Noviembre

Koʼág̃arupi, umi persóna iñarandúva ko múndope g̃uarã opensa vyroreiha la Biblia heʼíva ko témare. Haʼekuéra heʼi ñapensáramo umi ótro iñimportanteveha ñandehegui, haʼekuéra ojaprovechataha ñanderehe. Péro epensamíntena mbaʼeichagua héntepa oĩ Satanás múndope. ¿Mbaʼépa jahechakuaa umi héntere? ¿Ikatúpa jaʼe ovyʼaha umi persóna opensáva ijehénte? ¿Oikópa hikuái vyʼápe ifamíliandi? ¿Ikatúpa jaʼe orekoha hikuái amígo teete? ¿Orekópa hikuái Ñandejárape iñamigoitéramo? Rejepyʼamongetávo koʼã mbaʼére, ¿ndépa ere iporãvetaha jasegíramo ko mundopegua arandu térãpa Ñandejára arandu? (1 Cor. 3:19). Oĩ umi persóna osegíva umi konsého omeʼẽva umi odefendéva ko mundopegua arandu, péro añetehápe umíva tuichaiterei ojavy. Haʼete voi peteĩ viahéro oñedesatináva ha oporandúva moõ gotyopa oho vaʼerã ótro viahéro oñedesatina vaʼekuépe avei. Jesús heʼi vaʼekue umi kuimbaʼe “iñarandúva” itiémpope guare rehe: “Haʼekuéra ndohechái mbaʼeve, ha upéicharamo jepe ohechauka haperã ótrope. Upévare, peteĩ siégo oisãmbyhýramo ótro siégope, mokõivéva hoʼáta peteĩ yvykuápe” (Mat. 15:14). Ojekuaa porãiterei ningo ko mundopegua arandu vyroreieteha Ñandejára renondépe. w19.05 24, 25 párr. 14-16

Ramoite guivénte umi kristiáno hoʼúva pe pan ha pe víno Konmemorasionhápe heta hetave. ¿Jajepyʼapy vaʼerãpa upe haguére? Nahániri. “Jehová oikuaa umi imbaʼévape” (2 Tim. 2:19). Jehová ningo oikuaa mávapa añetehápe unhído hína, péro umi ermáno okontáva Konmemorasionhápe mboy persónapa hoʼu pe pan ha pe víno ndoikuaái upéva. Upévare umi oñekontáva apytépe oĩ umi oimoʼãva unhidoha, péro añetehápe ndahaʼéi. Por ehémplo, oĩ umi anteve hoʼu vaʼekue péro koʼág̃a ndoʼuvéima. Ótro katu iprovléma iñakãme térã oreko provléma emosionál, ha oimoʼã ogovernataha avei Crístondi yvágape. Upévare ndajaikuaaporãi mboy unhídopa oĩ gueteri ko yvy ape ári. Jesús ou vove oraha hag̃ua umi unhídope yvágape, haʼekuéra oĩta diferénte lugárpe ko yvy ape ári. La Biblia heʼi umi ára pahápe oĩtaha mbovymi unhído ko yvy ape ári (Apoc. 12:17). Péro ndeʼíri mboýpa oĩta gueteri ág̃a oñepyrũ vove pe jehasa asy guasu. w20.01 29, 30 párr. 11-13

Jesús ohechauka vaʼekue mbaʼeichaite pevépa Jehová ohayhu ifamíliape, omombeʼúrõ guare pe ehémplo oñeʼẽva pe taʼýra ofalla vaʼekuére (Luc. 15:11-32). Upe ehémplope, pe túa siémpre ohaʼarõ kuri itaʼýra ou jey, ha ohechárõ guare itaʼýra ou jeyha hógape, haʼe vyʼápe orresivi chupe. Oiméramo ñande ñañemomombyry raʼe Jehovágui péro koʼág̃a ñañarrepentíma, ikatu ñaime segúro ñande Ru ñanderayhuetéva vyʼápe ñanderresivi jeytaha. Ñande Ru ningo omyatyrõmbaitéta umi mbaʼe vai oiko vaʼekue Adán opeka haguére. Adán opuʼã rire Ñandejárare, Jehová odesidi oadoptataha 144.000 yvypórape, ohótava yvágape oservi hag̃ua rréi ha saserdóteramo Itaʼýra ndive. Jesús ha umi ogovernátava hendive oipytyvõta umi yvypóra iñeʼẽrendúvape oiko hag̃ua chuguikuéra perfékto pe múndo pyahúpe. Ha ohasa rire hikuái pe pruéva finál, Jehová omeʼẽta chupekuéra vída etérna. Upe tiémpope ñande Túa ovyʼaitereíta ohechávo ko yvy henyhẽha itaʼýra ha itajyrakuéra perféktogui. ¡Ajépa iporãite umi mbaʼe ñaneraʼarõva! w20.02 6, 7 párr. 17-19

Káda uno ñañeporandu vaʼerã: “¿Mbaʼeichagua kámbiopa ajapo hína ajoguave hag̃ua Jesúspe? ¿Akambia guaʼúntepa ajechauka hag̃ua ótrope, térãpa che pyʼaite guive voi akambia hína?”. Iñimportánte ningo ñambohovái porã koʼã pregúnta. Mateo 12:43-45-pe jatopa Jesús heʼi hague mbaʼépa tekotevẽ jajapo. Umi mbaʼe heʼi vaʼekue ñanemboʼe peteĩ mbaʼe iñimportánteva: Ndahaʼéi jaipeʼánte vaʼerã ñane akãgui umi pensamiénto vai, síno tekotevẽ ñamoinge hekovia umi pensamiénto ogustáva Ñandejárape. ¿Ikatu piko ñakambia térã ñambopyahu ñande pyʼaite guive ñapensa lája? La Biblia ombohovái ñandéve: “Pemonde vaʼerã pe teko pyahu ojejapo vaʼekue Ñandejára oipotaháicha ha oñemopyendáva tekojoja ha jerovia teetépe” (Efes. 4:24). Upéicharõ, si ikatu ñakambia, péro ndahaʼéi hína la ifasilpáva. Ñande ndahaʼéi jajejokónteva ani hag̃ua jareko umi deséo vai ha ani hag̃ua jajapo umi mbaʼe ivaíva. Tekotevẽ voi ‘ñambopyahu ñapensa lája’. Upéva heʼise ñakambia vaʼerãha umi mbaʼe jajaposéva térã ñandegustáva, ñane kondúkta ha mbaʼépa ñanemomýi jajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe. Jajapo hag̃ua upéva ñañehaʼã vaʼerã kontinuadoite. w19.06 9, 10 párr. 6, 7

