Ngaa Magkahadlok sa Dios, Indi sa mga Tawo?
“ANG kahadlok sa tawo nagadala sing siod, apang ang nagasalig kay Jehova pagaamligam.” (Hulubaton 29:25) Paagi sa sining mga pulong ginapaalisto kita sang dumaan nga hulubaton sa sahi sang kahadlok nga sa pagkamatuod isa gid ka hilo sa hunahuna—ang kahadlok sa tawo. Ginpaanggid ini sa siod. Ngaa? Bangod ang isa ka diutay nga sapat, kaangay sang koneho, wala sing mahimo kon masiod ini. Luyag sini malagyo, apang ginapunggan sia sang siod. Sa epekto, ang biktima naparalisado.
Kon nahugakom kita sang kahadlok sa tawo, kaangay gid kita sa sina nga koneho. Mahimo nahibaluan naton kon ano ang dapat naton himuon. Ayhan luyag pa gani naton himuon ini. Apang ang kahadlok nagapugong sa aton. Naparalisado kita kag indi makahikot.
Ang Siod sang Kahadlok sa Tawo
Hunahunaa ang pila ka halimbawa sa panahon sang Biblia tuhoy sa pila nga nasiod sang kahadlok. Sang kaadlawan ni Josue, 12 ka lalaki ang ginpadala sa pag-espiya sa duta sang Canaan antes magsalakay ang mga Israelinhon. Nagbalik ang mga espiya kag nagreport nga ang duta matambok kag bugana, subong sang ginsiling sang Dios. Apang ang napulo sang mga espiya hinadlukan sa kusog sang mga pumuluyo. Sa amo, bangod sang kahadlok sa tawo, naghatag sila sing ginpahabok nga report nahanungod sa sining kusog sa mga Israelinhon kag gani hinadlukan ang bug-os nga pungsod. Nagdumili ang mga Israelinhon sa pagtuman sa sugo sang Dios nga magmartsa padulong sa Canaan kag agawon ang pungsod. Subong resulta, sa sulod sang masunod nga 40 ka tuig, ang tanan nga adulto nga lalaki sadtong tion, luwas sa pila lamang, napatay sa kahanayakan.—Numeros 13:21–14:38.
Si Jonas isa pa ka biktima sang kahadlok sa tawo. Sang ginpadala sia agod magbantala sa daku nga siudad sang Ninive, sia “nagtindog kag nagpalagyo pa Tarsis gikan sa atubangan ni Jehova.” (Jonas 1:3) Ngaa? Ang mga taga-Ninive kilala subong mapintas kag masingki nga mga tawo, kag nahibaluan gid ina ni Jonas. Bangod sang kahadlok sa tawo nalagyo sia sa direksion palayo sa Ninive. Matuod, ginbaton niya sang ulihi ang iya tulumanon apang sa tapos lamang mahatagan sia ni Jehova sing tumalagsahon nga disiplina.—Jonas 1:4, 17.
Bisan ang mga hari mahimo nga mahadlok sa mga tawo. Sang isa ka okasyon, talangkod nga ginlalis ni Hari Saul ang sugo sang Dios. Ang iya balibad? “Ginlalis ko ang sugo ni Jehova kag ang imo mga pulong, bangod nga nahadlok ako sa katawhan kag nagtuman sa tingog nila.” (1 Samuel 15:24) Pila ka siglo sang ulihi, sang ang Jerusalem ginsalakay sang mga Babilonianhon, ginlaygayan ni Jeremias nga isa ka matutom nga manalagna si Hari Sedequias nga mag-ampo kag sa amo maluwas ang Jerusalem gikan sa daku nga pagpatulo sing dugo. Apang nangindi si Sedequias. Ngaa? Sia nagtu-ad kay Jeremias: “Nahadlok ako sa mga Judiyo nga nagdangop sa mga Caldeanhon, basi nga itugyan nila ako sa ila kamot kag uligyaton nila ako.”—Jeremias 38:19.
