LEVITIKO
1 Bona Iehova ese Mose ia boiria bona hebou dubu amo ia hereva henia,+ ia gwau: 2 “Israela taudia* oi hereva henia, oi gwau, ‘Bema umui ta ese ena ubua animal be Iehova dekenai boubou gauna ta bamona do ia henia, namona be boromakau bona mamoe umui bouboulaia.+
3 “‘Bema ia henia gabua boubou be boromakau oreana amo ia abia, namona be boromakau tau namona do ia bouboulaia.+ Bona hebou dubu ena vareai gabuna ai, iena ura hegeregerena unai boromakau be Iehova vairanai do ia bouboulaia.+ 4 Ia ese gabua boubou totona ia henia animal ena kwarana latanai ena imana do ia atoa, bona Dirava ese unai boubou do ia abia dae bona iena kara dika do ia gwauatao.
5 “‘Bena unai boromakau natuna be Iehova vairanai do idia alaia mase, bona Arona ena natudia, hahelaga taudia unai,+ ese boromakau ena rara idia mailaia bona boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina idia negea lao mai,+ unai be hebou dubu ena vareai gabuna ai. 6 Namona be gabua boubou ena animal ena kopina idia kokia bona kahana ta ta dekenai idia utua.+ 7 Arona ena natudia, hahelaga taudia unai, ese boubou patana dekenai lahi do idia mailaia+ bona au be lahi latanai do idia atoa namonamo. 8 Bena idia ese animal ena kahana ta ta, kwarana bona digara* danu be do idia atoa namonamo,+ boubou patana latanai idia araia noho lahi au edia latanai. 9 Animal ena bogarau bona ena aena be ranu dekenai do idia huria, bona hahelaga tauna ese unai ibounai be boubou patana latanai do ia gabua bona kwalahu do ia daekau. Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai.+
10 “‘Bema tau ta ese mamoe eiava nanigosi be gabua boubou totona do ia henia,+ namona be mamoe natuna mero eiava nanigosi tau ia henia, ia be animal namona.+ 11 Ia ese unai mamoe eiava nanigosi be boubou patana ena not kahana ai do ia alaia mase, Iehova ena vairana ai, bona Arona ena natudia, hahelaga taudia unai, ese unai animal ena rara be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina do idia negea lao mai.+ 12 Ia ese unai animal be kahana ta ta dekenai do ia utua, ena kwarana bona digara* danu, bona hahelaga tauna ese do ia atoa namonamo, boubou patana latanai idia araia noho lahi au edia latanai. 13 Ia ese bogarau bona aena be ranu dekenai do ia huria, bona hahelaga tauna ese unai ibounai be boubou patana latanai do ia gabua bona kwalahu do ia daekau. Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai.
14 “‘To, bema manu be gabua boubou bamona Iehova dekenai do ia henia, namona be kerea manudia eiava pune manu natudia do ia bouboulaia.+ 15 Bona hahelaga tauna ese boubou patana dekenai manu do ia mailaia bona ena aiona do ia ivaia bona boubou patana latanai do ia gabua, bena ena kwalahu do ia daekau, to ena rara be boubou patana ena kahana dekenai do ia bubua. 16 Ia ese manu ena huina bona ena aiona lalonai ia noho aniani pusena do ia kokia bona boubou patana badinai ia negea, unai be ist kahana dekenai, lahi kahu* ia noho gabuna ai.+ 17 Ia ese manu be ena hanina amo do ia hapararaia, to kahana rua dekenai ia utua lasi. Bena hahelaga tauna ese boubou patana ena lahi latanai do ia gabua bona kwalahu do ia daekau. Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai.
2 “‘Bema tau ta be Iehova dekenai aniani boubou ia henia,+ namona be paraoa namona ia henia, bona paraoa latanai oela ia bubua bona frenkinsens* ia atoa.+ 2 Bena Arona ena natudia, hahelaga taudia unai, dekenai do ia mailaia, bona hahelaga tauna ese ena imana amo paraoa namona, oela, bona ena frenkinsens ibounai do ia abia bona boubou patana latanai do ia gabua, bena ena kwalahu do ia daekau, Dirava ese mai lalonamo ida unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona.+ Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai. 3 Aniani boubou ena oredia be Arona bona ena natudia totona.+ Unai be helaga herea gauna,+ ia be Iehova dekenai idia henia lahi boubou amo idia abia.
4 “‘Bema aveni lalonai oi gabua aniani boubou oi henia, namona be ia be paraoa namona, oela ida idia mikisia isti lasi paraoa, edia toana be rini bamona, eiava oela amo idia dahua isti lasi paraoa palakadia.+
5 “‘Bema oi henia aniani boubou be uro palakana amo,+ namona be ia be isti lasi paraoa namona, oela ida idia mikisia gauna. 6 Namona be unai paraoa oi makohia maragimaragi, bona ena latanai oela oi bubua.+ Ia be aniani boubou.
7 “‘Bema oi henia aniani boubou be pani amo, namona be paraoa namona bona oela amo oi karaia. 8 Namona be unai aniani boubou be Iehova dekenai oi mailaia, bona hahelaga tauna dekenai do idia henia, ia ese boubou patana kahirakahira do ia mailaia. 9 Bona hahelaga tauna ese aniani boubou ena kahana haida do ia kokia bona boubou patana latanai do ia gabua bona kwalahu do ia daekau, Dirava ese mai lalonamo ida unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona.+ Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai.+ 10 Aniani boubou ena oredia be Arona bona ena natudia totona. Unai be helaga herea gauna, ia be Iehova dekenai idia henia lahi boubou amo idia abia.+
11 “‘Umui ese aniani boubou mai ena isti be Iehova dekenai umui henia lasi+ dainai, isti paraoa eiava hani be lahi boubou bamona Iehova totona do umui gabua lasi.
12 “‘Umui ese unai gaudia be anina ginigunadia bamona Iehova dekenai umui henia diba,+ to unai gaudia be boubou patana dekenai umui gabua lasi, bonana namo gauna bamona.
13 “‘Oi karaia aniani boubou ibounai dekenai damena oi atoa. Namona be hanaihanai damena ia noho, unai damena dainai Dirava ida oi karaia gwaubou do oi laloatao. Emu boubou gaudia ibounai dekenai damena do oi atoa.+
14 “‘Bema oi ese Iehova dekenai anina ginigunadia amo aniani boubou oi henia, namona be idia gogoa matamata bona lahi dekenai gabua gaudia, idia hapatakaia sisina witi* matamata oi henia, unai be anina ginigunadia edia aniani boubou.+ 15 Oi ese ia latanai oela oi bubua bona frenkinsens oi atoa danu. Ia be aniani boubou. 16 Hahelaga tauna ese witi sisina bona oela bona ena frenkinsens ibounai be boubou gauna bamona do ia henia, Dirava ese mai lalonamo ida unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona.+ Unai be lahi boubou Iehova dekenai.
3 “‘Bema tau ta ese ia henia boubou gauna be maino karaia boubou,+ bona herevana unai be boromakau tau eiava hahine, namona be Iehova vairanai animal namona ia henia. 2 Bona ena imana be animal ena kwarana latanai do ia atoa, bona unai animal be hebou dubu ena vareai gabuna ai do idia alaia mase. Bena Arona ena natudia, hahelaga taudia unai, ese animal ena rara be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina do idia negea lao mai. 3 Ia ese maino karaia boubou ena kahana haida be lahi boubou bamona Iehova dekenai do ia henia,+ unai be: Bogarau ena digara,+ bogarau ia hagegea digara ibounai, 4 bona kidni rua mai edia digara, gabana badinai idia noho gauna. Danu, ia ese asena ena digara bona kidni do ia kokia.+ 5 Arona ena natudia ese unai ibounai be boubou patana latanai idia araia noho lahi au edia latanai do idia gabua, unai be gabua boubou ena latanai, bona ena kwalahu do ia daekau.+ Unai be lahi boubou, bonana namo gauna Iehova dekenai.+
6 “‘Bema ia ese maino karaia boubou totona Iehova dekenai mamoe eiava nanigosi tau eiava hahine ta ia henia, namona be animal namona ia henia.+ 7 Bema ia ese mamoe natuna mero be ena boubou gauna bamona ia henia, namona be Iehova vairanai do ia henia. 8 Ia ese ena imana be animal ena kwarana latanai do ia atoa, bona unai animal be hebou dubu ena vareai gabuna ai do idia alaia mase. Bona Arona ena natudia ese animal ena rara be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina do idia negea lao mai. 9 Ia ese maino karaia boubou ena digara be lahi boubou bamona Iehova dekenai do ia henia.+ Ia ese animal ena doruna turiana badinai ia noho iuna badana do ia kokia, bona bogarau ena digara, bogarau ia hagegea digara ibounai, 10 bona kidni rua mai edia digara, gabana badinai idia noho gauna danu. Ia ese asena ena digara bona kidni do ia kokia danu.+ 11 Bona hahelaga tauna ese unai ibounai be boubou patana latanai aniani bamona do ia gabua, bona ena kwalahu do ia daekau. Inai be lahi boubou Iehova dekenai.+
12 “‘Bema ia henia animal be nanigosi ta, namona be Iehova vairanai do ia henia. 13 Ia ese ena imana be animal ena kwarana latanai do ia atoa, bona unai animal be hebou dubu ena vareai gabuna vairanai do idia alaia mase. Bona Arona ena natudia ese animal ena rara be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina do idia negea lao mai. 14 Ia ese Iehova dekenai lahi boubou bamona do ia henia kahana be inai: Bogarau ena digara, bogarau idia hagegea digara ibounai,+ 15 bona kidni rua mai edia digara, gabana badinai idia noho gauna. Danu, ia ese asena ena digara bona kidni do ia kokia. 16 Hahelaga tauna ese unai gaudia ibounai be aniani boubou bamona boubou patana latanai do ia gabua, unai amo ena kwalahu do ia daekau. Inai be lahi amo idia gabua gauna, bonana namona totona. Digara ibounai be Iehova ena.+
17 “‘Umui ese digara eiava rara do umui ania lasi.+ Inai be noho daudau taravatuna emui uru ibounai lalonai, umui noho gabudia ibounai dekenai.’”
4 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Bema tau ta be ia diba lasi dainai Iehova ese ia taravatua gaudia ta ia karaia bona ia kara dika,+ inai gaudia ia karaia be namo:
3 “‘Bema horoa hahelaga tauna+ ia kara dika+ bona taunimanima dekenai kerere ia mailaia, vadaeni ia karaia kara dika dainai boromakau natuna namona ta be Iehova dekenai do ia henia, kara dika boubou bamona.+ 4 Ia ese hebou dubu ena vareai gabuna dekenai boromakau do ia mailaia+ Iehova ena vairanai, bona ena imana be boromakau ena kwarana latanai do ia atoa, bona Iehova ena vairanai boromakau do ia alaia mase.+ 5 Bena horoa hahelaga tauna+ ese boromakau ena rara haida do ia abia bona hebou dubu lalonai do ia vareai, 6 bona hahelaga tauna ese ena ima kwakikwaki be rara lalonai do ia atoa+ bona rara sisina be helaga gabuna ena keten vairanai nega 7 do ia negea lao mai,+ Iehova ena vairanai. 7 Danu, hahelaga tauna ese rara haida be bonana namo muramura ena boubou patana ena doana dekenai do ia atoa,+ Iehova ena vairanai, unai be hebou dubu lalonai. Bona boromakau ena rara orena be gabua boubou ena pata badinai do ia bubua,+ hebou dubu ena vareai gabuna ai.
8 “‘Bena ia ese kara dika boubou totona idia henia boromakau ena digara ibounai do ia kokia, bogarau ena digara bona bogarau ia hagegea digara, 9 bona kidni rua mai edia digara, gabana badinai ia noho gauna danu. Bona ia ese asena ena digara bona kidni do ia kokia.+ 10 Unai be maino karaia boubou totona idia henia boromakau amo idia kokia gaudia bamona.+ Bona hahelaga tauna ese gabua boubou patana dekenai unai gaudia do ia gabua, bena edia kwalahu do ia daekau.
11 “‘To boromakau ena kopina bona ena hidio ibounai, ena kwarana, aena, bogarau, bona ena kukuri,+ 12 bona boromakau ena kahana oredia be kamepa murimurinai ia noho goeva gabuna, lahi kahu* idia negea gabuna unai, dekenai do ia abia lao, bona lahi amo do ia gabua.+ Namona be lahi kahu ia negea gabuna dekenai ia gabua.
13 “‘Bema Israela taudia ibounai be kara dika ta idia karaia kava,+ to idia diba lasi idia be Iehova ese ia taravatua gauna ta idia karaia,+ 14 bona unai kara dika ia hedinarai, vadaeni kara dika boubou totona boromakau natuna ta be hebou dubu vairanai idia mailaia be namo. 15 Israela taudia edia tau badadia ese boromakau ena kwarana latanai edia imana do idia atoa Iehova ena vairanai, bona boromakau do idia alaia mase Iehova ena vairanai.
16 “‘Bena horoa hahelaga tauna ese boromakau ena rara haida be hebou dubu lalonai do ia abia vareai. 17 Bona hahelaga tauna ese ena ima kwakikwaki be rara lalonai do ia atoa bena rara sisina be helaga gabuna ena keten vairanai nega 7 do ia negea lao mai, Iehova ena vairanai.+ 18 Bena rara haida be boubou patana ena doana dekenai do ia atodia,+ Iehova ena vairanai, unai be hebou dubu lalonai. Bona boromakau ena rara orena be gabua boubou ena pata badinai do ia bubua, unai be hebou dubu ena vareai gabuna ai.+ 19 Ia ese boromakau ena digara ibounai do ia kokia bona boubou patana latanai do ia gabua, bena ena kwalahu ia daekau.+ 20 Kara dika boubou ena boromakau dekenai ia karaia bamona, ia ese inai boromakau dekenai unai bamona do ia karaia. Bona hahelaga tauna ese edia kara dika davana do ia karaia,+ bona Dirava ese edia kara dika do ia gwauatao. 21 Ia ese boromakau be kamepa ena murimurinai do ia abia lao bona do ia gabua, boromakau ginigunana ia gabua bamona.+ Unai be kara dika boubou Israela taudia ibounai totona.+
22 “‘Bema iduhu gunalaia tauna ta+ be ia diba lasi dainai iena Dirava Iehova ese ia taravatua gaudia ta ia karaia bona ia kara dika, 23 eiava bema ia laloparara ia karaia kara dikana amo taravatu ia utua, vadaeni namona be nanigosi natuna mero namona ta ia abia mai, ia bouboulaia totona. 24 Ia ese ena imana be nanigosi natuna ena kwarana latanai do ia atoa bena do ia alaia mase, gabua boubou totona idia henia animal idia alaia gabuna ai, Iehova ena vairanai.+ Unai be kara dika boubou. 25 Hahelaga tauna ese kara dika boubou totona idia henia animal ena rara sisina be ena ima kwakikwaki amo do ia abia bona gabua boubou patana ena doana 4 dekenai do ia atoa.+ Bona rara orena be gabua boubou ena pata badinai do ia bubua.+ 26 Ia ese animal ena digara ibounai be boubou patana dekenai do ia gabua, bena ena kwalahu ia daekau, ia ese maino karaia boubou ena digara dekenai ia karaia bamona.+ Bona hahelaga tauna ese iduhu gunalaia tauna ena kara dika davana do ia karaia, bona Dirava ese do ia gwauatao.
27 “‘Bema tau ta be ia diba lasi bona Iehova ese ia taravatua gauna ta ia karaia kava bona ia kara dika,+ 28 eiava bema ia laloparara ia be kara dikana ta ia karaia, vadaeni ia karaia kara dikana dainai, namona be nanigosi natuna kekeni namona ta ia abia mai. 29 Ia ese kara dika boubou totona ia henia animal ena kwarana latanai ena imana do ia atoa bona unai animal do ia alaia mase, gabua boubou totona idia henia animal idia alaia gabuna ai.+ 30 Hahelaga tauna ese animal ena rara haida be ena ima kwakikwaki amo do ia abia bona gabua boubou patana ena doana dekenai do ia atoa. Bona rara orena be gabua boubou ena pata badinai do ia bubua.+ 31 Ia ese animal ena digara ibounai do ia kokia,+ maino karaia boubou totona idia henia animal ena digara idia kokia bamona.+ Bona hahelaga tauna ese boubou patana latanai do ia gabua, unai amo ena kwalahu do ia daekau, ia be bonana namo gauna Iehova dekenai. Bona hahelaga tauna ese ia totona kara dika davana do ia karaia, bona Dirava ese do ia gwauatao.
32 “‘To bema ia ese mamoe natuna ia henia ena kara dika boubou totona, mamoe natuna kekeni namona ta ia abia mai be namo. 33 Ia ese ena imana be kara dika boubou ena animal ena kwarana latanai do ia atoa bona do ia alaia mase, gabua boubou totona idia henia animal idia alaia gabuna ai.+ 34 Hahelaga tauna ese kara dika totona idia henia animal ena rara sisina be ena ima kwakikwaki amo do ia abia bona gabua boubou patana ena doana 4 dekenai do ia atoa.+ Bona rara orena be gabua boubou ena pata badinai do ia bubua. 35 Ia ese animal ena digara ibounai do ia kokia, maino karaia boubou ena mamoe natuna mero ena digara idia kokia bamona. Bona hahelaga tauna ese boubou patana latanai Iehova dekenai idia henia lahi boubou ida do ia gabua hebou, unai amo ena kwalahu do ia daekau.+ Bona hahelaga tauna ese unai tau ena kara dika totona dika davana do ia karaia, bona Dirava ese do ia gwauatao.+
5 “‘Bema tau ta be kara dika ta ia itaia eiava ia dibaia, bona ia hamomokania diba.+ Bona bema kerere tauna ena dika ia gwauraia hedinarai totona hadibaia hereva ia kamonai,* to unai kerere ia ripotilaia lasi, unai be kara dika. Ia be ena kerere dainai idia panisia be namo.
2 “‘Eiava bema tau ta ese miro gauna ta ia dogoatao, herevana unai be ia goeva lasi uda animal ena mase tauanina, eiava ia goeva lasi ubua animal, eiava orea dekenai ia loaloa goeva lasi animal maragina ta,+ unai tau be ia miro, bona herevana unai ia diba lasi, to ia kerere vadaeni. 3 Eiava bema tau ta ia diba lasi ia ese miro tauna eiava miro gauna ta ia dogoatao,+ bona unai ese ia hamiroa diba, bena gabeai unai ia diba, vadaeni ia be ia kerere.
4 “‘Eiava bema tau ta be gau ta karaia totona ia gwauhamata haraga, herevana kara namona eiava dikana ia karaia totona, to ia diba lasi ia be gwauhamata ia karaia haraga, bona bema gabeai ia lalopararalaia, vadaeni ia be ia kerere.*+
5 “‘Bema ia be unai gaudia ta dekenai ia kerere, vadaeni namona be ia gwauraia hedinarai+ ia be edena dala ai kara dika ia karaia. 6 Ia karaia kara dika dainai Iehova dekenai kerere boubou do ia mailaia danu,+ unai be mamoe kekeni eiava nanigosi natuna kekeni, kara dika boubou totona. Vadaeni iena kara dika dainai, hahelaga tauna ese ena kara dika davana do ia karaia.
7 “‘Bema ia hegeregere lasi mamoe ta ia hoia ena kara dika ena kerere boubou karaia totona, namona be Iehova dekenai kerea manu rua eiava pune manu natudia rua do ia mailaia,+ ta be kara dika boubou totona bona ma ta be gabua boubou totona.+ 8 Ia ese unai manu be hahelaga tauna dekenai do ia mailaia, bena hahelaga tauna ese kara dika boubou do ia henia guna. Ia ese manu ta ena aiona ena vairana kahana do ia ivaia, to do ia utua oho lasi. 9 Ia ese kara dika boubou ena rara sisina be boubou patana ena kahana dekenai do ia negea lao, to rara orena be boubou patana ena badinai do ia bubua.+ Unai be kara dika boubou. 10 Ia ese manu ma ta be gabua boubou bamona do ia henia, hanaihanai idia henia dalana hegeregerena,+ bona hahelaga tauna ese unai kara dika tauna totona dika davana do ia karaia, bona Dirava ese do ia gwauatao.+
11 “‘To bema ia hegeregere lasi kerea manu rua eiava pune manu natudia rua ia henia, namona be ena kara dika totona paraoa namona ifa ta* ena 10 pesen do ia henia,+ kara dika boubou totona. Ia ese oela eiava frenkinsens* be paraoa dekenai do ia atoa lasi, badina unai be kara dika boubouna. 12 Ia ese hahelaga tauna dekenai paraoa do ia mailaia, bona hahelaga tauna ese ena imana amo paraoa sisina do ia abia. Bona boubou patana latanai Iehova dekenai idia henia lahi boubou ida do ia gabua hebou, bena ena kwalahu do ia daekau, Dirava ese mai lalonamo ida unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona. Unai be kara dika boubou. 13 Hahelaga tauna ese unai tau ia karaia kara dikadia ta dainai, ia totona dika davana do ia karaia, bena Dirava ese do ia gwauatao.+ Boubou gaudia oredia be hahelaga tauna ena,+ aniani boubou hegeregerena.’”+
14 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 15 “Bema tau ta be mai abidadama ida ia kara lasi bona kara dika ia karaia kava, bona Iehova ese ena helaga gaudia totona ia gwauraia gaudia edia taravatu ia utua kava,+ ia ese Iehova dekenai mamoe tau namona be kara dika boubou bamona do ia henia.+ Hahelaga tauna ese mamoe tau ena davana be siliva sikel* dekenai do ia gwauraia, helaga gabuna ena sikel* amo idia hahetohoa.+ 16 Bona unai tau be helaga gabuna dekenai ia kara dika dainai, ia ese kara dika davana do ia henia bona 20 pesen do ia atoa kau danu.+ Bona unai be hahelaga tauna dekenai do ia henia, bena hahelaga tauna ese kara dika davana karaia totona,+ mamoe tau be kerere boubou bamona do ia henia ia totona, bona Dirava ese do ia gwauatao.+
17 “Bema ta be Iehova ese ia taravatua gauna ta ia karaia, unai amo kara dika ia karaia, ena be ia diba lasi, to ia be ia kerere bona ena kerere dainai ia do idia panisia.+ 18 Ia ese kerere boubou totona mamoe tau namona do ia mailaia, unai mamoe be hahelaga tauna ese ia gwauraia moni ena davana ida ia hegeregere be namo.+ Ia diba lasi bona ia kerere dainai, hahelaga tauna ese ia totona kara dika davana do ia karaia, bona Dirava ese do ia gwauatao. 19 Unai be kerere boubouna. Momokani, Iehova ena vairanai ia kara dika bona ia be kerere tauna ai ia lao.”
