Octubre

Umi mbaʼe ñande ñamboʼéva ha jagueroviáva ningo ou la Bíbliagui. Upéicharõ jepe, heta oĩ oñepysangáva ha orrechasáva pe mensáhe jagueraháva, pórke opensa isensilloitereimaha la jaadora lája Ñandejárape, ha umi mbaʼe ñamboʼéva ndahaʼéi rupi la haʼekuéra ohenduséva. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua ñañepysanga? Apóstol Pablo heʼi umi kristiáno oiko vaʼekuépe Rómape: “Jajerovia ñahendu rire pe mensáhe, ha ñahendu pe mensáhe oĩramo oñeʼẽva Cristo rehe” (Rom. 10:17). Upéicharõ, ñande ñamombarete ñande jerovia jastudiávo Ñandejára Ñeʼẽ, ha ndahaʼéi japartisipávo umi seremónia rrelihiósa ojehechaukáva la Bíbliape noĩporãiha, haʼetéramo jepe umíva iporãitereíva ha ndaijojaháiva. Ñande jaikuaa porã vaʼerã la Biblia heʼíva, ha upéva omopyenda vaʼerã ñande jerovia. Iñimportánte jajapo upéva, pórke “ndajajeroviáirõ, Ñandejára ni mbaʼevéicharõ nañandeguerohorymoʼãi” (Heb. 11:1, 6). Upéicharõ, natekotevẽi hína jahecha peteĩ señál ijojahaʼỹva yvága guive ñaime hag̃ua segúro jajuhúma hague la verda. Jastudia porãnte vaʼerã umi mbaʼe omboʼéva la Biblia ñamombarete hag̃ua ñande jerovia, ha ani hag̃ua jaduda ni michĩmi. w21.05 4, 5 párr. 11, 12

Apóstol Pablo ningo heta iprovléma vaʼekue. Haʼe koʼýte oikotevẽ vaʼekue Jehová omombarete chupe oñembyepotírõ guare, ojegueraha kárselpe ha ojejukasérõ guare chupe (2 Cor. 11:23-25). Pablo ndokyhyjéi vaʼekue heʼi hag̃ua haʼe sapyʼánte tekotevẽ hague oñorairõ umi mbaʼe oñandúvandi ani hag̃ua oñedesanima (Rom. 7:18, 19, 24). Pablo oreko vaʼekue avei peteĩ mbaʼasy ojoguáva ‘peteĩ ñuatĩ oikutúvape chupe hetépe’, ha haʼe ojerure asy vaʼekue Jehovápe oipeʼamínte hag̃ua chugui upéva (2 Cor. 12:7, 8). Jehová omombarete vaʼekue Páblope ojapo porã hag̃ua hembiapo ohasáramo jepe heta mbaʼe ijetuʼúva. Jahechamína mbaʼe mbaʼépa Pablo ohupyty vaʼekue. Por ehémplo, orekórõ guare prisión domisiliária Rómape, haʼe lomímonte kyreʼỹme opredika vaʼekue umi notísia porã, umíva apytépe umi líder judíope ha oiméne avei umi autoridakuéra omanda guasúvape (Hech. 28:17; Filip. 4:21, 22). Haʼe opredika vaʼekue avei umi guardiakuéra rrománope, ha enterove umi ohóvape ovisita chupe (Hech. 28:30, 31; Filip. 1:13). Upe tiémpope avei, Ñandejára ojevale Páblore oskrivi hag̃ua umi kárta oipytyvõva umi kristiáno teépe, ymaite guive koʼag̃aite peve. w21.05 21 párr. 4, 5

Rréi Uzías de Judá ou rupi ijorgullóso, nohendúi vaʼekue umi konsého oñemeʼẽva chupe ha ojapo peteĩ mbaʼe ojapoʼỹ vaʼerã. Uzías ningo ivaleterei vaʼekue. Por ehémplo ogana vaʼekue heta gérra, omopuʼã heta siuda ha tórre, ha oreko vaʼekue avei heta kokue. “Ñandejára tee ovendesi chupe” (2 Crón. 26:3-7, 10). Péro la Biblia omombeʼu avei: “Imbaretemírente, ou oñemombaʼeguasu ha upéva ohundiete chupe”. Jehová ningo omanda vaʼekue umi saserdóte añoiténte ikatuha ohapy insiénso pe témplope. Péro rréi Uzías ojapo pe mbaʼe ojapoʼỹ vaʼerã, ha oho pe témplope ohapy hag̃ua insiénso. Jehovápe ndogustaiete kuri upéva ha oguenohẽmbaite hese lépra ijorgullóso haguére (2 Crón. 26:16-21). ¿Ikatúpa ñande avei jaju ñandeorgullóso ha japeka, Uzías rehe oiko haguéicha? Si ikatu, ñapensaitereíramo ñandejehénte. Ñanemanduʼákena ñandevaléramo peteĩ mbaʼépe, térã jarekóramo peteĩ priviléhio kongregasiónpe, umíva ouha Jehovágui (1 Cor. 4:7). Ñande ñandeorgullósoramo, Jehová ndojevalemoʼãi ñanderehe. w21.06 16 párr. 7, 8

Jesús oikuaa vaʼekue idisipulokuéra ndahaʼemoʼãiha ku siémpre orekótava umi experiénsia ndaijojaháiva predikasiónpe. Añetehápe oĩramo jepe heta ohendu porãva umi disípulope, amo ipahápe ndajaikuaái umíva apytégui mboy persónaguipa oiko raʼe kristiáno. Upévare umi disípulo tekotevẽ kuri ontende haʼekuéra ovyʼa vaʼerãha, ndahaʼéi umi hénte ohendu porã haguérente chupekuéra, síno oikuaágui ombovyʼaha Jehovápe ombaʼapo jejopy haguére predikasiónpe. Ñanemanduʼa vaʼerã avei jasegíramo japredika jahupytytaha vída etérna. Ñande ñañehaʼãmbaite jave japredika ha ñamboʼe umi notísia porã, ñañotỹ hína ‘jaiko hag̃ua pe espíritu sánto oipotaháicha’. Upéva heʼise japredika jave jahechaukaha hína jaipotaha ñandegia pe espíritu sánto. Ñande nañañentregáiramo térã “nañanekaneʼõiramo” ha jasegi japredika, Jehová oasegura omeʼẽtaha ñandéve vída etérna, nañaipytyvõiramo jepe ni peteĩ persónape oiko hag̃ua chugui Testígo (Gál. 6:7-9). w21.10 26 párr. 8, 9

Peteĩ jey, Jesús ha idisipulokuéra ikaneʼõiterei vaʼekue opredika rire un día pytã. Haʼekuéra oikotevẽ kuri peteĩ lugár opytuʼumi hag̃ua, péro peteĩ hénte aty otopa hesekuéra. Ha Jesús ombyasyetereígui umi héntepe, “oñepyrũ omboʼe chupekuéra heta mbaʼe”. Haʼe oñemoĩ ilugarpekuéra, ha oipytyvõse vaʼekue umi héntepe pórke ohecha mbaʼéichapa osufri hikuái ha oikotevẽ esperánsa. Koʼág̃arupi avei la hénte oĩ upeichagua situasiónpe. Haʼekuéra iprovléma heta ha ndorekói esperánsa, haʼetéramo jepe ovyʼa ha oiko porãva. Ojogua hikuái umi ovecha okañy vaʼekuépe ha ndorekóivape pastór ogia vaʼerã chupekuéra. Apóstol Pablo heʼi vaʼekue koʼãichagua hénte ndoikuaaiha Ñandejárape ha ndorekoiha esperánsa (Efes. 2:12). Ñande ñapensávo mbaʼeichaitépa umi hénte oĩva ñande territóriope oikotevẽ Ñandejárare, ñambyasy chupekuéra ha pe mborayhu ñanemomýi ñaipytyvõ hag̃ua koʼã persónape. Ha jaofresévo peteĩ estúdio bíblico ñaipytyvõ porãvéta chupekuéra. w21.07 5 párr. 8

Peteĩ persóna oñembotuicháva ningo ijorgullóso ha opensa ijehénte. Pe persóna iñenvidiósova ndahaʼéi ku oipotánteva umi mbaʼe orekóva pe ótra persóna, síno oipota voi operde upe orekóva. Upéicharõ pe oenvidiáva hapichápe añetehápe ndaijaʼéi hína hese. Ñande ñañembotuicha ha ñaneenvidiósoramo, haʼetéta umi kupiʼi okarúva hína ñande rógare. Iporãvéramo jepe la ñande róga, umi kupiʼi okarúramo hese amo ipahápe katuete oúta yvýpe pe óga. Péicha avei ñande jaservíramo Jehovápe ñañembotuichase térã ñaneenvidióso rupi, ikatu hína jaha porã hese peteĩ tiémpore, péro amo ipahápe jaʼáta katuete. Jahejáta Jehovápe, jajeperhudikáta ñande voi ha avei ótrope (Prov. 16:18). Pe konsého apóstol Pablo omeʼẽ vaʼekue ñanepytyvõta ani hag̃ua ñañembotuicha. Haʼe heʼi vaʼekue: “Ani pejapo mbaʼeve peiko vaiségui ni peñembotuichaségui, upéva rangue peneumílde vaʼerã ha pepensa umi ótro tuichaveha pendehegui” (Filip. 2:3). w21.07 15 párr. 6-8

Oĩ umi opensáva pe rrelihión verdadéra ombohovái vaʼerãha ñandéve entéro umi pregúnta jarekóva, umíva apytépe umi mbaʼe ndajatopáiva la Bíbliape jepe. ¿Péro iporãpa ñapensa upéicha? Jahechamína apóstol Pablo ehémplo. Haʼe heʼi vaʼekue umi kristiánope: “Pehechákena siértopa hína entéro mbaʼe”, péro orrekonose avei oĩha heta mbaʼe haʼe nontendéiva (1 Tes. 5:21). Haʼe oskrivi vaʼekue: “Ñande ningo ndajaikuaái entéro mbaʼe”. Ha heʼive: “Jahecha vai vaínte, ku ñamañarõguáicha peteĩ espého de metálpe” (1 Cor. 13:9, 12). Ñandéicha avei, Pablo nontendéi vaʼekue opaite mbaʼe. Péro si ontende vaʼekue umi mbaʼe iñimportantevéva Jehovágui, ha upéva ovaléma chupe g̃uarã oĩ hag̃ua segúro umi mbaʼe ogueroviáva haʼeha la verda. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ñaime hag̃ua segúro kóva haʼeha la verda? Upearã ikatu ñakompara mbaʼéichapa Jesús oadora vaʼekue Jehovápe ha mbaʼéichapa ñande testígo de Jehová jaadora hína chupe koʼág̃arupi. w21.10 18, 19 párr. 2-4

Peẽ ermanokuéra ijedáva, peẽ ningo tuichaiterei ikatu peipytyvõ umi ótrope, peservi térã ndapeservíriramo jepe de tiémpo kompléto. Upearã peñehaʼã vaʼerã pejadapta umi kámbiore, pemoĩ méta pyahu, ha pepensa meme umi mbaʼe ikatúvare pejapo, ani umi mbaʼe ndaikatúivare pejapo. Rréi David ningo ikorasõ mbytete guive ojapose vaʼekue Jehovápe la hogarã. Péro Jehová oavisa chupe upe priviléhio oñemeʼẽtaha itaʼýra Salomónpe. David oasepta la Jehová odesidíva, ha ojapo ikatúva guive oprepara hag̃ua la oñekotevẽtava oñemopuʼã hag̃ua pe témplo (1 Crón. 17:4; 22:5). Upérõ ningo Salomón “imitã ha ndoikuaái gueteri heta mbaʼe”. Upéicharõ jepe David nopensái vaʼekue ivaleveha chugui omopuʼã hag̃ua pe témplo (1 Crón. 29:1). David oikuaa vaʼekue pe projékto osẽ porã hag̃ua odependeha Jehová vendisiónre, ha ndahaʼéi pe experiénsia orekóvare umi oñenkargátava hese ni mboy áñopa oreko hikuái. Ojapo haguéicha David, koʼág̃arupi umi ijedáva osegi ombaʼapo jejopy Jehová servísiope oñekambiáramo jepe iñasignasión. Ha oikuaa hikuái Jehová ovendesitaha umi imitãvéva ojapóvape pe traváho anteve haʼekuéra ojapo vaʼekue. w21.09 9 párr. 4, 5; 10 párr. 8

Umi méta ningo ñanepytyvõ jaikuaa hag̃ua mbaʼépa jahupytyse ha omosentído ñande rekove. Péro ñamoĩ vaʼerã umi méta ikatútava jahupyty asegún pe situasión ñande jarekóva ha umi mbaʼe jajapokuaáva. Natekotevẽi hína jahupytyse la mísma méta orekóva umi ótra persóna, pórke jajapóramo upéicha ikatu ñañedesepsiona ha ñañedesanima (Luc. 14:28). Ñande haʼégui Jehová siérvo, jareko peteĩ lugár espesiál ha ivaliosoitereíva ifamília tuichaitévape. Jehová ningo nañanemoag̃uíri vaʼekue ijehe ñandevaleve rupi ótrogui, síno ohechágui mbaʼépa oĩ ñane korasõme. Avei haʼe ohechakuaa ñaneumildeha, ñaaprendeseha chugui ha ikatuha ñakambia. Ñaimekuaa segúro haʼe omombaʼetereiha ñañehaʼãmbaite jave jajapo pe iporãvéva iservísiope. Ñande ningo ñaaguantáma heta mbaʼe ha ñandefiél Jehovápe, upéva ohechauka ‘ñanesinseroha ha ñandepyʼapy porãha’ (Luc. 8:15). Upévare ñande jasegíta jajapo pe iporãvéva Jehová servísiope. Upéicha jajapóramo ‘javyʼáta pe tembiapo ñandete voi jajapóvare’ (Gál. 6:4). w21.07 24 párr. 15; 25 párr. 20

Tekotevẽ ningo ñahaʼarõkuaa ha jareko esperánsa Jehováre ojejapo jave ñanderehe peteĩ inhustísia térã ñañemaltrata. Umi ansiáno oikuaa jave oĩ hague opeka vaietereíva kongregasiónpe, haʼekuéra oñemboʼe Jehovápe ha ojerure chupe “pe arandu oúva yvágagui”. Péicha ikatúta ohecha hikuái pe situasión haʼe ohechaháicha (Sant. 3:17). Haʼekuéra oipytyvõse pe opeka vaʼekuépe “ojevy hag̃ua hembiapo vaikuégui” (Sant. 5:19, 20). Avei haʼekuéra ojapose opa ikatúva oprotehe hag̃ua pe kongregasión, ha okonsola hag̃ua umi ohasa vaʼekuépe inhustísia (2 Cor. 1:3, 4). Ha umi ansiáno otrata jave peteĩ káso igravetereíva, primero oikuaa porã vaʼerã mbaʼépa la oiko vaʼekue, ha upéva ikatu oraha la itiémpo. Upéi haʼekuéra oñemboʼe, oakonseha pe pekadórpe la Biblia rupive ha okorrehi chupe ‘oikotevẽha peve’ (Jer. 30:11). Umi ansiáno nohaʼarõmoʼãi hetaiterei tiémpo oñatende hag̃ua pe káso, péro ndodesidimoʼãi avei mbaʼeve apúrope. Umi ansiáno osegi jave umi instruksión oúva Jehovágui, upéva ojapo porãiterei pe kongregasión kompletoitére. w21.08 10, 11 párr. 12, 13

Oiko rupi peteĩ ñembyahýi ivaietereíva Israélpe, Noemí, iména ha umi mokõi imembykariaʼy oho vaʼekue oiko Moábpe. Oiko aja hikuái upépe, Noemí ména omano. Umi mokõi imembykariaʼy omenda ha tiémpo rire omano anga avei hikuái (Rut 1:3-5). Koʼã desgrásia ningo ombosufrieterei Noemíme ha oheja voi chupe yvýre. Ha de tánto ke oñedesanima ha oñeñandu vaieterei, opensa voi Jehová oñakontraria hague hese. Ñañatendemína koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue Jehováre: “Jehová ningo oĩ che kóntrape”. “Ñandejára Todopoderóso omyenyhẽ che rekove umi mbaʼe iróvagui”. Noemí heʼi avei: “Jehová voi ningo oĩ che kóntrape, Ñandejára Todopoderóso hína la chembosufríva” (Rut 1:13, 20, 21). Jehová ontende ‘pe iñarandúva jepe ikatuha ojapo vyrorei ohasa jave peteĩ situasión ijetuʼúva’ (Ecl. 7:7). Haʼe omomýi Rútpe ohechauka hag̃ua chupe mborayhu ifiélva. Rut ohechaukase kuri ohayhuha isuégra Noemíme, upévare mborayhúpe oipytyvõ chupe ikyreʼỹ jey hag̃ua ha ohechakuaa hag̃ua Jehová oĩha gueteri ijykére. w21.11 9 párr. 9; 10 párr. 10, 13

Oiméramo ñañehaʼãmbaite hína ñakumpli porã umi asignasión jarekóva koʼág̃a, ¿heʼisépa upéva nañañehaʼãvéima vaʼerãha jajapo hetave mbaʼe Jehová servísiope? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Ñamoĩ vaʼerã umi méta ñanepytyvõtava ñandevaleve hag̃ua predikasiónpe, ñamboʼe porãve hag̃ua ha ñaipytyvõve hag̃ua ñane ermáno ha ermanakuérape. Jahupytýta koʼã méta jarekóva ñaneumílde ha ñanearandúramo, ha ñañehaʼãmbaitéramo jaservi ótrope ñapensa rangue ñandejehénte (Prov. 11:2; Hech. 20:35). ¿Mbaʼeichagua métapa ikatu ñamoĩ? Jajerure Jehovápe tañanepytyvõ jaikuaa hag̃ua mbaʼeichagua métapa ikatúta jahupyty (Prov. 16:3). ¿Ikatúpa ñañehaʼã jajapo ñande prekursorádo auxiliár térã rregulár, jaservi Betélpe térã ñambaʼapo konstruksiónpe? Ikatu avei ñaaprende ótro idióma japredika hag̃ua umi héntepe, osino java voi peteĩ lugár oñeñeʼẽhápe ótro idióma. w21.08 23 párr. 14, 15

Jehovápe g̃uarã ningo iñimportanteterei pe mborayhu ifiélva (Os. 6:6). Proféta Miqueas rupive Jehová ñanemokyreʼỹ ‘jahayhu hag̃ua pe mborayhu ifiélva’ (Miq. 6:8, nóta). ¿Péro mbaʼépa heʼise pe mborayhu ifiélva? Pe fráse “mborayhu ifiélva” jatopa mas de 180 vése Ñandejára Ñeʼẽ La Biblia Traducción del Nuevo Múndope. ¿Péro mbaʼépa osignifika hína upéva? Pe “Diksionário” oĩva ko Bíbliape heʼi mborayhu ifiélva ojepuru jepiha “oñeñeʼẽ jave pe mborayhu oñeñandúvare oĩ rupi kompromíso, ndojefallái rupi ótrondi, oĩ rupi lealta ha pe mborayhu osẽ rupi ñande pyʼaite guive. Ojepuru jepi ojeʼe hag̃ua Ñandejára ohayhuetereiha yvyporakuérape, ha avei pe mborayhu ohechaukávare yvyporakuéra ojupe”. Jehová omoĩ hína ñandéve pe ehémplo tuichavéva ojehechauka hag̃ua mborayhu ifiélva. Ndareíri ningo rréi David heʼi vaʼekue: “Jehová, ne mborayhu ifiélva ningo tuichaiterei, og̃uahẽ voi yvága peve. [...] Ñandejára, ¡tuichaite mbaʼe ningo ne mborayhu ifiélva!” (Sal. 36:5, 7, nóta). ¿Ñandépa ñamombaʼe avei Jehová mborayhu ifiélva David ojapo haguéicha? w21.11 2 párr. 1, 2; 3 párr. 4

Jehová ningo oreko peteĩ família oĩháme heta oadoráva chupe. Upe famíliape oĩ hína Jesús, haʼéva “pe Taʼýra ypykue ojejapo vaʼekue opaite mbaʼe mboyve”, ha avei hetaiterei ánhel (Col. 1:15; Sal. 103:20). Jesús oĩrõ guare ko yvy ape ári ohechauka vaʼekue umi yvypóra ifiélva ikatuha ohecha Jehovápe Itúaicha. Ha Jesús oñeʼẽrõ guare idisipulokuérandi, heʼi vaʼekue Jehováre ‘che Ru, haʼéva avei pende Ru’ (Juan 20:17). Ha ñañemeʼẽvo Jehovápe ha jajevautisa, ñande jaike hína peteĩ família oĩháme ñane ermáno ha ermanakuéra ñanderayhuetéva (Mar. 10:29, 30). Jehová ningo peteĩ Túa ñanderayhúva. Jesús oipota jahecha Jehovápe pe haʼe ohechaháicha chupe: Peteĩ Túa ivuénova ha ñanderayhúva, ikatúvare ñañemoag̃ui oimeha óra, ndahaʼéi hína peteĩ persóna ijarhélva ha omandasénteva voi. Haʼe omoñepyrũ vaʼekue pe padrenuéstro heʼívo: “Ore Ru”. Jesús ikatu kuri ñanemboʼe jaʼe hag̃ua Jehovápe ‘Todopoderóso’, “Apohare”, térã “Rréi opa ára g̃uarã”. Koʼã título oĩ porãtante avei kuri, pórke la Bíbliape voi ojepuru (Gén. 49:25; Is. 40:28; 1 Tim. 1:17). Péro Jesús ñanemboʼe jaʼe hag̃ua Jehovápe “ore Ru”, pórke péicha ñañandúta ikatuha ñañemoag̃ui hese. w21.09 20 párr. 1, 3

Rréi Manasés nohenduséi vaʼekue la Jehová heʼíva chupe iprofetakuéra rupive. Amo ipahápe, “Jehová ombou [Judá kóntrape] umi héfe omoakãva pe rréi de Asiria ehérsito, ha ojagarra hikuái Manaséspe gánchope, oipokua ha oipykua chupe kadéna de kóvrepe ha ogueraha Babilóniape”. Manasés oĩ aja préso Babilóniape, amalisia oñemoĩ ojepyʼamongeta umi mbaʼe ojapo vaʼekuére. Haʼe “osegi oñemomirĩete ituakuéra ypykue Jára renondépe”. Péro ndahaʼéi upévante, haʼe avei “ojerure asy Ijára Jehovápe imbaʼeporãmi hag̃ua hendive”, ha “osegi oñemboʼe Ñandejárape” (2 Crón. 33:10-12). Upéi Jehová okontesta Manaséspe umi iñemboʼe. Haʼe ikatu vaʼekue ohecha hese okambia hague ipyʼaite guive umi mbaʼe heʼívare iñemboʼépe. Jehováre opokoiterei vaʼekue Manasés ojerure asýrõ guare chupe perdón, upévare haʼe omoĩ jey chupe ogoverna hag̃ua. Manasés oaprovecha porã vaʼekue pe oportunida orekóva ohechauka hag̃ua añetehápe oñarrepenti hague. w21.10 4 párr. 10, 11

Áquila ha Priscila oheja vaʼekue opa mbaʼe oikuaáva, oho oiko ótro ládo ha omoñepyrũ ótro lugárpe la inegósio ojapohápe óga kárpa. Hóga pyahúpe, Coríntope, haʼekuéra oñepyrũ oipytyvõ pe kongregasión upepeguápe. Ombaʼapo avei hikuái apóstol Páblondi omombarete hag̃ua umi ermáno oĩvape upépe. Upéi haʼekuéra ova ohóvo ótro siudápe oipytyvõ hag̃ua umi lugár oĩvehápe nesesida (Hech. 18:18-21; Rom. 16:3-5). ¡Hetaite mbaʼe porã ningo ohupytýne raʼe hikuái oñondive! Umi matrimónio koʼag̃agua ikatu osegi Áquila ha Priscila ehémplo omotenondéramo oñondive Ñandejára Rréino. Upévare iporãta oĩ aja de nóvioma voi oñeʼẽramo hikuái umi méta ikatúvare omoĩ. Peteĩ paréha omoĩramo peteĩ méta ha oñehaʼãmbaite ohupyty upéva oñondive, haʼekuéra ikatúta ohecha porãve mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ chupekuéra (Ecl. 4:12). w21.11 17 párr. 11, 12

Iñimportanteterei ningo ñakumpli pe mandáto heʼíva ñamombaʼe vaʼerãha ñande sy ha ñande túape. Ñanemanduʼa vaʼerã la heʼívare Levítico 19:3, pórke upéicharõmante Jehová heʼíta ñanderehe ‘ñanderekopotĩ ha ñanderekoporãha’ (Lev. 19:2). Jahechaháicha Jehová oipota ñamombaʼe ñande sy ha ñande túape. Upévare iporã ñañeporandu: “¿Chéiko mbaʼeteko hína la upévape?”. Jahechakuaáramo tekotevẽha ñamehora, jajapo vaʼerã upéva. Ndaikatúi ningo ñarremedia umi mbaʼe ndajajapoporãi vaʼekue yma, péro koʼág̃a guive ikatu ñañehaʼã jahasave tiémpo hendivekuéra ha ñaipytyvõ chupekuéra. Por ehémplo jajogua ñande tuakuérape umi mbaʼe oikotevẽva, ñaipytyvõ chupekuéra osegi hag̃ua oservi Jehovápe ha ñamokyreʼỹ chupekuéra. Jajapóramo koʼã mbaʼe ñakumplíta hína la heʼíva Levítico 19:3. w21.12 4, 5 párr. 10-12

Rréi David ou vaʼekue opeka vaieterei. Por ehémplo, peteĩ vuéltape haʼe hekovai vaʼekue Bat-Sébandi ha upéi ojukauka voi la iménape (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24). Ojapo haguére upéva David oike vaʼekue hetaiterei akã rasýpe ha heta ombosufri ifamíliape, umíva apytépe umi ótro hembirekokuérape (2 Sam. 12:10, 11). Ótra vuéltape katu David nopenái vaʼekue Jehováre, ha lomímonte ojapoka peteĩ sénso oikuaa hag̃ua mboy soldádopa oreko. ¿Mbaʼépa oiko raʼe upe haguére? La Biblia omombeʼu amo 70.000 israelítarupi omano hague peteĩ péste káusare (2 Sam. 24:1-4, 10-15). ¿Mbaʼépa epensáne raʼe Davídre? ¿Erénepa raʼe: “No, haʼe nomereséi Jehová operdona chupe”? ¿Péro mbaʼépa opensa raʼe Jehová? Haʼe imanduʼa kuri mbaʼéichapa David heta tiémpore ifiél vaʼekue chupe, ha ohecha avei hese oñarrepenti hague ipyʼaite guive. Upéicha rupi, Jehová operdona vaʼekue Davídpe opeka vaietereíramo jepe. Jehová ningo oikuaa kuri David ohayhuha chupe ha ojaposeha la iporãva. ¡Ajépa javyʼaite Jehová siémpre oñekonsentra haguére umi kualida porã jarekóvare! (1 Rey. 9:4; 1 Crón. 29:10, 17). w21.12 19 párr. 11-13

Jesús siémpre ohechauka vaʼekue imbaʼerechakuaaha umi orekóvandi algúna diskapasida. Ikatu ñanemanduʼa por ehémplo la heʼika vaʼekue Juan el Bautístape: “Umi siégo koʼág̃a ohecha, umi ndoguataporãiva oguata porãma, umi iléprava okuera, umi nohendúiva ohendu, umi omanóvape oñemopuʼã jey”. Ha la hénte ohechávo umi milágro Jesús ojapo vaʼekue “ombotuicha Ñandejárape” (Luc. 7:20-22). Ñande kristianokuéra javyʼaiterei jasegívo Jesús ehémplo, ha jahechauka avei ñanembaʼerechakuaaha umi orekóvandi algúna diskapasida. Upévare ñandekalida hendivekuéra ha ñanepasiénsia avei hesekuéra. Ñande ndajarekóiramo jepe pe podér Jesús oreko vaʼekue jajapo hag̃ua milágro, si ikatu ñaipytyvõ chupekuéra oñemoag̃ui hag̃ua Ñandejárare japredikávo chupekuéra umi notísia porã. Upéva oipytyvõta chupekuéra amo gotyove ikatu hag̃uáicha orrekupera jey la isalu pe paraísope (Luc. 4:18). Ha hetaiterei hénte oaprendévo koʼã notísia porãite ombotuicháma avei hína Jehovápe. w21.12 9 párr. 5

