Noviembre
Domingo 1 de noviembre
Pe persóna hoʼúva ko pan, oikovéta pára siémpre (Juan 6:58).
Jaservíramo Jehovápe, jarekóta pe esperánsa jahupytývo entéro umi mbaʼe Adán ha Eva operde vaʼekue, por ehémplo pe oportunida jaiko hag̃ua opa árare. Haʼekuéra ningo ndohayhúi vaʼekue Jehovápe ipyʼaite guive, upévare odesidi ndoserviseiha chupe. Upéicharõ jepe, Jehová opermiti oiko are hikuái ikatu hag̃uáicha ifamília, ha upéi oheja odesidi ijeheguiete mbaʼéichapa omongakuaáta ifamiliakuérape. Péro tiémpo riremínte ojekuaáma mbaʼeichaitépa Adán ha Eva ivýro kuri oimoʼãrõ guare ikatutaha oiko porã Jehová reheʼỹ. Por ehémplo, pe ifamília ypykue ojuka iñermánope, ha kon el tiémpo ko yvy tuichakuére umi hénte ijehéntema opensa ha iviolentoiterei (Gén. 4:8; 6:11-13). Péro Jehová oikuaáma kuri mbaʼéichapa osalváta entéro Adán ha Eva familiare oservisévape chupe (Juan 6:38-40, 57). Reaprendevévo rehóvo mbaʼéichapa Jehová ipasiénsia ha nderayhu, katuete rehayhuvéta chupe. Nderejaposemoʼãi avei Adán ha Eva ojapo haguéicha ha reñemeʼẽséta Jehovápe reservi hag̃ua chupe. w19.03 páh. 2 párr. 3; páh. 4 párr. 9
Lunes 2 de noviembre
Enterove peẽ pehasa asy vaʼerã oñondive (1 Ped. 3:8).
Ikatu hag̃uáicha ‘jahasa asy oñondive’, iporãta ñañehaʼãramo ñantende la ohasáva ñane hentekuéra ha ñane ermanokuéra kongregasiongua. Ñañeinteresa vaʼerã avei mitãrusukuérare, umi hasykatúvare, ijedávare térã umi omano vaʼekuére chugui peteĩ ohayhúva. Ñaporandu umi ermánope mbaʼéichapa oñeñandu, ha jajapysaka porã hesekuéra. Ñañehaʼãmbaite ikatu hag̃uáicha ohechakuaa hikuái ñantendeha la ohasáva, ha jajeofrese ñaipytyvõ hag̃ua la ikatúvape. Péicha jajapóramo, jahechaukáta japorohayhu añeteha (1 Juan 3:18). Ñañatende vaʼerã avei ñaipytyvõta jave ñande rapichakuérape. ¿Mbaʼérepa? Pórke naentéroi ñarreaksiona peteĩchapa jahasa jave peteĩ situasión ijetuʼúva. Oĩ naiprovlemaietéva voi oñeʼẽ hag̃ua, péro oĩ noñeʼẽséiva la iprovlémare. Upévare ñaporopytyvõ jave, ani ñaporandu umi mbaʼe oinkomodátava ñande rapichápe (1 Tes. 4:11). Sapyʼánte ikatu oĩ omombeʼúva ñandéve mbaʼéichapa oñeñandu, péro ñande nañaiméi de akuérdo la opensa lájare. Péicha jave ani ñanderesarái omombeʼunteha hína ñandéve mbaʼéichapa haʼe oñeñandu. Iporã jasegi ko konsého oĩva la Bíbliape: “Opavave tekotevẽ ipyaʼe ohendukuaa hag̃ua ha imbegue oñeʼẽ [...] hag̃ua” (Mat. 7:1; Sant. 1:19). w19.03 páh. 19 párr. 18, 19
Martes 3 de noviembre
Añemondýi ha apyta akyhyjeterei (Neh. 2:2).
¿Ndépa rekyhyje reñeʼẽ hag̃ua Jehováre heta hénte apytépe? Epensamína Nehemías ehémplore. Haʼe oservi vaʼekue peteĩ rréi omanda guasúva palásiope. Nehemías ndovyʼái kuri pórke ohendu Jerusalén murálla ha hokẽnguéra hoʼapa hague (Neh. 1:1-4). Oime vaʼerã Nehemías ipyʼa pererepa raʼe pe rréi oporandúrõ guare chupe mbaʼérepa oñeñandu vaiete. Haʼe pyaʼe oñemboʼe Jehovápe orresponde mboyve pe rréipe. Amo ipahápe pe rréi tuichaiterei oipytyvõ Ñandejára puévlope (Neh. 2:1-8). Epensamína avei Jonás rehe. Jehová ojerure kuri chupe oraha hag̃ua peteĩ mensáhe Nínivepe, péro haʼe okyhyjeterei ha osẽ oho ótro ladoite (Jon. 1:1-3). Upéi Jehová oipytyvõ chupe okumpli hag̃ua iñasignasión. Umi mbaʼe Jonás heʼi vaʼekue umi ninivítape, tuichaiterei oipytyvõ chupekuéra (Jon. 3:5-10). ¿Mbaʼépa ñaaprende koʼã ehémplogui? Nehemíasgui ñaaprende iñimportanteha ñañemboʼe ñarresponde mboyve. Ha Jonásgui katu ñaaprende Jehová ikatuha ñanepytyvõ jaservi hag̃ua chupe jakyhyjetereíramo jepe. w19.01 páh. 11 párr. 12
Miércoles 4 de noviembre
Umi cherehehápe, ha pe notísia porã rehehápe oheja vaʼekue hóga ha ihentekuéra, oñemeʼẽta 100 vése mas upe oheja vaʼekuégui. Ha amo gotyove katu ohupytýta jeikove opaveʼỹva (Mar. 10:29, 30).
