Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • g92 10/8 rau 12-15
  • Idia Aniani Namonamo Lasi Taudia Durudia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Idia Aniani Namonamo Lasi Taudia Durudia
  • Noga!—1992
  • Sinado maragidia
  • Edia Hekwakwanai Gwauraia Hedinarai
  • Doria Karana Oi Karaia Lasi
  • Oi Durudia Do Idia Lalo-Goada Totona
  • Herevahereva Hebou Dalana Habadaia
  • Sibona Emu Ura Dadaraia Lalokau Karana Oi Hahedinaraia
Noga!—1992
g92 10/8 rau 12-15

Idia Aniani Namonamo Lasi Taudia Durudia

RUMA bese milion momo lalodiai, ta ta be edia ruma bese lalonai idia aniani namonamo lasi. Bulimia (aniani ania momo bena mumutaia karana), anorexia nervosa (nega daudau idia aniani diba lasi eiava idia ura lasi aniani), bona ena bogana ia kunu to ia aniani noho karana (aniani ia dadaraia diba lasi) be gabu haida dekenai unai bamona karadia idia bada momokani.

Unai bamona hekwakwanai be hahine ese idia davaria momo. Edia mauri lagani idauidau hahinedia iboudiai ese unai hekwakwanai idia davaria, idia headava hahinedia bona idia headava lasi hahinedia danu. Kekeni matamatadia, hahine badadia bona hahine burukadia, mai tubuna hahinedia danu, be unai hekwakwanai idia davaria.a Unai hekwakwanai idia davaria taudia 100 100 amo 90 90 bamona be hahine, unai hekwakwanai idia abia taudia be hahine dainai, ai be hahine dekenai inai hereva ai gwauraia.

Bema oi laloa bada hahinena ta be ia aniani namonamo lasi, oi ura oi durua. To bema bulimia hahine oi hamaoroa ia aniani momo bena ia mumuta karana ia hadokoa totona, unai be hegeregere baragi dekenai kuru gorere (pneumonia) ia abia tauna oi hamaoroa do ia huahua lasi bamona. Aniani ia ania namonamo lasi tauna oi durua totona, namona be ena lalohisihisi bona lalo-hekwarahi ena badina momokanina oi tahua namonamo guna. Unai dainai, oi ura oi durua sibona be hegeregere lasi to aonega hereva oi henia be namo. Nega haida edia hekwakwanai ena badina ta be guna ta ese edia tauanina idia kara dika henia dainai. Bema unai bamona, nega momo sisiba ia henia mai ena diba momo heduru tauna ta ese unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina ia durua be namo.b

Edia Hekwakwanai Gwauraia Hedinarai

Oiemu natuna, adavana, eiava turana ia aniani namonamo lasi karana oi davaria dalana be nega haida ia auka. Unai ena badina be reana aniani idia ania namonamo lasi taudia be edia kara idia hunia. (Inai sivarai dekenai ia noho maua oi itaia.) To, ia aniani namonamo lasi karana be sibona do ia ore kava lasi. Unai hekwakwanai ia abia tauna oi hereva henia haraga bona oi durua haraga neganai, reana ena aniani karana do ia hanamoa lou diba.

To, unai hekwakwanai ia davaria tauna oi do hereva henia lasi neganai, namona be oi herevalaia gaudia oi hegaegaelaia namonamo guna bona nega namona ta oi abia hidi ia oi hereva henia totona. Oiemu lalona ia namo negana dekenai bona ta ese oiemu hereva do ia koua lasi negana dekenai oi karaia. Dala kerere dekenai, hegeregere dagedage hereva aukadia amo oi hereva henia neganai, emui herevahereva hebou karana do ia koua bona unai kara ia hadikaia momokani.

