Noviembre

Ñande ndajaikuaái rupi añetehápe mbaʼe situasiónpepa ojecha vaʼekue Jonás, ikatu ñapensa ndaikatuiha jajerovia hese ha jaʼe voi hese naiñeʼẽrenduiha. Chupe ningo Jehovaite voi omanda vaʼekue heʼi hag̃ua umi Niniveguápe oñehunditaha. Péro ojapo rangue upe ojeʼéva chupe, Jonás ojupi peteĩ várkope ha oho ótro ladoite “okañy hag̃ua Jehovágui” (Jon. 1:1-3). ¿Ndépa remeʼẽ jeýne raʼe Jonáspe ótra oportunida okumpli hag̃ua iñasignasión? Ajépa nderejaposemoʼãi upéva. Péro Jehová opensa kuri Jonás omereseha ótra oportunida (Jon. 3:1, 2). Jonás oñemboʼérõ guare Jehovápe, ohechauka mbaʼeichagua persónapa haʼe (Jon. 2:1, 2, 9). Katuete ningo Jonás oñemboʼe vaʼekue Jehovápe heta vése. Péro pe orasión haʼe ojapo vaʼekue pe pira rye guive, ñanepytyvõ ñamombaʼeve hag̃ua Jonáspe ha ani hag̃ua ñapensánte haʼe odipara hague iñasignasióngui. Umi mbaʼe heʼi vaʼekuére jahechakuaa haʼe iñumílde, ijagradesído ha ojedesidíma hague iñeʼẽrendutaha Jehovápe. Upévare nañanesorprendéi Jehová ndojesarekói hague Jonás ojapo vai vaʼekuére, síno okontesta chupe iñemboʼe ha osegi ojevale hese iprofétaramo. ¡Ajépa iñimportantete peteĩ ansiáno ‘ohendu porã la oikóva’ omeʼẽ mboyve peteĩ konsého! w20.04 15 párr. 4-6

Umi kristianokuéra ypykue oguerovia vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ omboʼéva, ha okonfia pe espíritu sánto oipytyvõtaha chupekuéra ontende hag̃ua upéva. Haʼekuéra oinvestiga vaʼekue oĩ hag̃ua segúro koʼã mbaʼe oñemboʼéva oñeguenohẽha Ñandejára Ñeʼẽgui (Hech. 17:11, 12; Heb. 5:14). Haʼekuéra ojerovia hag̃ua ndahaʼéi ojesegínteva umi mbaʼe oñandúvare, ha ndoservíri Jehovápe oñeñandu porã rupínte ojeheʼávo ermanokuérare. Upéva rangue haʼekuéra ojerovia ‘oikuaa porãve rupi Ñandejárape’ (Col. 1:9, 10). Pe añetegua oĩva la Bíbliape nokambiái (Sal. 119:160). Por ehémplo upéva nokambiái peteĩ ermáno ñanembopochýramo térã opeka vaíramo, ha nokambiái avei ñaneprovléma jave. Upévare tekotevẽ jaikuaa porã umi mbaʼe omboʼéva la Biblia ha ñaime segúro umíva haʼeha pe añetegua. Peteĩ ánkla ikatu oipytyvõ peteĩ várkope ani hag̃ua oñehundi torménta jave. Upéicha avei jajerovia mbaretéramo umi mbaʼe omboʼévare la Biblia, upéva ñanepytyvõta jasegi hag̃ua ñandefiél Jehovápe ñaneprovléma heta jave. w20.07 9 párr. 6, 7

Jesúspe g̃uarã umi mbaʼe jajapóva iñermanokuéra unhído rehehápe haʼetévaicha jajapóva chupe g̃uarã (Mat. 25:34-40). Ñande ningo jaapoja chupekuéra prinsipálmente ñamboʼévo umi héntepe Jesús omanda haguéicha (Mat. 28:19, 20). Umi “ótro ovechakuéra” oipytyvõ rupínte Cristo ermanokuérape ikatu ojepredika ko tiémpope ko yvy tuichakuére (Juan 10:16). Oimérõ ñande ñaĩ umi ótro ovechakuéra apytépe, ñasẽ jave japredika térã ñamboʼe jave ñande rapichápe, jahechauka hína jahayhuha Cristo ermanokuérape ha Jesúspe voi. Ñande avei ikatu jareko Jehová ha Jesúspe ñane amígoramo jaipurúvo ñande pláta jaapoja hag̃ua pe tembiapo haʼekuéra odirihíva (Luc. 16:9). Por ehémplo, ikatu ñameʼẽ ñane kontrivusión jaapoja hag̃ua umi traváho ojapóva Jehová organisasión ko múndo tuichakuére, umíva apytépe oñepytyvõ hag̃ua umi oikotevẽvape oiko rire peteĩ desástre naturál térã peteĩ sarambi guasu. Ñande ikatu avei ñameʼẽ ñane kontrivusión ojepaga hag̃ua umi gásto orekóva ñane kongregasión, térã ñaipytyvõ umi jaikuaávape ohasaha hína nesesida (Prov. 19:17). w20.04 24 párr. 12, 13

¿Mbaʼéichapa pe rréi del nórte ohechauka ‘nohenduiha ituakuéra Dióspe’? Pe Unión Soviética ohundipase vaʼekue umi rrelihionkuéra, ha upearã oipeʼase kuri chuguikuéra ipodér. ¿Mbaʼépa ojapo hikuái upearã? Áño 1918-pema voi pe Unión Soviética goviérno onohẽ peteĩ dekréto omoĩva pe váse upéi oñemboʼe hag̃ua umi eskuelakuérape Ñandejára ndoexistiriha. ¿Mbaʼéichapa ko rréi del nórte ‘omombaʼeguasu pe dios ojeadorávape umi lugár isegurohápe’? Pe Unión Soviética ogasta vaʼekue hetaiterei pláta oreko hag̃ua peteĩ ehérsito ha ojapoka hag̃ua hetaiterei árma nukleár ikatu hag̃uáicha ipoderosove. Tiémpo rire, pe rréi del nórte ha pe rréi del sur ombyatýma umi árma ipoderosoitereíva ikatúva ojuka hetaiterei héntepe. Pe rréi del nórte ha pe rréi del sur heta tiémporema oñokontrário. Upéicharõ jepe, pe rréi del nórte oapoja pe rréi del súrpe ojapo hag̃ua peteĩ mbaʼe iñimportánteva: Haʼekuéra omoĩ “pe mbaʼe ñanembojeguarúva ha oporohundíva”, haʼéva hína pe ONU, térã pe Organización de las Naciones Unidas (Dan. 11:31). w20.05 6, 7 párr. 16, 17