Ñañepyrũ jave jajapo la Biblia heʼíva, ikatu jaju ndajajeheʼavéi yma guaréicha ñane amígo ha ñane hentekuérare. Jesús oñemboʼérõ guare idisipulokuérare ohechauka vaʼekue mbaʼéicha rupípa oiko upéva. Haʼe heʼi vaʼekue Jehovápe: “Emomarangatu chupekuéra pe añetegua rupive, ne ñeʼẽ hína pe añetegua” (Juan 17:17). Pe palávra “emomarangatu” heʼise ñamoĩha apárte peteĩ mbaʼe. Upéicha rupi, jajapo jave la Biblia heʼíva jajeaparta térã jajesepara ko múndogui pórke jajegia umi konséhore heta hénte ndoraháiva enkuénta. Ñañehaʼãramo jepe jajogueraha porã ñane amígo ha ñane hentekuérandi, ikatu haʼekuéra voi oñemomombyry ñandehegui térã oñemoĩ umi mbaʼe jagueroviávare. Péro koʼã mbaʼe ningo nañanesorprendéi. Jesús heʼi vaʼekue: “Añetehápe, pende rogaygua voi haʼéta pene enemígo” (Mat. 10:36). Upéicharõ jepe, Jesús opromete avei tahaʼe haʼéva umi mbaʼe jahejáva pe añetegua rehehápe, jarresivitaha hetaitereive mbaʼe umi jaheja vaʼekuégui. w18.11 páh. 6 párr. 11
Jueves 5 de noviembre
Ndahaʼéi chénte la aagradeséva, síno entéro umi kongregasión ndahaʼéiva judío (Rom. 16:4).
Apóstol Pablo omombaʼe vaʼekue iñermáno ha iñermanakuérape, ha ohechauka upeichaha umi mbaʼe heʼívare hesekuéra. Por ehémplo, siémpre oñemboʼémi oagradese hag̃ua Ñandejárape iñermanokuérare. Pablo ohechauka avei omombaʼeha iñermanokuérape oskrivi jave chupekuéra. Romanos 16:1-15-pe Pablo omensiona hérarupi 27 ermánope. Por ehémplo, heʼi Prisca ha Áquilape ‘haimete ojejuka hague hesehápe’. Avei omombeʼu mbaʼéichapa Febe “hetápe oipytyvõ vaʼekue”, umíva apytépe Páblope voi. Jahechaháicha haʼe ofelisita vaʼekue umi ermáno ohayhuetéva ha iguapoitereívape. Pablo oikuaa vaʼekue iñermanokuéra iñimperfektoha. Upéicharõ jepe, haʼe oñeʼẽve umi mbaʼe porã ojapóvare hikuái. Epensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne ovyʼa ha ikyreʼỹ raʼe umi ermáno ohendúrõ guare ojeleeha upe kárta, ha Pablo oñeʼẽ porãha hesekuéra. Katuete ningo upéva oipytyvõne avei imbareteve hag̃ua pe amista orekóva hikuái Páblondi. ¿Ndépa pyʼỹinte reagradese avei ne ermanokuéra ne kongregasionguápe umi mbaʼe heʼíva térã ojapóvare? w19.02 páh. 16 párr. 8, 9
Viernes 6 de noviembre
Asegíta cheñeʼẽrendu (Job 27:5).
Ñande ningo ñaneimperfékto, jareko heta defékto ha pyʼỹinte jajavy. Upévare ikatu ñañeporandu: “¿Tekotevẽ piko ñandeperfékto ñandefiél hag̃ua Ñandejárape?”. Péro natekotevẽi jakyhyje pórke Jehová ndoikói oñekonsentra ñande deféktore. La Biblia heʼi voi: “Jehová, nde reikótarõ rekontrola umi mbaʼe vai rojapóva, ni peteĩvare ndaikatumoʼãi ojeʼe iñinosenteha” (Sal. 130:3). Haʼe oikuaa ñaneimperfektoha ha manterei jajavyha, upévare siémpre oĩ ñaneperdona hag̃uáicha (Sal. 86:5). Avei Jehová núnka ndojeruremoʼãi ñandéve peteĩ mbaʼe ndaikatumoʼãiva jajapo (Sal. 103:12-14). Ñandefiél hag̃ua Jehovápe iñimportanteterei jahayhu chupe. Haʼe ningo ñande Ru yvagapegua, upévare jahayhu ha ñandefiél vaʼerã chupe. Ha koʼã mbaʼe ikompléto ha ndorekói vaʼerã defékto. Upéva heʼise jajapo vaʼerãha umíva ñande pyʼaite guive. Péicha ikatúta ñaneñeʼẽrendu chupe jahasáramo jepe umi situasión ijetuʼúva (1 Crón. 28:9; Mat. 22:37). Ñande jaikuaa umi mbaʼe Jehová heʼíva ihustoha, ha jajapose la ombovyʼátava chupe. Jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe, siémpre jahecha mbaʼépa Ñandejára opensa, ha jajapo upéva jahayhúgui chupe. Upéicha jahechauka añetehápe ñandefielha Jehovápe. w19.02 páh. 3 párr. 4, 5
Sábado 7 de noviembre
Eñatende ne korasõre (Prov. 4:23).
Jahecha jave mbaʼeichaitépa ideprovécho ñandéve jajapóramo la oĩ porãva, imbareteve ohóvo ñande jerovia (Sant. 1:2, 3). Ñañeñandu porã pórke Jehová ovyʼa ñande haʼe haguére ifamília, ha upéva ñanemomýi jajapove hag̃ua umi mbaʼe ogustáva chupe (Prov. 27:11). Káda ke ñambohovái peteĩ mbaʼe ijetuʼúva jareko peteĩ oportunida jahechauka hag̃ua nañandepyʼamokõiha (Sal. 119:113). Upéva rangue, ojekuaáta jahayhuha Jehovápe ñande pyʼaite guive, ñaĩha desidído ñaneñeʼẽrendúvo chupe ha jajapóvo hembipota (1 Rey. 8:61). Ñande ningo ñaneimperfékto, upévare jajavy katuete. Péicha jave, ñapensa vaʼerã rréi Ezequías ehémplore. Haʼe ojavy vaʼekue péro oñembyasy ha osegi oservi Jehovápe ‘ipyʼaite guive’ (Is. 38:3-6; 2 Crón. 29:1, 2; 32:25, 26). Upévare, ñañemoĩ mbaretékena Satanás rehe ñaneraʼã jave ñapensa hag̃ua haʼe opensaháicha. Ñañemboʼe meme avei ikatu hag̃uáicha jareko “peteĩ korasõ iñeʼẽrendúva” ha jasegi hag̃ua ñandefiél Jehovápe (1 Rey. 3:9; Sal. 139:23, 24). w19.01 páh. 18, 19 párr. 17, 18
Domingo 8 de noviembre
Ñambotuichákena siémpre Ñandejárape. Upéva haʼete peteĩ sakrifísio ñameʼẽva Ñandejárape. Ñande jaipuru ñande juru jaikuaauka hag̃ua héra enterove renondépe (Heb. 13:15).
