Tanobada Ibounai Ia Tamona—Do Ia Vara Momokani, A?
TUARI ena histori torea tauna Gwynne Dyer be ena buka ladana War lalonai, ia gwau: “Bema uru haida murinai, tanobada ena bese idauidau ita hatamonaia diba, bona bese tamona bamona ita noho momokani, . . . idaunegai idia havaraia karana, tuari, do ita haorea diba danu . . . Bema ita kwalimu lasi, taunimanima edia noho be . . . do ia dika vaitani.”
Dyer ia gwau taunimanima edia histori bukadia ese bese bona orea goadadia, edia hekwakwanai hanaia totona idia tuari taudia, edia sivarai momo idia kikilaia. Edia lalo-tamona lasi karana ese taunimanima milioni momo herea edia mauri ia hadikaia. King Solomona ena nega ai unai kara ese taunimanima ia hadikaia dalana ia gwauraia bona ena hereva be do mai anina bada hari. Ia torea, ia gwau: “Ma egu matana dekena amo, tanobada lalonai kota maoromaoro lasi kara lau itaia. Haida ese idia dagedage henidia taudia idia tai noho, bona tau ta ese ia durudia lasi. Io, tau ta ese unai hisihisi taudia ia durudia lasi, badina be unai dagedage taudia be mai edia siahu danu.”—Hadibaia Tauna 4:1.
Hari, ataiai ai gwauraia histori torea tauna ena hereva hegeregerena, “idia dagedage henidia taudia idia tai noho,” to unai taudia ita hebogahisi henia dainai sibona lasi, to badina ma ta dainai danu bese idauidau ita hatamonaia bona bese tamona bamona ita noho dalana ita tahua be mai anina: Taunimanima ibounai edia noho do ia dika vaitani garina dainai unai ita tahua! Hari inai nega ena tuari daladia ese idia gaukaralaia besedia ta ta iboudiai do idia hadikaia ore diba, bona kwalimu taudia be lasi.
Kahirakahira Tanobada Ibounai Do Ia Tamona, A?
Tanobada ibounai do ia tamona helarona ia noho, a? Taunimanima ese hapararaia gaudia, tanobada idia hadikaia gaudia unai, idia koua diba, a? Haida idia laloa idia karaia diba. Britain dekenai, Daily Telegraph niuspepa ena edita tauna, John Keegan, tuari ia sivarailaia tauna, ia gwau: “Ena be daradara bona heiriheiri idia do noho, to tuari lasi tanobadana ena toana ita itaia matamaia diba.”
Dahaka dainai ia laloa taunimanima edia noho do ia namo? Ena be taunimanima edia histori lalonai tuari momo idia karaia bona sibodia idia biagua namonamo diba lasi, to dahaka dainai taunimanima momo idia laloa helaro namona ia noho? (Ieremia 10:23) Guna, haida idia gwau, ‘Taunimanima ese edia noho idia hanamoa noho. Histori ia hahedinaraia gau momo idia namo idia lao.’ Hari inai nega danu, momo idia abia dae taunimanima ibounai lalonai kara namo urana ia noho bona kara dika urana do ia halusia. Unai be helaro momokanina, a? Eiava unai lalohadai kererena dainai do idia lalohisihisi? Histori torea tauna J. M. Roberts be ena buka Shorter History of the World lalonai ia torea, ia gwau: “Tanobada ena vaira negana ita laloa neganai, ita gwau lasi noho namona do ita abia. Taunimanima edia hisihisi do ia ore negana ita itaia lasi, bona ita laloa do ia vara be mai ena badina ta lasi.”
Badina korikoridia dainai ita abia dae taunimanima idauidau bona bese idauidau ese edia inai heheni karana bona edia lalo-tamona lasi karana do idia rakatania, a? Eiava taunimanima lasi to ma gau ta ese do ia karaia? Murina herevana dekenai unai henanadai do ita laloa.
[Picture Credit Line on page 2]
Background globe on the cover: Mountain High Maps® Copyright © 1995 Digital Wisdom, Inc.