Jehová ohechauka oiporiahuverekoha Lótpe omondóvo umi ánhel orreskata hag̃ua chupe ha ifamíliape. “Péro Lot omakaneaiterei osẽ hag̃ua”. Upévare umi ánhel ojagarra Lótpe ipógui ha oipytyvõ chupe ha ifamíliape pyaʼe porã osẽ hag̃ua pe siudágui (Gén. 19:15, 16). Upépe umi ánhel heʼi chupe oho hag̃ua okañy umi montáñare. Péro iñeʼẽrendu rangue Jehovápe, Lot ojerure chupe oho hag̃ua peteĩ puevloʼi ag̃ui opytávape upégui (Gén. 19:17-20). Jehová ningo ipasiénsia vaʼekue ohendu hag̃ua Lótpe, ha opermiti chupe oho upe puevloʼípe. Upe rire Lot okyhyjéma opyta hag̃ua oiko upe lugárpe, upémarõ oho oiko umi montáñare, pe lugár Jehová heʼi haguépe voi chupe oho hag̃ua oiko (Gén. 19:30). ¡Ajépa Jehová ipasiensiaite rakaʼe Lot rehe! Oiko haguéicha Lot rehe, ikatu hína peteĩ ermáno kongregasionpegua odesidi vai ha tuicha iprovléma upevakuére. ¿Mbaʼépa jajapóta oikóramo upéva? Ikatu oime jaʼeseterei chupe oikoha hese upéicha odesidi vai haguére, ha ikatu voi siérto hína upéva (Gál. 6:7). Péro iporãvéta ñaipytyvõramo chupe, Jehová oipytyvõ haguéicha Lótpe. w19.06 20, 21 párr. 3-5

Ñane enemigokuéra oproivi jave ñandehegui ñane rembiapo, haʼekuéra ñanemongyhyjese anivéma hag̃ua jaservi Jehovápe. Hiʼarive ndahaʼéi ñandepersegínteva hikuái, síno heʼi heta japu ñanderehe, omondo umi polisíape orrevisa hag̃ua ñande róga, ñandegueraha mbaretépe umi trivunálpe, térã ikatu voi omondo algúnope préso. Haʼekuéra oimoʼã japytataha jaryrýi ñasusũ oñemondo haguére préso unos kuánto ñane ermánope. Ñande jakyhyjéramo chuguikuéra térã umi mbaʼe ikatúvagui ojapo ñanderehe, upéicharõ ñandete voi ñañemokangy ha ikatu jaju ndajaservivéi Jehovápe. Levítico 26:36, 37-pe oñeñeʼẽ umi okyhyjetereívare péro ñande ndajajoguaséi chupekuéra. Ñande nañanekangymoʼãi jakyhyje rupi, térã ivaiveha ndajaservivéi Jehovápe upe haguére. Ñande ningo jajerovia Jehováre ñande pyʼaite guive ha upévare ni mbaʼevéicharõ ndajakyhyjemoʼãi (Is. 28:16). Siémpre ñañemboʼéta Jehovápe jajerure hag̃ua chupe ñandegia hag̃ua. Jaikuaa Jehová oĩ rupi ñande ykére, pe yvypóra goviérno ipoderosovéva jepe ndaikatumoʼãi ñandejoko ani hag̃ua jaservi fiélmente Ñandejárape. Oĩ jave ñandepersegíva ñande ndajapytái jakyhyje, upéva rangue ñanekyreʼỹve ha jajedesidi ñande pyʼaite guive jaservi hag̃ua Jehovápe. w19.07 9, 10 párr. 6, 7

Ndajatopáiramo jepe peteĩ persóna oikoséva Jesús disípuloramo, ñande jasegi vaʼerã jaheka. Ñanemanduʼa vaʼerã Jesús ombojoja hague jajapo disípulo umi peskadór ojapóva rehe. Umi peskadór ningo ohasa jepi heta óra oity peve la pira. Sapyʼánte haʼekuéra opyta opeska pyharepyte peve, térã voi porã oñepyrũ de madrugáda. Ha sapyʼánte oviaha vaʼerã avei mombyry porã (Luc. 5:5). Péicha avei heta ermáno ipasiénsia ha “opeska” heta órare ha diferénte lugárpe otopa hag̃ua umi héntere. ¿Mbaʼérepa ojapo hikuái upéva? Ikatu hag̃uáicha otopa hetave héntere. Péicha ombaʼapo jejopy rupi, oĩ ermáno otopáva umi hénte ohendusévare pe mensáhe jagueraháva. Ikatu oime jahechakuaa ñande territóriope oĩha óra ha lugár ikatuhápe jatopa hetave héntere, ¿ikatúnepa ñañehaʼã japredika umi óra ha umi lugárpe? ¿Mbaʼérepa tekotevẽ ñanepasiénsia jajapo jave estúdio bíblico? Pórke ndahaʼéi ñamboʼénte vaʼerã ñane estudiántepe oikuaa ha ohayhu hag̃ua umi mbaʼe omboʼéva la Biblia. Tekotevẽ avei ñamboʼe chupekuéra oikuaa ha ohayhu hag̃ua Jehovápe, haʼéva la Biblia Apohare. w19.07 18, 19 párr. 14, 15