6 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Bema tau ta dekenai gau ta eiava moni idia henia ia naria totona, to ena varavara ia koia eiava ena varavara amo ia henaohenao eiava koikoi dalana amo ta ena kohu ia abia,+ unai be Iehova badinaia lasi karana.+ Unai be kara dika. 3 Bona bema tau ta ese ia boio gauna ta ia davaria bona biaguna dekenai ia henia giroa lasi bona ia hereva koikoi, eiava ia gwauhamata koikoi eiava unai bamona kara dika ta ia karaia,+ unai danu be Dirava badinaia lasi karana, unai dainai do ia karaia gauna be inai: 4 Bema ia kara dika bona ia kerere, namona be inai gaudia ia henia lou: Ia henaoa gauna, eiava ta ia doria bona ia amo ia abia gauna, eiava koikoi dalanai ia abia gauna, eiava ia naria totona idia henia gauna, eiava ia davaria boio gauna. 5 Bema gwauhamata koikoi karana amo ia abia gaudia ibounai ia haloua,+ vadaeni unai gaudia latanai 20 pesen do ia atoa kau. Namona be ena kerere idia hamomokania dinana ai, ia ese biaguna dekenai unai gauna do ia henia lou. 6 Bona ia ese hahelaga tauna dekenai mamoe tau namona do ia abia mai, unai be ena kerere boubou Iehova dekenai, unai mamoe be idia gwauraia moni ena davana ida ia hegeregere be namo. Unai be kerere boubouna totona.+ 7 Hahelaga tauna ese Iehova ena vairanai unai tau ena kara dika davana do ia karaia, bona ia karaia kereredia be Dirava ese do ia gwauatao.”+
8 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 9 “Arona bona ena natudia oi oda henia, oi gwau, ‘Gabua boubou ena taravatu be inai:+ Gabua boubou be hanuaboi ibounai boubou patana latanai do ia noho ela bona daba ai, bona boubou patana latanai lahi do ia araia noho. 10 Hahelaga tauna ese ena linen* dabua do ia karaia,+ bona ena kopina kavakava koua totona lalona piripou kwadogina* do ia karaia.+ Bena boubou patana latanai lahi ese ia gabua ore gabua boubou ena kahu* do ia kokia+ bona boubou patana badinai ia atoa. 11 Bena ena dabua do ia kokidia+ bona dabua ma haida do ia karaia bona kamepa murimurinai ia noho goeva gabuna dekenai lahi kahu do ia abia lao.+ 12 Lahi be boubou patana latanai do ia araia noho bona ia bodo lasi be namo. Hahelaga tauna ese daba ta ta ai lahi latanai au do ia gabudia,+ bona ia latanai gabua boubou do ia atoa namonamo bona maino karaia boubou ena digara ibounai be lahi latanai do ia gabua, bena ena kwalahu do ia daekau.+ 13 Lahi be boubou patana latanai hanaihanai ia araia noho. Ia bodo lasi be namo.
14 “‘Aniani boubou ena taravatu be inai:+ Arona ena natudia ese Iehova ena vairanai aniani boubou do idia henia, boubou patana vairanai. 15 Idia ta ese aniani boubou totona idia henia paraoa namona be ena imana amo do ia abia, bona ena oela sisina bona frenkinsens* ibounai danu, bona boubou patana latanai do ia gabua, bena ena kwalahu do ia daekau, Iehova ese mai lalonamo ida unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona. Unai be bonana namo gauna.+ 16 Arona bona ena natudia ese unai aniani boubou ena oredia do idia ania.+ Unai be isti lasi paraoa bamona do idia ania, helaga gabuna ai. Idia ese hebou dubu ena ariara dekenai do idia ania.+ 17 Namo lasi ia be isti gauna ta ida idia gabua.+ Unai be egu lahi boubou amo idia dekenai lau henia gauna.+ Ia be helaga herea gauna,+ kara dika boubou bona kerere boubou bamona. 18 Arona ena bese amo tatau ibounai ese unai do idia ania.+ Unai be edia kahana, hanaihanai do idia abia, Iehova ena lahi boubou amo, emui uru ibounai lalonai.+ Unai boubou gaudia totona idia gaukaralaia gaudia ibounai be do idia helaga.’”
19 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 20 “Arona idia horoa dinana ai, ia bona ena natudia ese Iehova dekenai inai do idia henia:+ Paraoa namona ifa ta* ena 10 pesen+ be hanaihanai aniani boubou bamona do idia henia,+ ena kahana ta be daba ai bona ena kahana ma ta be adorahi momokani ai. 21 Ia be oela ida oi mikisia bona unai murinai uro palakana latanai oi gabua.+ Oi ese unai paraoa oi makohia maragimaragi bona oela ida oi mikisia, bona gabua aniani boubou bamona oi henia, ia be bonana namo gauna Iehova dekenai. 22 Arona ena bese amo iena gabu ia abia horoa hahelaga tauna ese unai do ia henia.+ Oibe, ia ese boubou gauna ena kahana ibounai do ia henia, bona ena kwalahu be Iehova dekenai do ia daekau. Unai be noho daudau taravatuna. 23 Namona be hahelaga tauna ese ia henia aniani boubou ibounai idia gabua ore. Namo lasi idia ania.”
24 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 25 “Arona bona ena natudia oi hamaoroa, ‘Kara dika boubou ena taravatu be inai:+ Gabua boubou totona idia henia animal idia alaia gabuna ai,+ kara dika boubou totona do idia henia animal danu be unuseniai do idia alaia, Iehova ena vairanai. Unai be helaga herea gauna. 26 Unai kara dika boubou ia henia hahelaga tauna ese unai do ia ania.+ Unai be helaga gabuna ai do ia ania, hebou dubu ena ariara ai.+
27 “‘Unai animal totona idia gaukaralaia gaudia ibounai be do idia helaga, bona bema animal ena rara haida be ta ena dabua dekenai ia kamokau, namona be helaga gabuna ai unai rara ia huria. 28 Unai animal idia nadua urona idia hamakohia maragimaragi. To bema ia be kopa lalonai idia nadua, vadaeni unai kopa idia kakasia bona ranu amo idia huria be namo.
29 “‘Hahelaga tatau ibounai ese unai animal do idia ania.+ Ia be helaga herea gauna.+ 30 To, bema kara dika boubou totona idia henia animal ena rara haida be hebou dubu lalonai idia abia vareai, helaga gabuna ai kara dika davana karaia totona, unai boubou gauna idia ania lasi.+ Ia be lahi dekenai do idia gabua.
7 “‘Inai be kerere boubouna ena taravatu:+ Ia be helaga herea gauna. 2 Idia ese gabua boubou ena animal idia alaia gabuna ai kerere boubou ena animal do idia alaia, bona ena rara+ be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina do idia negea lao mai.+ 3 Hahelaga tauna ese animal ena digara ibounai do ia henia,+ ena iuna badana, bogarau edia digara, 4 bona kidni rua mai edia digara, gabana badinai ia noho gauna. Ia ese asena ena digara bona kidni rua do ia kokia danu.+ 5 Hahelaga tauna ese boubou patana latanai unai boubou gaudia be lahi amo do ia gabua bona edia kwalahu be Iehova dekenai do ia daekau.+ Unai be kerere boubouna. 6 Hahelaga tatau ibounai ese unai boubou gauna do idia ania,+ bona helaga gabuna ai idia ania be namo. Ia be helaga herea gauna.+ 7 Kerere boubou ena taravatu be kara dika boubou ena taravatu hegeregerena. Unai boubou totona idia henia animal be hahelaga tauna ena, ia ese unai ia gaukaralaia kara dika davana karaia totona.+
8 “‘Hahelaga tauna ese tau ta totona gabua boubou ia henia neganai, gabua boubou totona idia henia animal ena kopina+ be unai hahelaga tauna ena.
9 “‘Aveni dekenai idia gabua eiava pani eiava uro palakana+ latanai idia hegaegaelaia aniani boubou ibounai be boubou ia henia hahelaga tauna ena.+ 10 To aniani boubou ibounai, oela ida idia mikisia+ eiava idia kaukau gaudia+ be Arona ena natudia ibounai totona, idia ta ta ese do idia abia gaudia ena bada be hegeregere.
11 “‘Ta ese Iehova dekenai do ia henia maino karaia boubou ena taravatu+ be inai: 12 Bema ia ese maino karaia boubou be tanikiu henia totona ia henia,+ namona be tanikiu henia boubou ida inai gaudia ia henia: Oela ida idia mikisia isti lasi paraoa, edia toana be rini bamona, oela amo idia dahua isti lasi paraoa palakadia, bona oela ida idia mikisia namonamo paraoa namona amo idia karaia beredi, edia toana be rini bamona. 13 Ia ese ena boubou gauna ida rini bamona paraoa mai ena isti bona ena maino karaia bouboudia, unai be tanikiu henia boubou, do ia henia. 14 Bona ia ese unai boubou gaudia amo ta ta be kahana helagana bamona do ia henia Iehova dekenai. Unai kahana ta ta be maino karaia boubou ena animal ena rara sisina sisina ia negea lao mai hahelaga tauna ena.+ 15 Unai maino karaia boubou animal, tanikiu henia boubou unai, ena hidio be idia bouboulaia dinana ai ia ania be namo. Namo lasi orena ia rakatania ela bona dabai.+
16 “‘Bema ia henia boubou be gwauhamata boubou+ eiava harihari boubou,+ namona be ena boubou gauna be ia henia dinana ai idia ania, bona ena orena be murina dinana ai idia ania diba. 17 To bema idia bouboulaia animal ena hidio orena ia noho ela bona dina ihatoina, lahi amo idia gabua ore be namo.+ 18 To, bema ena maino karaia boubou ena vamu be dina ihatoina ai idia ania, unai boubou gauna ia henia tauna be Dirava ena lalonamo do ia abia lasi. Bona unai boubou gauna amo namo do ia abia lasi. Ia be gau dikana, bona unai boubou haida ia ania tauna be ena kerere dainai idia panisia be namo.+ 19 Bema vamu be gau mirona ta dekenai ia kamokau, unai vamu do idia ania lasi. Ia be lahi dekenai do idia gabua. Idia goeva taudia ibounai ese ia goeva vamu idia ania diba.
20 “‘To bema ta be ia goeva lasi bona Iehova totona idia henia maino karaia boubou ena vamu ia ania, unai tauna idia hamasea be namo.+ 21 Bema tau ta ese ia goeva lasi gauna ta, herevana unai be taunimanima idia hamiroa gaudia,+ eiava goeva lasi animal,+ eiava goeva lasi gau dikana ta ia dogoatao,+ bona Iehova totona idia henia maino karaia boubou ena vamu ia ania, unai tauna idia hamasea be namo.’”
22 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 23 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Boromakau eiava mamoe natuna mero eiava nanigosi ena digara do idia ania lasi.+ 24 Idia davaria mase animal ena digara bona animal ma ta ese ia alaia animal ena digara be gau ma haida totona idia gaukaralaia diba, to idia ania lasi be namo.+ 25 Bema tau ta ese lahi boubou amo Iehova dekenai ia henia animal ena digara ia ania, unai tauna idia hamasea be namo.
26 “‘Idia ese rara do idia ania lasi, edia noho gabudia ibounai dekenai, herevana unai be manu eiava animal edia rara.+ 27 Rara ia ania tauna idia hamasea be namo.’”+
28 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 29 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Iehova dekenai maino karaia boubou ia henia tauna ese unai boubou ena kahana ta be Iehova totona do ia abia mai.+ 30 Ia ese animal ena kemena mai ena digara do ia mailaia,+ unai amo lahi boubou bamona Iehova dekenai do idia henia. Ia ese unai animal ena kemena bona digara be davea boubou bamona do ia davea lao mai+ Iehova ena vairanai. 31 Hahelaga tauna ese digara be boubou patana latanai do ia gabua bona ena kwalahu do ia daekau,+ to animal ena kemena be Arona bona ena natudia edia.+
32 “‘Maino karaia boubou totona idia henia animal ena aena idibana be hahelaga tauna dekenai do idia henia, kahana helagana bamona.+ 33 Arona ena natuna, maino karaia boubou ena rara bona digara ia henia tauna unai, ese animal ena aena idibana do ia abia, ena ahuna bamona.+ 34 To lau ese Israela taudia edia maino karaia boubou amo, davea boubou ena animal ena kemena bona ena aena idibana, kahana helagana unai, lau abia, bona hahelaga tauna Arona bona ena natudia dekenai lau henia. Unai be noho daudau taravatuna, Israela taudia totona.+
35 “‘Unai gaudia be Iehova ena lahi boubou amo, bona idia be hahelaga taudia, Arona bona ena natudia totona. Idia be Mose ese Iehova dekenai hahelaga gaukara karaia totona ia hakaudia mai dinana ai, unai gaudia idia abia.+ 36 Iehova ese idia ia horoa dinana ai, Israela taudia ia oda henia unai gaudia be hahelaga taudia dekenai do idia henia.+ Inai taravatu be do ia noho hanaihanai, edia uru ibounai lalonai.’”
37 Unai be inai boubou gaudia edia taravatu: Gabua boubou,+ aniani boubou,+ kara dika boubou,+ kerere boubou,+ tatau be hahelaga taudia ai idia halaoa neganai idia karaia boubou,+ bona maino karaia boubou.+ 38 Sinai Ororona ai Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena,+ unai dina ai ia ese Israela besena ia oda henia edia boubou gaudia be Iehova dekenai idia henia totona, Sinai ena taunimanima lasi gabuna ai.+
8 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Arona bona ena natudia,+ bona edia dabua,+ dehoro helagana,*+ kara dika totona idia henia boromakau, mamoe tau rua, bona isti lasi paraoa bosea oi abia mai,+ 3 bona Israela taudia ibounai be hebou dubu ena vareai gabuna ai oi haboua.”
4 Vadaeni Mose be Iehova ese ia oda henia hegeregerena ia karaia, bona Israela taudia ibounai be hebou dubu ena vareai gabuna ai idia hebou. 5 Bena Mose be idia dekenai ia gwau: “Iehova ese ita ia oda henia inai do ita karaia.” 6 Vadaeni Mose ese Arona bona ena natudia ia hakaua mai bona ia hamaoroa idia digu totona.+ 7 Unai murinai ia ese Arona dekenai dabua latana ia henia bona ia atoa,+ dabua beleta ia kwatua,+ ia dekenai imana lasi dabua ia atoa,+ bena epodi* ia atoa+ bona epodi dogoatao beleta*+ amo ia kwatua auka. 8 Gabeai Arona dekenai kemena gauna ia atoa+ bona Urima bona Tumima*+ be kemena gauna lalonai ia atoa. 9 Bena ia ese Arona ena kwarana dekenai kwara kumia dabua ia atoa+ bona kwara kumia dabua ena vaira kahanai, ia diaridiari golo medolo ia atoa, gwauhamata ena saini helagana* unai,+ Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena.
10 Bena Mose ese dehoro helagana ia abia bona palai dubu bona ia lalonai idia noho gaudia ibounai dekenai ia bubua*+ bona ia hahelagaia. 11 Gabeai ia ese nega 7 dehoro be boubou patana bona ena kohu ibounai latanai bona disi bona ena atoa gauna latanai sisina sisina ia negea lao mai, unai gaudia hahelagaia totona. 12 Arona ena kwarana latanai dehoro helagana ia bubua danu, bona Arona ia horoa, unai amo ia hahelagaia.+
13 Bena Mose ese Arona ena natudia ia hakaua mai bona idia dekenai dabua latadia ia atoa, bona idia dekenai beleta ia kwatua, bona kwara gaudia ia atoa,*+ Iehova ese ia oda henia hegeregerena.
14 Bena ia ese kara dika boubou ena boromakau ia mailaia, bona Arona bona ena natudia ese edia imana be kara dika boubou ena boromakau ena kwarana latanai idia atoa.+ 15 Mose ese unai boromakau ia hamasea bona ena ima kwakikwaki amo rara haida ia abia+ bona boubou patana ena doana 4 dekenai ia atoa bona boubou patana be kara dika amo ia hagoevaia. To rara orena be boubou patana ena badinai ia bubua, unai amo boubou patana ia hahelagaia bona boubou gaudia idia henia diba. 16 Unai murinai Mose ese bogarau dekenai idia noho digara ibounai, asena ena digara, bona kidni rua mai edia digara ia abia bona boubou patana latanai ia gabudia, bena edia kwalahu ia daekau.+ 17 Bena ia ese boromakau ena kahana oredia, ena kopina, ena hidio, bona ena kukuri be kamepa murimuri ai lahi amo ia gabudia,+ Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena.
18 Ia ese gabua boubou totona idia henia mamoe tau ia mailaia kahirakahira, bena Arona bona ena natudia ese edia imana be mamoe tau ena kwarana latanai idia atoa.+ 19 Vadaeni Mose ese unai mamoe tau ia alaia mase bona ena rara be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina ia negea lao mai. 20 Bena Mose ese unai mamoe tau be kahana maragidia dekenai ia utua bena unai kahana maragidia, kwarana, bona digara* be lahi dekenai ia gabua. 21 Mose ese bogarau bona aena be ranu amo ia hagoevaia, bona unai mamoe tau ibounai be boubou patana latanai ia gabua, bena ena kwalahu ia daekau. Unai be gabua boubou, bonana namo totona. Unai be Iehova dekenai lahi amo idia henia boubou, Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena.
22 Bena ia ese mamoe tau iharuana, abia hidi mamoe unai, ia mailaia+ bona Arona bona ena natudia ese edia imana be unai mamoe tau ena kwarana latanai idia atoa.+ 23 Mose ese unai mamoe ia alaia mase bona ena rara haida ia abia bona Arona ena taiana idibana dekenai ia atoa bona ena imana idibana ena kwakikwaki badana bona ena aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai ia atoa. 24 Bena Mose ese Arona ena natudia ia mailaia bona rara sisina be edia taiana idibana dekenai ia atoa, bona edia imana idibana ena kwakikwaki badana bona edia aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai ia atoa. To Mose ese rara orena be boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina ia negea lao mai.+
25 Bena ia ese digara, iuna badana, bogarau ena digara ibounai, asena ena digara, kidni rua mai edia digara bona aena idibana ia abia.+ 26 Iehova vairanai ia noho isti lasi paraoa ena bosea amo, isti lasi paraoa ta, ena toana be rini bamona,+ bona oela ida idia mikisia paraoa ta, ena toana be rini bamona,+ bona paraoa palakana ta ia abia raka-lasi. Bena unai gaudia be digara ta ta bona aena idibana latanai ia atoa. 27 Unai murinai, unai gaudia ibounai be Arona ena imana bona ena natudia edia imana dekenai ia atoa, bona edia imana ia davea lao mai, unai be davea boubou Iehova vairanai. 28 Bena Mose ese edia imana amo unai ibounai ia abia bona boubou patana dekenai gabua boubou latanai ia atoa bena ia gabua. Hahelaga taudia idia abia hidi neganai, unai boubou idia henia, ia be bonana namo gauna. Unai be lahi amo idia karaia boubou Iehova dekenai.
29 Bena Mose ese mamoe tau ena kemena ia abia bona ia davea lao mai, unai be davea boubou Iehova vairanai.+ Unai abia hidi mamoe tau ena kemena be Mose ese ia abia iena, Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena.+
30 Bona Mose ese boubou patana amo dehoro helaga sisina+ bona rara sisina ia abia, bona Arona bona ena dabua bona ena natudia bona edia dabua dekenai ia negea lao mai. Unai amo ia ese Arona bona ena dabua bona ena natudia+ bona edia dabua ia hahelagaia.+
31 Bena Mose be Arona bona ena natudia dekenai ia gwau: “Vamu be hebou dubu ena vareai gabuna ai umui nadua,+ bona bosea lalonai ia noho paraoa ida unuseniai do umui ania, Dirava ese lau ia oda henia hegeregerena, ia gwau, ‘Arona bona ena natudia ese do idia ania.’+ 32 Vamu bona paraoa oredia be lahi dekenai do umui gabua.+ 33 Dina 7 lalonai hebou dubu ena vareai gabuna kahirakahira umui noho, ela bona emui hahelagaia dinadia idia ore, badina dina 7 murinai umui be hahelaga gaukara do umui karaia.*+ 34 Iehova ese ia oda henia gaudia be hari dina ita karaia, emui kara dika davana karaia totona.+ 35 Umui be dina bona hanuaboi 7 hebou dubu ena vareai gabuna ai do umui noho+ bona emui maduna Iehova dekenai umui hagugurua,+ unai amo do umui mase lasi, unai be lau abia oda hegeregerena.”
36 Bona Iehova ese Mose amo ia gwauraia gaudia ibounai be Arona bona ena natudia ese idia badinaia.
9 Dina namba 8 ai,+ Mose ese Arona bona ena natudia bona Israela ena tau badadia ia boiria. 2 Arona dekenai ia gwau: “Kara dika boubou totona boromakau natuna namona+ bona gabua boubou totona mamoe tau namona be oi sibona totona oi abia, bona Iehova vairanai oi mailaia. 3 To Israela taudia dekenai do oi gwau, ‘Kara dika boubou totona nanigosi tau ta umui abia, bona gabua boubou totona boromakau natuna namona bona mamoe natuna mero namona, mauri lagani tamona gaudia, umui abia, 4 bona maino karaia boubou totona boromakau bona mamoe tau umui abia,+ bona oela ida idia mikisia aniani boubou danu, Iehova ena vairanai umui bouboulaia totona,+ badina hari dina Iehova be umui dekenai do ia hedinarai.’”+
5 Vadaeni Mose ese ia oda henia hegeregerena, gau ibounai be hebou dubu ena vairanai idia abia lao. Bena Israela taudia ibounai idia mai bona Iehova ena vairanai idia gini. 6 Bona Mose ia gwau: “Iehova ese umui ia oda henia hegeregerena do umui karaia, unai amo Iehova ese ena hairai be umui dekenai do ia hahedinaraia.”+ 7 Bena Mose be Arona dekenai ia gwau: “Boubou patana dekenai oi lao bona emu kara dika boubou+ bona gabua boubou oi henia, bona oi sibona bona emu iduhu totona kara dika davana oi karaia.+ Bona taunimanima totona boubou gauna oi henia+ bona idia totona kara dika davana oi karaia,+ Iehova ena oda hegeregerena.”