¿Mávapa ikatu oipytyvõ ojetopa hag̃ua umi inaktívore? Enterove ikatu ñaipytyvõ upearã, tahaʼe umi ansiáno, prekursór, umi orekóva ipariénte inaktívo, ha umi puvlikadór oĩva guive kongregasiónpe ikatu ñaipytyvõ jatopa hag̃ua hesekuéra. ¿Ñandépa ndajarekói hína peteĩ ñane amígo térã pariénte haʼéva inaktívo? ¿Jatopámavapa peteĩ inaktívore japredika jave ogahárupi térã karríto reheve? ¿Ha mbaʼépa jajapo vaʼerã upéicha jave? Pe persóna oipotáramo ojevisita jey chupe, ñamombeʼu vaʼerã chupe ñambohasaseha hóga direksión ha iteléfono número umi ansiáno oĩvape ñane kongregasiónpe. Peteĩ ansiáno hérava Tomás heʼi: “Primero aporandu umi ermáno ha ermanakuérape oimépa oikuaa hikuái moõpa oiko koʼág̃a umi inaktívo. Térã aporandu umi puvlikadórpe naimanduʼáipa hikuái algúno ndouvéivare rreunionhápe. Upéi ahávo avisita umi ermáno térã ermána inaktívope aporandu chupekuéra ifamília ha iparientekuérare. Oĩ umi inaktívo oguerúmi vaʼekue ifamiliakuéra rreunionhápe, ha koʼã mitãgui oiko jepe vaʼekue puvlikadór peteĩ tiémpore. Chupekuéra ningo ikatu avei oñepytyvõ oñemoag̃ui jey hag̃ua Jehováre”. w20.06 24 párr. 1; 25 párr. 6, 7

Entéro mbaʼe oikovéva apytépe ko yvy ape ári, yvyporakuéra añoite ikatu oaprende hekoporã hag̃ua, imanduʼa ha ojepyʼamongeta rire umi mbaʼe ohasa vaʼekuére. Upéicha rupi ikatu ñakambia ñapensa ha jaiko lája, ha oiko ñandehegui mehór persóna (1 Cor. 6:9-11; Col. 3:9, 10). Hiʼarive ikatu ñamombaʼapo ñane konsiénsia odiferensia hag̃ua mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai (Heb. 5:14). Ikatu ningo ñaaprende japorohayhu, ñaporombyasy ha japoroporiahuvereko hag̃ua. Ha ikatu avei jasegi Jehová ehémplo ñandehústo hag̃ua. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka jaagradeseha ikatu haguére ñanemanduʼa heta mbaʼére? Ikatu jahechauka ñamombaʼeha ko rregálo ñanemanduʼávo mbaʼéichapa Jehová ymaite guive ñanepytyvõ ha ñanekonsola. Upéva omombaretevéta ñande jerovia haʼe ñanepytyvõtaha avei amo gotyove (Sal. 77:12; 78:4, 7). Avei ikatu ñanemanduʼa umi mbaʼe porã umi ótro ojapo vaʼekuére ñanderehehápe, ha jaagradese chupekuéra umívare. Umi estudióso ohechakuaa umi hénte ijagradesídova ovyʼaveha jepi. w20.05 23 párr. 12, 13

Ñapensamína mbaʼéichapa Moisés oñeñandu vaʼekue haʼe oñemboapuʼárõ guare pe itakuápe, ha ohecha ohasaha ijypýrupi Jehová presénsia omimbipáva. Kóva oiméne la tuichave mbaʼe ohasa vaʼekue peteĩ persóna Jesús ou mboyve ko yvy ape ári. Katuete oiméne peteĩ ánhel heʼi rakaʼe Moiséspe koʼã mbaʼe: “Jehová, Jehová, che hína peteĩ Dios oporoporiahuverekóva ha oporombyasýva, ndaipochyreíriva, oporohayhuetereíva ha nopyrũiva iñeʼẽre, ohayhu añetéva hetaitereípe, operdonáva umi ojavývape, hembiapo vaíva ha opekávape” (Éx. 33:17-23; 34:5-7). Moisés oiméne imanduʼa rakaʼe upe ohasa vaʼekuére, oipurúrõ guare Jehová réra heʼi hag̃ua umi mbaʼe jatopáva pe téxto koestediaguápe. Jaipuru jave pe téra Jehová, iporãta jajepyʼamongetáramo mbaʼeichagua persónapa hína Jehová. Ñanemanduʼa vaʼerã umi kualida porã haʼe orekóvare, por ehémplo haʼe ipoderóso, iñarandu, ihústo ha oporohayhuha. Jajepyʼamongetáramo koʼã ha hetave kualida haʼe orekóvare, ñanemomýita koʼýte jarrespetave hag̃ua chupe (Sal. 77:11-15). w20.06 8, 9 párr. 3, 4

