Iseda Haroro Bona Mauri Dalana Hebou Pepana Edia Referens
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 2-8
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 79-81
Oi Hahedinaraia Iehova Ena Ladana Hairaina Oi Lalokau Henia
Mauri Davalaia Boubouna ‘Harihari Gauna Hereadaena’ Tamana Amo
5 Edena dala ai do ita hahedinaraia ita be Iehova ena ladana ita ura henia? Iseda kara amo. Oibe, Iehova ia ura do ita helaga. (1 Petero 1:15, 16 duahia.) Anina be Iehova sibona do ita tomadiho henia bona mai kudouna ibounai ida ia do ita kamonai henia. Ena be ita idia dagedage henia, to namona be ita hekwarahi iena hakaua herevadia bona taravatu goevadaedia ita badinaia totona. Kara maoromaoro ita karaia neganai, iseda diari ita hahedinaraia bona unai amo Iehova ena ladana ita hanamoa. (Mat. 5:14-16) Ita be helaga taudia dainai, iseda mauri dalana amo do ita hamomokania Iehova ena taravatu be namo bona maoromaoro bona Satani ena samania herevadia be koikoi. Kerere ita karaia neganai, namona be ita helalo-kerehai bona Iehova ena ladana idia hadikaia karadia ita dadaraia.—Sal. 79:9.
ijwbv-E 3 par. 4-5
Roma 10:13—“Iehova Ena Ladanai Idia Boiboi”
Baibel lalonai inai hereva “Iehova ena ladanai idia boiboi” anina be iena ladana ita diba bona tomadiho ai ita gaukaralaia sibona lasi. (Salamo 116:12-14) To, Dirava ita abidadama henia bona heduru totona ia dekenai ita lao.—Salamo 20:7; 99:6.
Iesu Keriso be Dirava ena ladana ia laloa bada. Lohiabada ena guriguri lalonai ia gwauraia hereva ginigunadia be: “Aiemai Tamana guba dekenai oi noho, namona be ibounai ese emu ladana idia hahelagaia.” (Mataio 6:9) Danu Iesu ia hahedinaraia mauri hanaihanai abia totona, namona be unai ladana ia abia Tauna do ita dibaia, badinaia bona lalokau henia.—Ioane 17:3, 6, 26.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 111
Iosepa
Iosepa ena Ladana Idia Abia Isi. Iakobo ena natudia huanai Iosepa be dagi badana ia abia dainai, nega haida iena ladana idia gaukaralaia Israela besena ena iduhu ibounai (Sal 80:1) eiava Not kahana ena basileia ai idia noho taudia idia herevalaia be maoro. (Sal 78:67; Am 5:6, 15; 6:6) Baibel ena peroveta herevadia lalonai iena ladana ia noho danu. Esekiela ena matahanai lalonai, Iosepa ena ahuna be kahana rua ia abia (Ese 47:13), danu siti ena geiti ta ladana “Iehova be Unuseniai” dekenai Iosepa ena ladana ia noho (Ese 48:32, 35), bona Iehova ena taunimanima idia haboua lou neganai, Iosepa be Israela besena ena kahana ta ena lohia tauna bona Iuda be kahana ta ena lohia tauna. (Ese 37:15-26) Obadaia ena peroveta herevana amo ia hahedinaraia “Iosepa ena bese taudia” be “Esau ena bese taudia” hadikaia karana lalonai do ia vareai (Ob 18), bona Sekaraia ena peroveta herevana ia hahedinaraia Iehova ese “Iosepa ena bese” do ia hamauria. (Sek 10:6) Lauma Israela besena lalonai Iosepa ena iduhu ia hedinarai, to Eparaima be ia noho lasi.—Apo 7:8.
Apokalupo 7:8 ai Iosepa ena ladana ia noho ese ia hahedinaraia Iakobo be kahirakahira do ia mase neganai ia gwauraia proveta herevana be lauma Israela besena totona. Unai dainai, do ita laloatao mai anina bada gauna be, Iakobo ena Siahu Ibounai Tauna, Iehova Dirava ese Keriso Iesu, Mamoe Naria Tauna Namona ia henia, bona iena mauri ia atoa diho ena “mamoe” ia hamauridia totona. (Ioa 10:11-16) Keriso Iesu be Dirava ena dubu helaga, lauma Israela besena unai, ena kona nadi badana. (Ef 2:20-22; 1Pe 2:4-6) Bona unai Mamoe Naria Tauna bona Nadi be Siahu Ibounai Diravana ida ia noho.—Ioa 1:1-3; Ka 7:56; He 10:12; Ge 49:24, 25 hahegeregerea.
SEPTEMBER 9-15
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 82-84
Oi Karaia Hesiai Gaukara Oi Moalelaia
wp16.6-E 8 par. 2-3
Guba Manudia Amo Ita Dibaia Gaudia
Ierusalema ai idia noho taudia be bisini manu idia diba, badina unai manu be ruma edia guhi dekenai edia ruma idia karaia. Haida be Solomona ese ia haginia dubu helaga lalonai edia ruma idia karaia. Lagani ta ta ai dubu helaga lalonai edia ruma idia karaia, badina edia natudia idia havaraia diba bona gau ta ese idia do ia hadikaia lasi.
Salamo 84 ia torea tauna—Kora ena natuna merona ta be hua 6 6 ai, wiki tamona lalonai dubu helaga dekenai ia gaukara, bona ia ese manu edia ruma ia itaia.[2] Ia ura unai bisini manu bamona Iehova ena ruma lalonai do ia noho hanaihanai, ia gwau: “Tuari oreadia edia Iehova e, emu dubu helaga badana lau ura henia bada! Iehova ena dubu ena ariara be mai kudouna ibounai ida lau ura henia, Oibe, lau ura henia dikadika . . . Egu King bona egu Dirava, Tuari oreadia edia Iehova e, emu boubou patana ena badinai, manu be edia ruma idia karaia danu, bona bisini manu edia ruma idia karaia, unuseniai edia natudia idia naria.” (Salamo 84:1-3) Unai hegeregerena, ita ura ita bona iseda natu maragidia danu be hanaihanai Dirava ena taunimanima ida kongrigeisen heboudia ai ita noho bona ita moale, a?—Salamo 26:8, 12.
