Hebogahisi-Mai-Lalokauna ida Oi Hereva
“Mai aonega danu iena uduna ia kehoa, bona hebogahisi hadibaia karana be iena malana ai.”—AON. 31:26, BHğ.
1, 2. (a) Iehova idia tomadiho henia taudia ese edena kara idia hahedinaraia be gau badana? (b) Inai stadi lalonai dahaka do ita herevalaia?
IDAUNEGAI, King Lemuela ena sinana be natuna dekenai peroveta hereva ia siaia neganai, ia ese hahine namona ena kara badana ta ia herevalaia. Sinana ia gwau: “Mai aonega danu iena uduna ia kehoa, bona hebogahisi hadibaia karana be iena malana ai.” (Aon. 31:1, 10, 26, BHğ) Aonega hahinena bona idia ura Iehova Dirava idia hamoalea taudia ibounai ese edia malana ai hebogahisi o hebogahisi-mai-lalokauna ia noho be gau badana. (Aonega Herevadia 19:22 duahia.) Namona be tomadiho momokani idia badinaia taudia ibounai edia hereva dalana amo hebogahisi-mai-lalokauna idia hahedinaraia.
2 Hebogahisi bona lalokau tauna ena kara be edena bamona? Daidia dekenai hebogahisi bona lalokau ita hahedinaraia be namo? Dahaka ese ita do ia durua mai hebogahisi bona lalokau ida ita hereva totona? Edena dala ai unai kara rua ese ita do ia durua eda ruma bese bona tadikaka taihu ida ita herevahereva namonamo totona?
Hebogahisi Bona Lalokau
3, 4. (a) Lalokau bona hebogahisi edia anina be dahaka? (b) Lalokau bona hebogahisi tauna ena kara be edena bamona?
3 Nega momo hebogahisi bona lalokau be idia gaukara hebou.a Hebogahisi tauna be haida edia namo ia laloa bada, unai dainai idia dekenai kara namodia ia karaia bona hereva namodia amo ia durudia. Lalokau tauna be mai ena lalokau ida ma haida edia namo ia laloa. Unai kara ruaosi ia hahedinaraia tauna be mai ena ura bona lalona ibounai ida ta ia badinaia ela bona ena ura ena anina ia guguru.
4 Danu, Baibel ese ia hahedinaraia hebogahisi bona lalokau tauna be ma haida ia kara namo henidia. Unai kara ruaosi be idau taudia dekenai ita hahedinaraia diba. Aposetolo Paulo bona taunimanima 275 edia lagatoi ia makohi neganai, Melita motumotu ai idia noho taudia ese idia dekenai unai bamona kara idia hahedinaraia—to Paulo bona lagatoi ai idia guia taudia be unai taudia idia diba lasi. (Kara 27:37–28:2) To danu, ita bona ita diba vadaeni tauna ta huanai hebogahisi-mai-lalokauna be mai anina bada.b Keni taudia be unai kara idia hahedinaraia danu. Baibel ia gwau: “Umui ese Israela taudia ibounai umui bogahisihisi henia, Aigupito dekena amo idia raka siri neganai.”—1 Sam. 15:6.
Laloa Dobu Bona Guriguri Karana be mai Anina Bada
5. Dahaka ese ita do ia durua iseda malana ita biagua totona?
5 Iseda hereva lalonai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia be auka. Iamesi ese iseda malana be inai bamona ia herevalaia: “Tau ta ese ia hamanadaia diba lasi. Ia be dika momokani, bona biagua totona be auka. Ia be mase havaraia poisini amo ia honu.” (Iam. 3:8, NW ) Ena be eda malana ita biagua be auka, to dahaka ese ita ia durua ita biagua totona? Iesu ese tomadiho gunalaia taudia dekenai ia gwauraia herevana amo unai haere do ita diba. Ia gwau: “Tau ena lalona ia honu momokani gaudia dekena amo iena uduna ia hereva.” (Mat. 12:34) Iseda malana ai hebogahisi-mai-lalokauna ia hedinarai totona, namona be iseda kudouna dekenai hebogahisi-mai-lalokauna ia noho be namo. Namona be ita itaia edena dala ai laloa dobu bona guriguri karana ese ita do ia durua unai bamona ita karaia totona.
6. Dahaka dainai Iehova ese hebogahisi-mai-lalokauna ida ia karaia “siahu karadia” ita laloa dobu be namo?
6 Baibel ia gwau, Iehova be “bogahisihisi bona lalokau” Diravana. (Eso. 34:6) Salamo torea tauna ia gwau, “Lohiabada e, tanobada be oiemu noho hanaihanai lalokauna dekenai ia honu noho.” (Sal. 119:64) Baibel ena sivarai idauidau ese idia hahedinaraia edena dala ai Iehova ese ia idia tomadiho henia taudia dekenai hebogahisi-mai-lalokauna ia hahedinaraia. Bema nega ita atoa Iehova ena “siahu karadia” ita laloa dobu, unai ese ita do ia durua iena kara ita tohotohoa totona.—Salamo 77:12 duahia.