Jesús heʼi vaʼekue idisipulokuérape ojekuaataha ojoayhu rupi hikuái (Juan 13:34, 35). Péro ndahaʼéi upévante jajapo vaʼerã ñande jerovia imbarete hag̃ua. Ñande ningo ndajajeroviái vaʼerã Ñandejárare jahecha rupínte mbaʼéichapa ñande kristianokuéra jajoayhu. ¿Mbaʼérepa? Ñamoĩ chupe peteĩ ñane ermáno térã ermána, ikatu peteĩ ansiáno térã peteĩ prekursór, hoʼa peteĩ pekádo ivaietereívape, ñanembopochy, térã oiko chugui apóstata ha heʼi ñande nañaimeiha pe rrelihión verdadérape. Oikóramo koʼã mbaʼe, ¿ndépa ndepochýta ha ndereservimoʼãvéi Jehovápe? ¿Mbaʼépa ñanemboʼe upéva? Ñande jerovia naimbaretemoʼãi jajeroviáramo Ñandejárare jahecha rupínte umi ótro ojapóva, ha ndahaʼéi jareko rupi peteĩ amista iporãva Jehovándi. Jahayhúramo Jehovápe ha ipuévlope, upéva ñanepytyvõta jajerovia hag̃ua. Péro la iñimportánteva hína jastudia porã la Biblia, ñantende porã umi mbaʼe jaleéva ha ñainvestiga ñaime hag̃ua segúro siertoha umi mbaʼe ñaaprendéva Jehovágui (Rom. 12:2). w20.07 8 párr. 2, 3

Heta experiénsia ohechauka umi ánhel ñanepytyvõha hína jatopa hag̃ua umi inaktívo oñemoag̃uise jeývare Jehováre (Apoc. 14:6). Por ehémplo, peteĩ ermáno inaktívo hérava Silvio ha oikóva Ecuadórpe, ojerure asy vaʼekue Jehovápe omondomi hag̃ua peteĩ oipytyvõ vaʼerã chupe. Haʼe oñemboʼe aja gueteri, oĩ og̃uahẽva hógape. Mokõi ansiáno oĩ hína pe hóga renondépe. Upe visíta aja, haʼekuéra vyʼápe oñepyrũma oipytyvõ chupe. Javyʼaitereíta ningo ñaipytyvõramo umi inaktívope oñemoag̃ui jey hag̃ua Jehováre. Peteĩ prekursór hérava Salvador oñehaʼãmbaite oipytyvõ umi inaktívope. Haʼe heʼi: “Sapyʼánte ndaikatúi ajejoko ha cheresay pororopa vyʼágui. Chepyʼarory ningo apensávo mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ peteĩ isiérvo ohayhuetévape osẽ hag̃ua Satanás múndogui, ha tuichaiterei mbaʼe chéve g̃uarã ikatu haguére ambaʼapo hendive upearã”. Oiméramo nde repyta raʼe inaktívo, eimékena segúro Jehová nderayhuha gueteri, ha oipotaitereiha reñemoag̃ui jey hese. Haʼe ohaʼarõ hína reju jey, ha vyʼápe nderresivíta hógape. w20.06 29 párr. 16-18

Jehová ningo ñane “Mboʼehára Ijojahaʼỹva”, ha Iñeʼẽme haʼe oheja heta ehémplo ñanerekomboʼe hag̃ua (Is. 30:21). Jajepyʼamongetávo umi istória oĩvare la Bíbliape, ikatu ñaaprende umi oreko vaʼekuégui umi kualida Ñandejára oguerohorýva. Avei ñaaprende mbaʼépa oiko umi persóna ndorekói vaʼekuére umichagua kualida (Sal. 37:37; 1 Cor. 10:11). Ñapensamína upe oiko vaʼekuére rréi Saúl rehe. Haʼe ningo imitãme orrekonose vaʼekue umi mbaʼe ndaikatúiva ojapo, upéicha rupi ndojagarraséi vaʼekue hetave rresponsavilida (1 Sam. 9:21; 10:20-22). Péro oiko riremínte chugui rréi, Saúl oñepyrũma oñemombaʼeguasu ha ojapo umi mbaʼe nokorrespondéiva chupe. Por ehémplo, peteĩ vuéltape haʼe naipasiensiavéima ohaʼarõ aja og̃uahẽ proféta Samuel, ha Saúl ojapo pe sakrifísio ojehapýva nokorrespondéiramo jepe chupe. Upéva káusare Saúl noĩporãvéima Jehová renondépe, ha tiémpo rire haʼe oipeʼa chugui pe goviérno (1 Sam. 13:8-14). Iporã ningo ñaaprende iñehémplogui ndovaleiha jajapo umi mbaʼe nokorrespondéiva ñandéve. w20.08 10 párr. 10, 11

Jaikuaa ningo Jesús rupive, Jehová omeʼẽ hague heta “kuimbaʼépe rregáloramo” ikongregasiónpe g̃uarã (Efes. 4:8). Umíva apytépe oĩ pe Kuérpo Governánte, umi iñajudantekuéra, umi oĩva komite de sukursálpe, superintendénte de sirkuíto, umi eskuelakuéra instruktór, umi ansiáno ha siérvo ministeriál oĩva kongregasiónpe. Entéro koʼã ermáno ningo oñenombra espíritu sánto rupive, oñangareko hag̃ua Jehová ovechakuéra haʼe hakateʼỹetévare ha omombarete hag̃ua kongregasiónpe (1 Ped. 5:2, 3). Umi ermánope oñenombra espíritu sánto rupive okumpli hag̃ua heta rresponsavilida. Ñande po, ñande py, ha heta párte oĩva ñande retépe ombaʼapoháicha oñondive ñande rete kompletoite rehehápe, upéicha avei umi ermáno oñenombráva espíritu sánto rupive ombaʼapo jejopy pe kongregasión kompletoite rehehápe. Haʼekuéra ndojapói upéva oipotágui umi ótro ombotuicha chupekuéra. Upéva rangue haʼekuéra oñehaʼã omokyreʼỹ ha omombarete iñermáno ha iñermanakuérape (1 Tes. 2:6-8). Jaagradesete ningo Jehovápe omeʼẽ haguére ñandéve koʼã ermáno ikatupyrýva, siémpre omotenondéva hapichakuéra oikotevẽva. w20.08 21 párr. 5, 6