8 Vadaeni Arona be maoromaoro boubou patana dekenai ia lao bona kara dika boubou ena boromakau natuna ia alaia mase, iena kara dika kokia totona.+ 9 Bena Arona ena natudia ese unai animal ena rara+ be ia dekenai idia abia lao, bena ena ima kwakikwaki be rara lalonai ia atoa bona boubou patana ena doana 4 latanai ia atoa, bona rara orena be boubou patana badinai ia bubua.+ 10 Ia ese kara dika boubou ena animal amo digara bona kidni rua bona asena ena digara be boubou patana latanai ia gabua, bena ena kwalahu ia daekau, Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena.+ 11 Bona kamepa murimurina ai unai animal ena hidio bona kopina be lahi dekenai ia gabua.+
12 Bena Arona ese gabua boubou totona idia henia animal ia alaia mase bona ena natudia ese unai animal ena rara be ia dekenai idia henia, bona boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina ia negea lao mai.+ 13 Idia ese gabua boubou ena animal ena kahana ta ta bona ena kwarana be Arona dekenai idia henia, bona ia ese boubou patana latanai ia gabua, bena edia kwalahu ia daekau. 14 Danu, ia ese animal ena bogarau bona ena aena ia huria bona boubou patana ai gabua boubou latanai ia gabua, bena edia kwalahu ia daekau.
15 Bena ia ese taunimanima edia boubou ia mailaia, bena idia totona ia noho kara dika boubou ena nanigosi ia abia bona ia alaia bona kara dika boubou totona ia henia, ginigunana bamona. 16 Bona ia ese gabua boubou totona idia henia animal ia mailaia bona hanaihanai idia henia dalana hegeregerena ia karaia.+
17 Gabeai aniani boubou ia mailaia,+ bena aniani boubou haida be ena imana amo ia abia bona boubou patana latanai ia gabua, bena ena kwalahu ia daekau. Unai boubou be daba ai ia henia gabua boubou latanai ia gabua.+
18 Unai murinai Arona ese taunimanima totona maino karaia boubou ena boromakau bona mamoe tau ia alaia mase. Bena Arona ena natudia ese ia dekenai unai animal edia rara idia henia bona boubou patana ena kahana ibounai dekenai sisina sisina ia negea lao mai.+ 19 Boromakau ena digara ta ta,+ mamoe tau ena iuna badana, bogarau ia koua digara, kidni rua, bona asena ena digara,+ 20 boubou patana ai unai digara ibounai be boubou animal edia kemena latanai idia atoa bena ia gabua, bena edia kwalahu ia daekau.+ 21 To Arona ese animal ena kemena bona aena idibana ia davea lao mai, unai be davea boubou Iehova vairanai, Mose ia oda henia hegeregerena.+
22 Bena Arona ese taunimanima ia vaira henia bona ena imana ia abia isi bona idia ia hanamoa,+ bena kara dika boubou, gabua boubou, bona maino karaia boubou ia henia gabuna amo ia diho. 23 Dokonai, Mose bona Arona be hebou dubu lalonai idia vareai bena idia raka-lasi bona taunimanima idia hanamoa.+
Vadaeni Iehova ena hairai be taunimanima dekenai ia hedinarai,+ 24 bona lahi be Iehova amo ia diho+ bona boubou patana latanai idia noho gabua boubou bona digara ta ta ia gabua ore. Taunimanima ese unai idia itaia neganai, mai moale ida idia boiboi bona edia vairana be tano dekenai idia atoa diho.+
10 Gabeai Arona ena natudia, Nadaba bona Abihu+ ese edia bonana namo muramura udaia gaudia idia abia, idia lalonai lahi idia atoa bona ena latanai bonana namo muramura idia atoa.+ Bena taravatu ese ia gwauraia lasi lahi be Iehova vairanai idia henia matamaia,+ Dirava ese idia ia oda henia lasi unai idia karaia totona. 2 Vadaeni lahi be Iehova amo ia mai bona idia ia gabua ore,+ unai amo Iehova ena vairanai idia mase.+ 3 Bena Mose be Arona dekenai ia gwau: “Iehova be inai bamona ia hereva, ‘Lau kahirakahira idia noho taudia ese lau do idia hahelagaia,+ bona taunimanima ibounai vairanai lau do idia hanamoa.’” Bona Arona be hereva ta ia gwauraia lasi.
4 Vadaeni Mose ese Misaela bona Elisapana ia boiria, idia be Arona ena vavana Usiele+ ena natudia, bona idia dekenai ia gwau: “Umui mai, bona emui tadikaka be helaga gabuna ena vairana amo umui huaia lao, kamepa murimuri ena gabu ta dekenai.” 5 Bena idia mai, bona Nadaba bona Abihu be mai edia dabua danu kamepa murimuri ena gabu ta dekenai idia huaia lao, Mose ese idia ia hamaoroa hegeregerena.
6 Bena Mose ese Arona bona ena natudia ma haida, Eleasara bona Itamara, dekenai ia gwau: “Namona be emui huina umui duaria bona emui dabua umui darea lasi,+ dika umui mase bona Dirava be Israela taudia ibounai dekenai do ia badu. Emui tadikakadia, Israela taudia ibounai unai, be Iehova ese lahi amo ia hamasea taudia totona do idia taitai. 7 Namona be hebou dubu ena vareai gabuna kahirakahira umui noho, do umui mase garina, badina Iehova ena dehoro helagana be umui latanai ia noho.”+ Vadaeni Mose ena hereva hegeregerena idia karaia.
8 Bena Iehova be Arona dekenai ia gwau: 9 “Oi bona emu natudia be hebou dubu dekenai umui vareai neganai, namo lasi wain eiava alkahol ma haida umui inua,+ unai amo do umui mase lasi. Unai be noho hanaihanai taravatuna, umui bona emui bese ibounai dekenai. 10 Unai amo helaga gauna bona dika gauna, goeva lasi gauna bona goeva gauna edia idau do umui diba,+ 11 bona Israela taudia dekenai Iehova ese Mose amo ia gwauraia taravatu ibounai umui hadibaia.”+
12 Bena Mose be Arona bona ena natudia oredia, Eleasara bona Itamara, dekenai ia gwau: “Iehova ena lahi boubou amo aniani boubou orena umui abia, bona isti lasi paraoa bamona do umui ania, boubou patana kahirakahira ai,+ badina ia be helaga herea gauna.+ 13 Namona be helaga gabuna dekenai umui ania,+ badina unai be oi bona emu natudia emui kahana, Iehova ena lahi boubou amo, Dirava ese lau ia oda henia hegeregerena. 14 Danu, umui ese davea boubou totona idia henia animal ena kemena bona ena aena, kahana helagana unai,+ be goeva gabuna ai do umui ania, oi, emu natudia memero bona kekeni danu,+ badina unai gaudia be oi bona emu natudia totona idia henia, unai be umui emui kahana, Israela taudia edia maino karaia boubou amo. 15 Idia ese boubou helagana totona idia henia animal ena aena bona davea boubou totona idia henia animal ena kemena, bona lahi boubou ena digara do idia mailaia danu, unai amo davea boubou do idia davea lao mai, Iehova vairanai. Unai be oi bona emu natudia emui kahana, hanaihanai do umui abia,+ Iehova ena oda hegeregerena.”
16 Bona Mose ese kara dika boubou totona idia henia nanigosi ia tahua,+ to ia davaria unai nanigosi be idia gabua ore vadaeni. Unai dainai Arona ena natudia oredia, Eleasara bona Itamara, dekenai ia badu bona ia gwau: 17 “Dahaka dainai kara dika boubou be helaga gabuna dekenai umui ania lasi?+ Unai be helaga herea gauna bona Dirava ese umui dekenai ia henia, unai amo Israela taudia ibounai edia kerere do umui kokia bona edia kara dika davana do umui karaia Iehova vairanai. 18 Itaia, umui ese unai animal ena rara be helaga gabuna dekenai umui mailaia lasi danu.+ Namona be helaga gabuna ai unai boubou animal umui ania, Dirava ese lau ia oda henia hegeregerena.” 19 Arona be Mose dekenai ia haere: “Taunimanima ese edia kara dika boubou bona edia gabua boubou be Iehova dekenai idia henia,+ to unai boubou gaudia edia vamu lau ania diba lasi. Hari dina lau dekenai idia vara gaudia oi diba. Bema kara dika boubou lau ania, Iehova ese unai do ia moalelaia, a?” 20 Mose be unai ia kamonai neganai, ia lalotamona.
11 Bena Iehova be Mose bona Arona dekenai ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Umui ania diba tanobada ena mauri gaudia* be inai:+ 3 Animal ibounai, edia aena koukou* be kahana rua dekenai idia parara bona idia hadonoa aniani idia hadaea bona ania lou animal, umui ania diba.
4 “‘To inai animal haida do umui ania lasi, ena be idia ese idia hadonoa aniani idia hadaea bona ania lou, eiava edia aena koukou be kahana rua dekenai idia parara. Idia be inai: Kamelo, ia hadonoa aniani ia hadaea bona ania lou, to ena aena koukou be idia parara lasi. Umui dekenai ia be miro.+ 5 Nadi rabiti* danu,+ badina ia hadonoa aniani ia hadaea bona ania lou, to ena aena koukou be idia parara lasi. Umui dekenai ia be miro. 6 Rabiti danu, badina ia hadonoa aniani ia hadaea bona ania lou, to ena aena koukou be idia parara lasi. Umui dekenai ia be miro. 7 Boroma danu,+ badina ena aena koukou be kahana rua dekenai ia parara, to ia hadonoa aniani ia hadaea bona ania lou lasi. Umui dekenai ia be miro. 8 Umui ese unai animal edia hidio umui ania lasi eiava edia mase tauanina umui dogoatao lasi. Umui dekenai idia be miro.+
9 “‘Ranu lalonai idia noho gaudia ibounai amo, do umui ania diba gaudia be inai: Davara eiava sinavai lalonai idia noho gaudia, mai edia dere bona unana gaudia umui ania diba.+ 10 To davara bona sinavai lalonai idia noho mauri gaudia ibounai bona orea dekenai idia loaloa mauri gaudia ibounai amo, umui dekenai dere bona unana lasi gaudia be miro. 11 Oibe, umui dekenai idia be miro, bona edia hidio do umui ania lasi+ bona edia mase tauanina umui inai henia be namo. 12 Ranu lalonai idia noho mauri gaudia, dere bona unana lasi gaudia ibounai be miro.
13 “‘Inai animal mai edia apena umui inai henia bona umui ania lasi, badina idia be miro. Idia be ugava,+ davara bogibada, valsa koremana,+ 14 bogibada kakakakana, bona bogibada korema idauidau ibounai, 15 galo idauidau ibounai, 16 ostris,* baimumu, davara manu,* falkon idauidau ibounai, 17 baimumu maragina bona badana, komoren,* 18 swan, peliken, valsa, 19 noko, heron idauidau ibounai, hopo,* bona mariboi. 20 Orea dekenai idia roho bona idia raka diba manumanu ibounai be miro.
21 “‘Orea dekenai idia roho manumanu ibounai mai edia aena 4 gaudia amo, idia roho isi aena lata gaudia sibona umui ania diba. 22 Umui ania diba gaudia be inai: Idia loaloa kwadi idauidau bona kwadi bamona gaudia ma haida.+ 23 Orea dekenai idia roho bona idia raka diba manumanu ibounai be miro. 24 Unai gaudia umui ania neganai do umui miro. Bona edia mase tauanina idia dogoatao taudia ibounai be do idia miro ela bona dina ia diho.+ 25 Edia mase tauanina ia abia loaloa tauna ese ena dabua ia huria be namo.+ Ia be do ia miro ela bona dina ia diho.
26 “‘Bema animal ta ena aena koukou be kahana rua dekenai idia parara, bona ia hadonoa aniani ia hadaea bona ania lou lasi, umui dekenai ia be miro. Unai animal idia dogoatao taudia ibounai be do idia miro.+ 27 Aena 4 dekenai idia raka mauri gaudia amo, edia aena ena henuna kahana ia auka lasi mauri gaudia ibounai be miro. Edia mase tauanina idia dogoatao taudia ibounai be do idia miro ela bona dina ia diho. 28 Edia mase tauanina ia huaia tauna ese ena dabua ia huria be namo.+ Ia be do ia miro ela bona dina ia diho.+ Umui dekenai idia be miro.
29 “‘Tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia, umui dekenai idia goeva lasi gaudia be inai: Tano geia bita, bita,+ vaboha idauidau ibounai, 30 geko, vaboha badana, ranu vaboha, miri vaboha, bona gesoa. 31 Inai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia be idia miro.+ Edia mase tauanina idia dogoatao taudia ibounai be do idia miro ela bona dina ia diho.+
32 “‘Bema unai gaudia idia mase bona gau haida latanai idia moru, unai gaudia be do idia miro, herevana unai be au amo idia karaia disi, dabua, animal ena kopina, eiava puse dabua maragina. Unai gauna, herevana ia be dahaka totona idia gaukaralaia, to ranu lalonai idia atoa be namo bona ia be do ia miro ela bona dina ia diho, bena do ia goeva. 33 Bema idia be uro lalonai idia moru, namona be unai uro umui makohia maragimaragi, bona ia lalonai ia noho gauna be do ia miro.+ 34 Unai uro lalonai ia noho ranu be aniani dekenai idia atoa neganai, unai aniani be do ia miro, bona unai uro lalonai ia noho inua ranu danu be do ia miro. 35 Edia mase tauanina be gau ta latanai ia moru neganai, unai gauna be do ia miro. Herevana unai be aveni eiava hodu atoa gauna maragina,* namona be unai gaudia idia makohia maragimaragi. Umui dekenai idia be miro bona do idia goeva lou lasi. 36 To bema idia be ranu lohilohi eiava ranu guri* dekenai idia moru, unai gaudia be do idia goeva noho, to edia mase tauanina ia dogoatao tauna be do ia miro. 37 Bema do idia hadoa tubutubu gauna ta ena uhe latanai edia mase tauanina ia moru, unai uhe be goeva. 38 To bema ranu be uhe latanai idia bubua bona unai mase tauanina ena kahana ta be uhe latanai ia moru, umui dekenai unai uhe be miro.
39 “‘Bema umui ania diba animal ta ia mase, ena tauanina ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina ia diho.+ 40 Unai mase animal ia ania tauna be ena dabua ia huria be namo, bona ia be do ia miro ela bona dina ia diho.+ Unai mase animal ia huaia tauna ese ena dabua ia huria be namo, bona ia be do ia miro ela bona dina ia diho. 41 Tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia ibounai be goeva lasi.+ Umui ania lasi be namo. 42 Edia bogana dekenai idia rau mauri gaudia, aena 4 dekenai idia raka mauri gaudia, eiava tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia mai edia aena momo umui ania lasi, badina idia be goeva lasi.+ 43 Namo lasi tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia umui ania bona umui sibona umui hamiroa.+ 44 Badina lau be Iehova emui Dirava,+ bona namona be umui sibona umui hahelagaia bona helaga taudia ai umui lao,+ badina lau be helaga.+ Unai dainai, namo lasi tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia umui ania, sibona umui hamiroa garina. 45 Lau be Iehova, lau ese Aigupito tano amo umui lau hakaua raka-lasi, emui Dirava ai lau lao totona.+ Bona umui helaga be namo,+ badina lau be helaga.+
46 “‘Inai be animal edia taravatu, idia roho gaudia, ranu lalonai idia noho mauri gaudia, bona tano ai orea dekenai idia loaloa mauri gaudia ibounai, 47 unai amo miro bona goeva gaudia, bona umui ania diba bona ania diba lasi mauri gaudia edia idau do umui diba.’”+
12 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Bema hahine ta ia rogorogo bona natuna mero ta ia havaraia, unai hahine be dina 7 lalonai do ia miro, hua gorere ia abia neganai ia goeva lasi bamona.+ 3 Dina namba 8 ai, mero ena tauanina ena kopina do idia utua.*+ 4 Hahine be ma dina 33 lalonai ruma dekenai do ia noho, rara amo ia goeva totona. Namona be helaga gauna ta ia dogoatao lasi, bona helaga gabuna ai ia vareai lasi ela bona ena hagoevaia dinadia idia guguru.
5 “‘Bema ia ese natuna kekeni ta ia havaraia, vadaeni dina 14 lalonai do ia goeva lasi, hua gorere ia abia neganai ia goeva lasi bamona. Ma dina 66 lalonai ruma dekenai do ia noho, rara amo ia goeva totona. 6 Natuna mero eiava kekeni totona ena hagoevaia dinadia idia guguru neganai, ia ese mauri lagani tamona mamoe natuna mero be gabua boubou totona do ia mailaia,+ bona kerea manu ta eiava pune manu natuna ta be kara dika boubou totona hebou dubu ena vareai gabuna ai hahelaga tauna dekenai do ia mailaia. 7 Hahelaga tauna ese unai boubou gaudia be Iehova ena vairanai do ia henia bona hahine ena kara dika davana do ia karaia, bona hahine be ena hua gorere amo do ia goeva. Unai taravatu be mero eiava kekeni ia havaraia hahine ese do ia badinaia. 8 To bema ia hegeregere lasi mamoe ta ia hoia totona, vadaeni kerea manu rua eiava pune manu natudia rua ia mailaia be namo,+ ta be gabua boubou totona bona ta be kara dika boubou totona, bona hahelaga tauna ese hahine ena kara dika davana do ia karaia, bona hahine do ia goeva.’”
13 Iehova be Mose bona Arona dekenai ma ia gwau: 2 “Bema tau ta ena kopina dekenai gudu ta eiava maka ta ia hedinarai eiava ena toto kopina ia auka, bona unai be lepera gorere*+ ai ia lao diba, namona be hahelaga tauna Arona eiava ena natudia ta, hahelaga taudia unai, dekenai ia idia hakaua mai.+ 3 Bena hahelaga tauna ese unai tauna ena kopina gorere do ia sekea. Bema unai gorere ia noho gabunai huina ia kurokuro bona unai gorere be kopina lalonai ia diho, vadaeni unai be lepera gorere. Hahelaga tauna ese unai do ia sekea bona ia do ia gwauraia miro. 4 Bema unai tauna ena kopina dekenai ia noho maka be kurokuro bona kopina latanai sibona, bona kopina huina ia kurokuro lasi, hahelaga tauna ese ia be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina 7 idia ore.+ 5 Hahelaga tauna ese dina namba 7 ai ia do ia sekea, bona bema unai kopina gorere ia idau lasi bona ena kopina dekenai ia bada ia lao lasi, hahelaga tauna ese ia be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina ma 7 idia ore.
6 “Hahelaga tauna ese dina namba 7 ai ia do ia sekea lou be namo, bona bema kopina gorere ia boio bona ia bada ia lao lasi, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia goeva,+ unai be toto kopina aukana sibona. Bena unai tauna be ena dabua do ia huria bona do ia goeva. 7 To ena goeva karana hamomokania totona hahelaga tauna vairanai ia hedinarai murinai, bema ena toto kopina aukana* ia bada ia lao, ia be nega iharuana hahelaga tauna dekenai do ia lao. 8 Hahelaga tauna ese unai tauna ena toto kopina do ia sekea, bona bema unai be ena kopina dekenai ia bada ia lao, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Unai be lepera gorere.+
9 “Bema tau ta dekenai lepera gorere ia vara, namona be hahelaga tauna dekenai ia idia hakaua mai, 10 bona hahelaga tauna ese ia do ia sekea.+ Bema unai tau ena kopina ai gudu kurokuro ia noho bona unai ese kopina huina ia hakurokuroa bona gudu lalonai toto ia vara,+ 11 unai be do ia noho daudau lepera gorere, bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Ia ese unai tauna do ia sekea lou lasi,+ badina ia be ia miro vadaeni. 12 Bema hahelaga tauna ia itaia, lepera gorere be ta ena kopina ibounai dekenai ia hanaia bona ena kwarana amo ela bona ena aena ia koua, 13 bona hahelaga tauna ese ia sekea bona ia itaia lepera be ena kopina ibounai dekenai ia hanaia, vadaeni unai gorere tauna do ia gwauraia goeva.* Iena kopina ibounai ia kurokuro, bona ia be ia goeva. 14 To bema ena kopina lalonai toto ia vara, ia be ia goeva lasi. 15 Hahelaga tauna ese unai toto ia itaia neganai, unai toto dainai unai tauna do ia gwauraia miro.+ Unai be lepera gorere.+ 16 To bema toto ia kurokuro lou, ia be hahelaga tauna dekenai do ia mai. 17 Hahelaga tauna ese ia do ia sekea,+ bona bema toto ia kurokuro, hahelaga tauna ese unai gorere tauna do ia gwauraia goeva. Vadaeni ia be ia goeva.
18 “Bema tau ta ena kopina dekenai iohururu ia vara bona unai ia namo lou, 19 to iohururu ia vara gabunai gudu kurokuro eiava maka kurokuro bona kakakaka ia vara, namona be hahelaga tauna dekenai do ia lao. 20 Hahelaga tauna ese unai maka do ia sekea+ bona bema unai be kopina lalonai ia diho bona kopina huina ia kurokuro, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Unai be lepera gorere, iohururu gabuna amo ia vara. 21 To bema hahelaga tauna ese unai maka ia sekea bona ia itaia, kopina huina ia kurokuro lasi bona ia be kopina latanai sibona bona ia boio ia lao, hahelaga tauna ese ia be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina 7 idia ore.+ 22 Bona bema unai be kopina dekenai ia bada ia lao, vadaeni hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Unai be lepera gorere. 23 To bema unai maka be gabu tamona dekenai ia noho bona kopina dekenai ia bada ia lao lasi, ia be iohururu ena gudu sibona, bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia goeva.+
24 “Eiava bema tau ta be lahi ese ia gabua, bona toto ia noho gabuna ai maka kurokuro bona kakakaka eiava kurokuro ia vara, 25 hahelaga tauna ese unai do ia sekea. Bema unai maka gabuna ai kopina huina ia kurokuro bona kopina lalonai ia diho, anina be kipara ai lepera ia vara, bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Unai be lepera gorere. 26 To bema hahelaga tauna ese unai ia sekea bona ia itaia, maka gabuna ai kopina huina ia kurokuro lasi bona ia be kopina ataiai sibona bona ia boio ia lao, hahelaga tauna ese ia be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina 7 idia ore.+ 27 Hahelaga tauna ese dina namba 7 ai ia do ia sekea, bona bema unai be kopina dekenai ia bada ia lao, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro. Unai be lepera gorere. 28 To bema unai maka be gabu tamona dekenai ia noho bona kopina ibounai dekenai ia hanaia lasi bona ia boio ia lao, unai be kipara ena gudu sibona. Bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia goeva, badina unai be kipara ena gudu.