¿Mbaʼérepa jaʼekuaa ñandéve voi ou porãha ñakomenta jave rreunionhápe? (Is. 48:17). Primero, jadesidíramo ñakomentataha, ñanekyreʼỹta jajeprepara porãve hag̃ua rreunionrã. Jajeprepara porãvo katu, ñantende porãve Ñandejára Ñeʼẽ, ha hesakãvévo ñandéve umi mbaʼe jastudiáva, jajapo porãvéta la ñaaprendéva. Segundo, igustovéta ñandéve umi rreunión pórke ikatúta japartisipa porãve. Ha tercero, ñañehaʼã rupi ñakomenta hag̃ua, upe rire ñanemanduʼa areve umi mbaʼe jaʼe vaʼekuégui. Avei, Jehová ohendu ñakomenta jave rreunionhápe, ha omombaʼeterei ñañehaʼã haguére jajapo upéva (Mal. 3:16). Haʼe ñanevendesi ñañehaʼã jave ñambovyʼa chupe, péicha ohechauka oguerohoryha la jajapóva (Mal. 3:10). Jahechaháicha, oĩ heta mbaʼe ñanemomýiva ñakomenta hag̃ua rreunionhápe. w19.01 páh. 8 párr. 3; páh. 9, 10 párr. 7-9
Lunes 9 de noviembre
Ndapechaʼéi vaʼerã umi mbaʼe vaíre, ha pehayhu vaʼerã iporãva (Rom. 12:9).
Ñandetrata lájare Jehová ohechauka iñaranduetereiha. Omeʼẽ rangue ñandéve heta léi, kon pasiénsia ñanemboʼe jasegi hag̃ua pe léi oúva mborayhúgui. Ñanemboʼe jajegia hag̃ua ikonséhore ha ndajachaʼéi hag̃ua la ivaívare. Pe Sermón del Móntepe, Itaʼýra Jesús ñanepytyvõ kuri ñantende hag̃ua mbaʼérepa umi hénte ojapo la ivaíva (Mat. 5:27, 28). Og̃uahẽ vove pe múndo pyahu Jesús ñanegovernáta, pórke haʼe hína pe Rréi Ñandejára Rreinopegua. Upe tiémpope osegíta ñanemboʼe ikatu hag̃uáicha jahecha la iporãva ha ivaíva haʼe ohechaháicha (Heb. 1:9). Jesús ñanepytyvõta ñandeperfékto hag̃ua ñande retépe ha ñapensa lájape. Ñañeimahinamíntena mbaʼeichaitépa igústota nañandestiravéi vove umi mbaʼe vai, ha ndajahasaʼasyvéi vove ñaneimperfékto rupi. Upérõ g̃uarã, javyʼáta ikatútagui jareko pe “liverta ijojahaʼỹva” Jehová oprometéva (Rom. 8:21). Pe múndo pyahúpe, oñemoĩta avei límite pe liverta jarekótavape. Jaikuaa hag̃ua mbaʼépa pe liverta teete ñañehaʼã vaʼerã ñahaʼanga Ñandejárape (1 Juan 4:7, 8). w18.12 páh. 23 párr. 19, 20
Martes 10 de noviembre
Haʼe oskrivi vaʼerã peteĩ dokuménto heʼíva ojedivorsiaha chugui, ha omosẽ chupe hógagui (Deut. 24:1).
Pe léi opermiti vaʼekue peteĩ israelita ojedivorsia hembirekógui otopáramo hese “peteĩ mbaʼe noĩporãiva”. Pe léi ndeʼíri vaʼekue mbaʼépa heʼise “peteĩ mbaʼe noĩporãiva”. Péro katuete oiméne raʼe álgo isériova térã ivaietereíva, ndahaʼemoʼãi kuri oimeraẽ vyrorei (Deut. 23:14). Péro ñambyasýramo jepe, Jesús tiémpope umi judío ojedivorsia “oimeraẽ mbaʼérente” (Mat. 19:3). Ñande arakaʼeve ndajajoguaséi chupekuéra. Proféta Malaquías tiémpope, oĩ vaʼekue heta kuimbaʼe ojepokuaáva ojedivorsia pe hembireko ypykuégui omenda hag̃ua peteĩ imitãvévare ndoservíriva Jehovápe. Péro Ñandejára omyesakã porã vaʼekue mbaʼépa opensa pe divórsiore. Haʼe heʼi: “Che ndachaʼéi pe divórsiore” (Mal. 2:14-16). Ñandejára opensa lája pe ñemendáre nokambiái iñepyrũ guive, upérõ haʼe heʼi vaʼekue ‘pe kuimbaʼe ohejataha itúa ha isýpe, ha opytataha hembirekóndi, ha mokõivégui oikotaha peteĩntema’ (Gén. 2:24). Jesús opensa vaʼekue Itúaicha heʼívo: “Avave ndoipeʼái vaʼerã ojuehegui Ñandejára omoĩ vaʼekue oñondive peteĩ júgo guýpe” (Mat. 19:6). w18.12 páh. 11 párr. 7, 8
Miércoles 11 de noviembre
Hetaiterei oĩ la oñemonoʼõ vaʼerã, péro saʼi travahadór oĩ omonoʼõ hag̃ua (Mat. 9:37).
Oĩ ermáno ha ermána ikatúva ova mombyry oservi hag̃ua Jehovápe. Haʼekuéra ohechauka osegiha proféta Isaías ehémplo. Peteĩ jey, Jehová oporandu vaʼekue: “¿Mávapepa ikatu ajokuái? ¿Mávapepa ikatu ñamondo?”. Ha Isaías heʼi chupe: “Ápe ningo aĩ che. Chemondóna chéve” (Is. 6:8). ¿Ikatúpa ñaipytyvõ Jehová organisasiónpe ha ñaĩpa dispuésto jajapo upéva? Jesús omandárõ guare isegidorkuérape opredika ha ojapo hag̃ua disípulo heʼi kuri chupekuéra: “Pejerurékena pe kokue Járape tombou hetave travahadór omonoʼõ vaʼerã” (Mat. 9:38). ¿Ikatu piko jaservi kómo prekursór umi lugár oñekotevẽvehápe umi opredikávare? Térã, ¿ikatúpa ñaipytyvõ ótro ermáno térã ermánape ojapo hag̃ua upéva? Heta ermáno ohechauka mbaʼeichaite pevépa ohayhu Ñandejárape ha hapichápe oñehaʼã jave oservi kómo prekursór umi lugár oĩháme saʼi opredikáva. ¿Oĩpa ótra kósa ikatúva jajapo ñambaʼapove hag̃ua Jehová servísiope? Oiméramo upéicha, jaaprovechákena upe oportunida pórke katuete javyʼaitereíta. w18.08 páh. 27 párr. 14, 15
Jueves 12 de noviembre
Aníkena peiko pendeplatarayhu, upéva rangue pevyʼáma vaʼerã umi mbaʼe perekóvare (Heb. 13:5).
Umi lívro de Mateo, Marcos, Lucas ha Juan ohechauka porã mbaʼépa Jehová opensa umi mbaʼerepýre. Ñandejára oiporavo vaʼekue José ha Maríape omongakuaa hag̃ua Itaʼýrape, ndaiplatahetáiramo jepe hikuái (Lev. 12:8; Luc. 2:24). Jesús onasérõ guare, “ndaipóri rupi peteĩ koty opyta hag̃ua hikuái, María olia imemby peteĩ télape ha omoñeno pesévrepe” (Luc. 2:7). Jehová oipotárire, ojapóta kuri la tekotevẽva guive Jesús onase hag̃ua peteĩ lugár iporãitevévape. Péro haʼe oipota Jesús okakuaa peteĩ família omotenondévape chupe. Upéva la iñimportantevéva Jehovápe g̃uarã. Ko rreláto ñanemboʼe mbaʼépa Jehová opensa umi mbaʼerepýre. Heta tuakuéra oipota ifamília oreko umi mbaʼe iporãvéva, oiméramo jepe upéva káusare umi mitã ikatu oñemomombyry Jehovágui. Péro Jehová oipota ñañemoag̃ui hese, ha upéva la iñimportantevéva chupe g̃uarã. ¿Ñaĩpa de akuérdo Ñandejára opensa lájare? ¿Mbaʼépa ohechauka hína umi mbaʼe jajapóva? w18.11 páh. 24 párr. 7, 8
Viernes 13 de noviembre
¡Ovyʼa pe puévlo oadoráva Ñandejára Jehovápe! (Sal. 144:15).
Jehovágui ningo ou pe vyʼa, upévare haʼe oipota javyʼa ha ohechauka ñandéve mbaʼéichapa ikatu jahupyty upéva (Deut. 12:7; Ecl. 3:12, 13). Péro ko múndo jaikohápe ikatu ijetuʼu hína javyʼa hag̃ua. ¿Mbaʼérepa? Ijetuʼu ningo javyʼa hag̃ua jahasa jave umi situasión ivaívare. Por ehémplo, ijetuʼu omano jave peteĩ persóna jahayhúva térã oñemosẽramo kongregasióngui, jajúramo jajedivorsia térã japytáramo travahoʼỹre. Avei nañanembovyʼái ndaipórirõ pyʼaguapy ñande rogapýpe, ñane kompañéro de traváho térã de koléhio oñembohorýramo ñanderehe ỹrõ jajepersegi térã jajegueraha kárselpe jaservi haguére Jehovápe. Ikatu avei jaju nañaneresãiguasuvéi térã ndajakuerái peteĩ enfermedágui, ỹrõ jareko depresión. Péro ñanemanduʼa vaʼerã Jesucristo, haʼéva pe Governánte Ipoderosoite ha ovyʼáva, okonsolaha umi héntepe ha oipytyvõ chupekuéra ovyʼa hag̃ua (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30). Pe Sermón del Móntepe, Jesús oñeʼẽ kuri umi mbaʼe ikatúvare ñanepytyvõ. Jasegíramo umi konsého katuete javyʼáta, ñaneprovléma hetáramo jepe jaiko rupi Satanás múndope. w18.09 páh. 17, 18 párr. 1-3
Sábado 14 de noviembre
Aníkena peñekytĩmba ni peipeʼapa pende tyvyta peteĩ omano vaʼekuére (Deut. 14:1).
Oĩ umi oaprendéva pe añetegua ha ndaijetuʼúi chupekuéra oheja hag̃ua umi kostúmbre ha práktika ndogustáiva Ñandejárape (Prov. 23:23). Péro ótrope katu ijetuʼueterei, jepe oikuaáma ohóvo pe añetegua. Péicha jave, koʼã persónape oipyʼapy mbaʼépa opensáta hogayguakuéra, ikompañéro de traváho ha iñamigokuéra. Ha oimérõ ihentekuéra ojepokuaa omombaʼe umi ipariénte omano vaʼekuépe katu, ijetuʼuvéntema la situasión. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñamboyke hag̃ua umi mbaʼe ombojeguarúva Ñandejárape? Umi persóna ipyʼaguasúva ehémplo jatopáva la Bíbliape ikatu ñanepytyvõ ñakambia hag̃ua tekotevẽhápe. Pe siuda yma guare héravape Éfeso heta hénte opraktika vaʼekue espiritísmo. Upéi oĩ oikuaáva pe añetegua. ¿Mbaʼépa ojapo hikuái oiko rire chuguikuéra kristiáno? La Biblia heʼi: “[Haʼekuéra] ogueru ilivrokuéra, ombyaty ha ohapy opavave renondépe. Ha okalkulávo hikuái mboýpa ovale, otopa ohupytyha cincuenta mil monéda de pláta” (Hech. 19:19, 20). Umi kristiáno ifiélva oĩ kuri dispuésto ohundívo umi lívro hepyetéva, péro Jehová tuicha ovendesi chupekuéra. w18.11 páh. 7 párr. 15, 16
Domingo 15 de noviembre
Ha oñesirkunsidapa rire entéro kuimbaʼépe, pe puévlo opyta pe kampaméntope okuerapa peve umi kuimbaʼe (Jos. 5:8).
Umi israelita okrusa riremírente pe rrío Jordán, Josué ojotopa peteĩ kuimbaʼe orekóvandi peteĩ espáda. Upe kuimbaʼe kuri “Jehová ehérsito prínsipe” oúva odefende hag̃ua ipuévlope (Jos. 5:13-15). Pe ánhel heʼi Josuépe mbaʼépa ojapo vaʼerã ojagarra hag̃ua Jericó. Ñepyrũrã haʼete naisentídoiva kuri umi instruksión orresivíva. Por ehémplo, pe ánhel heʼi Josuépe osirkunsida hag̃ua entéro umi soldádope. Upéva heʼise haʼekuéra ndaikatumoʼãiha oñorairõ unos kuánto díare (Gén. 34:24, 25; Jos. 5:2). Ikatu ningo umi soldádo opensa: “¿Mbaʼéicha piko ikatúta adefende che hentekuérape, umi enemígo oataka sapyʼárõ ore kampaménto?”. Péro upéi oiko peteĩ mbaʼe nohaʼarõietéva hikuái. Umi kuimbaʼe oikóva Jericópe oataka rangue umi israelítape okyhyje chuguikuéra. La Biblia heʼi: “Jericó rokẽ oñembotypaite umi israelita káusare, ndaipóri oikéva ni osẽva” (Jos. 6:1). Ko mbaʼe oikóva katuete oiméne oipytyvõ raʼe umi israelítape ojeroviave hag̃ua Jehováre. w18.10 páh. 23 párr. 5-7
Lunes 16 de noviembre
¿Mbaʼére piko pejapo koʼã mbaʼe? Ore ningo yvypórante avei, rohasa asýnte avei peẽicha (Hech. 14:15).
Pablo ehémplo ohechauka ñandéve mbaʼéichapa ikatu jahechauka ñaneumildeha. Pablo ojapo haguéicha, ñande avei arakaʼeve nañahaʼarõi vaʼerã umi ótro ñanembotuicha japredika haguére térã umi mbaʼe jahupytývare Jehová rupive. Ñañeporandumína: “¿Mbaʼépa apensa umi hénte oĩvare che territóriope? ¿Amboyképa peteĩ grúpo de persónape umi hénte ojapoháicha jepi?”. Ko múndo tuichakuére, entéro testígo de Jehová oñehaʼã oheka umi ohendusévape pe marandu porã. Umíva apytépe oĩ oñehaʼãva oaprende pe idióma ha kostúmbre orekóva umi hénte ojeapoʼívape. Péro haʼekuéra núnka nopensái ivaleve térã iñimportanteveha koʼãichagua persónagui. Upéva rangue, oñehaʼã ontende káda únope ikatu hag̃uáicha oipytyvõ chupekuéra oasepta hag̃ua pe mensáhe oĩva la Bíbliape. w18.09 páh. 5 párr. 9, 11
Martes 17 de noviembre
Oĩ avei kuri peteĩ kuimbaʼe hérava Judas, pe galileo, ha heta héntepe ogueraha hapykuéri (Hech. 5:37).
Umi rrománo ojuka rire Júdaspe, umi judío oñemoĩva pe goviérnore ha heta ótro judío oipotaitereíma kuri og̃uahẽ pe Mesías. Haʼekuéra ohaʼarõ peteĩ líder polítiko onohẽ vaʼerã chupekuéra Roma poguýgui ha ojapo jeýtava Israélgui peteĩ tetã iñimportánteva (Luc. 2:38; 3:15). Heta oĩ oimoʼãva pe Mesías omoñepyrũtaha peteĩ goviérno Israélpe. Péicha hetaiterei judío oikóva diferénte tetãrupi oupa jeýta hetãme. Peteĩ vuéltape Juan el Bautista jepe oporanduka vaʼekue Jesúspe: “¿Nde piko hína pe Ñandejára opromete vaʼekue omboutaha, térãpa oúta ótro kuimbaʼe?” (Mat. 11:2, 3). Oiméne haʼe oikuaase raʼe oĩtapa ótro omosãsótava umi judíope Roma poguýgui. Upéi, Jesús orresusita rire oñemongeta kuri mokõi disípulondi Emaús rapére. Haʼekuéra heʼi chupe pe Mesías ndojapói hague la ohaʼarõva hikuái (Luc. 24:21). Upe riremi, umi apóstol oporandu Jesúspe: “Ore Ruvicha, ¿remoĩ jeýtapa ko tiémpope, pe Rréino Israélpe?” (Hech. 1:6). w18.06 páh. 4 párr. 3, 4
Miércoles 18 de noviembre
Pe ivýrova oguerovia ojeʼéva guive chupe (Prov. 14:15).
Koʼytevéntema ñañatende vaʼerã ani hag̃ua jagueroviántema umi mbaʼe vai ojeʼéva Jehová puévlore. ¿Mbaʼérepa? Pórke la Bíbliape heʼi voi ñane enemígo Satanás okopiha ñane ermanokuérare (Apoc. 12:10). Jesús avei oavisa porã vaʼekue idisipulokuérape umi iñenemígo heʼi reitaha “opaichagua mbaʼe vai” ikontrapekuéra (Mat. 5:11). Jarekóramo siémpre enkuénta haʼe heʼi vaʼekue, nañanesorprendemoʼãi ñahendu jave umi notísia vai ojeʼéva Ñandejára puévlore. ¿Igústopa ñandéve ñamondo korréo ha mensáhe ñane amigokuérape? ¿Mbaʼépa jajapo ñahendu jave peteĩ notísia iñinteresánteva térã peteĩ experiénsia iporãitereíva? ¿Jajoguápa peteĩ periodístape ojapuraitereíva voi omombeʼu hag̃ua la oiko vaʼekue, ótro oñemotenonde mboyve hese? Ñamondo mboyve peteĩ korréo térã mensáhe ñañeporandu vaʼerã: “¿Aimépa segúro siertoha ko informasión? ¿Aikuaa porãpa umi mbaʼe oiko vaʼekue?”. Nañaiméiramo segúro, ikatu hína ñamosarambi japu ñane ermanokuéra apytépe. Upévare iporãvéta nañamondóinte pe informasión ha javorra. w18.08 páh. 3 párr. 3; páh. 4 párr. 6, 7
Jueves 19 de noviembre
Siémprekena pendepojera pende rapichándi ha umi hénte ipojeráta avei penendive (Luc. 6:38).
Jesús ningo oipota javyʼa, ha oikuaa ñandepojeráramo ñañeñandu porãvetaha. Heta persóna omombaʼe ñandepojera jave. Ñandepojeráramo jepe, ndahaʼéi upe haguére entéro oagradesétava ñandéve. Péro ñane ehémplo ikatu hína oipytyvõ ótrope ipojera hag̃ua avei. Upévare, jasegíkena ñandepojera oĩramo jepe ndoagradeséiva ñandéve. Heta mbaʼe porã ningo ikatu hína jahupyty ñandepojeráramo. Umi añetehápe ipojeráva nohaʼarõi umi ótro omyengovia chupe upe haguére. Jesús heʼi vaʼekue: “Rejapo jave karu guasu reinvita vaʼerã umi imboriahúvape, umi ijyvaʼỹva, umi oguataʼỹva, ha umi siégope. Ha revyʼáta, haʼekuéra ndoguerekóigui omyengovia hag̃ua ndéve” (Luc. 14:13, 14). La Biblia heʼi avei: “Pe imbaʼeporãva [...] orresivíta heta vendisión”, ha ótro téxto heʼi: “Ovyʼa pe oipytyvõva umi imboriahúvape” (Prov. 22:9; Sal. 41:1). Jahechaháicha, ñaipytyvõ vaʼerã ñande rapichápe ikatu hag̃uáicha javyʼa. w18.08 páh. 21, 22 párr. 15, 16
Viernes 20 de noviembre
Rekonfia vaʼerã Jehováre nde pyʼaite guive, ha ani rejerovia umi mbaʼe nde repensávare. Ereko vaʼerã enkuénta Ñandejárape opa mbaʼe rejapóvape, ha haʼe ndegiáta reho hag̃ua tape porãre (Prov. 3:5, 6).
Koʼág̃arupi ijetuʼueterei jaikuaa hag̃ua mbaʼépa añetehápe oiko peteĩ situasiónpe. ¿Mbaʼérepa? Pórke heta vése noñemombeʼupái térã noñemombeʼuporãi peteĩ informasión, ha avei ñaneimperfékto. Péicha jave umi prinsípio bíblico oĩva Ñandejára Ñeʼẽme tuicha ikatu ñanepytyvõ. Por ehémplo, la Biblia heʼi umi persóna orrespondéva ohendu porã mboyve la oikóva, ohechaukaha itavyha ha katuete oñemotĩtaha (Prov. 18:13). Ótro prinsípio heʼi ani hag̃ua jaguerovia opa mbaʼe ojeʼéva, síno jahecha raẽ vaʼerãha umi pruéva ohechaukáva siertoha umíva (Prov. 14:15). Ñandejára Ñeʼẽ heʼi avei ndajajeroviái vaʼerãha ñandejehe, ha jasegi vaʼerã ko konsého tahaʼe haʼéva la tiémpo jaservímava Jehovápe. Upéicharõ, ikatu jaʼe umi prinsípio bíblico ñandeproteheha pórke ñanepytyvõ jahecha hag̃ua siértopa peteĩ informasión ha jadesidi porã hag̃ua. w18.08 páh. 7 párr. 19
Sábado 21 de noviembre
Ñande Ru ñandeporavo ijespíritu sánto rupive, ¿mbaʼéicha piko upéicharõ nañañemoĩmoʼãi ipoguýpe? (Heb. 12:9).
Jajevautisávo, entéro ikatu ohecha ñande haʼemaha Jehová mbaʼe ha jajedesidimaha ñaneñeʼẽrendutaha chupe. Jesús ojapo kuri peteĩ mbaʼe ojoguáva upévape ojevautisárõ guare. Haʼete heʼíva Itúape: “Avyʼaiterei ajapo haguére ne rembipota” (Sal. 40:7, 8). ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Jehová ojevautisárõ guare Jesús? La Biblia heʼi: “Jesús ojevautisa rire, upepete osẽ pe ýgui, ha ¡péina!, pe yvága ojeavri, ha Juan ohecha mbaʼéichapa Ñandejára espíritu oguejy hiʼári peteĩ palómaicha. Ha ¡péina!, oñehendu avei peteĩ oñeʼẽva yvágagui ha heʼíva: ‘Kóva hína che Raʼy ahayhuetéva ha aguerohorýva’” (Mat. 3:16, 17). Jesús haʼéma vaʼekue voi Jehová mbaʼe. Péro katuete Jehová ovyʼaiterei kuri ohechárõ guare Itaʼýra oĩha desidído oipurúvo hekove oservi hag̃ua chupe añoite. Koʼág̃a avei Jehová ovyʼa ñañemeʼẽ jave chupe, ha katuete ñanevendesíta (Sal. 149:4). w18.07 páh. 23 párr. 4, 5
Domingo 22 de noviembre
¿Peẽ piko peipota hína roguenohẽ peẽme y ko ita guasúgui? (Núm. 20:10).
Moisés heʼívo “roguenohẽ” ikatu kuri heʼise haʼe ha Aarón oguenohẽtaha pe y. Tahaʼe haʼeháicha, Moisés heʼívo “roguenohẽ”, ohechauka ndorrespetaiete hague Jehovápe, pórke añetehápe Jehová voínte la ojapo vaʼekue pe milágro. Salmo 106:32 ha 33 heʼi: “Oĩrõ guare hikuái pe y kóstape Meribápe, pe puévlo ombopochy Moiséspe, upéva hoʼa vai chupe ha ou heta iprovléma. Ikausarekuéra orrenegaiterei ha ou oñeʼẽ opensaʼỹre” (Núm. 27:14). Jahechaháicha, Moisés nombotuichái Jehovápe haʼe omerese haguéicha. Upévare Jehová heʼi Moisés ha Aarónpe: “Peẽ mokõivéva napechemombaʼeguasúi kuri” (Núm. 20:24). Añetehápe Moisés opeka vaieterei kuri Jehová kóntrape. Jehová ndohejái vaʼekue peteĩ henerasión de israelita opuʼãva hese oike pe Tiérra Prometídape (Núm. 14:26-30, 34). Upévare ikatu jaʼe oĩ porã ha ihustoha la Jehová odesidíva ndohejáirõ guare Moiséspe oike pe Tiérra Prometídape. Chupe ohupyty avei la umi ótro israelítape ohupytýva irrevélde haguére. w18.07 páh. 14 párr. 9, 12; páh. 15 párr. 13
Lunes 23 de noviembre
Ikuentave ndajaʼúi soʼo ni víno, ni ndajajapói mbaʼeve, upéva omokangýtaramo ñane ermáno jerovia (Rom. 14:21).
Ndaivaíriramo jepe jaʼu vevída, ñaĩ vaʼerã dispuésto jajesakrifikávo ótro rehehápe ani hag̃ua ñambotropesa avavépe. Por ehémplo, ikatu oĩ ermáno omokõiterei vaʼekue oiko mboyve chugui Testígo ha upéi odesidi ndoʼuveimaha ni michĩmi. Ñande ndajajaposéi mbaʼeve omoakãrakútava upe ermánope hoʼa jey hag̃ua la ivisiokuépe (1 Cor. 6:9, 10). Oimérõ ñainvita pe ermánope ñande rógape, ¿jajopýtapa chupe hoʼu hag̃ua vevída heʼímarõ jepe ñandéve ndoʼuseiha? Ndovaléi ningo jajapo upéva. Timoteo imitãrusúrõ guare oĩ vaʼekue dispuésto oñesirkunsidávo hasýtaramo jepe chupe upéva. Haʼe opredika vaʼerã umi judíope, ha oikuaa pe sirkunsisión iñimportanteha chupekuéra g̃uarã. Pablo ojapo haguéicha, Timoteo nomoñeñanduvaiséi avavépe (Hech. 16:3; 1 Cor. 9:19-23). ¿Ndépa reĩ avei dispuésto rejapóvo sakrifísio ótro rehehápe? w18.06 páh. 18, 19 párr. 12, 13
Martes 24 de noviembre
Che ameʼẽta umi puévlope peteĩ idióma pyahu, peteĩ ipotĩva (Sof. 3:9).
Reikuaa ramo jave peteĩ persóna ndahaʼéivape Testígo, ¿mbaʼépa hína la añetehápe reikuaáva chugui? Ikatu reikuaa héra ha ipínta, ha upévantema. Péro reikuaa ramo jave peteĩ ermánope, reĩ segúro ohayhuha Jehovápe. Avei Jehová ohecha hague hese umi mbaʼe iporãva, ha upévare oasepta hague chupe isiervokuéra apytépe (Juan 6:44). Tahaʼe haʼéva la iválle, térã mbaʼéichapa oñemongakuaa raʼe chupe, nde reikuaa heta mbaʼéma chugui ha haʼe avei oikuaa heta mbaʼe ndehegui. Oimérõ jepe káda uno peñeʼẽ diferénte idióma, mokõivéva peipuru ‘pe idióma ipotĩva’, haʼéva hína pe añetegua. Upéva heʼise mokõivéva pejeroviaha Ñandejárare, pejegiaha umi mbaʼe haʼe oipotávare ha perekoha la mísma esperánsa. Koʼã mbaʼe penepytyvõta pekonfia hag̃ua ojuehe ha pemombarete hag̃ua pe amista odurátava opa árare. w18.12 páh. 21 párr. 9, 10
Miércoles 25 de noviembre
Napeñesirkunsidáiramo ndaikatumoʼãi pejesalva (Hech. 15:1).
Cristo odirihi vaʼekue pe Kuérpo Governántepe ontendeka hag̃ua enterovévape umi kristiáno ndahaʼéiva judío natekotevẽiha oñesirkunsida (Hech. 15:19, 20). Péro tiémpo rire, heta kristiáno judío osegi gueteri osirkunsida ifamíliape. Upévare ikatu ñañeporandu mbaʼérepa Jesús oheja pe téma de la sirkunsisión osegi omoprovléma umi kristiánope hetaite tiémpore (Col. 2:13, 14). Heta vése ningo oraha tiémpo jajeadapta hag̃ua peteĩ entendimiénto pyahúpe. Upéicha avei, heta kristiáno judío mbeguekatúpemante oasepta kuri ohóvo noĩveimaha pe Léi poguýpe (Juan 16:12). Ijetuʼu vaʼekue chupekuéra ontende hag̃ua pe sirkunsisión ndahaʼeveimaha peteĩ señál ohechaukáva haʼekuéra haʼeha Ñandejára puévlo (Gén. 17:9-12). Oĩ katu okyhyjéva hapicha judío opersegírõ g̃uarã chupekuéra ndosegivéi haguére pe kostúmbre (Gál. 6:12). Péro kon el tiémpo, Cristo omeʼẽve chupekuéra instruksión ha upearã ojevale umi kárta oskrivívare apóstol Pablo (Rom. 2:28, 29; Gál. 3:23-25). w18.10 páh. 24, 25 párr. 10-12
Jueves 26 de noviembre
Caifás heʼi kuri umi judíope iporãveha chupekuéra g̃uarã peteĩ kuimbaʼe omano, oñehundipa rangue pe tetã (Juan 18:14).
Caifás ohaʼarõ pytũ raẽ, ha upéi omondo umi soldádope oarresta hag̃ua Jesúspe. Péro Jesús oikuaáma haʼekuéra oplanea hague ojuka chupe. Upe pyharépe, ojapórõ guare pe última séna ijapostolkuérandi, heʼi chupekuéra oraha hag̃ua espáda. Mokõi espáda rupive Jesús omboʼéta idisipulokuérape peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva (Luc. 22:36-38). Tardemie upe pyharépe, peteĩ hénte aty ou ogueraha hag̃ua Jesúspe. Péro Pedro ipochyeterei pe inhustísia ojejapóvare, ha oataka peteĩ kuimbaʼépe ijespádape (Juan 18:10). Jesús katu heʼi Pédrope: “Eñongatu jey nde espáda ilugárpe, cháke umi oipurúva guive pe espáda, ojejukáta espádape” (Mat. 26:52, 53). Péicha Jesús omboʼe idisipulokuérape peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: haʼekuéra ndojeheʼái vaʼerãha ko múndore. Voimie upe pyharépe, Jesús oñemboʼéma kuri ko mbaʼére (Juan 17:16). Añetehápe Ñandejára añoite oreko derécho ojapo hag̃ua hustísia. Ñande jajerovia upévare ha ikatu jaiko pyʼaguapýpe ha peteĩ ñeʼẽme. Jehová ohecha mbaʼeichaitépa umi hénte oiko vaipa, péro oime vaʼerã ovyʼaite ohecha jave ipuévlo oĩha unído (Sof. 3:17). w18.06 páh. 7 párr. 13, 14, 16
Viernes 27 de noviembre
Pe dragón ipochyeterei pe kuñándi, ha oho oñorairõ pe kuña familiare hembývandi (Apoc. 12:17).