¿Mbaʼépa hína peteĩ mbaʼe ñanemomýiva japredika hag̃ua? Ñande ñaneñeʼẽrenduse Jesúspe. Ñande japredika avei pórke ‘oñemaltrata umi héntepe ha isarambipa hikuái’, ha oikotevẽterei oikuaa pe Rréinogui (Mat. 9:36). Jehová ningo oipota voi opaichagua persóna oikuaa porã pe añetegua ha ojesalva (1 Tim. 2:4). Ñande ñapensávo mbaʼéichapa umi hénte ikatu ojesalva pe predikasión rupive, ñanemomýita japredikase hag̃ua. Ko traváho rupive ningo ñande jasalva hína umi héntepe (Rom. 10:13-15; 1 Tim. 4:16). Avei tekotevẽ jareko ha jaipurukuaa umi erramiénta oĩva japredika hag̃ua. Jesús heʼi vaʼekue idisipulokuérape mbaʼéichapa opredika vaʼerã umi notísia porã. Haʼe heʼi chupekuéra mbaʼépa ogueraha vaʼerã, moõpa opredika vaʼerã ha mbaʼépa heʼi vaʼerã (Mat. 10:5-7; Luc. 10:1-11). Koʼág̃arupi Jehová organisasión omeʼẽ ñandéve pe kit de enseñanza orekóva umi erramiénta ideprovechoitéva. Ha ñanemboʼe avei mbaʼéichapa jaipuru vaʼerã umíva. Upéva ñanepytyvõ jajerovia hag̃ua ñandejehe japredika ha oiko hag̃ua ñandehegui peteĩ mboʼehára katupyry (2 Tim. 2:15). w20.09 4 párr. 6, 7, 10

Apóstol Juan ningo oipytyvõ vaʼekue heta persónape oiko hag̃ua pe añetegua rapére. Epensamíntena mbaʼeichaitépa ovyʼáne rakaʼe oikuaárõ guare haʼekuéra osegiha oservi fiélmente Jehovápe. Haʼekuéra ombohovái vaʼekue heta provléma, ha Juan ombaʼapo jejopy omombarete hag̃ua koʼã kristiáno ifiélva jerovia, pórke chupe g̃uarã koʼãva haʼe vaʼekue itaʼýraicha. Ñande javyʼaiterei avei jahechávo ñane família térã umi ñaipytyvõ vaʼekue oiko hag̃ua pe añetegua rapére, oñemeʼẽha Jehovápe ha osegiha oservi chupe (3 Juan 3). Áño 98 rupi, espíritu sánto rupive Jehová oskrivika Juánpe mbohapy kárta. Umi kárta omokyreʼỹ vaʼerã kuri umi kristiáno ifiélvape osegi hag̃ua ojerovia Jesús rehe, ha osegi hag̃ua oiko pe añetegua rapére. Juánpe okevranta vaʼekue mbaʼéichapa umi mboʼehára japu oafekta vaíma hína kuri umi kongregasiónpe (1 Juan 2:18, 19, 26). Umi apóstata heʼi vaʼekue oikuaaha Ñandejárape, péro naiñeʼẽrendúi Jehová mandamientokuérape. w20.07 20 párr. 1-3

Ñande jaguerovia umi mbaʼe japredikáva, upévare ñamombeʼuse opa ikatúvape upe mensáhe. Ñande ningo jajerovia umi promésa oĩvare Ñandejára Ñeʼẽme (Sal. 119:42; Is. 40:8). Jahecháma hína mbaʼéichapa oñekumpli koʼág̃arupi umi profesía oĩva la Bíbliape. Jahecha avei mbaʼéichapa la hénte osegívo umi konsého oĩva la Bíbliape okambia ha oiko porãve. Koʼã mbaʼe koʼýte ñanepytyvõ jaguerovia hag̃ua enterove tekotevẽha ohendu umi notísia porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore. Ñande jajerovia Jehováre, upe omeʼẽva ñandéve umi notísia porã japredika hag̃ua. Ha jajerovia avei Jesús rehe, chupe Jehová omeʼẽ vaʼekue autorida ogoverna hag̃ua pe Rréinope. Tahaʼe haʼéva umi mbaʼe jahasáva, Jehová siémpre ñandeprotehe ha ñanemombaretéta (Sal. 46:1-3). Avei jajerovia Jesús odirihiha hína yvága guive pe predikasión, ha upearã oipuru pe podér ha autorida Jehová omeʼẽ vaʼekue chupe (Mat. 28:18-20). Ñande jerovia ñanepytyvõta ñaĩve hag̃ua segúro Jehová ñanevendesitaha ñañehaʼã haguére japredika. w20.09 12 párr. 15-17

Sapyʼánte umi ermána oikotevẽ peteĩ oipytyvõ térã odefende vaʼerã chupekuéra ombohovái jave peteĩ situasión ijetuʼúva (Is. 1:17). Por ehémplo, peteĩ ermána viúda térã divorsiáda ikatu oikotevẽ ojapóva hesehápe algún traváho iména ojapómi vaʼekue. Peteĩ ermána ijedáva ikatu oikotevẽ peteĩ oipytyvõva chupe oñeʼẽ hag̃ua umi doktórndi. Térã peteĩ prekursóra orekóva avei ótro traváho Jehová organisasiónpe, ikatu oikotevẽ peteĩ odefende vaʼerã chupe oĩ mbaʼérõ oñeʼẽ vaíva hese nosẽpyʼỹiri haguére predikasiónpe, umi ótro prekursór ojapoháicha. Jahechamína Jesús ehémplo. Jesús pyaʼe odefende vaʼekue umi ermánape oñepensa vaírõ guare hesekuéra. Por ehémplo, odefende vaʼekue Maríape, Marta okritikárõ guare chupe (Luc. 10:38-42). Ha odefende jey vaʼekue Maríape oĩrõ guare opensáva odesidi vai hague peteĩ mbaʼe, ha oñeʼẽ vai hese (Mar. 14:3-9). Jesús ontende vaʼekue mbaʼérepa María ojapo upéva, ha ofelisita chupe. Jesús oprofetisa voi upe María ojapo vaʼekue oñemombeʼutaha “entéro lugár ojepredikahápe umi notísia porã ko yvy ape ári”. w20.09 24 párr. 15, 16