29 “Bema tau ta eiava hahine ta ena kwarana eiava adena dekenai toto ia vara, 30 hahelaga tauna ese unai do ia sekea.+ Bema ia be kopina lalonai ia diho, bona kopina huina ia ielo bona ia maragi, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro, unai be kwarana eiava adena huina ena gorere. Inai be kwarana eiava adena ena lepera. 31 To bema hahelaga tauna ia itaia, unai kopina gorere be kopina ataiai sibona bona kopina huina koremana ia noho lasi, hahelaga tauna ese ia be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina 7 idia ore.+ 32 Bena hahelaga tauna ese dina namba 7 ai unai kopina gorere do ia sekea, bona bema ia bada ia lao lasi, bona kopina huina ia ielo lasi bona unai be kopina ataiai sibona, 33 namona be ena kwarana eiava adena huina ia sevia, to kopina gorere ia noho gabuna do ia sevia lasi. Bena hahelaga tauna ese unai gorere tauna be ma haida amo do ia atoa siri ela bona dina 7 idia ore.
34 “Hahelaga tauna ese dina namba 7 ai unai kopina gorere ia noho gabuna do ia sekea lou, bona bema unai tauna ena kwarana bona adena dekenai ia noho toto ia bada ia lao lasi bona ia be kopina ataiai sibona, hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia goeva, bona ia ese ena dabua do ia huria bona ia be ia goeva. 35 To bema ia goeva lou murinai, unai kopina gorere be ena kopina dekenai ia bada ia lao, 36 hahelaga tauna ese ia do ia sekea. Bona bema unai kopina gorere be kopina dekenai ia bada ia lao, hahelaga tauna ese ielo huina ia tahua be anina lasi, unai tauna be ia goeva lasi. 37 To bema sekea gaukarana ese ia hahedinaraia, kopina gorere be ia bada ia lao lasi bona huina koremana ia tubu, unai kopina gorere ia ore vadaeni. Unai tauna be ia goeva, bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia goeva.+
38 “Bema tau ta eiava hahine ta ena kopina dekenai maka idia hedinarai bona unai maka be kurokuro, 39 hahelaga tauna ese unai do ia sekea.+ Bema unai maka ia kurokuro momokani lasi, unai be ia vara kava maka sibona. Unai tauna be ia goeva.
40 “Bema tau ta ena kwara huina ia boio bona ia kebere, ia be ia goeva. 41 Bema ena kwarana ena vaira kahana ai huina ia haboioa bona unai kahana ia kebere, ia be ia goeva. 42 To bema ena kwarana ataiai eiava vaira kahanai, kebere idia noho gabudia ai, toto ena kala kakakaka bona kurokuro ia hedinarai, anina be unai kebere gabudia ai lepera ia vara. 43 Hahelaga tauna ese ia do ia sekea, bona bema ena kebere eiava baguna ai ia vara kopina gorere ese ia havaraia gudu be kakakaka bona kurokuro, bona toana be lepera bamona, 44 ia be lepera tauna. Ia be ia goeva lasi, bona hahelaga tauna ese ia do ia gwauraia miro, badina ena kwarana ai lepera ia vara. 45 Unai lepera gorere ia abia tauna ena dabua idia darea be namo, bona ena huina ia duaria lasi, bona namona be ena uduna* be dabua amo ia koua bona ia boiboi, ‘Miro, miro!’ 46 Unai gorere ia abia dinadia ibounai lalonai do ia miro. Ia be ia miro dainai, sibona do ia noho. Ia be kamepa ena murimuri ai do ia noho.+
47 “Bema lepera gorere ese dabua ta ia hamiroa, herevana unai be wulu eiava linen* dabua, 48 eiava unai dabua edia varo maragidia, eiava animal ena kopina, eiava unai kopina amo idia karaia gaudia ta, 49 bona unai gorere ena stein ielo bona grin eiava kakakaka ese dabua ta, animal kopina, dabua edia varo maragidia, eiava animal kopina amo idia karaia gaudia ta ia hamiroa, unai be lepera gorere ena miro, bona hahelaga tauna dekenai idia hahedinaraia be namo. 50 Hahelaga tauna ese unai gorere do ia sekea, bona namona be unai gorere ese ia hamiroa gauna ia atoa siri, dina 7.+ 51 Bena dina namba 7 ai unai gorere ia sekea neganai, ia itaia gorere be dabua edia varo maragidia eiava animal kopina dekenai ia noho, (herevana unai kopina ena gaukara be dahaka), unai be ia hanaia diba lepera gorere, bona ia be miro.+ 52 Namona be ia ese unai wulu eiava linen dabua, eiava animal kopina amo idia karaia gaudia, unai gorere ese ia hamiroa gaudia ia gabua, badina unai be ia hanaia diba lepera gorere. Namona be lahi dekenai ia gabua.
53 “To bema hahelaga tauna ese unai ia sekea bona unai gorere be dabua eiava animal kopina amo idia karaia gaudia dekenai ia hanaia lasi, 54 hahelaga tauna ese idia do ia hamaoroa unai miro gauna idia huria be namo, bona ia ese unai gauna do ia atoa siri, ma dina 7. 55 Unai miro gauna idia huria namonamo murinai, hahelaga tauna ese unai do ia sekea. Bema gorere ena maka ia idau lasi, bona ena be ia bada ia lao lasi, ia be ia miro. Namona be lahi dekenai umui gabua, badina unai gorere ese ena lalona eiava murimurina kahana ia hadikaia vadaeni.
56 “To bema hahelaga tauna ese ia sekea vadaeni, bona gorere ena maka ia noho kahana idia huria namonamo murinai maka ia boio ia lao, ia ese unai dabua eiava animal kopina ai ia noho maka gabuna do ia utua. 57 To, bema dabua ena kahana ma ta eiava animal kopina amo idia karaia gaudia dekenai ia do hedinarai, anina be unai gaudia dekenai ia hanaia noho, namona be unai miro gauna be lahi dekenai umui gabua.+ 58 To dabua eiava animal kopina amo idia karaia gaudia umui huria bona gorere ena maka ia boio neganai, namona be nega iharuana umui huria, bona do ia goeva.
59 “Lepera gorere ese wulu eiava linen dabua eiava unai dabua edia varo maragidia, eiava animal kopina amo idia karaia gaudia ia hamiroa neganai, unai taravatu do umui badinaia, unai amo unai gauna do umui gwauraia goeva eiava miro.”
14 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Inai be lepera gorere ia abia tauna ena taravatu. Lepera tauna ena goeva karana hamomokania dinana ai, hahelaga tauna dekenai ia idia mailaia neganai,+ 3 hahelaga tauna be kamepa murimuri dekenai do ia lao bona ia do ia sekea. Bema lepera tauna ena lepera gorere ia ore, 4 hahelaga tauna ese do ia oda henia, manu goevadia rua, mauri gaudia unai, sida au rigina, dabua kakakaka, bona husopo do ia mailaia, ena hagoevaia gaukara totona.+ 5 Hahelaga tauna ese oda do ia henia, uro mai ranu goevana ena ataiai manu ta do idia alaia. 6 To ia ese ia mauri manu, sida au rigina, dabua kakakaka, bona husopo do ia abia bona ranu goevana ataiai idia alaia manu ena rara lalonai do ia atodia. 7 Bena ia ese unai rara sisina be hagoevaia taravatu ia badinaia tauna latanai nega 7 do ia negea lao mai, bena ia do ia gwauraia goeva, bona ia mauri manu be siti ena murimuri ai do ia abia lao bona do ia ruhaia.+
8 “Hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ese ena dabua ia huria bona ena huina ibounai ia sevia bona ranu lalonai ia digu be namo, bona do ia goeva. Unai murinai kamepa dekenai ia vareai diba, to ena palai ruma murimurina ai dina 7 do ia noho. 9 Dina namba 7 ai, namona be ena kwara huina, adena huina, bona matana ena ataiai huina ibounai do ia sevia. Unai murinai, ena dabua do ia huria bona ranu lalonai ia digu, bena do ia goeva.
10 “Dina namba 8 ai, ia ese mamoe memero namodia rua, mauri lagani tamona mamoe natuna kekeni namona ta,+ aniani boubou totona paraoa namona 30 pesen ifa ta,* oela ida idia mikisia gauna unai,+ bona oela sisina do ia abia, ena bada be log ta.*+ 11 Bona unai tauna ia gwauraia goeva hahelaga tauna ese ia bona ena boubou gaudia be hebou dubu ena vareai gabuna dekenai do ia mailaia, Iehova vairanai. 12 Hahelaga tauna ese mamoe natuna mero ta bona oela kapusi ta be kerere boubou bamona do ia henia,+ bona do ia davea lao mai, unai be davea boubou Iehova vairanai.+ 13 Bena kara dika boubou bona gabua boubou ena animal idia alaia gabuna ai, ia ese unai mamoe natuna mero do ia alaia,+ helaga gabuna ai, badina kara dika boubou bamona, kerere boubou be hahelaga tauna ena.+ Ia be helaga herea gauna.+
14 “Bena hahelaga tauna ese kerere boubou totona idia henia animal ena rara haida do ia abia, bona hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena taiana idibana, ena imana idibana ena kwakikwaki badana, bona ena aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai do ia atoa. 15 Bona hahelaga tauna ese oela kapusi ta do ia abia+ bona ena imana laurina lalonai do ia bubua. 16 Bena hahelaga tauna ese ena imana idibana ena kwakikwaki ta be ena imana laurina ai ia noho oela lalonai do ia atoa bona unai oela sisina be nega 7 ia negea lao mai, Iehova vairanai. 17 Bena hahelaga tauna ese ena imana lalonai ia noho oela orena be hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena taiana idibana, ena imana idibana ena kwakikwaki badana, bona ena aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai do ia atoa, guna kerere boubou ena rara ia atoa gabudia ai. 18 Hahelaga tauna ese ena imana lalonai ia noho oela orena be hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena kwarana latanai do ia atoa, bona ia ese unai tauna totona kara dika davana do ia karaia, Iehova vairanai.+
19 “Hahelaga tauna ese kara dika ena animal do ia bouboulaia,+ bona hagoevaia taravatu ia badinaia tauna totona kara dika davana do ia karaia, unai murinai gabua boubou ena animal do ia alaia. 20 Bona hahelaga tauna ese gabua boubou bona aniani boubou+ be boubou patana latanai do ia bouboulaia, bona hahelaga tauna ese unai tauna totona kara dika davana do ia karaia,+ bena ia be do ia goeva.+
21 “To bema ia be ogogami bona ena moni be hegeregere lasi, do ia abia gaudia be inai: Mamoe natuna mero ta, unai be kerere boubou totona do idia henia davea boubou, iena kara dika davana karaia totona. Bona oela ida idia mikisia paraoa namona ifa ta* ena 10 pesen, aniani boubou totona, oela kapusi ta, 22 bona kerea manu rua eiava pune manu natudia rua, ena moni hegeregerena. Ta be kara dika boubou totona bona ma ta be gabua boubou totona.+ 23 Dina namba 8 ai,+ unai tau be ena goeva karana hamomokania totona, ia ese hebou dubu ena vareai gabuna ai hahelaga tauna dekenai unai gaudia do ia mailaia, Iehova vairanai.+
24 “Hahelaga tauna ese kerere boubou ena mamoe natuna mero+ bona oela kapusi do ia abia bona do ia davea lao mai, unai be davea boubou Iehova vairanai.+ 25 Bena hahelaga tauna ese kerere boubou ena mamoe natuna mero do ia alaia, bona ena rara haida do ia abia bona hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena taiana idibana, imana idibana ena kwakikwaki badana, bona aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai do ia atoa.+ 26 Hahelaga tauna ese oela haida be sibona ena imana laurina ai do ia bubua,+ 27 bona ena imana idibana ena kwakikwaki amo ena imana laurina ai ia noho oela sisina do ia abia bona nega 7 do ia negea lao mai, Iehova vairanai. 28 Bena hahelaga tauna ese ena imana ai ia noho oela haida be hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena taiana idibana, ena imana idibana ena kwakikwaki badana, bona aena idibana ena kwakikwaki badana dekenai do ia atoa, guna kerere boubou ena rara ia atoa gabudia ai. 29 Bena hahelaga tauna ese ena imana ai ia noho oela orena be hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ena kwarana latanai do ia atoa, bona ia ese unai tauna totona kara dika davana do ia karaia, Iehova vairanai.
30 “Hahelaga tauna ese kerea manu ta eiava pune manu ta do ia bouboulaia, hagoevaia taravatu ia badinaia tauna ese ena moni hegeregerena ia henia gauna unai.+ 31 Ta be kara dika boubou totona bona ma ta be gabua boubou totona,+ bona unai be aniani boubou ida do ia henia. Bona hahelaga tauna ese Iehova vairanai hagoevaia taravatu ia badinaia tauna totona, kara dika davana do ia karaia.+
32 “Bema lepera gorere ia abia tauna ese ena goeva karana ia hamomokania totona, ia dekenai moni be hegeregere lasi, unai taravatu do ia badinaia.”
33 Bena Iehova be Mose bona Arona dekenai ia gwau: 34 “Lau ese umui do lau henia tanona,+ Kanana tanona dekenai umui mai neganai,+ emui tano ai ia noho ruma ta be lepera gorere* amo do lau hamiroa,+ 35 namona be unai ruma biaguna be hahelaga tauna dekenai ia lao bona ia hamaoroa, ‘Egu ruma ena haba ai maka ta ia noho bona ena toana be lepera gorere bamona.’ 36 Hahelaga tauna be unai maka sekea totona ia do mai lasi neganai, oda do ia henia unai ruma ena kohu idia abia raka-lasi totona, unai amo do ia gwau lasi ruma gaudia ibounai be miro. Unai murinai do ia mai bona ruma do ia sekea. 37 Ia ese dika gabudia do ia sekea bona bema ruma ena haba ai maka ielo bona grin eiava kakakaka idia noho bona ena toana be haba ena lalona kahana idia noho danu, 38 hahelaga tauna be unai ruma ena iduara amo do ia raka-lasi bona unai ruma do ia koua, dina 7.+
39 “Bena hahelaga tauna be dina namba 7 ai do ia giroa bona ruma do ia sekea. Bema gorere ena maka be ruma ena haba dekenai ia bada ia lao, 40 hahelaga tauna ese oda do ia henia, haba ena nadi mai makadia do idia kokia bona siti ena murimuri ai do idia negea, miro gabuna ai. 41 Bena ia ese oda do ia henia, ruma ena lalona kahana amo raro sement do idia kakasia, bona siti ena murimuri ai do idia negea, miro gabuna ai. 42 Idia kokia nadi edia gabuna ai nadi ma haida do idia atoa. Bona hahelaga tauna ese oda do ia henia raro idauna idia gaukaralaia ruma ena haba idia koua totona.
43 “To unai ruma ena nadi idia kokia bona ena raro sement idia kakasia bona raro sement matamata idia atoa lou murinai, bema unai gorere ena maka ia hedinarai lou, 44 hahelaga tauna do ia lao bona unai do ia sekea. Bema unai gorere ena maka be unai ruma lalonai ia bada ia lao, unai be ia hanaia diba lepera gorere.+ Unai ruma be ia miro. 45 Ia ese oda do ia henia, unai ruma ena nadi, ena timba, ena raro, bona sement ibounai idia kokia momokani totona. Bona siti ena murimuri ai idia abia lao, miro gabuna ai.+ 46 To ruma idia koua noho dinadia lalonai, bema ta be unai ruma lalonai ia vareai,+ ia be do ia miro ela bona dina ia diho.+ 47 Bona unai ruma lalonai ia mahuta eiava ia aniani tauna ese ena dabua ia huria be namo.
48 “To, bema hahelaga tauna ia mai bona ia itaia, ruma ena haba be raro sement matamata amo idia koua lou murinai unai gorere be ruma lalonai ia bada ia lao lasi, hahelaga tauna ese unai ruma do ia gwauraia goeva, badina unai gorere ena maka ia boio. 49 Unai ruma be miro* amo ia goeva totona, ia ese manu rua, sida au rigina, dabua kakakaka, bona husopo do ia abia.+ 50 Bena hahelaga tauna ese uro mai ranu goevana ena ataiai manu ta do ia alaia. 51 Bena ia ese sida au rigina, husopo, dabua kakakaka, bona ia mauri manu do ia abia bona ranu goevana ataiai idia alaia manu ena rara lalonai do ia atoa. Bena ia ese unai rara sisina be ruma dekenai nega 7 do ia negea lao mai.+ 52 Bena ia ese unai manu ena rara, ranu goevana, ia mauri manu, sida au rigina, husopo, bona dabua kakakaka amo unai ruma ena miro* do ia hagoevaia. 53 Ia ese unai manu be siti ena murimuri dekenai do ia abia lao bona do ia ruhaia, bona ruma totona kara dika davana do ia karaia, bena ruma do ia goeva.
54 “Inai be lepera gorere ena taravatu, herevana ia be kwarana eiava adena huina ena lepera,+ 55 dabua+ eiava ruma+ ena lepera, 56 bona gudu, toto kopina aukadia, bona maka totona,+ 57 unai amo do umui diba dahaka be ia miro bona dahaka be ia goeva.+ Oibe, inai be lepera gorere ena taravatu.”+
15 Iehova be Mose bona Arona dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia dekenai umui gwau, ‘Bema tau ta ena usina amo hura ia raka-lasi, unai ese ia do ia hamiroa.+ 3 Ia be unai hura amo ia miro, herevana hura be ena usina amo ia raka-lasi noho eiava hura ia auka bona raka-lasi dalana ia koua, unai tauna be ia do miro.
4 “‘Unai gorere tauna ia hekure mahuta patana, bona ia helai gaudia ibounai be do idia miro. 5 Unai tauna ena mahuta patana ia dogoatao tauna ese ena dabua ia huria be namo, bona ranu lalonai ia digu bona do ia miro ela bona dina ia diho.+ 6 Gorere tauna ia helai gauna latanai bema tau ta ia helai, unai tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 7 Gorere tauna ia dogoatao tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 8 Bema unai gorere tauna be goeva tauna ta latanai ia kanudi, unai tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona ia miro ela bona dina ia diho. 9 Unai gorere tauna be animal ena latanai idia atoa gauna ta ataiai ia helai neganai, unai helai gauna do ia miro. 10 Unai gorere tauna henunai ia noho gauna ta ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina ia diho. Bona unai gaudia ia huaia tauna ese ena dabua do ia huria, ranu lalonai do ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 11 Bema unai gorere tauna+ ese ranu amo ena imana ia huria lasi bona tau ta ia dogoatao, unai tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 12 Unai tauna ese ia dogoatao uro idia hamakohia maragimaragi be namo, bona ia dogoatao au disi be ranu dekenai idia huria be namo.+
13 “‘Bema gorere tauna ena hura ia doko bona unai amo ia goeva, namona be dina 7 ia duahia ela bona ena hagoevaia dinana, bona ena dabua ia huria be namo, ranu goevana lalonai ia digu, bona do ia goeva.+ 14 Dina namba 8 ai, namona be kerea manu rua eiava pune manu natudia rua ia abia,+ bona hebou dubu ena vareai gabuna dekenai do ia mailaia Iehova vairanai, bona hahelaga tauna dekenai ia henia. 15 Bona hahelaga tauna ese unai gaudia do ia bouboulaia, ta be kara dika boubou totona bona ma ta be gabua boubou totona. Bona hahelaga tauna be unai tauna ena gorere dainai, Iehova vairanai ia totona kara dika davana do ia karaia.
16 “‘Bema tau ta amo vesi ia raka-lasi, namona be ranu lalonai ia digu bona do ia miro ela bona dina ia diho.+ 17 Bema dabua ta eiava animal kopina amo idia karaia gaudia ta dekenai vesi ia noho, namona be ranu amo unai gaudia ia huria, bona do idia miro ela bona dina ia diho.
18 “‘Bema tau bona hahine idia mahuta hebou bona tau ena vesi ia raka-lasi, namona be ranu lalonai idia digu bona do idia miro ela bona dina ia diho.+
19 “‘Bema hahine ta ena tauanina amo rara ia raka-lasi, ia be ena hua gorere amo do ia miro ela bona dina 7 idia ore.+ Unai hahine ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina ia diho.+ 20 Unai hahine ena hua gorere negana lalonai, ia hekure gaudia bona ia helai gaudia ibounai be do idia miro.+ 21 Unai hahine ena mahuta patana ia dogoatao tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 22 Ia helai gaudia ta ia dogoatao tauna ese ena dabua ia huria be namo, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho. 23 Bema unai hahine be mahuta patana eiava gau ta latanai ia helai, unai gauna ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina ia diho.+ 24 Bema tau ta be unai hahine ida ia mahuta hebou bona hahine ena hua gorere ena miro be ia danu,+ unai tauna be dina 7 lalonai do ia miro bona ia hekure mahuta patana danu be do ia miro.