Bema oi laloa ta ia aniani namonamo lasi, namo lasi hahemaoro dalana dekenai oi hereva henia, to ia dekenai hereva maoromaoro sibona oi henia. Hegeregere, do oi gwau diba, ‘Oiemu tauanina be ia diho momokani. Oiemu dabua ena toana be ia bada oi dekenai. Mai ena badina ta, eiava?’ Eiava, ‘Lau kamonai digu rumana dekenai oi mumuta. Lau diba unai be hemarai gauna, to lau ura oi lau durua. Hereva momokani ita gwauraia heheni be ia namo, ani? Ena be unai hahine be mai badu bona koikoi danu do ia haere, to mai lalo-manada danu oi hereva henia neganai, reana do ia ura unai hekwakwanai do umui kikilaia hebou. (Hereva Lada-isidia 16:21) Umui herevahereva nega ginigunana ai hereva momokani amo umui herevahereva be kara namona.

Nega momo aniani namonamo lasi karana ia vara badina ruma bese lalonai haida be edia tauanina ena bada idia laloa momo, bona natu maragidia be edia toana namona dainai eiava edia gaukara namona dainai haida ese idia hanamodia momo. Unai dainai, bema ruma bese lalonai ta be ia aniani namonamo lasi neganai, namona be ruma bese taudia ese edia lalohadai bona edia laloa bada gaudia idia haidaua. Ruma bese taudia ese edia mauri do idia haidaua neganai, unai ese unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina do ia durua ena hekwakwanai do ia hanaia diba totona. Momokani idia hekwarahi bada dainai, unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina ia namo lou diba.

Doria Karana Oi Karaia Lasi

Ruma bese ta lalonai, tama ta bona sina ta be idia badu dikadika edia natuna kekenina dekenai badina unai kekeni ia ura lasi ia aniani, unai dainai edia natuna ena uduna dekenai aniani idia atoa vareai, to ia ania lasi bona ena tamana bona sinana ia koudia diba dainai ia moale. Unai dainai, namona be inai oi diba, oi ese ta oi doria diba lasi aniani do ia ania totona, eiava do oi hamaoroa lasi aniani momo karana do ia hadokoa. Unai hekwakwanai ia davaria kekenina eiava hahinena oi doria momo neganai, hekwakwanai do oi habadaia unai.

Joe ena natuna kekeni be Lee, unai kekeni be ia aniani lasi dainai kahirakahira ia mase, Joe ia gwau, “ia aniani lasi karana dainai lau hereva neganai, unai ese kerere ia habadaia. Unai dainai aniani lau herevalaia lasi.” Edia natuna ia durua gauna be ena adavana Ann ese ia gwauraia hedinarai, ia gwau: “Ai durua dalana be, ai hahedinaraia ia sibona ena mauri do ia naria namonamo diba bona do ia lalohadai kavakava lasi diba. Unai ese ia hamauria.” Aonega dalana be aniani oi gwauraia hanaihanai lasi. Namona be unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina oi durua bona do ia lalo-parara, ia aniani neganai, unai be oiemu ura dainai lasi to ia sibona ena ura dainai.

Oi Durudia Do Idia Lalo-Goada Totona

Idia aniani namonamo lasi taudia momo idia ura gau ibounai idia karaia maoromaoro herea. Edia gaukara momo lasi be idia kerere. Nega haida edia tamana bona sinana be mai edia ura bada ida idia durudia to unai ese hekwakwanai ia habadaia. Edena bamona? Idia ura edia natuna be gau ibounai dekenai idia naria namonamo, bona unai amo gau ta ese natuna do ia hadikaia lasi.

Unai dainai namona be tama ta eiava sina ta ese edia natuna idia durua bena do ia lalo-parara ia kerere be vaia mauri ena kara ta, bona ia be namo lasi bema unai ese sibona ia matauraia karana ia kokia. Hereva Lada-isidia 24:​16 ia gwau: “Kara maoromaoro tauna be nega 7 bamona ia moru, to do ia gini lou.” Bema oiemu natuna oi hadibaia namonamo ta ese idia kwalimu henia neganai unai be vaia do ia vara gauna, lalohisihisi mamina do ia noho daudau lasi, bona do ia hanaia diba, gau dikana ta ia vara neganai ena lalohadai do ia hegeregere.