Peteĩ pastór ivuénova oikuaa peteĩ ovecha ikatunteha voi okañy. Upévare, peteĩ ovecha oñemomombyrýramo pe ovecha atýgui, ndotratavaimoʼãi chupe. Jahechamína koʼág̃a pe ehémplo porãite Jehová oheja vaʼekue ñandéve oipytyvõrõ guare umi isiervokuéra yma guarépe, ndojapói vaʼekue haʼe ojeruréva peteĩ tiémpore. Proféta Jonás naiñeʼẽrendúi vaʼekue Jehovápe ha odipara iñasignasióngui. Upéicharõ jepe, Jehová nopensái vaʼekue Jonás rehe naipohãveimaha. Peteĩ pastór ivuénova ojapoháicha, Jehová ogueru jey Jonáspe ha oipytyvõ chupe imbarete jey hag̃ua ikatu hag̃uáicha okumpli iñasignasión (Jon. 2:7; 3:1, 2). Upéi Jehová oipuru peteĩ enrramáda máta ikatu hag̃uáicha Jonás ontende mbaʼeichaitépa haʼe omombaʼe káda persóna rekove (Jon. 4:10, 11). ¿Mbaʼépa ñanemboʼe upéva? Ansianokuéra ndojapurái vaʼerã opensa hag̃ua umi inaktívo naipohãveimaha. Upéva rangue, oñehaʼã vaʼerã ontende mbaʼérepa oñemomombyry raʼe kongregasióngui. Ha upe ermáno oñepyrũ jeýramo oservi Jehovápe, umi ansiáno osegíta ohechauka ohayhuha chupe ha oñeinteresaha hese. w20.06 20, 21 párr. 10-12

Pe Unión Soviética ningo opa kuri áño 1991-pe. Péicha Ñandejára puévlo oĩ vaʼekue ipoguýpe oreko liverta peteĩ tiémpore. Daniel oñeʼẽrõ guare upe liverta rehe, heʼi ‘oñepytyvõʼimíta hague chupekuéra’. Upéicha rupi, haʼekuéra ikatúma kuri opredika lívremente, ha sapyʼaitérõ g̃uarã oĩma hetaiterei puvlikadór umi país oĩ vaʼekuépe Unión Soviéticape. Péro unos kuánto áño haguépe, Rusia ha iñirũnguéragui oiko pe rréi del nórte. Peteĩ goviérnogui oiko hag̃ua pe rréi del nórte térã pe rréi del sur ojapo vaʼerã mbohapy mbaʼe: 1) Koʼã rréi ogoverna umi lugár Ñandejára puévlo oikoha térã opersegi chupekuéra, 2) umi mbaʼe ojapóvare ohechauka haʼeha Jehová ha ipuévlo enemígo, ha 3) umi mokõi rréi opuʼã ojuehe orekosevégui podér. Rusia ha iñirũnguéra oataka Ñandejára puévlope oproivívo pe predikasión ha opersegívo hetaiterei ermáno ha ermanakuérape. Umi mbaʼe ojapóva hikuái ohechauka ndaijaʼeiha Jehováre ha ipuévlore. Ha haʼekuéra ipoderososevégui opuʼã pe rréi del sur kóntrape, haʼéva Gran Bretaña ha Estados Unidos. w20.05 12, 13 párr. 3, 4

Ñande ñamboʼe jave umi héntepe, ñaipytyvõ hína chupekuéra ojesalva hag̃ua, upévare iñimportánte ñaporomboʼe porã. Ñande jajapo hína millones de estúdio bíblico ko múndo tuichakuére. Ñandéve ningo ñandegustaiterei umi mbaʼe ñamboʼéva la Bíbliagui. Upéicha rupi, ikatu hína ñañeʼẽtereíma upévare. Péro noñeʼẽtereíri vaʼerã peteĩ omoakãva tahaʼe Ñemañaha Ñehesaʼỹijo, Estúdio bíblico kongregasionpegua, térã ñande ñambostudia jave peteĩ persónape. Upévare jaipuru hag̃ua la Biblia ñaporomboʼe jave, jajejokokuaa vaʼerã ha ani ñamombeʼupase opa mbaʼe jaikuaáva peteĩ téxtogui térã peteĩ témagui (Juan 16:12). Ñapensáramo umi mbaʼe jaikuaa vaʼekuére jajevautisárõ guare, katuete jahechakuaáta koʼág̃a jaikuaaha hetave mbaʼe. Upe tiémpope oiméne ñande jaikuaa rakaʼe umi mbaʼe iñimportantevévante omboʼéva la Biblia (Heb. 6:1). Heta áño haguépe ningo ñaaprende kuri umi mbaʼe jaikuaáva koʼág̃a, upévare ndovaléi ñamboʼese una vetépe entéro mbaʼe peteĩ estudiánte pyahúpe. w20.10 14, 15 párr. 2-4

Jehová oiporavo porãiterei vaʼekue Jesús tuakuerarã (Mat. 1:18-23; Luc. 1:26-38). Umi mbaʼe María heʼi vaʼekue ipyʼaite guive ha jatopáva la Bíbliape, ohechauka haʼe ohayhueterei hague Jehovápe ha Iñeʼẽ (Luc. 1:46-55). José katu iñeʼẽrendu vaʼekue Jehovápe, ha upéicha ohechauka ohayhuha chupe ha oĩ porãseha hendive (Mat. 1:24). Jahecha Jehová ndoiporavói hague Jesús tuakuerarã iplátava. Pe sakrifísio José ha María ojapo vaʼekue Jesús onase rire ohechauka imboriahu hague hikuái (Luc. 2:24). Haʼekuéra oiméne oiko sensillomínte, koʼýte ifamília reta rupi, oiméne oreko rakaʼe hikuái 7 mitã térã hetave voi (Mat. 13:55, 56). Jehová ningo oprotehe vaʼekue Jesúspe heta mbaʼe ipeligrósovagui, péro ndoprotehéi Itaʼýrape entéro mbaʼégui (Mat. 2:13-15). Por ehémplo, Jesús oreko vaʼekue ihentekuéra ndojeroviáiva hese, umi ñepyrũrã ndogueroviái vaʼekue haʼe haʼeha pe Mesías (Mar. 3:21; Juan 7:5). Avei oiméne José omano rakaʼe Jesús imitãitirõ guare, ha haʼe ombyasy asýne raʼe upéva. w20.10 26, 27 párr. 4-6