Satanás oñehaʼã ñanemongyhyje ani hag̃ua ñaneñeʼẽrendu Jehovápe. Por ehémplo, haʼe ikatu ojevale umi goviérno umánore ojoko hag̃ua ñane predikasión. Ikatu omomýi ñane kompañéro de traváho térã de koléhiope oñembohory hag̃ua ñanderehe jajapo haguére la Biblia heʼíva (1 Ped. 4:4). Satanás ikatu avei oipuru ñane hentekuéra ndahaʼéivape Testígo. Heta vése ningo haʼekuéra ojapo porãségui oñehaʼã ñandejoko pono jaha rreunionhápe (Mat. 10:36). ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua jaguevi Satanás ñandejopy jave? Ani ñañesorprende Satanás ñandeataka jave, haʼe ningo ogerrea hína ñane kóntrape (Apoc. 2:10). Ani ñanderesarái Satanás heʼívagui: ñande jaserviha Jehovápe iporã javénte la situasión, péro ijetuʼu jave ñanderesaraimaha chugui (Job 1:9-11; 2:4, 5). Siémpre jajerure vaʼerã Jehovápe tañanemombarete. Haʼe núnka nañanderejamoʼãi ñaneaño (Heb. 13:5). w18.05 páh. 26 párr. 14
Sábado 28 de noviembre
Ndereikuaái ningo heñóitapa pe reñotỹ vaʼekue (Ecl. 11:6).
Nañapensái vaʼerã japredika reiha, haʼetéramo jepe avave nañanerenduséiva. Ani ñanderesarái umi persóna ohechaha la jajapóva. Haʼekuéra oñemeʼẽ enkuénta ñañemonde porãha, ñandeedukádo ha siémpre ñanderoryha. Kon el tiémpo, umi opensa vaíva ñanderehe jepe ikatu okambia ohechávo ñanekondúkta porãha. Upéva ohechakuaa Sergio ha Olinda, oservíva kómo prekursór, haʼekuéra omombeʼu: “Peteĩ tiempoʼimi roju kuri orerasy ha ndaikatuvéi roho ropredika pe plásape. Upéi roñepyrũ jey roho ha umi hénte oporandu oréve: ‘¿Mbaʼéiko oiko raʼe pendehegui? Pejechagaʼu koʼárupi’”. La Biblia heʼi: “Ani repytuʼu”. Upévare, jasegíkena japredika pe mensáhe oñeʼẽva Ñandejára Rréinore. Jajapóramo upéva, ñaipytyvõta ojepredika hag̃ua “opa tetãrupi” (Mat. 24:14). Ha iñimportanteveha, ñañeñandu porãta jaikuaágui péicha ñambovyʼaha Jehovápe. Haʼe ohayhueterei entéro umi osegívape oprodusi iservísiope, “oaguantáramo jepe heta mbaʼe ijetuʼúva” (Luc. 8:15). w18.05 páh. 16 párr. 16-18
Domingo 29 de noviembre
Toñembotuicha Ñandejárape. Haʼe ñanemokyreʼỹ jahasa jave opaichagua provlémare (2 Cor. 1:3, 4, nóta).
Jehová ningo siémpre oporomokyreʼỹ. Haʼe ojapo upéva yvyporakuéra opeka ypy guive ha oiko chuguikuéra imperfékto. Adán ha Eva opuʼãmírente Ñandejárare, haʼe omeʼẽma peteĩ profesía. Ha oñentendévo ko profesía omokyreʼỹ ha omeʼẽ esperánsa Adán desendientekuérape. Ko profesía jatopa Génesis 3:15-pe, ha opromete Satanás ha ko múndo aña oĩva ipoguýpe oñehunditaha (1 Juan 3:8; Apoc. 12:9). Epensamína mbaʼéichapa Jehová omokyreʼỹ vaʼekue isiérvo Noépe. Umi hénte oikóva upe tiémpope iviolénto ha hekovai, upévare Noé ikatu kuri oñedesanima (Gén. 6:4, 5, 9, 11; Jud. 6). Péro Jehová heʼi Noépe ohunditaha pe múndo aña, ha avei heʼi chupe mbaʼépa ojapo vaʼerã ojesalva hag̃ua ifamiliakuéra (Gén. 6:13-18). Katuete ningo koʼã mbaʼe omokyreʼỹne raʼe Noépe. w18.04 páh. 15 párr. 1, 2
Lunes 30 de noviembre
Pesegíkena peñomokyreʼỹ ha peñomombarete, pejapoháicha voi peikóvo (1 Tes. 5:11).
Sapyʼánte ikatu ñapensa ñaneotĩ rupi ijetuʼutaha ñandéve jaʼe hag̃ua álgo omokyreʼỹtava ótrope. Péro añetehápe ndahasýi hína jajapo upéva. Por ehémplo, jasaluda jave peteĩ ermánope ikatu japukavy chupe. Péro haʼe opytánterõ isério ikatu oindika ñandéve orekoha peteĩ provléma ha oñemongetaseha peteĩ persónandi. Jajapysaka porãramo la heʼívare, upévantema voi ikatu tuicha okonsola chupe (Sant. 1:19). Oimeraẽva ikatu oporokonsola ha oporomokyreʼỹ. Rréi Salomón oskrivi vaʼekue: “Igustoite peteĩ persóna oikuaáramo la heʼi vaʼerã oñekotevẽve jave. Peteĩ persóna ovyʼáramo nderecha jave, upéva nembovyʼa avei. Ñanemokyreʼỹete ningo ñahendúramo peteĩ notísia porã” (Prov. 15:23, 30). Pablo heʼi vaʼekue avei japurahéiramo oñondive umi kántiko ikatuha ojapo porã ñanderehe (Hech. 16:25; Col. 3:16). Jehová ára guasu ningo hiʼag̃uimbaitéma, upévare iñimportanteterei ñañomokyreʼỹ (Heb. 10:25). w18.04 páh. 23 párr. 16; páh. 24 párr. 18, 19