Namona be tama bona sina idia diba natudia ta ta iboudiai edia kara be idauidau. Keristen tama bona sina ese edia natudia be “[Iehova] ena hadibaia hereva” amo idia hadibaia, to namona be idia kara henidia edia natudia ta ta edia kara idauidau hegeregerena. (Efeso 6:⁠4) Namo lasi oiemu natuna be oiemu ura sibona ena kara hegeregerena edia kara oi haidaua toho. Natuna be aniani namonamo lasi karana ia hanaia totona, namona be oiemu natuna be mamina ia abia oi matauraia bona oi laloa bada mai lalokau ida.

Herevahereva Hebou Dalana Habadaia

Ruma bese momo lalodiai bema natuna ta eiava hahine be ia aniani namonamo lasi, unai ruma dekenai herevahereva hebou dalana ia dika. Bema edia natudia eiava edia adavana edia lalohadai be idau, idia aniani namonamo lasi taudia be nega momo idia hekwarahi edia ura momokani idia gwauraia hedinarai totona. Unai kara ia vara bema ruma bese ena taravatu ta be, ‘Bema oi be hereva namona ta do oi gwauraia diba lasi, gau ta oi gwauraia lasi be namo.’ Unai dainai hekwakwanai ia abia hahine be aniani karana amo ena lalona ena badu do ia koua.

Hegeregere, Matthew be ena adavana ia durua diba lasi ena aniani momo karana ia hadokoa totona. Ia gwau: “Ia lalohisihisi negadiai do ia taitai bona do ia lao ia aniani. Iena . . . lalohisihisi gauna be lau dekenai ia hadibaia lasi.” Sisiba henia tauna ta ia gwau, namona be idia ruaosi ese pura ta ta iboudiai lalonai hora tamona idia atoa siri idia sibodia idia herevahereva heheni totona, bona idia ta ta edia maumau herevana idia herevalaia heheni lalonai namo lasi ta ese ta ena hereva ia koua. Matthew ia gwau: “Lau hoa. Lau diba lasi Monica be gau momo dekenai ia lalohisihisi, bona lau be nega momo iena hereva lau badulaia. Lau laloa lau be hereva kamonai henia tauna namona, to unai be momokani lasi.”

Unai dainai, ena be oiemu adavana eiava oiemu natuna idia lalohisihisi bona edia hereva be mai badu sisina, to namona be mai emu ura ibounai ida oi kamonai henidia. Bible ia gwau: “Ogogami tauna ena taitai ita kamonai” be namo. (Hereva Lada-isidia 21:13) Joe bona Ann ese unai sisiba ena mamina idia davaria.

Joe be iena natuna ia aniani namonamo lasi gorerena ia herevalaia, ia gwau: “Lauegu natuna Lee ena lalohadai ia idau neganai, lau haheauka hereva ta lau gwauraia lasi, bona badu ena toana lau hahedinaraia lasi. Ena adavana, Ann, ia gwau: “Natuna ena hereva oi kamonai. Namo lasi oi doria oiemu hereva ia gwauraia totona. Ena hereva oi kamonai henia bona ena hemami momokanina do oi diba.”

Ann ese unai kara ena badina ia gwauraia, ia gwau: “Guna, ta ena hereva dainai Lee ia lalohisihisi bona ia maumau neganai, lau hamaoroa unai tau be ia hahisihisia totona ia hereva lasi. To unai bamona lau hereva neganai iena lalohisihisi ia habadaia momokani. Hari, ia maumau neganai, ia dekenai lau gwau, ‘Unai be momokani lalohisihisi gauna. Lau lalo-parara dahaka dainai oi lalohisihisi.’ Ia lau hereva henia namonamo bona hebogahisi toana lau hahedinaraia, to unai neganai iena hereva lau haidaua toho lasi.” Unai dainai, namona be oi kamonai namonamo, namo lasi oi laloa unai taudia edia hereva bona edia hemami oi diba vadaeni.

Herevahereva hebou dalana ia namo neganai, unai ese mai ena hekwakwanai tauna ia durua diba ena hekwakwanai gauna ia herevalaia totona, bona reana do ia lao lasi aniani amo ena badu ia koua toho totona. Dawn ese ia hahedinaraia ia aniani momo bona ia mumutaia karana ia rakatania momokani ena badina be dahaka, ia gwau: “Lau lalohisihisi neganai, nega ibounai lauegu adavana lau hereva henia badina ia be lauegu kara ia diba momo bona lau ia durua bada.”