Ñande apytépe ningo oĩ heta ermáno oñeñandúva kulpávle yma ojapo haguére mbaʼe vai, ha oñehaʼã anive hag̃ua oñeñandu upéicha. ¿Mbaʼépa ikatu oipytyvõ chupekuéra? Ikatu ostudia haʼeñoháme pe sakrifísio Jesús ojapo vaʼekue ñanderehehápe. Jastudia, jajepyʼamongeta ha ñañemboʼéramo upe téma ñanemokyreʼỹetévare, tuicha ñanepytyvõta anivéma hag̃ua ñañeñandueterei kulpávle. Upéicha jajapóramo, ndajasegimoʼãvéima jajekastiga umi mbaʼe vai jajapo vaʼekuére yma ha Jehová ñaneperdonáma vaʼekue. Jahechamína mbaʼépa avei ñanemboʼe Pablo ehémplo. Ikatu oĩ algúno oheja vaʼekue peteĩ traváho ogana porãháme ikatu hag̃uáicha ojapove Jehová servísiope. Oiméramo ñande jajapo raʼe upéva, ¿mbaʼépa ikatu ñanepytyvõ ñanderesarái hag̃ua umi mbaʼe opyta vaʼekuégui tapykuépe? Ndajaikovéima vaʼerã jaipotaiterei umi mbaʼe porã ñaimoʼãva ikatúta hague ñakonsegi (Núm. 11:4-6; Ecl. 7:10). ‘Umi mbaʼe opytáva tapykuépe’ apytépe oĩ avei umi mbaʼe porã yma jahupyty vaʼekue Jehová servísiope, térã umi pruéva jahasa vaʼekue. Jaikuaaháicha ningo tuichaiterei ñañemoag̃uive ñande Ru Jehováre ñapensáramo mbaʼéichapa heta tiémporema haʼe ñanepytyvõ ha ñanevendesi. Péro ni mbaʼevéicharõ nañapensái vaʼerã ovalemaha entéro mbaʼe jajapo vaʼekue Jehová servísiope (1 Cor. 15:58). w19.08 3 párr. 5, 6

Ñande ikatu ñañemboʼe Jehovápe oimeha óra ha ñaime ñaimehápe. Haʼe ningo ndahaʼéi ku hembiapoitereíva ñanerendu hag̃ua, upéva rangue haʼe siémpre oñemotiémpo ohendu hag̃ua ñane ñemboʼe. Jahechakuaa jave Jehová ñanerenduha ñañemboʼe jave chupe, koʼýte jahayhuve chupe. Pe salmísta heʼi vaʼekue: “Che ahayhu Jehovápe, pórke haʼe cherendu” (Sal. 116:1). Ñande Ru ndahaʼéi ohendúnteva la ñane ñemboʼe, síno ombohovái avei umíva. Apóstol Juan ohechauka porã upéva heʼívo: “Oimeraẽ mbaʼe jajeruréva Ñandejárape, oĩ porãramo hembipotándi, haʼe ñanerendúta” (1 Juan 5:14, 15). Péro heta vése Jehová nombohováiri ñane ñemboʼe ñande ñahaʼarõ hagueichaite. Haʼe ningo oikuaa mbaʼépa iporãve ñandéve g̃uarã, upévare sapyʼánte nomeʼẽi ñandéve pe jajeruréva chupe, térã oipotánte ñahaʼarõmie (2 Cor. 12:7-9). Jehová omeʼẽ ñandéve umi mbaʼe ñaikotevẽva. Haʼe ningo oipota umi tuakuéra omeʼẽ ifamíliape umi mbaʼe oikotevẽva hikuái, ha haʼe upeichaite avei ojapo (1 Tim. 5:8). Jehová ningo omeʼẽ itaʼýra ha itajyrakuérape umi mbaʼe oikotevẽva oikove hag̃ua. Haʼe ndoipotái jajepyʼapyeterei pe tembiʼúre, aóre térã moõpa jaikóta (Mat. 6:32, 33; 7:11). Jehová haʼe rupi peteĩ Túa oporohayhúva, oñenkargáma voi de antemáno jareko hag̃ua entéro mbaʼe ñaikotevẽtava amo gotyove jepe. w20.02 5 párr. 10-12

Naentéroi umi ohótava yvágape haʼe pe “esklávo de konfiánsa ha iñarandúva” (Mat. 24:45-47). Síglo primérope oiko haguéicha, koʼág̃a avei Jehová ha Jesús ojevale unos kuánto kristiánorente oalimenta térã omboʼe hag̃ua hetápe. Upérõ Jehová ojevale vaʼekue unos kuánto unhídorente oskrivi hag̃ua umi Escrituras Griegas. Ñane tiémpope avei mbovymi unhídonte oreko pe rresponsavilida omeʼẽ hag̃ua Ñandejára puévlope pe “aliménto hiʼoraitépe”. Jehová ningo odesidíma la majoría isiervokuéra oikotaha pára siémpre ko yvy ape ári, ha unos kuánto ohotaha yvágape ogoverna hag̃ua Jesús ndive. Jehová omyengovia entéro isiervokuérape, tahaʼe pe ‘judíope’ térã umi ‘10 kuimbaʼépe’ (Zac. 8:23). Haʼe ojerure enterovépe iñeʼẽrendu ha ifiél hag̃ua chupe. Enterove iñumílde vaʼerã ha oservi vaʼerã chupe en unida, ha enterove oñehaʼãmbaite vaʼerã oĩ hag̃ua pyʼaguapy kongregasiónpe. Amás día hiʼag̃uive ohóvo pe fin, upévare jasegíkena jaservi Jehovápe ha jasegi Crístope ‘peteĩ ovecha atýicha’. w20.01 31 párr. 15, 16

Ñande ningo ndaikatúi jaovliga ñane parientekuérape oasepta hag̃ua umi notísia porã. Péro ikatu ñaipytyvõ chupekuéra ohenduse ha oavri hag̃ua ikorasõ pe mensáhe oĩvape la Bíbliape (2 Tim. 3:14, 15). Ñamoĩ vaʼerã ehémplo porã. Sapyʼánte ñane parientekuérape ikatu tuichave oipytyvõ umi mbaʼe jajapóva umi mbaʼe jaʼévagui. Jasegíkena ñaipytyvõ ñane parientekuérape. Jehová ningo omoĩ ñandéve ehémplo porã. Haʼe omeʼẽ “jey jey” oportunida ipuévlope oasepta hag̃ua umi notísia porã ha oikove (Jer. 44:4). Ha apóstol Pablo heʼi vaʼekue Timotéope osegi hag̃ua oipytyvõ ótrope, pórke upéicha ojesalváta ijupe ha avei umi ohendúvape chupe (1 Tim. 4:16). Ñande ningo jahayhu ñane parientekuérape ha upévare jaipota haʼekuéra oikuaa umi mbaʼe omboʼéva la Biblia. w19.08 14 párr. 2; 16 párr. 8, 9