Sang ulihi, bisan ang isa ka apostol hinadlukan. Sang malapit na mapatay si Jesus, ginpaandaman niya ang iya mga sumulunod nga sila tanan magabiya sa iya. Apang, si Pedro masidla nga nagsiling: “Ginuo, handa ako sa pag-upod sa imo sa bilangguan kag sa kamatayon.” (Lucas 22:33; Mateo 26:31, 33) Sayop gid yadtong mga pulong! Pila ka oras lamang sang ulihi, mahinadlukon nga ginpanghiwala ni Pedro nga sia kaupod ni Jesus ukon kilala niya sia. Nadaug sia sang kahadlok sa tawo! Huo, ang kahadlok sa tawo isa gid sa pagkamatuod ka hilo sa hunahuna.
Sin-o ang Dapat Kahadlukan Naton?
Paano naton malandas ang kahadlok sa tawo? Paagi sa pag-ilis sing mapuslanon nga kahadlok sa sini. Ini nga sahi sang kahadlok ginpalig-on sang amo gihapon nga apostol, si Pedro, sang magsiling sia: “Kahadluki ang Dios.” (1 Pedro 2:17) Ang anghel nga nakita ni Juan sa Bugna nagpanawag sa katawhan: “Kahadluki ninyo ang Dios kag hatagi sia sing himaya.” (Bugna 14:7) Ginpalig-on man sang maalam nga hari nga si Solomon ina nga kahadlok, sang magsiling sia: “Ang katapusan sang butang, sa tapos mabatian ang tanan, amo: Magkahadlok sa Dios kag tumana ang iya mga sugo. Kay amo ini ang bug-os nga katungdanan sang tawo.” (Manugwali 12:13) Huo, ang kahadlok sa Dios isa ka obligasyon.
Ang kahadlok sa Dios nagadala sing mga benepisyo. Ang salmista anay nag-amba: “Sa pagkamatuod ang pagluwas [ni Jehova] malapit sa mga nagakahadlok sa iya.” (Salmo 85:9) Ang isa ka hulubaton sa Biblia nagapadaku man: “Ang kahadlok kay Jehova nagapalawig sang mga adlaw.” (Hulubaton 10:27) Huo, ang kahadlok kay Jehova isa ka maayo kag mapuslanon nga butang. ‘Apang sa pagkamatuod,’ mahimo isiling mo, ‘si Jehova isa ka mahigugmaon nga Dios. Ngaa dapat naton kahadlukan ang isa ka Dios sang gugma?’
Kahadlukan ang Isa ka Dios sang Gugma?
Bangod ang kahadlok sa Dios indi ang malaut kag makaparalisar nga kahadlok nga nagahugakom sa mga tawo sa pila ka kahimtangan. Amo ini ang sahi sang kahadlok nga ginabatyag sang anak sa iya amay, bisan pa ginahigugma niya ang iya amay kag nahibaluan niya nga ginahigugma sia sang iya amay.
Ang kahadlok sa Dios sa pagkamatuod isa ka daku nga pagtahod sa Manunuga nga nagagikan sa paghangop nga sia ang bug-os nga kahulugan sang pagkamatarong, katarungan, kaalam, kag gugma. Nagadalahig ini sing mapuslanon nga kahadlok sa pagpaakig sa Dios bangod sia ang Supremo nga Hukom nga may gahom sa pagpadya kag sa pagsilot. “Makahaladlok nga butang nga mahulog sa mga kamot sang Dios nga buhi,” sulat ni apostol Pablo. (Hebreo 10:31) Ang gugma sa Dios indi butang nga pasapayanan, ukon pakadiutayon ang iya paghukom. Amo kon ngaa ginapahanumdom kita sang Biblia: “Ang kahadlok kay Jehova amo ang pamuno sang kaalam.”—Hulubaton 9:10.