Santiago oipuru vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ oporomboʼe hag̃ua. Haʼe oipuru Job ehémplo ohechauka hag̃ua umi ermánope Jehová siémpre opremiaha umi ifiélvape chupe. Santiago ndoipurúi vaʼekue umi palávra hasýva ñantende hag̃ua, upévare ndaipóri vaʼekue voi la nontendéiva chupe. Péicha ojapo rupi, la hénte imanduʼa Jehováre, ha ndahaʼéi hese. ¿Mbaʼépa ñaaprende? Ñaporomboʼe lája ifásil vaʼerã oñentende hag̃ua ha jaipuru vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ. Ñande ñaporomboʼe jave, jaipota la hénte ohechakuaa Jehová iñaranduha ha ojepyʼapyha hesekuéra. Ñande ndajaipotái haʼekuéra opensa ñande ñandevaletereiha (Rom. 11:33). Upévare ñaporomboʼéta jave, siémpre jaipuru vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ. Por ehémplo, jaʼe rangue ñane estudiántepe mbaʼépa ñande jajapóta peteĩ situasiónpe, jahechauka vaʼerã chupe umi ehémplo oĩva la Bíbliape ohechakuaa hag̃ua mbaʼéichapa Jehová opensa ha oñeñandu. Péicha ñane estudiánte oñehaʼãta ombovyʼa hag̃ua Jehovápe, ndahaʼéi ñanembovyʼa hag̃ua ñandéve. w22.01 10, 11 párr. 9, 10

Ñandejára ndoipotái jajapo mbaʼeve operhudikátava ñande rapichakuérape, péro ndahaʼéi upévante, oipota avei jatrata porã chupekuéra. Jehová oipota jahayhu ñande rapichápe ñande voi jajehayhuháicha, ha jaipotáramo Ñandejára ñandeguerohory, si o si ñakumplímante vaʼerã ko mandamiénto. Ñaanalisamína mbaʼéichapa Jesús oexplika vaʼekue iñimportantetereiha la heʼíva Levítico 19:18. Peteĩ fariséo una vuéltape oporandu vaʼekue chupe mávapa pe léi iñimportantevéva oĩva. Ha orresponde hag̃ua chupe, Jesús heʼi: “Rehayhu vaʼerã Jehová nde Járape nde pyʼaite guive, nde rekove kompletoite reheve, ha entéro ne pensamiénto reheve”. Ha upéi Jesús osita Levítico 19:18: “Pe segundo ojogua avei chupe ha heʼi: ‘Rehayhu vaʼerã nde rapichápe nde voi rejehayhuháicha’” (Mat. 22:35-40). Legálmente ningo hetaiterei hendáicha ikatu jahechauka jahayhuha ñande rapichakuérape, por ehémplo, ñakumplíramo pe mandáto oĩva Levítico 19:18-pe. Upépe heʼi: “Ndovaléi reñevenga nde rapicháre ni ndepyʼaro ne ermanokuérare”. w21.12 10, 11 párr. 11-13

Upe okasiónpe Jesús oñakarama apóstol Pédrore ha osalva chupe. Pedro omaña aja Jesúsre, haʼe trankiloite oguata ohóvo pe y ári. Péro upéi haʼe oñepyrũ rire omaña ijerére ha ohecha pe torménta, upépe haʼe okyhyje ha oñepyrũ oñapymi (Mat. 14:24-31). ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende apóstol Pedro ehémplogui? Haʼe ningo oguejýrõ guare pe várkogui ha oñepyrũ oguata pe y ári, noimoʼãieténe raʼe upéi oñepyrũtaha oñemondýi ha oñapymi. Haʼe oimoʼãne raʼe ikatutaha osegi oguata pe y ári og̃uahẽ meve Jesús rendápe, péro amo ipahápe ndaikatúi jey kuri ojapo upéva. Upérõ guare ningo tekotevẽ kuri Pedro ojerovia ojapo hag̃ua upéva, ha koʼág̃arupi ñande jajerovia vaʼerã avei Jehováre ikatu hag̃uáicha ñaaguanta umi provléma. Ndajajeroviavéiramo Jehováre ha ipromesakuérare, ikatu ñanekangy ha ñañepyrũ jajepyʼapyeterei umi provléma jarekóvare. Tahaʼe haʼéva la provléma oñepresentáva ñandéve, ñande jasegi vaʼerã jajerovia Jehováre ha ñakonfia haʼe ikatutaha ñanepytyvõ. w21.12 17, 18 párr. 6, 7

Ñañemboʼe, jastudia ha jajepyʼamongeta jave ñamombaʼeguasu hína Jehovápe. Ñañemboʼe jave ñañemongeta hína ñande Túa ñanderayhuetévandi. Jastudia jave la Biblia jaikuaa porãve hína Jehovápe, péicha jave ñaaprende hína pe iñaranduvévagui (Prov. 2:1-5). Ha jajepyʼamongeta jave jahechakuaa Jehová orekoha kualida iporãitereíva, ha ñantende porãve umi mbaʼe haʼe ojapótava ñanderehehápe amo gotyove. Péicha jaipuru porãma hína ñane tiémpo, ¿péro mbaʼéichapa ikatu jaaprovecha porãve pe tiémpo jahasáva Jehovándi? Ikatúramo, eho peteĩ lugár itrankilohápe. Ñapensamíntena Jesúsre. Haʼe oñepyrũ mboyve opredika oho vaʼekue 40 díare pe desiértope (Luc. 4:1, 2). Upe lugár itrankiloitévape Jesús ikatu vaʼekue oñemboʼe ha ojepyʼamongeta la Jehová oipotávare haʼe ojapo. Koʼã mbaʼe katuete oipytyvõne raʼe Jesúspe oaguanta hag̃ua la oñepresentáva chupe upe rire. w22.01 27 párr. 7, 8