Oñemeʼẽ jave ñandéve konsého tekotevẽ ñanemanduʼa upe jajapo vaʼekue ikatuha hína ivaive upe ñande ñapensávagui. Umichagua situasiónpe ndajaaseptaséi jepi umi konsého. Ikatu voi jakritika upe persónare térã nañandegustái omeʼẽ lája ñandéve pe konsého. Péro ñaneumílderamo ñañehaʼãta ñakambia ñapensa lája. Peteĩ persóna iñumíldeva oagradese umi konsého oñemeʼẽva chupe. Ñamoĩmína peteĩ ehémplo. Epensamína reimeha hína Salón del Réinope ha reñeʼẽma hague heta ermánondi. Upéi peteĩ ermáno nemohaʼeño ha heʼi ndéve erekoha ne rãire lechúga rembyre. Añetehápe ningo retĩetereíta, péro ajépa reagradeséta upe ermánope ndeavisa haguére. Ha repensáta voi: “¿Mbaʼére piko ótro ajeʼíma ndacheavisái raʼe?”. Upéicha avei ñaneumílderamo jaagradeséta peteĩ ermáno térã ermánape omeʼẽ haguére ñandéve pe konsého ñaikotevẽva. Jahecháta voi chupe ñane amígoramo, ndahaʼéi peteĩ enemígoicha (Prov. 27:6; Gál. 4:16). w19.09 5 párr. 11, 12

Jehová omeʼẽ avei umi sýpe peteĩ rresponsavilida iñimportánteva pe famíliape. Omeʼẽʼimi avei chupekuéra autorida imembykuéra ári. Haʼekuéra heʼíva ha ojapóva ikatu tuicha oipytyvõ ifamiliakuérape oikove aja entéro (Prov. 22:6). Jahechamína mbaʼépa umi sy ikatu oaprende María ehémplogui. María oikuaa porãiterei vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ. Haʼe ningo Jehová amigaite vaʼekue ha ipyʼaite guive orrespeta chupe. Haʼe oĩ vaʼekue dispuésta oñemoĩvo Jehová poguýpe, jepe upéva heʼise okambiaitetaha isituasión (Luc. 1:35-38, 46-55). Oiméramo nde peteĩ sy, ¿mbaʼéichapa ikatu resegi María ehémplo? Primero, restudia vaʼerã la Biblia ha reñemboʼe meme oiko hag̃ua ndehegui Ñandejára amigaite. Segundo, reĩ vaʼerã dispuésta rejapóvo umi kámbio tekotevẽva Jehová ndeguerohory hag̃ua. w19.09 18 párr. 17-19

Apóstol Juan ohecha vaʼekue peteĩ visiónpe mbaʼépa oikóta amo gotyove. Upe visiónpe ojekuaa kuri unos kuánto ánhel ojokóva hína umi yvytu oguerútava pe jehasa asy guasu, oñemoĩmba peve pe último séllo ‘Ñandejára esklavokuérare’ (Apoc. 7:1-3). Ko grúpope oĩ umi 144.000 kristiáno ogovernátava Jesús ndive yvágape (Luc. 12:32; Apoc. 7:4). Upe rire Juan ohecha avei oĩha ótro grúpo ha oñesorprende voi. Haʼe heʼi: “Ahecha hetaiterei hénte”. La heʼívare ojekuaa ohechaha peteĩ mbaʼe ohaʼarõʼỹva, haʼe ohecha “peteĩ aty guasu avave ndaikatúiva okonta, oúva entéro tetã, trívu ha puévlogui, ha oñeʼẽva diferénte idióma. Haʼekuéra oñemboʼy pe tróno ha pe Ovecha Raʼy renondépe” (Apoc. 7:9-14). Oiméne ovyʼaiterei raʼe Juan ohechávo amo gotyove oĩtaha hetaiterei persóna oadoráva Jehovápe. Ikatu ñaĩ segúro ko visión oipytyvõ hague Juánpe ojerovia mbareteve hag̃ua. Péro pe visión koʼytevéntema omombarete ñande jerovia, pórke ñande jahecha upéva oñekumpliha hína ko ñane tiémpope. Ñande jahecha mbaʼéichapa hetaiterei persóna oike Ñandejára puévlope, koʼãva oreko esperánsa ojesalvataha pe jehasa asy guasúpe ha oikovetaha pára siémpre ko yvy ape ári. Ojapóma mas de 80 áño Jehová oipytyvõ hague ipuévlope ontende porã hag̃ua mávapa oĩta pe aty guasúpe. w19.09 26 párr. 2, 3

Eñeimahinamína umi nasión ojapomaha ko anúnsio: “¡Jaikóma pyʼaguapýpe ha segúro porã!”. Ikatu voi oñemombaʼeguasu hikuái ha heʼi primera ves en la vída peichaite peve jaikoha segúro. Ha oipotáta voi jaguerovia haʼekuéra ikatuha osolusiona opaichagua provléma oĩva ko múndope. Péro añetehápe ikatu jaʼe haʼekuéra ndaikatumoʼãiha ojoko umi mbaʼe oikótava hína upe rire. ¡“Babilonia Guasu” oñehundíta! (Apoc. 17:5, 15-18). “Ñandejára omoĩta iñakãmekuéra peteĩ plan ojapo hag̃ua haʼe oipotáva”. ¿Mbaʼépa hína upe plan? Oñehundipa enteroite umi rrelihión japu, umíva apytépe umi rrelihión heʼíva ijehe kristianoha, péro nomboʼéiva umi héntepe oadora hag̃ua Jehovápe haʼe oipotaháicha. Pe “animál salváhe pytãitéva” ningo oreko “10 hatĩ”, ha Ñandejára omoĩta umíva korasõme upe iplán. Umi 10 hatĩ orrepresenta enteroite umi goviérno polítikope oapojáva “pe animál salváhepe”. Ha pe “animál salváhe” katu haʼe hína pe Naciones Unidas (Apoc. 17:3, 11-13; 18:8). Umi goviérno oñepyrũvo oataka umi rrelihión japúpe, upéva haʼéta pe señál oñepyrũmaha pe jehasa asy guasu. Upéva oikóta degolpete ha omondýita enterovépe ko múndo tuichakuére. w19.10 14 párr. 1, 3

Pe primer síglope, Diótrefes oenvidia vaʼekue umi ogiávape pe kongregasión kristiána. Haʼe ningo oipota vaʼekue “pe primer lugár” umi ermanokuéra apytépe. Upévare oñepyrũ oñeʼẽ vai apóstol Juan rehe ha avei umi orekóvare rresponsavilida kongregasiónpe, anivéma hag̃ua umi ermáno orrespeta chupekuéra (3 Juan 10). Ñande ningo núnka ndajajapomoʼãi la Diótrefes ojapo vaʼekue. Péro ikatu hína ñañepyrũ ñaenvidia umi ermáno orresivi vaʼekuépe peteĩ priviléhio ñande jaipotáva, ha koʼýte oimérõ ñapensa ñande avei ikatuha jareko upe priviléhio, térã ikatuha voi jajapo porãve pe traváho. Pe envídia haʼete peteĩ ñana vai: Oñembohapo jepérõ ñane korasõme, ijetuʼu léntoma jaipeʼaite hag̃ua upégui. Ha oĩ heta mbaʼe omongakuaáva pe envídia, por ehémplo oiméramo ñandeselóso, ñandeorgullóso térã ñandejehénte ñapensa, upéicharõ koʼytevéntema ñaneenvidiósota. Pe ñana ningo nopermitíri peteĩ plánta okakuaa porã ha ipoty, upéicha avei pe envídia káusare ndaikatumoʼãi heñói ñane korasõme umi kualida porã, por ehémplo, ndaikatumoʼãi japorohayhu, ñandepyʼaporã térã jaiporiahuvereko ñande rapichápe. Jahechakuaáramo ñañepyrũha hína ñaneenvidióso, pyaʼe porã voi jaipeʼaite vaʼerã upéva ñane korasõgui. w20.02 15 párr. 6, 7

Apóstol Pablo ohechauka mbaʼeichaitépa ijetuʼu kuri chupe ombohovái hag̃ua peteĩ provléma orekóva. Haʼe ohenói upévape “peteĩ Satanás ánhel” ‘ohovapetéva’ chupe kontinuadoite. Ikatu oime ndahaʼéi raʼe Satanás ha idemoniokuéra umi ombohasa asýva chupe, ku oikuturamoguáicha hese upe ñuatĩ. Péro umi demónio ohechakuaárõ guare haʼe orekoha upe “ñuatĩ”, oiméne oñehaʼã raʼe omoingeve hese, ikatu hag̃uáicha ombohasa asyve chupe. ¿Mbaʼépa ojapo raʼe Pablo? Ñepyrũrã Pablo oipota vaʼekue Jehová oipeʼa chugui upe “ñuatĩ”. Haʼe heʼi: “Upéicha rupi, 3 vése ajerure asy [Jehovápe] oipeʼami hag̃ua chehegui ko ñuatĩ”. Heta oñemboʼéramo jepe, upe ñuatĩ osegi upépe. ¿Heʼise piko upéva Jehová nohendúi hague Pablo ñemboʼe? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Jehová ohendu ha okontesta kuri iñemboʼe. Añetehápe ningo Jehová ndoipeʼái Páblogui upe provléma, péro si omombarete chupe oaguanta hag̃ua upéva. Jehová heʼi: “Che podér ojekuaa porãve nde nekangy jave” (2 Cor. 12:8, 9). Ñandejára oipytyvõ rupi chupe, Pablo ikatu kuri ovyʼa ha oĩ trankílo (Filip. 4:4-7). w19.11 9 párr. 4, 5

Jehová hína ñande Apohare, haʼe omeʼẽ ñandéve la vída, upévare haʼe omerese jaadora chupe añoite (Apoc. 4:11). Péro oĩ peteĩ pelígro. Jahayhu ha jarrespetáramo jepe Jehovápe, ikatu hína oĩ ótra kósa ñandestiráva ha jaju ndajahayhúi ni ndajaadorái chupe haʼe omereseháicha. La Bíbliape heʼi jave jaadora vaʼerãha Jehovápe añoite, heʼise avei jahayhu vaʼerãha chupe ñande pyʼaite guive. Upévare ndajahejamoʼãi mbaʼeve ni avave oipeʼa Jehovápe ñane korasõgui (Éx. 34:14). Ñande jaadora Jehovápe ndahaʼéi ojeʼégui reínte ñandéve jajapo hag̃ua upéva. Ñande ñaaprendéma heta mbaʼe chugui ha ñandegusta umi kualida haʼe orekóva. Avei jaikuaa mbaʼépa ogusta ha ndogustái chupe ha ñande ñapensa avei haʼéicha. Ñantende umi mbaʼe oipotáva ñandéve g̃uarã ha jaiko haʼe oipotaháicha. Ñañeñandu porãiterei haʼe omeʼẽ haguére ñandéve pe oportunida jaiko hag̃ua iñamígoramo (Sal. 25:14). Entéro koʼã mbaʼére ñande jadesidi jaadora Ñandejárape. Añetehápe, opa mbaʼe ñaaprendéva chugui, ñanemoag̃uive hese (Sant. 4:8). w19.10 26 párr. 1-3

Koʼág̃arupi ñane ermáno ha ermanakuéra ohasa heta mbaʼe ijetuʼúvare. Por ehémplo, heta oĩ ohasa asýva oĩ rupi inundasión, terremóto ha umícha, térã katu oĩ rupi gérra. Umícha jave algúno ikatu orresivi koʼã ermánope hógape ha ótro ikatu hína omeʼẽ pláta oñepytyvõ hag̃ua chupekuéra. Péro enterovéva ikatu jajapo álgo: Ñañemboʼe Jehovápe oipytyvõ hag̃ua koʼã ermánope. Jaikuaáramo peteĩ ermáno térã ermána oñedesanima hague, ikatu hína ndajaikuaái mbaʼépa jaʼéta térã jajapóta. Péro enterove ikatu hína tuicha ñaipytyvõ chupe. Por ehémplo, ikatu jahasa tiémpo hendive, ñahendu chupe oñeʼẽ jave ñandéve ha ñakomparti hendive peteĩ téxto ñandéve ñandegustáva ha ñanekonsoláva (Is. 50:4). La iñimportantevéva hína ñaime ñane amigokuéra ykére oikotevẽ jave ñanderehe. Jajedesidi vaʼerã koʼág̃a ñañeamiga ñane ermanokuérare ha ñamombarete pe amista jarekóva hendivekuéra. Pe amista jarekóva ñane ermanokuérandi ndopamoʼãi og̃uahẽ vove pe fin, síno osegíta pára siémpre. w19.11 7 párr. 18, 19