Emu Goada Hegeregerena Oi Gaukara Bena Do Oi Moale
Ita buruka eiava ita gorere neganai, Iehova ena hesiai gaukara lalonai gau haida ita karaia diba lasi. Bema oi be tama o sina ta, reana do oi laloa stadi o Keristani hebou lao henia karana amo namo ta do oi davaria lasi, badina emu goada bona nega bada be emu natu maragidia dekenai oi haorea. To, reana oi karaia diba lasi gaudia oi lalohekwarahilaia momo dainai, oi karaia diba gaudia oi hagugurua lasi, a?
Lagani tausen momo gunanai, Levi tauna ta be ia hagugurua diba lasi gauna ta ia ura karaia. Lagani ta ta lalonai dubu helaga dekenai wiki rua ia gaukara. To, ia ura dikadika boubou patana badinai do ia noho hanaihanai. (Sal. 84:1-3) Dahaka ese unai abidadama tauna ia durua bena ia abia dae, wiki rua lalonai dubu helaga dekenai ia gaukara be hegeregere? Ia laloparara dubu helaga lalonai dina tamona ia noho karana ese gau ibounai ia hereaia. (Sal. 84:4, 5, 10) Unai hegeregerena, namo lasi ita karaia diba lasi gaudia ita lalohekwarahilaia momo, to namona be ita laloparara iseda goada hegeregerena ita hagugurua diba gaudia ita karaia.
Iehova, Emu Dirava ese Oi Ia Laloa Bada!
12 Bema oi be gorere ta oi haheaukalaia noho, namona be oi abia dae Iehova be oi abia hemami ia diba. Heduru totona ia oi noia unai amo lalohadai maorona oi abia diba. Bona Iehova ese Baibel ai oi totona ia atoa hereva namodia oi tahua. Danu Iehova ese ena hesiai taudia ia laloa bada karana idia herevalaia siridia oi duahia. Bema unai bamona oi karaia, do oi itaia Iehova be mai abidadama ida ia idia hesiai henia taudia ia hanamoa.—Sal. 84:11.
Hakaua Hereva Namodia
it-1-E 816
Tamana Lasi Natuna
Edia lalokau tauna ta ia mase dainai idia taitai bona ta ese ia gimaia lasi taudia be haida ese idia laloa boio haraga diba. Iehova ese inai hereva “tamana lasi natuna” ia gaukaralaia, unai amo do ia hahedinaraia bema Israela besena be kara maoromaoro idia badinaia noho eiava idia rakatania. Israela besena be edia tomadiho karana dekenai idia goada neganai, tamana lasi merona idia naria namonamo. Kara maoromaoro idia badinaia lasi neganai, tamana lasi merona idia kara namo henia lasi, unai ese ia hahedinaraia Israela besena ena kara ia dika ia lao. (Sal 82:3; 94:6; Isa 1:17, 23; Ier 7:5-7; 22:3; Ese 22:7; Sek 7:9-11; Mal 3:5) Tamana lasi natudia idia hadikaia taudia be Iehova ese do ia hadikadia. (De 27:19; Isa 10:1, 2) Iehova ia gwau ia be unai bamona taudia edia Hamauria Tauna (Ao 23:10, 11), Durua Tauna (Sal 10:14), bona edia Tamana (Sal 68:5). Ia ese idia totona hahemaoro ia karaia (De 10:17, 18), idia dekenai hebogahisi ia hahedinaraia (Ho 14:3), idia ia gimaia (Sal 146:9), bona hamauria noho.—Ier 49:11.
Keristani korikori taudia edia kara be edia tau o tama sina idia mase dainai idia taitai taudia idia laloa bada. Hahediba tauna Iamesi ese Keristani taudia ia tore henidia, ia gwau: “Iseda Dirava bona Tamana ena matanai ia goeva bona miro lasi tomadiho dalana be inai: Tama sina idia mase natudia bona vabu be edia hisihisi lalonai do ita naria, bona inai tanobada ena kara mirodia amo do ita noho daudau.”—Ia 1:27.
SEPTEMBER 16-22
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 85-87
Guriguri Karana ese Ita ia Durua Ita Haheauka Totona
Iehova Ena Hairai Oi Hahedinaraia, A?
10 Bema ita ura Dirava ena hairai ita hahedinaraia, namona be ‘guriguri ita hadokoa lasi.’ (Roma 12:12) Iehova ese ita do ia durua dala maorona ai ia ita hesiai henia totona. Guriguri amo Dirava do ita noia ita dekenai lauma helaga do ia henia, iseda abidadama do ia habadaia, bona goada ia henia hahetoho ita dadaraia totona. Danu, ia ita noia ita do ia durua ma haida dekenai Baibel ita hadibaia namonamo totona. (Mat. 6:13; Luka 11:13; 17:5; 2 Tim. 2:15) Hekwakwanai negadiai natu ta be ena Tamana dekenai ia tabekau hegeregerena, eda Tamana, Iehova dekenai ita tabekau be gau badana. Iseda hesiai gaukara ita hanamoa totona Iehova ita noia neganai, ita diba ita do ia durua. Iehova ia ura nega ibounai iseda guriguri ia kamonai. Iseda guriguri amo ia ita hanamoa, ita tanikiu henia, bona ena heduru ita noia eda hekwakwanai ita hanaidia totona. Danu, ita noia ita do ia durua iseda hesiai gaukara amo iena ladana ita hanamoa totona.—Sal. 86:12; Iam. 1:5-7.
Iehova ese Iseda Guriguri Ia Haerelaia Dalana
17 Salamo 86:6, 7, duahia. Salamo torea tauna Davida ia abia dae momokani Iehova be ena guriguri ia kamonai bona haerelaidia. Oi danu be unai oi abia dae diba. Inai atikol ai ita herevalaia ekspiriens ese ita idia hadibaia Iehova ese ita dekenai aonega bona goada ia henia diba ita haheauka totona. Ia ese iseda tadikaka taihu eiava Witnes lasi taudia ia gaukaralaia diba ita idia durua totona.