25 “‘Bema hahine ta be dina momo lalonai ia amo rara ia diho,+ to unai be ena hua gorere negana lasi,+ eiava ena hua gorere negana ia hanaia bona rara ia diho noho, unai rara ia diho dinadia ibounai lalonai do ia miro, ena hua gorere negana ai ia miro bamona. 26 Unai hahine amo rara ia diho dinadia lalonai ia hekure mahuta patana be do ia miro, ena hua gorere negana ai ia hekure mahuta patana ia miro bamona.+ Bona ia helai gaudia do idia miro, hua gorere negana ai ia helai gaudia idia miro bamona. 27 Unai gaudia ia dogoatao tauna be do ia miro, namona be ena dabua ia huria, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho.+
28 “‘To bema unai hahine ena rara ia doko neganai, ia be rara ena doko negana amo dina 7 do ia duahia, bena unai murinai do ia goeva.+ 29 Dina namba 8 ai, namona be kerea manu rua eiava pune manu natudia rua ia abia+ bona hebou dubu ena vareai gabuna ai hahelaga tauna dekenai do ia mailaia.+ 30 Hahelaga tauna ese ta be kara dika boubou totona bona ma ta be gabua boubou totona do ia henia. Bona unai hahine amo ia diho noho rara dainai, hahelaga tauna ese ia totona kara dika davana do ia karaia, Iehova vairanai.+
31 “‘Unai dala amo umui ese Israela taudia umui durua edia miro lalonai idia noho lasi totona, bena edia huanai ia noho Palai Dubu do idia hamiroa lasi, bona edia miro karana dainai do idia mase lasi.+
32 “‘Inai taravatu be inai bamona taudia totona: Ena usina amo hura ia raka-lasi tauna, bona ia amo vesi ia raka-lasi dainai ia miro tauna,+ 33 ena hua gorere negana ai ia miro hahine,+ bona edia tauanina amo miro idia raka-lasi tau eiava hahine,+ bona ia miro hahine ida ia mahuta hebou tauna.’”
16 Iehova ese Mose ia hereva henia, unai be Arona ena natudia rua idia mase murinai. Idia be dala kererena ai Iehova kahirakahira idia lao dainai idia mase.+ 2 Iehova be Mose dekenai ia gwau: “Emu tadikaka Arona oi hamaoroa, keten+ murinai ia noho helaga gabuna ai do ia vareai kava lasi,+ unai be Maua ena koua gauna ena vairanai, unai amo do ia mase lasi.+ Badina lau be koua gauna ena ataiai do lau hedinarai,+ ori ta lalonai.+
3 “Arona be helaga gabuna dekenai ia vareai neganai, do ia mailaia gaudia be inai: Kara dika boubou totona boromakau natuna+ bona gabua boubou totona mamoe tau ta.+ 4 Ia ese linen* amo idia karaia dabua helagana do ia atoa,+ bona linen piripou kwadogina*+ amo ena tauanina ia koua be namo, bona linen dabua beleta do ia kwatua,+ bona linen kwara kumia dabua do ia atoa.+ Unai be dabua helagadia.+ Ranu lalonai do ia digu+ bona unai dabua do ia karaia.
5 “Ia ese Israela taudia amo+ nanigosi natudia memero rua do ia abia kara dika boubou totona, bona mamoe tau do ia abia gabua boubou totona.
6 “Arona ese kara dika boubou totona boromakau do ia henia, unai be ia sibona totona,+ bona ia bona ena ruma bese taudia* edia kara dika davana do ia karaia.
7 “Bena ia ese nanigosi rua do ia abia bona Iehova vairanai do ia mailaia, hebou dubu ena vareai gabuna ai. 8 Arona ese gadara ta* amo nanigosi rua do ia abia hidi, unai gadara amo ia abia nadi ta be Iehova totona bona nadi ma ta be Asasele* totona. 9 Arona ese unai gadara*+ amo Iehova totona ia abia hidi nanigosi do ia mailaia bona kara dika boubou totona do ia henia. 10 To Asasele totona ia abia hidi mauri nanigosi be Iehova vairanai do ia mailaia, kara dika gwauatao totona, unai amo Asasele totona taunimanima lasi gabuna dekenai ia siaia lao diba.+
11 “Arona be kara dika boubou totona boromakau do ia mailaia, unai be ia sibona totona, bona ia bona ena ruma bese* taudia edia kara dika davana do ia karaia. Unai murinai, ia ese kara dika boubou totona boromakau do ia alaia, unai be ia sibona totona.+
12 “Bena ia ese lahi dogoatao gauna+ mai ena lahi gidadia be boubou patana amo do ia abia,+ Iehova vairanai, bona ena imana rua amo bonana namo muramura do ia abia+ bona keten murinai do ia vareai.+ 13 Danu, ia ese bonana namo muramura be lahi latanai do ia atoa, Iehova vairanai,+ bona unai bonana namo muramura ena kwalahu ese Taravatu Maua ena koua gauna do ia koua,+ unai amo do ia mase lasi.
14 “Ia ese boromakau ena rara sisina do ia abia+ bona ena ima kwakikwaki amo koua gauna ena vairanai do ia negea, ist kahana ai, oibe, koua gauna ena vairanai sisina do ia negea, nega 7.+
15 “Ia ese kara dika boubou ena nanigosi do ia alaia, unai be taunimanima totona,+ bona ena rara be keten murinai do ia abia vareai+ bona unai do ia gaukaralaia, boromakau ena rara ia gaukaralaia hegeregerena.+ Ia ese nanigosi ena rara sisina be koua gauna ena vairanai do ia negea.
16 “Arona ese Israela taudia edia kara mirodia bona kara kereredia dainai helaga gabuna totona kara dika davana do ia karaia,+ oibe, hebou dubu totona unai bamona do ia karaia, unai hebou dubu be miro karadia idia karaia Israela taudia huanai ia noho.
17 “Arona ese kara dika davana karaia totona helaga gabuna ai ia vareai negana amo ela bona ia raka-lasi neganai, tau ta be hebou dubu lalonai ia noho lasi be namo. Ia ese ia sibona totona bona ena ruma bese* taudia+ bona Israela taudia ibounai totona kara dika davana do ia karaia.+
18 “Ia be do ia raka-lasi bona boubou patana dekenai do ia lao,+ unai be Iehova vairanai, bona unai boubou patana totona kara dika davana do ia karaia, bona ia ese boromakau ena rara haida bona nanigosi ena rara haida do ia abia bona boubou patana ena doana 4 dekenai do ia atoa. 19 Danu, ia ese ena ima kwakikwaki amo rara sisina be boubou patana latanai nega 7 do ia negea, bona Israela taudia edia miro karadia amo boubou patana do ia hagoevaia bona hahelagaia.
20 “Ia ese helaga gabuna, hebou dubu, bona boubou patana totona+ kara dika davana ia karaia murinai,+ ia ese ia mauri nanigosi do ia mailaia danu.+ 21 Arona ese ena imana ruaosi be ia mauri nanigosi ena kwarana latanai do ia atoa, bona Israela taudia edia kerere bona edia kara dika ibounai do ia gwauraia hedinarai. Unai be hegeregere unai kara dika ibounai be nanigosi ena kwarana latanai ia atoa+ bona ia siaia lao. Idia abia hidi tauna* ese taunimanima lasi gabuna dekenai unai nanigosi do ia hakaua lao. 22 Unai nanigosi ese Israela taudia ibounai edia kerere do ia huaia,+ bona ia ese nanigosi be taunimanima lasi gabuna dekenai do ia siaia lao.+
23 “Bena Arona be hebou dubu lalonai do ia vareai bona linen dabuadia do ia kokia, bona unuseniai do ia atoa, unai dabua be guna helaga gabuna lalonai ia vareai neganai ia hahedokilaia. 24 Ia be helaga gabuna dekenai ranu lalonai do ia digu+ bona ena dabua ia atoa lou,+ bona do ia raka-lasi bena ia sibona totona bona taunimanima totona gabua boubou do ia henia,+ bona ia bona taunimanima totona kara dika davana ia karaia.+ 25 Ia ese kara dika boubou ena animal ena digara be boubou patana latanai do ia gabua, bena ena kwalahu do ia daekau.
26 “Asasele totona nanigosi ia siaia lao tauna+ ese ena dabua ia huria bona ranu lalonai ia digu, unai murinai kamepa dekenai do ia vareai.
27 “Bona kara dika boubou ena boromakau bona kara dika boubou ena nanigosi, helaga gabuna lalonai kara dika davana karaia totona edia rara idia abia vareai animal unai, be kamepa murimurina ai do idia abia lao, bona edia kopina, edia hidio, bona edia kukuri be lahi dekenai do idia gabua.+ 28 Unai gaudia ia gabua tauna ese ena dabua ia huria bona ranu lalonai ia digu, unai murinai kamepa lalonai ia vareai diba.
29 “Inai be noho daudau taravatu umui totona: Hua namba 7 ena dina namba 10 ai, namona be umui hahedinaraia umui be emui kara dika dainai umui lalohisihisi,* bona gaukara ta do umui karaia lasi,+ herevana ta be Israela tauna eiava umui huanai ia noho idau tauna. 30 Badina inai dina ai, hahelaga tauna ese umui totona kara dika davana do ia karaia,+ umui ia gwauraia goeva totona. Umui be emui kara dika ibounai amo do umui goeva, Iehova ena vairanai.+ 31 Inai be sabati dinana, laga-ani dina umui totona, bona namona be umui hahedinaraia emui kara dika dainai umui lalohisihisi.+ Ia be noho daudau taravatu.
32 “Idia horoa bona abia hidi* hahelaga tauna,+ ena tamana ena gabu ai+ hahelaga gaukara do ia karaia tauna unai,+ ese kara dika davana do ia karaia bona ena linen dabua do ia karaia,+ helaga dabua+ unai. 33 Ia ese dubu helaga,+ hebou dubu,+ bona boubou patana+ totona kara dika davana do ia karaia. Bona ia ese hahelaga taudia bona Israela taudia ibounai totona kara dika davana do ia karaia.+ 34 Inai be noho daudau taravatu umui totona,+ ia ese lagani ta ta ai Israela taudia totona kara dika davana do ia karaia.”+
Vadaeni Arona be Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena ia karaia.
17 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Arona bona ena natudia bona Israela taudia ibounai dekenai oi gwau, ‘Iehova ia gwauraia oda herevana be inai:
3 “‘“Bema Israela tauna ta ese boromakau eiava mamoe natuna mero ta eiava nanigosi ta be kamepa lalonai eiava kamepa murimuri ai ia alaia, 4 to hebou dubu ena vareai gabuna dekenai ia mailaia lasi, Iehova ena palai dubu vairanai Iehova dekenai boubou gauna bamona ia henia totona, unai tauna be rara dekenai do ia kerere. Ia ese rara ia hadihoa dainai ia idia hamasea be namo. 5 Unai oda dainai Israela taudia ese kamepa murimuri ai idia bouboulaia boubou gaudia be Iehova dekenai do idia mailaia, unai be hebou dubu ena vareai gabuna ai, bona hahelaga tauna dekenai do idia henia. Idia ese unai gaudia do idia bouboulaia, maino karaia bouboudia bamona Iehova dekenai.+ 6 Bona hahelaga tauna ese hebou dubu ena vareai gabuna ai, Iehova ena boubou patana dekenai rara sisina sisina do ia negea lao mai, bona digara do ia gabua, ena kwalahu be bonana namo gauna Iehova dekenai.+ 7 Vadaeni namo lasi idia tomadiho henia+ noho* nanigosi bamona demoni* dekenai boubou gaudia idia henia.+ Umui totona inai be noho daudau taravatu, emui uru ibounai lalonai.”’
8 “Namona be idia oi hamaoroa, ‘Israela tauna ta eiava emui huanai ia noho idau tauna ta be gabua boubou eiava boubou ma ta ia henia, 9 to bema unai boubou gauna be hebou dubu ena vareai gabuna dekenai ia mailaia lasi Iehova dekenai ia henia totona, ia idia hamasea be namo.+
10 “‘Bema Israela tauna ta eiava emui huanai ia noho idau tauna ta ese mauri gaudia ta ena rara ia ania,+ lau ese unai rara ia ania tauna do lau dadaraia, bona lau ese ia do lau hamasea. 11 Badina mauri gaudia* edia mauri be rara lalonai,+ bona lau ese rara lau abia hidi boubou patana ai umui gaukaralaia,+ unai amo emui mauri totona kara dika davana umui karaia diba, badina rara ese ta ena kara dika davana ia karaia diba,+ oibe, mauri be rara lalonai. 12 Unai dainai lau be Israela taudia dekenai lau gwau: “Umui bona umui huanai idia noho idau taudia+ ese rara do umui ania lasi be namo.”+
13 “‘Bema Israela tauna ta eiava emui huanai ia noho idau tauna ta ia labana bona aniani totona uda animal ta eiava manu ia abia, namona be ena rara ia bubua+ bona tano ena kahu amo ia koua. 14 Mauri gaudia idauidau ibounai edia mauri be rara, badina mauri be ia lalonai. Unai dainai, Israela taudia dekenai lau gwau: “Umui ese mauri gaudia ta ena rara do umui ania lasi, badina mauri gaudia idauidau ibounai edia mauri be rara. Rara ia ania tauna be do idia hamasea.”+ 15 Bema tau ta, herevana Israela tauna eiava idau tauna, ese ia mase kava animal ta eiava uda animal ese ia hamasea animal ta ia ania,+ namona be ena dabua ia huria, ranu lalonai ia digu, bona do ia miro ela bona dina ia diho,+ bena ia be do ia goeva. 16 To bema ena dabua ia huria lasi bona ia digu lasi, ena kerere dainai ia idia panisia be namo.’”+
18 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Lau be Iehova emui Dirava.+ 3 Namo lasi guna umui noho tanona Aigupito ai idia noho taudia edia kara umui badinaia, bona umui do lau abia lao tanona Kanana ai idia noho taudia edia kara do umui badinaia lasi.+ Edia kastom karadia do umui badinaia lasi danu. 4 Namona be egu hahemaoro herevadia bona egu oda herevadia umui badinaia.+ Lau be Iehova emui Dirava. 5 Umui ese egu taravatu bona egu hahemaoro herevadia umui badinaia be namo. Unai bamona ia karaia tauna be do ia mauri.+ Lau be Iehova.
6 “‘Namo lasi umui huanai ta be ena varavara korikorina dekenai ia lao, ia ida ia mahuta hebou totona.+ Lau be Iehova. 7 Namo lasi emu tamana ida oi mahuta hebou. Bona namo lasi emu sinana ida oi mahuta hebou, badina ia be emu sinana.
8 “‘Namo lasi emu tamana ena adavana ida oi mahuta hebou.+ Unai kara ese emu tamana do ia hahemaraia.
9 “‘Namo lasi emu taihuna ida oi mahuta hebou, herevana ia be emu tamana ena natuna kekeni eiava emu sinana ena natuna kekeni, bona herevana ia be emu ruma bese ai ia vara eiava lasi.+
10 “‘Namo lasi emu tubuna kekeni, emu natuna mero eiava natuna kekeni ena natuna unai, ida oi mahuta hebou, badina unai kara amo oi sibona do oi hahemaraia.
11 “‘Namo lasi emu tamana ena adavana ma ta ena natuna kekeni ida oi mahuta hebou, badina ia be emu taihuna.
12 “‘Namo lasi emu tamana ena taihuna ida oi mahuta hebou. Ia be emu tamana ena varavara korikori.+
13 “‘Namo lasi emu sinana ena taihuna ida oi mahuta hebou, badina ia be emu sinana ena varavara korikori.
14 “‘Namo lasi emu tamana ena tadikaka ena adavana ida oi mahuta hebou, badina unai kara amo ia do oi hahemaraia. Unai hahine be emu lalana.+
15 “‘Namo lasi emu ravana hahine ida oi mahuta hebou,+ badina ia be emu natuna mero ena adavana.
16 “‘Namo lasi emu tadikaka ena adavana ida oi mahuta hebou,+ badina unai kara amo emu tadikaka do oi hahemaraia.
17 “‘Bema hahine ta oi adavaia, namo lasi ena natuna kekeni ida oi mahuta hebou.+ Bona namo lasi unai hahine ena tubuna kekeni, ena natuna mero eiava ena natuna kekeni ena natuna unai, oi adavaia, ia ida oi mahuta hebou totona. Idia be iena varavara korikori. Unai be kara dikana.*
18 “‘Emu adavana ia mauri noho lalonai, namo lasi iena taihuna be emu adavana iharuana bamona oi adavaia+ bona ia ida oi mahuta hebou.
19 “‘Hahine ta ena hua gorere negana ai ia miro lalonai, namo lasi ia dekenai oi lao, ia ida oi mahuta hebou totona.+
20 “‘Namo lasi emu dekena tauna ena adavana ida oi mahuta hebou, unai kara amo oi sibona do oi hamiroa.+
21 “‘Namo lasi emu natudia ta be Moleka dekenai oi henia.*+ Bona namo lasi unai dala amo emu Dirava ena ladana oi hadikaia.+ Lau be Iehova.
22 “‘Namo lasi tau ta ida oi mahuta hebou, hahine ida oi mahuta hebou hegeregerena.+ Unai be kara dika rohorohona.
23 “‘Namo lasi tau ta be animal ida ia mahuta hebou bona unai kara amo ia miro. Eiava namo lasi hahine ta be sibona ia henia animal ta ida ia mahuta hebou totona.+ Unai be lau, Dirava ese lau atoa dalana idia utua.
24 “‘Namo lasi unai gaudia ta amo umui sibona umui hamiroa, badina emui vairana amo lau lulua raka-lasi besedia be inai gaudia ibounai amo sibodia idia hamiroa.+ 25 Unai dainai inai tano be ia miro vadaeni, bona ena kerere dainai ia do lau panisia, bona tano ese ia lalonai idia noho taudia do ia mumutaia.+ 26 Namona be umui, Israela taudia bona umui huanai idia noho idau taudia, ese egu taravatu bona egu hahemaoro herevadia do umui badinaia,+ bona unai kara dika rohorohodia do umui karaia lasi.+ 27 Inai kara dika rohorohodia ibounai be guna idia noho taudia ese idia karaia,+ bona hari inai tano be ia miro. 28 Bema inai tano umui hamiroa, vadaeni tano ese umui do ia mumutaia, inai tano ai idia noho vadaeni taudia do ia mumutaia bamona. 29 Bema ta be unai kara dika rohorohodia ia karaia, unai bamona idia karaia taudia ibounai idia hamasea be namo. 30 Lau dekenai emui maduna umui hagugurua totona, emui vairanai idia karaia kastom dika rohorohodia umui karaia lasi be namo,+ unai amo sibona umui hamiroa lasi. Lau be Iehova emui Dirava.’”
19 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia ibounai oi hamaoroa, ‘Namona be umui helaga, badina lau, Iehova emui Dirava, be helaga.+
3 “‘Umui ta ta ese emui sinana bona tamana umui matauraia be namo,+ bona egu sabati dinadia umui badinaia noho be namo.+ Lau be Iehova emui Dirava. 4 Anina lasi diravadia do umui tomadiho henia lasi,+ eiava kaivakuku* umui karaia lasi.+ Lau be Iehova emui Dirava.
5 “‘Bema Iehova dekenai maino karaia boubou umui henia,+ namona be umui bouboulaia dalana amo Dirava ena lalonamo umui abia.+ 6 Unai boubou gauna be boubou umui henia dinana ai bona murina dinana ai umui ania, to bema oredia idia noho ela bona dina ihatoina, unai be lahi dekenai umui gabua be namo.+ 7 To bema kahana haida be dina ihatoina ai umui ania, unai be gau dikana bona Dirava ese unai do ia abia dae lasi. 8 Unai boubou gauna ia ania tauna be ena kerere dainai do idia panisia, badina ia ese Iehova ena helaga gauna ia hamiroa. Bona unai tauna idia hamasea be namo.
9 “‘Emui tano ena anina umui utua neganai, namo lasi emui uma ena hetoana ai anina ibounai umui utua haorea, bona namo lasi umui rakatania gaudia oredia umui gogoa.+ 10 Danu, namo lasi emui vain uma ena anina oredia umui gogoa eiava emui vain uma ai idia moru greips umui gogoa. Namona be ogogami* tauna+ bona idau tano tauna totona umui rakatania. Lau be Iehova emui Dirava.
11 “‘Namo lasi umui henaohenao.+ Namo lasi umui koikoi,+ bona namo lasi mai koikoi ida ta ta umui kara henia. 12 Namo lasi egu ladana ai umui gwauhamata koikoi+ bona lau, emui Dirava, egu ladana umui hadikaia. Lau be Iehova. 13 Namo lasi emu varavara ena kohu be koikoi dalana amo oi abia,+ bona namo lasi oi henaohenao.+ Bona davana abia totona ia gaukara tauna ena moni be hanuaboi ai oi dogoatao lasi ela bona dabai.+
14 “‘Namo lasi taia kudima tauna oi gwauraia dika eiava matakepulu tauna vairanai koua gauna ta oi atoa.+ Bona lau, emu Dirava oi gari henia be namo.+ Lau be Iehova.
15 “‘Namo lasi emui hahemaoro karana lalonai umui kara gageva. Namo lasi ta umui hebogahisi henia badina ia be ogogami tauna, eiava namo lasi ta umui matauraia bada badina ia be taga tauna.+ Namona be mai hahemaoro goeva ida emui varavara umui hahemaoro henia.
16 “‘Namo lasi emu taunimanima huanai, haida edia ladana hadikaia hereva oi gwauraia loaloa.+ Namo lasi dala oi tahua emu varavara ena mauri oi hadikaia totona.*+ Lau be Iehova.
17 “‘Namo lasi emu kudouna ai emu tadikaka oi inai henia.+ Namona be emu varavara oi sisiba henia,+ unai amo ia ida do oi kara dika lasi.
18 “‘Namo lasi emu taunimanima edia dika davana oi henia+ eiava idia oi badu henia noho. To emu varavara do oi lalokau henia, oi sibona oi lalokau henia hegeregerena.+ Lau be Iehova.
19 “‘Namona be egu taravatu umui badinadia: Namo lasi dala oi karaia emu ubua animal idaudia rua idia sihari totona. Namo lasi emu uma ai uhe idaudia rua oi hadoa,+ bona namo lasi varo idaudia rua amo idia karaia dabua oi hahedokilaia.+
20 “‘Bema tau ta be hahine ta ida ia mahuta hebou, to unai hesiai hahine be tau ma ta totona idia abia hidi, bona ta ese iena davana ia do henia lasi eiava ia dekenai ura kwalimu ia do henia lasi, unai tau bona hahine idia panisia be namo. To namo lasi idia ruaosi idia hamasea, badina unai hahine be ena biaguna ese ia do ruhaia lasi. 21 Namona be unai tau ese ena kerere boubou totona mamoe tau ta be Iehova dekenai do ia mailaia, hebou dubu ena vareai gabuna ai.+ 22 Hahelaga tauna ese unai tau ena kara dika davana karaia totona, kerere boubou ena mamoe tau do ia henia Iehova vairanai. Bona unai tauna ese ia karaia kara dikana be Dirava ese do ia gwauatao.