7, 8. (a) Edena dala ai Iehova ese hebogahisi-mai-lalokauna be Lota bona ena ruma bese dekenai ia hahedinaraia? (b) Davida ese Dirava ena hebogahisi-mai-lalokauna be edena bamona ia laloa?
7 Aberahamo ena vavana Lota bona ena ruma bese be Sodoma dekenai idia noho. To, Iehova ese unai hanua ia hadikaia neganai, Ia ese Lota bona ena bese ia hamauria dalana mani ita laloa. Unai nega ia kahirakahira neganai, aneru rua be Lota dekenai idia lao bona ia idia hamaoroa ena ruma bese ida unai hanua idia rakatania haraga be namo. Baibel ia gwau: “To Lota be ia haraga lasi, unai dainai [aneru] ese ia bona ena adavana bona ena natudia kekeni edia imadia idia abia, bona hanua ena murimuri kahana dekenai idia hakaua, badina be Lohiabada ese idia dekenai ia bogahisihisi.” Unai sivarai ita laloa dobu neganai, ita itaia Dirava ese ena hebogahisi-mai-lalokauna be Lota bona ena ruma bese dekenai ia hahedinaraia.—Gen. 19:16, 19.
8 Danu, idaunegai King Davida ena sivarai ita laloa. Ia gwau: “Ia ese egu kara dika ibounai ia gwauatao noho. Ia ese egu gorere ibounai dekena amo lau ia hamauria noho.” Reana Davida be Iehova ia tanikiu henia badina ena be ia bona Bataseba be kara dika idia karaia, to Iehova ese ena dika ia gwauatao! Davida ese Iehova ia hanamoa, ia gwau: “Dirava ese ia dekenai idia gari taudia, be ia lalokau henia momokani. Iena lalokau idia dekenai be bada herea, hegeregere guba be tanobada ena ataiai daudau herea ia noho bamona.” (Sal. 103:3, 11) Unai bona Baibel ena sivarai ma haida bona Iehova ena hebogahisi-mai-lalokauna ita laloa dobu neganai, ita ura Dirava ita hanamoa bona tanikiu henia. Unai bamona hemami ese ita do ia durua Dirava momokanina ena kara ita tohotohoa totona.—Efe. 5:1.
9. Dahaka dainai Iehova idia tomadiho henia taudia ese dina ta ta ai hebogahisi-mai-lalokauna idia hahedinaraia be namo?
9 Baibel ena sivarai momo ese idia hahedinaraia Iehova be ia idia tura henia vadaeni taudia dekenai ena hebogahisi-mai-lalokauna—noho hanaihanai lalokauna—ia hahedinaraia. To mauri Diravana idia tura henia lasi taudia be edena bamona? Iehova ese idia ia kara auka henia, a? Lasi vaitani. Luka 6:35 ia gwau: “Dirava ese ia dekenai idia tanikiu henia lasi taudia bona kerere taudia danu ia bogahisihisi henidia.” “Ia ese kara dika taudia bona kara namo taudia edia latanai dina ena diari ia henia noho. Medu danu kara maoro taudia bona kara kerere taudia edia latanai ia siaia diho.” (Mat. 5:45) Matamanai hereva momokani ita do diba lasi o ita do badinaia lasi neganai, Dirava be ita dekenai hebogahisi ia hahedinaraia. To, hari ita be Ia ita tomadiho henia dainai, Ia ese ita dekenai noho hanaihanai lalokauna—hebogahisi-mai-lalokauna—ia hahedinaraia. (Isaia 54:10 duahia.) Unai dainai, Iehova ita tanikiu henia. Danu, unai ese ita ia hagoadaia eda hereva bona eda dina ta ta maurina lalonai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia totona!
10. Dahaka dainai guriguri karana ese ita do ia durua hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia totona?
10 Guriguri karana ese ita do ia durua hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia totona. Unai ena badina be inai: Lalokau bona hebogahisi be Iehova ena lauma helaga ena huahua rua. (Gal. 5:22) Lauma helaga ese ita ia durua diba hebogahisi-mai-lalokauna be iseda kudouna lalonai ita atoa totona. Iehova ena lauma helaga ita abia dalana tamona be, guriguri amo. (Luka 11:13) Unai dainai, ita guriguri loulou Dirava ena lauma helaga ita abia bona ena hakaua dalana ita badinaia totona. Oibe, laloa dobu bona guriguri karana ese ita do ia durua hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia totona.