18 Ita diba Iehova be iseda guriguri do ia haerelaia, to ita laloa lasi dalana ai do ia haerelaia. Bona ia ese nega maorona ai iseda dabu gaudia do ia henia. Unai dainai mai abidadama ida oi guriguri noho, badina oi diba momokani Iehova be hari oi do ia naria, bona tanobada matamatana ai ia ese ‘mauri gaudia ibounai edia ura gaudia do ia henia.’—Sal. 145:16.
Hakaua Hereva Namodia
Baibel ena hereva hegeregerena, Dirava ese taunimanima dekenai ia henia negana, iena taravatu idia makohia bena unai amo hisihisi ia vara negana, be mai ena dokona. Unai nega be kahirakahira do ia ore. Iesu be Dirava ena guba Basileia lalonai King ai ia lohia noho vadaeni, bona kahirakahira unai Basileia ese taunimanima edia gavamani do ia kokia bona dina ta ta ai taunimanima lohiaia dalana do ia naria. (Mataio 24:3-14; Apokalupo 11:15, 18) Tanobada ibounai be paradaiso ai do ia lao bona maino bona kara maoromaoro amo do ia honu. Unai nega ai edena dala ai Dirava korikorina do ita tomadiho henia be do ita daradaralaia lasi. “Kara maoromaoro taudia ese, Dirava ia henidia tano dekenai do idia noho ela bona hanaihanai.” (Salamo 37:29) Do idia noho hanaihanai karadia, hegeregere lalokau, momokani, maoromaoro, bona kara namo ese tanobada do idia hahonua bona kamonai taudia do idia hanamoa.
Salamo torea tauna be unai nega ia laloa, bona inai ane ia torea: “Unai neganai Israela taudia ese, ta ta ibounai dekenai do idia lalokau henia, bona kara namodia be idia ta ta dekenai do idia karaia, vadaeni idia ibounai be, kara maoromaoro bona maino dekenai do idia noho hebou. Lohiabada dekenai abidadama kara, be Israela tano dekenai do ia tubu, bona Dirava, guba dekenai ia noho, ese kara maoromaoro, emai bese edia huanai do ia havaraia. Momokani, Lohiabada ese gau namodia ai dekenai do ia henia. Aiemai noho do ia hanamoa, bona aiemai tano ese ena anina do ia havaraia bada herea. Lohiabada ese taunimanima do ia durua, bona kara maoromaoro taudia do ia halaodia, bona inai kara ese, Lohiabada ena mai dalana do ia karaia hegaegae.”—Salamo 85:10-13.
Ena be ita ese tanobada ita haidaua diba lasi, hari ita ta ta ese Dirava ena taravatu ita badinaia diba. Unai amo ita hekwarahi Dirava ia ura unai tanobada lalonai ia idia tomadiho henia taudia ai do ita lao. Unai neganai ita be Salamo torea tauna ese ia herevalaidia manau taudia bogaragidiai do ita noho, ia gwau: “To manau taudia ese noho gabuna tano do idia abia, do idia helai namonamo, mai moale bona mai maino danu.” (Salamo 37:11) Dirava ese iena ura idia karaia taudia ia durudia bona ia hanamodia, bona gau namodia ia gwauhamatalaia edia nega vaira totona. Aposetolo Ioane ia gwau: “Tanobada, mai ena gau dikadia, taunimanima idia ura dikadika gaudia, be kahirakahira do idia ore. To Dirava ena ura ia karaia noho tauna be do ia noho ela bona hanaihanai.”—1 Ioane 2:17.
SEPTEMBER 23-29
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 88-89
Iehova Ena Lohia Dalana be Hereadae
Iehova Ena Lohia Siahuna Abia Isi!
5 Badina ma ta dainai ita gwau diba Iehova ese guba bona tanobada ia lohiaia be maoro. Ia be hahemaoro goevagoeva Diravana. Ia gwau: “Lauegu lalokau, be noho hanaihanai lalokauna, bona lauegu kara be namo, bona maoromaoro danu. Inai bamona karadia, be lauegu kudouna ese ia ura henidia bada noho.” (Ier. 9:24) Abia hidi maorona ia karaia totona, ia ese taunimanima edia taravatu ia badinaia be anina lasi. Ia sibona ese hahemaoro goevagoeva ia karaia bona taunimanima totona taravatu ia atodia diba. “[Iena] basileia be kara maoromaoro bona kota maorona, dekenai ia gini noho,” unai dainai ita diba momokani iena taravatu, hakaua herevadia, bona ia karaia abia hidi be hanaihanai idia maoro. (Sal. 89:14; 119:128) Ena be Satani ia gwau Iehova ena lohia dalana be maoro lasi, to ia sibona be taunimanima totona hahemaoro goevana ia karaia diba lasi.
Iehova Ena Lohia Siahuna Abia Isi!
10 Iehova be mai kara auka ida taunimanima ia lohiaia lasi. Ia idia kamonai henia taudia be do idia gari lasi bona do idia moale. (2Kor. 3:17) Davida ia gwau: “Lohiabada be mai ena hairaina, bona ia be mai King Badana ena siahu danu. Iena Dubu Helaga lalonai, iena goada bona iena moale idia noho momokani.” (1Siv. 16:7, 27) Unai hegeregerena, salamo torea tauna Etana ia gwau: “Ane dekena amo oi idia tomadiho henia taudia, be mai edia moale momokani danu. Lohiabada e, idia be oiemu bogahisihisi ena diari lalonai idia mauri noho. Oi dainai idia be dina ibounai idia moale bada noho, bona oiemu kara namo dainai oi idia hanamoa noho.”—Sal. 89:15, 16.
11 Iehova ena kara namodia ita laloa dobu neganai, do ita abia dae momokani iena lohia dalana be hereadae. Bona salamo torea tauna hegeregerena do ita gwau: “Lohiabada e, bema dina tamona sibona Dubu Helaga lalonai lau noho, unai dina ese, dina 1000 idau gabu dekenai ia hereaia noho.” (Sal. 84:10) Dala ma ta be lasi. Iehova be ita ia Havaraia Tauna dainai, ia diba dahaka ese ita ia hamoalea diba, bona ita dekenai unai ura do ia hagugurua. Iehova ia ura do ita karaia gaudia ibounai be iseda namo totona. Ena be gau haida do ita dadaraia, to bema Iehova ita kamonai henia, do ita moale.—Isaia 48:17 duahia.
Basileia Oi Abidadama Henia
14 Mani Iehova ese idaunegai Israela besena ena King Davida dekenai ia karaia gwauhamatana ita laloa, unai be Davida kontrakana. (2 Samuela 7:12, 16 duahia.) Davida be Ierusalema ai ia lohia neganai, Iehova ese unai kontraka ia karaia, bona Davida ia gwauhamata henia Mesia be iena bese amo do ia vara. (Luka 1:30-33) Unai amo Iehova ese garana ena bese ena sivarai haida ia gwauraia, bona ia hahedinaraia Davida ena tubuna ta be Mesia Basileiana ena “Biaguna korikori” ai do ia lao. (Ese. 21:25-27) Iesu amo, Davida ena terona “be do ia gini ela bona hanaihanai.” Oibe, Davida ena garana “be do idia vara noho hanaihanai, bona iena terona be do ia noho ela bona dina ena noho dinadia ibounai.” (Sal. 89:34-37, NW) Momokani, Mesia Basileiana be do ia kara gageva lasi, bona ena hahenamo be do ia noho ela bona hanaihanai!
Hakaua Hereva Namodia
“Oi Sibona be Badinaia Karana” Oi Hahedinaraia
4 Heberu Revarevadia lalonai idia gaukaralaia hegeregerena, inai hereva “badinaia karana” ena anina be, mai ena lalokau ida ena hebogahisi be gau ta dekenai ia hahedinaraia noho ela bona ena ura unai gauna dekenai ia hagugurua. Badinaia karana ia hahedinaraia tauna be lalokau tauna. Salamo torea tauna ese hua be inai bamona ia gwauraia: “Hua ese taunimanima dekenai do ia hedinaraia, lauegu hereva be momokani.” Unai bamona ia hereva badina hua be mai kamonai ida hanuaboi ta ta ibounai ia hedinarai. (Salamo 89:37) Unai dala ai ita gwau diba hua be badinaia karana ia hahedinaraia. To hua ena badinaia karana be taunimanima edia hegeregerena lasi. Dahaka dainai? Badina unai kara be lalokau dainai ia vara—mauri lasi gaudia ese unai kara idia hahedinaraia diba lasi.
5 Baibel lalonai badinaia karana be taunimanima kara namo henia karana. Tau ta ese ma ta ia badinaia neganai, anina be idia huanai hetura karana ia noho. Badinaia karana be dina ta ta ibounai lalonai idia hahedinaraia gauna. Ia be davara ena hurehure bamona lasi, lai ese ia botaia lao botaia mai. To badinaia karana eiava noho hanaihanai lalokauna be idau, ia haheauka noho bona ia goada hekwakwanai ia hanaia totona.
SEPTEMBER 30–OCTOBER 6
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 90-91
Oi Mauri Daudau Totona, Iehova Abidadama Henia
Mauri Halataia Totona Tahua Gaukara Idia Karaia
Saiens taudia momo idia gwau ena be buruka hanamoa daladia momo idia karaia, to taunimanima idia mauri daudau diba lasi. Momokani, lagani 1900 lalonai taunimanima idia mauri daudau ena namba ia bada daekau. Badina sibona idia naria namonamo, gorere koua muramura idia abia, bona muramura ma haida idia abia gorere idauidau idia hanamoa totona. Saiens taudia haida (geneticists) idia abia dae taunimanima edia mauri lagani be mai ena hetoana.
Lagani 3,500 gunanai, Baibel ia torea tauna ta, Mose ia gwau: “Aiemai mauri lagani be 70 sibona. Bema ai be goada neganai sedira lagani 80 do ai abia, to inai lagani ibounai lalonai, hekwarahi bona lalohisihisi ai abia noho. Aiemai mauri be idia ore haraga, vadaeni ai boio.” (Salamo 90:10) Ena be taunimanima idia hekwarahi mauri idia halataia, to Mose ese ia herevalaia bamona iseda mauri be unai bamona sibona.
To, animal haida hegeregere red sea urchin eiava quahog clam tamona be lagani 200 mai kahana idia mauri daudau diba, bona au haida hegeregere giant sequoia be lagani tausen mai kahana ia mauri diba. Iseda mauri lagani be unai mauri gaudia bona ma haida ida ita hahegeregerea neganai, nega haida do ita laloa, ‘Mauri lagani be 70 eiava 80 sibona, a?’
wp19.1 5, maua
Dirava Ena Ladana be Daika?
Taunimanima momo be unai henanadai dekenai idia daradara. Reana oi danu be unai bamona oi laloa. Inai henanadai ita laloa diba: Bema iunives bona ia lalonai idia noho gaudia ibounai be mai ena badina eiava havaraia tauna ta, vadaeni Dirava be edeseni amo ia mai?
Saiens taudia idia abia dae iunives be mai ena matamana. Unai lalohadai hegeregerena, Baibel ena siri ginigunana ia gwau: “Matamaia neganai Dirava ese guba bona tanobada ia karaia.”—Genese 1:1.
Iunives be sibona ia vara kava diba lasi. Bema matamanai havaraia tauna ia noho lasi, edena bamona iunives ia vara diba? Badina Iehova Dirava, siahu bada bona lauma tauna ia noho dainai, gau ibounai ia havaraia.—Ioane 4:24.
Baibel ese Dirava be inai bamona ia gwauraia: “Oi be nega ibounai, hanaihanai, Dirava oi noho, idaunegai bona gabeai danu. Ororo do oi karaia lasi neganai, tanobada bona motumotu oi do karaia lasi neganai, oi be unai bamona, bona unai bamona do oi noho ela bona hanaihanai.” (Salamo 90:2) Oibe, Dirava be hanaihanai ia noho. Unai dainai “matamaia neganai” Ia ese iunives ia karaia.—Apokalupo 4:11.
Iehova Ena Lalokau Dainai Gari Karana Ita Hanaia Diba
16 Satani ia diba iseda mauri ita laloa bada. Bona ia gwau mauri ita gimaia totona iseda hetura karana Iehova ida ita dadaraia diba. (Iobu 2:4, 5) Satani ena hereva be kerere! Ia be “mase ia havaraia tauna” dainai, mase gari henia karana ia gaukaralaia Iehova ita rakatania totona. (Heb. 2:14, 15) Nega haida, Satani ena taunimanima ese Iehova idia tomadiho henia taudia idia hagaria, edia abidadama idia rakatania totona. Eiava nega haida, gorere badana ta dainai ita ura medikol heduru ita abia haraga, bona Satani ese unai ia gaukaralaia iseda hetura karana Dirava ida ia hadikaia totona. Doketa eiava Witnes lasi famili be ita idia doria rara ita abia totona, unai amo Dirava ena taravatu ita utua diba. Eiava ta ese iseda lalona ia veria heduru dala ma ta ita tahua totona, ena be unai ese Baibel ena hakaua herevadia ia utua.
17 Ena be ita ura lasi mase, eiava do ita mase, to ita diba Iehova ese ita do ia lalokau henia noho. (Roma 8:37-39 duahia.) Iehova ena turadia idia mase neganai, idia ia laloatao noho, toana be idia mauri noho bamona. (Luka 20:37, 38) Ia ura dikadika idia ia hamauria lou. (Iobu 14:15) Iehova ese dava bada gauna ta ia henia, unai amo ‘mauri hanaihanai do ita abia.’ (Ioa. 3:16) Ita diba Iehova ese ita ia lalokau henia bona laloa bada. Unai dainai, ita gorere eiava kahirakahira ita mase neganai, Iehova ena heduru, aonega, bona goada dekenai ita tabekau. Valérie bona ena adavana be unai bamona idia karaia.—Sal. 41:3.
Hakaua Hereva Namodia
wp17-E 5 5
Aneru Ta ese Oi ia Gimaia, A?
Baibel ia gwau lasi aneru ta ta be taunimanima ta ta idia naria. Momokani, nega ta Iesu ia gwau: “Namo lasi umui ese inai ladana maragi tauna ta umui dadaraia, badina umui lau hamaoroa, edia aneru guba dekenai be hanaihanai egu guba Tamana ena vairanai idia gini.” (Mataio 18:10) To, Iesu ia gwau lasi aneru ta ta be taunimanima ta ta idia naria, to ena hereva ena anina be aneru be ena hahediba taudia ta ta idia laloa bada. Unai dainai, Keristani taudia korikoridia idia laloparara Dirava ena aneru ese idia do ia gimaia lasi dainai, kavakava bona dika idia havaraia karadia idia karaia lasi.
Unai anina be aneru be taunimanima idia durua lasi, a? Lasi, idia durudia. (Salamo 91:11) Haida idia abia dae Dirava ese ena aneru amo idia ia gimaia bona hakaua. Kenneth, matamanai ita herevalaia tauna, be unai ia mamia. Ena be unai ita diba namonamo lasi, to reana Kenneth be maoro. Iehova ena Witnes taudia be edia haroro gaukara lalonai idia itaia hanaihanai aneru ese idia durudia. To, aneru ita itadia diba lasi dainai, dala idauidau ai Dirava ese ia gaukaralaidia taunimanima ta ta idia durua karana ita herevalaia diba lasi. To, Siahu Ibounai Diravana ena heduru idauidau dainai ia ita tanikiu henia be namo.—Kolose 3:15; Iamesi 1:17, 18.
OCTOBER 7-13
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 92-95
Iehova Hesiai Henia Karana be Mauri Dala Namona!
Matamata Taudia E, Emui Tahua Gaudia Umui Laloa Bada, A?
5 Dirava ena hesiai gaukara lalonai tahua gaudia atoa karana ena badina badana be, Iehova ese ita dekenai ia hahedinaraia lalokau bona ita totona ia karaia gaudia dainai ia ita hanamoa. Salamo torea tauna ia gwau: “Iehova ita hanamoa be namo . . . Badina be, Iehova e, oi ese emu gaukara amo lau oi hamoalea; emu imana ena gaukara dainai ane lau abia mai egu moale ida.” (Sal. 92:1, 4, BHğ) Matamata taudia e, Iehova ese oi dekenai ia henia gaudia ibounai oi laloa be namo. Hegeregere, emu mauri, hereva momokani, Baibel, kongrigeisen, bona vaira nega ena helaro namona. Dirava tomadiho henia karadia atoa guna karana amo oi hahedinaraia ia henia hahenamo dainai ia oi tanikiu henia bona oi ura ia kahirakahira oi lao.
Oi be Iehova Ena Lalohadai Eiava Tanobada Ena Lalohadai Oi Abia?
8 Tama namona ta bamona, Iehova ia ura ena natudia be mauri namona do idia moalelaia. (Isa. 48:17, 18) Unai dainai iena hakaua herevadia amo ita ia hadibaia dahaka be maoro bona kerere, bona edena dala ai taunimanima ita kara henia diba. Unai bamona negadiai Iehova ese ita ia hagoadaia iena lalohadai bona ura ita badinaia. Unai ese ita ia biagua auka lasi, to ita dekenai aonega ia henia bona ita ia durua abia hidi maorodia ita karaia totona. (Sal. 92:5; Aon. 2:1-5; Isa. 55:9) Danu sibona iseda ura gaudia ita abia hidi diba, to abia hidi maorodia ita karaia dainai do ita moale. (Sal. 1:2, 3) Oibe, Iehova ena lalohadai ita abia karana be mai ena namo!
Iehova, Emu Dirava ese Oi Ia Laloa Bada!
18 Ena be ita buruka ita lao, to ita diba momokani Iehova be gaukara ma haida do ia henia ita karaia totona. (Sal. 92:12-15) Iesu ese ita ia hadibaia, herevana iseda diba bona goada be mai ena hetoana, to Iehova ese ena hesiai gaukara totona ita karaia gaudia ia laloa bada. (Luka 21:2-4) Oi karaia diba gaudia sibona oi karaia. Hegeregere, Iehova ena sivarai namona oi herevalaia, emu tadikaka totona oi guriguri, bona haida oi hagoadaia mai abidadama ida idia gini goada totona. Iehova be oi ia boiria ia ida oi gaukara hebou totona, gaukara oi karaia namonamo dainai lasi, to mai ura ida ia oi badinaia dainai.—1Kor. 3:5-9.
Hakaua Hereva Namodia
“Ia! Dirava Ena . . . Aonega be Dobu Herea!”
