6 AREBEKA
A Yuun Sakɛ Keŋɛ La Zɛ’an N Zaaɛ
PUGELA n som n yuun zãli a yoore paara lua zɛ’an. Pugela wa yu’urɛ dela Arebeka. La yuun dela zaanɔɔrɛ bɔba. Arebeka yuun boti la a akɛ ko’om kule. A yuun ni kena aɣera ko’om saŋa woo mɛ. A nyɛ la saama n de buraasi n tari ba yuɣema bɔna lua la zɛ’an ge a kelum paɛ lua la mɛ akɛ a ko’om.
Se’em ma’a ti a yuun akɛ a ko’om ba’asɛ kula la, buraasi la ayima n de bunkutɛ zɔ paɛ en mɛ ge yele en yeti, “N belone ho mɛ, bahɛ te n nyu ho yoore wa poan ko’om wa fiin.” Arebeka yuun ka gu’um ti a soŋɛ saama wa. A yuun eŋɛ ba soŋa mɛ. A yuun yeti, “N daana, nyu” ge nyaa tukɛ a yoore la ge eŋɛ ko’om bo en ti a nyu tiɣɛ.
Arebeka yuun le eŋɛ la sɛla n gaŋɛ bala. A yuun akɛ la ko’om bo yuɣema pia la ti saama la bã la. Pugela wa yuun kɔ’ɔn aɣera la ko’om kena bɔ’ɔra yuɣema wa za’a ti ba nyu ta tiɣɛ. Bala yuun basɛ ti la eŋɛ burakutɛ wa la pakerɛ ti a kɔ’ɔn kpa bisera en. Burakutɛ la yuun soke pugela wa baŋɛ a sɔ n de mina ge le soke en baŋɛ nyaa ba wan nyɛ zɛ’an gã’arɛ ba yire. Arebeka yuun ka gu’um ti a saam ba. A yuun pa’alɛ ba la zɛsɛka ti ba wan gã’arɛ ge eŋɛ yɔnɔ bo ba dusi la.
Arebeka yuun ka mi sɛla n iti. La yuun dela Yehowa n basɛ ti eŋa la burakutɛ la seke taaba. Daanse’ere, burakutɛ wa yuun dela Eliezer. Buraa wa yuun ze’ele la zɛ’an n zaaɛ ge dɛna mina ti a kpɛ’ɛma dekɛ amea delum en. Abraham yuun puɣum te’ele sɔsɛ mɛ la a yameŋa wa bakwai fii n tole. A yuun yele en ti a keŋɛ tiŋa n zaaɛ ta ɛ pɔɣa na bo a dayua Isaak. Isaak yuun dela Abraham dayua n wan ta soe Abraham yire. Abraham yuun yele en ti a loe pugela n ze’ele yisɛka poan nɛreba n pu’useri Yehowa. Bala zuo la, Eliezer yuun zusɛ la Yehowa ti A soŋɛ en. A yuun zusɛ Naayinɛ yeti A basɛ ti pugela sɛka ti a wan loe bo Isaak la dɛna mina n to’oseri saama soŋa. Arebeka me yuun sirum to’e ba soŋa soŋa mɛ!
Arebeka yuun eŋɛ la kalam soŋɛ nɛreba wa ti a ka mina la. Sankaŋa la, dɛŋa yuun ka ba’ɛ bɔna bim ti ho soŋɛ saama. Ge zina beere wa, nɛreba zo’e zo’e dela “zabzabereba, ba ka nɔŋɛ som.” (2 Tim. 3:1, 3) Hali la bala za’a, Arebeka yuun eŋɛ la makesonɛ la eŋa n yuun soŋɛ saama la se’em la. A yuun kelum eŋɛ la yɛla ase’a pa’alɛ ti a tari la sukpe’ene.
La yuun ka yue ti a baŋɛ sɛla n sɔi ti saama wa wa’an ba tiŋa na. Arebeka sɔ Betuel yuun yele la Arebeka tã Laban ti a yele Eliezer ti a wa’ana di. Ge Eliezer yuun yele ba ti see ti eŋa yele ba sɛla n sɔi ti a wa’ana la ge nyaa di. A yuun yele ba la Yehowa n soŋɛ eŋa se’em ti a nyɛ Arebeka. Betuel la a dayua la yuun baŋɛ ti Eliezer n yele sɛla la dela yelemɛŋɛrɛ. Bala zuo la, ba yuun yeti: “Yele dena wa ze’ele la Na’ayenɛ zen’an na.”
Arebeka n yuun baŋɛ ti Yehowa boti la a keŋɛ zɛ’an n zaaɛ ta ele buraa ti a ka mina la, a yuun eŋɛ la wani?
Arebeka nyaa wan eŋɛ la bem? Eliezer yuun puɣum fabela ti pugela la ta’an kan sakɛ ti a doose eŋa wa’an Kanaan tiŋa. Arebeka yuun tari yɔ’ɔ ti a loe amea n boti sɛla yele wa poan yoi? Beere n yuun yilegɛ la, Eliezer yuun soke ba ti a baŋɛ nyaa a wan ta’an tari Arebeka keŋɛ. Arebeka deodoma yuun kɔ’ɛ ba puti’irɛ ti ba soke Arebeka baŋɛ a puti’irɛ n de sɛla. Ban yuun soke en la, a yuun yele ba yeti: “Ɛɛn, n wan doohe en keŋɛ.” A yuun mi ti daanse’ere a kan le nyɛ a deodoma ge a yuun sakɛ keŋɛ mɛ. Bem n yuun basɛ ti a tara sukpe’ene? Daanse’ere a yuun baŋɛ ti Yehowa n boti a eŋɛ sɛla n bala.
Arebeka la saama la yuun bã la yuɣema keŋɛ bakwai fii nyaa ta paɛ Abraham n kɛ̃’ɛri zɛsɛka Kanaan tiŋa la. Se’em ma’a ti la yuun ta nyuulena la, Arebeka yuun nyɛ la buraa n keni a ma’a bũ’ɔ poan ge ti’isa taɣesa. Eŋa n yuun baŋɛ ti buraa wa dela Isaak la, a yuun sirege la amea ge vuge bɔbega ti la pa’alɛ ti a sakɛ ti Isaak n wan dɛna a sira. Isaak yuun dela yuun 40. La boi bim ti a ma Sarah n ki la, yuuma atã n tole ge Sarah kum la yuun kelum daana Isaak mɛ ti a ti’isa. Arebeka wan nyɛ sukpe’ene ta’an tum tunse’a n gã a nɛŋa ti Naayinɛ dekɛ bo en la? A wan nɔŋɛ Isaak n de a zuodaana la ge me soŋɛ en ti a ta’an pu’usa Yehowa soŋa soŋa? Baabule la pa’alɛ ti a yuun eŋɛ la bala. Baabule la n pa’alɛ bamam n pɔsɛ ba pɔɣedire la ti la ana soŋa se’em n wana. La yeti: “Te Isaak nɔŋɛ Arebeka, te la bahɛ te Isaak ka tɛn’ɛha a ma kum la yele te a suunre sagona.”
Kaalɛ Baabule zɛ’ɛsi wa:
Sɔsɛ ya sokere wa:
Arebeka yuun eŋɛ la wani pa’alɛ ti a tari sukpe’ene?
Viisɛ Pa’asɛ
1. Abraham n yuun nyaa tari kɔma la, bem ti Eliezer yuun kan le ta’an nyɛ ge bem n pa’alɛ ti Eliezer yuun ka eŋɛ sunsɔa? (Pin. 15:2-4; 24:12; w97-E 1/1 30 ¶2)
2. Beni n sɔi ti Abraham yuun bɔta ti ba tari Isaak pɔɣa Arebeka wa’an Kanaan na ge daɣɛ ti Isaak tee keŋɛ Arebeka tiŋa? (w97-E 1/1 30 ¶3)
3. Bo’olum la ti Eliezer yuun dekɛ bo Arebeka, la a deodoma la yuun pa’alɛ la bem? (it-E “Rebekah” ¶4)
4. Arebeka yuun ze’ele la Haran keŋɛ Negeb. Pa’alɛ sore la n yuun ani se’em. (wp16.3-E 15 ¶1) Bisɛ foote A
www.LifeintheHolyLand.com
Foote A: Nɛreba zo’e zo’e yuun tabelɛ kɛ̃ Negeb mɛ ge ti muurɔ me yuun zo’e bim ti Abraham dusi yuun ɔbera
Ti’isɛ Hon Wan Dekɛ Tum Tuuma Se’em
To san bɔta ti to di pɔɣa bii ele sira, Abraham, Arebeka, la Isaak yele la wan ta’an soŋɛ to la wani? (Pin. 24:2, 3; 27:46–28:1)
Arebeka yuun dela pɔka n tuni soŋa soŋa, bɔ’ɔra yɛri yɛri ge me nana nɛreba. Mabipɔɣesi wan ta’an tɔɣesa en la wani zina beere wa? Bisɛ foote B
Foote B
Ho wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesa Arebeka sukpe’ene la?
Ti’isɛ Taɣesɛ Yehowa Yele
Arebeka yele wa pa’alɛ mam ti Yehowa ani la wani?
Arebeka yele wa makɛ la Yehowa puti’irɛ la wani?
Yehowa san ta isige Arebeka kum poan, mam wan soke en la bem?
Zamesɛ Yɛla Pa’asɛ
Geele bisɛ Arebeka n yuun kelum tara sukpe’ene se’em, se’em ma’a ti a yuun ele, la se’em ma’a ti a ta dɛna ma la.
Kɔma wan ta’an zamesɛ la bem Arebeka zɛ’an?
“Rebekah’s Fine Qualities” (“Picture Activities” n boi jw.org)