Apang, dapat naton dumdumon nga samtang may gahom si Jehova sa pagsilot sa mga wala nagatuman sa iya—kag amo sina pirme ang nahimo niya—indi sia uhaw sa dugo ukon mapintas. Sia sa pagkamatuod isa ka Dios sang gugma, bisan pa sia, subong sang mahigugmaon nga ginikanan, matarong nga nagakaakig kon kaisa. (1 Juan 4:8) Amo kon ngaa ang pagkahadlok sa iya mapuslanon. Nagadul-ong ini sa aton sa pagtuman sa iya kasuguan, nga gintuyo para sa aton kaayuhan. Ang pagtuman sa kasuguan sang Dios nagadala sing kalipay, samtang ang paglalis sa iya pirme nagadala sing malain nga mga resulta. (Galacia 6:7, 8) Ang salmista gin-inspirar sa pagsiling: “Kahadluki ninyo si Jehova, kamo nga iya mga balaan, kay wala sing nakulang sa mga nagakahadlok sa iya.”—Salmo 34:9.
Sin-o ang Imo Ginakahadlukan?
Paano ang kahadlok sa Dios nagabulig sa aton nga malandas ang kahadlok sa tawo? Ti, mahimo nga yagutaon kita ukon hingabuton pa gani sang mga tawo bangod sa paghimo sing matarong, nga nagapabug-at sa aton. Apang ang matinahuron nga kahadlok sa Dios magatiklod sa aton nga magpabilin sa matarong nga dalanon, kay indi naton luyag nga maakig sia sa aton. Dugang pa, ang gugma sa Dios magatiklod sa aton sa paghimo sing magapahalipay sa iya tagipusuon. Dugang pa, ginadumdom naton nga padyaan kita sang Dios sing bugana sa paghimo sing matarong, nga nagapahulag sa aton nga higugmaon sia sing dugang pa kag himuon ang iya kabubut-on. Busa, ang balanse nga pagtamod sa Dios nagabulig sa aton nga landason ang bisan ano nga kahadlok naton sa mga tawo.
Halimbawa, madamo ang napilitan sa paghimo sing sayop bangod nahadlok sila kon basi ano ang hunahunaon sang ila mga katubotubo. Ang mga pamatan-on sa eskwelahan mahimo nga nagapanigarilyo, nagapamuyayaw, nagapabugal sang ila naeksperiensiahan sa sekso (matuod ukon ginahanduraw), kag basi magtilawtilaw pa gani sing alkohol ukon droga. Ngaa? Indi sa tanan nga tion bangod luyag nila ini, kundi bangod nahadlok sila kon basi ano ang isiling sang ila mga katubotubo kon lain ang ila himuon. Sa isa ka tin-edyer, ang pagyaguta kag pagyubit mahimo nga subong kabudlay sa pisikal nga paghingabot batason.
Ang isa ka adulto mahimo nga mapilitan man sa paghimo sing sayop. Ayhan suguon sang boss ang isa ka empleyado nga padakuon ang utang sang isa ka kliyente ukon dayaan ang porma sang buhis sang kompanya agod nga mabuhinan ang buhis nga balayran. Mahimo batyagon sang isa ka Cristiano nga kon indi sia magtuman, madula niya ang iya trabaho. Sa amo, ang kahadlok sa tawo mahimo nga magapilit sa iya nga himuon ang malain.
Sa bisan diin sining duha ka kaso, ang mapuslanon nga kahadlok sa Dios kag ang pagtahod sa iya mga sugo magapugong sa Cristiano nga indi maparalisar sang kahadlok sa tawo. Kag ang gugma sa Dios magapugong sa iya sa paghimo sang mga buhat nga ginadumilian sang Dios. (Hulubaton 8:13) Dugang pa, ang iya pagtuo sa Dios magapasalig sa iya nga kon sundon niya ang iya nahanas sa Biblia nga konsiensia, sakdagon sia sang Dios bisan ano ang matabo. Ginpabutyag ni apostol Pablo ang iya pagtuo paagi sa sining mga pulong: “May kusog ako sa tanan nga butang bangod sa iya nga nagapabakod sa akon.”—Filipos 4:13.