¿Ndépa reñeñandúmava neañoite ha avave voi nanepytyvõiha rembohováirõ guare peteĩ situasión ijetuʼúva? Heta ningo oĩ oñeñandúmava péicha. Umíva apytépe heta Jehová siervokuéra ifiélva (1 Rey. 19:14). Oiméramo oikóma raʼe ñanderehe upéva, ñanemanduʼákena Jehová opromete hague: “Núnka ndorohejamoʼãi ha núnka nderepytamoʼãi neaño”. Upévare ikatu jajerovia ha jaʼe: “Jehová chepytyvõ hína, ndakyhyjemoʼãi asy” (Heb. 13:5, 6). Apóstol Pablo oskrivi vaʼekue koʼã mbaʼe umi kristiáno oikóvape Judéape amo áño 61 rupi. Umi mbaʼe heʼi vaʼekue ñanemomanduʼa mbaʼéichapa pe salmísta oñeñandu oskrivírõ guare umi mbaʼe jatopáva Salmo 118:5-7-pe. Pe salmístaicha avei, apóstol Pablo oikuaa vaʼekue Jehová haʼeha iñajudánte oipytyvõ rupi chupe heta vésema voi anteve. Por ehémplo, mas de 2 áño oskrivi mboyve ikárta umi hebréope, Páblope ojagarra vaʼekue peteĩ torménta ivaietereíva oviaha jave várkope (Hech. 27:4, 15, 20). Upe viáhe aja ha avei upe mboyve, Jehová oipytyvõ vaʼekue Páblope heta hendáicha. w20.11 12 párr. 1, 2

¿Mbaʼérepa nañanearandumoʼãi jasegíramo ñapensa yma jaiko porãve hague? Jahechagaʼúramo umi mbaʼe yma guare, ñanemanduʼáta umi mbaʼe iporãvarente. Jahechami umi israelita yma guare ehémplo. Osẽ rire Egíptogui, pyaʼe voi hesarái hikuái mbaʼéichapa ohasa asy vaʼekue upépe. Upéva rangue haʼekuéra imanduʼa umi mbaʼe héva hoʼu vaʼekuérente. Haʼekuéra heʼi: “¡Rohechagaʼuete ningo umi pira gratiete roʼúmi vaʼekue Egíptope, avei umi pepíno, umi sandía, umi sevollíta de óha, umi sevói ha áho!” (Núm. 11:5). ¿Péro añete piko haʼekuéra hoʼu vaʼekue gratiete umi mbaʼe? No. Umi israelita ningo hepy opaga vaʼekue, pórke Egíptope ojetrata vai chupekuéra umi esklávoicha (Éx. 1:13, 14; 3:6-9). Upéicharõ jepe, upéi haʼekuéra hesaráima umi mbaʼe vai ohasa vaʼekuégui, ha ohechagaʼu umi mbaʼe yma guare. Haʼekuéra odesidi imanduʼataha umi mbaʼe porã ohasa vaʼekuérente, ojesareko rangue umi mbaʼe porãite Jehová ojapo ramoitévare hesehapekuéra. Ha upéva ndogustaiete vaʼekue Jehovápe (Núm. 11:10). w20.11 25 párr. 5, 6

Sapyʼánte ikatu ñapensa ñande rekove mbykyetereiha ‘ha henyhẽteha provlémagui’ (Job 14:1). Upéicha rupi, sapyʼánte ikatu ñañedesanima. Heta Jehová siervokuéra yma guare oñeñandu vaʼekue avei péicha, ha oĩ voi umi omanose vaʼekue (1 Rey. 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16). Péro Jehová siémpre okonsola ha omombarete chupekuéra, ha umi mbaʼe ohasa vaʼekue hikuái ojeskrivi la Bíbliape ikatu hag̃uáicha ñanekonsola ha ñaaprende chuguikuéra (Rom. 15:4). Jahechami José haʼéva Jacob raʼy ehémplo. Sapyʼaitérõ g̃uarã, José rekove okambiaite vaʼekue, haʼe noĩvéima hógape itúa ohayhuetévandi chupe, ha oiko chugui peteĩ esklavomi Egíptope, ha ombaʼapo peteĩ karai ndoikuaáivape g̃uarã Jehovápe (Gén. 37:3, 4, 21-28; 39:1). Upéi Potifar rembireko oakusa reiete Josépe oviolaseha chupe. Péro Potifar noñehaʼãi voi oikuaa siértopa raʼe la oiko vaʼekue. Upéva rangue oguerahakántema Josépe kárselpe ha upépe oñeenkadena chupe (Gén. 39:14-20; Sal. 105:17, 18). Añetehápe oĩ vaʼekue heta mbaʼe ikatúva odesanima Josépe. w20.12 16, 17 párr. 1-4

Jesús ohechauka vaʼekue upéva haʼe vaʼerãha peteĩva umi mbaʼe iñimportantevéva jajerure vaʼerã ñañemboʼe jave. Péro, ¿mbaʼépa heʼise upe Jesús heʼi vaʼekue? Peteĩ mbaʼe oñesantifika hag̃ua ojehecha vaʼerã upe mbaʼe sagrádoramo térã ipotĩvaramo. Upévare ikatu oĩ algúno opensáva: “Péro Ñandejára réra ningo ipotĩ ha sagrádoma voi, ¿mbaʼére piko upéicharõ oñesantifika vaʼerã?”. Ñambohovái hag̃ua ko porandu, jahecha vaʼerã mbaʼérepa iñimportánte peteĩ téra. Peteĩ téra ningo ndahaʼéi peteĩ palávra ojeskrivínteva peteĩ kuatiáre térã peteĩ mbaʼe ojeʼénteva. La Biblia heʼi: “Ikuentave ningo peteĩ téra, ereko rangue aséite iporãitereíva” (Ecl. 7:1, nóta). ¿Mbaʼérepa iñimportantete peteĩ téra? Pórke upévape oike mbaʼépa umi hénte opensa pe persónare ha mbaʼéichapa ohecha chupe. Upévare la iñimportánteva ndahaʼéi hína mbaʼéichapa ojeskrivi térã ojeʼe peteĩ téra, síno mbaʼépa opensa umi hénte ohecha térã ohendu jave upe persóna réra. Umi hénte ijapu jave Jehová kóntrape, añetehápe oheja vaise hína chupe ha oipota oñepensa vai hese. Ojapo jave upéva, haʼekuéra omongyʼase hína Ñandejára réra. w20.06 2, 3 párr. 5-7