Ikatu hína peteĩ ansiáno térã peteĩ ermáno iñakãguapýva ohechauka ñandéve álgo tekotevẽhápe ñakambia. Peteĩ ermáno omeʼẽramo ñandéve algún konsého oñemopyendáva la Bíbliape, ñañehaʼãmbaite vaʼerã jajapo la heʼi vaʼekue ñandéve. ¿Serápa ifásil ñahendu umi konsého ha jajapo la ojeʼéva ñandéve? Legálmente nahániri, ha sapyʼánte ikatu voi ñañeñandu vai upéicha jave. ¿Mbaʼérepa? Segúramente enterovévape g̃uarã ifásil ñarrekonose ñaneimperfektoha, péro ndaigústoi ojeʼe jave ñandéve oĩha peteĩ mbaʼe ndajajapoporãiva ha tekotevẽha ñakambia (Ecl. 7:9). Ikatu voi ñañemoĩ ñañedefendese, térã ñapensa pe omeʼẽ vaʼekue ñandéve konsého ojapo hague upéva opensa vaíguinte ñanderehe, térã nañandegustái la heʼi lája ñandéve. Avei ikatu ñañemoĩ ñapensa pe ermáno voi orekoha heta defékto, por ehémplo ikatu hína jaʼe: “Mávaiko haʼe omeʼẽ hag̃ua chéve konsého, haʼéngo ojavýnte avei”. Amo ipahápe ñapensáramo nañaikotevẽiha pe konsého oñemeʼẽ vaʼekue ñandéve, posívlemente nañapenamoʼãinte hese. Térã katu jajerurétante ótra persónape omeʼẽ hag̃ua ñandéve peteĩ konsého si ñandegustátava. w22.02 8, 9 párr. 2-4

¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe pe múndo pyahúpe tekotevẽtaha avei jahechauka jajeroviaha Jehováre? Ñanemanduʼamíntena umi israelítare. Haʼekuéra ningo osẽ riremínte Egíptogui, ohechagaʼúma kuri umi mbaʼe oheja vaʼekue, ha heʼi voi pe maná Jehová omeʼẽ vaʼekue chupekuéra haʼeha puerkésa (Núm. 11:4-6; 21:5). ¿Ñandépa ñapensáta avei haʼekuéraicha ág̃a opa rire pe jehasa asy guasu? Upe tiémpope ningo posívlemente heta ñambaʼapóta ñamopotĩmba hag̃ua ko yvy, ha ikatu voi ijetuʼu hína primerorã. ¿Ndépa reñanimáne rejeplagea umi mbaʼe Jehová omeʼẽvare ñandéve? Pono oiko upéva ñanderehe koʼág̃ama voi ñandeagradesído vaʼerã, upéicha jasegíta jaagradese umi mbaʼe Jehová omeʼẽva ñandéve amo gotyove. w22.02 7 párr. 18, 19

Pe profesía oĩvape Zacarías 8:23-pe, pe “judío” orrepresenta umi unhído hembývape ko yvy ape ári (Rom. 2:28, 29). Umi “10 kuimbaʼe oñeʼẽva opaichagua idióma” katu orrepresenta umi ótro ovechakuérape, ha haʼekuéra ‘oñakarama hatã pe judío aóre’. ¿Mbaʼépa ohechauka upéva? Umi ótro ovechakuéra siémpre oĩtaha umi unhído ykére ikatu hag̃uáicha oadora Jehovápe. Upéicha avei, oñekumpli hag̃ua pe profesía oĩva Ezequiel 37:15-19, 24, 25-pe, Jehová oipytyvõ umi unhidokuérape ha umi ótro ovechakuérape oĩ hag̃ua unído oñondive, ha mbaʼeve ndoseparamoʼãi chupekuéra. Ko profesía oĩva Ezequiélpe oñeʼẽ mokõi yvyráre. Pe yvyra heʼíva hese “Judápe g̃uarã” orrepresenta umi ohótavape yvágape (ymave Judágui osẽ vaʼekue Israel rreirã). Ha pe ótro yvyra, heʼíva hese “Josépe g̃uarã, orrepresentáva Efraínpe”, orrepresenta umi oikótavape ko yvy ape ári. Jehová heʼi kuri ombojoajutaha koʼã mokõi grúpo, oiko hag̃ua chuguikuéra peteĩ yvyrántema. Haʼekuéra oĩta unído ha oservíta oñondive peteĩ Rréipente, haʼéva Jesucristo (Juan 10:16). w22.01 22 párr. 9, 10

Jesús tiémpope oĩ vaʼekue umi omeʼẽva guaʼu heta donasión oipytyvõ hag̃ua umi imboriahúvape, péro ojapo vaʼekue upéva ojehechaukaséguinte. Haʼekuéra ojapo guaʼu la iporãva, péro ndahaʼéi ohayhúgui Jehovápe ni hapichakuérape, ha upéicha rupi la ojapo vaʼekue hikuái ndahaʼéi mbaʼevete Jehovápe g̃uarã (Mat. 6:2-4). Ñande jajapo vaʼerã la iporãva jahayhúgui Jehovápe ha ñande rapichakuérape, ha ndahaʼéi jajechaukaséguinte. Upéicharõ añoite ikatúta jaʼe rreálmente ñandepyʼaporãha. Upévare epensamína koʼã mbaʼére: “Oiméramo aikuaa la ajapo vaʼerã, ¿ajapópa upéva? ¿Mbaʼépa la chemomýiva ajapo hag̃ua umi mbaʼe iporãva?”. Jehová ningo oipuru ijespíritu sánto ojapo hag̃ua opa mbaʼe (Gén. 1:2). Ha ñañehaʼãramo, upe espíritu ñanepytyvõta jajapo hag̃ua la tekotevẽva ha jahechauka hag̃ua káda kualida porã oúva chugui. Ñantende hag̃ua upéva ikatu ñanemanduʼa la heʼi vaʼekuére Santiago: “Ñande jerovia omano ndajajapóiramo umi mbaʼe iporãva” (Sant. 2:26). Ha upeichaiténte avei ndajahechaukáiramo umi ótro kualida porã oúva Ñandejára espíritugui. Ñañehaʼãmbaitéramo siémpre jahechauka koʼã kualida porã, jahechaukáta hína ñapermitiha Ñandejára espíritu ñandegia. w22.03 11 párr. 14-16