Headava Lalonai Hebogahisi-Mai-Lalokauna ida Hereva
11. (a) Edena bamona ita diba Iehova ia ura tau ese ena adavana dekenai hebogahisi-mai-lalokauna ia hahedinaraia be namo? (b) Edena dala ai hebogahisi-mai-lalokauna ese tau do ia durua ena hereva dalana ia naria namonamo totona?
11 Paulo ese tatau ia hagania: “Tatau e, emui adavana do umui lalokau henia, Keriso ese ekalesia ia lalokau henia bamona. Keriso ese danu iena mauri ia atoa diho ekalesia dainai.” (Efe. 5:25) Danu, Iehova ese Adamu bona Heva dekenai ia gwauraia herevana be Paulo ese tau dekenai ia gwauraia lou. Ia gwau: “Tau ese iena tamana bona sinana do ia rakatania, vadaeni iena adavana sibona dekenai do ia hakapua. Bona idia ruaosi be tauanina tamona do idia noho hebou.” (Efe. 5:31) Momokani, Iehova ia ura tau ese nega ibounai ena adavana ia badinaia, anina be hebogahisi-mai-lalokauna ia hahedinaraia be namo. Ia ese taunimanima edia vairanai ena hahine ena kerere ia herevalaia lasi o hahemaraia lasi. To mai moale ida ena hahine ia hanamoa. (Aon. 31:28) Bema badina haida dainai hepapahuahu ia vara, hebogahisi-mai-lalokauna ese tau do ia durua ena hahine ia hadikaia lasi o hahemaraia lasi totona.
12. Edena dala ai hahine ese ena hereva lalonai hebogahisi-mai-lalokauna ia hahedinaraia be namo?
12 Danu, hebogahisi-mai-lalokauna ese hahine ia durua diba ena hereva dalana ia naria namonamo totona. Tanobada taudia edia hereva dalana ia tohotohoa lasi be namo. Ia ese ‘ena adavana ia matauraia’ dainai, taunimanima vairanai ena adavana ia hadikaia lasi, bona unai ese ma haida do ia durua iena adavana idia matauraia bada totona. (Efe. 5:33) Ia ura natudia ese tamana idia matauraia dainai, natudia vairanai tau ena hereva ia koua lasi o hepapahuahu lasi. To ia bona tau sibona idia noho neganai, hekwakwanai idia herevalaia diba. Baibel ia gwau: “Aonega hahine ese . . . iena famili taudia ia haginidia goada.” (Aon. 14:1) Iena ruma ai be moale bona maino sibona idia noho be namo.
13. Edeseniai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia be namo? Edena dala ai unai ita hahedinaraia diba?
13 Ruma o hehuni gabunai danu, namona be headava taudia ese edia hereva amo idia hahedinaraia ta ta idia matauraia heheni. Paulo ia gwau: “Inai gaudia umui negea momokani: Badu, dagedage, laloa dika. Hereva dika bona hereva mirodia do umui gwauraia lasi.” Ma ia gwau: “Unai dainai inai bamona karadia, dabua bamona do umui atoa: Bogahisihisi, durua, manau, manada bona haheauka. . . . Do umui lalokau henia, vadaeni do umui noho hebou namo herea, mai laloa tamona danu.” (Kol. 3:8, 12-14) Nega ibounai natudia vairanai, tama sina ese edia hereva dalana amo hebogahisi-mai-lalokauna idia hahedinaraia neganai, natudia be do idia moale bona edia tama sina edia hereva dalana do idia tohotohoa.
14. Edena dala ai tama ese ena hereva amo ena ruma taudia ia durua diba?
14 Salamo torea tauna be Iehova dekenai ia gwau: “Mani emu kara oiemu noho hanaihanai lalokauna dekena amo, lau do oi hagoadaia.” (Sal. 119:76) Iehova ese ena taunimanima ia hagoadaia dalana hereadaena be inai: Idia dekenai sisiba bona hakaua herevadia ia henia. (Sal 119:105) Edena dala ai eda guba Tamana ena haheitalai ese tama ia durua ena hereva amo ruma taudia ia hagoadaia totona? Sisiba bona hagoadaia hereva ia henia diba. Ruma Bese Ena Tomadiho negana be nega namona unai bamona idia karaia totona!—Aon. 24:4.
Tadikaka Taihu Dekenai Noho Hanaihanai Lalokauna Hahedinaraia
15. Edena dala ai elda bona lo taudia ese kongrigeisen ai hebogahisi-mai-lalokauna idia hahedinaraia?
15 King Davida ia guriguri: “Oiemu lalokau bona oiemu hereva momokani, oi ese oi badinaia noho gaudia, ese lau do idia naria nega ibounai.” (Sal. 40:11) Edena dala ai kongrigeisen elda taudia bona lo taudia ese Iehova ena kara idia tohotohoa be namo? Baibel amo tadikaka taihu idia durua neganai, mai hebogahisi bona mai lalokau ida idia hereva be namo.—Aon. 17:17.
