Tiokratik Haroro Sikuli Ena Henanadai
Tiokratik Haroro Sikuli ena henanadai January 1 ia lao April 23, 2001 edia wiki herevadia dekenai. Henanadai negana lalonai henanadai edia haere be ma pepa ta dekenai oi torea.
[Itaia: Henanadai negana lalonai, Baibel sibona oi gaukaralaia haere oi tahua totona. Henanadai murinai ai torea stadi gaudia be oi sibona emu stadi karaia totona. Gima Kohorona edia amo ai abia hereva haida edia rau bona paragraf namba ai torea lasi.]
Henuna hereva oi gwauraia Momokani eiava Koikoi:
1. Ena be ita ura lasi hebogahisi mamina ese ita ia koia bona kara dika badana ita gwauatao kava, to Iosepa ena kara ita tohotohoa diba bona ita ia kara dika henia tauna ia helalo-kerehai neganai ita gwauatao mai hebogahisi ida. (Gen. 42:21; 45:4, 5) [1, w99 1/1 rau 31 par. 2-3] Momokani.
2. Sivarai Ginigunana bukana ese sene taudia edia lista ia hahedinaraia, bona Samuela bona King Taudia bukadia edia hereva ia gwauraia lou sibona. [4, si Jan 22 par. 1] Koikoi. Buka Helaga lalonai Iehova hanamoa herevadia namo hereadia haida be Sivarai Ginigunana lalonai idia noho; danu, Iehova ena kara maoromaoro Basileiana idia laulaulaia gaudia ia hahedinaraia.
3. Baibel ese “Keriso tuari henia tauna” tamona ia gwauraia, bona ia be vaira negana ai do ia hedinarai. [4, rs rau 243] Koikoi. Ioane Ginigunana 2:18 lalonai, aposetolo tauna ese ia hahedinaraia “Keriso idia tuari henia taudia momo” be aposetolo edia nega lalonai idia mai vadaeni.
4. Iesu ese manau ia hahedinaraia dalana be gaukara idauna ta ia abia dae, tanobada dekenai ia mai totona guba ia rakatania, bona tanobada tauna ta ai ia lao dainai nega sisina aneru ese ia idia hereaia. (Fil. 2:5-8; Heb. 2:7) [5, w99 2/1 rau 6 par. 3] Momokani.
5. Sisaka be Iuda lalonai ia vareai bona “Lohiabada ena Dubu Helaga ena kohu namo herea, bona king ena ruma ena kohu namodia ia abia lao” be akioleji gaukara ese ia hamomokania. (2 Siv. 12:9) [11, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w88 9/1 rau 28 par. 3 itaia.] Momokani. Unai sivarai be laulau ta ese ia hamomokania, unai laulau be Amona ena dubu lalonai ia noho, Karnak, Egypt dekenai.
6. Aposetolo edia negai Keristani taudia ese beibi idia bapatisodia lasi. [12, rs rau 64] Momokani.
7. Ta ese Dirava ia hesiai henia lalonai do ia abia diba davana ia laloa lasi be maoro. [13, w99 4/15 rau 16 par. 2] Koikoi. Heberu 11:6 ese ia hahedinaraia, Iehova ena kara, iena ura idia karaia toho taudia dekenai davana namona ia ura henia karana danu, ita abia dae be mai anina bada Keristani abidadama dekenai.
8. Salamo 103:2 ena hereva hegeregerena, Davida ese Iehova ena “hariharibada” ia gwauraia, unai neganai ia be Iehova ese ia karaia gaudia ia laloa. [15, w99 5/15 rau 21 par. 5-6] Koikoi. Inai salamo lalonai, Davida ese Iehova ena lalokau bona hebogahisi karadia ia laloa, iena gwauatao karana ia gwauraia guna. (Sal. 103:3)
9. Solomona, Serubabele, bona Heroda ese idia haginia dubudia, bona Mose ese ia haginia palai dubuna danu, ese gau tamona idia laulaulaia. [17, bsi01 Esera par. 16] Momokani. Idia ibounai ese “Palai Dubu momokanina,” lauma dubu eiava Keriso ena kara dika davalaia boubouna amo Iehova kahirakahira ita lao bona ia ita tomadiho henia dalana, idia laulaulaia. (Heb. 8:2; 9:2-10, 23)
10. Keristani kongregesen ginigunana be Sivarai Ginigunana lalonai ia noho bese taudia edia lista amo namo idia abia lasi. [8, bsi01 1 Sivarai par. 23] Koikoi. Ia hahedinaraia sene taudia edia lista amo Mataio bona Luka ese idia hamomokania diba Iesu Keriso be “Davida ena natuna” bona Mesia bona biaguna korikorina. (Mat. 1:1-16; Luka 3:23-38)
Henuna henanadai oi haerelaidia:
11. Dahaka dainai Iehova ese hahemaoro herevana metauna be Ahaba ena iduhu latanai ia atoa? (1 Ki. 16:31; 2 Ki. 9:7, 26) [3, si Jan 15 par. 34] Bala idia tomadiho henia dainai bona unai kara lalonai rara idia bubua dainai.
12. Mataio 24:45-51 ai ia hedinarai hegeregerena, hereva momokani negea taudia edia kara be edena bamona? [4, rs rau 337] Idia ese abidadama momokani idia rakatania sibona lasi, to edia bamodia gunadia idia “botaia” danu, taunimanima vairanai idia gwauraidia dika bona dala ma haida amo edia gaukara idia koua toho; hereva momokani taudia be unai bamona idia karaia, Dirava ena orea hadikaia totona, hanamoa totona lasi. (Unai bamona hereva ia hegeregere)
13. Iuda ena King Usaia ena kara amo goada gaudia dekenai dahaka gau namona ita dibaia diba? (2 Siv. 26:15-21) [14, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w99 12/1 rau 26 par. 1-2 itaia.] Iseda goada gaudia be mai aonega, manau, bona hekokoroku lasi dalanai ita gaukaralaia lasi neganai, iseda manoka eiava ita hakererea gaudia ai idia lao diba.
14. Iesu ese kastom karana ta ia hamatamaia lasi, to ena aposetolo taudia edia aena ia huria karana amo, dahaka ia hadibaia namonamo? (Ioa. 13:4, 5) [7, w99 3/1 rau 30 par. 9] Iesu ese manau karana ia hadibaia namonamo; ita laloa lasi ita be bada dainai nega ibounai taunimanima ese iseda hesiai gaukara do idia karaia be namo, danu namo lasi ita ese ladana badana bona dagi badana do ita tahua; namona be taunimanima totona anina maragi gaukarana danu ita ura ita karaia.
15. Dahaka dainai 1 Sivarai 14:8-17 ena hereva be mai anina bada Isaia ena negai, bona hari inai negai Kerisendom dekenai? (Isa. 28:21) [6, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w91-E 6/1 rau 21 par. 2-3 itaia.] Isaia ia gwau Iehova ese Pilistia taudia dekenai kara idauna ta ia karaia hegeregerena, lauma dalanai idia kekero Iuda taudia dekenai unai bamona kara idauna bona goadana do ia karaia. Iuda dekenai ia vara gauna ese Kerisendom dekenai nega dokona ai do ia vara gauna ia laulaulaia.
16. Israela taudia momo ese Bala tomadiho henia karana be dahaka dainai idia ura henia? [12, w99 4/1 rau 29 par. 3-6] Bala tomadihona be taravatu momo lasi tomadihona; Israela taudia ese Taravatu idia dadaraia diba; sihari ena hemami hagugurua karadia ese edia tauanina ena ura idia veria; toana be Bala tomadiho henia Kanana taudia ese kohu bada idia abia.
17. Hesekaia ena gaukara, Ierusalema ena ranu naria bona habadaia gaukarana, amo dahaka gau namona ita dibaia diba? (2 Siv. 32:3, 4) [15, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w96 8/15 rau 6 par. 1-2 itaia.] Iboudiai ese hereva momokani ena ranu idia abia diba, bema idia bisi bada lalonai danu davaria totona idia geia, bona idia naria namonamo noho tau ta eiava gau ta ese unai mauri ranuna ia kokia garina.
18. Iosaia ena haheitalai ese edena bamona hari inai negai matamata taudia do ia hagoadaia Dirava idia hesiai henia bona mai goada ida tomadiho koikoi idia dadaraia totona? (2 Siv. 34:3, 8, 33) [16, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w00 9/15 rau 29 par. 3-6; rau 30 par. 1 itaia.] Iena mauri lagani be 15 lalonai, ‘ia do mero neganai,’ Dirava ia tahua; iena mauri lagani be 20 ia do abia lasi neganai, tomadiho koikoi ia tuari henia matamaia bona gabeai dubu ia hanamoa bona tano dekenai tomadiho goevana ia haginia lou.
19. Babulonia dekenai idia noho Iuda taudia ibounai be abidadama lasi taudia, a? Unai amo dahaka mai anina bada gauna ita dibaia diba? (Esr. 1:3-6) [17, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w86-E 1/15 rau 8 par. 4, 7 itaia.] Ena be reana Iuda taudia haida ese kohu idia laloa bada eiava Iehova ese ia karaia gaudia idia laloa bada lasi, to haida edia noho dalana, hegeregere idia buruka eiava idia gorere dainai, edia tano dekenai idia giroa lou diba lasi. Hari inai negai, taunimanima ibounai be ful-taim hesiai gaukara ai do idia vareai diba lasi, to Israela taudia bamona tomadiho momokani habadaia lalonai idia gaukara goadagoada taudia idia durua bona hagoadaia diba.