Pe persóna omeʼẽva ko ofrénda voluntária ojapo upéva ohayhu rupi Ijára Jehovápe. Upe ojapóva pe ofrénda, ifamília, ha pe saserdóte ikatu vaʼekue hoʼu pe animál ojesakrifikáva roʼokue. Péro oĩ algúna párte upe animálgui oñemeʼẽva Jehovápe añoite. ¿Mbaʼe pártepa rakaʼe umíva? Jehovápe g̃uarã ningo pe animál kyrakue haʼe vaʼekue pe párte iporãvéva umi animálgui. Avei omyesakã vaʼekue umi rriñón ha pe ígado ivaliosoitereiha chupe g̃uarã (Lev. 3:6, 12, 14-16). Jehová ningo ovyʼaiterei vaʼekue peteĩ israelita ijeheguiete oofrese jave chupe koʼã párte ha pe ikyrakue. Pe israelita ojapóva pe ofrénda ohechauka ohayhuetereiha Jehovápe, ha omeʼẽseha chupe pe iporãvéva. Péicha avei Jesús omeʼẽ vaʼekue Jehovápe pe iporãvéva, oservívo Itúape ipyʼaite guive ha ohayhúgui chupe (Juan 14:31). Jesús ningo vyʼápe ojapo vaʼekue Ñandejára volunta (Sal. 40:8). ¡Mbaʼeichaitépa oiméne ovyʼa raʼe Jehová ohechávo Itaʼýra oserviha chupe ipyʼaite guive! w19.11 22, 23 párr. 9, 10

La Biblia heʼi ohasa rire 6 día, Jehová ndokreavéi hague mbaʼeve ko yvy ape ári (Gén. 2:2). Péro Jehovápe ogustaiterei pe traváho, upévare haʼe osegi ombaʼapo péro ótro hendáicha (Juan 5:17). Jehová ningo ombaʼapo kuri 6 díare ha opytuʼu pe séptimo díape, ha heʼi umi israelítape haʼekuéra avei opytuʼu vaʼerãha káda semána pe séptimo díape. Ñandejára heʼi pe sábado ohechaukataha haʼekuéra haʼeha ipuévlo, ha omomanduʼataha chupe ha umi israelítape haʼe olivera hague chupekuéra (Éx. 31:12-14). Avave nombaʼapói vaʼerã sabadokue, tahaʼe mitã, esklávo ni umi animál jepe (Éx. 20:10). Péicha umi israelita ikatúta ojesarekove umi mbaʼe oipytyvõtavare chupekuéra oñemoag̃ui hag̃ua Ñandejárare. Jesús tiémpope, heta líder rrelihióso ohasáma la rrája ha omoĩ heta léi ijexaherádova oñekumpli vaʼerã pe sábadope. Haʼekuéra heʼi sabadokue ndovaleiha ojejagarra trígo ojeʼu hag̃ua ni noñemonguerái vaʼerãha peteĩ hasykatúvape (Mar. 2:23-27; 3:2-5). Péro Jehová nopensaiete voi haʼekuéraicha, ha Jesús omyesakã porã vaʼekue upéva. w19.12 3, 4 párr. 8, 9

Jaikuaavévo jahávo mbaʼeichagua persónapa Jehová, ifasilvéta ñandéve jasegi hag̃ua iñehémplo. David oikuaa porãiterei vaʼekue Ñandejárape ha osegi Itúa yvagapegua ehémplo, upéicha rupi otrata porã vaʼekue umi héntepe. David oreko rupi peteĩ amista iporãitereíva Jehovándi, umi israelita ohayhueterei vaʼekue chupe, ha Jehová oipuru chupe ehémploramo umi ótro rréi de Israélpe g̃uarã (1 Rey. 15:11; 2 Rey. 14:1-3). ¿Mbaʼépa ñaaprende upévagui? Jasegi vaʼerãha Jehová ehémplo. Jahechauka jave umi kualida haʼe orekóva, jahechauka hína ñande haʼeha itaʼýra (Efes. 4:24). Siémpre ningo oĩta álgo ipyahúva ñaaprende hag̃ua Jehovágui (Ecl. 3:11). Péro la iñimportánteva hína ndahaʼéi mboy kósapa jaikuaa chugui, síno ñamoĩ en práktika umi mbaʼe ñaaprendéva. Jajapóramo upéva ha ñañehaʼã jasegi ñande Ru ñanderayhuetéva ehémplo, haʼe osegíta oñemoag̃ui ñanderehe (Sant. 4:8). La Biblia rupive Jehová oasegura haʼe núnka ndohejareimoʼãiha umi oñemoag̃uívape hese ha oñehaʼãvape oikuaa porãve chupe. w19.12 20 párr. 20; 21 párr. 21, 23

Jacob ohayhu vaʼekue enterove itaʼyrakuérape, péro ombojeroviave vaʼekue Josépe, orekóva 17 áño. ¿Mbaʼéichapa orreaksiona iñermanokuéra ohechakuaávo upéva? Haʼekuéra oñepyrũ oenvidia chupe, ha opyta ipyʼaro hese hikuái. Upéi ovende chupe esklávoramo, ha ijapu hikuái itúape. Haʼekuéra heʼi itúape peteĩ animál salváhe ojuka hague pe itaʼýra ohayhuvévape. Iñenvidióso rupi, José ermanokuéra ombyai pe pyʼaguapy oĩva hogapýpe ha omoñeñandu vaieterei itúape (Gén. 37:3, 4, 27-34). La Biblia omombeʼu oĩha “umi mbaʼe vai ogustáva yvypóra rete imperféktope”. Umíva ningo ipeligrosoiterei, ha upevakuére peteĩ persóna ikatu hína ndoikéi Ñandejára Rréinope. Ha umi mbaʼe vai apytépe oĩ hína pe envídia (Gál. 5:19-21). Pe envídia oñembohapóramo ñane korasõme, upe rire ikatúma hína ñandearhél, ñandepochyeterei ha ñañorairõ ótrondi. José ermanokuéra ehémplo ohechauka porã pe envídia káusare ikatuha hína ndajajoguerahaporãvéi ótrondi, ha ñambyai pe pyʼaguapy oĩva peteĩ ogapýpe. Ñande ningo núnka ndajajapomoʼãi la José ermanokuéra ojapo vaʼekue, péro ñane korasõ iñimperfékto ha itraisionéro hína. Upévare sapyʼánte ikatu jaju ñaneenvidióso. w20.02 14 párr. 1-3