Jajepyʼapyeterei jave ñane provlemakuérare, ndaikatúi voi jaipeʼa umíva ñane akãgui. Por ehémplo ikatu jajepyʼapy ofaltárõ g̃uarã ñandéve pláta jajogua hag̃ua umi mbaʼe ñaikotevẽva, térã ñanderasykatúrõ g̃uarã ha ndaikatúi ñambaʼapo, térã ñañemosẽrõ g̃uarã ñande travahohágui. Ikatu avei ñandepyʼapy ñatraisionárõ g̃uarã Jehovápe oĩ jave ñandejopýva ani hag̃ua ñakumpli iléi. Koʼẽrõitéma ningo Satanás ojevaléta umi hénte oĩvare ipoguýpe oataka hag̃ua Ñandejára puévlope, ha upévare ikatu jajepyʼapy mbaʼéichapa ñarreaksionáta oiko vove upéva. Ikatu oime ñañeporandu: “¿Ivai piko la ajepyʼapy koʼã mbaʼére?”. Ñande jaikuaa Jesús heʼi hague isegidorkuérape: “Anive pejepyʼapyeterei” (Mat. 6:25). ¿Heʼisépa upéva haʼe ndoipotaiha jajepyʼapy mbaʼevete asýre? Nahániri. Ñanemanduʼa vaʼerã yma oĩ hague Jehová siervokuéra ifiélva ojepyʼapyeterei vaʼekue avei, péro Jehová lomímonte osegi oguerohory chupekuéra (1 Rey. 19:4). Añetehápe ningo Jesús ñanekonsola hína umi mbaʼe heʼívare. Haʼe ndoipotái jajepyʼapyeterei umi mbaʼe ñaikotevẽvare, ha upéicha rupi ñambotapykue ñande servísio Jehovápe. w21.01 3 párr. 4, 5

Pe ména orrendi vaʼerã kuénta Jehová ha Jesúspe otrata lájare ifamíliape (1 Ped. 3:7). Jehová omoakã hína ifamília oĩva yvágape ha avei ko yvy ape ári. Upévare haʼe oreko autorida omoĩ hag̃ua léi heʼíva mbaʼéichapa ifamília oñekomporta vaʼerã, ha ikatu ojasegura oñekumpli hag̃ua umi léi (Is. 33:22). Jesús hína pe omoakãva pe kongregasión, upévare oreko avei derécho omoĩvo umi léi ha ojasegurávo oñekumpli hag̃ua umíva (Gál. 6:2; Col. 1:18-20). Ojapoháicha Jehová ha Jesús, pe omoakãva ifamília oreko avei autorida omoĩ hag̃ua rrégla hogapýpe g̃uarã (Rom. 7:2; Efes. 6:4). Péro pe ijautorida oreko límite. Por ehémplo, umi rrégla omoĩva oñemopyenda vaʼerã umi konsého oĩvare la Bíbliape (Prov. 3:5, 6). Avei pe omoakãva hogapy ndorekói autorida omoĩ hag̃ua rrégla umi noĩrivape ifamíliape (Rom. 14:4). Ha itaʼýra ha itajýra okakuaapa ha ohóvo hógagui, haʼekuéra osegíta orrespeta itúape péro haʼe nomoakãvéima chupekuéra (Mat. 19:5). w21.02 2, 3 párr. 3-5

Umi omoakãva hogapy omantene vaʼerã ifamíliape, ha péicha ohechauka ohayhuha chupekuéra. Péro haʼe imanduʼa vaʼerã iñimportanteveha oipytyvõ ifamíliape oreko hag̃ua peteĩ amista iporãva Jehovándi (Mat. 5:3). Jesús omano mbotaitérõ guare pe yvyráre, haʼe ojasegurase vaʼekue oĩ hag̃ua peteĩ oñangareko vaʼerã Maríare. Ohasa asyetereíramo jepe, Jesús ojerure apóstol Juánpe oñangarekomi hag̃ua Maríare (Juan 19:26, 27). Peteĩ ermáno omoakãva hogapy ningo oreko heta rresponsavilida iñimportánteva. Haʼe ombaʼapo jejopy vaʼerã itravahohápe oñeñeʼẽ porã hag̃ua Jehováre (Efes. 6:5, 6; Tito 2:9, 10). Pe ermáno ikatu oime haʼe ansiáno térã siérvo ministeriál, upévare ojapo vaʼerã pastoréo oñangareko hag̃ua ermanokuérare ha omoakã vaʼerã pe predikasión. Avei iñimportánte ostudia meme la Biblia hembireko ha ifamíliandi. Haʼe ningo oreko la rresponsavilida omantenévo ifamíliape, oipytyvõ chupekuéra oiko hag̃ua vyʼápe ha osegi hag̃ua oreko Jehovápe iñamígoramo. Ifamília katuete oagradesetereíta chupe opa mbaʼe ojapóvare (Efes. 5:28, 29; 6:4). w21.01 12 párr. 15, 17