20. Sivarai Iharuana 5:13, 14 ena hereva lalonai, dahaka ese ia hahedinaraia Iehova ese iena taunimanima edia hanamoa anena ia kamonai bona ia moalelaia? [9, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w94 5/1 rau 10 par. 7 itaia.] Ia ese Dubu be ori amo ia hahonua; iena hairai ese iena ruma ia hahonua. (Unai bamona hereva be hegeregere)
Henuna herevadia dekenai idia torea lasi herevadia oi torea:
21. Ta ese Keristani tadikaka ta dekenai sisiba herevana ia gwauraia neganai, namona be ena hereva be Dirava ena aonega amo ia abia, taunimanima edia lalohadai amo lasi. (Kol. 2:8) [2, w99 1/15 rau 22 par. 1]
22. Aramagedono tuarina amo gini siri dalana ia noho lasi. (Mat. 12:30; 2 Tes. 1:8) [9, rs rau 42]
23. Tubutubu gauna be ava ginigini dainai ia tubu lasi bona anina ia havaraia lasi hegeregerena, lalo-hekwarahi bada herea bona kohu ura henia dikadika karana ese ta do ia koua diba bena lauma dalanai ia goada lao lasi. (Mat. 13:19, 22) [10, w99 3/15 rau 22 par. 5]
24. Korinto Ginigunana 15:29 lalonai Paulo ia gwau “bapatiso idia abia [idia be] mase taudia totona,” unai ena anina be mauri dalana ta lalonai idia vareai, bena Iesu hegeregerena Dirava do idia badinaia ela bona mase bena gabeai lauma ai do ia hatoredia isi lou. [13, rs rau 65-66]
25. Solomona ia kwalimu lasi gauna dekenai Keristani tauna momokanina ia kwalimu totona, iena tomadiho lalonai gau ibounai be mai kudouna ibounai ida ia karaia bona lalo-rua karana ia negea be namo bona Iesu ena hereva ia badinaia, bena ‘Iehova iena Dirava do ia lalokau henia mai ena kudouna ibounai ida.’ (Mat. 22:37; 1 Siv. 28:9) [8, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w86-E 6/1 rau 19 par. 17-18 itaia.]
Henuna herevadia dekenai haere maorona oi abia hidi:
26. King Taudia Iharuana 17:5, 6 ena hereva ese ia hahedinaraia (Tigolata Pilesere; Salamanesa Namba 5; Esarahadona) ese iduhu ten basileiana, Israela, lalonai ia vareai bona Samaria ia koua hagegea, bena Asuria ese lagani (740; 607; 537) B.C.E. ai Samaria ia abia. [2, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; w88 10/1 rau 30 par. 1 itaia.]
27. King Taudia Iharuana karoa 25 ese Babulonia dekenai Iuda taudia idia abia mauri murinai Ierusalema dekenai idia vara gaudia ia herevalaia amo ia hahedinaraia (Daniela; Esekiela Ieremia) be unai buka ena torea tauna bona ia hahedinaraia danu, lagani (580; 537; 455) B.C.E. ai unai toretore ia haorea. (2 Ki. 25:27) [3, Wiki ta ta ena Baibel duahiduahi; si Jan 15 par. 3 itaia.]
28. Esodo 4:11 ia hahedinaraia, Iehova Dirava ese ‘tau ta ena uduna ia hakapua, ena taiana ia koua, ena matana ia kehoa, bona matana ia hakapua,’ anina be ia ese (taunimanima edia tauanina edia dika ia havaraia; hesiai gaukara idauidau totona taunimanima ia abia hidi; taunimanima edia tauanina edia dika ia koua lasi). [14, w99 5/1 rau 28 par. 2]
29. Sivarai Iharuana 36:17-23 ese ia gwauraia lagani 70 ena nega be lagani (537; 607; 677) B.C.E. ai ia doko. [16, si01 2 Sivarai par. 35]
30. Baibel ese taunimanima edia vara dinadia moalelaia karadia be nega rua (ia gwauraidia namo; ia gwauraidia namo lasi; vara dinadia moalelaia karadia idia hahedinaraia lasi). (Gen. 40:20-22; Mat. 14:6-10) [17, rs rau 430]
Henuna herevadia dekenai siri maorona oi abia hidi:
Eso. 21:22, 23; Aon. 25:11; Roma 12:2; 2 Pet. 3:15, 16; Apok. 16:13, 14
31. Mai eda ura ida ita hekwarahi be gau badana, iseda lalona ita haidaua bona Dirava ese ia henia hereva momokani amo iseda lalona ita hahonua totona. [Roma 12:2] [11, w99 4/1 rau 22 par. 2]
32. Sisiba ita henia neganai, mai anina bada gauna be hereva maorodia do ita abia hidi. [Aon. 25:11] [2, w99 1/15 rau 23 par. 1]
33. Iehova ese ia hahedinaraia, iena sinana ena bogana amo ia do vara lasi beibi ia hadikaia tauna ena kerere davana do idia henia. [Eso. 21:22, 23] [1, rs rau 76]
34. Satani ena siahu ese tanobada besedia ia doria Dirava idia tuari henia totona. [Apok. 16:13, 14] [9, rs rau 43]
35. Bema ita ese Buka Helaga ena hereva ita hagagevaia sibona eda lalohadai hamomokania totona, dika do ita davaria. [2 Pet. 3:15, 16] [16, rs rau 61]