16, 17. Edena dala ma haida ai iseda hereva lalonai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia?
16 Bema ita itaia tadikaka ta o taihu ta ena abia hidi ese Baibel ena taravatu do ia utua, dahaka ita karaia be namo? Unai tauna ita durua dala maorona ia abia hidi totona, be hebogahisi karana. (Sal. 141:5) Bema ita itaia tadikaka ta o taihu ta be kerere badana ia karaia, lalokau karana be ia ita durua “ekalesia gunalaia taudia do ia boiria be namo. Idia ese ia dainai do idia guriguri, bona ia dekenai dehoro do idia atoa, Lohiabada ena ladana dekenai.” (Iam. 5:14) Bema kerere tauna ese elda taudia ia itaia lasi, namona be ita ese elda taudia ita hadibaia, badina unai be lalokau karana. Eda huanai idia noho taudia ma haida be idia lalomanoka, haida idia hereva henia lasi, idia laloa idia be anina lasi, eiava idia moale lasi. Dala namona be hebogahisi-mai-lalokauna ida ‘lalometau taudia do ita hagoadaia.’—1 Tes. 5:14, NW.
17 Bema ita kamonai Dirava ena inai taudia ese tadikaka taihu haida edia ladana idia hadikaia, dahaka do ita gwau? Namo lasi iseda tadikaka ita laloa kerere, to namona be unai bamona samania koikoi tauna ena hereva ita dadaraia. Eiava ita nanadaia bema ia herevalaia gauna be ia hamomokania diba. Nega haida Dirava ena inai taudia idia ura iseda tadikaka taihu idia dagedage henia dainai edia noho gabudia totona idia henanadai. To lalokau karana be inai: Tadikaka taihu edia noho gabuna do ita gwauraia hedinarai lasi.—Aon. 18:24.
Hebogahisi Bona Lalokau Tauna be Mauri Do Ia Davaria
18, 19. Dahaka dainai iseda tadikaka taihu dekenai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia be namo?
18 Nega ibounai Iehova tomadiho henia taudia dekenai noho hanaihanai lalokauna ita hahedinaraia be namo. Nega dikadia ai danu, eda hereva lalonai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia be namo. Nega ta Israela taudia edia lalokau ia ore haraga, “hanuaboi ena paripari, rei dekenai, be dina ese ia hakaukaua haraga bamona.” Unai neganai Iehova ia badu. (Hos. 6:4, 6) To, bema hanaihanai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia, Iehova ia moale. Iehova ese unai kara idia hahedinaraia taudia ia hanamoa dalana mani ita itaia.
19 Aonega Herevadia 21:21 (BHğ) ia gwau: “Kara maoromaoro bona hebogahisi ia tahua tauna ese mauri bona kara maoromaoro bona hairai ia davaria.” Unai bamona tauna ese do ia davaria hahenamo ta be inai: Mauri hanaihanai. Bona Iehova ese ia durua ‘mauri korikorina ia dogoatao auka’ totona. (1 Tim. 6:12, 19, NW ) Unai dainai, ‘kota maoromaoro do ita karaia, bona ta ta dekenai kara namo bona bogahisihisi do ita henia.’—Sek. 7:9.
[Footnotes]
a Baibel gadodia ai idia hahanaia herevana, “hebogahisi-mai-lalokauna,” be Hiri Motu Baibel ai idia hahanaia bogahisihisi o hebogahisi, lalokau, bona noho hanaihanai lalokauna. Unai dainai, inai stadi ese ia gwauraia siri ibounai be “hebogahisi-mai-lalokauna” idia herevalaia.
b Hebogahisi-mai-lalokauna ena hereva ma haida oi diba totona, June 1, 2002, Gima Kohorona, rau 8-12, 14-15 itaia.
Anina Oi Gwauraia Diba, A?
• Lalokau bona hebogahisi edia anina be dahaka?
• Dahaka ese ita do ia durua mai hebogahisi bona lalokau ida ita hereva totona?
• Edena dala ai headava taudia ese edia herevahereva lalonai noho hanaihanai lalokauna idia hahedinaraia?
• Dahaka ese ia hahedinaraia iseda tadikaka taihu dekenai hebogahisi-mai-lalokauna ita hahedinaraia be namo?
[Picture on page 23]
Iehova ena hebogahisi-mai-lalokauna dainai, Davida ese ia hanamoa
[Picture on page 24]
Nega ibounai Ruma Bese Ena Tomadiho oi karaia, a?