La Biblia ningo omombeʼu mbaʼe mbaʼépa ikatu ojapo peteĩ tembireko ikatupyrýva. Por ehémplo, haʼe ikatu oñenkarga umi tembiapo ogapypeguáre, ojogua ha ovende peteĩ terréno, térã onegosia (Prov. 31:15, 16, 18). Pe tembireko ningo ndahaʼéi peteĩ eskláva ndorekóiva derécho heʼívo la opensáva. Upéva rangue, iména okonfia hese ha ohendu chupe omombeʼu jave ijideakuéra (Prov. 31:11, 26). Pe ména péicha orrespetáramo hembirekópe, vyʼápe oñemoĩta ipoguýpe hembireko. Por ehémplo, Jesús ojapo vaʼekue heta mbaʼe ijojahaʼỹva, péro haʼe noñandúi ojeapoʼiha chupe oñemoĩ haguére Jehová poguýpe (1 Cor. 15:28; Filip. 2:5, 6). Upéicha avei, peteĩ tembireko ikatupyrýva ha osegíva Jesús ehémplo, noñandúi ojeapoʼiha chupe oñemoĩ haguére iména poguýpe. Haʼe oapojáta iménape, ndahaʼéi ohayhúguinte chupe, síno prinsipálmente ohayhu ha orrespetágui Jehovápe. Péro pe ména ojeruréramo hembirekópe ojapo hag̃ua peteĩ mbaʼe la Biblia heʼíva noiporãiha, haʼe ndoaseptái vaʼerã upéva. w21.02 11 párr. 14, 15; 12 párr. 19

Jehová siervokuéra ohayhu rupi Ñandejárape, ymaite guive ikatu vaʼekue oaguanta persekusión. Por ehémplo, pe Trivunál Suprémo Judío omanda guasuetéva heʼi vaʼekue umi apóstolpe anivéma hag̃ua opredika. Péro haʼekuéra ohayhu rupi Ñandejárape ‘iñeʼẽrendu vaʼekue chupe igovernánteramo, yvypórape rangue’ (Hech. 5:29; 1 Juan 5:3). Koʼág̃arupi avei ñane ermanokuéra ojepersegíva osegi ifiél ohayhueterei rupi Ñandejárape, ha ikatu oaguanta oñemoĩramo jepe hesekuéra umi goviérno ipoderósova ha iñañaitéva. Ñande ningo javyʼa ha nañañedesanimái ko múndo ndaijaʼéi jave ñanderehe (Hech. 5:41; Rom. 5:4, 5). Péro ikatu hína ijetuʼuve ñandéve umi oñemoĩva ñanderehe haʼéramo ñande rogaygua. Haʼekuéra ohechakuaa jave ñande ñaaprendeseha Jehovágui ikatu opensa hikuái jahaha tape vaíre, térã opensa ñandetavyraimaha (ekompara Marcos 3:21 heʼívare). Ha sapyʼánte haʼekuéra ikatu voi ñanemaltrata upe haguére. Péro nañanesorprendéi vaʼerã ojapo haguére hikuái upéicha, pórke Jesús heʼi vaʼekue voi: “Umi persóna enemígo oĩta umi hogaygua apytépe voi” (Mat. 10:36). w21.03 21 párr. 6, 7

Ñamoirũ jave peteĩ puvlikadórpe ijestúdio bíblicope, jajapysaka porã vaʼerã pe instruktór ha pe estudiánte heʼívare. Upéicharõ ñaimétama preparádo ñaipytyvõ hag̃ua opyta porãve jave. Péro jaikuaaháicha ñapensa porã vaʼerã ñañeʼẽ mboyve. Por ehémplo, ndajaikoséi ñaneñeʼẽngatu, ñañeʼẽjoko pe instruktórpe oexplika aja peteĩ mbaʼe, térã ñañepyrũ ñañeʼẽ ótra kósare. Péro ñande ikatu ñaipytyvõ oñemyesakã porãve hag̃ua peteĩ mbaʼe jajapóramo peteĩ komentário mbykymi, peteĩ porandu térã ñamoĩramo peteĩ ehémplo. Sapyʼánte ikatu ñapensa: “Chéko ndarekói mbaʼeve guasu haʼe vaʼerã aipytyvõ hag̃ua pe estudiántepe”. Péro jafelisitáramo chupe ha jahechauka ñañeinteresaha hese, tuichaiterei ñaipytyvõta chupe oprogresa hag̃ua. Oiméramo oipytyvõta pe estudiántepe, ñamombeʼu chupe mbykymi mbaʼéichapa jaikuaa vaʼekue Jehovápe, mbaʼéichapa jagueropuʼaka raʼe peteĩ situasión ijetuʼúva, ha mbaʼéichapa ñandete voi jahecháma Jehová ñanepytyvõ hague ñande rekovépe (Sal. 78:4, 7). Umi mbaʼe ñamombeʼúva ikatu hína kavalete pe estudiánte oikotevẽva. Upéva ikatu omombarete ijerovia ha omokyreʼỹ chupe osegi hag̃ua oprogresa ojevautisa peve. w21.03 10 párr. 9, 10

¿Máva rupivépa jahupyty heta mbaʼe porã predikasiónpe? Pablo ombohovái upéva oskrivírõ guare pe kongregasión de Corinto rehe: “Che añotỹ pe semílla, Apolos orrega, péro Ñandejára hína upe omongakuaáva. Upéicharõ pe iñimportánteva ndahaʼéi pe oñotỹva ni pe orregáva, síno Ñandejára, pórke haʼe hína upe omongakuaáva” (1 Cor. 3:6, 7). Pablo ojapo haguéicha, ñande siémpre ñamombaʼeguasu vaʼerã Jehovápe jahupyty haguére umi mbaʼe porã predikasiónpe. ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñamombaʼeha pe priviléhio jarekóva ñambaʼapóvo Ñandejárandi, Jesús ha umi ánhel ndive? (2 Cor. 6:1). Upearã kyreʼỹme jajapo opa ikatúva ñamombeʼu hag̃ua ótrope umi notísia porã. Ñande ningo ndahaʼéi ñañotỹnteva pe añetegua semílla síno jarrega avei. Peteĩ persóna ohechaukáramo oñeinteresaha, jajapose opa ikatúva ñañemongeta jey hag̃ua hendive, ikatu hag̃uáicha ñamoñepyrũ peteĩ estúdio bíblico. Ñande javyʼaiterei jahechávo mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ pe ostudiávape la Biblia okambia hag̃ua umi mbaʼe opensáva ha oñandúva. w20.05 30 párr. 14, 16-18