Ang Biblia nagahatag sing madamo nga huwaran sang mga lalaki kag mga babayi nga nagmatutom kay Jehova sa idalom sang mabudlay gid nga mga pagtilaw. Sila “nag-antos sing pag-uligyat kag paghampak, . . . sing mga gapos kag pagbilanggo. Ginbato sila, ginpang-utod sa lagari, ginpamatay sa espada.” (Hebreo 11:36, 37) Apang wala nila gintugutan ang kahadlok sa tawo nga kontrolon ang ila hunahuna. Sa baylo, ginsunod nila ang pareho nga maalamon nga dalanon nga ginhatag sang ulihi ni Jesus sa iya mga disipulo: “Dili kamo mahadlok sa mga nagapatay sang lawas apang indi makapatay sang kalag; kundi sa baylo kahadlukan ninyo sia [Dios] nga makalaglag sang kalag kag lawas sa Gehenna.”—Mateo 10:28.
Ang pagsunod sa sining laygay ni Jesus nga kahadlukan ang Dios sa baylo sang tawo nakabulig man sa nahaunang mga Cristiano nga batason ang tanan nga sahi sang kabudlayan, mga pagtilaw, kag mga paghingabot “tungod sa maayong balita.” (Filemon 13) Si apostol Pablo isa ka talalupangdon nga huwaran sini. Sa iya ikaduha nga sulat sa mga taga-Corinto, ginapakita niya kon paano ang kahadlok sa Dios nagpaisog sa iya nga batason ang mga pagbilanggo, pagpanakit, pagbato, pagkaanod sa kadagatan, nanuhaytuhay nga mga katalagman sa dalanon, wala sing tulog nga mga gab-i, gutom, kauhaw, katugnaw, kag pagkahubo.—2 Corinto 11:23-27.
Ang kahadlok sa Dios nagpalig-on man sa nahaunang mga Cristiano nga batason ang daku nga paghingabot sa idalom sang Romanong Emperyo, sang ang iban ginhaboy sa mapintas nga mga sapat sa sulod sang arena. Sang Edad Media, ang maisog nga mga tumuluo dayag nga ginsunog sa kamatayon bangod wala sila magkompromiso sang ila pagtuo. Sa tion sang katapusan nga inaway kalibutanon, ginpasulabi sang mga Cristiano nga mag-antos kag mapatay sa mga kampo konsentrasyon sa baylo nga himuon ang mga butang nga magpaakig sa Dios. Daw ano ka gamhanan nga kusog ang diosnon nga kahadlok! Sa pagkamatuod, kon ginpalig-on sini ang mga Cristiano nga landason ang kahadlok sa tawo sa idalom sadtong mabudlay nga mga kahimtangan, makapalig-on man ini sa aton sa bisan anong kahimtangan nga mahimo masapwan naton ang aton kaugalingon.
Sa karon, ginahimo ni Satanas nga Yawa ang tanan nga masarangan niya agod piliton kita sa pagpaakig sa Dios. Busa, dapat nga ang matuod nga mga Cristiano maghupot sing determinasyon nga pareho sa ginpabutyag ni apostol Pablo sang magsulat sia: “Indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan, kundi ang sahi nga may pagtuo padulong sa pagtipig nga buhi sa kalag.” (Hebreo 10:39) Ang kahadlok kay Jehova isa ka matuod nga tuburan sang kusog. Sa bulig sini, kabay nga kita “magpakaisog kag magsiling: ‘Si Jehova amo ang akon manugtabang; indi ako mahadlok. Ano ang mahimo sang tawo sa akon?’ ”—Hebreo 13:6.
[Piktyur sa pahina 7]
Ang kahadlok sa Dios nagpaisog kay Pablo nga batason ang tanan nga butang, lakip ang pagpanakit, pagkabilanggo, kag bisan ang pagkaanod sa kadagatan.—2 Corinto 11:23-27