Peteĩ vuéltape Jehová oipeʼa kuri michĩmi ijespíritu sánto Moisésgui, ha omeʼẽ upéva unos kuánto kuimbaʼe omoakãvape, oĩ vaʼekue pe tavernákulo jerére. Upe riremínte, Moisés oikuaa oñemeʼẽ hague avei pe espíritu sánto mokõi kuimbaʼe oporomoakãvape, ndohói vaʼekue pe tavernákulope, ha umíva oñepyrũ hague oñekomporta umi profétaicha. ¿Mbaʼépa ojapo raʼe Moisés, Josué heʼírõ guare chupe ojoko hag̃ua umi mokõi kuimbaʼépe? Moisés ndaiselósoi vaʼekue Jehová omeʼẽ haguére avei upe priviléhio umi kuimbaʼépe. Upéva rangue, haʼe iñumílde ha ovyʼaiterei hendivekuéra (Núm. 11:24-29). ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Moisés ehémplo? Oiméramo nde peteĩ ansiáno, ha ereko peteĩ asignasión rehayhuetereíva, ¿mbaʼépa rejapóta ojejeruréramo ndéve rentrena hag̃ua ótro ermánope ojapo hag̃ua upéva? Neumílderamo Moisés iñumílde haguéicha, nerepensamoʼãi reñemboykemaha ojejeruréramo ndéve remboʼe hag̃ua ótro ermánope okumpli hag̃ua upe asignasión. Upéva rangue, vyʼápe reipytyvõta upe ermánope. w20.02 15 párr. 9; 17 párr. 10, 11

Ñanderasy jave ikatu jaju ñañedesanimaite. Ikatu voi ñatĩeterei oĩramo oikuaáva ndaikatuiha jajapo heta mbaʼe térã ñaikotevẽha ajúda. Ha umi hénte ndoikuaáirõ jepe ñanderasyha, ikatúnte avei ñatĩ, pórke ndaikatuvéima jajapo heta mbaʼe yma guaréicha. Péicha ñañeñandu vai jave, Jehová ñanemokyreʼỹ. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Jehová omoĩka la Bíbliape heta ñeʼẽ iporã porãva ñanemomanduʼáva javaletereiha chupe g̃uarã, ñanderasýramo jepe (Sal. 31:19; 41:3). Ñandejára Ñeʼẽ ñanepytyvõta ñambohovái hag̃ua umi sentimiénto negatívo jarekóva ñanderasy rupi. Ikatu ñaime segúro Jehová oikuaaha upe jahasáva. Jajerure asy vaʼerã chupe tañanepytyvõ jahecha hag̃ua hendápe porã ñane situasión. Jalee vaʼerã la Biblia jahecha hag̃ua umi ñeʼẽ iporãva Ñandejára omoĩ vaʼekue pype ñandéve g̃uarã. Jaheka vaʼerã umi téxto ohechaukáva mbaʼeichaitépa Jehová ovalora isiervokuéra ifiélvape. Jaleévo umíva, jahecháta mbaʼeichaitépa haʼe “imbaʼeporãiterei ñanendive ha ñanemombaʼe” (Sal. 84:11). w20.01 15, 16 párr. 9, 10; 17 párr. 12

Isaac ningo irrikoiterei vaʼekue, ha umi filisteo oñepyrũ vaʼekue oenvidia chupe pórke oreko hetaiterei mbaʼe (Gén. 26:12-14). Upéicha rupi, haʼekuéra ojagarra voi ojatypa umi póso Isaac oipurúva omboyʼu hag̃ua hymbakuérape (Gén. 26:15, 16, 27). Umi filistéoicha avei, koʼág̃arupi oĩ umi persóna oñepyrũva oenvidia ótrope iplatave haguére chuguikuéra. Haʼekuéra ndahaʼéi ku oipotánteva umi mbaʼe orekóva pe ótra persóna, síno oipota voi upe persóna operde upe orekóva. Umi líder rrelihióso judío oenvidia vaʼekue Jesúspe, pórke hetaiterei hénte ohayhu chupe (Mat. 7:28, 29). Upéicha rupi, Jesús haʼéramo jepe Ñandejára rrepresentánte ha omboʼéramo jepe la verda, umi líder rrelihióso lomímonte omosarambi heta japu Jesús kóntrape, ha otaky voi hese oheja vai hag̃ua chupe (Mar. 15:10; Juan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende ko rrelátogui? Ñañehaʼã vaʼerãha ani ñaenvidia ni michĩmi umi ermáno ojehayhúvape kongregasiónpe oreko haguére umi kualida iporãva. Upéva rangue, jasegi vaʼerã iñehemplokuéra (1 Cor. 11:1). w20.02 15 párr. 4, 5