18 Aposetolo Paulo ese Iehova ena aonega hereadaena ia gwauraia dalana mani oi itaia: “Ia! Dirava ena taga bona aonega bona diba be dobu herea! Iena hahemaoro karana be ta ese ia tahua diba lasi bona ena dala be ta ese do ia davaria diba lasi!” (Roma 11:33, NW) Paulo ese unai siri ena matamanai inai hereva, “Ia!” ia gaukaralaia, anina be ia hahedinaraia ia hoa bada momokani. “Dobu herea” totona ia abia hidi Greek herevana be inai hereva “guri dobu masemasena” ida ia hegeregere. Unai dainai, ia gwauraia herevadia be iseda lalona ena matana amo ita itaia goevagoeva diba. Iehova ena aonega ita lalohadailaia neganai, ita be hegeregere guri dobu masemasena ta ena lalona ita itaia bamona, ia dobu momokani bona ia bada herea dainai ena bada ita lalo-pararalaia diba lasi, eiava ena kahana maragidia ibounai ita itaia diba lasi. (Salamo 92:5) Unai dainai ita manau be namo, ani?
OCTOBER 14-20
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 96-99
“Sivarai Namona Umui Harorolaia”!
w11-E 3/1 6 par. 1-2
Sivarai Namona be Dahaka?
KERISTANI taudia be ma haida dekenai “basileia ena sivarai namona” do idia harorolaia bona idia hadibadia unai Basileia be vaira negana ai mai kara maoromaoro ida tanobada do ia lohiaia gavamanina ta. To Baibel lalonai, inai hereva “sivarai namona” be dala idauidau ma haida ai idia gaukaralaia. Hegeregere, “hamauria ena sivarai namona” (Salamo 96:2), “Dirava ena sivarai namona” (Roma 15:16); bona “Iesu Keriso, . . . ena sivarai namona.”—Mareko 1:1.
Ita gwau diba, sivarai namona be Iesu ese ia gwauraia herevadia bona ena hahediba taudia ese idia torea herevadia ibounai. Kahirakahira guba dekenai do ia daekau neganai, Iesu ese ena murinai idia raka taudia ia hamaoroa: “Unai dainai umui lao, bese ibounai taudia be hahediba taudia ai umui halaoa, bona Tamana, Natuna, bona lauma helaga ladanai idia do umui bapatisoa bona idia umui hadibaia, umui dekenai lau henia hahegani ibounai idia badinaia totona.” (Mataio 28:19, 20) Unai dainai, Keristani taudia korikoridia edia gaukara be ma haida dekenai Basileia ena sivarai namona do idia harorolaia sibona lasi, to kamonai taudia be hahediba taudia ai do idia halaodia danu.
w12-E 9/1 16 par. 1
Kota Badana Dinana ai Dahaka Do ia Vara?
Idiba kahanai ia noho laulau hegeregerena, taunimanima momo idia laloa Kota Badana Dinana ai taunimanima bilioni momo be Dirava ena terona vairanai do idia gini bona ia ese edia kara gunadia dainai do ia hahemaoro henidia—haida be guba maurina do idia abia bona haida be hel lahina ai hisihisi do idia abia. To, Baibel ia hahedinaraia, Kota Badana Dinana ena anina be kara namo taudia be kara gageva taudia amo do ia hamauria. (Salamo 96:13) Dirava ese Iesu ia abia hidi Hahemaoro Tauna ai do ia lao bona tanobada ai kara maoromaoro do ia mailaia.—Isaia 11:1-5 duahia; Kara 17:31.
Maino—Lagani 1,000 Lalonai ela Bona Hanaihanai!
18 To, Satani ese Adamu bona Heva ia koia bona Iehova idia gwau-edeede henia neganai, edia hetura karana namona ia dika. Lagani 1914 amo, Mesia Basileiana be ia gaukara goada noho, maino bona lalotamona ia havaraia lou totona. (Efe. 1:9, 10) Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana lalonai, eda matana amo ita do “itaia lasi gaudia” be do idia vara momokani. Bena Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana ena dokona do ia ginidae. Vadaeni, unai neganai dahaka do ia vara? Ena be Iehova ese Iesu dekenai “siahu” ia henia guba bona tanobada gaudia ibounai ia naria totona, to Iesu ia ura lasi Iehova ena dagi do ia abia. Mai manau ida “ena Dirava bona Tamana dekenai basileia do ia henia hanai.” Iesu ese ena dagi bona siahu do ia gaukaralaia, ‘Dirava, iseda Tamana do ia hanamoa’ totona.—Mat. 28:18; Fili. 2:9-11.
19 Unai nega ai, Mesia Basileiana henunai do idia noho tanobada taudia be do idia goevadae. Idia ese Iesu ena haheitalai do idia tohotohoa, bona mai manau ida, Iehova ena lohia dalana do idia abia dae. Danu, hahetoho ginigabena do idia hanaia, bema idia hahedinaraia Iehova ena lohia siahuna idia abia dae. (Apok. 20:7-10) Unai murinai, gwau-edeede taudia ibounai—aneru o taunimanima—be Dirava ese do ia haorea vaitani. Unai be moale bada negana! Iehova ena bese taudia, guba bona tanobada ai be ia do idia hanamoa. Bona Iehova be “gau ibounai edia kwarana ai do ia lao” lou.—Salamo 99:1-3 duahia.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 994
Ane
Inai hereva “ane matamata” be Salamo bukana sibona ai ia hedinarai lasi, to Isaia ena lokua toretore bona apostolo Ioane ena toretore lalonai ia hedinarai danu. (Sal 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; Isa 42:10; Apo 5:9; 14:3) Inai hereva “ane matamata” ia hedinarai ena badina siridia ita itaia neganai, ia hahedinaraia unai ane idia abia badina Iehova, guba bona tanobada ia lohiaia Diravana, be ena lohia dalana dekenai gau matamata ta ia karaia. Hegeregere, Salamo 96:10 ai Salamo torea tauna be mai moale ida ia gwau: “Iehova be King ai ia lao vadaeni!” Unai “ane matamata” ese Iehova ena lohia dalana dekenai idia vara gau matamata, bona guba bona tanobada ai do idia vara gaudia ia herevalaia.—Sal 96:11-13; 98:9; Isa 42:10, 13.
OCTOBER 21-27
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 100-102
Iehova Ena Noho Hanaihanai Lalokau Dainai Oi Moale
Bapatiso Totona Oi Hegaegae Dalana
18 Iehova oi lalokau henia karana be kara hereadaena. (Aonega Herevadia 3:3-6 duahia.) Dirava lalokau henia karana ese oi do ia durua hekwakwanai idauidau oi haheaukalaia totona. Iehova ena lalokau iena hesiai taudia totona be noho hanaihanai gauna. Anina be ena hesiai taudia do ia rakatania lasi eiava ena lalokau do ia ore diba lasi. (Sal. 100:5) Dirava ese oi be iena toana hegeregerena ia karaia. (Gen. 1:26) Vadaeni, edena dala ai iena lalokau oi tohotoho diba?
19 Namona be tanikiu karana oi hahedinaraia. (1 Tes. 5:18) Dina ta ta ai, sibona oi nanadaia, ‘Edena dala ai Iehova ese lau dekenai lalokau ia hahedinaraia?’ Emu guriguri lalonai, Iehova ese oi totona ia karaia gaudia dainai, oi tanikiu henia be namo. Aposetolo Paulo ia laloparara hegeregerena, namona be oi abia dae Iehova be oi ia lalokau henia dainai, oi totona gau namodia momo ia karaia. (Galatia 2:20 duahia.) Sibona oi nanadaia, ‘Lau ura Iehova dekenai egu lalokau lau hahedinaraia, a?’ Iehova oi lalokau henia karana ese oi do ia durua hahetoho oi dadaraia bona hekwakwanai oi haheaukalaia totona. Unai ese oi do ia hagoadaia hanaihanai Iehova oi tomadiho henia, bona dina ta ta ai emu Tamana oi lalokau henia totona.
“Umui Laloa Maoromaoro Bona Umui Gima Noho!”
10 Namona be inai hadikaia gaudia ita dadaraia: hegahusi (flirting) karana, inuinu kekero, aniani momo, ta hadikaia herevadia, dagedage bona ponografi itaia karana, bona unai bamona gaudia. (Sal. 101:3) Iseda inai tauna, Diabolo be hanaihanai dala ia tahua iseda hetura karana Iehova ida ia hadikaia totona. (1 Pet. 5:8) Bema ita gima lasi, Satani ese iseda lalohadai bona kudouna ai mama, koikoi, mataganigani, inai heheni, hekokoroku bona badu ia havaraia diba. (Gal. 5:19-21) Matamanai, unai gaudia be do idia goada lasi. To bema karaharaga unai gaudia ita kokia lasi, idia be poisini ava ta bamona do idia tubu bona dika idia havaraia diba.—Iam. 1:14, 15.
Dirava Ena Hadibaia Hereva Do Oi Badinaia, A?
7 Aposteit taudia ita dadaraia totona, dahaka ita karaia diba? Ita hereva henidia lasi, eda ruma dekenai ita abidia dae lasi, edia buka ita duahia lasi, TV dekenai edia program ita itaia lasi, Intanet ai idia torea gaudia ita duahia lasi o edia hereva dekenai eda lalohadai ita torea lasi. Dahaka dainai idia ita dadaraia be namo? Badina ginigunana be ita be hereva momokani Diravana ita lalokau henia. Unai dainai, ita ura lasi Dirava ena hereva idia hadikaia taudia edia hahediba hereva koikoidia ita kamonai. (Sal. 31:5; Ioa. 17:17) Badina iharuana be, Iehova ena orea ita lalokau henia, ia ese ita dekenai hereva momokani ia hadibaia. Ita dibaia gaudia haida be inai: Iehova ena ladana bona ena anina, ena ura tanobada totona, mase neganai dahaka ia vara, bona toreisi lou helarona. Nega ginigunana unai hereva momokanidia oi dibaia neganai, oi moale, ani? Vadaeni namo lasi hahediba koikoi taudia edia hereva oi kamonai bena Iehova ena orea oi gwauraia dika.—Ioa. 6:66-69.
8 Herevana aposteit taudia edia hereva be dahaka, to do ita badinaia lasi! Idia be ia kaukau ranu gurina bamona. Edia hereva idia kamonai taudia be do idia lalohisihisi. To, gau badana be ita ese Iehova bona ena orea ita badinaia noho. Iena orea be hahediba koikoi herevadia ia gwauraia lasi, to ita dekenai hereva momokani ena ranu goevana ia henia. —Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 596
Peliken Manu
Peliken manu be ia bogakunu momokani neganai, sibona do ia noho gabuna ta dekenai ia roho lao, bona iena kwarana be ena pagana dekenai ia atoa bona mai hebogahisi toana ida ia helai, ia marere lasi dainai do ita laloa ia be nadi kurokurona ta. Hora momo lalonai unai bamona ia helai, unai dainai salamo torea tauna be iena lalohisihisi ia herevalaia neganai, unai manu ia gaukaralaia, ia gwau: “Lau be tano kaukau ai ia noho peliken manu bamona.” (Sal 102:6) Inai siri ai “tano kaukau” ia herevalaia neganai, ia be tano gagaena lasi to taunimanima lasi gabuna, reana swampa gabuna ia herevalaia. Autumn bona winter negana ai peliken manu be Jordan Valley ena swampa gabudia dekenai idia lao bona hua haida idia noho. Israel ai peliken manu idauidau toi ita davaria diba. Eastern white peliken (Pelecanus onocrotalus) be momo herea; to Dalmatian peliken (Pelecanus crispus) bona pink-backed peliken (Pelecanus rufescens) be haida sibona do ita itaia.
Peliken be taunimanima lasi gabudia ia ura henia, unai amo sibona ia noho diba. Unuseniai ena ruma ia karaia, ena natudia idia vara bona gwarume ia ania murinai ia laga-ani diba. Unai manu ia ura taunimanima lasi gabudia ai sibona ia noho dainai, Baibel ese lalohisihisi bona moale lasi negana ia herevalaia totona, laulau dalanai peliken ia gaukaralaia. Isaia ese Edoma be dika do ia davaria ia perovetalaia neganai, ia gwau peliken ese unai tano do idia noholaia. (Isa 34:11) Sepanaia be Nineva siti ena dika ia perovetalaia neganai, ia gwau du lalonai peliken manu do idia mahuta, unai amo ia hahedinaraia Nineva be do idia hadikaia ore momokani bona taunimanima ta ese do ia noholaia lasi.—Sep 2:13, 14.