Sibona Emu Ura Dadaraia Lalokau Karana Oi Hahedinaraia

Natuna kekeni ta be ia aniani momo bona ia mumutaia gorere amo ena kudouna ia dika bona ia mase, bona ena lalohisihisi tamana ese inai sisiba ia henia, ia gwau: “Ena be oi laloa oiemu natuna oi lalokau henia, to namona be oi lalokau henia karana oi habadaia.” Oibe, lalokau ena toana oi hahedinaraia momo. Namona be oiemu natuna bona adavana dekenai oi hahedinaraia edia toana eiava edia gaukara dainai sibona oi lalokau henidia lasi. To ta ese aniani namonamo lasi karana ena gorere ia abia neganai, oi lalokau henia be ia auka. Unai dainai, sibona emu ura oi dadaraia lalokauna ese oi do ia durua; Bible ese unai kara ia gwauraia hebogahisi karana, haheauka karana, bona ta ena kerere gwauatao karana. Anina be ta ena namo oi tahua guna bona sibona emu ura oi atoa gabeai.​—⁠1 Korinto 13:​4-8.

Tama ta bona sina ta be edia natuna ena aniani momo bona mumutaia karana idia davaria neganai, idia daradara dahaka do idia karaia. Unai tamana ia gwau: “Lau laloa bema oi diba lasi dahaka do oi karaia, namona be hebogahisi oi hahedinaraia. Lau diba ia be kekeni namona momokani bona ia be mai ena hekwakwanai badana ta. Unai dainai lau durua dalana be lau hagoadaia bona hebogahisi lau hahedinaraia.”

Ia ese ena natuna ia henanadai henia, ia gwau: “Bema oiemu sinana bona lau be nega hanaihanai oiemu hekwakwanai ai henanadailaia, unai be ia namo, eiava?” Unai kekeni ia moale badina ena tamana bona sinana ese idia laloa momo mai hebogahisi ida, unai dainai ena tamana bona sinana be nega ta ta lalonai ena hekwakwanai dainai idia henanadai henia.

Tamana ia gwau: “Nega haida dina haida lalodiai, eiava pura haida lalodiai eiava hua haida lalodiai ia namo, bena unai hekwakwanai ma ia vara lou. To ia sibona ia gwauraia hedinarai unai hekwakwanai ia vara lou neganai, ai hagoadaia toho bona lalohisihisi ena toana ai hahedinaraia lasi.” Ena sinana ia gwau: “Ai herevahereva momo ia danu. Lau hamaoroa iena kara be ia namo ia lao. Bona lau hamaoroa, ‘Namona be oi goada noho oi hesiku lasi. Pura rua bamona oi goada karaia noho. Mani ita itaia pura hida lalonai do oi karaia diba.’ ”

Tamana ia gwau: “Aiemai natuna ena aniani namonamo lasi karana ai davaria haraga lasi badina nega momo adorahi anianina ai ania hebou lasi. Unai dainai lauegu gaukara sediual lau haidaua adorahi dekenai ai aniani hebou diba totona.” Unai bamona edia sediual idia karaia bona haheauka bona lalokau karana idia hahedinaraia neganai, edia natuna ia durua bada bona ia namo.

Unai hekwakwanai ia abia hahinena eiava kekenina ia namo totona, gau badana be sisiba namodia ita hegaegaelaia, unai be lalokau karana ia hahedinaraia. (Hereva Lada-isidia 13:24) Namo lasi unai hisihisi tauna be sibona ena kara dainai ena kerere ena mamina oi koua. Ena aniani momo bona mumutaia karana dainai ia sibona ena moni amo ia ania anianidia edia davana do ia karaia be namo, eiava oi hamaoroa iena aniani momo karana dainai ia sibona ia mumutalaia gabuna do ia hagoevaia, unai ese do ia hadibaia dahaka ia karaia be ia sibona ena maduna. Oi hamaoroa ruma ena taravatu hegeregerenai do ia noho diba, unai ese ia hahedinaraia oi laloa ia sibona ena mauri do ia naria namonamo diba. Unai amo idia aniani namonamo lasi taudia edia lalona ia hagoadaia sibona idia matauraia totona.

Unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina ena lalona ena mamina ia namo lasi dainai, reana nega haida mai badu danu do ia hereva. Unai bamona ia karaia neganai namona be ena hereva oi laloa lasi to oi haheauka sibona. Ena “badu” ena badina oi tahua bona heduru oi henia. (Iobu 6:​2, 3) Joe bona Ann edia aniani namonamo lasi natuna kekenina ia badu dikadika bona hereva dikadia ia gwauraia neganai idia hekwarahi bada idia durua totona.

Ann ia gwau: “Ai ese lalokau ai hahedinaraia hanaihanai; ai ura lasi ai lulua.” Ena adavana ia gwau: “Ia totona heduru ai tahua noho, bona ai hamaoroa ai lalokau henia bona ia do ai naria.” Dahaka ia vara? Unai kekeni ia diba ena tamana bona sinana ese ia idia lalokau henia bada, unai dainai ia sibona ena lalohadai ia gwauraia hedinarai idia dekenai.

Natuna maragina ta ese unai hekwakwanai ia davaria neganai nega momo ena tamana bona sinana idia lalohisihisi bada, to ena sinana be ia lalohisihisi bada momokani. Unai dainai, tamana ese ena adavana do ia durua ia lalo-goada totona be namo. Namo lasi emui headava ia dika natuna ena gorere dainai. Namona be umui abia dae unai nega amo gau haida umui karaia diba lasi.

Reana nega haida ruma bese murimuri taudia dekenai heduru oi tahua. Edia hereva oi tahua be namo. Gau iboudiai oi tahua namonamo guna, bona unai amo oi ese heduru dalana namona do oi abia hidi diba. Bema unai hekwakwanai ia davaria hahinena eiava kekenina ia ura lasi kamonai neganai, namona be oi ha-uraia noho. Namona be oi hadibaia ia do oi durua ia mauri totona, to namo lasi do oi karaia diba lasi gauna oi gwauhamatalaia.

Nega haida oiemu goada do ia ore bona oi laloa oiemu heduru be anina lasi, to namona be lalokau Diravana dekenai oiemu hekwakwanai gaudia oi gwauraia hedinarai. Oi do ia durua diba! Joe ia gwau: “Ai lalo-parara unai hekwakwanai be ai sibona do ai hanamoa diba lasi. Gau badana be Iehova Dirava dekenai ai abidadama momokani. Aiemai noinoi ia kamonai.”

[Footnotes]

a Aiemai December 22, 1990, English gauna lalonai “Who Develop Eating Disorders?” sivaraina oi itaia.

b Aiemai October 1, 1983, The Watchtower lalonai, “Help for the Victims of Incest” oi itaia.

[Box on page 13]

ANIANI NAMONAMO LASI KARANA EDIA TOANA HAIDA

◼ Aniani sisina sibona, hegeregere diet karaia eiava ia ani-vaga

◼ Kopina ia maragi momokani eiava nega haida kopina ia bada ma gabeai ia maragi

◼ Aniani dala idaudia hegeregere aniani hapararaia maragimaragi

◼ Ena be kopina ia maragi vadaeni, to kopina do ia bada garina ia garilaia

◼ Aniani ia lalohadailaia bona ia herevalaia momo, nega momo eksasais ia karaia goadagoada danu

◼ Hua gorere ia abia lasi

◼ Ma haida amo ia siri, hehuni karadia momo, nega daudau digudigu daiutuna lalonai ia noho

◼ Kudou ena hemami ia idauidau momo, hegeregere ia lalo-metau eiava ia badu haraga

◼ Badu neganai, gari neganai eiava lalona ia haragaharaga neganai ia aniani momo

◼ Kopina hamaragia muramura, diet muramura, eiava bogana hagoevaia muramura, hegeregere laxative, ia ania momo

[Picture on page 15]

Mai hebogahisi danu kamonai namonamo karana be gau badana

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia