12 KALEB
A Yuun Tari La Yelemɛŋɛrɛ Bɔ’ɔra A Naayinɛ La
SANSƐKA ti Moses yuun zɔ yese Egypt la ti ba yuun dɔɣɛ Kaleb. A yuun boi la yamenɛ poan ge pooren, a yuun nyaa ta bɔna la fai. Kaleb n yuun de wuu yuun 40 la ti Moses lebe Egypt, se’ere n sɔi la Yehowa n yuun tum en ti a lebe ta faaɛ Eŋa nɛreba, Israeldoma la basɛ. La yuun ta’an eŋɛ Kaleb pakerɛ la eŋa n yuun nyɛ Yehowa n tari paŋa se’em la. Yehowa n yuun basɛ ti Too Pia la sige Egypt, ga’ɛ Mɔɣɛ Mɔlega la ge faaɛ A nɛreba basɛ.
Kaleb yuun kɔ’ɔn tɛ̃ra yele ana wa n yuun basɛ ti a sakerɛ kpe’em se’em la mɛ. Ŋmaresi fii pooren, Israeldoma zo’e zo’e yuun eŋɛ la kpenkpasi se’em ma’a ti ba yuun bɔna Sinai Zoore la tilin la. Ge Kaleb yuun kelum tara la yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Naayinɛ. La yuun ka yue ti Moses dekɛ tuunɛ n boi de to’ore bo Kaleb. A yuun yele la Kaleb, Yosua, la Israel nabiisi pia ti ba keŋɛ ta kaɛ Pu’ulumbiŋere Tiŋa la bisɛ.
Buraasi 12 la yuun kɛ̃ Kanaan tiŋa mɛ la sukpe’ene. Ba yuun dekɛ la dabesa 40 kaɛ tiŋa la, ka nɛreba, la ba vatɔ. Ba yuun tari la tiwɔla zo’e zo’e lebe. Ba me yuun kɔ’ɛ la daam tia yile n wɔm tiwɔla zo’e zo’e. Yile wa n yuun tibegɛ se’em la zuo, ba yuun dekɛ ka paɣelɛ la dɔɔ zuo ti buraasi siyi buke ka. Ge vɛɛsereba pia la n yuun tari sɔɔleŋa sɛka ta bo Israeldoma la yuun daam Kaleb mɛ. Baabule la yeti, ba daa kɔ’ɔn yɛta Israeldoma la “bama n kae teŋa la te la kpe’em se’em.” Ba yuun yeti bamam kan nyaŋɛ zabɛ nyaŋɛ Kanaandoma la, se’ere n sɔi la ba tari la paŋa ge me dɛna nɛrewaɣela. Hali ba yuun yeti, Kanaandoma la dela Nefilimdoma la ti ba yuun sa’am ba Kokemɔ la poan la yaasi. Nɛreba la za’a suure n yuun sa’am ti basɛba yuun bɔta ti ba loe nɛŋadaana ti a tari ba lebe Egypt.
Kaleb la Yosua yuun kelum tara la sakerɛ. Ba yuun tɔɣɛ kpemese Israeldoma la sakerɛ n yuun miini la giila yeti: “[Yehowa] boe mɛ la tomam. Da zɔta ya dabeem la ba.” Ge bala yuun tuɣum basɛ ti Israeldoma wa sunsɔa n nyie, ban ka tari sakerɛ la zuo. Hali ba yuun boti la ba lobe Kaleb la Yosua kuga ku!
La yuun daam Yehowa mɛ paa. A yuun tum la yelekiresi zo’e zo’e ta’an faaɛ ba Egyptdoma n tari paŋa la nu’usin basɛ. Ge la ka yue ti Israeldoma wa pilum tamɛ ge me ka le tara sakerɛ bɔ’ɔra en. Naayinɛ yuun mi ti Kaleb la Yosua tari la sakerɛ, la sukpe’ene. Hali Yehowa yuun yeti: “Mam tontona Kaleb . . . n tare sea sɛka n boe kayema la zuo, ge doohe mam la [a] suunre zan’an la zuo.” Yehowa yuun kɔ’ɛ a puti’irɛ ti Israeldoma sɛba n ka tari sakerɛ la za’a wan ki pɔɣentia la poan.a Ge Kaleb la Yosua, la nɛreba fii wan kelum vɔna ta kɛ̃ Pu’ulumbiŋere Tiŋa la poan.
Kaleb yuun kɔ’ɔn ze’a la kankaŋi la Yehowa se’em ma’a ti Israeldoma la yuun ka tara sakerɛ ge me yuun bɔta ti ba pɔɣelum en la
Israeldoma la n yuun eeri nyaara pɔɣentia la poan yuun 40 la, Kaleb yuun kelum tara la sakerɛ la sukpe’ene. A yuun tari la yelemɛŋɛrɛ soŋera Moses. Moses n yuun ki la, Yehowa yuun loe la Yosua ti a tari A nɛreba la yakɛ Yordan Kulaa la ti ba ta kɛ̃ Pu’ulumbiŋere Tiŋa la. Kaleb yuun kelum pa Yosua poore mɛ. Hali Kaleb n yuun kuregɛ la, a yuun eŋɛ pa’alɛ ti a tari la sukpe’ene zabera la Naayinɛ dindoma n boi Kanaan tiŋa la.