Ñande kristianokuéra ningo jajapo hetaiterei mbaʼe Jehová servísiope ha ñañehaʼã avei ñaipytyvõ la héntepe. Péro apóstol Pedro heʼi vaʼekue umíva apytépe oĩha peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva, pórke heʼi mboyve ñanesánto vaʼerãha entéro mbaʼépe, haʼe omeʼẽ kuri ko konsého: “Pepreparákena pene ménte pembaʼapo jejopy hag̃ua” (1 Ped. 1:13). ¿Mbaʼe traváhorepa oñeñeʼẽ hína koʼápe? Pedro heʼise kuri umi kristiáno unhído opredika vaʼerãha umi notísia porã (1 Ped. 2:9). Ha entéro kristiáno koʼag̃agua jaguereko avei peteĩ priviléhio tuichaitereíva, pórke ikatu japartisipa kóva ko traváho iñimportantetévape, ha péicha ikatu ñaipytyvõ hetaiterei héntepe ko múndo tuichakuére. Añetehápe ñamombaʼeterei ko priviléhio ha javyʼaiterei ikatu haguére japartisipa pype (Mar. 13:10). Siémpre jajapóramo upéicha, jahechaukáta jahayhuha Jehovápe ha ñande rapichakuérape. Ha avei jahechaukáta ñañehaʼãmbaiteha ñanesánto hag̃ua entéro mbaʼe jajapóvape. w21.12 13 párr. 18

Apóstol Pablo siémpre opensa porã vaʼekue umi ermanokuérare. Haʼe oikuaa vaʼekue peteĩ ermáno ojavýramo, upéva ndeʼiseiha katuete haʼeha peteĩ mála persóna. Haʼe ningo ohayhu vaʼekue chupekuéra, ha oñekonsentra umi kualida porã haʼekuéra orekóvare. Upévare haʼe ohecháramo chupekuéra ijetuʼu lentoha ojapo iporãva, haʼe nopensavaíri hese, síno ke oñehaʼãmbaite oipytyvõ chupe. Ñapensamíntena por ehémplo mbaʼéichapa Pablo oipytyvõ vaʼekue mokõi ermána oĩvape Filípospe (Filip. 4:1-3). Koʼã ermána ningo héra vaʼekue Evodia ha Síntique, ha haʼekuéra tuicha oiko vai vaʼekue oñondive. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼekue Pablo oipytyvõ hag̃ua chupekuéra? Haʼe noñemoĩri ojaʼo chupekuéra upe haguére. Upéva rangue haʼe oikuaa koʼã ermána iguapaitereiha, ha Jehová ohayhuetereiha chupekuéra. Upéicha rupi Pablo opensa porãnte koʼã ermánare, ha omokyreʼỹ chupekuéra ikatu hag̃uáicha osolusiona pe provléma orekóva hikuái. Jahechakuaa upéicharõ Pablo siémpre oñehaʼã hague ohecha umi kualida porã orekóva la ermanokuéra. Ha upéva oipytyvõ vaʼekue chupe ikatu hag̃uáicha ovyʼa kongregasiónpe, ha siémpre ojogueraha porã la ermanokuérandi. w22.03 30 párr. 16-18

Pe pyʼaguapy Jehová omeʼẽva ñandéve ñanepytyvõ ñaĩ hag̃ua trankílo ha avei ñapensa porã hag̃ua. Peteĩ ermána hérava Luz ohechakuaáma upéva siertoha, ha haʼe heʼi: “Chéngo siémpre añehaʼã ani hag̃ua añeñandu cheaño, sapyʼánte apensáma voi ni Jehová ndacherayhuiha. Péro añeñandu jave péicha, upepete añemboʼe Jehovápe ha amombeʼu chupe mbaʼéichapa añeñandu. Pe ñemboʼe tuicha chepytyvõ añeñandu porã jey hag̃ua”. Oiko haguéicha ko ermánare, ñande avei ikatu tuicha ñandepyʼaguapy ñañemboʼe rire Jehovápe (Filip. 4:6, 7). Ñande jaikuaa Jehová ha Jesús ñanepytyvõtaha omano jave ñandehegui peteĩ jahayhúva. Jahechávo mbaʼeichaitépa Jehová ha Jesús ojepyʼapy umi héntere, ñanemomýi avei ñandéve jahayhu hag̃ua umi héntepe ha japredika hag̃ua chupekuéra. Avei tuichaiterei ñanepytyvõ jaikuaávo Jehová ha Jesús oikuaaha umi mbaʼe jahasáva, upévare haʼekuéra ñanepytyvõseterei ñaaguanta hag̃ua. Ñande jaipotaitereíma og̃uahẽ pe día Jehová ‘omokãmbaitetahápe ñande resay’ (Apoc. 21:4). w22.01 15 párr. 7; 19 párr. 19, 20

Jesús oñeʼẽ vaʼekue mokõi okẽ rehe. Peteĩva ñandegueraha peteĩ tape ipévare, ha pe ótro katu peteĩ tape ipoʼívare (Mat. 7:14). Ko téxtope Jesús ndeʼíri oĩha mbohapy tape, síno mokõinte. Ha káda uno jadesidi vaʼerã mbaʼe tapérupipa jaháta. Upéva ningo iñimportanteterei, pórke ñande rekove odepende hína la jadesidívare. Ifasileterei ningo jaguata hag̃ua pe tape tuichávare, ha ñambyasýramo jepe oĩ heta hénte ohóva upérupi. Haʼekuéra ndohechakuaái Satanás oipotaitereiha jaha upe tapére, pórke jajapóramo upéva ñañehundíta (1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19). Pe ótro tape Jesús oñeʼẽ hague katu ndatuichaiete voi. Upéva rangue, haʼe heʼi voi kuri ipoʼiha ha saʼieterei oĩha umi ohóva upe tapérupi. ¿Mbaʼérepa upéva? Pe sigiénte versíkulope Jesús heʼi kuri idisipulokuérape oĩha hetaiterei proféta japu (Mat. 7:15). w21.12 22, 23 párr. 3-5