OCTOBER 28–NOVEMBER 3
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA SALAMO 103-104
Ia Laloatao “Ita be Kahu Sibona”
Laloa Maoromaoro Karana Dekenai Iehova Tohotohoa
5 Iehova be manau bona hebogahisi tauna dainai, laloa maoromaoro karana ia hahedinaraia. Hegeregere, Iehova be Sodoma ai kara dika taudia ia hadikaia gwauraia neganai, manau karana ia hahedinaraia. Iehova be ena aneru rua amo kara maoromaoro tauna, Lota ia hamaoroa ororo gabudia dekenai do ia heau lao totona. Lota be ia gari unuseniai ia lao totona. Unai dainai, Iehova ia noia bema ia bona ena famili be do Ia hadikaia taoni maragina, Soara tanona dekenai do idia lao. Reana, Iehova ia gwau diba, Lota ese ena hadibaia herevana do ia badinaia sibona. To unai ia karaia lasi. Iehova be Lota ena noinoi ia kamonai bona Soara tanona ia hadikaia lasi. (Gen. 19:18-22) Lagani momo murinai, Iehova ese Nineva taudia dekenai hebogahisi ia hahedinaraia. Ia ese peroveta tauna Iona ia siaia Nineva taudia bona edia siti do ia hadikaia ena hadibaia herevana ia harorolaia totona. To Nineva taudia idia helalo-kerehai neganai, Iehova be idia ia hebogahisi henia bona siti ia hadikaia lasi.—Iona 3:1, 10; 4:10, 11.
Samson Bamona, Iehova Dekenai Oi Tabekau
16 Samson be ia karaia kerere dainai hisihisi momo ia davaria, to Iehova ena ura ia do karaia noho. Ena be kerere ta ita karaia dainai sisiba aukana ita abia o iseda hahenamo ita haboioa, to namona be Iehova ena ura ita karaia noho. Laloatao, Iehova be ia noho hegaegae ita ia gwauatao totona. (Sal. 103:8-10) Ena be kerere ita karaia, to Samson dekenai ia karaia bamona, Iehova ese ita dekenai goada do ia henia iena ura ita karaia totona.
17 Mani Michael ena sivarai ita laloa. Iehova ena hesiai gaukara dekenai ia bisi bada, ia be hesiai tauna bona regula painia gaukara ia karaia. To, kerere ta ia karaia dainai, kongrigeisen lalonai iena maduna ia haboioa. Ia gwau: “Hesiai gaukara ai lau bisi bada herea. To unai hekwakwanai ia vara neganai, lau mamia Iehova ena hesiai gaukara ta lau karaia diba lasi. Lau laloa lasi Iehova ese lau do ia rakatania, to lau daradara bema egu hetura karana ia ida be do ia goada lou eiava kongrigeisen lalonai hesiai gaukara do lau karaia lou.”
18 Ita moale badina Michael be ia hesiku lasi. Ia gwau: “Egu kudouna amo Iehova lau guriguri henia, Baibel lau stadilaia bona laloa dobu karana amo egu hetura karana Iehova ida lau hagoadaia lou. “Daudau lasi murinai, Michael ese kongrigeisen lalonai iena maduna ia abia lou. Hari ia be elda ta bona regula painia gaukara ia karaia. Ia gwau: “Elda taudia ese lau idia durua bona hagoadaia karana amo lau laloparara Iehova be lau ia do lalokau henia. Mai lalomamina goevana ida kongrigeisen lalonai hesiai gaukara lau karaia diba. Inai ekspiriens ese lau ia hadibaia bema ta be ia helaro-kerehai momokani, Iehova ese iena dika do ia gwauatao.” Ita abia dae momokani, ena be kerere haida ita karaia to bema iseda kerere ita hamaoromaoroa bona Iehova dekenai ita tabekau noho, ia ese ita do ia gaukaralaia bona hanamoa danu.—Sal. 86:5; Aon. 28:13.
Hesiai Gaukara Lalonai Tahua Gaudia Oi Hagugurua Diba
2 Bema hari oi be mai emu tahua gauna ta bona unai oi do hagugurua lasi, namo lasi oi lalohisihisi. Ena be emu tahua gauna be ia auka lasi, to nega bada do oi atoa bona oi gaukara goada oi hagugurua totona. Tahua gauna oi ura hagugurua karana ese ia hahedinaraia, emu hetura karana Iehova ida oi laloa bada, bona oi ura mai lalona ibounai ida ia oi hesiai henia. Iehova be emu lalohekwarahi ia laloa bada. Oibe, ita ia doria lasi ita karaia diba lasi gauna ita karaia totona. (Sal. 103:14; Mika 6:8) Oi abia hidi tahua gauna be emu goada hegeregerena be namo. Bona edena dala ai unai oi hagugurua diba? Mani dala haida ita herevalaia.
Hakaua Hereva Namodia
Havaraia Siahuna—‘Guba Bona Tanobada Ia Karaia Tauna’
18 Iehova ese ena havaraia siahuna ia gaukaralaia dalana amo, dahaka ita dibaia? Ia havaraia gaudia idauidau ita hoalaidia bada. Salamo torea tauna ta, ia gwau: “Lohiabada e, oi ese gau ibounai oi karaia vadaeni. . . . Oi karaia gaudia ibounai ese, inai tanobada idia hahonua momokani.” (Salamo 104:24) Momokani vaitani! Tubutubu gaudia bona animal edia mauri idia stadilaia taudia idia gwau, mauri gaudia idauidau milioni ta mai kahana bamona be tanobada dekenai idia noho; to ma haida idia gwau mauri gaudia reana milioni 10, milioni 30 eiava ma momo herea idia noho. Laulau penia tauna be nega haida laulau matamatana penia dalana dekenai ena lalohadai ia ore. To Iehova be ia idau, ena siahu gau matamatadia bona idauidaudia havaraia totona be ia ore diba lasi.