Eñeimahinamína reikoha Pérsiape ha reñeʼẽseha pe rréi ndive. Péro nde reikuaa ni mbaʼevéicharõ ndereikéi vaʼerãha pe rréi rendápe haʼe nomeʼẽiramo ndéve permíso. Rejapóramo upéva, ikatu voi rejejuka hína. Upeichaite vaʼekue yma Pérsiape, ojapo 2.500 áñorupi. ¡Ajépa jaagradesete Jehová ndojoguái haguére pe rréi de Pérsiape! Ñande ikatu ñañeʼẽ hendive ñandegustaha óra, ha oipota voi jajapo upéva jakyhyjeʼỹre. Jehová ningo oreko heta título ohechaukáva haʼe iñimportantetereiha, por ehémplo Apohare Tuichaitéva, Todopoderóso ha Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe. Péro haʼe oipota jaipuru peteĩ palávra ohechaukáva ikatuha ñañemoag̃ui hese ha jareko peteĩ amista iporãitereíva hendive. Haʼe oipota jaʼe hese haʼeha ñande “Ru” (Mat. 6:9). ¡Ajépa opokoite ñanderehe jahechávo Jehová oipotaha péicha ñañemoag̃ui hese! Jehová ningo omerese voi ñahenói chupe ñande “Ru”, pórke haʼe omeʼẽ vaʼekue “vída enterovépe” (Sal. 36:9). Jehová haʼe rupi ñande Ru, ñande ñaneñeʼẽrendu vaʼerã chupe. Jajapóramo umi mbaʼe haʼe ojeruréva ñandéve, katuete jahupytýta hetaiterei vendisión (Heb. 12:9). Por ehémplo, ikatu hína jaiko pára siémpre, tahaʼe yvágape térã ko yvýpe. w20.02 2 párr. 1-3

Ñande ningo jaipota ñane estudiánte oprogresa porã (Efes. 4:13). Peteĩ persóna oñepyrũ jave ostudia la Biblia, oiméne ointeresave chupe mbaʼéichapa ideprovéchota chupe pe estúdio. Péro ohayhúvo ohóvo Jehovápe, ikatu hína haʼe oñepyrũ opensa mbaʼéichapa ikatu oipytyvõ ótrope, umíva apytépe umi ermanokuérape (Mat. 22:37-39). Ág̃a opyta porã vove, ani jaduda jaʼe hag̃ua chupe haʼe ikatuha omeʼẽ ikontrivusión oapoja hag̃ua umi mbaʼe ojejapóva Ñandejára Rréino rehehápe, ha upéva haʼeha voi peteĩ priviléhio ñande jarekóva. Ñamboʼékena ñane estudiántepe mbaʼépa ojapo vaʼerã oreko jave provléma. Ñamoĩ chupe ñane estudiánte haʼemaha peteĩ puvlikadór no vautisádo, ha omombeʼu ñandéve peteĩ ermáno ojapo térã heʼi hague álgo ombopochýva chupe. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo? Ñasẽ rangue peteĩva ládope, ñamyesakã vaʼerã chupe mbaʼépa heʼi la Biblia. Haʼe ningo ikatu operdona pe ermánope ha hesarái upe oiko vaʼekuégui. Péro ndaikatúiramo oheja reínte upe mbaʼe, upéicharõ oho vaʼerã oñeʼẽ upe ermánondi mborayhúpe ha pyʼaguapýpe porãnte, ikatu hag̃uáicha ojogueraha porã jey oñondive (ekompara Mateo 18:15 heʼívare). Ñaipytyvõ vaʼerã ñane estudiántepe oprepara hag̃ua la heʼítava. w20.01 5, 6 párr. 14, 15

Jahechauka hag̃ua jaagradeseha Jehovápe ikatu haguére ñaneperdona, tekotevẽ ñañemboʼe ha jajerure chupe tañaneperdona jajapo jave ivaíva, jaasepta jajekorrehi jave, ha ñañehaʼãmbaite ani hag̃ua jajapo jey umi mbaʼe vai. Ñande jajapóramo koʼã mbaʼe, ñandepyʼaguapy jeýta. Ajépa ñanemokyreʼỹete jaikuaávo mbaʼéichapa oñekumpli Salmo 34:18 heʼíva: “Jehová ag̃ui oĩ umi osufrívagui, haʼe osalva umi oñekevrantávape ha oñeñandúvape yvýre”. Oñemohuʼãvo ohóvo koʼã ára paha, ikatu hína oĩ hetave mbaʼe ñanekevrantáva. Ág̃a jajepyʼapyeterei vove, jahekákena pyaʼe porã Jehová ajúda. Jastudia porã la Biblia ha jasegi Ana, apóstol Pablo ha rréi David ehémplo. Jajerure Jehovápe tohechauka ñandéve mbaʼéicha rupípa jajepyʼapyeterei hína (Sal. 139:23). Jahejákena Jehová pópe umi provléma jarekóva, koʼýte oĩ jave umi situasión ndaikatúiva ñakambia, térã haʼetéva ndorekovéimava solusión. Jajapóramo koʼã mbaʼe, ñañeñandúta pe salmístaicha, haʼe ningo opurahéi vaʼekue Jehovápe: “Añekevrantaitereírõ guare ha pe kevránto cheahoʼipa, nde chekonsola ha chembopyʼaguapy” (Sal. 94:19). w20.02 24 párr. 17; 25 párr. 20, 21

Ñande jaikuaa la Biblia ‘ouha Ñandejáragui’. Jehová ningo oipuru ijespíritu sánto odirihi hag̃ua umi eskritór bíblicope, ikatu hag̃uáicha oskrivi hikuái Ñandejára pensamientokuéra. Jalee jave la Biblia ha jajepyʼamongeta hese, umi konsého oúva Ñandejáragui oike ohóvo ñane akãme ha ñane korasõme. Umíva ñanepytyvõ jajapo hag̃ua kámbio ñande rekovépe, ha péicha jaiko Jehová oipotaháicha (Heb. 4:12). Péro ñañevenefisiapaite hag̃ua pe espíritu sántogui, ñañemotiémpo vaʼerã jastudia meme hag̃ua la Biblia, avei ñapensa ha jajepyʼamongeta hag̃ua trankílo porã pe jaleévare. Péicha Ñandejára Ñeʼẽ ñandegiáta opa mbaʼe jaʼe ha jajapóvape. Avei, jaadora Jehovápe oñondive (Sal. 22:22). Jehová espíritu oĩ umi rreuniónpe (Apoc. 2:29). Ñañembyaty jave ñane ermanokuérandi jaadora hag̃ua Jehovápe, ñañemboʼe jajerure hag̃ua espíritu sánto, japurahéi umi músika oñemopyendáva Ñandejára Ñeʼẽme, ha ñahendu umi instruksión oñeguenohẽva la Bíbliagui ha opresentáva umi ermáno oñenombra vaʼekue espíritu sánto rupive. Péro jaaprovechapaite hag̃ua upe espíritu, ñande jajeprepara vaʼerã ikatu hag̃uáicha ñakomenta umi rreuniónpe. w19.11 11 párr. 13, 14