23 “‘Lau ese umui do lau henia tanona dekenai umui mai bona aniani totona au ta umui hadoa neganai, namona be umui dekenai unai au huahua be ia goeva lasi bona ia be taravatu. Lagani toi lalonai ena huahua do umui ania lasi. 24 To lagani namba 4 ai, ena huahua ibounai do idia helaga, bona mai moale ida Iehova dekenai do umui henia.+ 25 Bena lagani namba 5 ai, au ena huahua umui ania diba, unai amo au ena huahua momo do idia vara. Lau be Iehova emui Dirava.
26 “‘Namo lasi mai ena rara gauna ta umui ania.+
“‘Namo lasi gau ta amo vaira negana umui perovetalaia eiava meamea karadia umui karaia.+
27 “‘Namo lasi emui taiana badinai idia noho huina umui sevia eiava namo lasi emui besoso ena toana umui hadikaia.+
28 “‘Namo lasi mase taudia* totona emui tauanina umui utua.+ Bona namo lasi emui kopina ai revareva* umui torea. Lau be Iehova.
29 “‘Namo lasi emu natuna kekeni be ariara kekeni ai oi halaoa karana amo oi hahemaraia.+ Dika emu tano be ariara karadia bona matabodaga karadia ese idia hamiroa.+
30 “‘Namona be egu sabati dinadia umui badinaia,+ bona namona be egu dubu helaga totona hemataurai umui hahedinaraia. Lau be Iehova.
31 “‘Namo lasi mase taudia edia lauma idia hereva henia taudia dekenai umui lao,+ bona namo lasi vaira nega gwauraia taudia edia heduru umui tahua,+ unai amo do umui miro. Lau be Iehova emui Dirava.
32 “‘Huina kurokuro taudia vairanai do oi toreisi+ bona tau buruka dekenai hemataurai oi hahedinaraia be namo,+ bona emu Dirava oi gari henia.+ Lau be Iehova.
33 “‘Bema emui tano ai idau tano tauna ta be umui huanai ia noho, namo lasi ia umui kara auka henia.+ 34 Umui huanai ia noho idau tano tauna be emui bese tauna ta bamona ai ia lao be namo.+ Bona ia umui lalokau henia, umui sibona umui lalokau henia hegeregerena, badina guna Aigupito tanona ai umui be idau tano taudia bamona umui noho.+ Lau be Iehova emui Dirava.
35 “‘Namo lasi hahetohoa gaudia kereredia umui gaukaralaia, gau haida edia lata, edia metau, bona ranu gaudia umui hahetohoa totona.+ 36 Namona be sikele maorodia, metau gaudia maorodia, hahetohoa bosea maorona* bona ranu gaudia hahetohoa hodu maorona* umui gaukaralaia.+ Lau be Iehova emui Dirava, lau ese Aigupito tanona amo umui lau hakaua raka-lasi. 37 Vadaeni egu taravatu bona hahemaoro herevadia ibounai umui badinaia be namo.+ Lau be Iehova.’”
20 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Namona be Israela taudia dekenai oi gwau, ‘Israela tauna ta bona Israela dekenai ia noho idau tauna ta ese ena natuna be Moleka dekenai ia henia neganai, ia idia hamasea be namo.+ Taunimanima ese nadi amo ia idia hodoa mase be namo. 3 Lau ese unai tauna do lau dadaraia, bona ena taunimanima huana amo ia do lau kokia,* badina ia ese Moleka dekenai ena natudia haida ia henia bona egu helaga gabuna ia hamiroa+ bona egu ladana helagana ia hadikaia. 4 Unai tauna ese Moleka dekenai ena natudia ia henia neganai, bona taunimanima ese unai idia itaia, to unai idia laloa lasi bona ia idia hamasea lasi,+ 5 vadaeni lau ese unai tauna bona ena famili do lau dadaraia.+ Bona lau ese ia bona ia idia badinaia bona Moleka idia tomadiho henia* taudia ibounai do lau hamasea.
6 “‘Bema tau ta be mase taudia edia lauma hereva henia taudia+ bona vaira nega gwauraia taudia dekenai ia lao,+ ia be lau ia badinaia lasi.* Bona unai tauna do lau dadaraia bona do lau hamasea.+
7 “‘Umui sibona umui hahelagaia bona helaga taudia ai umui lao be namo,+ badina lau be Iehova emui Dirava. 8 Bona egu taravatu umui badinaia be namo.+ Lau be Iehova, lau ese umui lau hahelagaia noho.+
9 “‘Bema tau ta be ena tamana eiava ena sinana ia gwauraia dika, ia idia hamasea be namo.+ Ia ese ena tamana eiava ena sinana ia gwauraia dika dainai, iena rara be ia sibona latanai.
10 “‘Bema tau ta be ena varavara ena adavana ida ia heudahanai, idia ruaosi* idia hamasea be namo.+ 11 Bema tau ta be ena tamana ena adavana ida ia mahuta hebou, unai kara ese ena tamana do ia hahemaraia.+ Idia ruaosi idia hamasea be namo. Edia rara be idia sibona edia latanai. 12 Bema tau ta be ena ravana hahine ida ia mahuta hebou, idia ruaosi idia hamasea be namo. Idia be Dirava ese ia atoa dala maorona idia utua. Edia rara be idia sibona edia latanai.+
13 “‘Bema tau ta be ma tau ta ida ia mahuta hebou, hahine ida ia mahuta hebou hegeregerena, idia ruaosi be kara dika rohorohona idia karaia.+ Idia ruaosi idia hamasea be namo. Edia rara be idia sibona edia latanai.
14 “‘Bema tau ta ese hahine ta bona unai hahine ena sinana ia adavaia, unai be kara dikana.*+ Ia be idia ida lahi dekenai do idia gabua be namo,+ unai amo unai kara dikana be emui huanai do ia vara noho lasi.
15 “‘Bema tau ta be animal ta ida ia mahuta hebou, ia bona unai animal do umui hamasea be namo.+ 16 Bema hahine ta be animal ta dekenai ia lao ia mahuta henia totona,+ unai hahine bona animal do umui hamasea be namo. Edia rara be idia sibona edia latanai.
17 “‘Bema tau ta be ena taihuna ida ia mahuta hebou, unai be ena tamana ena natuna kekeni eiava ena sinana ena natuna kekeni, bona ta ta edia kopina kavakava idia itaia, unai be hemarai karana.+ Namona be idia ruaosi umui hamasea. Unai kara amo ia ese ena taihuna ia hahemaraia. Ia be ena kerere dainai idia panisia be namo.
18 “‘Bema tau ta be hahine ta ida ia mahuta hebou bona unai hahine be mai ena hua gorere, idia ruaosi be hahine ena rara totona hemataurai idia hahedinaraia lasi.+ Unai dainai idia ruaosi umui hamasea be namo.
19 “‘Namo lasi emu sinana ena taihuna eiava emu tamana ena taihuna ida oi mahuta hebou, badina unai kara ese emu varavara korikori do ia hahemaraia.+ Idia be edia kerere dainai idia panisia be namo. 20 Bema tau ta be ena vavana ena adavana ida ia mahuta hebou, unai kara amo ena vavana ia hahemaraia.+ Idia be edia kara dika dainai idia panisia be namo. Idia be do idia mase. Idia be natudia do idia havaraia lasi. 21 Bema tau ta be ena tadikaka ena adavana ia adavaia, unai be kara dika rohorohona.+ Unai kara amo ena tadikaka ia hahemaraia. Idia ese natudia do idia havaraia lasi.
22 “‘Umui ese egu taravatu ibounai bona egu hahemaoro herevadia+ umui badinaia be namo,+ unai amo umui lau hakaua mai tanona ese umui do ia mumutaia lasi.+ 23 Namo lasi inai bese edia kastom idauidau umui badinaia, idia be emui vairana amo do lau lulua raka-lasi,+ badina idia ese unai kara idauidau ibounai idia karaia bona idia lau inai henia.+ 24 Unai dainai umui dekenai lau gwau: “Umui ese edia tano do umui abia, bona lau ese unai tano be umui dekenai do lau henia, emui tano ai do ia lao, ia be milika bona hani amo ia honu.+ Lau be Iehova emui Dirava, lau ese umui be bese idauidau amo lau hapararaia.”+ 25 Umui ese goeva bona miro animal bona ia goeva manu bona ia miro manu edia idau umui diba be namo.+ Lau ese lau gwauraia miro gaudia amo umui sibona umui hamiroa lasi, herevana ia be animal eiava manu eiava tano dekenai ia rau gauna ta.+ 26 Namona be lau vairanai umui helaga, badina lau Iehova be helaga.+ Bona lau ese umui be bese idauidau amo lau hapararaia, egu bese ai umui lao totona.+
27 “‘Bema tau ta eiava hahine ta be mase taudia edia lauma ia hereva henia eiava vaira negana ia gwauraia, namona be idia umui hamasea.+ Taunimanima ese nadi amo idia hodoa mase be namo. Edia rara be idia sibona edia latanai.’”
21 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: “Hahelaga taudia, Arona ena natudia oi hereva henia, oi gwau, ‘Ta be ena taunimanima huanai mase tauna totona sibona ia hamiroa lasi be namo.+ 2 To ena varavara korikori, hegeregere ena sinana, ena tamana, ena natuna mero, ena natuna kekeni, bona ena tadikaka ia mase neganai, ia be sibona ia hamiroa diba. 3 Bona ena taihuna totona unai bamona ia karaia danu, bema ena taihuna be rami-hebou kekeni bona ia be ena famili korikorina, bona ia do headava lasi. 4 To bema hahine be Israela tauna ta ena adavana, namo lasi unai tauna ese iena mase totona sibona ia hamiroa bona do ia helaga lasi. 5 Namo lasi edia kwarana ena huina ibounai idia kokia+ eiava edia besoso ena saidi idia sevia eiava edia tauanina idia ivaia.+ 6 Namona be edia Dirava vairanai idia helaga,+ bona edia Dirava ena ladana idia hadikaia lasi,+ badina idia ese Iehova ena lahi boubou idia henia, edia Dirava dekenai idia henia aniani boubou unai. Bona namona be idia helaga.+ 7 Namo lasi hahelaga tauna ese ariara hahine,+ tau ida ia mahuta vadaeni hahine, eiava ia divos hahine ia adavaia,+ badina Dirava vairanai hahelaga tauna be helaga. 8 Namona be umui Israela taudia dekenai hahelaga tauna be helaga,+ badina ia be lau, emui Dirava, dekenai aniani boubou ia henia tauna. Namona be umui dekenai ia be helaga, badina lau Iehova be helaga, umui lau hahelagaia noho.+
9 “‘Bema hahelaga tauna ta ena natuna kekeni be ariara karana ia karaia bona ia sibona ia hamiroa, ia be ena tamana ia matauraia lasi. Ia be lahi dekenai idia gabua be namo.+
10 “‘Hahelaga taudia* huanai ia noho hahelaga tauna badana, iena kwarana latanai dehoro helagana idia bubua+ bona idia abia hidi* hahelaga dabuadia ia atoa tauna unai,+ ese ena huina ia duaria eiava ena dabua ia darea lasi be namo.+ 11 Ia be mase tauna kahirakahira do ia lao lasi,+ bona ena tamana eiava sinana totona danu sibona do ia hamiroa lasi. 12 Namo lasi ia be dubu helaga amo ia raka-lasi bona namo lasi ena Dirava ena dubu helaga ia hamiroa,+ badina gwauhamata ena saini, ena Dirava ena dehoro helagana unai,+ be ia latanai ia noho. Lau be Iehova.
13 “‘Namona be hahelaga tauna ese rami-hebou kekeni ia adavaia.+ 14 Namo lasi ia ese vabu ta, ia divos hahine, tau ida ia mahuta vadaeni hahine, eiava ariara hahine ia adavaia. To namona be ena bese taudia amo rami-hebou kekeni ta ia adavaia. 15 Namo lasi iena taunimanima huanai ena bese tauna ta ia hahemaraia,+ badina lau Iehova ese ia lau hahelagaia.’”
16 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 17 “Arona oi hamaoroa, ‘Emu bese taudia edia uru ibounai lalonai, bema ta be ena tauanina kahana ta ia dika, ia be dubu helaga dekenai Dirava ena aniani boubou henia totona do ia lao lasi. 18 Bema tau ta ena tauanina kahana ta ia dika, ia be dubu helaga dekenai do ia lao lasi: Matakepulu tauna eiava aena dika tauna, eiava udu baubau dika tauna eiava ena imana eiava aena ta ia kwadogi tauna, 19 ena aena eiava imana ia makohi tauna, 20 eiava ena doruna ia kwaidu tauna eiava ia kwadogi momokani* tauna eiava ena matana ia dika eiava mai ena kopina gorere eiava sipoma eiava ena abona idia dika tauna.+ 21 Arona ena bese amo tauanina ena kahana ta ia dika tauna be Iehova ena lahi boubou do ia henia lasi. Ia be ena tauanina ena kahana ta ia dika dainai, ena Dirava ena aniani boubou do ia henia lasi. 22 Ia be ena Dirava ena aniani boubou ia ania diba, unai be helaga herea gaudia+ bona helaga gaudia danu.+ 23 To, ia be keten kahirakahira+ eiava boubou patana dekenai do ia lao lasi,+ badina ena tauanina ena kahana ta ia dika, bona namo lasi egu dubu helaga ia hamiroa,+ badina lau Iehova ese idia lau hahelagaia.’”+
24 Vadaeni Mose ese Arona bona ena natudia bona Israela taudia ibounai ia hereva henia.
22 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Arona bona ena natudia memero oi hamaoroa, namona be Israela taudia edia helaga gaudia do idia gaukaralaia kerere lasi, bona lau dekenai idia hahelagaia gaudia+ amo egu ladana helagana idia hamiroa lasi.+ Lau be Iehova. 3 Idia dekenai oi gwau, ‘Emui uru ibounai lalonai, bema emui bese tauna ta be ia miro bona Israela taudia ese Iehova dekenai idia henia helaga gaudia kahirakahira ia mai, ia be do idia hamasea.+ Lau be Iehova. 4 Arona ena bese tauna ta, bema ia be mai ena lepera gorere+ eiava ena usina amo hura ia raka-lasi,+ namona be helaga gaudia ia ania lasi ela bona ia goeva.+ Danu mase tauanina dainai ia miro tauna ia dogoatao tauna,+ eiava ena vesi ia diho tauna,+ 5 eiava orea dekenai ia loaloa goeva lasi mauri gauna maragina ta ia dogoatao tauna+ eiava badina ta dainai ia miro tauna ia dogoatao tauna be do ia miro.+ 6 Bema tau ta be unai gaudia ta ia dogoatao, ia be do ia miro ela bona dina ia diho, bona helaga gaudia ta ia ania diba lasi, to ranu lalonai ia digu be namo.+ 7 Dina ia diho neganai, ia be do ia goeva, bona unai murinai ia ese helaga gaudia haida ia ania diba, badina unai be iena aniani.+ 8 Danu, ia ese mase animal ta eiava dagedage animal ese idia alaia gauna ta ia ania lasi be namo, unai gauna amo ia miro garina.+ Lau be Iehova.
9 “‘Namona be egu oda idia badinaia. Bema idia badinaia lasi, do idia kara dika bona do idia mase, badina idia ese helaga gaudia idia gaukaralaia kerere. Lau be Iehova, lau ese idia lau hahelagaia.
10 “‘Hahelaga gaukara ia karaia lasi tauna* ese helaga gauna ta ia ania lasi be namo.+ Hahelaga tauna ta ida ia noho idau tauna eiava davana abia totona ia gaukara tauna ese helaga gauna ta do ia ania lasi. 11 To bema hahelaga tauna ese ena moni amo tau ta ia hoia, unai tauna ese helaga gauna ia ania diba. Bona hahelaga tauna ena ruma ai idia vara igui hesiai taudia danu be iena aniani idia ania diba.+ 12 Bema hahelaga tauna ena natuna kekeni ese hahelaga besena amo ia vara lasi tauna ta ia adavaia,* ia be idia henia helaga gaudia ia ania diba lasi. 13 To bema hahelaga tauna ena natuna kekeni be ia vabu eiava ia divos bona ia be natuna lasi, bona ena tamana ena ruma, ia kekeni negana ai ia noho rumana dekenai ia giroa lou, ia ese ena tamana ena aniani haida ia ania diba.+ To hahelaga gaukara ia karaia lasi tauna* ese unai do ia ania lasi be namo.
14 “‘Bema tau ta be ia diba lasi bona helaga gauna ta ia ania kava, ia ese helaga gauna do ia mailaia bona 20 pesen do ia atoa kau bona hahelaga tauna dekenai ia henia.+ 15 Hahelaga taudia be Israela taudia ese Iehova dekenai idia henia gaudia idia gaukaralaia kerere lasi.+ 16 Israela taudia be helaga gaudia totona idia henia gaudia idia ania bona edia kerere dainai panisi do idia abia. Badina lau be Iehova, lau ese idia lau hahelagaia.’”
17 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 18 “Arona bona ena natudia bona Israela taudia ibounai oi hamaoroa, ‘Bema Israela tauna ta eiava Israela ai ia noho idau tauna ta ese Iehova dekenai gabua boubou ia henia,+ ena gwauhamata idauidau hagugurua totona eiava harihari boubou henia totona,+ 19 ia ese boromakau tau, mamoe natuna mero eiava nanigosi tau namona ta do ia bouboulaia,+ unai amo Dirava ena lalonamo ia abia diba. 20 Namo lasi tauanina ena kahana ta ia dika gauna umui henia,+ badina Dirava ese unai boubou gauna do ia abia dae lasi.
21 “‘Bema tau ta be Iehova dekenai maino karaia boubou ia henia+ ena gwauhamata hagugurua totona eiava harihari boubou ia henia, namona be boromakau, mamoe eiava nanigosi namona ia henia, unai amo Dirava ese do ia abia dae. Unai animal ena kahana ta ia dika lasi be namo. 22 Namo lasi ia henia animal be matakepulu, aena ia makohi, mai ena bero, mai ena husihusi, ena toto kopina ia auka, eiava mai ena sipoma. Umui ese unai bamona animal ta be Iehova dekenai umui henia lasi eiava boubou patana latanai Iehova totona umui bouboulaia lasi. 23 Oi ese boromakau eiava mamoe ta ena imana eiava aena ia lata eiava ia kwadogi gauna be harihari boubou bamona oi henia diba, to Dirava ese unai boubou gauna be gwauhamata boubou bamona do ia abia dae lasi. 24 Bema animal ta ena abona idia hadikaia eiava hapatakaia eiava idia utua, namo lasi unai animal be Iehova dekenai umui henia, bona unai bamona animal be emui tano dekenai umui bouboulaia lasi. 25 Namo lasi unai bamona animal ta be Israela lasi tauna amo umui abia bona Dirava ena aniani boubou bamona umui henia, badina edia tauanina ena kahana ta be dika. Unai bamona animal be Dirava ese do ia abia dae lasi.’”
26 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 27 “Boromakau ta eiava mamoe natuna mero ta eiava nanigosi ta ia vara neganai, dina 7 lalonai ia be ena sinana ida do ia noho.+ To dina namba 8 amo, ia be lahi boubou totona Iehova dekenai oi henia diba, bona mai lalonamo ida do ia abia dae. 28 Namo lasi boromakau eiava mamoe mai edia natudia be dina tamona ai umui alaia.+
29 “Bema Iehova dekenai tanikiu henia boubou umui henia,+ namona be Dirava ena lalonamo abia totona umui bouboulaia. 30 Namona be unai dina ai unai boubou gauna umui ania. Namo lasi ena kahana haida umui rakatania ela bona dabai.+ Lau be Iehova.
31 “Namona be egu oda herevadia umui badinaia.+ Lau be Iehova. 32 Namo lasi egu ladana helagana umui hamiroa,+ to Israela taudia huanai lau umui hahelagaia be namo.+ Lau be Iehova, lau ese umui lau hahelagaia,+ 33 lau ese Aigupito tanona amo umui lau hakaua raka-lasi, emui Dirava ai lau lao totona.+ Lau be Iehova.”
23 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Iehova ese ia gwauraia aria idauidau be dina helagadia,+ taunimanima ibounai idia hebou totona.+ Inai be egu aria idauidau:
3 “‘Dina 6 lalonai gaukara do umui karaia, to dina namba 7 be sabati dinana, unai dina ai do umui laga-ani,+ ia be hebou helagana ena dina. Gaukara ta do umui karaia lasi. Unai be sabati dinana Iehova dekenai, umui noho gabudia ibounai dekenai.+
4 “‘Inai be Iehova ena aria helagadia. Namona be umui ese inai hebou helagadia be edia abia hidi negadia ai umui gwauraia. 5 Hua ginigunana ena dina namba 14 dekenai,+ dina ena diho ai Iehova totona Pasova do umui karaia.+
6 “‘Hua ginigunana ena dina namba 15 ai, Isti Lasi Paraoa Ena Aria do umui karaia Iehova totona.+ Dina 7 lalonai isti lasi paraoa umui ania be namo.+ 7 Dina ginigunana ai, hebou helagana do umui karaia.+ Gaukara metauna ta do umui karaia lasi. 8 To dina 7 lalonai umui ese Iehova totona lahi boubou do umui henia. Dina namba 7 ai hebou helagana do umui karaia. Gaukara metauna ta do umui karaia lasi.’”
9 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 10 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Umui dekenai do lau henia tanona ai umui ginidae bona uma ena anina umui utua neganai, namona be umui kwatua bali ena anina ginigunadia+ be hahelaga tauna dekenai umui mailaia.+ 11 Bona ia ese umui kwatua bali ena anina do ia davea lao mai Iehova ena vairanai, Dirava ese umui ia lalonamo henia totona. Hahelaga tauna ese Sabati ena murina dinana ai unai do ia davea lao mai. 12 Umui kwatua bali ena anina umui davea lao mai dinana ai, mamoe natuna mero namona, mauri lagani tamona gauna unai, be gabua boubou bamona Iehova dekenai umui henia be namo. 13 Aniani boubou totona oela ida idia mikisia paraoa namona 20 pesen ifa ta* bona ena wain boubou 25 pesen hin* be lahi boubou bamona do umui henia Iehova dekenai, bonana namo gauna. 14 Umui ese paraoa, idia gabua bali, eiava bali matamata do umui ania lasi ela bona inai dina, oibe, ela bona emui Dirava dekenai boubou gauna umui mailaia. Unai be noho daudau taravatu emui uru ibounai lalonai, emui noho gabudia ibounai dekenai.
