rrelihión japúgui ha ikostumbrekuéragui (Rom. 6:23; 8:2). ¡Ajépa tuichaite mbaʼe upe liverta! Peteĩ esklávo térã peteĩ oĩva kárselpe jepe ikatu oreko upéva (Gén. 39:20-23). w18.04 páh. 9 párr. 3-5