Naayinɛ nɛreba n yuun yakɛ Yordan Kulaa la, yuuma ayoobe pooren, ba yuun zabɛ to’e Pu’ulumbiŋere Tiŋa la zɛ’ɛsi zo’e zo’e mɛ. Nananawa, Kaleb nyaa wan ta’an loe eŋa la a deodoma n wan kɛ̃’ɛra zɛ’an. A yuun loe la Hebron, zɛsɛka ti vɛɛsereba pia la yuun yeti bamam kan nyaŋɛ zabɛ to’e, se’ere n sɔi la nɛrewaɣela n boi bim la. La boi bim ti Kaleb yuun dela yuun 85 ge a yuun tari la sakerɛ bɔ’ɔra Yehowa ge yeti: “Na’ayenɛ n soŋorɛ mam la zuo n wan dige ba te ba yehe bini wo enŋa n yele se’em la.” Bala n yuun sirum eŋɛ! Kaleb yuun zabɛ to’e tiŋa la mɛ, nyaa ta kɛ̃’ɛra bim. Baabule la yeti: “Bilam te teŋa la nya vo’ohe zaba poan.”
Moses yuun puɣum yele Kaleb yeti: “Hom n doohe [Yehowa] mam Yenɛ la, la ho suunre zan’an.” Nɔkpe’ene kai ti Kaleb yuun kɔ’ɔn dɔla Naayinɛ mɛ la a suure za’a ta paɛ a kum. Yehowa me san ta isige en Paradiisi poan, a wan kɔ’ɔn ita la bala!
Kaalɛ Baabule zɛ’ɛsi wa:
Sɔsɛ ya sokere wa:
Kaleb yuun eŋɛ la wani pa’alɛ ti a tari sukpe’ene?
Viisɛ Pa’asɛ
1. Daam tiwɔla la n yuun boi Pu’ulumbiŋere Tiŋa la yuun sirum kãregɛ wuu Kanlɛ 13:23 n pa’alɛ se’em la? (w06-E 6/15 16 ¶1-2)
2. Pu’ulumbiŋere Tiŋa la yuun sirum tari “iilom la seerom” zo’e zo’e wuu Kaleb la Yosua n yuun tɔɣɛ se’em la? (Kan. 14:8; w11-E 3/1 15) Bisɛ foote A
Institute of Archaeology/Hebrew University © Tel Rehov Excavations
Foote A: Israel tiŋa poan ti ba dekɛ yɔɣerɔ maalɛ sim tukɔ ti la paɛ wuu yuun 3000 zina beere wa
3. Ban yuun ta paɛ Kades ti Moses tum vɛɛsereba 12 la, Israeldoma la yuun kelum zaaɛ la Pu’ulumbiŋere Tiŋa la me yoi? (w04-E 10/15 17 ¶11-12) Bisɛ foote B
Foote B
4. Yehowa yuun kã bo Kaleb la wani la eŋa n yuun tari sakerɛ, la sukpe’ene la? (w06-E 10/1 18 ¶11)
Ti’isɛ Hon Wan Dekɛ Tum Tuuma Se’em
La boi bim ti Kaleb yuun ka tue wuu Israeldoma basɛba n yuun tue se’em la ge a yuun laɣum naɛ la ba mɛ ɛɛra nyaara pɔɣentia la poan. Hali la bala za’a, a yuun sirege la amea ge dekɛ amea delum Yehowa. To wan ta’an tɔɣesa Kaleb makesonɛ wa la wani?
Kaleb yele la wan soŋɛ to la wani ti to kan basɛ ti “nɛrekooŋɔ” pɛ̃regɛ tɔ ti to eŋɛ sɛla n ka nari? (Yɛh. 23:2) Bisɛ foote D
Foote D
Ho wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesa Kaleb sukpe’ene la?
Ti’isɛ Taɣesɛ Yehowa Yele
Kaleb yele wa pa’alɛ mam ti Yehowa ani la wani?
Kaleb yele wa makɛ la Yehowa puti’irɛ la wani?
Yehowa san ta isige Kaleb kum poan, mam wan soke en la bem?
Zamesɛ Yɛla Pa’asɛ
Zamesɛ baŋɛ Kaleb sakerɛ la n yuun soŋɛ en ti a tara sukpe’ene se’em.
“Courageous Through Faith and Godly Fear” (w06-E 10/1 16-19 ¶1-12)
Beni n sɔi ti Kaleb n yuun de yuun 85 la a yuun ta’an yeti: “Mam dela se’em n doohe [Yehowa] mam Yenɛ la n suunre zan’an”? (Yos. 14:8)
a Levidoma bii Israeldoma sɛba n yuun ka paɛ yuun 20 sankaŋa la yuun ka pa’asɛ bim.—Kan. 14:29.