15 “‘Sabati ena murina dinana amo sabati 7 do umui duahia, oibe, unai be davea boubou ena bali umui mailaia dinana amo.+ Namona be umui duahia wiki ibounai be 7. 16 Umui ese dina 50 do umui duahia+ ela bona Sabati namba 7 ena murina dinana, bena Iehova dekenai aniani boubou matamatana do umui henia.+ 17 Emui noho gabudia amo paraoa rua do umui mailaia, davea boubou totona. Unai be paraoa namona 20 pesen ifa ta* amo do umui karaia. Namona be isti ida do umui gabua,+ idia be anina ginigunadia Iehova dekenai.+ 18 Bona unai paraoa bona mamoe natudia memero namodia 7 do umui henia, mauri lagani tamona gaudia, bona boromakau natuna ta bona mamoe tau rua umui henia be namo.+ Idia be gabua boubou Iehova dekenai. Unai gaudia be aniani boubou bona wain boubou ida do umui henia, idia be lahi lalonai idia bouboulaia gaudia, bonana namo gauna Iehova dekenai. 19 Bona nanigosi natuna ta be kara dika boubou bamona umui henia be namo,+ bona mamoe natudia memero rua, idia ta ta be lagani tamona, be maino karaia boubou bamona do umui henia.+ 20 Hahelaga tauna ese mamoe natudia memero rua bona anina ginigunadia amo idia karaia paraoa do ia davea lao mai, idia be davea boubou Iehova vairanai. Unai be helaga gaudia Iehova dekenai, hahelaga tauna totona.+ 21 Inai dina ai umui emui huanai hebou helagana ena hadibaia hereva do umui gwauraia hedinarai.+ Gaukara metauna ta do umui karaia lasi. Unai be noho daudau taravatu emui uru ibounai lalonai, emui noho gabudia ibounai dekenai.
22 “‘Emui tano ena anina umui utua neganai, namo lasi emui uma ena hetoana ai anina ibounai umui utua haorea eiava umui rakatania gaudia oredia umui gogoa.+ Namona be ogogami tauna*+ bona idau tauna+ totona umui rakatania. Lau be Iehova emui Dirava.’”
23 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 24 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Hua namba 7 ena dina ginigunana ai do umui laga-ani be namo, kibi idia hiriria amo idia hahedinaraia unai be laloatao dinana,+ hebou helagana ena dina unai. 25 Gaukara metauna ta do umui karaia lasi, bona Iehova dekenai lahi boubou do umui henia.’”
26 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 27 “To, hua namba 7 ena dina namba 10 be Kara Dika Davana Karaia Dinana.+ Namona be hebou helagana umui karaia, bona emui kara dika dainai lalohisihisi toana* umui hahedinaraia+ bona Iehova dekenai lahi boubou umui henia. 28 Inai dina ai gaukara ta do umui karaia lasi, badina unai be emui kara dika davana karaia dinana+ Iehova emui Dirava vairanai. 29 Unai dina ai, ena kara dika dainai lalohisihisi toana ia hahedinaraia lasi tauna* be do idia hamasea.+ 30 Bona inai dina ai gaukara ta ia karaia tauna be ena taunimanima huana amo do lau hamasea. 31 Gaukara ta do umui karaia lasi. Unai be noho daudau taravatu emui uru ibounai lalonai, emui noho gabudia ibounai dekenai. 32 Inai be sabati dinana bona ia be laga-ani dinana umui totona, bona hua ena dina namba 9 ena dina diho ai emui kara dika dainai lalohisihisi toana do umui hahedinaraia.+ Emui sabati do umui badinaia, dina ena diho ta amo ela bona dina ena diho ma ta ai.”
33 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 34 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Hua namba 7 ena dina namba 15 be Au Raurau Rumadia Ena Aria,* ia be dina 7 lalonai do umui karaia Iehova totona.+ 35 Dina ginigunana ai hebou helagana do umui karaia, bona gaukara metauna ta do umui karaia lasi. 36 Dina 7 lalonai Iehova dekenai lahi boubou umui henia be namo. Bona dina namba 8 ai, hebou helagana do umui karaia,+ bona Iehova dekenai lahi boubou do umui henia. Unai be hebou helagana. Gaukara metauna ta do umui karaia lasi.
37 “‘Unai be Iehova ena aria idauidau,+ do umui gwauraia hebou helagadia,+ Iehova dekenai lahi bouboudia umui henia totona, hegeregere gabua boubou,+ aniani boubou,+ bona wain boubou,+ dina ta ta ena sediual hegeregerena. 38 Iehova ena sabati+ ai umui henia gaudia ida Iehova dekenai inai gaudia danu do umui henia: Emui harihari gaudia,+ emui gwauhamata bouboudia,+ bona emui harihari bouboudia.+ 39 To, hua namba 7 ena dina namba 15 ai, tano ena anina umui gogoa vadaeni neganai, namona be dina 7 lalonai Iehova ena aria umui karaia.+ Dina ginigunana be laga-ani dinana bona dina namba 8 be laga-ani dinana.+ 40 Dina ginigunana ai, umui ese au namo hereadia edia huahua, pama au edia rau,+ rau momo audia edia rigi, bona koura ai idia tubu popla audia do umui abia, bona dina 7 lalonai Iehova emui Dirava vairanai+ do umui moale.+ 41 Lagani ta ta ai dina 7 lalonai Iehova ena aria do umui karaia.+ Unai be noho daudau taravatu emui uru ibounai dekenai, namona be hua namba 7 ai unai umui karaia. 42 Namona be dina 7 lalonai au raurau rumadia dekenai umui noho.+ Namona be Israela taudia ibounai be au raurau rumadia dekenai idia noho, 43 unai amo emui uru gabedia do idia diba,+ Israela taudia be Aigupito tanona amo lau hakaua raka-lasi neganai, idia be au raurau rumadia dekenai idia noho.+ Lau be Iehova emui Dirava.’”
44 Vadaeni Mose ese Israela taudia dekenai Iehova ena aria idauidau ia herevalaia.
24 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi oda henia, lamepa totona oi dekenai olive dehoro goevana idia mailaia, lamepa idia bodo lasi totona.+ 3 Hanuaboi ta ta ai, hebou dubu lalonai Arona ese lamepa ia gabudia bona ia sekea noho bema lamepa idia araia noho Iehova vairanai ela bona dabai, unai be Taravatu Maua kahirakahira ia noho keten vairanai. Inai be noho hanaihanai taravatu, emui uru ibounai lalonai. 4 Namona be Arona ese dala ia karaia, lamepa be lamepa atoa gauna, golo goevana amo idia karaia gauna unai, ena latanai idia araia noho totona,+ Iehova vairanai.
5 “Paraoa namona do oi abia bona rini bamona beredi 12 do oi gabua. Beredi ta ta karaia totona paraoa 20 pesen ifa ta* do oi gaukaralaia. 6 Unai paraoa be grup rua dekenai ta ta latanai do oi atoa, paraoa 6 be grup ta dekenai,+ golo goevana amo idia karaia teibolo latanai unai do oi atoa, Iehova vairanai.+ 7 Namona be unai grup ta ta latanai frenkinsens* goevana oi atodia, bona rini bamona paraoa edia gabu ai frenkinsens do oi gabua, Iehova ese unai boubou gauna ibounai ia laloatao totona.+ 8 Sabati ta ta ai, unai paraoa be hanaihanai Iehova vairanai do ia atoa namonamo.+ Inai be noho daudau gwaubou Israela taudia dekenai. 9 Unai be Arona bona ena natudia edia paraoa,+ bona idia ese helaga gabuna ai unai do idia ania,+ badina unai be helaga herea gauna Iehova ena lahi boubou amo. Inai be noho daudau taravatu.”
10 Israela taudia huanai, Israela hahine bona Aigupito tauna edia natuna mero ta ia noho,+ unai mero bona Israela tauna be kamepa lalonai idia heai. 11 Israela hahine ena natuna mero ese Dirava ena ladana ia hadikaia matamaia bona ia gwauraia dika.+ Unai dainai ia be Mose dekenai idia mailaia.+ Iena sinana be Selomiti, ia be Dibiri ena natuna kekeni, Dano iduhu amo. 12 Idia ese unai mero idia ruhaia lasi ela bona Iehova ena disisen unai kara dekenai idia dibaia.+
13 Bena Iehova be Mose dekenai ia gwau: 14 “Hadikaia hereva ia gwauraia tauna be kamepa murimuri ai umui hakaua lao bona ena hereva idia kamonai taudia ibounai ese edia imana be ena kwarana latanai do idia atoa, bena idia noho taudia ibounai ese nadi amo ia idia hodoa mase be namo.+ 15 Bona Israela taudia oi hamaoroa, ‘Bema tau ta be Dirava ia gwauraia dika, ena kara dika dainai ia idia panisia be namo. 16 Iehova ena ladana ia hadikaia tauna idia hamasea be namo.+ Israela taudia ibounai ese nadi amo ia do idia hodoa mase. Herevana ia be idau tauna eiava Israela tauna, to bema Dirava ena ladana ia hadikaia, ia idia hamasea be namo.
17 “‘Bema tau ta be ma ta ena mauri ia kokia, namona be ia idia hamasea.+ 18 Bema tau ta be ma ta ena ubua animal ia alaia, namona be unai animal ena davana ia haloua, mauri ena davana be mauri. 19 Bema tau ta be ena varavara ia haberoa, vadaeni ia dekenai danu unai bamona idia karaia be namo.+ 20 Turia* ena davana be turia, matana ena davana be matana, isena ena davana be isena. Tau ta ese ma ta ia haberoa hegeregerena, ia danu be unai bamona idia haberoa be namo.+ 21 Animal ta ia botaia bona alaia tauna ese unai animal totona davana ia henia lou be namo,+ to tau ta ia botaia bona alaia tauna idia hamasea be namo.+
22 “‘Umui ese hahemaoro herevana tamona do umui badinaia, herevana ta be idau tauna eiava Israela tauna,+ badina lau be Iehova emui Dirava.’”
23 Bena Mose be Israela taudia ia hereva henia, bona idia ese hadikaia hereva ia gwauraia tauna be kamepa murimuri ai idia hakaua lao, bona nadi amo ia idia hodoa mase.+ Unai amo Israela taudia be Iehova ese Mose ia oda henia hegeregerena idia karaia.
25 Iehova be Sinai Ororo ai Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Umui dekenai lau henia tanona ai umui vareai neganai,+ tano do umui gaukaralaia lasi, badina unai be sabati Iehova dekenai.+ 3 Lagani 6 lalonai namona be emui uma ai uhe umui hadoa, bona lagani 6 lalonai emui vain audia umui utua, bona tano ena anina do umui gogoa.+ 4 To lagani namba 7 ai, tano do umui gaukaralaia lasi, badina unai be sabati Iehova dekenai. Namo lasi emui uma ai uhe umui hadoa eiava vain audia umui utua. 5 Witi* anina umui gogoa murinai, idia moru witi uhe amo idia tubu gaudia do umui utua lasi. Bona umui utua lasi vain au edia greips umui gogoa lasi. Tano do umui gaukaralaia lasi, badina unai be sabati laganina. 6 To, sabati lagani lalonai tano dekenai idia tubu aniani umui ania diba, umui, emui igui hesiai tatau bona hahine, umui totona ia gaukara tauna, bona umui ida idia noho idau tano taudia ese idia ania diba, 7 bona emui tano ai idia noho ubua animal bona uda animal danu ese idia tubu aniani idia ania diba. Tano ese ia havaraia gaudia ibounai umui ania diba.
8 “‘Namona be sabati lagani 7 do umui duahia, 7 taims lagani 7, unai amo lagani edia wiki 7 ena daudau be lagani 49. 9 Vadaeni hua namba 7 ena dina namba 10, Kara Dika Davana Karaia Dinana ai, umui ese kibi do umui hiriria badabada.+ Emui tano ibounai dekenai unai kibi ena regena idia kamonai be namo. 10 Umui ese lagani namba 50 umui hahelagaia bona inai tano taudia ibounai dekenai ruhaia negana do umui gwauraia be namo.+ Umui dekenai unai be Iubili lagani bona umui ta ta be emui tano dekenai do umui giroa lou, bona emui ruma bese dekenai umui giroa lou be namo.+ 11 Umui dekenai inai lagani namba 50 be Iubili lagani. Umui ese uhe do umui hadoa lasi, eiava idia moru witi amo idia tubu witi umui utua lasi, eiava edia rigi idia utua lasi vain au edia greips do umui gogoa lasi.+ 12 Badina inai be Iubili lagani. Namona be umui dekenai inai lagani ia helaga. Tano ese ia havaraia anina sibona umui ania be namo.+
13 “‘Iubili lagani ai, umui ta ta be sibona emui tano dekenai umui giroa lou be namo.+ 14 Bema emui varavara dekenai gau ta umui hoihoilaia, eiava bema ia amo gau ta umui hoia, namo lasi ta ta umui koia.+ 15 Emui varavara amo tano umui hoia neganai, Iubili amo lagani hida idia ore umui duahia be namo. Bona tano ia hoihoilaia tauna ese davana do ia henia, idia do noho anina utua laganidia edia namba hegeregerena.+ 16 Bema lagani momo idia do noho, tano ena davana ia habadaia diba, to bema lagani haida sibona idia noho, tano ena davana ia hamaragia be namo, badina ia be oi dekenai tano ese lagani ta ta ai do ia havaraia anina edia davana sibona ia henia. 17 Umui huanai ta ese ena varavara do ia koia lasi,+ bona namona be emui Dirava umui gari henia,+ badina lau be Iehova emui Dirava.+ 18 Bema egu taravatu bona egu hahemaoro herevadia umui badinaia, emui tano dekenai do umui noho namo.+ 19 Tano ese anina do ia havaraia,+ bona do umui ania bona umui bogakunu bona unuseniai do umui noho namo.+
20 “‘To bema umui gwau: “Bema uhe ai hadoa lasi eiava ena anina ai utua lasi, lagani namba 7 ai dahaka do ai ania?”+ 21 Umui laloa momo lasi, lau ese lagani namba 6 ai umui totona egu hahenamo do lau henia, bona tano ese lagani toi lalonai anina do ia havaraia.+ 22 Lagani namba 8 ai uhe umui hadoa neganai, umui ese lagani namba 6 ai umui gogoa aniani do umui ania. Umui ese unai aniani do umui ania noho ela bona lagani namba 9 ena aniani gogoa negana.
23 “‘Namo lasi tano umui hoihoilaia bona tano ia hoia tauna ese do ia biagua hanaihanai,+ badina tano be lauegu.+ Bona lau dekenai, umui be idau tano taudia bona nega sisina inai tano ai umui noho.+ 24 Do umui noho tanodia ibounai dekenai, hoihoi tauna be mai ena maoro ia hoihoilaia tanona ia hoia lou totona.
25 “‘Bema emui bese tauna ia ogogami ia lao bona ena tano haida ia hoihoilaia, namona be iena varavara korikori ia mai bona ena bese tauna ese ia hoihoilaia tano ia hoia lou.+ 26 Bema iena tano hoia lou tauna ta be lasi, to ia sibona be taga tauna ai ia lao bona ena moni ia hegeregere tano ia hoia lou totona, 27 namona be tano ena davana be ia hoihoilaia laganina amo ia duahia, bena unai moni be guna tano ia hoihoilaia ena davana amo do ia kokia bona orena be tano hoia tauna dekenai do ia henia. Bena ia be ena tano dekenai ia giroa lou diba.+
28 “‘To bema ena moni be hegeregere lasi unai tauna amo tano ia hoia lou totona, ia hoihoilaia tano be ia hoia tauna ese do ia gaukaralaia ela bona Iubili lagani.+ Bona Iubili lagani ai unai tano ia abia lou diba, bona unai tano dekenai do ia noho.+
29 “‘Bema tau ta ese siti mai maguna lalonai ena ruma ia hoihoilaia, vadaeni ena ruma ia hoihoilaia murinai, ia be mai ena maoro lagani ginigunana ai unai ruma ia hoia lou totona,+ bona unai lagani tamona lalonai ena maoro ia gaukaralaia diba. 30 To bema lagani ginigunana ai ia hoia lou lasi, siti mai maguna lalonai ia noho ruma be ia hoia tauna ena ruma ai do ia lao, ena uru ibounai lalonai. Iubili lagani ai unai ruma be ena biaguna gunana ese do ia abia lou lasi. 31 To, siti mai maguna lalonai idia noho lasi rumadia be siti ena murimuri gabudia bamona idia laloa be namo. Maoro ia do noho unai bamona ruma idia hoia lou totona, bona Iubili lagani ai unai ruma be ena biaguna ese do ia abia lou, bona do ia biagua.
32 “‘To Levi taudia edia siti ta ta ai idia noho rumadia totona,+ Levi taudia be mai edia maoro unai ruma idia hoia lou totona. 33 To bema Levi taudia ese edia ruma idia hoia lou diba lasi, edia siti lalonai idia hoihoilaia rumadia be Iubili lagani ai idia abia lou diba.+ Badina Israela taudia edia huanai, Levi taudia edia siti lalonai idia noho rumadia be idia edia.+ 34 Danu, edia siti ia hagegea tano+ idia hoihoilaia diba lasi, badina unai be hanaihanai idia dekenai ia noho gauna.
35 “‘Bema emu badibadinai ia noho Israela tauna ia ogogami bona sibona ia naria diba lasi, namona be ia oi durua, unai amo do ia mauri noho,+ emui tano ai ia noho idau tauna oi durua hegeregerena.+ 36 Bona ia amo atoa kau monina ta oi abia lasi.+ Namona be emu Dirava oi gari henia,+ bona emu bese tauna be oi ida do ia mauri noho. 37 Ia dekenai moni oi henia neganai, namo lasi atoa kau moni oi gwauraia+ eiava emu aniani oi henia neganai davana oi habadaia. 38 Lau be Iehova emui Dirava, Aigupito amo umui lau hakaua raka-lasi,+ umui dekenai Kanana tanona lau henia totona, unai amo lau hamomokania lau be emui Dirava.+
39 “‘Bema emu badibadinai ia noho Israela tauna be ia ogogami dainai oi dekenai ia sibona ia hoihoilaia,+ namo lasi ia oi doria igui hesiai gaukara metauna ia karaia totona.+ 40 Ia be davana abia totona ia gaukara tauna eiava emu tano ai ia noho idau tano tauna bamona oi kara henia be namo.+ Bona emu hesiai gaukara do ia karaia ela bona Iubili lagani ai. 41 Bena ia ese oi do ia rakatania, ia bona ena natudia,* bona ena varavara dekenai do ia giroa lou. Namona be ena sene taudia edia tano dekenai ia giroa lou.+ 42 Badina idia be egu igui hesiai taudia, Aigupito tanona amo idia lau hakaua raka-lasi.+ Namo lasi idia be sibona idia hoihoilaia, igui hesiai tauna be sibona ia hoihoilaia bamona. 43 Namo lasi idia umui kara auka henia,+ bona emui Dirava umui gari henia be namo.+ 44 Umui idia hagegea besedia amo igui hesiai tatau bona igui hesiai hahine umui abia, oibe, idia amo igui hesiai tau eiava hahine umui hoia diba. 45 Danu, umui huanai idia noho idau taudia,+ idia bona idia ese emui tano ai idia havaraia besedia amo igui hesiai taudia umui hoia diba. Bona idia be emui igui hesiai taudia ai do idia lao. 46 Umui mase murinai, unai igui hesiai taudia be emui natudia ese idia abia diba, bona idia ese emui natudia edia hesiai gaukara do idia karaia noho. Idia be emui gaukara karaia taudia ai umui halaoa diba, to namo lasi emui tadikaka, Israela taudia unai, umui kara auka henia.+
47 “‘To bema emui tano ai ia noho idau tano tauna be ia taga ia lao, bona iena badibadinai ia noho Israela tauna be ia ogogami ia lao bona emui tano ai ia noho idau tano tauna ena famili dekenai sibona ia hoihoilaia, 48 unai murinai maoro ia do noho ia idia hoia lou totona. Iena tadikaka korikori ta ese ia do ia hoia lou,+ 49 eiava ena vavana eiava ena vavana ena natuna mero ese ia do ia hoia lou, eiava ena famili ena varavara korikori ta ese ia hoia lou diba.
“‘Eiava bema ia be taga tauna ai ia lao, ia sibona ia hoia lou diba.+ 50 Namona be ia bona ia ia hoia tauna ese lagani do idia duahia, ia sibona ia hoihoilaia lagani amo ela bona Iubili lagani,+ bona unai lagani edia momo hegeregerena davana do ia henia.+ Guna ia gaukara dinadia edia davana be gaukara davana abia totona ia gaukara tauna ena davana hegeregerena.+ 51 Bema lagani momo idia do noho ela bona Iubili lagani, namona be unai laganidia totona moni ia henia lou, unai amo ia sibona ia hoia lou diba. 52 To bema lagani haida sibona idia noho ela bona Iubili lagani, vadaeni ia ese unai laganidia ia duahia bona unai lagani oredia hegeregerena, sibona hoia lou davana do ia henia. 53 Lagani ta ta ai ia ese ena biaguna do ia hesiai henia, davana abia totona ia gaukara tauna bamona, bona namona be oi itaia, ena biaguna ese ia kara auka henia lasi.+ 54 To, bema unai dala hegeregerena ai ia sibona ia hoia lou diba lasi, vadaeni Iubili lagani ai ia bona ena natudia* be do idia ruhaia.+
55 “‘Badina Israela taudia be egu igui hesiai taudia. Idia be Aigupito tanona amo lau hakaua raka-lasi.+ Lau be Iehova emui Dirava.
26 “‘Namo lasi umui sibona totona anina lasi diravadia umui karaia,+ bona namo lasi umui sibona totona laulau ta umui koroa+ eiava nadi du helagana ta umui haginia, bona namo lasi emui tano ai nadi amo idia karaia laulau ta umui haginia+ umui tomadiho henia totona,+ badina lau be Iehova emui Dirava. 2 Namona be egu sabati umui badinadia bona egu dubu helaga totona hemataurai* umui hahedinaraia. Lau be Iehova.
3 “‘Bema egu taravatu bona oda herevadia umui badinaia noho,+ 4 lau ese nega korikori ai umui dekenai medu do lau siaia,+ bona tano ese ena anina do ia havaraia,+ bona au ese huahua do idia havaraia. 5 Umui ese witi do umui moia ela bona greips gogoa negana, bona greips do umui gogoa ela bona hadohado negana. Bona umui ese paraoa do umui ania bona do umui bogakunu bona emui tano ai do umui noho namo.+ 6 Lau ese emui tano ai maino do lau havaraia,+ bona do umui hekure neganai ta ese umui do ia hagaria lasi.+ Bona emui tano amo dagedage animal ibounai do lau lulua, bona ta be tuari kaia amo umui do ia tuari henia lasi. 7 Umui ese emui inai taudia do umui lulua, bona tuari kaia amo idia do umui halusia. 8 Umui 5 ese taunimanima 100 do umui lulua, bona umui 100 ese taunimanima 10,000 do umui lulua, bona emui inai taudia be tuari kaia amo do umui halusia.+
9 “‘Lau ese umui do lau hanamoa bona natudia momo do umui havaraia bona do umui hutuma,+ bona lau ese umui ida lau karaia gwaubou do lau badinaia noho.+ 10 Lagani gunana ena uma aniani umui do ania noho lalonai, umui ese aniani gunadia do umui negea, matamatadia umui haboua totona. 11 Bona lau ese egu Palai Dubu be umui huanai do lau haginia,+ bona umui do lau dadaraia lasi. 12 Lau be umui huanai do lau raka bona emui Dirava ai do lau lao,+ bona umui be egu taunimanima ai do umui lao.+ 13 Lau be Iehova emui Dirava, lau ese umui be Aigupito tanona amo lau hakaua raka-lasi, unai amo edia igui hesiai gaukara umui karaia lou lasi, bona lau ese emui huaia auna lau makohia bona umui raka maoromaoro.
14 “‘To, bema umui ese lau umui kamonai henia lasi eiava inai oda hereva ibounai umui badinaia lasi,+ 15 bona bema egu taravatu umui dadaraia,+ bona egu hahemaoro herevadia umui ura henia lasi dainai egu oda hereva ibounai umui badinaia lasi, bona egu gwaubou umui makohia,+ 16 lau ese umui dekenai inai dika do lau havaraia: Lau ese umui do lau panisia, TB gorere bona fiva bada do umui abia, unai amo emui matana do ia dibura bona emui goada do ia ore. Umui ese emui uhe do umui hadoa kava, badina emui inai taudia ese do idia ania.+ 17 Lauegu vairana be umui amo do lau giroa, bona emui inai taudia ese umui do idia halusia.+ Bona umui idia inai henia taudia ese umui do idia hahisia,+ bona ena be ta ese umui ia lulua lasi, to mai gari ida do umui heau.+
18 “‘Ena be unai gaudia idia vara, to lau umui do kamonai henia lasi, vadaeni emui kara dika dainai nega 7 umui do lau panisia. 19 Lau ese emui goada umui hekokorokulaia karana do lau haorea momokani. Lau ese emui guba be auri bamona* do lau halaoa+ bona emui tanobada be kopa bamona* do lau halaoa. 20 Emui goada do umui haorea kava, to emui tano be anina do ia havaraia lasi,+ bona tano ena au be huahua do idia atoa lasi.
21 “‘To bema lau umui dadaraia noho bona lau umui kamonai henia lasi, vadaeni lau ese ma nega 7 umui do lau panisia, emui kara dika hegeregerena. 22 Lau ese uda animal be umui huanai do lau siaidia,+ bona idia ese emui natudia bona emui ubua animal do idia hamasea+ dainai, emui namba do ia maragi, bona ta be emui dala dekenai do ia raka lasi.+
23 “‘Herevana unai gaudia idia vara, to bema umui ura lasi umui lau hamaoromaoroa bona umui ese lau umui dadaraia noho,+ 24 vadaeni lau danu ese umui do lau dadaraia. Bona emui kara dika dainai lau sibona ese nega 7 umui do lau panisia. 25 Lauegu gwaubou umui makohia dainai, lau ese emui inai taudia do lau siaia tuari kaia amo umui idia panisia totona.+ Bema emui siti dekenai umui heau lao, lau ese umui huanai gorere do lau siaia+ bona umui be emui inai tauna ena imana dekenai do lau atoa.+ 26 Lau ese paraoa* umui atoa audia do lau hamakohia neganai,+ hahine 10 be aveni tamona sibona dekenai emui paraoa do idia gabua bona emui paraoa be edia metau hegeregerena do idia haria+ bona do umui ania, to do umui bogakunu lasi.+
27 “‘Herevana unai gaudia idia vara, to bema lau umui kamonai henia lasi bona lau umui dadaraia noho, 28 umui dekenai egu badu do ia bada,+ bona emui kara dika dainai lau sibona ese nega 7 umui do lau panisia. 29 Vadaeni umui ese emui natudia memero bona emui natudia kekeni edia hidio do umui ania.+ 30 Lau ese emui ataiai gabu* helagadia+ bona emui bonana namo muramura gabua patadia do lau hadikaia bona emui mase tauanidia be emui mauri lasi kaivakuku dika rohorohodia* edia ataiai do lau atoa.+ Bona umui do lau dadaraia momokani.+ 31 Lau ese emui siti do lau hadikadia ore+ bona emui dubu helagadia be do idia noho kava, bona emui boubou gaudia edia bonana namo do lau bonaia lasi. 32 Lau sibona ese inai tano do lau hadikaia ore,+ bona gabeai emui inai taudia be inai tano ai do idia noho neganai, mai hoa ida inai tano do idia itaia.+ 33 Bona umui do lau lulua bese idauidau taudia edia huanai,+ bona lau ese tuari kaia be ena udaia gauna amo do lau kokia bona emui murinai do lau siaia.+ Bona emui tano be do ia noho kava,+ bona emui siti be do idia hadikadia momokani.
34 “‘Umui be emui inai taudia edia tano dekenai umui noho lalonai, tano be do ia noho kava bona unai nega lalonai ena sabati davana do ia henia. Oibe, unai nega ai tano be do ia laga-ani,* badina ena sabati davana ia henia be namo.+ 35 Emui tano ia noho kava dinadia ibounai lalonai do ia laga-ani, badina inai tano ai umui noho neganai sabati taravatudia umui badinaia lasi, umui ese tano umui gaukaralaia.
36 “‘Lau ese roho mauri taudia+ be edia inai taudia edia tano ai edia kudouna do lau hametaua. Bona lai ese ia odaia rau ena regena dainai do idia heau, tuari kaia amo ia heau tauna hegeregerena bona do idia moru, herevana ta ese idia ia lulua lasi.+ 37 Tuari kaia amo idia heau taudia bamona idia be do idia bampa bona ta ta latanai do idia moru, herevana ta ese idia ia lulua lasi. Do umui hegeregere lasi emui inai taudia umui tuari henia totona.+ 38 Umui be bese idauidau huanai do umui mase,+ bona emui inai taudia edia tano ese umui do ia ania ore. 39 Idia roho mauri taudia be edia kerere bona edia tamadia edia kerere dainai, edia inai taudia edia tano ai do idia bodaga idia lao.+ 40 Bena idia ese sibodia edia kerere bona edia tamadia edia kerere bona abidadama lasi karadia do idia gwauraia hedinarai,+ bona lau idia dadaraia dainai do idia hahedinaraia idia be mai abidadama lasi ida idia kara.+ 41 Bena lau ese idia do lau dadaraia danu,+ bona edia inai taudia edia tano dekenai idia do lau hakaua lao.+
“‘Reana unai amo edia kudou aukana be do ia manau,+ bena edia kerere ena davana do idia haloua. 42 Bona lau ese Iakobo ida lau karaia gwaubou+ bona Isako ida lau karaia gwaubou+ do lau laloatao, bona Aberahamo ida lau karaia gwaubou do lau laloatao,+ bona inai tano do lau laloatao. 43 Israela besena ese tano idia rakatania neganai, tano be ena sabati davana ia henia+ bona ia noho kava, bona idia be edia kerere dainai davana idia henia, badina idia ese egu hahemaoro herevadia idia dadaraia bona egu taravatu idia ura henia lasi.+ 44 To herevana unai ibounai ia vara, idia be edia inai taudia edia tano ai idia noho lalonai, lau ese idia do lau dadaraia momokani lasi+ eiava idia do lau negea lasi idia mase ore totona, badina unai ese egu gwaubou idia ida do ia makohia,+ lau be Iehova edia Dirava. 45 Idia dainai lau ese edia sene taudia ida lau karaia gwaubou do lau laloatao,+ idia be bese idauidau edia matanai Aigupito tanona amo lau hakaua raka-lasi,+ unai amo lau hamomokania lau be edia Dirava. Lau be Iehova.’”
46 Sinai Ororo ai Iehova ese inai hahemaoro herevadia bona taravatu be Mose amo Israela taudia dekenai ia henia.+
27 Iehova be Mose dekenai ma ia gwau: 2 “Israela taudia oi hamaoroa, ‘Bema tau ta ia gwauhamata+ Iehova dekenai tau ta ena davana hegeregerena moni do ia henia, vadaeni ena davana be inai: 3 Bema tau ta ena mauri lagani be 20 ela bona 60, iena davana be 50 siliva sikel,* unai be helaga gabuna ena sikel* amo idia hahetohoa. 4 To bema ia be hahine, iena davana be 30 siliva sikel. 5 Bema mero eiava kekeni edia mauri lagani be 5 ela bona 20, vadaeni mero ena davana be 20 siliva sikel bona kekeni be 10 siliva sikel. 6 Hua tamona amo ela bona lagani 5 mero eiava kekeni totona, mero ena davana be 5 siliva sikel bona kekeni be 3 siliva sikel.
7 “‘Bema tau eiava hahine edia mauri lagani be 60 eiava 60 ia hanaia, vadaeni tau ena davana be 15 siliva sikel bona hahine be 10 siliva sikel. 8 To bema gwauhamata ia karaia tauna ia ogogami momokani+ bona idia gwauraia davana ia henia diba lasi, vadaeni unai tauna be hahelaga tauna vairanai do ia gini, bona hahelaga tauna ese ena davana do ia atoa. Hahelaga tauna ese gwauhamata ia karaia tauna ia henia diba moni hegeregerena davana do ia atoa.+
9 “‘Bema tau ta ia gwauhamata Iehova dekenai animal namona ta do ia henia, vadaeni Iehova dekenai ia henia gauna be gau helagana ai do ia lao. 10 Ia ese unai animal ena gabu ai animal namona be dikana ida eiava dikana be namona ida do ia haidaua lasi. To bema animal ta be animal ma ta ida ia haidaua, guna ia henia animal bona ena gabu ai ia henia animal be idia helaga. 11 Bema unai be goeva lasi animal+ bona Iehova dekenai ia bouboulaia diba lasi, ia ese unai animal be hahelaga tauna vairanai do ia haginia. 12 Bena hahelaga tauna ese ena davana do ia atoa, unai animal ena namo eiava ena dika hegeregerena. Hahelaga tauna ese do ia atoa davana be do idia haidaua lasi. 13 To bema unai tauna ia ura unai animal ia hoia lou, namona be animal totona idia atoa davana latanai 20 pesen do ia atoa kau.+
14 “‘Bema tau ta ese ena ruma be gau helagana bamona Iehova dekenai ia henia, hahelaga tauna ese ruma ena namo eiava dika hegeregerena davana do ia atoa. Hahelaga tauna ese ia atoa davana be ruma ena davana.+ 15 To bema ena ruma ia hahelagaia tauna ia ura unai ruma ia hoia lou, ruma totona idia atoa davana latanai 20 pesen do ia atoa kau. Bona unai ruma be iena ruma ai do ia lao.
16 “‘Bema tau ta ese ena tano ena kahana ta be gau helagana bamona Iehova dekenai ia henia, unai tano dekenai do idia hadoa uhe edia momo hegeregerena davana do ia atoa. Bali uhe ena homa ta* ena davana be 50 siliva sikel. 17 Bema iena tano be Iubili lagani amo ia hahelagaia,+ tano ena davana be do idia haidaua lasi. 18 Bema ena tano be Iubili lagani murinai ia hahelagaia, hahelaga tauna ese do ia duahia lagani hida idia do noho ela bona vaira Iubili lagani, bena unai hegeregerena davana do ia hamaragia.+ 19 To bema tano ia hahelagaia tauna ia ura tano ia hoia lou, namona be tano ena davana latanai 20 pesen do ia atoa kau, bena unai tano do ia abia lou. 20 Bema ia ese unai tano ia hoia lou lasi bona unai tano be tau ma ta dekenai idia hoihoilaia, vadaeni ia ese unai tano do ia hoia lou diba lasi. 21 Iubili lagani ai unai tano be Iehova dekenai idia henia be namo, ia be helaga bona hahelaga taudia edia tano ai do ia lao.+
22 “‘Bema tau ta ese ia hoia tanona be ena sene taudia edia tano lasi, bona Iehova dekenai ia hahelagaia,+ 23 vadaeni hahelaga tauna ese do ia duahia lagani hida idia do noho ela bona Iubili lagani, bona unai laganidia hegeregerena davana do ia atoa, bena unai dina ai idia dekenai do ia gwauraia.+ Unai tano be gau helagana Iehova dekenai. 24 Iubili lagani ai, unai tano be ia hoihoilaia tauna dekenai do ia giroa lou, oibe, tano ena biaguna korikorina dekenai.+
25 “‘Namona be idia henia davana ibounai be dubu helaga ena sikel amo idia hahetohoa. Sikel ta be 20 gera.*
26 “‘To, namo lasi tau ta ese animal edia vara guna natudia ia hahelagaia, badina vara guna animal ibounai be Iehova ena.+ Herevana ia be boromakau eiava mamoe, ia be Iehova ena vadaeni.+ 27 To goeva lasi animal edia vara guna idia hoia lou diba. Bema ta be unai bamona ia karaia, namona be ena davana ia henia bona ena latanai 20 pesen ia atoa kau.+ To bema unai animal ia hoia lou lasi, hahelaga tauna ese ia atoa davana hegeregerena do ia hoihoilaia.
28 “‘To tau ta ese gaukara helagana totona Iehova dekenai ia hahelagaia momokani gaudia be ia hoihoilaia eiava ia hoia lou diba lasi, herevana unai be ena taunimanima, ena animal eiava ena tano. Ia ese gaukara helagana totona Iehova dekenai ia henia gauna be gau helaga herea.+ 29 Ma danu, hadikaia ore totona idia gwauraia tauna be idia hoia lou diba lasi.+ Ia idia hamasea be namo.+
30 “‘Tano ena anina ibounai ena kahana 10 amo kahana ta,+ herevana ia be uma aniani eiava au huahua, be Iehova ena. Ia be gau helagana Iehova dekenai. 31 Bema tau ta ia ura ena tano ena anina ibounai ena kahana 10 amo kahana ta ia hoia lou, namona be ena davana latanai 20 pesen do ia atoa kau. 32 To, boromakau bona mamoe namba 10 ibounai be Iehova dekenai umui henia be namo. Mamoe naria tauna ese ena animal ia duahia neganai,* ia ese animal namba 10 be Dirava totona do ia atoa siri. Animal namba 10 ibounai be helaga gaudia. 33 Namo lasi ia sekea bema idia be namo eiava dika, bona namo lasi ia haidaudia. To bema ia ura ia haidaua, guna ia henia animal bona ena gabu ai ia henia animal be idia helaga.+ Unai animal ia hoia lou diba lasi.’”
34 Sinai Ororo ai Iehova ese inai oda herevadia be Mose amo Israela taudia dekenai ia henia.+
Heb., “Israela ena natudia memero.”
Eiava “kidni ia hagegea digara.”
Eiava “kidni ia hagegea digara.”
Anina be boubou gauna ena digara ese ia haparia kahu.
Diksenari itaia.
Inai be reana bali ia herevalaia danu.
Anina be boubou gauna ena digara ese ia haparia kahu.
Heb., “ta ia gwau kara dika davana ia abia be namo.” Taunimanima vairanai kerere tauna ena dika davana idia gwauraia eiava kerere ia itaia to ia ripoti lasi tauna ena dika davana idia gwauraia.
Anina be ena gwauhamata ia hagugurua lasi.
Ifa ta ena 10 pesen be 2.2 L. Ap. B14 itaia.
Diksenari itaia.
Sikel ta be 11.4 g. Ap. B14 itaia.
Eiava “sikel helagana.”
Linen be tubutubu gauna ta amo idia karaia varo eiava dabua.
Eiava “lalona dabua.”
Anina be boubou gauna ena digara ese ia haparia kahu.
Diksenari itaia.
Ifa ta be 2.2 L. Ap. B14 itaia.
Eso 29:7 ena futnout itaia.
Diksenari itaia.
Eiava “gabana gauna.”
Diksenari ai, “Urima bona Tumima” itaia.
Eiava “Arona ena gwauhamata Dirava dekenai ena toa helagana; kwara gauna helagana.”
Heb., “horoa.”
Eiava “kwatua.”
Eiava “kidni ia hagegea digara.”
Heb., “emui imana hahonua.”
Eiava “tano animal idauidau.”
Animal haida, hegeregere boromakau bona hosi edia aena ena henuna kahana aukana.
Ia be rabiti badana ta bamona, iuna lasi, bona nadi momo gabunai ia noho.
Eng., ostrich. Ia be kokokoko bamona.
Eng., gull.
Ia be manu badana bona ena aena be palaka bona ranu lalonai ia daiva bona gwarume ia abia.
Inai manu ena bada be pune bamona.
Anina be unai hodu atoa gauna idia gaukaralaia aniani hasiahua totona.
Diksenari itaia.
Diksenari ai, “Kopina utua” itaia.
Heberu hereva idia hahanaia “lepera” be mai ena anina ma haida, ia be ta dekenai ia hanaia diba kopina gorere idauidau ia herevalaia. Ia be dabua bona ruma idia hadikaia gaudia (mould) ia herevalaia danu.
Eiava “gorere.”
Eiava “gorere be ma ta dekenai do ia hanaia lasi.”
Eiava “besoso.”
Linen be tubutubu gauna ta amo idia karaia varo eiava dabua.
Ifa ta ena 30 pesen be 6.6 L. Ap. B14 itaia.
Log ta be 0.31 L. Ap. B14 itaia.
Ifa ta ena 10 pesen be 2.2 L. Ap. B14 itaia.
Heberu hereva idia hahanaia “lepera” be mai ena anina ma haida bona ia be taunimanima ia hadikaia gorere sibona ia herevalaia lasi. Inai be reana mould ia herevalaia.
Heb., “kara dika.”
Heb., “kara dika.”
Linen be tubutubu gauna ta amo idia karaia varo eiava dabua.
Eiava “lalona dabua.”
Eiava “bese.”
Diksenari itaia.
Reana anina be “Ia Boio Nanigosi.”
Diksenari itaia.
Eiava “bese.”
Eiava “bese.”
Eiava “ia gini hegaegae tauna.”
Reana aniani lasi taravatu bona unai bamona taravatudia ese ia havaraia lalohisihisina ia herevalaia.
Heb., “imana idia hahonua.”
Heb., “ida matabodaga karadia idia karaia.”
Heb., “nanigosi.” Reana unai demoni idia tomadiho henia taudia idia laloa unai demoni be huina momo bona nanigosi bamona.
Diksenari ai, “Ne′phesh; Psy·khe′” itaia.
Eiava “hemarai karana.”
Eiava “bouboulaia.”
Idia havevea medolo amo idia karaia kaivakuku.
Eiava “ia hisihisi.”
Eiava reana, “Bema emu dekena tauna be dika do ia davaria, namo lasi oi gini kava.”
Heberu herevana ne’phesh be mase tauna ia herevalaia.
Eiava “tatu.”
Heb., “ifa maorona.” Ap. B14 itaia.
Heb., “hin maorona.” Ap. B14 itaia.
Eiava “ia do lau hamasea.”
Heb., “ida matabodaga karadia idia karaia.”
Eiava “dirava ma haida ida ariara karana ia karaia.”
Heb., “ia heudahanai tau bona ia heudahanai hahine.”
Eiava “hemarai karana.”
Heb., “Tadikaka.”
Heb., “imana idia hahonua.”
Eiava reana, “gorere eiava aniani lasi dainai ia maragi momokani.”
Heb., “idau tauna,” unai be, Arona ena bese tauna lasi.
Eiava “idau tauna ta ia adavaia.”
Heb., “idau tauna,” unai be, Arona ena bese tauna lasi.
Ifa ta ena 20 pesen be 4.4 L. Ap. B14 itaia.
Hin ta be 3.67 L. Ap. B14 itaia.
Ifa ta ena 20 pesen be 4.4 L. Ap. B14 itaia.
Eiava “ia hisihisi tauna.”
Reana aniani lasi taravatu bona unai bamona taravatudia ese ia havaraia lalohisihisina ia herevalaia.
Eiava reana, “aniani lasi taravatu ia badinaia lasi tauna.”
Diksenari ai, “Au Raurau Rumadia Ena Aria” itaia.
Ifa ta ena 20 pesen be 4.4 L. Ap. B14 itaia.
Diksenari itaia.
Eiava “ia makohi turia.”
Eiava “bali.”
Heb., “natudia memero.”
Heb., “natudia memero.”
Eiava “gari.”
Anina be guba amo medu do ia diho lasi.
Anina be medu lasi dainai tanobada be do ia kaukau.
Eiava “aniani.”
Diksenari itaia.
Heberu ai, reana “animal ena kukuri” ia herevalaia, bona idia gaukaralaia hemataurai lasi toana hahedinaraia totona.
Eiava “sabati do ia badinaia.”
Sikel ta be 11.4 g. Ap. B14 itaia.
Eiava “sikel helagana.”
Homa ta be 220 L. Ap. B14 itaia.
Gera ta be 0.57 g. Ap. B14 itaia.
Mamoe naria tauna ese ena itotohi amo ena animal ia duahidia.